GESCHIEDENIS VAN DE EUROPESE INTEGRATIE

Niet vergeten waar we vandaan komen

Het Europa dat wij vandaag kennen, gaat ver terug in de tijd.

Als wij willen begrijpen wat Europa vandaag voor ons betekent, is het belangrijk om te weten hoe Europa is ontstaan.

De eerste pogingen …

Een paar historische figuren, zoals Karel de Grote en Napoleon, probeerden alle Europese landen te verenigen in één natie. Maar dat Europa was meestal het gevolg van bloedige oorlogen.

Tijdens de 20e eeuw brak er tot tweemaal toe een oorlog uit op het Europese continent, die zich over de hele wereld verspreidde. Daarom noemen we ze wereldoorlogen.

Tussen 1914 en 1918 vond de Eerste Wereldoorlog plaats, ongeveer twintig jaar later gevolgd door de Tweede Wereldoorlog.

Wist je dat de naam Europa uit de Griekse mythologie komt?

Prinses Europa was heel mooi en woonde in Tyrus, aan de kust van de Middellandse Zee (Libanon). Zeus, de koning van de goden, werd verliefd op haar. Hij verleidde haar en nam haar mee naar Griekenland. Ze kregen samen drie kinderen en het continent werd naar haar genoemd: Europa.

De Tweede Wereldoorlog

Na de Tweede Wereldoorlog, in 1945, ligt heel Europa in puin.

Die afschuwelijke oorlog heeft zes jaar geduurd en had vele gevolgen: 20 miljoen weeskinderen, compleet verwoeste wegen, hongersnood en mensen die hun land ontvluchtten. Een totale ravage dus. Alles moet opnieuw worden opgebouwd.

Twee blokken zijn het oneens

Na 1945 keert de vrede terug, maar Europa is verdeeld in twee blokken: Oost-Europa en West-Europa. De scheidingslijn loopt dwars door Duitsland.

Duitsland is dus in tweeën gesplitst: Oost- Duitsland en West-Duitsland.

Het leven van de mensen is er erg verschillend.

Hoe kunnen we ondanks alles in vrede samenleven in het Westen?

Maar wat heeft dat met de Europese Unie (EU) te maken, vraag je je misschien af?

Op 9 mei 1950 heeft de Franse minister Robert Schuman een geniaal idee: West-Duitsland en Frankrijk moeten gaan samenwerken op het gebied van steenkool en staal. Zo kunnen ze geen oorlog meer voeren.

De wederopbouw van West-Europa begint.

Noem enkele voorwerpen die gemaakt kunnen worden van staal.

Tijdlijn van gebeurtenissen in Europa die belangrijk zijn voor de opbouw van de EU. 742: Karel de Grote wordt geboren. 1769: Napoleon wordt geboren. 1914-1918: Eerste wereldoorlog. 1939-1945: Tweede wereldoorlog. 1951: De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal wordt opgericht. 1957: De Europese Economische Gemeenschap wordt opgericht. 1961: Bouw van de Berlijnse Muur. 1989: Val van de Berlijnse Muur. 1992: Het Verdrag van Maastricht wordt ondertekend. 1995: Oostenrijk, Finland en Zweden worden lid van de Europese Unie. 2004: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië worden lid van de Europese Unie. 2007: Het Verdrag van Lissabon wordt ondertekend. 2007: Bulgarije en Roemenië worden lid van de Europese Unie. 2013: Kroatië wordt lid van de Europese Unie.

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

Al snel werken ook andere landen samen rond het project van steenkool en staal: België, Italië, Luxemburg en Nederland.

Op 18 april 1951 ondertekenen deze zes landen een tekst, “verdrag” genoemd, van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (EGKS). Een stapje dichter bij vrede!

De EU-pioniers

Niet iedereen was enthousiast om Europa op deze manier te verenigen. Er waren dus vastberaden leiders met visie nodig, zowel mannen als vrouwen, om dit idee te verdedigen en deze eerste stappen te zetten. We noemen hen nu de “EU-pioniers”. Wie zijn ze?

Weet je uit welk land de pioniers afkomstig zijn? Hier staan er een paar. België: Paul-Henri Spaak. Frankrijk: Jean Monnet, Robert Schuman, Simone Veil. Italië: Alcide De Gasperi, Nilde Iotti. Luxemburg: Joseph Bech. Nederland: Marga Klompé. West-Duitsland: Konrad Adenauer, Ursula Hirschmann.

1A – 2D – 3E – 4B – 5E – 6F – 7C – 8A - 9D – 10E

Europese Economische Gemeenschap (EEG)

Na kolen en staal besluiten deze zes landen om één grote markt zonder grenzen tot stand te brengen. In 1957 richten zij de Europese Economische Gemeenschap (EEG) op. “Economisch” heeft betrekking op geld, zaken, werk en handel.

De economie van de EEG wordt sterker. De oorlog lijkt ver weg. West-Europa kent vrede.

De Berlijnse Muur (zie kaart)

Herinner je je nog wat er gebeurde na de Tweede Wereldoorlog? Europa was verdeeld in twee blokken die het niet met elkaar eens waren.

In 1961 bouwt Oost-Duitsland een muur die de stad Berlijn opsplitst in West-Berlijn en Oost-Berlijn. De inwoners mogen niet meer van het Oosten naar het Westen gaan. De Berlijnse Muur staat symbool voor de Koude Oorlog, de scheiding tussen het Oosten (communisme) en het Westen (kapitalisme).

In het Oosten bezit en organiseert de staat alles: de landbouw, de fabrieken, de winkels. In het Westen zijn de mensen vrij en kunnen zij hun mening geven, een eigen bedrijf opstarten, reizen, hun leiders kiezen en gaan stemmen.

De eerste uitbreidingen

West-Europa wordt groter en andere landen willen zich bij de eerste zes leden van de EEG aansluiten. In 1973 worden Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk (1) lid. Daarna begint de uitbreiding naar het zuiden van Europa: Griekenland kwam er in 1981 bij, en daarna Spanje en Portugal in 1986.

(1) Het Verenigd Koninkrijk heeft de Europese Unie in 2020 verlaten.
Een kaart met de zes landen die samen de Europese Unie hebben opgericht, namelijk België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland. Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk zijn op 1 januari 1973 tot de Europese Unie toegetreden, waardoor het aantal landen steeg tot negen. Griekenland trad in 1981 toe en Portugal en Spanje volgden in 1986. In 1995 traden Oostenrijk, Finland en Zweden toe tot de Europese Unie. In 2004 treden tien landen tegelijk toe tot de Europese Unie: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië. Bulgarije en Roemenië zijn in 2007 toegetreden en Kroatië was in 2013 het laatste land dat tot de EU toetrad.

De val van de Muur

In 1989 vindt er in het hart van het Europese continent een heel belangrijke gebeurtenis plaats. De Oost-Europeanen worden herenigd met de West-Europeanen.

De Berlijnse Muur, die hen fysiek en politiek scheidde, verdwijnt. Duizenden Berlijners slopen de Muur en vinden hun landgenoten terug: Duitsland is herenigd. Dit wordt groots gevierd in Europa.

Deze gebeurtenis betekent het einde van het communisme in Duitsland, en daarna zullen veel Oost-Europese landen ook bij de Europese Unie gaan horen.

Een kaart die laat zien hoe Duitsland na de bouw van de Berlijnse Muur in twee delen opgesplitst was: Bondsrepubliek Duitsland of West-Duitsland, en Duitse Democratische Republiek of Oost-Duitsland. Ook Berlijn werd in tweeën gedeeld: de Sovjetsector (Oost-Berlijn) en West-Berlijn. Het westelijke deel was ook weer opgesplitst in de Franse, de Britse en de Amerikaanse sector.

Ontstaan van de Europese Unie (EU)

In 1992 verandert de Europese Economische Gemeenschap door het Verdrag van Maastricht in de Europese Unie.

Opeenvolgende uitbreidingen

Tussen 1995 en 2013 treden 16 landen toe tot de Europese Unie. Na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie in 2020 zijn we nu dus met 27 lidstaten.

De Europese Unie heeft meer dan 447 miljoen inwoners. Dat is meer dan de Verenigde Staten, die 329 miljoen inwoners hebben, en Japan, dat 126 miljoen inwoners heeft.

 

EUROPESE VERDRAGEN

Spelregels afspreken

De verdragen

Of het nu op de speelplaats is of in heel Europa, met hoe meer mensen we zijn, hoe moeilijker het is om het eens te worden. Iedereen wil zijn eigen ideeën verdedigen.

Er moet dus gepraat worden om oplossingen te vinden. Deze oplossingen worden opgeschreven in “verdragen”.

Een verdrag is een akkoord tussen de staatshoofden en regeringsleiders van de landen van de Europese Unie. Je kunt een verdrag vergelijken met een handleiding met spelregels voor de Europese Unie.

Tot nu toe zijn er zeven grote verdragen gesloten. Ze krijgen meestal de naam van de stad waar het verdrag werd ondertekend. Het laatste is het Verdrag van Lissabon.

Hoe wordt een land lid van de EU?

Elk Europees land kan vragen om lid te worden van de Europese Unie, maar er zijn voorwaarden:

  • het land moet een democratie zijn; er moeten verkiezingen worden georganiseerd;
  • het land moet respect hebben voor de mensenrechten, de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting;
  • het moet goed gaan met de economie van het land;
  • het land moet respect hebben voor alle Europese besluiten en wetten.

 

EUROPESE SYMBOLEN

Meer opkomen voor onze versterken

De vlag van de Europese Unie

De Europese Unie heeft een blauwe vlag met een cirkel van 12 gouden sterren.

Het Europese volkslied

Het Europese volkslied is de “Ode aan de Vreugde” uit de Negende symfonie, van de beroemde Duitse componist Ludwig van Beethoven.

Dit volkslied zonder woorden staat symbool voor de vrijheid, vrede en solidariteit tussen de EU-landen.

Het Europese motto “In varietate concordia”

In 2000 krijgt de Europese Unie voor het eerst een motto: “Verenigd in verscheidenheid”.

Dit geeft weer dat de EU is opgericht als samenwerking tussen de vele verschillende culturen, talen en tradities van Europa.

Op deze kaart van Europa staan plaatjes van beroemde gebouwen, typische voedingsproducten en andere nationale kenmerken en tradities van elk land. Ga op ontdekkingstocht!

9 mei, de Dag van Europa

De “Dag van Europa” vieren we op 9 mei, vanwege de Schumanverklaring van 1950, het begin van de echte Europese integratie en vrede. Op die dag kun je bij alle Europese instellingen een kijkje komen nemen.

 

AARDRIJKSKUNDE VAN EUROPA

De ruimte van ons samen beter begrijpen

Als we het over Europa hebben, kunnen we verschillende dingen bedoelen.

Europa is in de eerste plaats een continent. Continenten zijn uitgestrekte stukken land die soms gescheiden worden door oceanen.

Het Europese continent is samengesteld uit verschillende landen. 27 van die landen hebben besloten deel uit te maken van een gemeenschappelijke ruimte die we de Europese Unie noemen.

Een kaart van de wereld laat zien waar Europa ligt ten opzichte van andere continenten.

En enkele van die landen van de Europese Unie hebben besloten om dezelfde munt te gebruiken: de euro. Zij maken deel uit van de “eurozone”.

  • Geef jouw land aan met een kruisje op de kaart in de bijlage.

 

TOEKOMST VAN DE EUROPESE UNIE

Verder kijken!

De Europese Unie is geleidelijk ontstaan dankzij de ideeën van moedige mannen en vrouwen die vrede wilden. De Europese Unie is het resultaat van een lange geschiedenis waarvan wij allemaal deel uitmaken.

We zijn natuurlijk nog niet klaar: het is een project dat elke dag evolueert. En later zullen de jongeren van vandaag dit project voortzetten.

Er bestaan nog altijd grote problemen die alleen kunnen worden opgelost als alle landen samenwerken.

Maar wie zal het Europa van morgen dan bouwen? Jouw generatie zal het samen BOUWEN!

  • Beeld je de toekomst even in. Hoe ziet jouw Europa van morgen eruit?

Wil je beter begrijpen hoe Europa werkt en hoe het dagelijks leven er is? Lees dan deze twee brochures.

Beschikbare formaten

Deze onlinepublicatie is beschikbaar in 24 talen en in de volgende formaten:

PDF PRINT HTML

Manuscript bijgewerkt in maart 2023 door de:

Europese Commissie
Directoraat-generaal Communicatie
Dienst Redactie en Publieksinformatie
1049 Brussel
BELGIË

Luxemburg, EU-publicaties, 2023
op.europa.eu/nl/publications

Vindt u deze publicatie nuttig? Laat het ons weten:
comm-publi-feedback@ec.europa.eu

© Europese Unie, 2023

Logo CC

Het beleid ten aanzien van hergebruik van documenten van de Europese Commissie is vastgelegd in Besluit 2011/833/EU van de Commissie van 12 december 2011 betreffende het hergebruik van documenten van de Commissie (PB L 330 van 14.12.2011, blz. 39).
Tenzij anders vermeld, is hergebruik van dit document toegestaan krachtens een Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)-licentie (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). Dit betekent dat hergebruik is toegestaan, mits de bron correct wordt aangegeven en eventuele wijzigingen worden vermeld.

Voor het gebruik of de reproductie van onderdelen die niet het eigendom zijn van de Europese Unie, kan het nodig zijn rechtstreeks om toestemming van de respectieve houders van het recht te verzoeken.

Alle afbeeldingen © Europese Unie, tenzij anders vermeld.