Het Europa dat wij vandaag kennen, gaat ver terug in de tijd.
Als wij willen begrijpen wat Europa vandaag voor ons betekent, is het belangrijk om te weten hoe Europa is ontstaan.
Een paar historische figuren, zoals Karel de Grote en Napoleon, probeerden alle Europese landen te verenigen in één natie. Maar dat Europa was meestal het gevolg van bloedige oorlogen.
Tijdens de 20e eeuw brak er tot tweemaal toe een oorlog uit op het Europese continent, die zich over de hele wereld verspreidde. Daarom noemen we ze wereldoorlogen.
Tussen 1914 en 1918 vond de Eerste Wereldoorlog plaats, ongeveer twintig jaar later gevolgd door de Tweede Wereldoorlog.
Wist je dat de naam Europa uit de Griekse mythologie komt?
Prinses Europa was heel mooi en woonde in Tyrus, aan de kust van de Middellandse Zee (Libanon). Zeus, de koning van de goden, werd verliefd op haar. Hij verleidde haar en nam haar mee naar Griekenland. Ze kregen samen drie kinderen en het continent werd naar haar genoemd: Europa.
Na de Tweede Wereldoorlog, in 1945, ligt heel Europa in puin.
Die afschuwelijke oorlog heeft zes jaar geduurd en had vele gevolgen: 20 miljoen weeskinderen, compleet verwoeste wegen, hongersnood en mensen die hun land ontvluchtten. Een totale ravage dus. Alles moet opnieuw worden opgebouwd.
Na 1945 keert de vrede terug, maar Europa is verdeeld in twee blokken: Oost-Europa en West-Europa. De scheidingslijn loopt dwars door Duitsland.
Duitsland is dus in tweeën gesplitst: Oost- Duitsland en West-Duitsland.
Het leven van de mensen is er erg verschillend.
Maar wat heeft dat met de Europese Unie (EU) te maken, vraag je je misschien af?
Op 9 mei 1950 heeft de Franse minister Robert Schuman een geniaal idee: West-Duitsland en Frankrijk moeten gaan samenwerken op het gebied van steenkool en staal. Zo kunnen ze geen oorlog meer voeren.
De wederopbouw van West-Europa begint.
Noem enkele voorwerpen die gemaakt kunnen worden van staal.
Al snel werken ook andere landen samen rond het project van steenkool en staal: België, Italië, Luxemburg en Nederland.
Op 18 april 1951 ondertekenen deze zes landen een tekst, “verdrag” genoemd, van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (EGKS). Een stapje dichter bij vrede!
Niet iedereen was enthousiast om Europa op deze manier te verenigen. Er waren dus vastberaden leiders met visie nodig, zowel mannen als vrouwen, om dit idee te verdedigen en deze eerste stappen te zetten. We noemen hen nu de “EU-pioniers”. Wie zijn ze?
1A – 2D – 3E – 4B – 5E – 6F – 7C – 8A - 9D – 10E
Na kolen en staal besluiten deze zes landen om één grote markt zonder grenzen tot stand te brengen. In 1957 richten zij de Europese Economische Gemeenschap (EEG) op. “Economisch” heeft betrekking op geld, zaken, werk en handel.
De economie van de EEG wordt sterker. De oorlog lijkt ver weg. West-Europa kent vrede.
De Berlijnse Muur (zie kaart)
Herinner je je nog wat er gebeurde na de Tweede Wereldoorlog? Europa was verdeeld in twee blokken die het niet met elkaar eens waren.
In 1961 bouwt Oost-Duitsland een muur die de stad Berlijn opsplitst in West-Berlijn en Oost-Berlijn. De inwoners mogen niet meer van het Oosten naar het Westen gaan. De Berlijnse Muur staat symbool voor de Koude Oorlog, de scheiding tussen het Oosten (communisme) en het Westen (kapitalisme).
In het Oosten bezit en organiseert de staat alles: de landbouw, de fabrieken, de winkels. In het Westen zijn de mensen vrij en kunnen zij hun mening geven, een eigen bedrijf opstarten, reizen, hun leiders kiezen en gaan stemmen.
West-Europa wordt groter en andere landen willen zich bij de eerste zes leden van de EEG aansluiten. In 1973 worden Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk (1) lid. Daarna begint de uitbreiding naar het zuiden van Europa: Griekenland kwam er in 1981 bij, en daarna Spanje en Portugal in 1986.
In 1989 vindt er in het hart van het Europese continent een heel belangrijke gebeurtenis plaats. De Oost-Europeanen worden herenigd met de West-Europeanen.
De Berlijnse Muur, die hen fysiek en politiek scheidde, verdwijnt. Duizenden Berlijners slopen de Muur en vinden hun landgenoten terug: Duitsland is herenigd. Dit wordt groots gevierd in Europa.
Deze gebeurtenis betekent het einde van het communisme in Duitsland, en daarna zullen veel Oost-Europese landen ook bij de Europese Unie gaan horen.
In 1992 verandert de Europese Economische Gemeenschap door het Verdrag van Maastricht in de Europese Unie.
Tussen 1995 en 2013 treden 16 landen toe tot de Europese Unie. Na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie in 2020 zijn we nu dus met 27 lidstaten.
Of het nu op de speelplaats is of in heel Europa, met hoe meer mensen we zijn, hoe moeilijker het is om het eens te worden. Iedereen wil zijn eigen ideeën verdedigen.
Er moet dus gepraat worden om oplossingen te vinden. Deze oplossingen worden opgeschreven in “verdragen”.
Een verdrag is een akkoord tussen de staatshoofden en regeringsleiders van de landen van de Europese Unie. Je kunt een verdrag vergelijken met een handleiding met spelregels voor de Europese Unie.
Tot nu toe zijn er zeven grote verdragen gesloten. Ze krijgen meestal de naam van de stad waar het verdrag werd ondertekend. Het laatste is het Verdrag van Lissabon.
Hoe wordt een land lid van de EU?
Elk Europees land kan vragen om lid te worden van de Europese Unie, maar er zijn voorwaarden:
De Europese Unie heeft een blauwe vlag met een cirkel van 12 gouden sterren.
Het Europese volkslied is de “Ode aan de Vreugde” uit de Negende symfonie, van de beroemde Duitse componist Ludwig van Beethoven.
Dit volkslied zonder woorden staat symbool voor de vrijheid, vrede en solidariteit tussen de EU-landen.
In 2000 krijgt de Europese Unie voor het eerst een motto: “Verenigd in verscheidenheid”.
Dit geeft weer dat de EU is opgericht als samenwerking tussen de vele verschillende culturen, talen en tradities van Europa.
Op deze kaart van Europa staan plaatjes van beroemde gebouwen, typische voedingsproducten en andere nationale kenmerken en tradities van elk land. Ga op ontdekkingstocht!
De “Dag van Europa” vieren we op 9 mei, vanwege de Schumanverklaring van 1950, het begin van de echte Europese integratie en vrede. Op die dag kun je bij alle Europese instellingen een kijkje komen nemen.
Als we het over Europa hebben, kunnen we verschillende dingen bedoelen.
Europa is in de eerste plaats een continent. Continenten zijn uitgestrekte stukken land die soms gescheiden worden door oceanen.
Het Europese continent is samengesteld uit verschillende landen. 27 van die landen hebben besloten deel uit te maken van een gemeenschappelijke ruimte die we de Europese Unie noemen.
En enkele van die landen van de Europese Unie hebben besloten om dezelfde munt te gebruiken: de euro. Zij maken deel uit van de “eurozone”.
De Europese Unie is geleidelijk ontstaan dankzij de ideeën van moedige mannen en vrouwen die vrede wilden. De Europese Unie is het resultaat van een lange geschiedenis waarvan wij allemaal deel uitmaken.
We zijn natuurlijk nog niet klaar: het is een project dat elke dag evolueert. En later zullen de jongeren van vandaag dit project voortzetten.
Er bestaan nog altijd grote problemen die alleen kunnen worden opgelost als alle landen samenwerken.
Maar wie zal het Europa van morgen dan bouwen? Jouw generatie zal het samen BOUWEN!
Wil je beter begrijpen hoe Europa werkt en hoe het dagelijks leven er is? Lees dan deze twee brochures.
Deze onlinepublicatie is beschikbaar in 24 talen en in de volgende formaten:
Manuscript bijgewerkt in maart 2023 door de:
Europese Commissie
Directoraat-generaal Communicatie
Dienst Redactie en Publieksinformatie
1049 Brussel
BELGIË
Luxemburg, EU-publicaties, 2023
op.europa.eu/nl/publications
Vindt u deze publicatie nuttig? Laat het ons weten:
comm-publi-feedback@ec.europa.eu
© Europese Unie, 2023
Het beleid ten aanzien van hergebruik van documenten van de Europese Commissie is vastgelegd in Besluit 2011/833/EU van de Commissie van 12 december 2011 betreffende het hergebruik van documenten van de Commissie (PB L 330
van 14.12.2011, blz. 39).
Tenzij anders vermeld, is hergebruik van dit document toegestaan krachtens een Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)-licentie (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). Dit betekent dat hergebruik is toegestaan, mits de bron correct wordt aangegeven en eventuele
wijzigingen worden vermeld.
Voor het gebruik of de reproductie van onderdelen die niet het eigendom zijn van de Europese Unie, kan het nodig zijn rechtstreeks om toestemming van de respectieve houders van het recht te verzoeken.
Alle afbeeldingen © Europese Unie, tenzij anders vermeld.