Το 2024 τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεργάστηκαν στενά με στόχο την προστασία των κοινών συμφερόντων της ΕΕ και την επίτευξη αποτελεσμάτων προς όφελος των πολιτών της. Συνεχίστηκαν οι προσπάθειες για τη βελτίωση της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ και για τη μεταρρύθμιση των διοικήσεων, έτσι ώστε αυτές να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο. Επίσης, προχώρησε το έργο της οικοδόμησης ανθεκτικότερων δημοκρατιών σε ολόκληρη την ΕΕ με την προώθηση ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης. Η επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων προς όφελος των πολιτών μέσω της βελτίωσης των κανόνων της ΕΕ αποτελεί κοινό στόχο —αλλά και ευθύνη— όλων των θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών της. Στα αποτελέσματα αυτά περιλαμβάνεται η ενδυνάμωση των πολιτών, έτσι ώστε οι ίδιοι να είναι σε θέση να συμμετέχουν ενεργά στις δημοκρατικές διαδικασίες.

Ισχυρά θεσμικά όργανα

Το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ είναι μοναδικό και το σύστημα λήψης αποφάσεων εξελίσσεται συνεχώς. Καταρχήν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει νέα νομοθεσία με βάση τις πολιτικές κατευθύνσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η οποία εγκρίνεται από τους συννομοθέτες, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τους νόμους, ενώ η Επιτροπή διασφαλίζει την ορθή εφαρμογή τους. Το έργο αυτών των θεσμικών οργάνων συμπληρώνεται από άλλα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς - ανοίξτε νέα καρτέλα..

Η Προεδρία του Συμβουλίου εναλλάσσεται μεταξύ των κρατών μελών κάθε έξι μήνες. Το πρώτο εξάμηνο του 2024 την Προεδρία άσκησε το Βέλγιο και το δεύτερο εξάμηνο η Ουγγαρία.

Ο θεσμικός κύκλος της ΕΕ αρχίζει εκ νέου κάθε πέντε χρόνια με τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι εκλογές αυτές και ο επακόλουθος διορισμός νέας Επιτροπής αποτελούν ουσιώδη στοιχεία της δημοκρατικής διαδικασίας της ΕΕ, όπως ορίζεται στις Συνθήκες - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Κατά το τελευταίο έτος του κύκλου 2019-2024, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ υλοποίησαν με επιτυχία τους φιλόδοξους στόχους τους για την εν λόγω περίοδο και προετοίμασαν το έδαφος για την ομαλή έναρξη του νέου πολιτικού κύκλου 2024-2029 (βλέπε κεφάλαιο 0).

Η ορθή λειτουργία των διοργανικών διαδικασιών της ΕΕ, στις οποίες περιλαμβάνεται η συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων των κρατών μελών, των συμβουλευτικών επιτροπών και των αποκεντρωμένων οργανισμών της, είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της επιτυχίας στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ. Το 2024 η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών επικεντρώθηκαν στην ενίσχυση της συνεργασίας τους με φορείς της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των υποψήφιων προς ένταξη στην ΕΕ χωρών, με στόχο την προετοιμασία για μια πιθανή μελλοντική διεύρυνση της ΕΕ. Ταυτόχρονα, τα θεσμικά όργανα συνέχισαν να εξετάζουν τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται - ανοίξτε νέα καρτέλα., έτσι ώστε η ΕΕ να μπορέσει να είναι έτοιμη για το μέλλον, όσον αφορά τόσο τις περαιτέρω διευρύνσεις όσο και την αντιμετώπιση των ολοένα και πιο σύνθετων παγκόσμιων προκλήσεων.

PODCAST Podcast σχετικά με την Αρχή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

Τον Ιούνιο συστάθηκε ένας νέος αποκεντρωμένος οργανισμός για την καλύτερη προστασία των πολιτών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ από τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η Αρχή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. είναι ένας από τους οργανισμούς που συμβάλλουν στην εφαρμογή των πολιτικών της ΕΕ.

ΒΙΝΤΕΟ Το 2024 σηματοδότησε την 30ή επέτειο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.

Στρατηγική ανάλυση προοπτικών

Η στρατηγική ανάλυση προοπτικών - ανοίξτε νέα καρτέλα. στηρίζει τη μελλοντοστρεφή χάραξη πολιτικής και τον στρατηγικό σχεδιασμό της ΕΕ, διερευνώντας μελλοντικές τάσεις που ενδέχεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ΕΕ. Συμβάλλει στην πρόβλεψη τόσο των κινδύνων όσο και των ευκαιριών που θα διαμορφώσουν το μέλλον της Ευρώπης. Η έκθεση του 2024 για τις παγκόσμιες τάσεις - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα. —ένα κοινό έργο εννέα θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης— περιγράφει τις βασικές μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες τάσεις και παρέχει πληροφορίες στους ηγέτες της ΕΕ σχετικά με τις κύριες στρατηγικές επιλογές για τα επόμενα χρόνια (βλέπε κεφάλαιο 0).

Κατά τη διάρκεια του έτους, τα θεσμικά όργανα ενίσχυσαν τη συνεργασία τους με τα κράτη μέλη όσον αφορά τις στρατηγικές συζητήσεις σε επίπεδο ΕΕ χάρη στο πανευρωπαϊκό δίκτυο ανάλυσης προοπτικών. Συναφείς είναι και οι προσπάθειες εκσυγχρονισμού των δημόσιων διοικήσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι οποίες συνεχίστηκαν το 2024 στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας ComPAct - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Επίσης, εκτός από την παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις δεξιοτήτων και να επιτύχουν τον στόχο του να καταστεί διαδικτυακά προσβάσιμο το 100 % των βασικών δημόσιων υπηρεσιών έως το 2030, σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η δημιουργία δημόσιων διοικήσεων οι οποίες θα είναι λιγότερο γραφειοκρατικές, ταχύτερες όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών, πιο διαφανείς και πιο κοντά στους πολίτες. Επιπρόσθετα, το 2024 η πρωτοβουλία στήριξε εθνικές και περιφερειακές διοικήσεις (π.χ. στην Ιταλία, τη Λιθουανία και τη Μάλτα) στην ανάπτυξη ικανοτήτων ανάλυσης προοπτικών και τη χρήση τεχνικών ανάλυσης προοπτικών, με στόχο τη δημιουργία νέων προσεγγίσεων πολιτικής σε τομείς όπως η υγεία, η κοινωνική πολιτική και η εκπαίδευση.

Τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ συνέχισαν να επενδύουν στις ικανότητές τους όσον αφορά την ανάλυση προοπτικών. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή θέσπισε το εσωτερικό της πλαίσιο στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ενίσχυσε τη συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες περιφέρειες στον τομέα της ανάλυσης προοπτικών. Εν αναμονή αναδυόμενων προκλήσεων και ευκαιριών, οι προσπάθειες αυτές διασφαλίζουν ότι οι πολιτικές θα είναι ανθεκτικές στις μελλοντικές εξελίξεις και ότι θα συνεχίσουν να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής που απολαμβάνουν οι σημερινές και οι μελλοντικές γενιές πολιτών.

Χρηστή διοίκηση

Η διαφάνεια, η ακεραιότητα και η λογοδοσία αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά μιας δημοκρατίας που στηρίζεται στο κράτος δικαίου. Προωθούν τη χρηστή διακυβέρνηση και οικοδομούν εμπιστοσύνη στη διαδικασία χάραξης πολιτικής.

Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής - ανοίξτε νέα καρτέλα. είναι το αρμόδιο όργανο για τη διερεύνηση καταγγελιών σχετικά με κακοδιοίκηση στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Το 2024 οι περιπτώσεις στις οποίες διαπιστώθηκε κακοδιοίκηση ήταν πολύ σπάνιες (περίπου 5 %) και περίπου τα τρία τέταρτα των συστάσεων της διαμεσολαβήτριας εφαρμόστηκαν με επιτυχία.

Επίσης, μέσω του θεματολογίου της για τη βελτίωση της νομοθεσίας - ανοίξτε νέα καρτέλα., η ΕΕ συνέχισε τις προσπάθειές της για διασφάλιση αποδοτικής και αποτελεσματικής νομοθεσίας και μείωση του διοικητικού φόρτου χωρίς να υπονομεύονται οι στόχοι πολιτικής. Η προσέγγιση «για κάθε θέσπιση, μία κατάργηση» διασφαλίζει ότι κάθε νεοεισαχθείσα επιβάρυνση αντισταθμίζεται με την κατάργηση ισοδύναμης επιβάρυνσης στον ίδιο τομέα πολιτικής. Η προσέγγιση συμπληρώνει το πρόγραμμα βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου - ανοίξτε νέα καρτέλα., το οποίο επιδιώκει συστηματικά τον εντοπισμό και την εξάλειψη της γραφειοκρατίας και του περιττού κόστους κάθε φορά που η νομοθεσία της ΕΕ αναθεωρείται και αξιολογείται.

Επιπλέον, συνεχίστηκαν οι προσπάθειες για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα. των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη βελτιστοποίηση της χρήσης των πόρων.

Διασφάλιση της εφαρμογής των κανόνων της ΕΕ

Οι ρηξικέλευθες νομοθετικές πράξεις που εγκρίθηκαν κατά τη διάρκεια του κύκλου 2019-2024, όπως εκείνες που συμβάλλουν στον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των κοινωνιών μας, θα φέρουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και οφέλη μόνο αν εφαρμοστούν πλήρως και ορθώς. Η Επιτροπή διασφαλίζει την ορθή εφαρμογή από όλα τα κράτη μέλη, σε πρώτη φάση μέσω προληπτικών μέτρων και, εάν είναι αναγκαίο, μέσω της κίνησης διαδικασιών επί παραβάσει - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Σκοπός της διαδικασίας επί παραβάσει είναι να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν σωστά το δίκαιο της ΕΕ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις παραβάσεις που πλήττουν πολλούς πολίτες ή επιχειρήσεις. Στις περιπτώσεις που για τις διαπιστωθείσες παραβάσεις δεν μπορούν να ληφθούν διορθωτικά μέτρα, η Επιτροπή μπορεί να παραπέμψει τις υποθέσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο μπορεί να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στο εν λόγω κράτος μέλος.

Η ΕΕ συνέχισε τις προσπάθειές της για την εξαρχής πρόληψη των παραβάσεων, παρέχοντας έγκαιρη στήριξη στα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου μέσω πρακτικής καθοδήγησης, συνεδριάσεων, κατάρτισης και τεχνικής βοήθειας σε όλους τους κύριους τομείς πολιτικής. Για παράδειγμα, η Επιτροπή βοήθησε τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την αναθεωρημένη οδηγία για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, διευκολύνοντας την ψηφιοποίηση των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης, μέσω της πρωτοβουλίας «Accele-RES» - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Η πρωτοβουλία αυτή περιλαμβάνει χρηματοδοτική και τεχνική υποστήριξη, κατευθυντήριες γραμμές και τακτική αλληλογραφία σχετικά με την εφαρμογή.

Επίσης, το 2024 αυξήθηκαν οι προσπάθειες για τη βελτίωση της διασυνοριακής επιβολής του νόμου με πρόταση για νέους κανόνες - ανοίξτε νέα καρτέλα. κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στον γεωργικό τομέα. Οι κανόνες θα ενισχύσουν τη θέση των ασθενέστερων παραγόντων της αλυσίδας εφοδιασμού, ιδίως των γεωργών (βλέπε επίσης κεφάλαιο 4). Αυτό θα επιτευχθεί διασφαλίζοντας ότι οι αρχές επιβολής του νόμου θα διαθέτουν τα απαραίτητα εργαλεία για τη διερεύνηση, τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και τη λήψη μέτρων κατά αγοραστών που βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος.

Επιπρόσθετα, η ΕΕ συνέχισε να χρηματοδοτεί την κατάρτιση του δικαστικού σώματος και του δικαστικού προσωπικού σε αστικές και ποινικές υποθέσεις, σύμφωνα με τη στρατηγική για την ευρωπαϊκή δικαστική κατάρτιση - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Η στρατηγική προωθεί κοινές εκδηλώσεις κατάρτισης για προσωπικό από διάφορα κράτη μέλη, ώστε να καταστεί δυνατή η δικτύωση και να ενισχυθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Στόχος είναι η ενίσχυση της διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας και η διασφάλιση της τυποποιημένης εφαρμογής της νομοθεσίας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Προάσπιση του κράτους δικαίου

Σε έναν όλο και πιο ασταθή και πολωμένο κόσμο, η προδραστική προάσπιση και διαφύλαξη της δημοκρατίας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην ΕΕ, αλλά και πέρα από αυτή, είναι ζωτικής σημασίας. Η έκθεση για το κράτος δικαίου του 2024 - ανοίξτε νέα καρτέλα., ως προληπτικό εργαλείο, συνέβαλε σημαντικά στην υλοποίηση αυτού του στόχου, καταδεικνύοντας ότι τα κράτη μέλη είχαν συμμορφωθεί πλήρως ή μερικώς με το 68 % των συστάσεων που είχαν εκδοθεί προς αυτά το 2023. Αυτό αντικατοπτρίζει τις σημαντικές προσπάθειες που καταβάλλονται στα κράτη μέλη για υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων για ενίσχυση του κράτους δικαίου σε βασικούς τομείς, όπως το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, τα πλαίσια για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η πολυφωνία και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, καθώς και στον τομέα των θεσμικών ελέγχων και ισορροπιών. Η έκθεση του 2024 επεκτάθηκε σε τέσσερις χώρες που συμμετέχουν στη διαδικασία διεύρυνσης (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο και Σερβία) με στόχο τη στήριξη των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών τους. Η έκθεση παρέχει τη βάση για τακτικό διάλογο μεταξύ υπουργών στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα. και μεταξύ των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επίσης, η Επιτροπή διοργανώνει εθνικούς διαλόγους για το κράτος δικαίου με ενδιαφερόμενα μέρη στα κράτη μέλη.

ΒΙΝΤΕΟ Συνεργασία για την κατάρτιση της έκθεσης για το κράτος δικαίου

Ένα άλλο σημαντικό εργαλείο - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα. της ΕΕ για την προστασία του κράτους δικαίου από παραβιάσεις εκ μέρους των κρατών μελών είναι η δυνατότητα να ενεργοποιηθεί ως αντίδραση το άρθρο 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διαδικασία αυτή, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει στην αναστολή των δικαιωμάτων μέλους, κινήθηκε κατά της Πολωνίας το 2017 και κατά της Ουγγαρίας το 2018. Το 2024 η διαδικασία περατώθηκε - ανοίξτε νέα καρτέλα. για την Πολωνία, αφού η χώρα θέσπισε σημαντικά μέτρα για την προστασία της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και ανανέωσε τη δέσμευσή της να αντιμετωπίσει τις σοβαρές ανησυχίες για το κράτος δικαίου μέσω ειδικού σχεδίου δράσης - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Αυτό οδήγησε την Επιτροπή στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε πλέον σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου στην Πολωνία. Η διαδικασία - ανοίξτε νέα καρτέλα. παραμένει σε εξέλιξη για την Ουγγαρία.

Προάσπιση της δημοκρατίας

Σε μια υγιή και ακμάζουσα δημοκρατία, οι πολίτες μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους, να επιλέγουν τους πολιτικούς ηγέτες τους και να έχουν λόγο για το μέλλον τους. Η δημοκρατία στην ΕΕ είναι ισχυρή, αλλά αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η άνοδος του εξτρεμισμού, οι παρεμβάσεις στις εκλογές, η διάδοση πληροφοριών με σκοπό τη χειραγώγηση και οι απειλές κατά δημοσιογράφων, κατά της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και κατά της πολυφωνίας. Στόχος της δέσμης μέτρων για την προάσπιση της δημοκρατίας - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία είχε εγκριθεί στα τέλη του 2023, είναι η αντιμετώπιση προκλήσεων όπως οι εξωτερικές παρεμβάσεις, καθώς και η ανάπτυξη ανθεκτικότητας εκ των έσω, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η πρόταση - ανοίξτε νέα καρτέλα. για ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοκρατικής λογοδοσίας μέσω της αποκάλυψης των συγκαλυμμένων ξένων επιρροών αποτελεί βασικό στοιχείο της συγκεκριμένης δέσμης. Το 2024 το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο άρχισαν να συζητούν την πρόταση αυτή. Επιπλέον, τα μέτρα θα βελτιώσουν τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς μέσω της θέσπισης κοινών προτύπων όσον αφορά την εκπροσώπηση συμφερόντων τρίτων χωρών.

Επιπρόσθετα, η δέσμη περιλαμβάνει δύο συστάσεις: τη σύσταση για την ενίσχυση των εκλογικών διαδικασιών - ανοίξτε νέα καρτέλα. στην ΕΕ και τη σύσταση για την προώθηση της συμπεριληπτικής συμμετοχής - ανοίξτε νέα καρτέλα. των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών στη χάραξη πολιτικής. Με βάση την πρώτη σύσταση, καταρτίστηκε και παρουσιάστηκε τον Απρίλιο κώδικας δεοντολογίας για τις εκλογές του 2024 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των εκλογών και η διεξαγωγή δίκαιων προεκλογικών εκστρατειών. Ο ολοκληρωμένος κατάλογος ελέγχου συμφωνήθηκε από όλα τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, και ενίσχυσε τις προσπάθειες πρόληψης των εξωτερικών παρεμβάσεων και της χειραγώγησης των πληροφοριών.

Το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης 2024 - ανοίξτε νέα καρτέλα. —η μεγαλύτερη διάκριση της ΕΕ σε έργα για τα ανθρώπινα δικαιώματα— απονεμήθηκε στην κ. Μαρία Κορίνα Ματσάδο και στον εκλεγέντα πρόεδρο κ. Εντμούντο Γκονζάλες Ουρούτια για τον γενναίο αγώνα τους για την αποκατάσταση της ελευθερίας και της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα.

Ελευθερία των μέσων ενημέρωσης

Τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης διαδραματίζουν ρόλο «δημόσιου ελεγκτή» και διαδραματίζουν βασικό ρόλο όσον αφορά τη λογοδοσία της εξουσίας. Αποτελούν καίριας σημασίας πυλώνα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και πρέπει να προστατεύονται. Στόχος του ευρωπαϊκού κανονισμού για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης - ανοίξτε νέα καρτέλα., ο οποίος άρχισε να ισχύει τον Μάιο, είναι να προστατεύσει αποτελεσματικότερα τα μέσα ενημέρωσης και τους δημοσιογράφους από πολιτικές παρεμβάσεις και να διευκολύνει τη διασυνοριακή λειτουργία τους. Οι περισσότερες από τις διατάξεις του θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από τον Αύγουστο του 2025.

Αντιμετώπιση της χειραγώγησης των πληροφοριών

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, καθώς και της χειραγώγησης των πληροφοριών και των παρεμβάσεων από το εξωτερικό, που στόχο έχουν να πλήξουν τις πολιτικές της ΕΕ και την ευρωπαϊκή δημοκρατία.

Το 2024 οι προσπάθειες αφορούσαν, μεταξύ άλλων, τη βελτίωση της επίγνωσης της κατάστασης μέσω του μηχανισμού της ολοκληρωμένης πολιτικής αντιμετώπισης κρίσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα. και ειδικών εκστρατειών που απευθύνονταν στους πολίτες.

Το 2024 —το έτος με τις περισσότερες εκλογικές αναμετρήσεις στην ιστορία, κατά τη διάρκεια του οποίου συμμετείχε σε εκλογές το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού σε 72 χώρες— δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και στην προστασία της ακεραιότητας των εκλογικών διαδικασιών, ιδίως σε σχέση με τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου.

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνεργασίας για τις Εκλογές πραγματοποίησε σειρά εκδηλώσεων με θέμα την ανταλλαγή πρακτικών καταπολέμησης της παραπληροφόρησης.

ΒΙΝΤΕΟ Αποκωδικοποιήστε τα ψεύδη: πώς να προστατευτείτε από παραπλανητικό περιεχόμενο αναφορικά με τις ευρωπαϊκές εκλογές.

Ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών, η Επιτροπή ξεκίνησε κοινή ενημερωτική εκστρατεία με την ομάδα των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων με σκοπό την ενημέρωση των πολιτών για τους σχετικούς κινδύνους, την ενθάρρυνση της κριτικής σκέψης και την παροχή πρακτικών συμβουλών για την αναγνώριση και αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.

Τον Μάρτιο η Επιτροπή δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα συνιστώμενα μέτρα για τις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης με σκοπό τον μετριασμό των συστημικών κινδύνων που θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στην ακεραιότητα των εκλογών. Στη μετεκλογική έκθεση - ανοίξτε νέα καρτέλα. που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο δεν διαπιστώθηκε σημαντικής έκτασης παραπληροφόρηση ή ξένη παρέμβαση στις ευρωπαϊκές εκλογές. Το 2025 θα ακολουθήσει ολοκληρωμένη έκθεση σχετικά με τις εκλογές.

Οι μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και άλλα υπογράφοντα μέρη του κώδικα δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση - ανοίξτε νέα καρτέλα. ανέφεραν τα μέτρα που είχαν λάβει για την προστασία της ακεραιότητας των ευρωπαϊκών εκλογών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονταν η απαίτηση σαφούς σχετικής επισήμανσης από τους διαφημιστές ή τους δημιουργούς σε περίπτωση που ένα αρχείο εικόνας, βίντεο ή ήχου είχε δημιουργηθεί ή τροποποιηθεί ψηφιακά, η συνεργασία με οργανισμούς ελέγχου γεγονότων, η προώθηση έγκυρων πληροφοριών υψηλής ποιότητας στο εκλογικό σώμα και η ανάπτυξη στοχευμένων εκστρατειών γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και κατάρριψης των μυθευμάτων.

Κατά τη διάρκεια του έτους η Επιτροπή ανανέωσε τη στήριξή της σε σημαντικές πρωτοβουλίες κατά της παραπληροφόρησης, και ιδίως στους κόμβους του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Το παρατηρητήριο και οι κόμβοι του διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην παρακολούθηση και στην αποκάλυψη εκστρατειών παραπληροφόρησης, καθώς και στην ευαισθητοποίηση και στην προώθηση του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές.

Η ΕΕ εξακολουθεί να στηρίζει την ανθεκτικότητα της πληροφόρησης στην Ουκρανία και τις δραστηριότητες προβολής της χώρας στους παγκόσμιους εταίρους, ιδίως όσον αφορά την προώθηση του ειρηνευτικού σχεδίου της Ουκρανίας - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Για τον σκοπό αυτόν, η ΕΕ χρησιμοποιεί μια προσέγγιση η οποία αφορά το σύνολο της κοινωνίας, σε συνεργασία με κυβερνητικούς φορείς, την κοινωνία των πολιτών, οργανισμούς μέσων ενημέρωσης και επιγραμμικές πλατφόρμες. Με στόχο τον περιορισμό της εμβέλειας της χειραγώγησης των πληροφοριών και της προπαγάνδας της Ρωσίας, η ΕΕ ανέστειλε τις ραδιοτηλεοπτικές δραστηριότητες πολυάριθμων ρωσικών —κρατικών και φιλικών προς το Κρεμλίνο— μέσων παραπληροφόρησης. Μετά την έναρξη ισχύος της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες, οι πάροχοι πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών και μηχανών αναζήτησης πρέπει να αξιολογούν τους δυνητικούς κοινωνικούς κινδύνους που πηγάζουν από τις υπηρεσίες τους. Στους συγκεκριμένους κινδύνους περιλαμβάνονται οι απειλές κατά της ελευθερίας της έκφρασης και ο κίνδυνος χρήσης των υπηρεσιών που προσφέρουν για εκστρατείες παραπληροφόρησης.

Συνεχίζονται οι τακτικές επαφές σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία με τα μέρη που έχουν υπογράψει τον κώδικα δεοντολογίας της ΕΕ για την παραπληροφόρηση - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων και οι εθνικοί και περιφερειακοί κόμβοι του εξακολουθούν να παρακολουθούν και να αποκαλύπτουν φαινόμενα παραπληροφόρησης που αφορούν τον πόλεμο - ανοίξτε νέα καρτέλα., καθώς και να υπολογίζουν το ποσοστό των εν λόγω ειδήσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα. στον συνολικό όγκο ανάλογων ειδήσεων που κυκλοφορούν στην ΕΕ. Η προσπάθεια αυτή συμπληρώνεται από άλλες ευρύτερες προσπάθειες καταπολέμησης της παραπληροφόρησης, όπως είναι η εκστρατεία EUvsDisinfo - ανοίξτε νέα καρτέλα. —με την οποία εκτιμάται ότι ήρθαν σε επαφή 20 εκατομμύρια άτομα το 2024— και το σύστημα ταχείας ειδοποίησης - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα., το οποίο διευκολύνει τη διαβίβαση στοιχείων που αφορούν εκστρατείες παραπληροφόρησης και συμβάλλει στον συντονισμό της αντίδρασης.

Ενδυνάμωση των πολιτών

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να ακούει τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη και να φέρει το κοινό κοντά στις διαδικασίες χάραξης πολιτικής. Με αυτό στόχο έχει να καταστήσει την ΕΕ πιο διαφανή, υπεύθυνη και αποτελεσματική. Η πύλη «Πείτε την άποψή σας - ανοίξτε νέα καρτέλα.» προσφέρει στους πολίτες και στα ενδιαφερόμενα μέρη πρόσβαση στους τρεις κύριους διαύλους συμμετοχής των πολιτών: δημόσιες διαβουλεύσεις και ανατροφοδότηση - ανοίξτε νέα καρτέλα.· Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών - ανοίξτε νέα καρτέλα.· και ομάδες Ευρωπαίων πολιτών - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Επίσης, από το 2024, μέσω της πλατφόρμας συμμετοχής των πολιτών - ανοίξτε νέα καρτέλα. οι πολίτες μπορούν να συνεργάζονται ενεργά μεταξύ τους, καθώς και με την κοινωνία των πολιτών και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.

ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ 27 ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ

ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ:

• 60 έγγραφα διαδικασιών συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων,
• 12 νομοθετικές προτάσεις,
• 131 σχέδια εκτελεστικών και κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

11 ΝΕΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΠΟΛΙΤΩΝ

Ζήτησαν την ανάληψη δράσης σε διάφορους τομείς, όπως η γεωργία, η επισιτιστική ασφάλεια και η ασφάλεια των υδάτων, η ασφαλής άμβλωση, τα δικαιώματα των καταναλωτών για τα βιντεοπαιχνίδια κ.λπ.

30 000 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ/ΣΧΟΛΙΑ ΑΠΟ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ

2 ΟΜΑΔΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ:

• τον τρόπο αντιμετώπισης του μίσους στην κοινωνία (διατυπώθηκαν 21 συστάσεις - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα.)·
• τους τρόπους με τους οποίους μπορούν οι πολίτες, οι δημόσιες αρχές και οι επιχειρήσεις να ωφεληθούν από την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης (διατυπώθηκαν 13 συστάσεις - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα.).

Και οι δύο δέσμες συστάσεων θα συμβάλουν στη διαμόρφωση μελλοντικών πρωτοβουλιών της ΕΕ.

Το βραβείο της ΕΕ για την επιστήμη των πολιτών - ανοίξτε νέα καρτέλα. συνδέει την επιστήμη με την κοινωνία, ενθαρρύνει τη συμμετοχή του κοινού και καλλιεργεί την εμπιστοσύνη στην επιστημονική πρόοδο. Το 2024 απονεμήθηκε σε τρία έργα με θέματα τη θαλάσσια ρύπανση, τη γεωργική βιοποικιλότητα και την ψυχική υγεία.

© Adobe Stock

Μεγάλο Βραβείο,
60 000 ευρώ

INCREASE - ανοίξτε νέα καρτέλα., για την προώθηση της γνώσης σχετικά με τη διατήρηση των σπόρων μέσω της ενδυνάμωσης της κοινωνίας των πολιτών και των ίδιων των πολιτών, κυρίως στις αγροτικές περιοχές.

© Adobe Stock

Βραβείο Ψηφιακών Κοινοτήτων,
20 000 ευρώ

CoAct για την ψυχική υγεία - ανοίξτε νέα καρτέλα., για τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών με σκοπό την ανάπτυξη εξατομικευμένης προσέγγισης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

© Adobe Stock

Βραβείο Ποικιλομορφίας και Συνεργασίας,
20 000 ευρώ

SeaPaCS — Συμμετοχική επιστήμη των πολιτών για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης - ανοίξτε νέα καρτέλα., για την παραγωγή μετασχηματιστικής γνώσης που καλύπτει το γνωστικό και συναισθηματικό κενό μεταξύ της κοινωνίας και της θάλασσας.

Ενδυνάμωση των καταναλωτών

Χάρη στους κανόνες της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών, αυτοί πλέον προστατεύονται επαρκώς, και δικαιούνται να λαμβάνουν σαφείς πληροφορίες σχετικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που αγοράζουν. Από τις 13 Δεκεμβρίου νέοι κανόνες - ανοίξτε νέα καρτέλα. απαιτούν όλα τα μη εδώδιμα προϊόντα στην αγορά της ΕΕ να είναι εκ σχεδιασμού ασφαλή. Οι νέοι κανόνες επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν τις σημαντικές κοινωνικές αλλαγές και τις αλλαγές στην αγορά που έχουν επηρεάσει την ασφάλεια των καταναλωτικών προϊόντων κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες και να εγγυηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ότι όλα τα προϊόντα είναι ασφαλή, είτε πωλούνται μέσω του διαδικτύου είτε όχι. Επιπλέον, οι νέοι κανόνες θα ενδυναμώσουν τους καταναλωτές κατά τη διαδικασία της πράσινης μετάβασης, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να επιλέγουν προϊόντα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, τα οποία είναι πιο εύκολο να επισκευαστούν (βλέπε κεφάλαιο 4).

Eνδυνάμωση των παιδιών και των νέων

Προκειμένου να γίνουν ενεργοί πολίτες, οι νέοι και οι νέες πρέπει να κατανοήσουν πώς λειτουργεί η δημοκρατία, αλλά και ποια είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους. Επίσης, πρέπει να τους δοθούν ειδικά εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να συνεργαστούν με τους φορείς λήψης αποφάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, οι διάλογοι πολιτικής με τη νεολαία - ανοίξτε νέα καρτέλα. και το συμβούλιο εκπροσώπησης των νέων - ανοίξτε νέα καρτέλα. προσφέρουν στις νέες και στους νέους που έχουν ενηλικιωθεί τη δυνατότητα να ακουστεί η φωνή τους, ενώ η πλατφόρμα της ΕΕ για τη συμμετοχή των παιδιών - ανοίξτε νέα καρτέλα. προσφέρει έναν ασφαλή χώρο για παιδιά και εφήβους 10-17 ετών στον οποίο μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους σχετικά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις πολιτικές που επηρεάζουν τη ζωή τους. Το 2024 πάνω από 1 000 παιδιά εξέφρασαν τη γνώμη τους σχετικά με τη σύσταση για τα ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών - ανοίξτε νέα καρτέλα..

Κατά τη διάρκεια του έτους η Επιτροπή ανακοίνωσε 60 μέτρα - ανοίξτε νέα καρτέλα. χάρη στα οποία η γνώμη των νέων θα αποκτήσει μεγαλύτερη βαρύτητα στις αποφάσεις που τους επηρεάζουν και τα οποία θα ενισχύσουν τη διάσταση της νεολαίας σε μια σειρά πολιτικών της ΕΕ. Ένα από τα μέτρα αυτά είναι ο «έλεγχος από τη σκοπιά της νεολαίας» που διασφαλίζει ότι ο αντίκτυπος στους νέους λαμβάνεται συστηματικά υπόψη κατά τον σχεδιασμό νέων πολιτικών της ΕΕ.

Πολίτες κάθε ηλικίας και υποβάθρου θα πρέπει να διαδραματίζουν ηγετικό και ενεργό ρόλο τόσο στον καθορισμό των προτεραιοτήτων όσον αφορά τις πολιτικές της ΕΕ όσο και στο πόσο φιλόδοξες θα είναι οι εν λόγω πολιτικές. Όσο περισσότερο οι πολίτες συμμετέχουν στον σχεδιασμό πολιτικής τόσο πιο αποτελεσματική και αποδοτική για τη ζωή τους θα είναι η νομοθεσία της ΕΕ. Για τον λόγο αυτόν, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εργάζονται εντατικά προκειμένου να δώσουν στους Ευρωπαίους και στις Ευρωπαίες ενισχυμένο ρόλο στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ, κάτι το οποίο θα συνεχίσουν να πράττουν και στο πλαίσιο του νέου πολιτικού κύκλου (βλέπε κεφάλαιο 0).