WAARDEN

Meer betrokken zijn bij het Europese project

De Europese Unie (EU) biedt vooral een reeks waarden die ons helpen om samen te leven ondanks onze verschillende talen, culturen, religies en gewoonten.

Het is niet gemakkelijk voor de ongeveer 500 miljoen mensen die in de Europese Unie leven, om mensen uit een buurland of een ver land te begrijpen.

Solidariteit, tolerantie, vrijheid, gelijkheid en respect zijn belangrijke waarden in de samenleving.

Solidair zijn betekent klaarstaan om elkaar te helpen. Tolerant zijn betekent aanvaarden dat iemand anders leeft en denkt.

Dankzij deze gemeenschappelijke menselijke waarden kunnen we ons verenigen en hebben we een gevoel van verbondenheid met het gemeenschappelijke project dat we de EU noemen.

Leve de vrede!

In 2012 heeft de Europese Unie de Nobelprijs voor de Vrede gekregen. Ze besloot om het geld van deze prijs te gebruiken om kinderen te helpen die geen kans krijgen om in vrede op te groeien. Zo werden al duizenden kansarme kinderen geholpen via leerzame projecten.

Solidariteit in de praktijk

  • Maak de volgende zinnen af:

Solidariteit is voor mij:

Tolerantie is voor mij:

  • Geef een voorbeeld van solidariteit en tolerantie in de klas.
  • Maak je eigen motto voor solidariteit:

 

ECOCONSUMPTIE

Verantwoordelijker zijn

De burgers van de Europese Unie zijn ook consumenten die allerlei producten en diensten kopen omdat ze die nodig hebben of voor hun plezier.

We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om stil te staan bij de manier waarop we consumeren en reizen. We kunnen ons steentje bijdragen aan de duurzame ontwikkeling door elke dag milieubewust om te springen met de kleine dingen.

Met uiteenlopende acties moedigt de Europese Unie de 27 EU-landen aan om het milieu beter te beschermen, wat alle burgers in Europa en in de wereld ten goede komt.

Wat is duurzame ontwikkeling?

Duurzame ontwikkeling is een manier om met meer respect te consumeren; we doen het met wat we nu nodig hebben en denken aan de mensen die na ons komen. Het is belangrijk om de planeet schoon achter te laten voor de kinderen van morgen. Duurzame ontwikkeling brengt ecologie, economie en sociaal leven samen.

  • Denk je dat deze kleine handelingen goed zijn voor de duurzame ontwikkeling?

WATER

Het regent de hele tijd! Het maakt dus niet uit dat ik de kraan altijd laat openstaan.

JA NEEN   

VOEDING

Ik eet liever verse producten uit mijn streek dan aardbeien midden in de winter.

JA NEEN

ENERGIE

Ik laat het licht altijd branden; dat geeft een gezellige sfeer in huis.

JA NEEN

VERVOER

Als het kan, neem ik de fiets in plaats van de auto.

JA NEEN

 

MILIEU

De natuur beter beschermen

Om prettig te kunnen samenleven, is het belangrijk dat we zorgen voor onze omgeving: water, lucht, planten en dieren. Menselijke activiteiten brengen het evenwicht in de natuur soms in gevaar. Daarom moeten we ons gedrag gaan veranderen. De Europese Unie strijdt tegen vervuiling en de opwarming van het klimaat.

De opwarming van de aarde

Gemiddeld gooit iedere inwoner van de Europese Unie elke dag meer dan een kilo afval in de vuilnisbak. En we zijn met ongeveer 447 miljoen!

Gelukkig recyclen we tegenwoordig een heleboel producten: plastic flessen, blikjes, glas, papier en karton. Veel wegwerpartikelen van plastic, zoals rietjes, bestek en borden, zijn niet meer toegestaan in de EU. Op deze simpele manier gaan we vervuiling tegen.

Wat zou je in de gele bak doen? En in de zwarte? Hoe zit het met de groene bak?

Herken je deze labels?

Dit label garandeert dat een product milieuvriendelijk is.

De EU-milieukeur ziet eruit als een bloem, gemaakt van de Europese vlag: de twaalf sterren vormen de bloemblaadjes en het hart is een E die staat voor Europa.

Dat label maakt duidelijk hoeveel energie een elektronisch toestel verbruikt.

Met het energie-etiket van de EU worden elektrische apparaten ingedeeld in zeven categorieën, van A (meest efficiënt) naar G (minst efficiënt). Het etiket bevat ook informatie over het jaarlijkse energieverbruik van het apparaat, het volume ervan of het geluidsniveau in decibel dat het produceert.

CE markering

Weet jij wat de CE-markering is? Voor veel producten is ze verplicht. Deze markering geeft aan dat het product voldoet aan de Europese eisen voor veiligheid, gezondheid en milieubescherming. Je vindt de markering terug op heel veel producten die je in huis hebt, onder andere op speelgoed. Ga maar op zoek!

 

ENERGIE EN KLIMAAT

Meer hernieuwbare energie produceren

Vervuiling kent geen grenzen. Elke seconde verdwijnt op onze planeet een stuk bos zo groot als een voetbalveld om hout of papier te maken. Zo wordt de “groene long” van onze aarde verwoest en komen er te veel broeikasgassen in de lucht.

Het broeikaseffect

Zonnestralen dringen door in de atmosfeer en verwarmen onze planeet. Maar net zoals in een broeikas waarin planten of groenten worden verbouwd, blijft een deel van de zonnestralen op aarde. Dit noemen we het broeikaseffect.

De groene long

Dankzij hun bladgroen absorberen groene planten broeikasgassen en stoten ze zuurstof uit. Mensen en auto's doen precies het tegenovergestelde: ze verbruiken zuurstof en stoten CO2 of koolstofdioxide uit. Dat gas is de hoofdschuldige voor het broeikaseffect en de opwarming van de aarde. Wij doen dus het tegenovergestelde van planten. Door deze planten te vernietigen, maken we de groene long kapot die ons zuurstof geeft om te leven.

De natuur beter beschermen

Het milieu en het klimaat zijn belangrijk voor de hele wereld. De Europese Unie werkt hard om de klimaatverandering tegen te houden. Europa moet uiterlijk in 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld zijn.

Daarom hebben alle lidstaten van de Europese Unie afgesproken om tussen nu en 2030 onder andere:

  • de uitstoot van broeikasgassen met 55 % te verminderen;
  • 32,5 % minder energie te verbruiken;
  • ten minste 32 % van hun energie uit hernieuwbare bronnen te halen (wind-, zonne- of oceaanenergie enz.);
  • ervoor te zorgen dat er op de Europese wegen ten minste 30 miljoen auto’s rijden die geen schadelijke gassen uitstoten;
  • 3 miljard bomen te planten.

 

LANDBOUW EN VOEDING

Gezonder eten

Gezond eten betekent dat we gevarieerd moeten eten om onze honger te stillen, niet meer en niet minder. Het zou dus ideaal zijn als onze landbouwers en veehouders zouden samenwerken om veel verschillende voedingsmiddelen te produceren, waarbij er voldoende is voor iedereen.

Korte geschiedenis van het gemeenschappelijk landbouwbeleid

In 1957 besloten de zes oprichtende landen (België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland) dat er nooit meer hongersnood mocht zijn in Europa. In 1962 lanceerden ze het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB).

Er moest voldoende voedsel zijn voor iedereen en tegelijk moesten de boeren kunnen leven van de opbrengsten van hun land. De Europese boeren ontvingen geld van Europa en konden zoveel produceren als ze wilden. Maar doordat ze zo veel produceerden, ontstond er een overschot van duizenden tonnen producten die niemand wou kopen. Wat een verspilling!

Vanaf de jaren 80 gaan we beter boeren!

Vanaf de jaren 80 kan niet meer alles op elke manier geproduceerd worden. Wat op ons bord komt, moet van uitstekende kwaliteit zijn. Er zijn ook regels vastgelegd voor een betere behandeling van dieren. Europa stimuleert boeren om met verschillende soorten activiteiten bezig te zijn.

Bijvoorbeeld:

Tegenwoordig hebben wij een gevarieerde voeding van hoge kwaliteit

Boeren en voedingswinkels moeten nu logo's en etiketten “van boer tot bord” op de verpakking van levensmiddelen aanbrengen. Op deze etiketten moeten de ingrediënten staan, de uiterste houdbaarheidsdatum enz.

Op eieren staat bijvoorbeeld altijd een code die aangeeft in welk land ze zijn gelegd en of de kippen in de vrije natuur of in een hok hebben geleefd.

Uit het stempel op de eieren die je in de supermarkt koopt, lees je veel informatie.
Aanduiding van de eieren van legkippen.
0 = biologische kippen.
1 = kippen met vrije uitloop.
2 = scharrelkippen.
3 = kippen in batterijen.
Twee letters geven aan uit welk land de eieren komen.
Identificatie van de producent en de legplaats.
THT: ten minste houdbaar tot.
Eieren blijven supervers tot de 9e dag na de leg en vers tot de 28e dag.

Bovendien zie je op veel producten ook de Europese logo's die de kwaliteit of de herkomst aanduiden.

  • Neem maar eens een kijkje in de koelkast of de voorraadkast bij jou thuis.
Het logo van “beschermde oorsprongsbenaming” (bob/pdo) is een rode en gele cirkel. In het midden staat een akker met twaalf sterren eromheen. De woorden “beschermde oorsprongsbenaming” staan om de sterren heen.

Het logo “beschermde oorsprongsbenaming” betekent dat het voedsel in een bepaald gebied moet worden geproduceerd, verwerkt en bereid.

Voorbeelden: “Kalamata”-olijfolie (Griekenland), “Mel do Alentejo”-honing (Portugal), Hervekaas (België) en “Stupavské zelé”-zuurkool (Slowakije).

Het logo van “beschermde geografische aanduiding” (bga/pgi) is een blauwe en gele cirkel. In het midden staat een akker met twaalf sterren eromheen. De woorden “beschermde geografische aanduiding” staan om de sterren heen.

Het logo “beschermde geografische aanduiding” betekent dat ten minste één van de fasen bij het maken van een product (productie, verwerking, bereiding) plaatsvindt in een bepaald gebied.

Voorbeelden: “Kiełbasa piaszczańska”-varkensworst (Polen) en “Asparago di Cantello”-asperges (Italië).

Het Europese bio-logo bestaat uit twaalf sterren in de vorm van een blad op een groene achtergrond.

Dit logo garandeert dat 95 % van de ingrediënten biologisch is geteeld en vermeldt de naam van de producent of de verkoper.

STOP JUNKFOOD!

Meer dan de helft van de volwassenen in de EU is te zwaar. Als er niets wordt gedaan, dan krijgen we tussen nu en 2030 in Europa te maken met een heuse epidemie. Zelfs kinderen en jongeren zijn de dupe; in 2019 leed een op de zeven jongeren in de EU aan overgewicht oftewel obesitas.

Komen we van junkfood af?

Sommige scholen hebben besloten om hamburgers, friet, pizza en frisdrank te verbieden. Dankzij de Europese schoolfruitregeling krijgen scholieren gratis groenten en fruit en worden jongeren aangemoedigd om gezond te eten.

Om echt gezond te leven, zou iedereen vijf porties groenten en fruit per dag moeten eten.

Dat lijkt enorm veel, maar het kan!

 

CULTUUR

Meer creativiteit

Weet jij wat “cultuur” betekent?

Cultuur is de uitdrukking van onze manier van leven. Cultuur laat de verschillen in onze tradities, gewoonten en waarden zien. Cultuur omvat de talen die we spreken, kunst en de plaatsen waar we kunst kunnen zien, de architectuur van onze gebouwen, onderwijs en nog veel meer.

Door onze eigen cultuur en die van anderen te ontdekken, kunnen we elkaar beter begrijpen en beter samenleven.

Creatief Europa

De Europese Unie ondersteunt de ontwikkeling van veel culturele en audiovisuele sectoren van de 27 EU-landen. De bedoeling is om het creatieve talent in de EU-landen beter te leren kennen en veel banen te creëren in alle culturele sectoren: film, televisie, videogames, musea, muziek, boeken enz.

Wist je dat …

… er elk jaar enkele Europese steden worden uitgeroepen tot Europese Culturele Hoofdstad? Is er in jouw buurt al eens een stad Europese Culturele Hoofdstad geweest?

 

COMPUTERBEVEILIGING

Meer delen op een veilige manier

Dankzij het internet kun je online spelletjes spelen, muziek beluisteren, video’s bekijken en informatie opzoeken voor je huiswerk. Het is ook superleuk om te chatten met je vrienden of foto’s te delen.

Via sociale netwerken zoals Instagram of Snapchat heb je contact met je vrienden, hoor je de laatste nieuwtjes van je familie, kun je grappige foto’s maken en vind je soms zelfs nieuwe vrienden. Er wordt nogal vaak gedacht: hoe meer vrienden, hoe “populairder”.

Populariteit of privéleven?

Het is erg belangrijk om altijd voorzichtig te zijn met de informatie die je deelt; geef nooit te veel persoonlijke informatie aan je nieuwe “vrienden”, en zeker niet aan mensen die je nauwelijks kent. Je moet je “privéleven” beschermen. En ook dat van je vrienden en familie.

Enkele tips om veilig te chatten.
DISCRETIE 
Geef geen persoonlijke informatie over jou of je vrienden aan vreemden.
VOORZICHTIGHEID 
Zet nooit de webcam aan als vreemden erom vragen.
ZEDELIJKHEID 
Doe nooit voor een webcam wat je niet in het openbaar zou doen.
RESPECT 
Behandel anderen zoals je wilt dat ze jou behandelen; wees vriendelijk en respectvol.
WAAKZAAMHEID 
Als je iets ongewoons opmerkt, vraag dan advies aan een volwassene die je vertrouwt.
TOP SECRET 
Deel je wachtwoord nooit met iemand; dat is persoonlijk!
ALLEEN VRIENDEN! 
Voeg aan je contacten geen mensen toe die je niet kent.

Pas op voor nepvrienden!

Als je gebruikmaakt van het internet, sociale netwerken of een mobiele telefoon, dan kunnen mensen met slechte bedoelingen proberen je op te lichten of binnen te dringen in je privéleven.

De Europese Unie heeft daarom het programma “Safer Internet” opgezet om jongeren te beschermen tegen en bewust te maken van de risico’s en uitdagingen van het internet.

En pas op voor spam!

Spam is een bericht van iemand die doet alsof hij je kent. Meestal probeert hij iets te verkopen of vraagt hij om geld.

Een berichtje op een telefoon:
“Hallo Gordon,
Ben je jonger dan 15 jaar? Neem dan een abonnement bij ons en sms gratis!
Maar wees er snel bij. Morgen is het te laat. We wachten op je antwoord.
Bedankt!“
Gordon antwoordt: “LOL, wat een oplichterij!”

 

EUROPA IN DE WERELD

Arme landen beter helpen

Hulp aan de allerarmsten

We hebben al gezien dat de Europese Unie solidariteit hoog in het vaandel draagt. Daarom bestrijdt de EU bijvoorbeeld armoede, want daar werd in 2019 nog steeds een op de vijf Europeanen door getroffen.

We zijn trouwens niet alleen op de wereld. Wist je dat meer dan 700 miljoen mensen leven van ongeveer 1,50 EUR per dag? Veel landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika kampen met dit soort armoede. Nog te veel mensen op deze planeet hebben geen toegang tot drinkwater, gezondheidszorg of onderwijs. Het is onze plicht hier iets aan te doen!

De Europese Unie en haar leden zijn samen goed voor meer dan de helft van alle hulp die in de wereld wordt verleend.

Humanitaire hulp

Over de hele wereld worden ieder jaar miljoenen mensen getroffen door natuurrampen, conflicten of oorlogen.

Dankzij de humanitaire hulp van de Europese Unie worden levens gered en mensen in nood geholpen met voedsel, onderdak, medicijnen en schoon drinkwater. De EU biedt hulp aan families die hun land moeten ontvluchten door oorlog en draagt bij tot de heropbouw van vernielde gebouwen.

Waarom is dit belangrijk?

Beter samenleven betekent geluk delen, maar ook begaan zijn met kleine of grote tegenslagen van onze naaste en verre buren. Solidariteit maakt deel uit van onze Europese waarden!

  • En wat betekent

beter samenleven voor jou?

Wat kun jij doen om het dagelijks leven in je gezin, op school of op straat te verbeteren?

Wil je beter begrijpen hoe Europa werkt en hoe het dagelijks leven er is? Lees dan deze twee brochures:

Beschikbare formaten

Deze onlinepublicatie is beschikbaar in 24 talen en in de volgende formaten:

PDF PRINT HTML

Manuscript bijgewerkt in maart 2023 door de:

Europese Commissie
Directoraat-generaal Communicatie
Dienst Redactie en Publieksinformatie
1049 Brussel
BELGIË

Luxemburg, EU-publicaties, 2023
op.europa.eu/en/publications

Vindt u deze publicatie nuttig? Laat het ons weten:
comm-publi-feedback@ec.europa.eu

© Europese Unie, 2023

Logo CC

Het beleid ten aanzien van hergebruik van documenten van de Europese Commissie is vastgelegd in Besluit 2011/833/EU van de Commissie van 12 december 2011 betreffende het hergebruik van documenten van de Commissie (PB L 330 van 14.12.2011, blz. 39).
Tenzij anders vermeld, is hergebruik van dit document toegestaan krachtens een Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)-licentie (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). Dit betekent dat hergebruik is toegestaan, mits de bron correct wordt aangegeven en eventuele wijzigingen worden vermeld.

Voor het gebruik of de reproductie van onderdelen die niet het eigendom zijn van de Europese Unie, kan het nodig zijn rechtstreeks om toestemming van de respectieve houders van het recht te verzoeken.

Alle afbeeldingen © Europese Unie, tenzij anders vermeld.