To 2024 oι συγκρούσεις, οι ανθρωπιστικές κρίσεις και οι φυσικές καταστροφές συνέχισαν να αποτελούν πρόκληση για τον κόσμο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε ενεργό ρόλο, επιβεβαιώνοντας την προσήλωσή της στην ειρήνη, την ασφάλεια και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Κατά τη διάρκεια του τρίτου έτους της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η ΕΕ συνέχισε να ενισχύει την άμυνα και την ασφάλειά της. Επίσης, συνεργάστηκε με τις υποψήφιες χώρες —συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας— με στόχο την υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεών τους, καθώς και με τις δυνάμει υποψήφιες χώρες με στόχο την προετοιμασία της μελλοντικής ένταξής τους. Η ΕΕ παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια και παραμένει προσηλωμένη στην εξεύρεση λύσεων για τις διάφορες κρίσεις στη Μέση Ανατολή —μεταξύ άλλων στη Γάζα και τη Συρία. Στη διάρκεια του έτους, η ΕΕ ενίσχυσε τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις της, βοήθησε τους ανθρώπους που είχαν ανάγκη και ανταποκρίθηκε σε καταστροφές σε ολόκληρο τον κόσμο. Προσαρμόζοντας τις προσπάθειες αρωγής της σε νέους κινδύνους και δημιουργώντας ισχυρότερες εταιρικές σχέσεις, η ΕΕ εδραίωσε τον ηγετικό της ρόλο όσον αφορά την παροχή βοήθειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εν λόγω ενιαία προσέγγιση κατέδειξε την ανθεκτικότητά της και το όραμά της για μια ανοιχτή και ευημερούσα ήπειρο, παρά τις παγκόσμιες προκλήσεις.

Διεύρυνση

Οι τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις —ιδίως ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας— έχουν υπογραμμίσει τη σημασία της πολιτικής τής διεύρυνσης. Η διεύρυνση αποτελεί επένδυση στη μακροχρόνια ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα για την ήπειρό μας. Κάθε νέο κράτος μέλος ενισχύει την οικονομία της ΕΕ, δημιουργώντας ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.

Το 2024 σηματοδότησε την 20ή επέτειο της διεύρυνσης της ΕΕ του 2004 —τη μεγαλύτερη στην ιστορία της. Πριν από είκοσι χρόνια η ΕΕ υποδέχτηκε 10 νέα κράτη μέλη και έγινε μια από τις μεγαλύτερες ενιαίες αγορές στον κόσμο. Έκτοτε, εκατομμύρια άτομα έχουν επωφεληθεί από νέες ευκαιρίες, θέσεις εργασίας και προγράμματα σε ολόκληρη την ΕΕ.

ΒΙΝΤΕΟ Γιατί είναι τόσο σημαντικός ο εορτασμός της διεύρυνσης της ΕΕ του 2004;

• Πάνω από 2,7 εκατομμύρια νέοι και νέες από τα 10 κράτη μέλη τα οποία προσχώρησαν το 2004 έχουν συμμετάσχει στο πρόγραμμα Erasmus+ από το 2004.
• 26 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας έχουν δημιουργηθεί σε ολόκληρη την ΕΕ από το 2004.
• Το 79 % των πολιτών στα εν λόγω κράτη μέλη πιστεύει ότι η χώρα του έχει ωφεληθεί από την ένταξη στην ΕΕ.

Η πόρτα της ένταξης παραμένει ανοιχτή για τις ευρωπαϊκές χώρες που ενστερνίζονται τις αξίες της ΕΕ και πληρούν τα βασικά κριτήρια. Τα επίδοξα μέλη πρέπει, μεταξύ άλλων, να εφαρμόζουν ισχυρές δημοκρατικές πρακτικές, να βελτιώσουν τη διακυβέρνησή τους, να σέβονται το κράτος δικαίου και να διατηρούν τις οικονομίες τους σταθερές (βλέπε επίσης κεφάλαιο 9).

Η ΕΕ αξιολογεί τακτικά την πρόοδο όλων των χωρών που συμμετέχουν στη διαδικασία της διεύρυνσης. Τον Οκτώβριο δημοσίευσε την ετήσια δέσμη μέτρων για τη διεύρυνση - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία εξετάζει την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι υποψήφιες χώρες (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Γεωργία, Μαυροβούνιο, Μολδαβία, Ουκρανία, Σερβία και Τουρκία) και, ως δυνάμει υποψήφια χώρα, το Κόσοβο (η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και συνάδει με την απόφαση 1244/1999 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου). Οι ετήσιες εκθέσεις επικεντρώνονται σε βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως το κράτος δικαίου, η δημόσια διοίκηση, οι δημοκρατικοί θεσμοί και η εκπλήρωση των οικονομικών κριτηρίων για την προσχώρηση στην ΕΕ.

Από τη στιγμή της έναρξής τους, οι διαπραγματεύσεις ένταξης διεξάγονται στο πλαίσιο διακυβερνητικών διασκέψεων μεταξύ, αφενός, των υπουργών και πρέσβεων των κρατών μελών και, αφετέρου, της υποψήφιας χώρας που διαπραγματεύεται την προσχώρησή της. Η πρώτη διάσκεψη με τη Μολδαβία - ανοίξτε νέα καρτέλα. και την Ουκρανία - ανοίξτε νέα καρτέλα. πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2024, δρομολογώντας επίσημα τις διαπραγματεύσεις ένταξής τους. Η διαδικασία ελέγχου - ανοίξτε νέα καρτέλα. ξεκίνησε τον Ιούλιο και θα συνεχιστεί και το 2025. Στο διάστημα αυτό η Μολδαβία και η Ουκρανία θα πρέπει να υποδείξουν τους τρόπους με τους οποίους θα εγκρίνουν και θα εφαρμόσουν τους ενωσιακούς κανόνες και πολιτικές, και τις ενωσιακές να περιγράψουν τα σχέδιά τους για περαιτέρω ευθυγράμμιση.

Η πρόοδος των Δυτικών Βαλκανίων το 2024 όσον αφορά την πορεία τους προς την ένταξη

Η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία - ανοίξτε νέα καρτέλα. ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ελέγχου, η οποία αποτελεί το πρώτο βήμα για την ένταξή τους στην ΕΕ.

• Υποβλήθηκε έκθεση ελέγχου για την πρώτη από τις έξι ομάδες κανόνων, για τις οποίες οι δύο χώρες πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες απαιτήσεις (κριτήρια αναφοράς) όπως μεταρρυθμίσεις του δικαστικού τους συστήματος, της δημόσιας διοίκησής τους, της διακυβέρνησης κ.λπ.
• Το άνοιγμα της πρώτης ομάδας κανόνων με την Αλβανία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο διακυβερνητικής διάσκεψης τον Οκτώβριο.
• Το άνοιγμα της πρώτης ομάδας κανόνων με τη Βόρεια Μακεδονία θα πραγματοποιηθεί μόλις αυτή εκπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης - ανοίξτε νέα καρτέλα. ξεκίνησαν τον Μάρτιο. Στη συνέχεια, στο πλαίσιο φόρουμ υψηλού επιπέδου, συζητήθηκαν οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για τα επόμενα βήματα.

Το Μαυροβούνιο - ανοίξτε νέα καρτέλα. σημείωσε πρόοδο στη διαδικασία ένταξής του στην ΕΕ, εκπληρώνοντας τις βασικές απαιτήσεις για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα τον Ιούνιο, όπως επιβεβαιώθηκε στην έκθεση για την εν λόγω χώρα. Η ΕΕ έχει αρχίσει να κλείνει προσωρινά τα διαπραγματευτικά κεφάλαια, εφόσον διαπιστώνεται ότι πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, ξεκινώντας με τρία κεφάλαια τον Δεκέμβριο.

Τον Ιανουάριο το Κόσοβο - ανοίξτε νέα καρτέλα. εξασφάλισε απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για ταξίδια στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες του μπορούν πλέον να εισέρχονται στην ΕΕ για βραχεία διαμονή χωρίς να χρειάζονται θεώρηση.

Η Σερβία - ανοίξτε νέα καρτέλα. έχει σημειώσει πρόοδο στις δικαστικές μεταρρυθμίσεις και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Πρέπει, όμως, ακόμη να εφαρμόσει πλήρως τη νομοθεσία για τα μέσα ενημέρωσης, να ευθυγραμμιστεί καλύτερα με την ενωσιακή εξωτερική πολιτική, να στηρίξει την κοινωνία των πολιτών και τα μέσα ενημέρωσης και να τηρήσει τη δέσμευσή της για εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο.

Αντιθέτως, με την ψήφιση του αμφιλεγόμενου νόμου κατά οργανώσεων χρηματοδοτούμενων από το εξωτερικό, το 2024 σημειώθηκε οπισθοδρόμηση όσον αφορά την πρόθεση της Γεωργίας να προσχωρήσει στην ΕΕ. Ο εν λόγω νόμος προκάλεσε ανησυχίες για σκόπιμη φίμωση των ανεξάρτητων φωνών και περιορισμό των δημοκρατικών ελευθεριών. Ως αποτέλεσμα της συγκεκριμένης, και όχι μόνο, αρνητικής εξέλιξης στην ενταξιακή πρόοδο της Γεωργίας, η διαδικασία προσχώρησης έχει ουσιαστικά σταματήσει.

Οι ενταξιακές συνομιλίες με την Τουρκία έχουν παραμείνει στάσιμες από το 2018, λόγω των ανησυχιών σχετικά με τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Οι προοπτικές μιας διευρυμένης ΕΕ θα επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας της. Με γνώμονα αυτό το γεγονός, τον Μάρτιο εκδόθηκε ανακοίνωση σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις και τις επανεξετάσεις των πολιτικών πριν από τη διεύρυνση - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Στην εν λόγω ανακοίνωση εξετάζονται οι επιπτώσεις που θα έχει η διεύρυνση της ΕΕ στους τομείς των αξιών, των πολιτικών, του προϋπολογισμού και της διακυβέρνησης. Στόχος αυτής της προορατικής προσέγγισης είναι να διασφαλίσει ότι η ΕΕ θα είναι προετοιμασμένη για τη μελλοντική διεύρυνση.

Στήριξη των μεταρρυθμίσεων, της ανάπτυξης και της ένταξης των χωρών που συμμετέχουν στη διαδικασία διεύρυνσης

Η μείωση του οικονομικού χάσματος μεταξύ της ΕΕ και των μελλοντικών μελών της συμβάλλει στην προετοιμασία των δεύτερων για μια ομαλότερη μετάβαση. Η ΕΕ στηρίζει ενεργά την ανάπτυξη των μελλοντικών μελών μέσω νέων χρηματοδοτικών εργαλείων —όπως το Μέσο Διευκόλυνσης για την Ουκρανία (βλέπε κεφάλαιο 1), το σχέδιο ανάπτυξης της Μολδαβίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. και το σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια - ανοίξτε νέα καρτέλα.— και παρέχει εμπειρογνωσία από τα σημερινά κράτη με στόχο την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων.

Από το 2021 η ΕΕ έχει χορηγήσει χρηματοδοτική συνδρομή ύψους 2,2 δισ. ευρώ στη Μολδαβία, στηρίζοντας την ενεργειακή ανεξαρτησία, τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δικαιοσύνης και την ενίσχυση των δεσμών με την ΕΕ. Το νέο σχέδιο ανάπτυξης, το οποίο προτάθηκε τον Οκτώβριο, θα διευκολύνει την πορεία ένταξης της Μολδαβίας στην ΕΕ, χορηγώντας της έως και 1,8 δισ. ευρώ στο διάστημα 2025-2027 με στόχο την ανάπτυξη της οικονομίας της και την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την προσχώρηση.

Ως αποτέλεσμα της οπισθοδρόμησης των δημοκρατικών θεσμών της Γεωργίας, η ΕΕ υποβάθμισε τις πολιτικές επαφές και ανέστειλε τη χορήγηση 30 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη και 121 εκατ. ευρώ άμεσης βοήθειας στην κυβέρνηση της χώρας. Το γεγονός αυτό δεν επηρέασε τη στήριξη της ΕΕ προς την κοινωνία των πολιτών και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, καθώς αυτά είναι καίριας σημασίας για την προάσπιση της δημοκρατίας. Επίσης, στις 20 Δεκεμβρίου 2024 η ΕΕ υπέβαλε πρόταση - ανοίξτε νέα καρτέλα. οι Γεωργιανοί διπλωμάτες και αξιωματούχοι —καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους που κατέχουν διπλωματικά ή επίσημα διαβατήρια— να λαμβάνουν υποχρεωτικά θεώρηση για να ταξιδέψουν στην ΕΕ για βραχεία διαμονή.

Παρά την ενταξιακή πρόοδο που έχουν σημειώσει, το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων κυμαίνεται από το ένα τέταρτο έως το ήμισυ του μέσου όρου της ΕΕ. Με στόχο να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, η ΕΕ ενέκρινε το σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια, το οποίο επιδιώκει να ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς τόσο με την ΕΕ όσο και εντός της περιοχής και, δυνητικά, να διπλασιάσει το μέγεθος των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων εντός μίας δεκαετίας. Η εφαρμογή του σχεδίου ανάπτυξης έχει ξεκινήσει, ενώ τον Μάιο άρχισε να ισχύει η διευκόλυνση μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια, ύψους 6 δισ. ευρώ. Έκτοτε, πέντε από τους έξι εταίρους στα Δυτικά Βαλκάνια έχουν παρουσιάσει φιλόδοξα θεματολόγια μεταρρυθμίσεων, τα οποία περιγράφουν λεπτομερώς τις βασικές βελτιώσεις που πρέπει να επέλθουν σε τομείς όπως το κράτος δικαίου, η διακυβέρνηση, το ανθρώπινο δυναμικό, η ενεργειακή και η ψηφιακή μετάβαση και ο ιδιωτικός τομέας, παράλληλα με έναν ενδεικτικό κατάλογο επενδυτικών έργων. Τα εν λόγω θεματολόγια μεταρρυθμίσεων εγκρίθηκαν τον Οκτώβριο.

Κατά τη διάρκεια του έτους οι ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων διοργάνωσαν διάφορες υπουργικές συνόδους σχετικά με το σχέδιο ανάπτυξης, με στόχο να συζητήσουν τις προσπάθειες ένταξης, στη Βόρεια Μακεδονία (τον Ιανουάριο), στην Αλβανία (τον Φεβρουάριο) και στο Μαυροβούνιο (τον Μάιο). Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισκέφθηκε τους έξι εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων το φθινόπωρο, ενώ η σύνοδος κορυφής ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων - ανοίξτε νέα καρτέλα. πραγματοποιήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου.

Στη σύνοδο κορυφής της διαδικασίας του Βερολίνου - ανοίξτε νέα καρτέλα., το 2024, εγκρίθηκε νέο σχέδιο δράσης για την κοινή περιφερειακή αγορά με σκοπό να προωθηθεί η περιφερειακή οικονομική ολοκλήρωση, η οποία αποτελεί επίσης βασικό στόχο του σχεδίου ανάπτυξης.

- ανοίξτε νέα καρτέλα.

ΒΙΝΤΕΟ Με τη στήριξη της ΕΕ, η ζωντανή και μοναδική πολιτιστική κληρονομιά των Δυτικών Βαλκανίων αναδεικνύεται μέσα από χιλιάδες έργα που προωθούν τη δημιουργικότητα και τη συνεργασία.

Μετά τις εντάσεις που προκάλεσαν οι παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης στην ανατολική Μεσόγειο, η ΕΕ αποκαθιστά σταδιακά τις σχέσεις της με την Τουρκία, μέσω επισκέψεων υψηλού επιπέδου και διαλόγων με αντικείμενο την υγεία, την έρευνα, την καινοτομία και το εμπόριο. Επιπλέον, η ΕΕ δεσμεύτηκε να διαθέσει σημαντικούς χρηματοδοτικούς πόρους για στήριξη της χώρας σε διάφορους τομείς το 2024.

Ανατολικοί εταίροι

Επίσης, η ΕΕ συμβάλλει στην ενίσχυση των οικονομιών της Ανατολικής Γειτονίας και στη στενότερη σύνδεσή τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τον Απρίλιο, σε συνεδρίαση υψηλού επιπέδου με τη συμμετοχή ΕΕ, ΗΠΑ και Αρμενίας, ανακοινώθηκε - ανοίξτε νέα καρτέλα. σχέδιο ανθεκτικότητας και ανάπτυξης ύψους 270 εκατ. ευρώ για την Αρμενία. Στόχος της εν λόγω πρωτοβουλίας είναι η ενίσχυση της οικονομίας της Αρμενίας και η στήριξη των εκτοπισθέντων. Επιπλέον, σκοπός των διαπραγματεύσεων για ένα θεματολόγιο εταιρικής σχέσης ΕΕ–Αρμενίας είναι η ενίσχυση της συνεργασίας μέσω ενός τολμηρότερου χάρτη πορείας για την εταιρική σχέση.

Το Αζερμπαϊτζάν παραμένει ένας πολύτιμος ενεργειακός εταίρος, καθώς δίνει τη δυνατότητα στην ΕΕ να διαφοροποιήσει τις πηγές φυσικού αερίου της, αποφεύγοντας τη Ρωσία. Η συνεχιζόμενη στήριξη της ΕΕ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, στο πλαίσιο της 29ης διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP29) στο Μπακού, προωθεί τη στενότερη συνεργασία για την πράσινη μετάβαση.

Η ΕΕ εξακολουθεί να στηρίζει αταλάντευτα τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και χρηματοδοτεί τις ειρηνευτικές προσπάθειες —στηρίζοντας, μεταξύ άλλων, τα «μερίσματα ειρήνης»— μέσω του οικονομικού και επενδυτικού σχεδίου. Στόχος είναι να δημιουργηθούν απτά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, τα οποία να προωθούν τη διαρκή ειρήνη στην περιοχή.

Οι στενοί οικονομικοί δεσμοί μεταξύ Λευκορωσίας και Ρωσίας επέτρεψαν στη Ρωσία να παρακάμψει ορισμένες από τις κυρώσεις που της επιβλήθηκαν. Ως απάντηση στην εμπλοκή του καθεστώτος Λουκασένκο στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, τον Ιούνιο του 2024 επιβλήθηκαν πρόσθετες κυρώσεις στη Λευκορωσία. Αυτά τα νέα μέτρα κατά της Λευκορωσίας αντικατοπτρίζουν πολλά από τα μέτρα που έχουν ήδη επιβληθεί στη Ρωσία και καθιστούν τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας ακόμη πιο αποτελεσματικές (βλέπε κεφάλαιο 1).

Οι επενδύσεις της ΕΕ για την Ανατολική Εταιρική Σχέση από το 2021 έως σήμερα

Από το 2021 έως σήμερα η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ανατολική Εταιρική Σχέση έχει ανέλθει σε 2,539 δισεκατομμύρια ευρώ, με την αναμενόμενη κινητοποίηση επενδύσεων να ανέρχεται συνολικά σε 13,919 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό σηματοδοτεί σημαντική πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη του στόχου της κινητοποίησης επενδύσεων 17 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το τέλος του 2027. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτούνται ακόμη 3,081 δισεκατομμύρια ευρώ.

Νότια Γειτονία

Δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση σε ολοκληρωμένες εταιρικές σχέσεις με τους νότιους γείτονες, με στόχο να βελτιωθεί το βιοτικό τους επίπεδο και να ενισχυθεί η μακροοικονομική τους σταθερότητα. Αυτές οι εξειδικευμένες εταιρικές σχέσεις καθιστούν την περιοχή ασφαλέστερη, καθώς αγγίζουν τα βαθύτερα αίτια της μετανάστευσης και αντιμετωπίζουν ανοιχτά πολύπλοκα ζητήματα, όπως η ασφάλεια.

Τον Μάρτιο η ΕΕ και η Αίγυπτος σύναψαν μια συνολική εταιρική σχέση, η οποία καλύπτει τις πολιτικές σχέσεις, τη μετανάστευση, την οικονομική σταθερότητα, τις βιώσιμες επενδύσεις και το εμπόριο. Τον Ιούνιο τα δύο μέρη διοργάνωσαν επενδυτική διάσκεψη ΕΕ–Αιγύπτου - ανοίξτε νέα καρτέλα., προσελκύοντας νέες επενδύσεις ύψους 49 δισ. ευρώ.

Η υπογραφή μιας σημαντικής συνολικής εταιρικής σχέσης με την Τυνησία, το 2023, οδήγησε σε μια μείζονος σημασίας επενδυτική διάσκεψη ΕΕ–Τυνησίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. τον Ιούνιο, κατά την οποία συμφωνήθηκε μνημόνιο συνεννόησης (επίσημο πλαίσιο συνεργασίας) με επίκεντρο την ενέργεια —συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Τα πρόσφατα γεγονότα στη Μέση Ανατολή αύξησαν την αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική, κοινωνική και οικονομική της σταθερότητα. Η ΕΕ και η Παλαιστινιακή Αρχή συμφώνησαν σε δέσμη βραχυπρόθεσμης χρηματοδοτικής στήριξης έκτακτης ανάγκης, ύψους 400 εκατ. ευρώ, με την οποία η Παλαιστινιακή Αρχή θα αντιμετωπίσει τις πιεστικότερες χρηματοοικονομικές της ανάγκες και θα στηρίξει τις μεταρρυθμίσεις. Η εν λόγω βραχυπρόθεσμη χρηματοδοτική στήριξη θα προετοιμάσει το έδαφος για ένα πολυετές πρόγραμμα, στόχος του οποίου θα είναι να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Παλαιστινιακής Αρχής και την υλοποίηση του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος.

Κατά την επίσκεψή της στη χώρα, τον Μάιο, η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε να διαθέσει 1 δισ. ευρώ στον Λίβανο - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Το πρώτο μέρος (500 εκατ. ευρώ), το οποίο εγκρίθηκε τον Αύγουστο, θα στήριζε τον Λίβανο το 2024 και το 2025. Η χρηματοδότηση θα επικεντρωθεί σε βασικές υπηρεσίες, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η κοινωνική προστασία —παράλληλα με την ύδρευση, την αποχέτευση και την υγιεινή— για ευάλωτες ομάδες, μεταξύ των οποίων οι Σύριοι πρόσφυγες και οι ευάλωτοι Λιβανέζοι. Επίσης, θα στηρίξει βασικές μεταρρυθμίσεις, τον τομέα της ασφάλειας, τη διαχείριση των συνόρων (συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της εμπορίας και της παράνομης διακίνησης ανθρώπων), την οικονομική ανθεκτικότητα και την πράσινη μετάβαση. Επιπλέον, η ΕΕ εξακολούθησε —στο πλαίσιο της δέσμευσής της— να στηρίζει τους Σύριους πρόσφυγες μέσω της συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας (βλέπε ενότητα «Ανθρωπιστική βοήθεια και πολιτική προστασία» παρακάτω).

Οι επενδύσεις της ΕΕ για τη Νότια Γειτονία από το 2021 έως σήμερα

Από το 2021 έως σήμερα η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Νότια Γειτονία έχει ανέλθει σε 5,698 δισεκατομμύρια ευρώ, με την αναμενόμενη κινητοποίηση επενδύσεων να ανέρχεται συνολικά σε 26,686 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό σηματοδοτεί σημαντική πρόοδο ως προς την επίτευξη του στόχου των 30 δισεκατομμυρίων ευρώ όσον αφορά τις επενδύσεις που αναμένεται να κινητοποιηθούν έως το τέλος του 2027. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτούνται ακόμη 3,314 δισεκατομμύρια ευρώ.

Εταίροι στη Δυτική Ευρώπη

Το 2024 η σχέση μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου παρέμεινε βασικό μέλημα, στη βάση της πλήρους, πιστής και έγκαιρης εφαρμογής της συμφωνίας αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένου του πλαισίου του Ουίνδσορ, και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας. Οι εν λόγω συμφωνίες προστατεύουν τα δικαιώματα εκατομμυρίων πολιτών της ΕΕ και υπηκόων του Ηνωμένου Βασιλείου που ζουν στο εξωτερικό, ενώ στηρίζουν την οικονομική σταθερότητα και διευκολύνουν το εμπόριο. Επίσης, συνεχίστηκαν οι διαπραγματεύσεις για την οριστικοποίηση συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά το Γιβραλτάρ.

Η ΕΕ ξεκίνησε και ολοκλήρωσε διαπραγματεύσεις με την Ελβετία για μια ευρεία δέσμη συμφωνιών που στόχο έχουν την εμβάθυνση και την επέκταση των διμερών σχέσεων. Επιπλέον, πρόοδος σημειώθηκε και όσον αφορά την υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης με τον Άγιο Μαρίνο και την Ανδόρα.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις εμπορικές και τεχνολογικές συμφωνίες, βλέπε κεφάλαιο 2.

Global Gateway

Το 2024 η ΕΕ, μέσω της παγκόσμιας επενδυτικής στρατηγικής της, της Global Gateway, συνέχισε να συνάπτει εταιρικές σχέσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Από κοινού, η ΕΕ, τα κράτη μέλη της, οι αναπτυξιακές τράπεζες και τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά ιδρύματα έχουν στόχο να διαθέσουν έως και 300 δισ. ευρώ σε επενδύσεις μέχρι το 2027, με σκοπό τη μείωση του παγκόσμιου επενδυτικού χάσματος και τη στήριξη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Global Gateway στηρίζει έργα για τη βελτίωση της ψηφιακής συνδεσιμότητας, την αύξηση της πρόσβασης σε βιώσιμη ενέργεια, την ανάπτυξη αξόνων μεταφορών, καθώς και την ενίσχυση της υγείας, της εκπαίδευσης και της έρευνας. Στόχος είναι η διαρκής ευημερία τόσο των χωρών-εταίρων όσο και της ΕΕ.

• Έως 300 δισ. ευρώ για επενδύσεις από το 2021 έως το 2027.
• Περισσότερα από 200 εμβληματικά έργα σε ολόκληρο τον κόσμο μέχρι στιγμής.
• 3,2 δισ. ευρώ για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αφρική.

• Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της παραμένουν από κοινού ο μεγαλύτερος χορηγός επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας παγκοσμίως, έχοντας χορηγήσει 95,9 δισ. ευρώ το 2023 (τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία), ποσό που αντιστοιχεί στο 42 % του συνόλου. Επίσης, η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο χορηγό όσον αφορά την πρωτοβουλία «Βοήθεια για το Εμπόριο» του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Υποσαχάρια Αφρική

Το 2024 η ΕΕ έκανε σημαντικά βήματα προόδου στις εταιρικές της σχέσεις με την Αφρική, δίνοντας έμφαση στη βιωσιμότητα, την υγεία και την οικονομική ανάπτυξη. Η ΕΕ σημείωσε πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση της δέσμης επενδυτικών μέτρων Αφρικής–Ευρώπης της Global Gateway, ύψους 150 δισ. ευρώ, η οποία στοχεύει σε τομείς όπως η καθαρή ενέργεια, οι ψηφιακές υποδομές, οι μεταφορές, η υγεία και η εκπαίδευση.

Στην εκδήλωση υψηλού επιπέδου της Global Gateway για την εκπαίδευση - ανοίξτε νέα καρτέλα. υπογράφηκαν συμφωνίες για προγράμματα συνολικού ύψους 245 εκατ. ευρώ, οι οποίες αφορούν:

• την ερευνητική και μαθησιακή κινητικότητα στη Νιγηρία·
• τη στήριξη της εκπαίδευσης των κοριτσιών στη Ζάμπια·
• μια νέα πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Αφρική·
• τη δημιουργία της Ακαδημίας Νεολαίας Αφρικής–Ευρώπης·
• 15 νέα έργα ακαδημαϊκής κινητικότητας σε ολόκληρη την Αφρική.

Οι εν λόγω πρωτοβουλίες αντικατοπτρίζουν τη συνεχιζόμενη δέσμευση της ΕΕ για συμπεριληπτική και ποιοτική εκπαίδευση στο πλαίσιο της Global Gateway.

Στο τρίτο επιχειρηματικό φόρουμ Ουγκάντας-ΕΕ, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Μαρτίου, δρομολογήθηκαν οκτώ νέα έργα αξίας άνω των 200 εκατ. ευρώ. Στόχος των έργων είναι η στήριξη μικρών επιχειρήσεων, νέων γυναικών επιχειρηματιών, γεωργικών επιχειρήσεων και ψηφιακών υποδομών. Στο φόρουμ συμμετείχαν 12 κράτη μέλη, οκτώ χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων) και 193 ευρωπαϊκές εταιρείες.

Κατά τη διάρκεια του έτους η ΕΕ συνέβαλε στην ενίσχυση της αφρικανικής γεωργίας, προστατεύοντας τοπικά τρόφιμα με γεωγραφικές ενδείξεις —σήματα ποιότητας που αποδεικνύουν την προέλευση ενός προϊόντος και προσφέρουν πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά. Η εταιρική σχέση για την επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια και τη βιώσιμη γεωργία - ανοίξτε νέα καρτέλα. είχε ως στόχο τη δημιουργία ερευνητικής κοινοπραξίας για την κλιματική αλλαγή, τη βιοποικιλότητα και την ισότητα των φύλων στη γεωργία, και επικεντρώθηκε σε πρακτικές γεωργικές λύσεις και στην ανταλλαγή γνώσεων.

Η Επιτροπή και η Νότια Αφρική, από κοινού με την Global Citizen, μια διεθνή ομάδα υποστήριξης, εγκαινίασαν την εκστρατεία συγκέντρωσης δωρεών με τίτλο «Αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αφρική - ανοίξτε νέα καρτέλα.», διάρκειας ενός έτους. Η εκστρατεία θα κινητοποιήσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις με σκοπό την επιτάχυνση έργων στον τομέα της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε ολόκληρη την ήπειρο. Στόχος είναι να δοθεί στους κατοίκους της Αφρικής πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια και να μειωθούν οι παγκόσμιες εκπομπές σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που είχαν ανακοινωθεί στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή του 2023 (COP28).

Ασία και Ειρηνικός

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Global Gateway, η ΕΕ εργάζεται για τη μετατροπή του διαδρόμου μεταφορών μέσω της Κασπίας σε μια γρήγορη και σύγχρονη διαδρομή που θα συνδέει την Ευρώπη και την Ασία. Επίσης, η ΕΕ ενίσχυσε τις σχέσεις της με τις χώρες της περιοχής, υπογράφοντας νέα συμφωνία εταιρικής σχέσης με την Κιργιζία - ανοίξτε νέα καρτέλα., και μνημόνιο συνεννόησης και σχέδιο δράσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες με το Ουζμπεκιστάν - ανοίξτε νέα καρτέλα..

Ακόμη, η ΕΕ εμβάθυνε την εταιρική της σχέση με τη Νοτιοανατολική Ασία, μεταξύ άλλων μέσω της στενότερης συνεργασίας με τον Σύνδεσμο Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας, υποστηρίζοντας έργα όπως οι δεξιότητες και η επαγγελματική κατάρτιση στην Καμπότζη - ανοίξτε νέα καρτέλα., η βιώσιμη γεωργία και η αποκατάσταση εθνικής οδού στο Λάος - ανοίξτε νέα καρτέλα. και μια δέσμη μέτρων για την ψηφιακή οικονομία στις Φιλιππίνες - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα..

Επιπλέον, η ΕΕ διεύρυνε περαιτέρω τις συνεργασίες της στην Ασία. Τον Απρίλιο πραγματοποιήθηκε στο Τόκιο σημαντικός διάλογος πολιτικής με την Ιαπωνία - ανοίξτε νέα καρτέλα. για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, ενώ η Νότια Κορέα - ανοίξτε νέα καρτέλα. εντάχθηκε στο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζοντας Ευρώπη».

Η δρομολόγηση του περιφερειακού πρωτοκόλλου Ειρηνικού, μιας περιφερειακής συμφωνίας στο πλαίσιο της συμφωνίας της Σαμόας - ανοίξτε νέα καρτέλα. (το 20ετές πλαίσιο εταιρικής σχέσης της ΕΕ με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, το οποίο είχε υπογραφεί το 2023), ενίσχυσε την εταιρική σχέση ΕΕ-Ειρηνικού. Η ΕΕ συνέχισε να στηρίζει τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού ως προς την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, τη γαλάζια οικονομία και τη βιώσιμη γεωργία.

Αμερικανική Ήπειρος και Καραϊβική

Το 2024 η ΕΕ προώθησε το επενδυτικό θεματολόγιο της Global Gateway - ανοίξτε νέα καρτέλα. στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, εγκαινιάζοντας πρωτοβουλία για τη στήριξη δίκαιων και συμπεριληπτικών κοινωνιών. Επιπλέον, θέσπισε το EL PAcCTO 2.0 - ανοίξτε νέα καρτέλα., ένα πρόγραμμα για την καταπολέμηση του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος. Το πρόγραμμα στηρίζει τα συστήματα επιβολής του νόμου και τα δικαστικά συστήματα στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η διακίνηση ναρκωτικών, η εμπορία ανθρώπων και το κυβερνοέγκλημα. Μαζί με έργα που αφορούν την πολιτική για τα ναρκωτικά (το πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ της Λατινικής Αμερικής, της Καραϊβικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις πολιτικές στον τομέα των ναρκωτικών - ανοίξτε νέα καρτέλα.) και τη διαχείριση των συνόρων (Eurofront - ανοίξτε νέα καρτέλα.), οι προσπάθειες αυτές έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ασφαλέστερων κοινοτήτων και ισχυρότερων εταιρικών σχέσεων στην περιοχή.

Υπερπόντιες χώρες και εδάφη

Η ΕΕ υπέγραψε πέντε νέες συμφωνίες συνεργασίας με τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη, οι οποίες επικεντρώνονται στην ψηφιοποίηση, την ύδρευση και την αποχέτευση, την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τον βιώσιμο τουρισμό και την ενδοπεριφερειακή συνεργασία. Στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την Αρκτική - ανοίξτε νέα καρτέλα., συστάθηκε νέο γραφείο της ΕΕ στο Νούουκ της Γροιλανδίας, με σκοπό την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και της εν λόγω περιοχής.

Στις συνόδους κορυφής της G7 και της G20 οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου συνεργάζονται με στόχο την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, τον συντονισμό των μέτρων πολιτικής και την ανάληψη σημαντικών δεσμεύσεων για παγκόσμια ζητήματα.

Η σύνοδος κορυφής της G7 - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο στο Φαζάνο της Απουλίας, στην Ιταλία, επιβεβαίωσε την ισχυρή στήριξη της G7 προς την Ουκρανία. Οι ηγέτες συμφώνησαν να χορηγήσουν πρόσθετο δάνειο ύψους 45 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, με χρηματοδότηση από τα έκτακτα έσοδα που προέρχονται από ακινητοποιημένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Επιπλέον, εγκαινίασαν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας, την τόνωση της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας (ιδίως με την Αφρική), την αύξηση της επισιτιστικής ασφάλειας και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων.

Η G7 έχει δεσμευτεί για την προώθηση της ασφαλούς, προστατευμένης και αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ). Προγραμματίζει την κατάρτιση σχεδίου δράσης για τη χρήση της ΤΝ στον χώρο εργασίας και τη δημιουργία εμπορικού σήματος για τη στήριξη της εφαρμογής του διεθνούς κώδικα δεοντολογίας από οργανισμούς που αναπτύσσουν προηγμένα συστήματα ΤΝ. Ο κανονισμός της ΕΕ για την ΤΝ (βλέπε κεφάλαιο 5) και η υπογραφή - ανοίξτε νέα καρτέλα. της σύμβασης-πλαισίου του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη θέτουν πλαίσια που έχουν ως στόχο να διασφαλιστεί ότι η ΤΝ θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αξίες.

Τον Νοέμβριο στη σύνοδο κορυφής της G20 - ανοίξτε νέα καρτέλα., στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, οι ηγέτες επικεντρώθηκαν στις ανισότητες, στη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας διακυβέρνησης και στην κλιματική αλλαγή, και ίδρυσαν την παγκόσμια συμμαχία κατά της πείνας και της φτώχειας. Η ΕΕ προσχώρησε στη συμμαχία ως ιδρυτικό μέλος, μαζί με 82 χώρες, την Αφρικανική Ένωση, 24 διεθνείς οργανισμούς, 9 διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και 31 φιλανθρωπικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Κατά τη σύνοδο κορυφής, η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν εξήγγειλε την έναρξη της εκστρατείας συγκέντρωσης δωρεών, διάρκειας ενός έτους, για την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αφρική. Με στόχο να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος στην επίτευξη των στόχων που είχαν συμφωνηθεί στην COP28, η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν κάλεσε τους ηγέτες της G20 και άλλους ηγέτες να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε ένα νέο φόρουμ για την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση. Το φόρουμ θα φέρει σε επαφή κυβερνήσεις, διεθνείς οργανισμούς και οικονομικούς παράγοντες με στόχο την ενίσχυση των προσπαθειών εφαρμογής.

Θεμελιωμένη στα ιδανικά της ειρήνης και της συνεργασίας, η ΕΕ συνέχισε να ενεργεί από κοινού με τους συμμάχους της όσον αφορά την αντιμετώπιση σημαντικών παγκόσμιων προκλήσεων, με στόχο τη διατήρηση της ειρήνης, την ενίσχυση της άμυνας και την προστασία των πολιτών της. Στο πνεύμα αυτό, η εταιρική σχέση ΕΕ–ΝΑΤΟ - ανοίξτε νέα καρτέλα. απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη σημασία το 2024, καθώς συνέβαλε στη διατήρηση της σταθερότητας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, και παρείχε στήριξη στην Ουκρανία. Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ κατέβαλαν προσπάθειες για καλύτερο συντονισμό της στρατιωτικής και μη στρατιωτικής δράσης, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των υποδομών καίριας σημασίας και βελτιώνοντας τον τρόπο με τον οποίο κατανοούν και ανταποκρίνονται σε κρίσεις και καταστροφές. Επίσης, στο πλαίσιο νέων διαρθρωμένων διαλόγων, εξετάζουν πλέον ζητήματα όπως οι κυβερνοαπειλές, οι διαστημικές δραστηριότητες, οι ρηξικέλευθες τεχνολογίες, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και η αμυντική βιομηχανία.

Ο ΟΗΕ αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό εταίρο της ΕΕ στον αγώνα για ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα. Τα δύο μέρη εργάζονται από κοινού με στόχο την πρόληψη των συγκρούσεων, τη στήριξη ειρηνευτικών αποστολών και τη διευκόλυνση της ανασυγκρότησης μετά από συγκρούσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Η στρατηγική εταιρική σχέση ΕΕ–ΟΗΕ για τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις και τη διαχείριση κρίσεων για την περίοδο 2022-2024 αναπτύχθηκε περαιτέρω κατά τη διάρκεια του έτους.

Η ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη ανάληψης αποφασιστικής δράσης για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας, ιδίως σε περιόδους κρίσης. Γεγονότα πέρα από τα σύνορα της ΕΕ μπορούν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ασφάλεια των πολιτών της. Η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας επιτρέπει στην ΕΕ να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις που παρουσιάζονται στον τομέα της ασφάλειας μέσω της ανάπτυξης αποστολών και επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Έτσι, η ΕΕ συμβάλλει στην πρόληψη των συγκρούσεων, αυξάνει την ικανότητα των χωρών-εταίρων να αντιμετωπίζουν ζητήματα ασφάλειας και ελαχιστοποιεί τις απειλές με τις οποίες θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη η Ευρώπη.

Στο πλαίσιο της εν λόγω πολιτικής, το 2024 η ΕΕ εγκαινίασε πρωτοβουλία ασφάλειας και άμυνας - ανοίξτε νέα καρτέλα. με στόχο να παράσχει στήριξη στα κράτη της Δυτικής Αφρικής κατά μήκος της ακτής του Κόλπου της Γουινέας και να τα βοηθήσει να αντιμετωπίσουν προβλήματα ασφάλειας που προέρχονται από την περιοχή του Σαχέλ, όπως είναι η τρομοκρατία και οι παράνομες δραστηριότητες.

Η δέσμευση της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας ανά τον κόσμο

• 5 εν εξελίξει στρατιωτικές αποστολές/επιχειρήσεις.
• 12 εν εξελίξει μη στρατιωτικές αποστολές.
• 3 εν εξελίξει στρατιωτικές ναυτικές επιχειρήσεις.
• 1 πολιτικοστρατιωτική πρωτοβουλία.
• Ολοκληρωμένη προσέγγιση Οι δράσεις της ΕΕ για την ασφάλεια και την άμυνα αναπτύσσονται και υλοποιούνται σε συνεργασία με άλλα εργαλεία και μέσα της ΕΕ για τη δημιουργία στρατηγικού αντίκτυπου.
• Στόχοι Διατήρηση της ειρήνης, πρόληψη των συγκρούσεων, ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας, στήριξη του κράτους δικαίου, πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων και της πειρατείας, συμβολή στην ασφάλεια στη θάλασσα και παροχή στρατιωτικού εξοπλισμού και υποδομών ασφάλειας στους εταίρους της ΕΕ.

Τον Φεβρουάριο του 2024 η ΕΕ πραγματοποίησε την επιχείρηση Aspides της ναυτικής δύναμης της ΕΕ (Eunavfor) - ανοίξτε νέα καρτέλα. —τη θαλάσσια επιχείρηση για την προστασία των πλοίων που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα από επιθέσεις των ανταρτών Χούθι (ένοπλη ομάδα της Υεμένης). Η επιχείρηση συμβάλλει στην ασφαλή κίνηση των πλοίων, και ενισχύει την ασφάλεια στην Ερυθρά Θάλασσα και στη γειτονική περιοχή του Κόλπου.

Η κρίση στη Μέση Ανατολή

Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας έχει επιδεινωθεί ραγδαία από τον Οκτώβριο του 2023, όταν η βάναυση τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ, η επακόλουθη κλιμάκωση των εχθροπραξιών μεταξύ των δύο μερών και οι εκτεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ όξυναν την υφιστάμενη κρίση.

Το 2024 η ΕΕ συνέχισε τις εκκλήσεις για άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων, επείγουσα αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα και τον οριστικό τερματισμό των εχθροπραξιών. Επίσης, κάλεσε επανειλημμένα όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, να συμμορφωθούν με το διεθνές δίκαιο και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο —ιδίως με τις Συμβάσεις της Γενεύης— και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να προστατεύσουν και να μη βλάψουν αθώους αμάχους. Η ΕΕ εργάζεται άοκνα με σκοπό να αποτρέψει περαιτέρω δευτερογενείς επιπτώσεις της σύγκρουσης στην ευρύτερη περιοχή. Παραμένει προσηλωμένη σε μια διαρκή και βιώσιμη ειρηνική λύση στη βάση δύο κρατών και των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μέσω της ανανέωσης των προσπαθειών που καταβάλλονται στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή.

Ανθρώπινες απώλειες από την κρίση στη Γάζα (τον Σεπτέμβριο του 2024)

• 40 000θάνατοι
• 88 000τραυματίες
• 1,9εκατομμύρια εκτοπισθέντες

Πάνω από 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πληγεί, με εκατοντάδες χιλιάδες άτομα να αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως τρόφιμα, νερό και στέγη. Οι ζημιές στις σχολικές και νοσοκομειακές υποδομές έχουν επηρεάσει περαιτέρω την πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας υπηρεσίες. Τα παιδιά έχουν επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος, με πολλά από αυτά να έχουν τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά τραύματα. Επίσης, η Δυτική Όχθη αντιμετωπίζει μια επιδεινούμενη κατάσταση, καθώς η εκτεταμένη βία των εποίκων - ανοίξτε νέα καρτέλα. αυξάνει τις ανθρωπιστικές ανάγκες στις παλαιστινιακές κοινότητες.

Εν μέσω αυτών των προκλήσεων, η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην ανθρωπιστική της αποστολή, προσφέροντας μια σανίδα σωτηρίας μέσω άμεσης βοήθειας και σημαντικής χρηματοδοτικής στήριξης. Στο πλαίσιο αυτής της σημαντικής βοήθειας, παρέχονται βασικές υπηρεσίες —από τρόφιμα και καθαρό νερό έως ιατρική περίθαλψη, στέγη, εκπαίδευση και προστασία— σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη σε όλες τις πληγείσες περιοχές. Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ - ανοίξτε νέα καρτέλα. —το σύστημα αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης της ΕΕ— ενεργοποιήθηκε 10 φορές το 2024 για την παροχή βοήθειας στη Γάζα, τον συντονισμό των εκκενώσεων και τη στήριξη των γειτονικών χωρών που έχουν πληγεί από την κρίση.

Παρά τους σημαντικούς κινδύνους για την ασφάλεια, η ΕΕ εξακολουθεί να παρέχει βοήθεια στο πλαίσιο του μηχανισμού, καθώς και μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου της Κύπρου - ανοίξτε νέα καρτέλα. —μιας βασικής θαλάσσιας οδού μέσω της οποίας η Γερμανία, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Σλοβακία έχουν προσφέρει τρόφιμα και εξοπλισμό καταλυμάτων. Εννέα κράτη μέλη έχουν παράσχει στήριξη στο αιγυπτιακό Υπουργείο Υγείας με την αποστολή βοήθειας σε είδος. Επίσης, ο μηχανισμός στηρίζει τους εταίρους του, αποστέλλοντας εμπειρογνώμονες και συντονίζοντας τις διακομιδές - ανοίξτε νέα καρτέλα. σοβαρά άρρωστων Παλαιστινίων στην Ευρώπη.

Πάνω από 20 χρόνια στήριξης της ΕΕ προς τους Παλαιστινίους

Η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο διεθνή χορηγό βοήθειας προς τον παλαιστινιακό λαό.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΉ ΣΤΉΡΙΞΗ

• 2014-2020 Διάθεση 2,2 δισ. ευρώ
• 2021-2024 Διάθεση 1,36 δισ. ευρώ εκ των οποίων έχουν εγκριθεί περισσότερα από 920 εκατ. ευρώ

ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΉ ΣΤΉΡΙΞΗ

• Από το 2000 Πάνω από1,1 δισ. ευρώ
• Το 2024Ανάληψη υποχρεώσεων ανθρωπιστικής βοήθειας ύψους 238 εκατ. ευρώ (^*) Πάνω από 4 000 τόνοι ειδών ανθρωπιστικής βοήθειας για τους Παλαιστινίους που έχουν ανάγκη στη Γάζα.

(*) Συμπεριλαμβανομένης της πρόσθετης συμπληρωματικής ενίσχυσης ύψους 45 εκατ. ευρώ την οποία ανακοίνωσε η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν τον Σεπτέμβριο.

ΒΙΝΤΕΟ Βοήθεια στη Γάζα: ιατρική υποστήριξη για τους Παλαιστίνιους που έχουν ανάγκη © ΠΟΥ

Στη Δυτική Όχθη η ΕΕ και αρκετά κράτη μέλη συνεργάζονται με εταίρους στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, με στόχο την προστασία των κοινοτήτων που διατρέχουν κίνδυνο αναγκαστικού εκτοπισμού και βίαιων ενεργειών από τους εποίκους.

ΒΙΝΤΕΟ Καθαρό νερό για τους Παλαιστίνιους της Δυτικής Όχθης: η ΕΕ συνεργάζεται με 13 χώρες για τη δημιουργία δικτύων ύδρευσης όπως αυτό του Μασάφερ Γιάτα, έτσι ώστε χιλιάδες Παλαιστίνιοι να έχουν πρόσβαση σε καθαρό και οικονομικά προσιτό νερό. © Κοινοπραξία για την Προστασία της Δυτικής Όχθης

Ανθρωπιστική βοήθεια

Όποτε συμβαίνουν φυσικές καταστροφές ή ξεσπούν συγκρούσεις, εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ανθρωπιστική βοήθεια μετατρέπεται σε σανίδα σωτηρίας μέσω της παροχής τροφής, στέγης και ιατρικής περίθαλψης στα πλέον ευάλωτα άτομα.

Ως ένας από τους μεγαλύτερους χορηγούς ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως, η ΕΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτών των προσπαθειών αρωγής. Παρέχει βοήθεια, ανάλογα με τις ανάγκες, σε ανθρώπους που πλήττονται από ανθρωπογενείς κρίσεις και φυσικές καταστροφές σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 2024 η ΕΕ διέθεσε 2,49 δισ. ευρώ με στόχο να βοηθήσει περισσότερα από 300 εκατομμύρια άτομα που είχαν ανάγκη.

Η Επιτροπή ξεκινά μια νέα επιχείρηση ανθρωπιστικής αερογέφυρας για τους κατοίκους της Συρίας που το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, με σκοπό την αποστολή ιατρικών και άλλων βασικών εφοδίων. Παράλληλα, αυξάνει την ανθρωπιστική της χρηματοδότηση.

Ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ ανά τον κόσμο το 2024

Στον συνολικό προϋπολογισμό ανθρωπιστικής βοήθειας ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ περιλαμβάνονται 956 εκατομμύρια ευρώ για την υποσαχάρια Αφρική, 665 εκατομμύρια ευρώ για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, 447 εκατομμύρια ευρώ για την Ασία, τη Λατινική Αμερική, τον Ειρηνικό και την Καραϊβική, 214 εκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία, τα Δυτικά Βαλκάνια και τον Καύκασο και 205 εκατομμύρια ευρώ για μη γεωγραφικές κατανομές. Στην περιοχή του Σαχέλ, η οποία πλήττεται από συγκρούσεις, κλιματικές κρίσεις και επιδημίες, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρείχε ζωτικής σημασίας βοήθεια στους τομείς του υποσιτισμού, του εκτοπισμού, της υγείας και της εκπαίδευσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρείχε στήριξη σε πληθυσμούς που επλήγησαν από παρατεταμένες συγκρούσεις και ακραία καιρικά φαινόμενα στην ανατολική και τη μεσημβρινή Αφρική. Στο Αφγανιστάν, όπου πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια λόγω των συγκρούσεων, της φτώχειας και της κλιματικής αλλαγής, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρείχε ζωτικής σημασίας στήριξη, όπως και σε γειτονικές χώρες, εστιαζόμενη στην επισιτιστική ασφάλεια, στην υγειονομική περίθαλψη και στην προστασία. Εν μέσω της κλιμακούμενης σύγκρουσης στη Μιανμάρ/Βιρμανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνέβαλε στην κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών του τοπικού πληθυσμού και στη στήριξη των προσφύγων Ροχίνγκια στo Μπανγκλαντές. Στήριξη έλαβαν και τα θύματα συγκρούσεων και καταστροφών σε διάφορες περιοχές της Ασίας. Στην αμερικανική ήπειρο, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνέβαλε στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Βενεζουέλα, παρείχε στήριξη στα θύματα συγκρούσεων στην Κολομβία, συνέδραμε άτομα που πλήττονται από τη βία και την εγκληματικότητα στην Κεντρική Αμερική και αλλού, βοήθησε εκτοπισμένους σε ολόκληρη την περιοχή και συνέβαλε στη διοργάνωση της πρώτης ανθρωπιστικής αερογέφυρας προς την Αϊτή το 2024, ως απάντηση στην αυξανόμενη βία από συμμορίες.

Η Ευρωπαϊκή Ικανότητα Ανθρωπιστικής Δράσης το 2024

• Αντιμετωπίστηκαν 16 κρίσεις σε 17 χώρες (Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες, Αϊτή, Αφγανιστάν, Κούβα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Λάος, Λίβανος, Μαλί, Μπουρκίνα Φάσο, Νίγηρας, Παλαιστίνη, Ρουάντα, Σομαλία, Σουδάν, Συρία, Τσαντ και Υεμένη).
• Η Ευρωπαϊκή Ικανότητα Ανθρωπιστικής Δράσης υποστήριξε πρωτοβουλίες της «Ομάδας Ευρώπη» σε 5 κρίσεις, συνεργαζόμενη με 8 κράτη μέλη στο πλαίσιο κοινών επιχειρήσεων.
• Ναυλώθηκαν 93 πτήσεις.
• Μεταφέρθηκαν 5 402 μετρικοί τόνοι ενίσχυσης (αεροπορικώς, διά θαλάσσης και ξηράς).
• Μεταφέρθηκαν 16 683 επιβάτες με πτήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ.
• Άνοιξαν 3 αποθήκες.
• Κινητοποιήθηκαν 817 τόνοι αποθεμάτων.
• Απεστάλησαν 13 εμπειρογνώμονες.

Επίσης, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, η ΕΕ διοργάνωσε διάφορες εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου με στόχο τη μεγιστοποίηση του ανθρωπιστικού αντίκτυπου. Τον Μάρτιο πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες του Βελγίου το τρίτο Ευρωπαϊκό Ανθρωπιστικό Φόρουμ - ανοίξτε νέα καρτέλα., όπου η ΕΕ ανακοίνωσε ότι θα διέθετε πάνω από 7,7 δισ. ευρώ σε παγκόσμιες κρίσεις το 2024.

Τον επόμενο μήνα η ΕΕ, η Γερμανία και η Γαλλία συνδιοργάνωσαν διεθνή διάσκεψη για το Σουδάν - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Τον Απρίλιο του 2023 είχε ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος στη χώρα, ο οποίος οδήγησε σε μεγάλης κλίμακας εκτοπισμούς και σε σοβαρή ανθρωπιστική κρίση. Στη διάσκεψη οι διεθνείς χορηγοί, ανταποκρινόμενοι στην έκκληση των Ηνωμένων Εθνών τον Φεβρουάριο του 2024, δεσμεύτηκαν να διαθέσουν πάνω από 2 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό περιλάμβανε σχεδόν 900 εκατ. ευρώ από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για τη στήριξη του άμαχου πληθυσμού στο Σουδάν και των προσφύγων στις γειτονικές χώρες.

Στον καταυλισμό Φαρχάνα στο Τσαντ έχει ξεσπάσει ανθρωπιστική κρίση από την εισροή Σουδανών προσφύγων πολέμου και τις επανειλημμένες φυσικές καταστροφές. Περισσότεροι από 800 000 άνθρωποι βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με οξεία επισιτιστική ανασφάλεια και χρειάζονται επειγόντως ανθρωπιστική βοήθεια. 28 και 29 Απριλίου 2024.

Παραμένοντας προσηλωμένη στη δέσμευσή της για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων ανθρωπιστικών προκλήσεων, τον Μάιο η ΕΕ προήδρευσε της υπουργικής συνόδου υψηλού επιπέδου της όγδοης διάσκεψης των Βρυξελλών για τη στήριξη του μέλλοντος της Συρίας και της ευρύτερης περιοχής - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Οι συμμετέχοντες τόνισαν την ανάγκη για ανεύρεση ειρηνικής πολιτικής λύσης στη σύγκρουση στη Συρία και για συνεχή οικονομική στήριξη των πληγέντων. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της δεσμεύτηκαν να διαθέσουν 3,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, και παραμένουν ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας προς τη Συρία. Τα εν λόγω κονδύλια προορίζονται για τις επείγουσες ανάγκες των Σύριων στη Συρία, των προσφύγων στις γειτονικές χώρες και των κοινοτήτων υποδοχής τους.

Η Συρία διανύει πλέον το 13ο έτος της κρίσης και αντιμετωπίζει πρωτοφανούς κλίμακας ανθρωπιστικές ανάγκες. Περίπου 7,2 εκατομμύρια Σύριοι παραμένουν εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας, ενώ η ανάγκη για ανθρωπιστική βοήθεια βρίσκεται σε άνευ προηγουμένου επίπεδα. Οι γυναίκες και τα παιδιά —δηλαδή, πάνω από τα δύο τρίτα του εκτοπισμένου πληθυσμού— έχουν αποκοπεί από την τυπική εκπαίδευση λόγω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης.

© GOAL

Παροχή βοήθειας σε άλλες χώρες για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση καταστροφών

Η δέσμευση της ΕΕ για τη διαμόρφωση του μέλλοντος της παγκόσμιας διαχείρισης κρίσεων κατέστη σαφής τον Ιούνιο στο φόρουμ πολιτικής προστασίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. και στη διάσκεψη για τη διαχείριση κρίσεων - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Η δέσμευση βρίσκει ισχυρή απήχηση στην κοινή γνώμη, η οποία υποστηρίζει τη συντονισμένη αντιμετώπιση των καταστροφών.

Το 2024 η ΕΕ έλαβε περαιτέρω μέτρα για την ενίσχυση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της με στόχο τη βελτίωση της προετοιμασίας, της πρόληψης και της αντιμετώπισης καταστροφών σε ολόκληρη την ΕΕ, αλλά και πέρα από αυτή (βλέπε κεφάλαια 4 και 7).