De afgelopen jaren heeft Europa zich aangepast aan het snel veranderende digitale landschap. Ze heeft ervoor gezorgd dat de samenleving profiteert van technologie en dat innovatie het concurrentievermogen en de technologische soevereiniteit van de Europese Unie stimuleert, terwijl het risico voor burgers tot een minimum wordt beperkt. Er zijn miljarden euro’s geïnvesteerd in de uitbreiding van glasvezel en 5G om de connectiviteit in de hele EU te verbeteren. Werknemers worden toegerust met de vaardigheden die ze nodig hebben voor de digitale toekomst. De baanbrekende digitaledienstenverordening en digitalemarktenverordening maken de digitale ruimte nu al veiliger en eerlijker voor iedereen, en ze zorgen ervoor dat technologiereuzen verantwoordelijkheid nemen voor hun grote impact op de samenleving en de economie. De EU loopt ook voorop bij het veiliger en betrouwbaarder maken van artificiële intelligentie (AI) en pakt de risico’s in verband met het misbruik ervan aan. Om innovatie te stimuleren is de samenwerking tussen onderzoeksorganisaties en universiteiten versterkt en is er fors meer geïnvesteerd in geavanceerde technologieën zoals supercomputers, halfgeleiders, kwantumcomputing en ruimtevaarttechnologie.

Bijna halverwege het digitale decennium - In een nieuw tabblad openen. van Europa beoordeelde de EU de vooruitgang naar de doelstellingen voor de digitale transformatie van de EU. Met een gemeenschappelijk plan en duidelijke doelstellingen voor 2030 wil de EU technologie integreren in alle geledingen van de samenleving, van scholen en ziekenhuizen tot grote en kleine bedrijven, en de mensen in de EU de instrumenten aanreiken om alles wat het internet te bieden heeft optimaal te benutten.

Het voortgangsverslag - In een nieuw tabblad openen. 2024 over het digitale decennium laat zien in hoeverre de EU deze doelstellingen heeft gehaald, maar gaat ook in op de gebieden die voor verbetering vatbaar zijn. In het verslag worden alle lidstaten opgeroepen lokale start-ups verder te ondersteunen, digitale geletterdheid in hun gemeenschappen te bevorderen en het gebruik van AI en gegevensanalyse door bedrijven en bij de productie van halfgeleiders te verbeteren. De EU heeft ook haar aanbevelingen voor elke lidstaat bijgewerkt, waarbij zij rekening hield met de verschillende sterke en zwakke punten binnen de EU.

Artificiële intelligentie, virtuele werelden en supercomputers

AI belooft de Europese samenleving en economie grondig te veranderen. Met AI worden kernprocessen en bedrijfsmodellen in alle sectoren getransformeerd, van de productiesector tot gezondheidszorg en onderwijs, met in het vooruitzicht meer efficiëntie en groei. AI brengt echter ook uitdagingen met zich mee op het gebied van ethische ontwikkeling, grondrechten en cyberbeveiliging. Beleidsmaatregelen moeten zorgvuldig op elkaar worden afgestemd om het volledige potentieel van de technologie te benutten en de bijbehorende problemen het hoofd te bieden.

De EU wil een leidende rol spelen op het gebied van AI, maar niet tegen elke prijs. Ze pleit voor verantwoorde AI waarbij mensen op de eerste plaats komen. De AI-verordening - In een nieuw tabblad openen. van de EU, die in augustus in werking trad, is de eerste echte poging ter wereld om deze technologie te reguleren en bevat duidelijke regels en richtsnoeren voor het gebruik en de ontwikkeling ervan. Dit zal ervoor zorgen dat AI-systemen betrouwbaar, eerlijk en onpartijdig zijn en de grondrechten van mensen beschermen. Geharmoniseerde regels zullen het werk van bedrijven die AI ontwikkelen eenvoudiger maken door de administratieve rompslomp te verminderen en innovatie aan te moedigen. Dankzij de regels weten bedrijven ook beter wat ze kunnen verwachten.

Het nieuwe Europees Bureau voor artificiële intelligentie - In een nieuw tabblad openen., dat in mei is opgericht, zal duidelijke richtsnoeren opstellen voor bedrijven en ontwikkelaars die met AI werken en ervoor zorgen dat de nieuwe regels overal in de EU op dezelfde manier worden toegepast. Als centrum van AI-expertise voor de EU zal het meebeslissen over welke AI-modellen worden goedgekeurd en kan het zelfs het gebruik van AI blokkeren die partijdig of onveilig wordt geacht. In september lanceerde de EU het AI-pact - In een nieuw tabblad openen. om organisaties aan te moedigen vooruit te kijken en al vóór de wettelijke termijn te beginnen met de uitvoering van de eisen ervan.

AI-innovatiepakket ter ondersteuning van AI-start-ups en kleine en middelgrote ondernemingen

Dit pakket maatregelen, dat in januari 2024 van start ging, zal start-ups en kleine en middelgrote ondernemingen in de EU ondersteunen bij het ontwikkelen van betrouwbare AI.

Door onderzoek en regelgeving te combineren, creëert de EU een plek voor zichzelf in het mondiale technologielandschap. De AI-verordening stelt een mondiale norm en positioneert de EU als pionier. In september ondertekende de EU het Kaderverdrag van de Raad van Europa over artificiële intelligentie - In een nieuw tabblad openen., de eerste juridisch bindende internationale overeenkomst over AI, die volledig in overeenstemming is met de AI-verordening.

De EU zet zich ook in - In een nieuw tabblad openen. voor open en toegankelijke markten, met name voor virtuele werelden en generatieve AI, om een gelijk speelveld tot stand te brengen en te voorkomen dat monopolies innovatie belemmeren. Het doel is een klimaat te scheppen waarin kleinere bedrijven en start-ups kunnen concurreren met de techreuzen.

Terwijl AI en virtuele werelden de grenzen van digitale innovatie verleggen, is de rekenkracht die nodig is om deze technologieën verder te ontwikkelen sterk afhankelijk van krachtige computers. In september 2024 deed de EU een oproep tot het indienen van voorstellen voor het moderniseren van bestaande supercomputers en het aanschaffen van nieuwe supercomputers met AI-capaciteit, om zo het grootste openbare netwerk van supercomputers ter wereld verder uit te breiden. Deze computers pakken een aantal van de grootste uitdagingen van de mensheid aan, bv. door de ontdekking van geneesmiddelen te versnellen of klimaatmodellen te verbeteren.

De EU kijkt ook verder dan exaschaalcomputers en ziet een toekomst voor zich waarin wetenschappelijke doorbraken elkaar in een ongekend tempo opvolgen dankzij de volgende generatie kwantumcomputers. Aangezien kwantumcomputers echter ook de huidige versleutelingssystemen kunnen kraken, deed de EU in mei een aanbeveling - In een nieuw tabblad openen. waarin de lidstaten werden opgeroepen hun versleutelingsmethoden te verbeteren om kritieke gegevens te beschermen.

Connectiviteit

De EU bleef in 2024 investeren in digitale infrastructuur. Ze stelde 420 miljoen euro beschikbaar via de Connecting Europe Facility (CEF Digital) - In een nieuw tabblad openen., het EU-financieringsprogramma dat de invoering van digitale diensten ondersteunt. Via het nieuwe werkprogramma van CEF Digital - In een nieuw tabblad openen. zal tussen 2024 en 2027 nog eens 865 miljoen euro worden uitgetrokken ter ondersteuning van de uitrol van 5G in gemeenschappen en langs belangrijke transportroutes, en van de aanleg van onderzeese kabels om de backbonenetwerken van de EU (datalijnen met hoge capaciteit die de kern van haar internetinfrastructuur vormen) robuuster te maken.

In februari deed de EU een aanbeveling - In een nieuw tabblad openen. over de bescherming van onderzeese kabels, waarin ze deze erkende als kritieke infrastructuur. Het grootste deel van het wereldwijde dataverkeer loopt via deze kabels. Ze zijn echter kwetsbaar voor schade en sabotage en moeten daarom worden beschermd met het oog op de wereldwijde communicatie en economische veiligheid.

De gigabitinfrastructuurverordening - In een nieuw tabblad openen. is in 2024 aangenomen en heeft tot doel de uitrol van netwerken met hoge capaciteit, zoals glasvezel en 5G, te versnellen en te vergemakkelijken voor bedrijven. Deze verordening maakt een einde aan omslachtige administratieve rompslomp, goedkeuringen en regelgeving die de uitrol van netwerken tot nu toe vertraagden en zorgt voor sneller internet, betere connectiviteit en betere diensten voor iedereen. De gigabitaanbeveling - In een nieuw tabblad openen., die tegelijkertijd is aangenomen, bevordert de concurrentie tussen providers en biedt consumenten meer opties en betere prijzen. Er is ook overeenstemming bereikt over de regels voor telefoongesprekken en tekstberichten tussen EU-landen, zodat kwetsbare consumenten tot 2032 beschermd blijven tegen mogelijk hoge kosten voor die diensten.

De halfgeleiderindustrie van de EU

Van de smartphone in onze broekzak tot de auto waarin we rijden, de apparaten die we in het moderne leven gebruiken, bevatten halfgeleiders, beter bekend als chips. Door te investeren in onderzoek, productiefaciliteiten en infrastructuur wordt de EU zelfredzamer op het gebied van de productie van halfgeleiders.

Digitaal zakendoen

Ondernemingen die naar andere lidstaten uitbreiden, moeten vaak aan de autoriteiten in die landen bewijzen dat ze een EU-onderneming zijn en informatie (zoals hun statutaire zetel of de namen van hun wettelijke vertegenwoordigers) opnieuw indienen, ook al zijn deze gegevens al beschikbaar in het handelsregister van hun eigen lidstaat. Met de nieuwe, in december aangenomen EU-ondernemingsregels - In een nieuw tabblad openen. worden digitale instrumenten ingevoerd om deze administratieve lasten te verminderen. Ondernemingen hoeven documenten niet meer opnieuw in te dienen wanneer zij dochterondernemingen of filialen in een andere lidstaat oprichten, omdat deze informatie overeenkomstig het eenmaligheidsbeginsel rechtstreeks tussen handelsregisters zal worden uitgewisseld. Bovendien zal een meertalig EU-bedrijfscertificaat — d.w.z. een soort EU-ondernemingspaspoort — ondernemingen in staat stellen gemakkelijk aan te tonen dat zij rechtsgeldig in de EU zijn opgericht. Daarnaast zullen vertegenwoordigers van ondernemingen met een EU-volmacht juridische en zakelijke kwesties over de grenzen heen kunnen beheren.

De EU werkt ook aan beter verbonden overheidsdiensten, bv. door haar systeem van gekoppelde registers - In een nieuw tabblad openen., dat handelsregisters in de hele EU met elkaar verbindt, te koppelen aan de systemen voor registers van uiteindelijk begunstigden - In een nieuw tabblad openen. en insolventieregisters - In een nieuw tabblad openen.. Zo wordt ook de toegang tot bedrijfsinformatie op de interne markt vergemakkelijkt.

De Commissie en de lidstaten ontwikkelen ook een centraal digitaal aangifteportaal - In een nieuw tabblad openen. om de administratieve lasten te verminderen voor bedrijven (waaronder kleine en middelgrote ondernemingen) die werknemers naar een andere lidstaat detacheren. Een nieuw onlinesysteem zal bedrijven helpen om aan de nationale rapportageregels te voldoen wanneer ze werknemers naar andere lidstaten uitzenden. Het zal beschikbaar zijn in alle officiële EU-talen, eenvoudig in gebruik zijn en gebruikers de mogelijkheid bieden om informatie uit eerdere aangiften te hergebruiken.

Digitaal vervoer en digitale mobiliteit

De EU zet zich in om de manier waarop we ons door onze steden verplaatsen te verbeteren. Het datadeelproject DeployEMDS - In een nieuw tabblad openen. is een hoeksteen van de inspanningen van de EU om een gemeenschappelijke dataruimte voor mobiliteit - In een nieuw tabblad openen. tot stand te brengen. Het doel is een systeem op te zetten waarmee steden realtime-informatie over verkeersstromen en openbaar vervoer kunnen delen. Dit slimme netwerk, dat al in negen steden en regio’s wordt getest, zal helpen om stedelijke mobiliteitsproblemen in de hele EU op te sporen en aan te pakken.

Door de snelle ontwikkeling van dronetechnologie wordt het steeds belangrijker om op dit gebied duidelijke regels in te voeren. De EU nam nieuwe maatregelen - In een nieuw tabblad openen. aan om de unieke veiligheidsuitdagingen van opkomende luchtmobiliteitsdiensten het hoofd te bieden. Hiermee wordt een dubbel doel nagestreefd: de regelgevingsprocessen stroomlijnen met behoud van hoge veiligheidsnormen, en de regelgeving in alle lidstaten gelijktrekken. Deze aangepaste regels zullen het leven van ontwikkelaars en gebruikers van drones vergemakkelijken. Duidelijke, samenhangende regelgeving zal bedrijven ook het vertrouwen geven om te investeren in nieuwe dronetechnologieën en zo innovatie in de hele EU bevorderen.

Veiligere onlinediensten

Het internet is van onschatbare waarde, maar brengt ook problemen met zich mee, zoals onjuiste informatie, illegale haatuitingen en andere vormen van illegale praktijken en inhoud. Om dergelijke praktijken te beteugelen en de onlineveiligheid te verbeteren, heeft de EU twee belangrijke wetten aangenomen: de digitaledienstenverordening - In een nieuw tabblad openen. en de digitalemarktenverordening - In een nieuw tabblad openen..

De digitaledienstenverordening schrijft voor dat onlineplatforms bij het verwijderen van illegale inhoud proactiever moeten zijn, de transparantie van hun algoritmen moeten vergroten en bepaalde soorten gerichte reclame moeten verbieden. Deze verordening werd in februari 2024 in de hele EU van toepassing en voerde nieuwe regels in voor onlineplatforms, sociale media en websites voor e-handel. Zeer grote onlineplatforms moeten vanwege hun grotere invloed voldoen aan strengere regels.

De bescherming van kinderen is een belangrijk aandachtspunt bij de handhaving van de digitaledienstenverordening en leidde tot maatregelen tegen drie belangrijke platforms omdat ze ontoereikende leeftijdscontroles hanteerden en minderjarigen blootstelden aan schadelijke inhoud. Tegelijkertijd zijn er leerkrachten opgeleid om leerlingen te begeleiden - In een nieuw tabblad openen. bij online-uitdagingen zoals cyberpesten en misinformatie, waardoor een veiligere digitale ruimte voor jonge gebruikers is gecreëerd. In 2024 bestond de strategie voor een beter internet voor kinderen twee jaar - In een nieuw tabblad openen.. In dat kader is een zelfbeoordelingsinstrument gelanceerd dat platforms kan helpen kinderen online beter te beschermen.

De digitaledienstenverordening helpt de integriteit van verkiezingen te beschermen tegen onlinedreigingen, waaronder door AI gegenereerde inhoud, door stresstests - In een nieuw tabblad openen. voor platforms te bieden en door richtsnoeren - In een nieuw tabblad openen. te geven om risico’s te verminderen en AI-inhoud te labelen. Aanvullende regels - In een nieuw tabblad openen. die in maart zijn vastgesteld, zullen het gebruik van persoonsgegevens in politieke reclame, zowel online als offline, beperken. Volgens deze regels moeten politieke advertenties een transparantiekeurmerk bevatten, en uitdrukkelijke toestemming hebben voor onlinetargeting. Profilering op basis van gevoelige persoonsgegevens is verboden. Een Europees register zal gegevens verstrekken over alle politieke advertenties en hun targetingmethoden, waardoor het risico op manipulatie en buitenlandse inmenging wordt beperkt. Actoren van buiten de EU mogen in de drie laatste maanden vóór de verkiezingen geen advertenties plaatsen.

Er is een herziening van de regels voor de bestrijding van seksueel misbruik van kinderen voorgesteld - In een nieuw tabblad openen. om nieuwe onlinedreigingen aan te pakken, zoals deepfakes en pedofielenfora. De nieuwe regels zullen ook de preventie en slachtofferhulp versterken en minimumnormen voor vervolging in de EU omvatten. Een tijdelijke wettelijke maatregel ter bestrijding van seksueel misbruik van kinderen online is verlengd tot 2026, zodat lopende vrijwillige maatregelen om onrechtmatige inhoud op te sporen en te verwijderen kunnen worden voortgezet. Deze inspanningen dragen bij tot de bescherming van kinderen online. Ondertussen ontwikkelt de EU meer permanente wetgeving om deze problemen doeltreffend aan te pakken.

De toenemende onverdraagzaamheid online is niet alleen in strijd met de grondbeginselen van de EU, maar vormt ook een ernstige bedreiging voor slachtoffers en brengt de vrijheid van meningsuiting en het democratische debat in gevaar. Socialemediaplatforms staan nu onder strenger toezicht, aangezien de EU samenwerkt met toezichthoudende instanties. Samen beschermen ze minderjarigen, maken ze platforms transparanter, pakken ze illegale inhoud en systemische desinformatie aan en verbeteren ze de handhaving door middel van gezamenlijke opleidingen, discussies en onderzoek.

De digitaledienstenverordening is gericht op het beschermen van gebruikers en het aanpakken van illegale inhoud. Daarnaast zorgt de digitalemarktenverordening ervoor dat onze digitale markt eerlijk en concurrerend blijft. De digitalemarktenverordening is een van de eerste instrumenten die de macht van grote digitale bedrijven reguleert. Ze werkt parallel aan de mededingingsregels van de EU, die nog steeds volledig van toepassing is. Ze bevat duidelijke criteria voor het aanwijzen van poortwachters: grote digitale platforms zoals zoekmachines, appstores en berichtendiensten. Vanaf maart 2024 moeten de poortwachters (momenteel zijn het er zeven) zich aan alle verplichtingen en verboden - In een nieuw tabblad openen. van de digitalemarktenverordening houden om te voorkomen dat ze de concurrentie belemmeren. Dit zal ervoor zorgen dat kleinere bedrijven een eerlijke kans krijgen om te concurreren en dat consumenten kunnen profiteren van meer keuze en eerlijkere prijzen.

Hoe handhaafde de EU de digitalemarktenverordening in 2024?

In 2024 zijn twee klokkenluidersinstrumenten ingevoerd waarmee personen informatie kunnen verstrekken die helpt om schadelijke praktijken van platforms op te sporen en aan het licht te brengen, waarbij ze tegelijkertijd worden beschermd tegen represailles. Transparantie is van essentieel belang om het vertrouwen van de consument in de onlinemarkt te vergroten, met name als het gaat om influencers en retailplatforms.

Uit een screening (of “sweep”) van berichten op sociale media bleek dat online-influencers zelden vermelden dat de aard van de inhoud die zij produceren commercieel is:

• 97 % van de influencers publiceerde commerciële inhoud, maar
• slechts 1 op de 5 benoemde het consequent als reclame.

Onlinemarktplaatsen worden steeds populairder, maar blijken consumenten te misleiden over hun prijzen en voorwaarden. Na een gezamenlijk optreden van de nationale consumentenautoriteiten en de EU hebben verschillende onlineplatforms toegezegd hun handelspraktijken te verbeteren.

Problematische marketingpraktijken tonen aan dat er behoefte is aan betere wetgeving om consumenten online te beschermen. In oktober kwamen bij een evaluatie - In een nieuw tabblad openen. gaten in de EU-regels over consumentenbescherming aan het licht, zoals onduidelijke wetten, uiteenlopende toepassing van regels in verschillende landen en zwakke handhaving. Specifieke gebieden waarop verbetering nodig is, zullen in 2025 in detail worden geëvalueerd.

Cyberbeveiliging

Weinig gebeurtenissen kunnen het consumentenvertrouwen, de stabiliteit van de markten en de geloofwaardigheid van instellingen meer ondermijnen dan een datalek of cyberaanval op onlinediensten. Cyberbeveiliging is daarom voor iedereen een cruciaal punt van zorg.

In oktober is wetgeving voor goede gemeenschappelijke cyberbeveiliging in alle lidstaten (de NIS2-richtlijn - In een nieuw tabblad openen.) in werking getreden. Ze omvat wettelijke maatregelen om het algemene niveau van cyberbeveiliging in de EU te verhogen en breidt het toepassingsgebied van de cyberbeveiligingsregels uit tot andere kritieke sectoren en entiteiten. Het gaat onder andere om de sectoren openbare elektronische communicatie, digitale diensten, afvalwater- en afvalbeheer, ruimtevaart, postdiensten en openbaar bestuur.

De EU bereikte ook een politiek akkoord - In een nieuw tabblad openen. over regels om de samenwerking tussen de lidstaten te verbeteren en hen beter in staat te stellen cyberdreigingen op te sporen, zich erop voor te bereiden en erop te reageren (de verordening cybersolidariteit). Deze regels zullen een doorbraak betekenen voor EU-brede opsporing van, paraatheid voor en respons op cyberdreigingen. De voorlopige overeenkomst omvat onder andere plannen voor een waarschuwingssysteem voor cyberbeveiliging, een noodresponsmechanisme en certificering van beheerde beveiligingsdiensten.

In januari 2024 traden nieuwe regels - In een nieuw tabblad openen. in werking om de cyberbeveiliging van de EU-instellingen te verbeteren. Zij bevatten duidelijke richtsnoeren voor de instellingen betreffende de vaststelling van interne kaders voor risicobeheer, governance en controle op het gebied van cyberbeveiliging. Deze maatregelen zullen helpen om datalekken en cyberaanvallen te voorkomen die gevolgen kunnen hebben voor overheidsdiensten, persoonsgegevens en het algemene vertrouwen in digitale systemen.

Veiligheid moet ook worden ingebouwd in alle digitale producten die mensen gebruiken. De verordening cyberweerbaarheid - In een nieuw tabblad openen., die in oktober is aangenomen (en die vanaf eind 2027 van toepassing zal zijn), zal zorgen voor veiligere hardware en software. Fabrikanten zijn verplicht beveiligingsmaatregelen te integreren in alle producten met digitale componenten, van smartphones tot koffiezetapparaten. De regels specificeren de noodzaak van veiligheidsbeoordelingen, het verhelpen van kwetsbaarheden en software-updates gedurende de gehele levenscyclus van een product.

Tijdens een cyberbeveiligingsoefening in juni is de paraatheid van de EU voor een grootschalige cyberaanval getest door een aanval op de energiesector te simuleren. Vervolgens zijn er verslagen en aanbevelingen opgesteld over cyberbeveiliging in telecommunicatie-, elektriciteits- en communicatienetwerken. De EU stelde de eerste cyberbeveiligingscertificeringsregeling - In een nieuw tabblad openen. vast, met EU-brede regels voor de certificering van ICT-producten gedurende hun hele levenscyclus. De EU investeert ook ruim 210 miljoen euro - In een nieuw tabblad openen. in betere cyberdefensie en digitale capaciteiten in heel Europa.

Beheer en bescherming van data in de EU

Data (digitale gegevens) zijn de motor van de moderne economie. Voor alle bedrijfstakken is het belangrijk dat informatie vrij kan stromen. Dergelijke connectiviteit opent de wereldmarkt voor grote en kleine bedrijven, maar brengt ook uitdagingen met zich mee op het gebied van veilige en eerlijke verwerking en uitwisseling van data.

In januari trad nieuwe wetgeving - In een nieuw tabblad openen. in werking om het delen van data in de EU transparanter en toegankelijker te maken. In de dataverordening wordt bepaald wie data mag gebruiken en onder welke voorwaarden, zodat bedrijven veilige toegang krijgen tot essentiële data. Betere toegang tot industriële data bevordert concurrentie en innovatie, met name voor kleinere bedrijven. Hierdoor kunnen ze nieuwe producten en diensten ontwikkelen en concurreren met grotere bedrijven. Er zijn in mei ook gerechtelijke stappen - In een nieuw tabblad openen. ondernomen tegen 18 lidstaten die geen passende autoriteiten hadden opgericht om toezicht te houden op de uitvoering van de datagovernanceverordening - In een nieuw tabblad openen., die regels bevat voor het delen van data in de hele EU.

Dankzij de nieuwe regels die sinds juni gelden, zullen nu meer openbare datasets - In een nieuw tabblad openen. beschikbaar zijn voor hergebruik. Zij zijn van toepassing op hoogwaardige datasets - In een nieuw tabblad openen. die informatie bevatten over zes thematische gebieden, waaronder geospatiale data, aardobservatie en mobiliteit, en zullen innovatie op gebieden als AI bevorderen. De totstandbrenging van een Europese ruimte voor gezondheidsgegevens - In een nieuw tabblad openen. zal burgers volledige controle geven over hun gezondheidsgegevens, terwijl het gebruik ervan voor onderzoek en volksgezondheid onder strikte voorwaarden nog steeds mogelijk is.

Groeipotentieel van de gezondheidsgegevenseconomie

• €5,5 miljard aan besparingen in de EU in tien jaar tijd door betere toegang tot en uitwisseling van data in de gezondheidszorg
• 20-30 % extra groei op de digitale gezondheidsmarkt
• €5,4 miljard aan besparingen in de EU in tien jaar tijd door beter gebruik van gezondheidsgegevens voor onderzoek, innovatie en beleidsvorming

In een wereld van toenemende data-uitwisseling zorgt de algemene verordening gegevensbescherming - In een nieuw tabblad openen. (AVG) er ook voor dat vooruitgang niet ten koste gaat van de privacy. De AVG blijft een hoeksteen voor alle digitale beleidsmaatregelen van de EU die betrekking hebben op persoonsgegevens. Het geeft mensen controle over hun persoonsgegevens en wie er toegang toe krijgt. De AVG blijft wereldwijd het toonaangevende voorbeeld voor gegevensbeschermingskaders. Tegelijkertijd zijn in het verslag van 2024 over de toepassing van de AVG - In een nieuw tabblad openen. enkele verbeterpunten vastgesteld, waaronder de behandeling van landsgrensoverschrijdende zaken. Dit is al aangepakt in de voorgestelde verordening procedureregels AVG, die tot doel heeft de samenwerking tussen gegevensbeschermingsautoriteiten bij de handhaving van de AVG in internationale zaken te stroomlijnen.

De AVG is ook buiten de EU van belang. Aangezien bedrijven steeds afhankelijker zijn van internationale datastromen, biedt de AVG instrumenten om persoonsgegevens te beschermen, zelfs wanneer ze de EU verlaten, en kan de gegevensoverdracht naar landen met minder strenge normen zelfs worden beperkt. Een van de mechanismen die worden gebruikt om ervoor te zorgen dat gegevens buiten de EU hetzelfde beschermingsniveau genieten, zijn adequaatheidsbesluiten, waarbij derde landen die passende gegevensbescherming bieden, worden erkend. Tot dusver zijn er 16 adequaatheidsbesluiten vastgesteld, die periodiek worden herzien. Na een herziening in januari 2024 bevestigde de EU dat de gegevens vrij kunnen blijven stromen naar 11 partnerlanden en -gebieden - In een nieuw tabblad openen..

Op basis van een nieuw adequaatheidsbesluit - In een nieuw tabblad openen. voor het kader voor gegevensbescherming EU-VS kunnen persoonsgegevens veilig worden doorgegeven van de EU naar Amerikaanse bedrijven zonder dat er aanvullende waarborgen voor gegevensbescherming moeten worden ingevoerd. Het geeft mensen in de EU ook het recht om beroep aan te tekenen bij een nieuwe rechtbank die is opgericht om klachten uit de EU over de activiteiten van de Amerikaanse inlichtingendiensten op te lossen. In het evaluatieverslag - In een nieuw tabblad openen. van oktober 2024 over het kader is bevestigd dat de Amerikaanse autoriteiten de nodige structuren en procedures hebben opgezet om ervoor te zorgen dat de rechtbank doeltreffend functioneert. Deze waarborgen beschermen gegevens bij elke trans-Atlantische gegevensoverdracht, zoals overdracht via bedrijfsovereenkomsten of intern beleid.

Digitale overheidsdiensten

Openbare en particuliere diensten worden steeds digitaler, maar de onlineprivacy en -veiligheid voldoen niet altijd aan de vereiste normen, waardoor er ruimte ontstaat voor identiteitsdiefstal en ongewenste profilering. In mei traden nieuwe regels - In een nieuw tabblad openen. in werking waardoor alle EU-burgers en -ingezetenen tegen 2026 beschikking krijgen over een persoonlijke Europese portemonnee voor digitale identiteit - In een nieuw tabblad openen.. Dit zal de alledaagse taken gemakkelijker en veiliger maken. Gebruikers zullen hun identiteit veilig kunnen aantonen, digitale documenten, zoals medische voorschriften, kunnen uitwisselen en kunnen betalen — allemaal via één app. Gebruikers behouden volledige zeggenschap over hun persoonsgegevens.

De EU werkt momenteel aan juridische richtsnoeren om ervoor te zorgen dat de portemonnee voldoet aan de strengste veiligheidsnormen en in de hele EU probleemloos werkt. In november zijn vijf uitvoeringsverordeningen - In een nieuw tabblad openen. vastgesteld met regels voor de kernfuncties en de certificering van de portemonnee voor digitale identiteit.

Het huidige op papier gebaseerde rechtsstelsel van de EU maakt de behandeling van landsgrensoverschrijdende zaken ingewikkeld en duur. Om dit probleem op te lossen, zal in alle lidstaten een onlinesysteem - In een nieuw tabblad openen. voor het beheer van juridische aangelegenheden worden ingevoerd. Of het nu gaat om erfenissen of zakelijke contracten, mensen en bedrijven zullen documenten kunnen indienen, kunnen communiceren met rechtbanken, hoorzittingen kunnen bijwonen en honoraria kunnen betalen — allemaal elektronisch.

Dankzij het EU-brede systeem voor gegevensuitwisseling - In een nieuw tabblad openen. is het nu gemakkelijker voor burgers om in de hele EU te studeren, te reizen, te werken, met pensioen te gaan en zaken te doen. Op verzoek van de burger kunnen autoriteiten in verschillende lidstaten documenten met elkaar delen, zodat burgers niet meer verschillende keren dezelfde informatie hoeven te geven. Dit systeem zal worden geïntegreerd in één “digitale toegangspoort” (de Single Digital Gateway), die nationale portals met elkaar verbindt en zo informatie, onlinediensten en ondersteuning biedt aan burgers en bedrijven in alle lidstaten. In 2024 konden de lidstaten op de portaalsite Uw Europa - In een nieuw tabblad openen. actuele en betrouwbare informatie verstrekken over nationale vergunningsprocedures voor industriële nettonulprojecten, waardoor bedrijven tijd konden besparen bij het aanvragen van een vergunning.

Digitale vaardigheden

Om toegang te krijgen tot onlineoverheidsdiensten, te studeren, te werken, te communiceren en betrouwbare informatie te vinden, moeten mensen in de EU digitaal vaardig zijn. Slechts 56 % - In een nieuw tabblad openen. van de mensen in de EU tussen 16 en 74 jaar heeft ten minste digitale basisvaardigheden.

Om dit te verbeteren heeft de EU zich ten doel gesteld dat 80 % van de volwassenen tegen 2030 technologie kan gebruiken voor dagelijkse taken en dat er dan 20 miljoen mensen in de technologiesector werken, met bijzondere aandacht voor meer vrouwen in de sector. Het nieuwe initiatief Women TechEU - In een nieuw tabblad openen. is daarbij van cruciaal belang. Het biedt vrouwen die leiding geven aan startende technologiebedrijven begeleiding, coaching en financiële steun om hun bedrijf te laten groeien.

De in 2024 gelanceerde Europese gemeenschappelijke ruimte voor vaardigheidsdata zal de beschikbaarheid en het delen van vaardigheidsgerelateerde data mogelijk maken. De data kunnen op allerlei manieren worden gebruikt, zoals voor het analyseren van trends, het ontwerpen van strategieën en het ontwikkelen van nieuwe toepassingen, waarbij prioriteit wordt gegeven aan ethiek, diversiteit en gegevensbescherming.

Het ruimtevaartbeleid stimuleert innovatie, vergroot de veiligheid en stimuleert de economische groei in verschillende sectoren. Gezien deze verreikende voordelen voerde de EU in 2024 nieuwe programma’s in en breidde zij bestaande programma’s uit.

Cruciaal hierbij was de oprichting van het EU-centrum voor de uitwisseling en analyse van ruimte-informatie - In een nieuw tabblad openen., een hub waar deskundigen van de overheid en uit het bedrijfsleven kunnen samenwerken op het gebied van ruimteveiligheid (zie ook hoofdstuk 7). Er is ook een gedetailleerde strategie voor ruimtevaartbedrijven - In een nieuw tabblad openen. gepubliceerd, waarin de stappen naar een groenere en technologisch geavanceerdere industrie worden geschetst.

Hoewel satellieten hoog boven de aarde zweven, is hun impact groter dan we denken. Van de smartphone in onze zak tot de vliegtuigen in de lucht houden ze onze wereld verbonden en in beweging.

IRIS² - In een nieuw tabblad openen.(Infrastructure for Resilience, Interconnectivity and Security by Satellite), het beveiligde satellietnetwerk van de EU, maakt veilige communicatie mogelijk voor onder andere grenscontrole en crisisbeheersing. Ook zal het worden ingezet voor snel internet in afgelegen gebieden en betere digitale veiligheid van Europa.