Το 2024 η Ευρωπαϊκή Ένωση σημείωσε σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της μέσω σειράς πρωτοβουλιών που είχαν ως σκοπό την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και την ενίσχυση της βιομηχανικής καινοτομίας. Αντιμέτωπη με πιεστικές προκλήσεις, όπως οι οικονομικές εξαρτήσεις, οι γεωπολιτικές εντάσεις και ο αυξανόμενος παγκόσμιος ανταγωνισμός, η ΕΕ επικεντρώθηκε σε στρατηγικά μέτρα για τη διασφάλιση κρίσιμων πόρων, την εδραίωση της πρωτοκαθεδρίας της στην τεχνολογία και την προστασία των αγορών της. Στο επίκεντρο των προσπαθειών της ήταν η προώθηση εμπορικών εταιρικών σχέσεων και συμφωνιών, η μεταρρύθμιση των πολιτικών ανταγωνισμού και εμπορίου και η διασφάλιση μιας πιο ανθεκτικής οικονομίας. Υιοθέτησε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, με στόχο να ενισχύσει τον ηγετικό ρόλο της στον τομέα του βιώσιμου και δίκαιου εμπορίου σε παγκόσμιο επίπεδο, εγγυώμενη παράλληλα την οικονομική ασφάλεια και συμβάλλοντας σε ένα ανταγωνιστικό βιομηχανικό περιβάλλον.

Το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ παρέμεινε φλέγον ζήτημα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και αναδείχθηκε σε μία από τις προτεραιότητες της νέας Επιτροπής - αρχείο PDF, ανοίξτε νέα καρτέλα. (βλέπε κεφάλαιο 0). Παρόλο που η Ευρώπη διαθέτει μια από τις πλέον ανταγωνιστικές και καινοτόμες οικονομίες παγκοσμίως, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μια σειρά διαρθρωτικών ζητημάτων. Οι εταιρείες της ΕΕ δραστηριοποιούνται σε έναν κόσμο που βιώνει διάφορες αναταράξεις και αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, όπως είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός, οι υψηλές τιμές ενέργειας, οι ελλείψεις δεξιοτήτων και εργατικού δυναμικού και η δυσκολία πρόσβασης σε κεφάλαια. Το 2024 η νέα Επιτροπή θέσπισε την πυξίδα ανταγωνιστικότητας - ανοίξτε νέα καρτέλα., μια σημαντική πρωτοβουλία που θα πλαισιώνει τις δράσεις της για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ από εδώ και στο εξής.

Η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ αντιμετωπίζει πολυάριθμες και πολύπλοκες προκλήσεις, οι οποίες, ως εκ τούτου, απαιτούν μια ολοκληρωμένη και σύνθετη αντίδραση. Η ΕΕ έχει ήδη αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των βιομηχανιών της. Τα οριζόντια μέτρα —από την πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών τυποποίησης - ανοίξτε νέα καρτέλα. σε τομείς όπως οι πρώτες ύλες και οι κβαντικές τεχνολογίες έως το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης - ανοίξτε νέα καρτέλα. για τη στήριξη βασικών έργων που θα ενισχύσουν το παραγωγικό δυναμικό της βιομηχανίας— αποσκοπούν, για παράδειγμα, στο να βοηθήσουν την ΕΕ να αναδειχθεί σε παγκόσμια ηγέτιδα στον τομέα των στρατηγικών τεχνολογιών.

Επιπλέον, η ανταγωνιστικότητα δεν θα πρέπει να αποβαίνει εις βάρος των ανθρώπων ή του πλανήτη. Η ΕΕ φροντίζει ώστε η προσέγγισή της όσον αφορά την ανάπτυξη να παραμένει ευθυγραμμισμένη με τις αξίες της. Και αυτό με την προώθηση μιας κυκλικής οικονομίας (βλέπε κεφάλαιο 4), την επιδίωξη απόκτησης ηγετικής θέσης στους τομείς των στρατηγικών και πράσινων τεχνολογιών (βλέπε κεφάλαια 4 και 5) και τη διασφάλιση ότι οι άνθρωποι θα είναι συνεχώς εξοπλισμένοι με τις δεξιότητες που απαιτούνται για την κάλυψη των εξελισσόμενων αναγκών της βιομηχανίας (κεφάλαιο 6).

Ετήσια έκθεση για την ενιαία αγορά και την ανταγωνιστικότητα

Για την καλύτερη κατανόηση και αξιολόγηση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, η Επιτροπή δημοσίευσε την «Ετήσια έκθεση για την ενιαία αγορά και την ανταγωνιστικότητα - ανοίξτε νέα καρτέλα.» για το 2024. Σε σύγκριση με τις εκθέσεις προηγούμενων ετών, η εν λόγω έκδοση επικεντρώθηκε σε μεγαλύτερο βαθμό στην ανταγωνιστικότητα. Η έκθεση του 2024 διαρθρώνεται γύρω από τους εννέα βασικούς κινητήριους μοχλούς του ανταγωνισμού που προσδιορίζονταν στην ανακοίνωση του 2023 για τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Οι προαναφερόμενοι μοχλοί θα χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση της προόδου της ΕΕ από έτος σε έτος. Η έκθεση επισημαίνει επίσης τα πλεονεκτήματα της ενιαίας αγοράς που μπορούν να αξιοποιηθούν για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, και τονίζεται σε αυτήν ότι η χρηματοδότηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης απαιτεί «έξυπνο» συνδυασμό εργαλείων. Σε αυτά περιλαμβάνεται η πιο καινοτόμος χρήση της ενωσιακής χρηματοδότησης για την τόνωση και την προστασία των ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς και η χρήση δημόσιων συμβάσεων για την προώθηση της βιωσιμότητας, της ανθεκτικότητας, της καινοτομίας και των κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών.

Οι εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι

Εκτός από τις αναλύσεις της ίδιας της Επιτροπής, το 2024 εκδόθηκαν δύο ανεξάρτητες εκθέσεις με συστάσεις για την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Η έκθεση με τίτλο Much More than a Market - ανοίξτε νέα καρτέλα. (Πολύ περισσότερο από μια απλή αγορά), η οποία εκπονήθηκε από τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας κ. Ενρίκο Λέτα για την τότε βελγική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογράμμισε ότι η ενιαία αγορά είναι αναγκαίο να εξελιχθεί και να ενστερνιστεί την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, διερευνώντας νέες ευκαιρίες για διεύρυνση και ενισχύοντας την ασφάλεια της ΕΕ.

Επιπλέον, η ανάλυση με τίτλο The Future of European Competitiveness – A competitiveness strategy for Europe - ανοίξτε νέα καρτέλα. (Το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας — Μια στρατηγική ανταγωνιστικότητας για την Ευρώπη), η οποία εκπονήθηκε από τον πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Μάριο Ντράγκι μετά από αίτημα της κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποστηρίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει την καθαρή μετάβαση για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και τη μείωση των τιμών της ενέργειας. Η έκθεση τονίζει επίσης την ανάγκη να προωθηθεί η καινοτομία και να επιταχυνθεί η ψηφιακή μετάβαση με την κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τη μείωση της γραφειοκρατίας, καθώς και με τον εφοδιασμό των ατόμων με δεξιότητες για νέες αγορές εργασίας. Τέλος, επισημαίνει την ανάγκη βελτίωσης της συνολικής ανθεκτικότητας, της άμυνας και της ασφάλειας της ΕΕ, με βάση το υπάρχον γεωπολιτικό πλαίσιο.

Τα πορίσματα της έκθεσης Ντράγκι συνέβαλαν στην επεξεργασία από την Επιτροπή ενός νέου σχεδίου για τη βιώσιμη ευημερία και ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Τρία κύρια σημεία - ανοίξτε νέα καρτέλα. της έκθεσης Ντράγκι θα αποτελέσουν επίσης τη βάση της προαναφερθείσας πυξίδας ανταγωνιστικότητας: η γεφύρωση του χάσματος καινοτομίας μεταξύ της ΕΕ, αφενός, και της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών, αφετέρου· η δημιουργία κοινού σχεδίου για την απανθρακοποίηση και την ανταγωνιστικότητα· και η αύξηση της ασφάλειας και η μείωση των εξαρτήσεων. Η έκθεση θα διαδραματίσει επίσης καίριο ρόλο στην ανάπτυξη της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία, που αποσκοπεί στη δημιουργία ανταγωνιστικών βιομηχανιών και ποιοτικών θέσεων εργασίας.

Μια άλλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ΕΕ είναι η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ του ανοιχτού εμπορίου και της οικονομικής ασφάλειας. Για να αποφύγει την υπερβολική εξάρτησή της από αποκλειστικούς προμηθευτές, η ΕΕ πρέπει να προωθήσει την ανταγωνιστικότητά της, να προστατεύσει την οικονομία της από κάθε είδους κινδύνους και να συνεργαστεί με άλλα μέρη που έχουν τα ίδια οικονομικά συμφέροντα.

Αυτοί οι τρεις άξονες δράσης (προώθηση, προστασία και σύναψη εταιρικών σχέσεων) αποτελούν το θεμέλιο της στρατηγικής για την οικονομική ασφάλεια - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Από τη θέσπιση της στρατηγικής τον Ιούνιο του 2023 μέχρι σήμερα η Επιτροπή έχει λάβει διάφορα μέτρα για την αξιολόγηση και τη μείωση των κινδύνων. Έχει δρομολογήσει την πρώτη επανεξέταση των κινδύνων που σχετίζονται με την εργαλειοποίηση των οικονομικών εξαρτήσεων ή τον οικονομικό εξαναγκασμό και έχει αρχίσει να αναλύει βαθύτερα τα ζητήματα αυτά.

Επιπλέον, το εργαλείο κατά των μέτρων εξαναγκασμού - ανοίξτε νέα καρτέλα. έχει τεθεί τώρα σε λειτουργία. Το εργαλείο αυτό βοηθά την ΕΕ να αναλάβει δράση —εναρμονιζόμενη με το διεθνές δίκαιο— όταν τρίτες χώρες προσφεύγουν στον οικονομικό εξαναγκασμό της ίδιας ή των κρατών μελών της.

Η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν οριζόντιες προτεραιότητες και είναι καίριας σημασίας όχι μόνο για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ - ανοίξτε νέα καρτέλα., αλλά και για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, την οικονομική ασφάλεια και την ανοιχτή στρατηγική αυτονομία.

Για την τόνωση της καινοτομίας, και ιδίως στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας, η ΕΕ είχε δρομολογήσει το 2022 το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Η σχετική έκθεση - ανοίξτε νέα καρτέλα. που δημοσιεύτηκε το 2024 έδειξε ότι 17 από τα 25 μέτρα του θεματολογίου έχουν ολοκληρωθεί, ενώ τα υπόλοιπα 8 είναι σε εξέλιξη. Ο όρος «υπερπροηγμένη τεχνολογία» αναφέρεται σε τεχνολογίες τόσο καινοτόμες, που συχνά διαταράσσουν ή αλλάζουν πλήρως τους τρόπους λειτουργίας των κλάδων παραγωγής, των οικονομιών ή ακόμα και των κοινωνιών.

Επιπλέον, το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη - ανοίξτε νέα καρτέλα.», που χρηματοδοτεί την έρευνα και την καινοτομία, εξακολουθεί να προωθεί την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ διευκολύνοντας τη συνεργασία και ενισχύοντας τον αντίκτυπο της έρευνας και της καινοτομίας. Το πρόγραμμα υποστηρίζει επίσης τη δημιουργία τεχνολογιών και διευκολύνει τη διάδοσή τους (για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε κεφάλαιο 6). Το προαναφερόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας, πρόγραμμα καινοτομίας που διαθέτει προϋπολογισμό 10,1 δισ. ευρώ για τον προσδιορισμό, την ανάπτυξη και την κλιμάκωση καινοτομιών και πρωτοποριακών τεχνολογιών - ανοίξτε νέα καρτέλα., είναι μια πρωτοβουλία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη».

Ένα άλλο βασικό εργαλείο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ είναι η πολιτική ανταγωνισμού - ανοίξτε νέα καρτέλα. της, και συγκεκριμένα οι κανόνες και η νομοθεσία που αποσκοπούν στη διασφάλιση αποτελεσματικού ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. Με την επιβολή της πολιτικής ανταγωνισμού, η Επιτροπή δημιουργεί ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να είναι πιο αποτελεσματικές, προσαρμοστικές και καινοτόμες, κάτι που οδηγεί σε οικονομικά αποδοτικά προϊόντα ανώτερης ποιότητας προς όφελος των καταναλωτών. Προετοιμάζει επίσης τις εταιρείες της ΕΕ έτσι ώστε να αναπτυχθούν με επιτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο προωθώντας τις επενδύσεις στην έρευνα, στην ανάπτυξη προϊόντων και στον εξορθολογισμό των διαδικασιών, ώστε να ξεπεράσουν τους ανταγωνιστές. Τα μέτρα επιβολής συμβάλλουν σημαντικά στην αποτροπή της υιοθέτησης αντιανταγωνιστικών πρακτικών από τις εταιρείες.

Αντιμονοπωλιακοί κανόνες

Η επιβολή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας - ανοίξτε νέα καρτέλα. αφορά συνήθως εταιρικές πρακτικές που έχουν ως στόχο να ωθήσουν τους ανταγωνιστές εκτός της αγοράς, ζημιώνοντας τελικά τους καταναλωτές. Αυτό είναι σύνηθες στον τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας, και ιδίως για τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας. Για παράδειγμα, το 2024 η Επιτροπή επέβαλε στη Meta πρόστιμο ύψους 797,72 εκατ. ευρώ - ανοίξτε νέα καρτέλα. για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της μέσω πρακτικών δέσμευσης και μέσω επιβολής αθέμιτων όρων συναλλαγών στους άλλους παρόχους υπηρεσιών διαδικτυακών αγγελιών προς όφελος της δικής της πλατφόρμας. Στο πλαίσιο άλλης υπόθεσης, η Επιτροπή αποδέχτηκε τις δεσμεύσεις της Apple - ανοίξτε νέα καρτέλα. για την εξάλειψη των εμποδίων όσον αφορά την πρόσβαση στην τεχνολογία ανέπαφων πληρωμών εντός καταστήματος μέσω κινητών συσκευών.

Οι κανόνες ανταγωνισμού μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την άμεση λήψη μέτρων σε περιπτώσεις ύπαρξης υψηλών τιμών και αθέμιτων όρων συναλλαγών που παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό σε βάρος των καταναλωτών. Κατά τη διάρκεια του έτους η Επιτροπή επέβαλε πρόστιμο ύψους άνω των 1,8 δισ. ευρώ στην Apple - ανοίξτε νέα καρτέλα. για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της με την επιβολή αθέμιτων όρων συναλλαγών στους προγραμματιστές μουσικών εφαρμογών, η οποία θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά υψηλότερες τιμές για συνδρομές μουσικής συνεχούς ροής.

Οι αντιμονοπωλιακές προσπάθειες της Επιτροπής δεν περιορίζονται μόνο στον κλάδο της τεχνολογίας. Τον Μάιο επέβαλε πρόστιμο ύψους 337,5 εκατ. ευρώ στη Mondelēz βάσει των αντιμονοπωλιακών κανόνων - ανοίξτε νέα καρτέλα. για παρεμπόδιση του διασυνοριακού εμπορίου προϊόντων σοκολάτας και μπισκότων παραγωγής της (μερικά από τα πιο γνωστά εμπορικά σήματα υπό τον έλεγχο της Mondelēz είναι τα Milka, Côte d’Or, Toblerone, Oreo, LU και Belvita).

Σε μια άλλη σημαντική υπόθεση, η Επιτροπή επέβαλε στη φαρμακευτική εταιρεία Teva πρόστιμο ύψους 462,6 εκατ. ευρώ - ανοίξτε νέα καρτέλα. το 2024 επειδή καθυστερούσε τη διάθεση ενός φαρμάκου για τη σκλήρυνση κατά πλάκας ανταγωνιστικού προς το δικό της Copaxone. Για να το κάνει αυτό, η Teva παρέτεινε τεχνητά τη διάρκεια της προστασίας του διπλώματος ευρεσιτεχνίας για το Copaxone και διέδιδε συστηματικά παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με το ανταγωνιστικό προϊόν, έτσι ώστε να παρεμποδιστεί η έγκριση και η είσοδός του στην αγορά.

Συγκεντρώσεις

Η ΕΕ προστατεύει επίσης τον ανταγωνισμό στις αγορές μέσω του ελέγχου των συγκεντρώσεων. Ανεξάρτητα από το αν είναι οριζόντιες μεταξύ άμεσων ανταγωνιστών, κάθετες συγκεντρώσεις κατά μήκος των αλυσίδων εφοδιασμού ή διαγώνιες συγκεντρώσεις που περιλαμβάνουν συμπληρωματικά προϊόντα ή συμπληρωματικές υπηρεσίες, η Επιτροπή διεξάγει έρευνα για να αποφευχθούν αρνητικές εξελίξεις όπως οι αυξήσεις των τιμών και η παρεμπόδιση της καινοτομίας.

Ο κανονισμός συγκεντρώσεων της ΕΕ, ο οποίος συμπλήρωσε 20 χρόνια το 2024 - ανοίξτε νέα καρτέλα., αποτελεί τη νομική βάση της Επιτροπής για την εξέταση των συγκεντρώσεων με ενωσιακή διάσταση και για τη διαπίστωση της συμβατότητάς τους με την ενιαία αγορά. Κατά τη διάρκεια του έτους η Amazon εγκατέλειψε τα σχέδιά της για εξαγορά της iRobot - ανοίξτε νέα καρτέλα., αφού η Επιτροπή εξέφρασε ανησυχίες ότι η εν λόγω συμφωνία θα μπορούσε να μειώσει τον ανταγωνισμό περιορίζοντας την πρόσβαση άλλων προμηθευτών στην πλατφόρμα αγορών της Amazon, κάτι που ενδεχομένως θα οδηγούσε σε υψηλότερες τιμές, χαμηλότερη ποιότητα και μειωμένη καινοτομία για τους καταναλωτές. Αντιθέτως, η συγκέντρωση μεταξύ Microsoft και Activision - ανοίξτε νέα καρτέλα. είναι μια περίπτωση έγκρισης συναλλαγής από την Επιτροπή, με την προϋπόθεση ανάληψης δεσμεύσεων. Οι συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις πρότειναν δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων ανταγωνισμού και έλαβαν μέτρα που θα βελτιώσουν σημαντικά τη ροή παιχνιδιών στο υπολογιστικό νέφος.

Η Επιτροπή εξέδωσε επίσης αναθεωρημένη ανακοίνωση για τον ορισμό της αγοράς - ανοίξτε νέα καρτέλα. τον Φεβρουάριο συμβαδίζοντας με τη δυναμική της αγοράς. Η αναθεωρημένη ανακοίνωση επικαιροποιεί τις οδηγίες για τον τρόπο ορισμού των σχετικών αγορών στο πλαίσιο υποθέσεων συγκεντρώσεων και παραβίασης της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. Με αυτό διευκολύνει τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή επιβάλλει τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού και βελτιώνει τη συμμόρφωση.

Κρατικές ενισχύσεις

Κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις

Η ΕΕ όχι μόνο διασφαλίζει τον θεμιτό εσωτερικό ανταγωνισμό, αλλά ελέγχει και αν οι επιχειρήσεις της έχουν ίσες ευκαιρίες όταν αντιμετωπίζουν τον διεθνή ανταγωνισμό. Ο κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις - ανοίξτε νέα καρτέλα., ο οποίος άρχισε να εφαρμόζεται τον Ιούλιο του 2023, αντιμετωπίζει τις πιθανές στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά που προκαλούνται από ξένες επιδοτήσεις. Οι επιδοτήσεις αυτές προσδίδουν στις εταιρείες αθέμιτο πλεονέκτημα όσον αφορά την απόκτηση επιχειρήσεων με έδρα στην ΕΕ, τη συμμετοχή σε διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων ή τη λήψη επενδυτικών και επιχειρηματικών αποφάσεων στις αγορές της ΕΕ.

Το 2024 η Επιτροπή κίνησε διάφορες έρευνες στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, με αποτέλεσμα οι διερευνώμενες κινεζικές εταιρείες να αποσυρθούν από τις σχετικές διαδικασίες υποβολής προσφορών. Η Επιτροπή άρχισε επίσης προκαταρκτικό έλεγχο για πιθανές ξένες επιδοτήσεις στον τομέα της αιολικής ενέργειας στην ΕΕ. Ο προκαταρκτικός αυτός έλεγχος βρίσκεται σε εξέλιξη.

Επιπλέον, η Επιτροπή διεξήγαγε διεξοδική έρευνα σχετικά με την προτεινόμενη εξαγορά της PPF Telecom Group BV, ενωσιακού φορέα τηλεπικοινωνιών που δραστηριοποιείται στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, από την εταιρεία e&, φορέα τηλεπικοινωνιών με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Επιτροπή εξέφρασε προκαταρκτικές επιφυλάξεις θεωρώντας ότι η e& είχε λάβει πιθανώς ξένες επιδοτήσεις που θα μπορούσαν να στρεβλώσουν την ενιαία αγορά. Τον Σεπτέμβριο ενέκρινε τελικά τη συναλλαγή υπό τον όρο της ανάληψης μιας σειράς δεσμεύσεων που πρότειναν τα ενδιαφερόμενα μέρη για την άρση των επιφυλάξεων που είχαν διατυπωθεί.

Η βιομηχανική πολιτική - ανοίξτε νέα καρτέλα. γενικά αναφέρεται σε πολιτικές που προωθούν την οικονομική δραστηριότητα. Μπορεί να περιλαμβάνει πολλές πτυχές, από τις διαρθρωτικές αλλαγές σε διάφορους κλάδους και τη διαμόρφωση περιβάλλοντος που υποστηρίζει τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρές και μεσαίες, έως την καλύτερη αξιοποίηση του βιομηχανικού δυναμικού της έρευνας, των νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας. Η βιομηχανική πολιτική της ΕΕ - ανοίξτε νέα καρτέλα. επιδιώκει να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της και να προωθήσει μια πιο βιώσιμη, ανθεκτική και ψηφιοποιημένη οικονομία που να δημιουργεί θέσεις εργασίας.

Στη διάρκεια του έτους η ΕΕ ανανέωσε το πλαίσιο της βιομηχανικής πολιτικής της με την έναρξη ισχύος διαφόρων νομοθετικών πράξεων και κανονισμών. Ο κανονισμός για τις κρίσιμες πρώτες ύλες - ανοίξτε νέα καρτέλα. εξασφαλίζει την πρόσβαση σε πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας, ενώ ο κανονισμός για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών - ανοίξτε νέα καρτέλα. προωθεί την παραγωγή με χρήση καθαρής τεχνολογίας. Αυτοί οι δύο κανονισμοί εντάσσονται στο βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας - ανοίξτε νέα καρτέλα., το οποίο καταρτίστηκε το 2023 με σκοπό να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην ΕΕ και να στηρίξει τη γρήγορη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. Επιπλέον, ο κανονισμός για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα - ανοίξτε νέα καρτέλα. προβλέπει νέες απαιτήσεις για τον σχεδιασμό και την ανακύκλωση των προϊόντων, ενώ η αναθεωρημένη οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές - ανοίξτε νέα καρτέλα. ενισχύει τον έλεγχο της ρύπανσης. Τέλος, η ανακοίνωση σχετικά με τα προηγμένα υλικά για βιομηχανική υπεροχή - ανοίξτε νέα καρτέλα. στηρίζει την έρευνα και την καινοτομία στα υλικά αιχμής, εναρμονιζόμενη με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (βλέπε κεφάλαιο 4) και τους στόχους για τη βιομηχανία.

Οι πρωτοβουλίες αυτές είναι καίριας σημασίας όσον αφορά την ενίσχυση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και της ηγετικής θέσης της ΕΕ στην παγκόσμια μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία. Οι βιομηχανικές πολιτικές της ΕΕ έχουν σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να ανταποκρίνονται στις εξελισσόμενες ανάγκες της ενωσιακής αγοράς και να διασφαλίζουν ότι η ΕΕ θα παραμένει πρωτοπόρος στην πράσινη μετάβαση.

Η βιομηχανική πολιτική είναι επίσης κομβικής σημασίας όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, αλλά και την άντληση οφελών από αυτήν. Το 2024 η ΕΕ προέβη σε απολογισμό των διαλόγων για την καθαρή μετάβαση - ανοίξτε νέα καρτέλα., που είχαν δρομολογηθεί το 2023 ως ένας νέος τρόπος συνεργασίας της ΕΕ με τη βιομηχανία και τους κοινωνικούς εταίρους και αποσκοπούν στην κατανόηση από μέρους τους των υφιστάμενων προκλήσεων και στην υποστήριξη της εφαρμογής της Πράσινης Συμφωνίας. Διοργανώθηκαν εννέα τέτοιοι διάλογοι, που επικεντρώθηκαν στο υδρογόνο, στις ενεργοβόρες βιομηχανίες, στις καθαρές τεχνολογίες, στις ενεργειακές υποδομές, στις κρίσιμες πρώτες ύλες, στη δασική βιοοικονομία, στις πόλεις, στην καθαρή κινητικότητα και στον χάλυβα. Οι διάλογοι κατέδειξαν την ανάγκη για απλουστευμένες κανονιστικές ρυθμίσεις, άφθονη και οικονομικά προσιτή καθαρή ενέργεια, σύγχρονες υποδομές, ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και ισχυρότερη ενιαία αγορά στο πλαίσιο του παγκόσμιου ανταγωνισμού.

Διπλωματία των πρώτων υλών

Η πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές πρώτων υλών - ανοίξτε νέα καρτέλα. αποτελεί μια από τις προτεραιότητες της ΕΕ. Το 2024 η ΕΕ έκανε σημαντικά βήματα επεκτείνοντας τη συνεργασία με διεθνείς εταίρους όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τον Απρίλιο η ΕΕ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλες χώρες της Εταιρικής σχέσης για την ασφάλεια των ορυκτών, από κοινού με το Καζακστάν, τη Ναμίμπια, το Ουζμπεκιστάν και την Ουκρανία, ανακοίνωσαν τη δημιουργία του φόρουμ της Εταιρικής σχέσης για την ασφάλεια των ορυκτών - ανοίξτε νέα καρτέλα., μιας νέας πλατφόρμας συνεργασίας για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Το 2024 προσχώρησαν στο φόρουμ αυτό 11 επιπλέον χώρες και εδάφη: η Αργεντινή, η Γροιλανδία, η Δομινικανή Δημοκρατία, η Ζάμπια, ο Ισημερινός, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Μεξικό, το Περού, η Σερβία, η Τουρκία και οι Φιλιππίνες.

Η ομάδα κρίσιμων πρώτων υλών, η συγκρότηση της οποίας είχε ανακοινωθεί το 2023, έχει ενταχθεί στο φόρουμ της Εταιρικής σχέσης για την ασφάλεια των ορυκτών. Το φόρουμ φέρνει σε επαφή πλούσιες σε πόρους χώρες και χώρες με υψηλή ζήτηση για τους πόρους αυτούς.

Η ΕΕ υπέγραψε επίσης διμερή μνημόνια συνεννόησης με την Αυστραλία, τη Νορβηγία, το Ουζμπεκιστάν, τη Ρουάντα και τη Σερβία, επεκτείνοντας περαιτέρω το δίκτυο των εταίρων της στον τομέα των κρίσιμων πρώτων υλών και διασφαλίζοντας τον διαφοροποιημένο και βιώσιμο εφοδιασμό με τις ύλες αυτές τόσο για την ίδια, όσο και για τις χώρες-εταίρους της.

Πιο φιλόδοξες συμφωνίες για τη διευκόλυνση του εμπορίου

Η διαφοροποίηση μέσω εμπορικών συμφωνιών της πρόσβασης των επιχειρήσεων της ΕΕ στους εμπορικούς εταίρους ενισχύει την ανθεκτικότητα της οικονομίας της παρά την ολοένα αυξανόμενη γεωπολιτική αβεβαιότητα. Επιπλέον, πάνω από 30 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ υποστηρίζονται από εξαγωγές, ενώ σχεδόν 10 εκατομμύρια συνδέονται με ξένες επενδύσεις εντός της ενιαίας αγοράς.

Το 2024 η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία για το ψηφιακό εμπόριο με τη Σινγκαπούρη - ανοίξτε νέα καρτέλα., η οποία θα ενισχύσει τις διασυνοριακές ροές δεδομένων και θα ωφελήσει τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές στον τομέα αυτόν. Πρόκειται για την πρώτη συμφωνία τέτοιου είδους που συνάπτει η ΕΕ.

Επίσης, η Επιτροπή ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις - ανοίξτε νέα καρτέλα. για μια πρωτοποριακή συμφωνία εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur - ανοίξτε νέα καρτέλα.. Η συμφωνία αυτή επιτεύχθηκε σε μια κρίσιμη στιγμή και για τους δύο εταίρους, και τους δίνει την ευκαιρία να αποκομίσουν σημαντικά αμοιβαία οφέλη χάρη στην ενισχυμένη γεωπολιτική και οικονομική συνεργασία και την αναβαθμισμένη συνεργασία στους τομείς της βιωσιμότητας και της ασφάλειας.

Η ΕΕ ενίσχυσε επίσης τις σχέσεις της με εταίρους που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις, μεταξύ των οποίων ο Καναδάς - ανοίξτε νέα καρτέλα. και οι χώρες της περιοχής του Ινδοειρηνικού, με σκοπό την προώθηση ενός δίκαιου ψηφιακού μετασχηματισμού ο οποίος να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Στις 26 Μαρτίου η ΕΕ και η Νότια Κορέα διοργάνωσαν το δεύτερο συμβούλιο ψηφιακής εταιρικής σχέσης - ανοίξτε νέα καρτέλα. στις Βρυξέλλες, στο Βέλγιο, επιβεβαιώνοντας εκ νέου τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν στις βασικές ψηφιακές τεχνολογίες προς όφελος των πολιτών και των οικονομιών τους.

Προστασία των επιχειρήσεων της ΕΕ από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές

Το 2024 η ΕΕ ανέλαβε δράση για να προστατεύσει τις επιχειρήσεις της ΕΕ από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Συνολικά, στη διάρκεια του έτους η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες για 33 νέες υποθέσεις στο πλαίσιο του μέσου εμπορικής άμυνας - ανοίξτε νέα καρτέλα., ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των υποθέσεων, συμπεριλαμβανομένων των επανεξετάσεων, σε 63. Πρόκειται για σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τις 12 νέες υποθέσεις του 2023. Η Επιτροπή επέβαλε επίσης 10 προσωρινά μέτρα (συμπεριλαμβανομένου ενός μέτρου κατά επιδοτήσεων) και 7 οριστικά μέτρα (συμπεριλαμβανομένου ενός μέτρου κατά των επιδοτήσεων). Οι διαδικασίες και τα μέτρα αυτά διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και των θέσεων εργασίας της ΕΕ, καθώς το 2024 προστάτευσαν 629 655 θέσεις εργασίας.

Η Επιτροπή επέβαλε επίσης οριστικούς αντισταθμιστικούς δασμούς στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων με συσσωρευτή - ανοίξτε νέα καρτέλα. από την Κίνα. Η απόφαση αυτή λήφθηκε ύστερα από έρευνα στην οποία διαπιστώθηκε ότι η αξιακή αλυσίδα των ηλεκτρικών οχημάτων με συσσωρευτή στην Κίνα επωφελείται από αθέμιτες επιδοτήσεις, οι οποίες απειλούν να πλήξουν οικονομικά τους κατασκευαστές της ΕΕ. Οι επαφές τεχνικού επιπέδου μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας συνεχίζονται με στόχο μια πιθανή λύση μέσω διαπραγματεύσεων για τις αναλήψεις υποχρεώσεων ως προς τις τιμές. Η Επιτροπή παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης, ενώ παράλληλα υπερασπίζεται σθεναρά τις επιχειρήσεις της ΕΕ έναντι αδικαιολόγητων αντιποίνων. Παρατάθηκαν επίσης για δύο ακόμα έτη τα μέτρα διασφάλισης για τις εισαγωγές χάλυβα - ανοίξτε νέα καρτέλα., έτσι ώστε να προστατευθούν οι παραγωγοί χάλυβα της ΕΕ από τα υψηλά επίπεδα της παγκόσμιας πλεονάζουσας ικανότητας παραγωγής χάλυβα.

Επιπλέον, σημειώθηκε περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά την άρση των εμποδίων που δυσχεραίνουν τις εξαγωγές της ΕΕ σε τρίτες χώρες, με την κατάργηση 41 φραγμών που επηρέαζαν αγαθά σε τομείς όπως η γεωργία, τα φάρμακα και η αυτοκινητοβιομηχανία. Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή χειρίστηκε επιτυχώς το θέμα που δημιουργήθηκε λόγω ενός τουρκικού νόμου που έκανε διακρίσεις εις βάρος των εξαγωγών ελκυστήρων από την ΕΕ, επιτρέποντας έτσι την πρόσβαση σε μια αγορά 2,5 δισ. ευρώ.