ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προσηλωμένη στην παροχή στήριξης προς την Ουκρανία στον απρόκλητο και αδικαιολόγητο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της και στην απόκρουση των παράνομων προσπαθειών της Ρωσίας να προσαρτήσει ουκρανικό έδαφος. Η ΕΕ βοηθά την Ουκρανία να αντισταθεί στην εν λόγω επίθεση, βοηθώντας τη να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες και διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην ανάκαμψη, την ανασυγκρότηση και τον εκσυγχρονισμό της, με στόχο δημιουργία μιας πράσινης, ψηφιακής και συμπεριληπτικής οικονομίας. Επίσης, η ΕΕ συμβάλλει στη στήριξη των μεταρρυθμίσεων που υλοποιεί η Ουκρανία στο πλαίσιο της πορείας ένταξής της στην ΕΕ και της καλύτερης ευθυγράμμισης της ουκρανικής οικονομίας με την ενιαία αγορά. Το 2024 η ΕΕ εξακολούθησε να παρέχει πολιτική, οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία. Θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις με στόχο την επίτευξη δίκαιης και μακροχρόνιας ειρήνης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο —συμπεριλαμβανομένων των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών— η οποία θα διαφυλάσσει την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Η ΕΕ στηρίζει με αποφασιστικότητα την Ουκρανία από την έναρξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας εναντίον της. Με την έγκριση πακέτων έκτακτης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής - ανοίξτε νέα καρτέλα. για τη σταθεροποίηση της οικονομίας της Ουκρανίας, τη μόχλευση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη - ανοίξτε νέα καρτέλα. για στρατιωτική και αμυντική στήριξη και την παροχή ειδικών στρατιωτικών εκπαιδευτικών αποστολών, η ΕΕ ενήργησε ταχέως, παρέχοντας τη χρηματοδοτική και στρατιωτική στήριξη έκτακτης ανάγκης που χρειάζεται η Ουκρανία.
Το 2024, χρησιμοποιώντας ως βάση την εν λόγω στήριξη, η ΕΕ επιδίωξε να εξασφαλίσει μια πιο ολοκληρωμένη μακροπρόθεσμη βοήθεια προς την Ουκρανία. Επί του παρόντος, η χώρα αντιμετωπίζει τη διπλή πρόκληση της ανοικοδόμησης της οικονομίας και των υποδομών της και της παράλληλης εφαρμογής μεταρρυθμίσεων, καθώς ξεκινά την πορεία ένταξής της στην ΕΕ (βλέπε κεφάλαιο 8). Δεδομένης της πολυπλοκότητας τόσο της ανασυγκρότησης όσο και των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για ένταξη στην ΕΕ, η ανάγκη για συνεχή και διαρθρωμένη στήριξη από την ΕΕ ήταν σαφής. Με στόχο την αντιμετώπιση του εν λόγω ζητήματος, η ΕΕ θέσπισε το Μέσο Διευκόλυνσης για την Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα., έτσι ώστε να παράσχει στην Ουκρανία σταθερή και προβλέψιμη χρηματοδοτική στήριξη ύψους έως και 50 δισ. ευρώ μεταξύ 2024 και 2027.
Το Μέσο Διευκόλυνσης για την Ουκρανία καταδεικνύει τη δέσμευση της ΕΕ στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ουκρανίας, στην προώθηση της ανάκαμψής της και στη διευκόλυνση της πορείας της προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ένταξη στην ΕΕ. Στο πλαίσιο του μέσου αυτού, το 2024 ο κρατικός προϋπολογισμός της Ουκρανίας ενισχύθηκε με 16,5 δισ. ευρώ για την πληρωμή μισθών και συντάξεων του δημόσιου τομέα, καθώς και για τη χρηματοδότηση των βασικών δημόσιων υπηρεσιών. Επίσης, κινητοποιήθηκαν επιπλέον 19,6 δισ. ευρώ στους τρεις πυλώνες του Μέσου Διευκόλυνσης για την Ουκρανία.
Αντιμετώπιση των χρηματοδοτικών αναγκών του ουκρανικού κράτους, με στόχο τη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας, με παράλληλη στήριξη των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που αποσκοπούν στην ανάκαμψη, την ανασυγκρότηση και τον εκσυγχρονισμό της Ουκρανίας. Τα κονδύλια θα καταβάλλονται ανά τρίμηνο, υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς υλοποίησης των τομεακών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που καθορίζονται στο σχέδιο για την Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα..
Προσέλκυση και κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, με στόχο την ανάκαμψη και την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, μέσω του επενδυτικού πλαισίου για την Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα. (βλέπε ενότητα «Η ανασυγκρότηση της Ουκρανίας» παρακάτω).
Παροχή τεχνικής βοήθειας και λήψη μέτρων στήριξης για διευκόλυνση της ευθυγράμμισης της Ουκρανίας με τις νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις της ΕΕ.
Επιπρόσθετα, εκτός από τη χρηματοδοτική συνδρομή του Μέσου Διευκόλυνσης για την Ουκρανία, τον Οκτώβριο εγκρίθηκε δέσμη μέτρων - ανοίξτε νέα καρτέλα. με στόχο την υλοποίηση των δεσμεύσεων που ανέλαβαν κατά τη διάσκεψη κορυφής της G7 - ανοίξτε νέα καρτέλα. στο Φαζάνο της Απουλίας, στην Ιταλία, η ΕΕ και οι εταίροι της G7 για χορήγηση επιπλέον δανείων ύψους 45 δισ. ευρώ στην Ουκρανία. Από το συνολικό ποσό των 45 δισ. ευρώ —και σε συνέχεια των συνεισφορών άλλων εταίρων της G7— η ΕΕ επιβεβαίωσε ότι θα συνεισφέρει 18,1 δισ. ευρώ υπό τη μορφή δανείου μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής. Τα εν λόγω δάνεια θα αποπληρωθούν από τα έκτακτα έσοδα που προέρχονται από ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας.
Από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας έως το τέλος του 2024, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είχαν παράσχει στην Ουκρανία και τους πολίτες της οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική στήριξη αξίας άνω των 130 δισ. ευρώ.
Από τη συνολική στήριξη προς την Ουκρανία και τους Ουκρανούς από το 2022 έως το 2024, η οποία ξεπέρασε τα 130 δισεκατομμύρια ευρώ, πάνω από 64,3 δισεκατομμύρια ευρώ ήταν χρηματοδοτική, οικονομική και ανθρωπιστική στήριξη, ενώ η στρατιωτική στήριξη ανήλθε σε 47,3 δισεκατομμύρια ευρώ· επίσης 17 δισεκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν στα κράτη μέλη για τη στήριξη των ατόμων που προσπαθούν να φύγουν μακριά από τον πόλεμο, ενώ διατέθηκαν στη χώρα και 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ από έσοδα από ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Επίσης, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της —εκτός από τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με στρατιωτικό εξοπλισμό— στηρίζουν τη χώρα μέσω της παροχής στρατιωτικής εκπαίδευσης. Στόχος της αποστολής για τη στρατιωτική συνδρομή της ΕΕ με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. είναι η ενίσχυση της ικανότητας των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων να υπερασπίζονται την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Η αποστολή συνεργάζεται στενά με ομονοούντες διεθνείς εταίρους, παρέχοντας εκπαιδευτική στήριξη στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Όλες οι δραστηριότητες της αποστολής πραγματοποιούνται στο έδαφος της ΕΕ. Μέχρι στιγμής, 24 κράτη μέλη έχουν προσφέρει προγράμματα κατάρτισης και προσωπικό για την εκπαίδευση περισσότερων από 65 000 Ουκρανών στρατιωτών.
Επίσης, το 2024 η ΕΕ έλαβε μέτρα με στόχο τη συνεργασία με την Ουκρανία στον τομέα της άμυνας. Τον Μάιο διοργανώθηκε το Φόρουμ Αμυντικών Βιομηχανιών ΕΕ-Ουκρανίας - ανοίξτε νέα καρτέλα., ένα από τα πρώτα αποτελέσματα της νέας στρατηγικής για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Επιπλέον, το Γραφείο Καινοτομίας της ΕΕ στον τομέα της άμυνας στο Κίεβο - ανοίξτε νέα καρτέλα., στην Ουκρανία, ξεκίνησε τις δραστηριότητές του τον Σεπτέμβριο. Στόχος του είναι η προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των αμυντικών βιομηχανιών της ΕΕ και της Ουκρανίας, και η προσέγγιση μεταξύ τους.
Η ανθρωπιστική χρηματοδότηση της ΕΕ στηρίζει τους ανθρώπους στην Ουκρανία, παρέχοντας χρηματική βοήθεια, βοήθεια πολιτικής προστασίας, υγειονομική περίθαλψη, στέγαση έκτακτης ανάγκης και στέγαση κατάλληλη για τον χειμώνα, ιατρικά εφόδια, τρόφιμα, νερό, εξοπλισμό και κατάρτιση για την αποναρκοθέτηση, καθώς και εκπαίδευση.
Στα εν λόγω κονδύλια συμπεριλαμβάνονται επιπλέον 100 εκατ. ευρώ σε ανθρωπιστική βοήθεια η οποία έχει διατεθεί για την Ουκρανία από τον Ιούλιο. Το μεγαλύτερο κομμάτι της βοήθειας θα διατεθεί για τη στήριξη των πιο ευάλωτων στην προετοιμασία τους για τον χειμώνα.
Οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι οι επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας το 2024 είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια ικανότητας παραγωγής ενέργειας περίπου 9 γιγαβάτ —το ήμισυ της ενέργειας που χρειάζεται η Ουκρανία για τον χειμώνα. Με στόχο την κάλυψη των βασικών ενεργειακών αναγκών της Ουκρανίας, η ΕΕ διέθεσε περίπου 100 εκατ. ευρώ - ανοίξτε νέα καρτέλα. για την επισκευή ενεργειακών υποδομών και την εξαγωγή άνω των 2 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα. Το ποσό αυτό θα καλυφθεί από τα έκτακτα έσοδα που προέρχονται από ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία στην ΕΕ της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας (για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συμβολή της ΕΕ στην ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας, βλέπε ενότητα «Η ανασυγκρότηση της Ουκρανίας» παρακάτω).
Και τα 27 κράτη μέλη, καθώς και έξι τρίτες χώρες, έχουν προσφέρει βοήθεια σε είδος μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ - ανοίξτε νέα καρτέλα. —από ιατρικά εφόδια έως οχήματα και ενεργειακό εξοπλισμό.
Μέχρι στιγμής, οι δωρεές μέσω του μηχανισμού ανέρχονται σε:
Επίσης, ο μηχανισμός έχει στηρίξει τις παραδόσεις εξοπλισμού αποναρκοθέτησης και πυροσβεστικών οχημάτων. Σε συνδυασμό με τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης rescEU - ανοίξτε νέα καρτέλα. της ΕΕ, έχουν αποσταλεί στην Ουκρανία επιπλέον ιατρικός εξοπλισμός και ενεργειακή βοήθεια.
Με στόχο τη διασφάλιση της αποδοτικότητας όσον αφορά τη διανομή κρίσιμων προμηθειών, η ΕΕ έχει δημιουργήσει εφοδιαστικούς κόμβους στην Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία. Μέχρι σήμερα, έχουν παραδοθεί πάνω από 152 000 τόνοι βοήθειας.
Η ανθρωπιστική βοήθεια δεν περιορίζεται στις δωρεές και τη χρηματοδότηση. Οι υπηρεσίες παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ στην Ουκρανία διαδραματίζουν καίριας σημασίας ρόλο στη διευκόλυνση του συντονισμού της παροχής βοήθειας και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ διάφορων οργανώσεων. Επίσης, οι εμπειρογνώμονες της ΕΕ στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας πραγματοποιούν τακτικές επιτόπιες αποστολές σε όλες σχεδόν τις πληγείσες περιοχές, με στόχο την αξιολόγηση των αναγκών και την παρακολούθηση των πρωτοβουλιών που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Στο Χάρκοβο, στην Ουκρανία, οι εταίροι της ΕΕ παρέχουν σε όσους προσπαθούν να ξεφύγουν από τις επιθέσεις επιτόπου κρίσιμη βοήθεια, όπως μετρητά, νερό και ζεστό ρουχισμό.
Περισσότερα από 4 εκατομμύρια άτομα τα οποία εγκατέλειψαν την Ουκρανία λόγω του πολέμου έχουν λάβει καθεστώς προσωρινής προστασίας στην ΕΕ. Τον Ιούνιο η ΕΕ επέκτεινε - ανοίξτε νέα καρτέλα. την εν λόγω προστασία —η οποία προσφέρει το δικαίωμα διαμονής, υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευσης και εργασίας σε οποιοδήποτε κράτος μέλος— έως τον Μάρτιο του 2026.
Σε συνεργασία με την ΕΕ, η Διεθνής Ομοσπονδία Συλλόγων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου φροντίζει για τις εξελισσόμενες ανάγκες που σχετίζονται με την ψυχική υγεία των ατόμων που έχουν εκτοπιστεί εξαιτίας του πολέμου. Πρόκειται για διάφορες μορφές στήριξης —από την παροχή βοήθειας σε παιδιά με ψυχολογικές και κοινωνικές ανάγκες στη Βουλγαρία μέχρι την πραγματοποίηση δραστηριοτήτων ψυχολογικής υποστήριξης σε τάξεις υποδοχής στη Δανία και την κατάρτιση εκπαιδευτικών για τη στήριξη εκτοπισμένων μαθητών στην Κροατία. Επιπλέον, ο Ερυθρός Σταυρός έχει προσφέρει εκπαίδευση σχετικά με την παροχή ψυχολογικών πρώτων βοηθειών σε περισσότερα από 4 000 άτομα στην Ουκρανία.
Επιπλέον, οι εθνικές αρχές σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν καταβάλει τεράστιες προσπάθειες να στηρίξουν την ένταξη των εκτοπισμένων εκπαιδευομένων σε όλα τα επίπεδα και τους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Πάνω από τα μισά κράτη μέλη έχουν καθιερώσει υποχρεωτική σχολική φοίτηση για τα παιδιά από την Ουκρανία, κάτι που πρόκειται να θεσπίσουν στο μέλλον και άλλα κράτη μέλη. Το σχολικό έτος 2023-2024 εκτιμάται ότι 700 000 - ανοίξτε νέα καρτέλα. εκτοπισμένα παιδιά από την Ουκρανία ήταν εγγεγραμμένα σε ολόκληρη την ΕΕ —από την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα έως την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Επίσης, το πρόγραμμα Erasmus+ στηρίζει τις προσπάθειες των κρατών μελών για ένταξη εκτοπισμένων Ουκρανών φοιτητών και μαθητών, καθώς και μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού. Η Ουκρανία εξακολουθεί να επωφελείται από τη διεθνή διάσταση του Erasmus+, καθώς το 2024 για πρώτη φορά επιτράπηκε η πρόσβαση της χώρας στα προγράμματα για την ανάπτυξη ικανοτήτων στον τομέα της νεολαίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. και του αθλητισμού - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Επιπλέον, τον Ιούνιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε έκθεση με τίτλο Η ένταξη των εκτοπισθέντων παιδιών από την Ουκρανία στα εκπαιδευτικά συστήματα της ΕΕ - ανοίξτε νέα καρτέλα..
Μετά την ανακοίνωση της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων του 2024 από τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια στο πλαίσιο του Erasmus+ - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία αφορούσε τη δημιουργία ή επέκταση συνασπισμών μεταξύ πανεπιστημίων, περίπου 35 ουκρανικά πανεπιστήμια προσχώρησαν στους συνασπισμούς ευρωπαϊκών πανεπιστημίων ως συνδεδεμένοι εταίροι. Η εν λόγω πρωτοβουλία δίνει τη δυνατότητα σε φοιτητές και μέλη του προσωπικού να σπουδάσουν και να εργαστούν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Επιπρόσθετα, το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης έχει στηρίξει μέσω εθελοντικών έργων - ανοίξτε νέα καρτέλα. άτομα που εκτοπίστηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ένα πρόσθετο ποσό ύψους 10 εκατ. ευρώ έχει διατεθεί - ανοίξτε νέα καρτέλα. για τη στήριξη εκτοπισμένων ερευνητών από την Ουκρανία, μέσω του MSCA4Ukraine - ανοίξτε νέα καρτέλα., στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» —του βασικού χρηματοδοτικού προγράμματος της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία. Χάρη στην εν λόγω πρωτοβουλία, τουλάχιστον 50 επιπλέον ερευνητές θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν το ερευνητικό έργο τους με ασφάλεια σε πανεπιστήμια, εταιρείες, ερευνητικά κέντρα και άλλα ιδρύματα που εδρεύουν στην ΕΕ και σε χώρες συνδεδεμένες με το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη». Το ποσό αυτό προστίθεται στα 25 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί στο πλαίσιο του προγράμματος υποτροφιών MSCA4Ukraine για τη στήριξη 125 ερευνητών - ανοίξτε νέα καρτέλα. οι οποίοι έχουν εκτοπιστεί λόγω του πολέμου.
Ακόμη, η ΕΕ καταβάλλει προσπάθειες να διασφαλίσει την απρόσκοπτη ενσωμάτωση των Ουκρανών στα κράτη μέλη της. Χάρη στο Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης - ανοίξτε νέα καρτέλα. της ΕΕ, για παράδειγμα, διάφορες πόλεις της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Σλοβακίας σχεδιάζουν μια πιο μακροπρόθεσμη στρατηγική για τη στήριξη των οικογενειών Ουκρανών προσφύγων. Η στρατηγική θα δώσει στις οικογένειες τη δυνατότητα επί μακρόν και αδιάλειπτης πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες, όπως η εκπαίδευση, και σε ευκαιρίες απασχόλησης.
Η Ίνα —πρόσφυγας από την Ουκρανία— ξεκίνησε πρακτική άσκηση σε ένα τοπικό αρτοποιείο στην πόλη Ράντερς της Δανίας, στο πλαίσιο του έργου Inclusive Restart, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+. Πλέον, απασχολείται επίσημα.
Η ΕΕ —πέρα από την προώθηση της ένταξής τους— αναγνωρίζει ότι είναι σημαντικό οι Ουκρανοί να αποκτήσουν τις γνώσεις που απαιτούνται για την κατανόηση και την άσκηση των δικαιωμάτων τους ως κατοίκων της Ένωσης με καθεστώς προσωρινής προστασίας. Το 2024 δρομολόγησε ειδική εκστρατεία - ανοίξτε νέα καρτέλα. με στόχο την ενημέρωση των Ουκρανών που έχουν εκτοπιστεί σε έξι κράτη μέλη σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών στην ΕΕ και τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασής τους σε δίκαιη μεταχείριση, προστασία και διαφάνεια στις καθημερινές συναλλαγές τους ως καταναλωτές. Ο δεύτερος βασικός στόχος της εκστρατείας ήταν να δοθεί η δυνατότητα στους εκτοπισθέντες Ουκρανούς να αναζητήσουν βοήθεια και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, παραπέμποντάς τους στην κατάλληλη οργάνωση καταναλωτών στο κράτος μέλος στο οποίο ζουν.
Τέλος, συνειδητοποιώντας τη σημασία της πολιτιστικής έκφρασης στην καλλιέργεια ενός αισθήματος κοινότητας και αμοιβαίας κατανόησης, στόχος της ΕΕ είναι η διαφύλαξη, η ανάπτυξη και η προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας και κληρονομιάς. Τον Δεκέμβριο η Ουκρανία προσχώρησε στο σκέλος Media - ανοίξτε νέα καρτέλα. του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στους Ουκρανούς δημιουργούς ταινιών και οπτικοακουστικού περιεχομένου να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση του έργου τους.
Η ΕΕ, μέσω της πρωτοβουλίας «λωρίδες αλληλεγγύης - ανοίξτε νέα καρτέλα.», συνέχισε τη στενή συνεργασία της με την Ουκρανία και τη Μολδαβία με στόχο να βελτιωθούν οι άξονες μεταφορών. Ενώ η εν λόγω πρωτοβουλία δρομολογήθηκε αρχικά με σκοπό να παρακάμψει τον ρωσικό αποκλεισμό των ουκρανικών λιμένων του Εύξεινου Πόντου, οι οποίοι αποτελούσαν την κύρια πύλη για τις εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας, σήμερα οι λωρίδες αλληλεγγύης εξυπηρετούν τις εμπορικές συναλλαγές σε όλους τους τομείς. Επιτρέπουν στην Ουκρανία και τη Μολδαβία να εξάγουν κάθε είδους εμπορεύματα στις παγκόσμιες αγορές, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι κρίσιμα αγαθά θα φτάνουν στην Ουκρανία. Οι λωρίδες αλληλεγγύης θα διαδραματίσουν μακροπρόθεσμα κομβικό ρόλο στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και στην περαιτέρω ένταξή της στην ενιαία αγορά της ΕΕ.
Επίσης, στο πλαίσιο των λωρίδων αλληλεγγύης, η ΕΕ χρηματοδοτεί τον εφοδιασμό της χώρας με εξοπλισμό για στήριξη των συνοριακών και τελωνειακών αρχών. Τον Ιούνιο παραδόθηκε ένας νέος φορητός σαρωτής φορτίου χρηματοδοτούμενος από την ΕΕ - ανοίξτε νέα καρτέλα. στο συνοριακό σημείο διέλευσης Τσοπ της Ουκρανίας, στα σύνορα με την Ουγγαρία, με στόχο την επιτάχυνση των ελέγχων και τη μείωση του χρόνου αναμονής για τους οδηγούς φορτηγών και τις εταιρείες εφοδιαστικής.
Εκτός από τις λωρίδες αλληλεγγύης, το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών - ανοίξτε νέα καρτέλα. —μια βασική πρωτοβουλία της ΕΕ η οποία έχει σχεδιαστεί με στόχο την ενίσχυση των υποδομών μεταφορών και της συνδεσιμότητας σε όλα τα κράτη μέλη— επεκτάθηκε, έτσι ώστε να συμπεριλάβει την Ουκρανία και τη Μολδαβία. Επιπλέον, το εν λόγω δίκτυο εξασφάλισε σε οντότητες και από τις δύο χώρες πρόσβαση στον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» - ανοίξτε νέα καρτέλα. —τον κύριο χρηματοδοτικό μηχανισμό της ΕΕ για την ανάπτυξη υποδομών.
Η ΕΕ συνέχισε να στηρίζει την Ουκρανία μέσω της επέκτασης ευνοϊκών εμπορικών συμφωνιών - ανοίξτε νέα καρτέλα., συμφωνιών μεταφορών και συμφωνιών περιαγωγής.
Κατά τη διάρκεια του έτους η ΕΕ παρέτεινε εκ νέου τα μέτρα στήριξης του εμπορίου - ανοίξτε νέα καρτέλα., με την αναστολή των εισαγωγικών δασμών και των ποσοστώσεων επί των ουκρανικών εξαγωγών —αυτή τη φορά έως τις 5 Ιουνίου 2025.
Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της σημαντικής αύξησης των εισαγωγών ορισμένων γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία στην ΕΕ το 2022 και το 2023, τα ανανεωμένα μέτρα στήριξης περιλαμβάνουν ενισχυμένο μηχανισμό διασφάλισης. Ο εν λόγω μηχανισμός διασφαλίζει ότι, σε περίπτωση σημαντικών διαταραχών στην αγορά της ΕΕ ή στις αγορές ενός ή περισσότερων κρατών μελών, θα είναι εφικτή η ταχεία λήψη διορθωτικών μέτρων.
Τον Ιούνιο η ΕΕ και η Ουκρανία παρέτειναν και επικαιροποίησαν τη συμφωνία τους για τις οδικές μεταφορές - ανοίξτε νέα καρτέλα., με στόχο να μπορεί η Ουκρανία να εξάγει τα εμπορεύματά της στις αγορές της ΕΕ και του κόσμου. Η συμφωνία έχει διευκολύνει σημαντικά τις εμπορικές συναλλαγές μέσω οδικών μεταφορών μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας, προς όφελος και των δύο οικονομιών, από την έναρξη του πολέμου. Παρόμοια συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της Μολδαβίας έχει επίσης λάβει παράταση - ανοίξτε νέα καρτέλα..
Ακόμη, ξεκίνησε ο διάλογος υψηλού επιπέδου ΕΕ-Μολδαβίας για τις μεταφορές, με στόχο την ενδυνάμωση της συνεργασίας στον συγκεκριμένο τομέα. Ο διάλογος θα συμβάλει στην ενίσχυση των συνδέσεων μεταξύ όλων των τρόπων μεταφοράς και στην επίτευξη κοινής προόδου όσον αφορά τον βιώσιμο και ψηφιακό μετασχηματισμό.
Επίσης, η ΕΕ αναγνωρίζει ότι απαιτείται σημαντική στήριξη στην οικονομική ανάκαμψη της Ουκρανίας για την ανασυγκρότηση της χώρας. Στόχος της ΕΕ είναι ο αποτελεσματικός συντονισμός των πόρων μέσω της συνεργασίας μεταξύ της Ουκρανίας, της ΕΕ, των χωρών της G7 και άλλων εταίρων. Σκοπός είναι η βοήθεια προς την Ουκρανία να σχεδιάζεται και να παρέχεται αποτελεσματικά, με συνεκτικό, διαφανή και συμπεριληπτικό τρόπο, χωρίς αλληλεπικάλυψη των προσπαθειών.
Σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας σχετικά με την ταχεία εκτίμηση των ζημιών και των αναγκών της Ουκρανίας - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2024, η ανασυγκρότηση και η ανάκαμψη της Ουκρανίας θα κοστίσουν 486 δισ. δολάρια ΗΠΑ κατά την επόμενη δεκαετία. Οι επιτακτικότερες ανάγκες εντοπίζονται στη στέγαση, τις μεταφορές, το εμπόριο και τη βιομηχανία, τη γεωργία, την ενέργεια, την κοινωνική προστασία και την προστασία των μέσων βιοπορισμού.
Παρά τις αντίξοες συνθήκες, η ουκρανική οικονομία κατέγραψε ανάπτυξη 5 % το 2023. Σύμφωνα με τις βασικές προβλέψεις - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα., η ανάπτυξη κατά τα επόμενα έτη αναμένεται να υπερβεί το 4 %. Ωστόσο, ακόμη και στην περίπτωση του βασικού σεναρίου που προέβλεπε ύφεση του πολέμου στα τέλη του 2024, το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ουκρανίας θα έφτανε στα προ του πολέμου επίπεδα μόλις το 2030.
Με στόχο να βοηθήσει την Ουκρανία στην ανοικοδόμησή της, τον Απρίλιο η ΕΕ θέσπισε το νέο επενδυτικό πλαίσιο για την Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα., το οποίο εντάσσεται στο Μέσο Διευκόλυνσης για την Ουκρανία. Αυτό θα αποδεσμεύσει 9,3 δισ. ευρώ σε επενδυτικά μέσα (7,8 δισ. ευρώ σε εγγυήσεις δανείων και 1,51 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις μεικτής χρηματοδότησης), τα οποία θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν έως και 40 δισ. ευρώ σε πρόσθετη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τον ιδιωτικό τομέα. Οι πρώτες συμφωνίες επιχορηγήσεων και εγγυήσεων ύψους 1,4 δισ. ευρώ, οι οποίες εντάσσονται στο νέο επενδυτικό πλαίσιο, υπογράφηκαν τον Ιούνιο στη διάσκεψη για την ανάκαμψη της Ουκρανίας που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο - ανοίξτε νέα καρτέλα., στη Γερμανία. Τα ανωτέρω μπορούν να αποδεσμεύσουν 6 δισ. ευρώ σε επενδύσεις για κρίσιμα έργα ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού, ιδίως σε τομείς όπως η ενέργεια και οι δημοτικές υποδομές. Επίσης, η διάσκεψη εγκαινίασε το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο για τις Επιχειρήσεις - ανοίξτε νέα καρτέλα., το οποίο θα στηρίξει την πλατφόρμα δωρητών για την Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα., παρέχοντας επιχειρηματικές πληροφορίες για τη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος της χώρας και την προσέλκυση επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα.
Επιπλέον, τον Νοέμβριο, στην επενδυτική διάσκεψη ΕΕ-Ουκρανίας που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία της Πολωνίας δρομολογήθηκε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία απευθυνόταν σε ιδιωτικές εταιρείες που έχουν την έδρα τους στην ΕΕ και ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Ουκρανία. Η διάσκεψη προσέλκυσε πάνω από 5 500 συμμετέχοντες από 32 χώρες, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων εταιρειών και τραπεζών.
Με στόχο τη στήριξη μιας πιο πράσινης και κοινωνικά συμπεριληπτικής ανασυγκρότησης της Ουκρανίας, η ΕΕ και ο Διεθνής Οργανισμός Χρηματοδότησης υπέγραψαν - ανοίξτε νέα καρτέλα. συμφωνία εγγύησης ύψους 90 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της βιώσιμης και συμπεριληπτικής ανοικοδόμησης της Ουκρανίας. Σκοπός του προγράμματος είναι η κινητοποίηση άνω των 500 εκατ. ευρώ με τη μορφή επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα σε κρίσιμες υποδομές, στην παραγωγή αγαθών, στην απανθρακοποίηση και στη διατήρηση των μέσων διαβίωσης.
Στο πλαίσιο αυτό και με στόχο την προώθηση μιας πιο πράσινης ανάπτυξης, η εναρκτήρια επιχειρηματική σύνοδος κορυφής ΕΕ-Ουκρανίας - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία πραγματοποιήθηκε στις 18 Απριλίου, συγκέντρωσε περισσότερους από 400 συμμετέχοντες από τον ιδιωτικό τομέα με σκοπό να συζητήσουν για βασικούς τομείς της ουκρανικής οικονομίας.
Τα βραβεία του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους - ανοίξτε νέα καρτέλα., τα οποία αναδεικνύουν καινοτόμα έργα και ιδέες πολιτών από την Ευρώπη και πέρα από αυτή, συμπεριέλαβαν για πρώτη φορά το 2024 ουκρανικά έργα στο διαγωνιστικό τμήμα. Βραβείο με το οποίο αναγνωρίζεται ειδικά η προσπάθεια ανασυγκρότησης και ανάκαμψης της Ουκρανίας απονεμήθηκε σε δύο πρωτοβουλίες που προσφέρουν στέγη και κοινόχρηστους χώρους στους εσωτερικά εκτοπισμένους και τις οικογένειες που βρίσκονται σε δυσχερή θέση. Το ειδικό αυτό βραβείο αποτελεί αναγνώριση της ανθεκτικότητας του ουκρανικού λαού και στηρίζει τη διαδικασία ανασυγκρότησης και ανάκαμψης.
Ως απάντηση στις επιθέσεις της Ρωσίας κατά των ενεργειακών υποδομών, η ΕΕ αύξησε τη στήριξή της προς τον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας έχοντας τρεις βασικές προτεραιότητες.
Η ΕΕ στηρίζει την Ουκρανία όσον αφορά την ένταξή της στην αγορά ενέργειας της ΕΕ και της παρέχει καθοδήγηση για μια φιλόδοξη μεταρρυθμιστική διαδικασία που θα διευκολύνει την εν λόγω προσχώρηση.
Ως απάντηση στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και στην επακόλουθη εκτόξευση των τιμών της ενέργειας, η Επιτροπή ενέκρινε στοχευμένες κρατικές ενισχύσεις, και συγκεκριμένα το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και τον διάδοχό του, το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Τα εν λόγω πλαίσια έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον μετριασμό των επιπτώσεων του υψηλού ενεργειακού κόστους και στη στήριξη της πράσινης μετάβασης στα κράτη μέλη. Τον Μάιο η Επιτροπή παρέτεινε ορισμένες διατάξεις του προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης για έξι επιπλέον μήνες, έως το τέλος του 2024, με στόχο την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων διαταραχών της αγοράς, ιδίως στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας.
Οι ανησυχίες των γεωργών της ΕΕ σχετικά με την αύξηση των εισαγωγών αγροδιατροφικών προϊόντων από την Ουκρανία αντιμετωπίστηκαν με τη συμπερίληψη ενισχυμένης ρήτρας διασφάλισης και «φρένου» έκτακτης ανάγκης για επτά ευαίσθητα προϊόντα στα μέτρα στήριξης του εμπορίου, τα οποία παρατάθηκαν έως τις 5 Ιουνίου 2025. Η Ρωσία παραμένει πολύ μεγάλος εξαγωγέας σιτηρών παγκοσμίως και οι εξαγωγές της συνεχίζουν να χρηματοδοτούν άμεσα και έμμεσα τις πολεμικές της προσπάθειες. Η απειλή διαταραχών στην αγορά της ΕΕ οδήγησε στην έγκριση - ανοίξτε νέα καρτέλα. υψηλότερων δασμών στα προϊόντα σιτηρών που εισάγονται στην ΕΕ από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία —επιβλήθηκε αύξηση έως και 50 %, η οποία άρχισε να ισχύει την 1η Ιουλίου. Σύμφωνα με τη βασική αρχή της ΕΕ περί αποφυγής λήψης περιοριστικών μέτρων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, η εν λόγω αυξημένη δασμολογική προστασία ισχύει μόνο για τις εισαγωγές στην αγορά της ΕΕ.
Η ΕΕ συνέχισε να επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του έτους, με στόχο τον περιορισμό της ικανότητάς της να χρηματοδοτεί τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Από τον Φεβρουάριο του 2022 η ΕΕ έχει επιβάλει συνολικά 15 δέσμες περιοριστικών μέτρων κατά της Ρωσίας. Εκτός από συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα και οντότητες, οι κυρώσεις της ΕΕ στοχεύουν επίσης τους τομείς της οικονομίας, της ενέργειας, των μεταφορών, της τεχνολογίας και της άμυνας.
Η 13η δέσμη κυρώσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο του 2024, επικεντρώθηκε στον περαιτέρω περιορισμό της πρόσβασης της Ρωσίας σε στρατιωτικές τεχνολογίες όπως οι δρόνοι και στην καταχώριση πρόσθετων επιχειρήσεων και προσώπων που εμπλέκονται στις πολεμικές προσπάθειες της Ρωσίας. Η 14η δέσμη περιοριστικών μέτρων - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία εγκρίθηκε τον Ιούνιο, αντιμετώπισε ζητήματα επιβολής και τις προσπάθειες της Ρωσίας να καταστρατηγήσει τις κυρώσεις της ΕΕ. Η εν λόγω δέσμη περιλάμβανε σημαντικά νέα μέτρα που σχετίζονται με την ενέργεια και στοχεύουν το υγροποιημένο φυσικό αέριο. Για πρώτη φορά, η ΕΕ ενέκρινε μέτρο που στοχεύει συγκεκριμένα σκάφη, τα οποία διευκολύνουν τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και στα οποία απαγορεύεται η πρόσβαση σε λιμένες και η παροχή υπηρεσιών.
Επιπλέον, η 14η δέσμη μέτρων ενίσχυσε σημαντικά τις οικονομικές κυρώσεις, καθώς επέβαλε απαγόρευση σε τράπεζες της ΕΕ εκτός Ρωσίας όσον αφορά τη χρήση του συστήματος μεταφοράς χρηματοπιστωτικών μηνυμάτων, το οποίο αποτελεί το ρωσικό αντίστοιχο του δικτύου SWIFT (Εταιρεία Παγκόσμιων Διατραπεζικών Χρηματοπιστωτικών Τηλεπικοινωνιών). Επιπρόσθετα, με τη δέσμη μέτρων θεσπίστηκε απαγόρευση των συναλλαγών με τράπεζες και παρόχους κρυπτοστοιχείων που διευκολύνουν τις συναλλαγές που συνδέονται με την αμυντική βιομηχανική βάση της Ρωσίας. Με στόχο τον περαιτέρω περιορισμό της πρόσβασης της Ρωσίας σε αγαθά και τεχνολογίες, εγκρίθηκαν διάφορα μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της συμμόρφωσης του ιδιωτικού τομέα, στη στήριξη της επιβολής των κυρώσεων από τις εθνικές αρμόδιες αρχές και στην αποτροπή της καταστρατήγησής τους, για παράδειγμα μέσω του ελέγχου των ξένων θυγατρικών των φορέων της ΕΕ.
Η 15η δέσμη κυρώσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο, επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση του σκιώδους στόλου της Ρωσίας, της καταστρατήγησης των κυρώσεων, καθώς και του ρωσικού στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος. Για πρώτη φορά, η ΕΕ επέβαλε πλήρεις κυρώσεις —όπως ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευση διάθεσης οικονομικών πόρων— σε διάφορες κινεζικές οντότητες. Επιπλέον, στόχος της δέσμης μέτρων ήταν Ρώσοι κατασκευαστές στρατιωτικού εξοπλισμού, ναυτιλιακές εταιρείες και οντότητες που συνέβαλαν στην αποφυγή κυρώσεων. Ακόμη, η δέσμη εισήγαγε τροποποιήσεις με στόχο την αντιμετώπιση των αυξανόμενων δικαστικών μέτρων και αντιποίνων εκ μέρους της Ρωσίας κατά των κεντρικών αποθετηρίων τίτλων της ΕΕ. Επίσης, περιλάμβανε 84 πρόσθετες καταχωρίσεις —54 φυσικά πρόσωπα και 30 οντότητες—, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των καταχωρίσεων να ξεπεράσει τις 2 300. Έτσι, τα περιουσιακά στοιχεία των εν λόγω καταχωρισμένων προσώπων και οντοτήτων στην ΕΕ δεσμεύτηκαν, και στα φυσικά πρόσωπα επιβλήθηκαν ταξιδιωτικές απαγορεύσεις.
Επιπλέον, η ΕΕ ενέκρινε κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. ως απάντηση στη συμβολή της στον παράνομο, απρόκλητο και αδικαιολόγητο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Τα εν λόγω ολοκληρωμένα μέτρα αντικατοπτρίζουν πολλούς από τους περιορισμούς που έχουν ήδη επιβληθεί στη Ρωσία και αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των κινδύνων καταστρατήγησης των κυρώσεων, λόγω της μεγάλης σύγκλισης των οικονομιών της Ρωσίας και της Λευκορωσίας.
Η ΕΕ εργάζεται σκληρά με στόχο τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των κυρώσεων. Το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης, το οποίο παρέχει εξατομικευμένη εμπειρογνωσία στα κράτη μέλη, συνέχισε να στηρίζει τα κράτη μέλη, βοηθώντας τα να χαρτογραφήσουν τις εξουσίες και τους οργανισμούς που σχετίζονται με τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων. Στο πλαίσιο της ειδικής ομάδας «Δέσμευση και κατάσχεση» - ανοίξτε νέα καρτέλα. τα κράτη μέλη συνέχισαν να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές μεταξύ τους και με διεθνείς εταίρους σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής των κυρώσεων της ΕΕ. Τον Μάιο άρχισε να ισχύει η οδηγία για την εναρμόνιση των ορισμών των ποινικών αδικημάτων και των ποινών για την παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Η οδηγία θα ενισχύσει περαιτέρω την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της ΕΕ. Τέλος, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, ο κ. Ντέιβιντ Ο’ Σάλιβαν, ειδικός απεσταλμένος για την εφαρμογή των κυρώσεων της ΕΕ, συνέχισε να συνεργάζεται με τρίτες χώρες, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της ΕΕ δεν θα υπονομεύεται από πρακτικές καταστρατήγησης.
Ως αποτέλεσμα των κυρώσεων της ΕΕ, τα περιουσιακά στοιχεία στην ΕΕ της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, ύψους άνω των 210 δισ. ευρώ, ακινητοποιήθηκαν. Τα έκτακτα έσοδα που προέρχονται από τη διαχείριση των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων ανέρχονται σε περίπου 2,5 έως 3 δισ. ευρώ ετησίως. Τον Μάιο η ΕΕ εξέδωσε νομικές πράξεις - ανοίξτε νέα καρτέλα. οι οποίες επιτρέπουν τη χρήση αυτών των καθαρών κερδών προς όφελος της Ουκρανίας, με την πρώτη πληρωμή ποσού ύψους 1,5 δισ. ευρώ να πραγματοποιείται - ανοίξτε νέα καρτέλα. τον Ιούλιο και τη δεύτερη να προγραμματίζεται για την άνοιξη του 2025.
Στο πλαίσιο του αδικαιολόγητου, παράνομου και απρόκλητου επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας, οι ενέργειες της Ρωσίας αποτελούν συνεχή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ενώ υπάρχουν πολυάριθμες αναφορές περιστατικών που ισοδυναμούν με διεθνή εγκλήματα. Δεκαεπτά κράτη μέλη έχουν ξεκινήσει έρευνες για τα διεθνή εγκλήματα που διαπράττονται στην Ουκρανία. Ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Ποινικής Δικαιοσύνης - ανοίξτε νέα καρτέλα. (Eurojust) διαδραματίζει καίριας σημασίας ρόλο στη στήριξη της κοινής ομάδας έρευνας για τα διεθνή εγκλήματα που διαπράττονται στην Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία αποτελείται από την Ουκρανία και έξι κράτη μέλη, με τη συμμετοχή του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Οι έρευνες υποστηρίζονται από την εξειδικευμένη βάση δεδομένων της Eurojust —τη βάση δεδομένων με αποδεικτικά στοιχεία για βασικά διεθνή εγκλήματα - ανοίξτε νέα καρτέλα.— η οποία δημιουργήθηκε με σκοπό να διατηρεί, να αποθηκεύει και να αναλύει αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με διεθνή εγκλήματα.
Από το 2023 η Eurojust φιλοξενεί το Διεθνές κέντρο για τη δίωξη του εγκλήματος της επίθεσης κατά της Ουκρανίας - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Το κέντρο δημιουργήθηκε με στόχο να στηρίξει το έργο της προετοιμασίας τυχόν μελλοντικών διώξεων για το έγκλημα της επίθεσης, ανεξαρτήτως της δικαιοδοσίας ενώπιον της οποίας θα ασκηθούν. Οι εισαγγελείς της κοινής ομάδας έρευνας, συμπεριλαμβανομένων εισαγγελέων από την Ουκρανία και ενός εισαγγελέα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, συνεργάζονται στην ίδια τοποθεσία, γεγονός που τους επιτρέπει να ανταλλάσσουν γρήγορα αποδεικτικά στοιχεία και να συμφωνούν σχετικά με μια κοινή μελλοντική πορεία στις έρευνές τους. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο συμμετέχει ενεργά.
Επιπλέον, από το 2023 η ΕΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης - ανοίξτε νέα καρτέλα. και περίπου 40 χώρες —γνωστές συλλογικά ως η «βασική ομάδα»— συμμετέχουν ενεργά σε συζητήσεις σχετικά με τη σύσταση ειδικού δικαστηρίου για τη δίωξη του εγκλήματος της επίθεσης κατά της Ουκρανίας. Στις 22 Νοεμβρίου 2024 η βασική ομάδα επιβεβαίωσε την προσήλωσή της στην προσπάθεια αυτή δημοσιεύοντας τη δήλωση της Βιέννης-Ρίγας - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα.. Η εν λόγω δήλωση περιγράφει τη σύσταση του ειδικού δικαστηρίου στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, βάσει διμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ουκρανίας και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Επίσης, η Ρωσία πρέπει να καταστεί υπεύθυνη για την πληρωμή για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε —και εξακολουθεί να προκαλεί— στην Ουκρανία και τον πληθυσμό της. Τον Μάιο του 2023 η ΕΕ, μαζί με 43 χώρες, δημιούργησαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης το μητρώο ζημιών που προκλήθηκαν από την επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. με στόχο την καταχώριση αξιώσεων αποζημίωσης για ζημίες, απώλειες ή τραυματισμούς που προκλήθηκαν από τη ρωσική εισβολή. Το μητρώο άνοιξε για την καταχώριση της πρώτης κατηγορίας αξιώσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα. κατά τη διάσκεψη για την «αποκατάσταση της δικαιοσύνης για την Ουκρανία» - ανοίξτε νέα καρτέλα. που πραγματοποιήθηκε στη Χάγη, στις Κάτω Χώρες, στις 2 Απριλίου 2024. Τον Οκτώβριο είχαν καταχωριστεί στο μητρώο πάνω από 10 000 αξιώσεις. Στις 13 Δεκεμβρίου το μητρώο ζημιών ανακοίνωσε τις πρώτες αποφάσεις του σχετικά με την καταχώριση των αξιώσεων, οι οποίες αφορούσαν 832 αξιώσεις για ζημίες ή καταστροφή κατοικιών. Επιπλέον, το 2024 περισσότερες από 50 χώρες, από κοινού με την ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης, συμμετείχαν σε τρεις προπαρασκευαστικές συνεδριάσεις για τη σύσταση επιτροπής αποζημιώσεων. Οι εν λόγω συνεδριάσεις αποτέλεσαν ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού αποζημίωσης, με στόχο την επανεξέταση και τον προσδιορισμό των αξιώσεων που έχουν καταχωριστεί στο μητρώο.
Η ΕΕ στηρίζει σθεναρά την Ουκρανία όσον αφορά την επίτευξη συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Κατά τη διάσκεψη για την ειρήνη στην Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία στις 15 και 16 Ιουνίου, η ΕΕ δεσμεύτηκε - ανοίξτε νέα καρτέλα. να τηρήσει τις εν λόγω αρχές και να στηρίξει μια ειρήνη που θα αποκαταστήσει την κυριαρχία, την πολιτική ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Η ΕΕ όχι μόνο θα στηρίξει την Ουκρανία στην επίτευξη δίκαιης ειρήνης με τους δικούς της όρους, αλλά θα συνεχίσει επίσης τη συγκέντρωση διεθνούς στήριξης προς την Ουκρανία. Στις 27 Ιουνίου η ΕΕ και η Ουκρανία υπέγραψαν τις «από κοινού δεσμεύσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας για θέματα ασφαλείας - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα.». Με την υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας - ανοίξτε νέα καρτέλα., η ΕΕ και τα κράτη μέλη της δεσμεύτηκαν να παράσχουν στην Ουκρανία και τον λαό της όλη την αναγκαία πολιτική, χρηματοδοτική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική στήριξη που χρειάζεται για διάστημα 10 ετών. Η δέσμευση περιλαμβάνει την παροχή βοήθειας στην Ουκρανία με στόχο τη συγκέντρωση διεθνούς στήριξης, ιδίως από βασικές αναπτυσσόμενες χώρες και αναδυόμενες οικονομίες.
Επίσης, τον Ιούλιο, κατά την 33η σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ η ΕΕ υπέγραψε —από κοινού με άλλες χώρες— το Σύμφωνο για την Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Το εν λόγω έγγραφο υπογραμμίζει τη σημασία της ασφάλειας της Ουκρανίας για την ασφάλεια ολόκληρης της ευρωατλαντικής περιοχής και ότι η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αποτελεί απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Τα υπογράφοντα μέρη επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να στηρίξουν την Ουκρανία μέχρι την επικράτησή της έναντι της Ρωσίας.