NAJWYŻSZE ORGANY KONTROLI W UE I JEJ PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH – PRZEGLĄD

WSTĘP

Kontrola publiczna stanowi nieodłączny element systemów demokratycznych. Wszystkie 27 krajów, które obecnie tworzą Unię Europejską (UE), ustanowiło mechanizmy w celu zagwarantowania rozliczalności, przejrzystości i rzetelnego nadzoru wydatków publicznych. W tym kontekście zasadniczą rolę odgrywają najwyższe organy kontroli (NOK) odpowiadające za zewnętrzną kontrolę finansów publicznych.

NOK przeprowadzają niezależne kontrole w celu sprawdzenia, czy zasoby publiczne są wykorzystywane efektywnie, skutecznie i oszczędnie, a także sprawdzają zgodność wydatków publicznych i pobieranych dochodów z obowiązującymi przepisami. Wspierają one kontrolę parlamentarną nad instytucjami rządowymi i samorządowymi za pomocą opartych na faktach, obiektywnych i bezstronnych sprawozdań z kontroli, wnosząc tym samym wkład na rzecz ulepszenia polityki, programów, administracji publicznej i zarządzania finansami w państwie. Ich działalność przyczynia się do budowania zaufania obywateli do mechanizmów kontroli w społeczeństwie oraz do dalszego rozwoju prawidłowo funkcjonujących systemów demokratycznych.

Oprócz promowania i działania na rzecz większej rozliczalności i przejrzystości NOK w Unii Europejskiej aktywnie przyczyniają się również do rozwijania potencjału organów kontroli publicznej w państwach trzecich.

Wiele spośród najwyższych organów kontroli przedstawionych w niniejszym kompendium może pochwalić się bogatą tradycją (sięgającą w niektórych przypadkach setki lat wstecz), podczas gdy inne zostały ustanowione w obecnym kształcie stosunkowo niedawno. Struktura, kompetencje i uprawnienia większości NOK zmieniały się z biegiem czasu, niekiedy w wyniku zmian politycznych lub reform administracji publicznej. Istnienie niezależnego najwyższego organu kontroli jest warunkiem przystąpienia do UE.

RODZAJE NOK
I ICH STRUKTURY ZARZĄDZANIA

Istnieją różne sposoby klasyfikacji najwyższych organów kontroli. Tradycyjnie klasyfikuje się je w zależności od tego, czy ich struktura organizacyjna jest zakorzeniona w tradycji francuskiej/łacińskiej, anglosaskiej czy germańskiej. Obecnie jednak głównym kryterium podziału jest to, czy posiadają one uprawnienia jurysdykcyjne. Rozróżnienia można również dokonać na NOK monokratyczne, którym przewodniczy jedna osoba (prezes, kontroler generalny bądź kontroler i główny rewident), i NOK zarządzane przez organ kolegialny (np. zarząd, kolegium, senat lub plenum).

W ramach tego szerokiego spektrum można wprowadzić kolejne rozróżnienia, na przykład w zależności od tego, czy NOK są uprawnione do przeprowadzania kontroli na niższych szczeblach sprawowania rządów, bądź na podstawie ich stosunków z parlamentem narodowym.

NIEZALEŻNOŚĆ

Najwyższe organy kontroli w UE to niezależne ograny publiczne. Ich niezależność od władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej jest zapisana w konstytucji. W zależności od mandatu NOK mogą przeprowadzać kontrole ex ante lub ex post. Kontrole te mają na celu ocenę legalności i prawidłowości dochodów i wydatków, a także oszczędności, efektywności i skuteczności polityki, programów i działań lub funkcjonowania administracji publicznej. Niektóre NOK oceniają również wpływ polityki i programów publicznych.

RELACJE
Z PARLAMENTEM

Stosunki między najwyższymi organami kontroli a parlamentami w UE są tak zróżnicowane, jak różne są same organy kontroli publicznej. Wszystkie NOK są wprawdzie niezależne, jednak niektóre z nich stanowią element struktury nadzoru parlamentarnego.

Pomimo różnych przyjętych rozwiązań cechą wspólną najwyższych organów kontroli w UE i jej państwach członkowskich jest fakt, że utrzymują one na ogół bliskie stosunki z parlamentami. Podstawą tych stosunków jest zasadniczo sprawozdawczość, jako że NOK przekazują parlamentom swoje sprawozdania z kontroli. Sprawozdania te są zwykle omawiane na forum specjalnej komisji, a niekiedy również, w zależności od przedmiotu kontroli, na posiedzeniach komisji zajmujących się określonymi zagadnieniami. Co do zasady przedstawiciele NOK mają prawo uczestniczyć w tych debatach w roli czynnej lub biernej. W niektórych państwach członkowskich szef NOK ma również prawo do bycia wysłuchanym w trakcie dyskusji parlamentarnych dotyczących kwestii o dużym znaczeniu dla działalności NOK.

Parlamenty często mają decydujący głos przy nominowaniu lub mianowaniu prezesa / kontrolera generalnego bądź organu kierownictwa NOK. Co więcej, niektóre parlamenty opracowują i zatwierdzają budżet NOK lub wyznaczają zewnętrznego audytora w celu skontrolowania sprawozdania finansowego NOK.

Ponadto niektóre, ale nie wszystkie NOK są uprawnione do kontrolowania wydatków administracyjnych parlamentów narodowych.

PRACOWNICY I BUDŻET

Stan zatrudnienia i zasoby finansowe NOK znacznie się różnią w zależności od państwa, nawet jeśli analizuje się je w stosunku do liczby mieszkańców lub wielkości budżetu objętego kontrolą. Różnice te wynikają nie tylko z odmiennego zakresu działania NOK i innej struktury organizacyjnej, ale również z bardziej ogólnych zasad funkcjonowania państw członkowskich i ich organów administracji.

W sumie w najwyższych organach kontroli w UE i jej państwach członkowskich pracuje ponad 15 000 osób. NOK czterech największych państw członkowskich (Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania, których łączna liczba mieszkańców wynosi niemal 260 mln) zatrudniają w sumie około 5 000 osób, natomiast w NOK pozostałych państw członkowskich (190 mln mieszkańców) pracuje około 9 500 osób.

Średnio w UE jeden pracownik NOK przypada na 20 000 obywateli. Pod tym względem występują jednak znaczne różnice między państwami członkowskimi. W przypadku niemal wszystkich NOK ich budżet nie przekracza 0,1% ogólnego budżetu państwa.

PRZEDMIOT KONTROLI

Najwyższe organy kontroli w UE mają kluczowe znaczenie w procesie rozliczalności publicznej. Pełniąc rolę zewnętrznych audytorów organów władzy wykonawczej, oceniają one, w jakim zakresie polityka i wydatki publiczne przyczyniają się do osiągnięcia zamierzonych celów, a ponadto kontrolują zarządzanie finansami publicznymi oraz prowadzą sprawozdawczość na temat rachunków organów publicznych. Tym samym zapewniają parlamentom niezależne informacje i poświadczenie wiarygodności.

NOK kontrolują dochody i wydatki z budżetów państwowych na szczeblu centralnym lub federalnym, a w niektórych państwach członkowskich mogą również przeprowadzać kontrole na szczeblu regionalnym, lokalnym lub gminnym. Choć ich kontrole koncentrują się przede wszystkim na ministerstwach i organach rządowych, jednostkami kontrolowanymi mogą być również przedsiębiorstwa państwowe, takie jak media publiczne, placówki szkolnictwa wyższego czy banki krajowe.

Większość NOK jest uprawniona do kontrolowania wszystkich dochodów i wydatków publicznych, w tym także na poziomie przedsiębiorstw prywatnych lub indywidualnych beneficjentów.

WYBÓR
ZAGADNIEŃ DO KONTROLI
I PLANOWANIE PRAC

Wybór zadań kontrolnych i planowanie odbywają się z uwzględnieniem szeregu różnych kryteriów, takich jak ryzyko i oddziaływanie, a także zmiany zachodzące w określonych obszarach polityki. Wiele NOK korzysta z procedur programowania rocznego i planów kontroli, które są opracowywane na podstawie wieloletniej strategii i corocznej oceny ryzyka. Dzięki połączeniu w ten sposób planowania w perspektywie średnio- i długoterminowej NOK mają większą elastyczność i mogą reagować na nieprzewidziane zdarzenia.

W niektórych krajach parlament (posłowie lub komisje), ministrowie, a nawet osoby prywatne / organizacje mogą zwrócić się do najwyższego organu kontroli o przeprowadzenie konkretnej kontroli. Z kilkoma wyjątkami NOK nie są jednak zobowiązane do wszczynania czynności kontrolnych w takich sytuacjach.

W NOK, w których zarząd sprawuje jedna osoba, to właśnie ona ostatecznie decyduje o tym, jakie kontrole mają zostać przeprowadzone. W pozostałych przypadkach decyzja podejmowana jest wspólnie przez zarząd lub kolegium.

GROMADZENIE DOWODÓW
I DZIAŁANIA NASTĘPCZE

W celu zebrania dowodów na potrzeby kontroli NOK analizują dane i dokumenty, a także przeprowadzają wywiady lub kontrole na miejscu, na przykład w siedzibie jednostki kontrolowanej lub w miejscu realizacji projektu. Wykonując te obowiązki, NOK mają prawo dostępu do wszystkich informacji, które uznają za niezbędne do wykonywania swoich zadań, a personel kontrolowanych jednostek jest zobowiązany do współpracy z kontrolerami NOK.

Aby zrównoważyć tę swobodę dostępu, NOK i ich pracownicy podlegają szczególnym wymogom zachowania poufności w odniesieniu do informacji pozyskanych w trakcie kontroli.

SPRAWOZDAWCZOŚĆ

Na podstawie przeprowadzonych kontroli NOK sporządzają sprawozdania, w których przedstawiają swoje ustalenia i uwagi, zwracają uwagę na nieprawidłowości, wyciągają wnioski z kontroli i wydają zalecenia w celu wyeliminowania niedociągnięć. Zalecenia te stanowią istotny element każdego sprawozdania z kontroli, ponieważ zawierają cenne wskazówki dla decydentów. Dzięki nim decydentom łatwiej jest zadbać o większą skuteczność, efektywność i oszczędność wydatków publicznych oraz ich zgodność z obowiązującymi przepisami, a także zapobiec błędom, nieprawidłowościom i niewłaściwemu wydatkowaniu środków.

Niektóre NOK mogą również wydawać opinie – bądź to z własnej inicjatywy, bądź na wyraźny wniosek organów ustawodawczych – na temat (projektów) przepisów w sprawach wchodzących w zakres ich kompetencji, takich jak zarządzanie finansami.

PUBLIKACJE

Najwyższe organy kontroli publikują zazwyczaj roczne sprawozdania z kontroli rocznych sprawozdań budżetowych i z wykonania budżetu państwa. Niektóre z nich prowadzą również sprawozdawczość na temat sprawozdań finansowych pewnych określonych instytucji lub organów (takich jak parlament, głowa państwa lub systemy opieki społecznej), a czasem także wydają opinie na temat tych sprawozdań finansowych i rocznych sprawozdań budżetowych.

Ponadto NOK sporządzają sprawozdania z kontroli dotyczące konkretnych zagadnień, jak również opinie na temat (projektów) przepisów oraz publikacje przekrojowe i sprawozdania z działań następczych. Kilka najwyższych organów kontroli publikuje też dokumenty do dyskusji, analizy, badania bądź dokumenty zawierające szczegółowe informacje na temat kontroli przeprowadzanych w istotnych obszarach.

Niektóre NOK regularnie sporządzają sprawozdania dotyczące zarządzania funduszami UE i ich wdrażania na szczeblu krajowym.

Kilka organów publikuje roczne sprawozdania z działalności, a także czasopisma lub inne dokumenty informujące w przekrojowy sposób o ich pracach.

INFORMOWANIE O WYNIKACH PRAC

NOK przedkładają zazwyczaj swoje sprawozdania parlamentowi, najczęściej komisjom odpowiedzialnym za sprawy budżetowe lub inne kwestie będące przedmiotem kontroli. Co do zasady większość sprawozdań z kontroli jest również podawana do wiadomości publicznej. Od tej reguły są jednak wyjątki, na przykład w przypadku sprawozdań dotyczących wrażliwych zagadnień (takich jak obronność) czy w sytuacji, gdy obowiązują szczególne wymogi zachowania poufności.

Aby wzbudzić zainteresowanie obywateli i mediów oraz utrzymywać z nimi bezpośredni kontakt, na szeroką skalę wykorzystuje się media społecznościowe.

WSPÓŁPRACA

Współpraca z innymi NOK

Współpraca między NOK w UE

Najwyższe organy kontroli państw członkowskich UE współpracują ściśle między sobą, a także z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym. Współpraca ta odbywa się w ramach Komitetu Kontaktowego, który składa się z szefów NOK w państwach członkowskich i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego. Komitet może tworzyć grupy robocze i grupy zadaniowe, które zajmują się szczegółowymi zagadnieniami kontrolnymi mającymi znaczenie w kontekście UE. Współtworzy on także aktywnie działającą sieć współpracy zawodowej między pracownikami NOK w UE.

W tym samym artykule TFUE, w którym nałożono na Trybunał obowiązek współpracy i wymiany informacji z krajowymi NOK, przewidziano również możliwość udziału kontrolerów z NOK (w roli obserwatorów) w kontrolach przeprowadzanych przez Trybunał na terytorium danego państwa członkowskiego. Istnieje standardowa procedura, za pomocą której Trybunał każdorazowo informuje NOK o wizycie kontrolnej zaplanowanej w danym kraju. NOK może wówczas zdecydować, czy oddeleguje swoich pracowników do zespołu kontrolerów Trybunału na czas przeprowadzanych przez nich wizyt kontrolnych na miejscu. Najwyższe organy kontroli mogą także przeprowadzać kontrole wspólne lub koordynowane dotyczące wybranych zagadnień.

Co więcej, NOK w UE tradycyjnie współpracują ze sobą na zasadzie dwustronnej. Współpraca ta polega między innymi na dzieleniu się metodami i rezultatami kontroli, jak również na organizowaniu czasowej wymiany pracowników z dziedziny kontroli.

Współpraca z NOK spoza UE

NOK z UE mogą przeprowadzać przeglądy partnerskie bądź uczestniczyć w działaniach na rzecz rozwijania potencjału, takich jak projekty twinningowe, które mają wspierać NOK państw trzecich w rozwijaniu ich ram prawnych i instytucjonalnych.

Z myślą o zapewnieniu wsparcia na rzecz NOK z krajów przygotowujących się do wejścia do UE utworzono specjalną sieć współpracy, której celem jest promowanie i ułatwianie kontaktów między państwami członkowskimi UE, krajami kandydującymi do UE i potencjalnymi krajami kandydującymi, głównie poprzez praktyczną współpracę na niewielką skalę.

Niektóre NOK z UE współpracują również ściśle z organami kontroli publicznej w krajach, z którymi ich państwo członkowskie utrzymuje bliskie stosunki ze względów historycznych lub które należą do tej samej wspólnoty językowej.

Współpraca z innymi organami kontroli publicznej na szczeblu krajowym

W zależności od struktury administracyjnej państwa członkowskie UE mogą powierzyć funkcję kontroli publicznej kontroli organom działającym na szczeblu federalnym, krajowym, regionalnym, na szczeblu krajów związkowych lub na szczeblu gminnym. W państwach, w których funkcjonują pełnoprawne regionalne urzędy kontroli, NOK w ramach swoich kontroli skupiają się zwykle na szczeblu centralnym, a w pozostałym zakresie współpracują z innymi organami kontroli publicznej w kraju.

Współpraca z organizacjami międzynarodowymi

Wszystkie NOK w UE są członkami INTOSAI i EUROSAI.

NOK w UE uczestniczą ponadto w projektach z dziedziny kontroli publicznej realizowanych przez rozmaite organizacje, a niektóre z nich pełnią rolę zewnętrznych kontrolerów organizacji międzynarodowych, międzyrządowych lub ponadnarodowych, takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) i jej wyspecjalizowane agencje, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) lub Światowa Organizacja Handlu (WTO). W ten sposób czuwają one nad tym, by wkłady finansowe przekazywane przez ich kraje na rzecz tych organizacji były wykorzystywane prawidłowo i skutecznie.

W przypadku NOK w UE powszechną praktyką jest ponadto uczestnictwo w inicjatywach z zakresu współpracy z organizacjami międzynarodowymi (np. OECD, Unią Międzyparlamentarną, Instytutem Audytorów Wewnętrznych, Międzynarodową Federacją Księgowych (IFAC)). Tego rodzaju współpraca koncentruje się zwykle na bieżących kwestiach związanych z kontrolą publiczną i może obejmować oddelegowanie pracowników, kursy szkoleniowe, dzielenie się wiedzą lub inne formy wymiany doświadczeń zawodowych.

OPISY POSZCZEGÓLNYCH NAJWYŻSZYCH ORGANÓW KONTROLI

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Europejski Trybunał Obrachunkowy kontroluje wszystkie dochody i wydatki UE oraz organów lub jednostek organizacyjnych utworzonych przez UE.

Ocenia on, czy UE należycie zarządza finansami oraz czy wszystkie dochody zostały uzyskane, a wydatki poniesione zgodnie z obowiązującymi przepisami. Trybunał przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie coroczne poświadczenie wiarygodności dotyczące legalności i prawidłowości wykorzystania środków unijnych. Informuje również o wszelkich stwierdzonych nieprawidłowościach.

Trybunał Obrachunkowy sporządza sprawozdanie roczne po zamknięciu każdego roku budżetowego. Ponadto może on w dowolnej chwili przedstawiać swoje uwagi, zwłaszcza w formie sprawozdań specjalnych, oraz wydawać opinie.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 285–287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
• rozporządzenie w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Trybunału podlegają wszystkie aspekty wykonania budżetu UE. Główną jednostką kontrolowaną jest Komisja Europejska, która otrzymuje informacje na temat prowadzonych prac i podejścia kontrolnego oraz istotnych wyników kontroli.

Oprócz dyrekcji generalnych Komisji Europejskiej Trybunał kontroluje także:

• Europejskie Fundusze Rozwoju,
• agencje UE i agencje wykonawcze, wspólne przedsięwzięcia i inne organy,
• Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Fundusz Inwestycyjny,
• Europejski Bank Centralny,
• operacje udzielania i zaciągania pożyczek przez UE (np. europejski mechanizm stabilizacji finansowej),
• Jednolity Mechanizm Nadzorczy i jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Struktura kolegialna, bez funkcji jurysdykcyjnej.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE INSTYTUCJONALNYM

Europejski Trybunał Obrachunkowy jest zewnętrznym kontrolerem Unii Europejskiej. Stanowi on jedną z siedmiu instytucji UE i jest w pełni niezależny przy przeprowadzaniu kontroli.

Trybunał uchwala własny regulamin wewnętrzny, który wymaga zatwierdzenia przez Radę.

RELACJE Z PARLAMENTEM EUROPEJSKIM / RADĄ / PARLAMENTAMI PAŃSTW CZŁONKOWSKICH

Trybunał przedkłada wszystkie sprawozdania i opinie, w tym sprawozdanie roczne, Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Sprawozdania te leżą u podstaw corocznej procedury udzielania absolutorium z wykonania budżetu UE i mogą być wykorzystywane przez prawodawców w bieżących pracach.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Prezes Trybunału przedstawia sprawozdanie roczne członkom Komisji Kontroli Budżetowej Parlamentu Europejskiego (CONT) i na posiedzeniu plenarnym Parlamentu, a także jest zapraszany do udziału w posiedzeniu plenarnym dotyczącym udzielenia absolutorium. Członkowie Trybunału są regularnie proszeni o przedstawienie poszczególnych sprawozdań członkom komisji CONT oraz na forum innych komisji i organów roboczych Parlamentu Europejskiego.

RADA UE

Prezes Trybunału przedstawia sprawozdanie roczne członkom Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN), którzy mogą również zwrócić się do niego o przedstawienie wybranych sprawozdań specjalnych będących przedmiotem ich szczególnego zainteresowania.

Na szczeblu roboczym Trybunał współpracuje głównie z Komitetem Budżetowym Rady, który zajmuje się wszelkimi kwestiami finansowymi, w tym procedurą udzielania absolutorium. Sprawozdania Trybunału są przedstawiane przedstawicielom odpowiednich organów przygotowawczych Rady, którzy opracowują projekt konkluzji przyjmowanych następnie przez Radę na wyższym szczeblu.

PARLAMENTY PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UE

Trybunał przekazuje również swoje sprawozdania i opinie właściwym komisjom parlamentarnym w państwach członkowskich. Ponadto członkowie Trybunału mogą przedstawiać publikacje, w szczególności sprawozdania roczne i specjalne, w parlamentach państw członkowskich.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Organ kolegialny złożony z 27 członków, po jednym z każdego państwa członkowskiego.

W ramach pełnienia swoich obowiązków członkowie Trybunału są zobowiązani do zachowania pełnej niezależności i do działania w ogólnym interesie UE. Przed objęciem urzędu składają oni ślubowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

KADENCJA

6 lat, z możliwością odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Członkowie Trybunału są powoływani przez Radę Unii Europejskiej po konsultacji z Parlamentem Europejskim, w następstwie nominacji przez dane państwo członkowskie.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Europejski Trybunał Obrachunkowy składa się z pięciu izb ds. kontroli oraz Komitetu ds. Jakości Kontroli, Komitetu Administracyjnego i Sekretariatu Generalnego. Prezes, izby oraz Komitet ds. Jakości Kontroli są wspomagani w swoich pracach przez dyrekcje, do których przypisani są kontrolerzy.

Posiedzenia kolegium z udziałem wszystkich 27 członków odbywają się zazwyczaj dwa razy w miesiącu, pod przewodnictwem Prezesa Trybunału. Podczas obrad członkowie omawiają i przyjmują takie dokumenty jak sprawozdania dotyczące budżetu ogólnego UE i Europejskich Funduszy Rozwoju, które są najważniejszymi corocznymi publikacjami Trybunału.

SŁUŻBY PREZESA

Prezesa wspiera w pracach Dyrekcja Służb Prezesa, która odpowiada za strategiczny rozwój, programowanie prac, planowanie i zarządzanie wynikami, stosunki instytucjonalne, komunikację i współpracę z mediami.

Prezesowi Trybunału podlegają także bezpośrednio dział ds. prawnych i dział audytu wewnętrznego.

IZBY KONTROLI

Każdy członek Trybunału jest przypisany do jednej z pięciu izb.

Izby koncentrują się w swoich pracach na danym obszarze tematycznym z zakresu polityki UE. Na czele izby stoi przewodniczący, wybierany przez jej członków spośród własnego grona na odnawialną dwuletnią kadencję. Każdy członek Trybunału odpowiada za konkretne zadania kontrolne.

Izby mają dwojaki zakres obowiązków:

• przyjmują sprawozdania specjalne, specjalne sprawozdania roczne i opinie;
• sporządzają sprawozdania roczne dotyczące budżetu UE i Europejskich Funduszy Rozwoju, które są przyjmowane przez kolegium Trybunału.

KOMITET DS. JAKOŚCI KONTROLI

W skład Komitetu ds. Jakości Kontroli wchodzi członek odpowiedzialny za jakość kontroli oraz pięciu innych członków (po jednym z każdej izby). Komitet ten zajmuje się stosowanymi przez Trybunał strategiami, standardami i metodyką kontroli, wsparciem i rozwojem kontroli oraz sprawdzaniem jakości kontroli. Odpowiada za aspekty metodyczne i przeprowadza kontrole jakości wykonania zlecenia badania, które obejmują cały Trybunał.

KOMITET ADMINISTRACYJNY

Decyzje w ogólniejszych kwestiach natury strategicznej i administracyjnej są podejmowane przez Komitet Administracyjny oraz – w stosownych przypadkach – przez kolegium członków Trybunału.

W skład Komitetu Administracyjnego wchodzi Prezes Trybunału (pełniący funkcję przewodniczącego Komitetu), przewodniczący izb, członek odpowiedzialny za stosunki instytucjonalne oraz członek odpowiedzialny za jakość kontroli. Komitet zajmuje się wszelkimi sprawami administracyjnymi i wydaje decyzje z zakresu strategii, komunikacji i stosunków instytucjonalnych.

SEKRETARZ GENERALNY

Kolegium Trybunału mianuje Sekretarza Generalnego na sześcioletnią kadencję z możliwością odnowienia mandatu.

Sekretarz Generalny jest przede wszystkim odpowiedzialny za sekretariat Trybunału oraz za służby zapewniające wsparcie kontroli (kadry, finanse i usługi ogólne; informacje, środowisko pracy i innowacje; tłumaczenia, usługi językowe i publikacje).

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 954,5 ekwiwalentu pełnego czasu pracy (stan na 31.12.2021) (62,2% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Pracownicy Trybunału pochodzą ze wszystkich państw członkowskich UE. Nabór jest prowadzony na ogół w ramach ogólnounijnych konkursów otwartych.
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 48,3%, ♀ 51,7%. Średni wiek: 47,2.

BUDŻET

• Trybunał jest finansowany z budżetu ogólnego Unii Europejskiej.
• 162,1 mln euro (2022), całość budżetu to wydatki administracyjne.
• Budżet Trybunału stanowi niecałe 0,1% wydatków UE ogółem oraz około 1,5% łącznych wydatków administracyjnych UE.

KONTROLE

— UPRAWNIENIA KONTROLNE

Kontrole są oparte na badaniu dokumentacji i, w razie konieczności, przeprowadzane na miejscu w innych instytucjach UE oraz organach, agencjach i innych jednostkach, które w imieniu UE zarządzają dochodami lub wydatkami. Do działalności Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) w zakresie zarządzania dochodami i wydatkami UE mają zastosowanie szczególne ustalenia.

Kontrole w państwach członkowskich przeprowadza się w porozumieniu z krajowymi NOK lub, jeśli nie dysponują one niezbędnymi uprawnieniami, w porozumieniu z właściwymi służbami krajowymi. Współpraca Trybunału Obrachunkowego z najwyższymi organami kontroli państw członkowskich opiera się na zasadzie zaufania, przy jednoczesnym zachowaniu wzajemnej niezależności.

— PLANOWANIE KONTROLI

Trybunał ustala swój program prac w sposób niezależny. Korzysta w tym celu z rocznej procedury programowania opartej na ocenie ryzyka w perspektywie wieloletniej, która jest przeprowadzana dla różnych obszarów polityki.

Parlament Europejski i Rada mogą zaproponować Trybunałowi ewentualne tematy kontroli.

Program prac Trybunału jest udostępniany na jego stronie internetowej.

— METODY KONTROLI

W ramach prowadzonych prac Trybunał sprawdza, w jakim stopniu osiągnięto cele unijnej polityki, oraz ocenia stan rachunkowości budżetowej i zarządzania finansami UE.

Trybunał przeprowadza różne rodzaje kontroli:

• kontrole wykonania zadań dotyczące skuteczności, efektywności i oszczędności unijnych strategii i programów. Są to kontrole gospodarnego wykorzystania zasobów, które koncentrują się na konkretnych zagadnieniach z zakresu zarządzania lub budżetu. Tematy tych kontroli wybiera się w oparciu o takie kryteria jak interes publiczny, możliwość wprowadzenia usprawnień i ryzyko nieosiągnięcia dobrych wyników lub wystąpienia nieprawidłowości;
• kontrole finansowe i kontrole zgodności dotyczące wiarygodności rocznych sprawozdań finansowych oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw (zwłaszcza poświadczenie wiarygodności) oraz oceny dotyczące zgodności systemów lub transakcji w poszczególnych obszarach budżetowych z odpowiednimi przepisami i zasadami.

Trybunał przeprowadza kontrole zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli oraz kodeksem etyki, zgodnie ze zobowiązaniami przestrzegając zawartych w nich zasad, zwłaszcza zasad ujętych w ramach dokumentów zawodowych INTOSAI (IFPP), międzynarodowych standardach rewizji finansowej (ISA) i kodeksach etyki wydanych przez IFAC i INTOSAI.

Stosowana metodyka i wytyczne są udostępnione na platformie internetowej (AWARE: Accessible Web-based Audit Resource for the ECA), której zawartość ma w zamyśle pomagać kontrolerom Trybunału w wykonywaniu zadań związanych z kontrolami zgodności, kontrolami finansowymi i kontrolami wykonania zadań, a także zadań spoza obszaru kontroli w kontekście UE (przeglądy i opinie). Zadania te obejmują: wybór zagadnienia, planowanie i prowadzenie prac oraz sprawozdawczość.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Do publikacji Trybunału należą:

• sprawozdania roczne, w których omawiane są głównie wyniki kontroli finansowych i kontroli zgodności w zakresie budżetu UE i Europejskich Funduszy Rozwoju, a także pewne aspekty dotyczące zarządzania budżetem i osiąganych wyników;
• specjalne sprawozdania roczne dotyczące unijnych agencji, organów zdecentralizowanych, wspólnych przedsięwzięć oraz innych organów;
• sprawozdania specjalne, w których przedstawiane są wyniki kontroli wybranych zagadnień w konkretnych obszarach polityki lub wydatkowania bądź w zakresie budżetu i zarządzania;
• opinie na temat nowych lub zmienionych przepisów mających istotny wpływ na zarządzanie finansami, sporządzane albo z własnej inicjatywy Trybunału, albo na wniosek innych instytucji;
• przeglądy mają na celu przedstawienie – często w ujęciu przekrojowym – opisu i analizy danego zagadnienia w szerszym kontekście na podstawie wcześniejszych prac kontrolnych lub innych ogólnodostępnych informacji.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Wszystkie publikacje Trybunału są dostępne na jego stronie internetowej we wszystkich językach urzędowych UE. Europejski Trybunał Obrachunkowy aktywnie rozpowszechnia ponadto swoje sprawozdania za pośrednictwem rozmaitych kanałów, w tym mediów społecznościowych.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Trybunał działa w ścisłej współpracy z krajowymi NOK i międzynarodowymi organizacjami ds. kontroli, przeprowadza przeglądy partnerskie, utrzymuje kontakt z ośrodkami analitycznymi i organizacjami badawczymi oraz uczestniczy w debatach akademickich.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Austriacka Izba Obrachunkowa jest niezależnym najwyższym organem kontroli działającym na poziomie federacji, krajów związkowych i gmin.

Do jej zadań należy kontrola prawidłowego zarządzania państwowymi środkami finansowymi, z uwzględnieniem środków państwowych wydatkowanych przez instytucje publiczne i powierzonych instytucjom prywatnym (w oparciu o zasadę jednolitości kontroli).

Izba sprawdza, czy dostępne zasoby są wykorzystywane w sposób oszczędny, efektywny i skuteczny. Poza przeprowadzaniem kontroli i konsultacji – co stanowi najważniejszą funkcję strategiczną Izby – wykonuje ona również inne zadania istotne w kontekście polityki publicznej oraz pełni szereg funkcji notarialnych.

Izba z własnej inicjatywy i niezależnie podejmuje decyzje o rodzaju, tematach i metodyce kontroli.

Posiada ona konstytucyjne uprawnienia do przeprowadzania kontroli szczegółowych, przykładowo:

• na mocy rezolucji uchwalonej przez parlament federalny Austrii lub przez parlament kraju związkowego,
• na wniosek posłów do parlamentu federalnego Austrii lub do parlamentu kraju związkowego,
• w oparciu o uzasadniony wniosek rządu federalnego, rządu kraju związkowego lub ministra federalnego.

W konstytucji ograniczono liczbę takich wniosków, aby zapewnić Izbie niezależność w planowaniu prac kontrolnych.

Izba wykonuje ponadto ważne zadania specjalne, takie jak:

• opracowywanie federalnych sprawozdań finansowych,
• prowadzenie prac nad sprawozdaniem dotyczącym zobowiązań finansowych,
• ocena projektów przepisów ustawowych i wykonawczych,
• zadania określone w ustawie o niełączeniu funkcji, ustawie o ograniczeniu dochodów oraz ustawie o partiach politycznych,
• zadania związane ze sprawozdaniem na temat średnich dochodów i emerytur wypłacanych przez przedsiębiorstwa i agencje rządu federalnego,
• formułowanie opinii eksperckich na potrzeby organów arbitrażowych, zgodnie z paktem stabilności z 2008 r.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

Działalność Izby, pełnione przez nią funkcje, a także organizacja i pozycja Izby są regulowane przez następujące akty prawne:

• rozdział VI Federalnej Ustawy Konstytucyjnej (1920),
• ustawa federalna o austriackiej Izbie Obrachunkowej (ustawa o austriackiej Izbie Obrachunkowej z 1948 r. – RHG),
• ustawa o Trybunale Konstytucyjnym (w przypadku wystąpienia różnicy zdań między Izbą a osobą prawną co do praw i uprawnień Izba może zwrócić się o rozstrzygnięcie do Trybunału Konstytucyjnego),
• ustawa federalna w sprawie regulaminu wewnętrznego Rady Narodowej (parlamenty krajów związkowych określają, w jakich przypadkach udział Izby w posiedzeniach komisji oraz posiedzeniach plenarnych ma strategiczne znaczenie),
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (ma bezpośrednie zastosowanie do kontroli zasobów wspólnotowych UE i współpracy z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Izba kontroluje sprawy finansowe (tj. działalność finansową) następujących podmiotów:

• państwo, kraje związkowe, stowarzyszenia gmin, gminy liczące ponad 10 000 mieszkańców oraz inne podmioty prawne określone na mocy przepisów,
• fundacje, fundusze i instytuty zarządzane przez instytucje federalne, instytucje kraju związkowego lub instytucje gminne bądź przez osoby fizyczne reprezentujące takie instytucje,
• organizacje, w których państwo, kraj związkowy lub gmina licząca co najmniej 10 000 mieszkańców ma faktyczną kontrolę lub posiada co najmniej 50% udziałów, kapitału podstawowego lub kapitału własnego, lub które są prowadzone przez państwo, kraj związkowy lub gminę samodzielnie bądź wspólnie z innymi stronami umowy,
• podmioty prawa publicznego na poziomie federacji, kraju związkowego lub gminy korzystające ze środków finansowych federacji, kraju związkowego lub gminy,
• zakłady ubezpieczeń społecznych i ustawowe stowarzyszenia pracodawców, pracowników i specjalistów (tzw. izby),
• osoby prawne utworzone na mocy ustawy, np. ORF (austriacka organizacja radiofonii i telewizji).

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Szczególny rodzaj NOK, na którego czele stoi Prezes. Organ ten przeprowadza kontrole na szczeblu federalnym, na szczeblu krajów związkowych i na szczeblu gminnym. Wzorowany na modelu westminsterskim.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Izba jest najwyższym organem kontroli Austrii i podlega bezpośrednio parlamentowi narodowemu. Działa ona:

• jako organ parlamentu narodowego w sprawach dotyczących zarządzania środkami publicznymi na poziomie federacji i zarządzania finansowego w przypadku ustawowych stowarzyszeń zawodowych podlegających władzy wykonawczej federacji,
• jako organ parlamentów krajowych w sprawach dotyczących krajów związkowych, stowarzyszeń gmin i zarządzania środkami publicznymi na szczeblu gminnym, a także zarządzania finansowego w przypadku ustawowych stowarzyszeń zawodowych podlegających władzy wykonawczej krajów związkowych.

Izba jest niezależna od rządu federalnego i rządów krajów związkowych i podlega wyłącznie przepisom prawa, w związku z czym jest przypisana do organów władzy ustawodawczej.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Prezes Izby pozostaje w bezpośrednim kontakcie z parlamentem narodowym i komisjami parlamentarnymi lub porozumiewa się z nimi za pośrednictwem upoważnionego przedstawiciela.

Prezes Izby jest uprawniony do udziału w debatach na posiedzeniach parlamentu narodowego oraz komisji i podkomisji parlamentarnych, w przypadku gdy dotyczą one sprawozdań Izby, końcowych rozliczeń budżetu federalnego, wniosków w sprawie realizacji konkretnych działań w ramach prowadzonej przez Izbę oceny zarządzania środkami publicznymi, a także odnoszących się do Izby części federalnej ustawy finansowej.

Zgodnie ze szczegółowymi przepisami prawa federalnego dotyczącymi regulaminu wewnętrznego parlamentu narodowego Prezes Izby jest zawsze uprawniony do bycia wysłuchanym – na swój wniosek – w debatach na tematy wymienione powyżej.

Izba przedkłada roczne sprawozdanie ze swojej działalności parlamentowi narodowemu, parlamentom krajowym i radom gminy. W dowolnym momencie może przedstawić tym organom swoje uwagi na temat poszczególnych spraw oraz, w razie konieczności, wystąpić z konkretnymi wnioskami. Izba informuje rząd federalny o wszystkich swoich sprawozdaniach w momencie przekazania ich parlamentowi narodowemu.

Ponadto parlament narodowy powołuje komisję stałą w celu omówienia sprawozdań publikowanych przez Izbę. Utworzenie takiej komisji jest zgodne z zasadą proporcjonalnej reprezentacji.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Izba nie posiada organu zarządzającego. Prezes Izby ma wyłączne uprawnienia decyzyjne.

Nie ma stałego zastępcy Prezesa Izby. W przypadku gdy Prezes nie może wykonywać swoich obowiązków, reprezentuje go najwyższy rangą urzędnik Izby. Powyższa zasada ma również zastosowanie w przypadku nieobsadzenia stanowiska Prezesa.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Izba dzieli się na pięć działów (jeden dział ds. zarządzania i administracji oraz cztery działy ds. kontroli). Każdy dział ds. kontroli składa się z dwóch jednostek ds. kontroli, które obejmują trzy lub cztery departamenty pogrupowane tematycznie (tym samym Izba liczy cztery działy ds. kontroli złożone z ośmiu jednostek ds. kontroli, które składają się łącznie z 34 departamentów ds. kontroli).

Taka struktura organizacyjna pozwala na przyjęcie strategii i planowanie kontroli w oparciu o współpracę między działami, a także na optymalizację wykorzystania zasobów dzięki elastycznym zespołom kontrolerów oraz usprawnienie wymiany wiedzy między działami.

Każda jednostka pełni jednocześnie funkcję centrum doskonałości w odniesieniu do przekrojowych obszarów tematycznych, takich jak dotacje, zapobieganie nadużyciom finansowym i zgodność z przepisami, cyberbezpieczeństwo itp.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 284 (na dzień 1 stycznia 2022 r.) (ok. 77% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 50%, ♀ 50%. Średni wiek: 49,4 lat.

BUDŻET

• 36,5 mln euro (2021),
• 0,04% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Izba planuje swoje prace w ujęciu rocznym.

W Austrii można także zwrócić się do Izby o przeprowadzenie kontroli szczegółowych. Jest to możliwe na podstawie rezolucji uchwalonej przez Radę Narodową, parlament krajowy bądź członków Rady Narodowej lub parlamentu krajowego, a także na podstawie uzasadnionego wniosku rządu federalnego, rządu krajowego lub ministra federalnego. W konstytucji ograniczono jednak liczbę takich wniosków, aby zapewnić Izbie niezależność w planowaniu prac kontrolnych.

W 2017 r. Izba po raz pierwszy podjęła inicjatywę mającą na celu zaangażowanie obywateli z wykorzystaniem serwisu Facebook. Zaproszono wówczas obywateli, by włączyli się w opracowywanie tematów kontroli i zaproponowali zagadnienia będące przedmiotem ich zainteresowania. Propozycje te zostały w miarę możliwości uwzględnione w procesie planowania kontroli i omówione podczas corocznej konferencji dotyczącej planowania prac.

Izba przeprowadza co roku około 90 kontroli na szczeblu federalnym, na szczeblu krajów związkowych i na szczeblu gminnym.

— METODY KONTROLI

Kryteria kontroli stosowane przez Izbę to określone w przepisach zasady oszczędności, efektywności i skuteczności, z uwzględnieniem prawidłowości i legalności.

Izba prowadzi kontrole obejmujące:

• kontrole wykonania zadań,
• kontrole finansowe.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Izba przedstawia sprawozdania na szczeblu federalnym, na szczeblu krajów związkowych i na szczeblu gminnym.

Publikuje ponadto sprawozdania, w których:

• dokonuje analizy i oceny wybranych zagadnień,
• proponuje ewentualne usprawnienia, przedstawione w ujęciu ilościowym,
• omawia kwestie finansowe i przedstawia je w ujęciu ilościowym,
• formułuje konkretne i wykonalne zalecenia.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Izba upowszechnia swoje publikacje:

• na stronie internetowej,
• przez media społecznościowe,
• z wykorzystaniem komunikatów prasowych.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Na poziomie państwa Izba współpracuje z instytucjami kontrolnymi krajów związkowych w celu koordynacji ich rocznych planów kontroli.

Od 1963 r. Izba prowadzi Sekretariat Generalny INTOSAI.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Belgijski Trybunał Obrachunkowy kontroluje dochody i wydatki oraz wdrażanie polityki przez organy władzy wykonawczej. Ma również szczególne uprawnienia w odniesieniu do księgowych w sektorze publicznym, a także wykonuje inne określone zadania.

Na potrzeby pełnienia swojej funkcji ma on prawo dostępu do wszystkich dokumentów i informacji, jakie uzna za niezbędne. Może także przeprowadzać kontrole na miejscu.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Belgii z 1831 r.: art.180;
• ustawa specjalna z dnia 16 stycznia 1989 r. w sprawie organizacji finansowania wspólnot i regionów: art. 50 i 71,
• ustawa z dnia 29 października 1846 r. o organizacji Trybunału Obrachunkowego,
• ustawa z dnia 16 maja 2003 r. ustanawiająca ogólne przepisy mające zastosowanie do budżetów, kontroli dotacji i sprawozdań finansowych wspólnot i regionów oraz organizacji funkcji kontrolnej Trybunału Obrachunkowego: art. 2 i 10,
• regulamin wewnętrzny Trybunału Obrachunkowego,
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej: art. 287 ust. 3.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli belgijskiego Trybunału Obrachunkowego podlegają:

• państwo federalne,
• wspólnoty,
• regiony,
• prowincje,
• instytucje publiczne na wymienionych wyżej szczeblach administracji.

W zakres uprawnień Trybunału nie wchodzi kontrolowanie gmin.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Najwyższy organ kontroli o charakterze kolegialnym z funkcją jurysdykcyjną.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Belgijski Trybunał Obrachunkowy jest niezależny od kontrolowanych przez siebie podmiotów. Cieszy się on także autonomią względem zgromadzeń parlamentarnych: wykonując powierzone mu zadania, samodzielnie ustala swoje priorytety i wybiera zagadnienia do kontroli na podstawie obiektywnych kryteriów.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Belgijski Trybunał Obrachunkowy kontroluje organy administracji publicznej, a także ocenia wdrożenie i oddziaływanie polityki publicznej, zapewniając właściwe informacje na ten temat zgromadzeniom parlamentarnym.

W odniesieniu do budżetu zadaniem Trybunału jest zapewnianie odpowiednich informacji zgromadzeniom parlamentarnym.

Ponadto ocenia on sprawozdania finansowe organów administracji publicznej.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Zgromadzenie Ogólne liczące 12 członków, które składa się z izby francuskojęzycznej i niderlandzkojęzycznej. W skład każdej izby wchodzi prezes, czterech radców i sekretarz generalny. Prezes z dłuższym stażem jest powoływany na Pierwszego Prezesa (tj. premier président lub eerste voorzenter), a starszy stażem sekretarz generalny obejmuje stanowisko tzw. greffier en chef lub hoofdgriffier.

KADENCJA

Kadencja członków belgijskiego Trybunału Obrachunkowego trwa sześć lat, z możliwością odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Członkowie Trybunału są wybierani przez Izbę Reprezentantów.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Służby Trybunału obejmują dziesięć dyrekcji zgrupowanych w trzy działy. Na czele każdej z dyrekcji stoi pierwszy kontroler – dyrektor.

Podział na działy odpowiada uprawnieniom zgromadzenia ogólnego, a także izby francuskojęzycznej i niderlandzkojęzycznej.

Zgromadzenie Ogólne Trybunału jest odpowiedzialne za kwestie dotyczące państwa federalnego, regionu stołecznego Brukseli, Wspólnej Komisji Wspólnotowej w Brukseli i wspólnoty niemieckojęzycznej, a także za interpretację przepisów unijnych i federalnych.

Izba francuskojęzyczna ma wyłączne kompetencje w sprawach dotyczących wspólnoty francuskiej, Francuskiej Komisji Wspólnotowej w Brukseli, regionu Walonii, prowincji w tym regionie oraz związanych z nimi instytucji publicznych.

Izba niderlandzkojęzyczna ma wyłączne kompetencje w sprawach dotyczących wspólnoty flamandzkiej oraz regionu flamandzkiego, instytucji publicznych zależnych od nich, jak również prowincji Flandrii.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 457,7 ekwiwalentu pełnego czasu pracy (2022) (ok. 68,3% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 58,5%, ♀ 41,5%. Średni wiek: 48,6.

BUDŻET

• Działalność Trybunału jest finansowana z federalnego budżetu państwa.
• 50,8 mln euro (2022), przy czym budżet jest wykorzystywany w całości na wydatki administracyjne.
• < 0,05% łącznego budżetu państwa federalnego (2022).

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Trybunał planuje swoje prace za pomocą następujących trzech rodzajów dokumentów:

• wieloletni plan strategiczny,
• roczne plany operacyjne (na poziomie dyrekcji),
• roczne plany zarządcze (na poziomie poszczególnych służb).

Plany te są sporządzane z uwzględnieniem następujących czynników:

• zobowiązania prawne Trybunału,
• analiza ryzyka,
• zagadnienia będące przedmiotem zainteresowania parlamentu,
• interes społeczno-finansowy,
• wartość dodana wnoszona przez daną kontrolę,
• dostępność zasobów,
• zakres, w jakim skontrolowany zostanie dany obszar.

— METODY KONTROLI

Trybunał przeprowadza kontrole wykonania zadań, kontrole finansowe, kontrole legalności i prawidłowości.

Jego praktyki kontrolne zostały zharmonizowane w podręcznikach i materiałach roboczych w formie elektronicznej.

Kontrole są przeprowadzane zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli (ISSAI).

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał publikuje:

• roczne sprawozdania z kontroli,
• sprawozdania specjalne na wybrane tematy,
• opinie na temat projektów budżetu,
• roczne sprawozdania z działalności.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Trybunał przekazuje informacje o wynikach kontroli do wiadomości zgromadzeń parlamentarnych, ministrów i organów administracji publicznej. Wszystkie sprawozdania Trybunału można znaleźć na jego stronie internetowej.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Belgijski Trybunał Obrachunkowy udziela informacji na temat swojej strategii, metod pracy i wyników kontroli na stronie internetowej i w publikacjach, a także w trakcie spotkań informacyjnych.

Utrzymuje on regularne kontakty z innymi podmiotami zaangażowanymi w kontrolę publiczną w Belgii, w szczególności w celu wymiany cennych doświadczeń i planowania działań kontrolnych.

Trybunał uczestniczy w programach wymiany i szkoleniach z zakresu kontroli organizowanych wspólnie z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym i najwyższymi organami kontroli w innych krajach. Bierze również udział w pracach organizacji międzynarodowych.

Belgijski Trybunał Obrachunkowy na bieżąco śledzi zmiany zachodzące w dziedzinie kontroli i w innych obszarach jego działalności. 

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Bułgarska Izba Obrachunkowa sprawuje kontrolę nad wykonaniem budżetu i zarządzaniem innymi zasobami oraz działaniami publicznymi zgodnie z ustawą o Izbie Obrachunkowej oraz przyjętymi na szczeblu międzynarodowym standardami kontroli.

Głównym zadaniem Izby jest sprawdzanie, czy sprawozdania finansowe jednostek budżetowych są wiarygodne i autentyczne oraz czy zarządzanie zasobami i działaniami publicznymi jest zgodne z prawem, skuteczne, wydajne i oszczędne, a także zapewnianie Zgromadzeniu Narodowemu wiarygodnych i obiektywnych informacji na temat prowadzonych prac.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 91 Konstytucji Republiki Bułgarii (1991),
• ustawa o Izbie Obrachunkowej z dnia 13 lutego 2015 r.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Izby Obrachunkowej podlegają:

• budżet państwa, budżet państwowego systemu ubezpieczeń społecznych i budżet krajowego funduszu ubezpieczenia zdrowotnego, budżety 265 gmin; inne budżety przyjęte przez Zgromadzenie Narodowe, budżety ich jednostek finansowych i zarządzanie należącym do nich mieniem,
• budżet Bułgarskiej Akademii Nauk, państwowych ośrodków szkolnictwa wyższego, Bułgarskiej Agencji Telegraficznej, Bułgarskiej Telewizji Krajowej i Bułgarskiego Radia Krajowego,
• publiczne środki finansowe powierzone osobom prowadzącym działalność gospodarczą; rozliczenia środków unijnych i środków pochodzących z innych programów i porozumień międzynarodowych, w tym zarządzanie nimi przez właściwe organy i końcowych użytkowników tych środków,
• wydatki budżetowe Narodowego Banku Bułgarii i zarządzanie nimi; powstawanie corocznej nadwyżki dochodów w stosunku do kosztów ponoszonych przez Bank w powiązaniu z budżetem państwa i inne powiązania Banku z budżetem państwa,
• źródła długu publicznego i zarządzanie nim, dług objęty gwarancją państwa, zadłużenie samorządów oraz wykorzystanie instrumentów dłużnych,
• prywatyzacja i koncesje na korzystanie z mienia państwowego oraz komunalnego, jak również środki i majątek publiczny udostępnione osobom spoza sektora publicznego,
• realizacja porozumień, umów, konwencji lub innych aktów międzynarodowych, jeżeli przewiduje to odnośny akt międzynarodowy lub decyzję w tej sprawie podjął upoważniony organ,
• przedsiębiorstwa państwowe niebędące spółkami handlowymi,
• spółki handlowe, których kapitał jest w co najmniej 50% własnością Skarbu Państwa lub gminy,
• osoby prawne, w przypadku których wykonanie zobowiązań jest objęte gwarancją państwa bądź zabezpieczone mieniem państwowym lub komunalnym,
• inne fundusze, majątek i działania publiczne, jeżeli przewiduje to akt prawny.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Izba obrachunkowa, niezależna od rządu, z Prezesem na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Izba jest niezależna od wszystkich organów rządowych.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Izba przedkłada parlamentowi sprawozdanie ze swojej działalności za poprzedni rok.

Roczne sprawozdanie finansowe Izby podlega kontroli przeprowadzanej przez niezależną komisję biegłych rewidentów, powoływaną przez parlament.

Zgromadzenie Narodowe może zlecić Izbie przeprowadzenie maksymalnie pięciu kontroli rocznie.

Izba przedkłada parlamentowi sprawozdania ze zleconych przez niego kontroli, a także sprawozdania z kontroli i opinie, do których przedstawienia jest prawnie zobowiązana.

Z własnej inicjatywy lub na wniosek Zgromadzenia Narodowego Izba przekazuje komisjom parlamentarnym do analizy sprawozdania z kontroli o istotnym znaczeniu dla poprawy dyscypliny budżetowej oraz zarządzania budżetem, a także innymi funduszami i działaniami publicznymi.

Z myślą o zacieśnieniu współpracy i stosunków między Izbą a parlamentem w ramach Komisji ds. Budżetu i Finansów Zgromadzenia Narodowego utworzono stałą Podkomisję ds. Rozliczalności Sektora Publicznego.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

W skład zespołu zarządzającego Izbą wchodzą Prezes, dwóch wiceprezesów oraz dwóch członków, którzy są przedstawicielami Instytutu Dyplomowanych Biegłych Księgowych oraz Instytutu Audytorów Wewnętrznych.

Zespół zarządzający utworzono w oparciu o koncepcję tzw. otwartego rządu.

KADENCJA

Wiceprezesi: 7 lat, z możliwością odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Wiceprezesi i członkowie Izby są wybierani przez parlament na wniosek Prezesa Izby.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Izba składa się z sześciu dyrekcji (dwie dyrekcje ds. kontroli finansowych, dwie dyrekcje ds. kontroli zgodności zarządzania finansami, jedna dyrekcja ds. kontroli wykonania zadań i jedna dyrekcja ds. kontroli szczegółowych).

Każdy wiceprezes odpowiada za trzy dyrekcje. Ponadto istnieje siedem dyrekcji pełniących różne obowiązki administracyjne, które podlegają bezpośredniemu zwierzchnictwu Prezesa Izby.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 450 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (2022) (70% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 22%, ♀ 78%. Średni wiek: 48.

BUDŻET

• Działalność Izby jest finansowana z budżetu krajowego.
• 12,035 mln euro (2022),
• 0,112% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Izba ustala program swoich prac w sposób niezależny. Przyjmuje roczny program działań kontrolnych w oparciu o obszary priorytetowe i kryteria.

Izba stosuje procedurę programowania rocznego, której podstawą jest trzyletni strategiczny plan kontroli. Spomiędzy określonych w nim obszarów kontroli co roku wybierane są szczegółowe zadania kontrolne włączane do rocznego programu kontroli. Dobór zadań kontrolnych opiera się na kryteriach przyjętych przez Izbę.

Parlament może ponadto zlecić Izbie przeprowadzenie maksymalnie pięciu dodatkowych kontroli rocznie.

Izba publikuje program prac na swojej stronie internetowej.

— METODY KONTROLI

Izba prowadzi:

• kontrole finansowe,
• kontrole zgodności,
• kontrole wykonania zadań,
• kontrole szczegółowe.

Kontrole przeprowadzane są przez Izbę zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli (ISSAI) oraz dobrymi praktykami.

Izba opracowała własny podręcznik kontroli na potrzeby wdrożenia międzynarodowych standardów kontroli oraz prowadzenia działań kontrolnych.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Bułgarska Izba Obrachunkowa publikuje:

• wszystkie sprawozdania z kontroli wymagane na mocy ustawy o Izbie Obrachunkowej, z wyjątkiem sprawozdań zawierających informacje niejawne i tych fragmentów sprawozdań, które są przekazywane do prokuratury,
• roczne sprawozdanie z działalności Izby,
• sprawozdanie z kontroli rocznego sprawozdania finansowego Izby,
• informacje o przedłożeniu projektów sprawozdań z kontroli – procedura ta służy powiadomieniu byłych członków kadry zarządzającej kontrolowanych organizacji o kontroli obejmującej okres, gdy pełnili obowiązki zarządcze w tej organizacji,
• sprawozdania z realizacji zaleceń sformułowanych przez Izbę, w tym informacje dotyczące niewdrożonych zaleceń,
• roczne sprawozdania finansowe przedstawiane przez partie polityczne i wykazy ich darczyńców,
• sprawozdania z kontroli finansowej sprawowanej nad partiami politycznymi zgodnie z ustawą o partiach politycznych,
• informacje przechowywane w ujednoliconym publicznym rejestrze partii, koalicji i komitetów, zgromadzone na potrzeby ich udziału w wyborach. Informacje te dotyczą finansowania kampanii wyborczej, w tym darczyńców, agencji reklamowych itp.,
• sprawozdania z kontroli finansowania kampanii wyborczych zgodnie z ordynacją wyborczą,
• skrócone sprawozdania z kontroli rocznych sprawozdań finansowych,
• sprawozdania zawierające opinie na temat oświadczeń dotyczących wykonania budżetu państwa, budżetu publicznego systemu ubezpieczeń społecznych, budżetu Narodowego Funduszu Ubezpieczeń Zdrowotnych oraz wydatków budżetowych Narodowego Banku Bułgarii za poprzedni rok,
• standardy ISSAI przetłumaczone na język bułgarski.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Wszystkie publikacje Izby, w tym wszystkie sprawozdania z kontroli, są opublikowane na stronie internetowej, która stanowi główną platformę zapewniającą widoczność, przejrzystość i informacje publiczne na temat ogólnej działalności Izby.

Izba publikuje komunikaty prasowe i krótkie nagrania wideo na temat sprawozdań z kontroli, a także organizuje konferencje prasowe i nieformalne spotkania z przedstawicielami mediów. Jej przedstawiciele biorą udział w programach i wywiadach telewizyjnych, inicjują dyskusje przy okrągłym stole i konferencje, a także uczestniczą w tego typu wydarzeniach.

Izba aktywnie działa w mediach społecznościowych.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Izba współpracuje z innymi zainteresowanymi organami rządowymi w celu zwiększenia skuteczności systemu kontroli oraz zwalczania przestępczości i korupcji, a także z organizacjami zawodowymi i pozarządowymi z myślą o wymianie dobrych praktyk i wspieraniu rozwoju zawodowego.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Państwowy Urząd Kontroli przeprowadza kontrole dochodów i wydatków, aktywów i zobowiązań, sprawozdań finansowych, transakcji i programów finansowych, projektów i działalności jednostek podlegających kontroli, które są określone w ustawie o Państwowym Urzędzie Kontroli oraz ustawie o finansowaniu działalności politycznej i kampanii wyborczych.

Sprawdza on, czy sprawozdania finansowe przedstawiają prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej i wyniki działalności finansowej zgodnie z przyjętymi standardami rachunkowości, a także ocenia programy i projekty finansowane z budżetu państwa lub z budżetu jednostek samorządu lokalnego i regionalnego pod kątem zgodności z przepisami ustawowymi i wykonawczymi oraz oszczędności, wydajności i skuteczności.

Urząd przeprowadza kontrole na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja z 1990 r.,
• ustawa o Państwowym Urzędzie Kontroli (2011),
• ustawa o finansowaniu działalności politycznej i kampanii wyborczych (2011, zmieniona w 2017 r.).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• organy sektora państwowego,
• jednostki samorządu lokalnego i regionalnego,
• podmioty prawne finansowane z budżetu państwa lub z budżetu jednostek samorządu lokalnego i regionalnego,
• podmioty prawne utworzone przez Republikę lub przez jednostki samorządu lokalnego i regionalnego,
• spółki i inne podmioty prawne, w których Republika lub jednostki samorządu lokalnego i regionalnego posiadają udział większościowy,
• podmioty prawne, które korzystają ze środków Unii Europejskiej i innych organizacji lub instytucji międzynarodowych finansujących potrzeby publiczne,
• partie polityczne, niezależni przedstawiciele oraz niezależni członkowie organów reprezentujących jednostki władz lokalnych.

Kontroli Urzędu podlega około 14 500 podmiotów.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, z Kontrolerem Generalnym na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Zgodnie z Konstytucją Republiki Chorwacji Urząd jest najwyższym organem kontroli Republiki Chorwacji, prowadzącym działalność w sposób autonomiczny i niezależny.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Ramy prawne regulujące stosunki między Urzędem a parlamentem określono w ustawie o Państwowym Urzędzie Kontroli, ustawie o finansowaniu działalności politycznej i kampanii wyborczych oraz w regulaminie parlamentu Chorwacji.

Urząd przedkłada parlamentowi roczne sprawozdanie z prac, sprawozdanie z kontroli wykonania budżetu państwa oraz sprawozdania z kontroli (pojedynczo lub zestawione tematycznie). Sprawozdania są omawiane na posiedzeniach właściwych komisji oraz na posiedzeniach plenarnych. Przed debatą na temat sprawozdań z kontroli na forum komisji lub na posiedzeniu plenarnym parlament zwraca się do rządu o przedstawienie opinii.

Członkowie parlamentarnej Komisji ds. Finansów i Budżetu Państwa, a także – w zależności od tematu kontroli – członkowie innych komisji omawiają sprawozdania z kontroli w obecności Kontrolera Generalnego i przedstawicieli Urzędu. Następnie właściwa komisja przyjmuje wnioski dotyczące sprawozdań z kontroli.

Po dyskusji na posiedzeniu plenarnym parlament przyjmuje wnioski, zobowiązując rząd do refleksji w określonym czasie nad wdrożeniem zaleceń Urzędu.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Główna siedziba Urzędu mieści się w Zagrzebiu. Oprócz niej działa także 21 biur regionalnych. Urząd prowadzi działalność na całym terytorium Republiki.

W biurze centralnym struktura działów odpowiada poszczególnym rodzajom jednostek i prowadzonych kontroli, a ponadto istnieją dział prawny, kadry i księgowość, a także dział audytu wewnętrznego. W zakres prac biura centralnego wchodzą także działania informacyjne i kontakty z opinią publiczną oraz współpraca międzynarodowa.

Działalność, zadania i obowiązki Urzędu są określone w ustawie o Państwowym Urzędzie Kontroli oraz w Karcie Państwowego Urzędu Kontroli.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 305 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (2021) (83% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 26,6%, ♀ 73,4%. Średni wiek: 48,6.

BUDŻET

• Działalność Urzędu jest finansowana z budżetu państwa Republiki Chorwacji.
• Urząd samodzielnie planuje wielkość środków niezbędnych do prowadzenia prac, a parlament Chorwacji ujmuje je w budżecie państwa.
• 10,1 mln euro (2021),
• 0,051% całkowitego budżetu państwa (2021).

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Urząd planuje i prowadzi kontrole w sposób niezależny, zgodnie z rocznym programem i planem prac. Parlament może zwrócić się do Urzędu o uwzględnienie konkretnych kontroli w planie prac, jednak w praktyce sytuacja taka występuje rzadko.

Roczny program kontroli i plan prac, a także wytyczne dotyczące ich sporządzenia zatwierdza Kontroler Generalny. W rocznym programie i w planie prac ujęte są kontrole obowiązkowe, jak również kontrole dotyczące innych zagadnień.

Kontrola wykonania budżetu państwa jest wymagana na mocy przepisów ustawy o Państwowym Urzędzie Kontroli, podczas gdy inne obowiązkowe kontrole są przewidziane w przepisach ustawy o finansowaniu działalności politycznej i kampanii wyborczych.

Kontrole dotyczące innych kwestii wchodzących w zakres uprawnień Urzędu planuje się na podstawie kryteriów określonych w ustawie o Państwowym Urzędzie Kontroli. Do kryteriów tych należą:

• ocena ryzyka,
• istotność przedmiotu kontroli z finansowego punktu widzenia,
• wyniki wcześniejszych kontroli – wydane opinie,
• zgromadzone informacje na temat działań i zarządzania jednostek kontrolowanych,
• inne kryteria określone w wewnętrznych przepisach Urzędu (niezrealizowane zalecenia, publikacje w mediach).

— METODY KONTROLI

Urząd przeprowadza następujące kontrole:

• kontrole finansowe, które polegają na analizie dokumentów, sprawozdań, systemów kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego, procedur księgowych i finansowych oraz innych danych w celu sprawdzenia, czy sprawozdania finansowe przedstawiają rzeczywisty i rzetelny obraz sytuacji finansowej oraz czy wyniki działalności finansowej są zgodne z przyjętymi standardami i zasadami rachunkowości,
• kontrole zgodności, polegające na analizie transakcji finansowych pod kątem zgodnego z prawem wykorzystania środków,
• kontrole wykonania zadań, w ramach których ocenia się oszczędność i wydajność działań oraz sprawdza, na ile skutecznie osiągnięto cele ogólne lub cele poszczególnych transakcji finansowych, programów i projektów.

Urząd przeprowadza kontrole zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli (ISSAI) oraz własnym kodeksem etyki. W tym celu korzysta z podręczników kontroli wykonania zadań i kontroli finansowej oraz wytycznych.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd publikuje następujące sprawozdania:

• roczne sprawozdanie z prac zawierające informacje na temat wyników prac kontrolnych Urzędu w danym okresie sprawozdawczym i wyników pozostałej działalności,
• sprawozdania z kontroli finansowych, kontroli zgodności i kontroli wykonania zadań,
• sprawozdania z kontroli tematycznych, publikowane równocześnie ze sprawozdaniami z jednorazowych kontroli i zawierające wyniki jednorazowych kontroli dotyczących określonego zagadnienia (na przykład kontrole szpitali lub parków narodowych).

Urząd publikuje zawiadomienia o nowych sprawozdaniach z kontroli lub innych działaniach na swojej stronie internetowej.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Po ukończeniu prac wszystkie sprawozdania z kontroli są publikowane na stronie internetowej. Jednocześnie wydawany jest komunikat prasowy i organizowana konferencja prasowa.

Niezwłocznie po sporządzeniu i publikacji sprawozdań z kontroli Urząd przedkłada je parlamentowi.

Na stronie internetowej Urzędu publikowane jest roczne sprawozdanie z prac oraz plany strategiczne i roczne Urzędu (przy czym sprawozdanie jest publikowane dopiero po przekazaniu informacji na jego temat parlamentowi).

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

W ramach wykonywanych zadań Państwowy Urząd Kontroli współpracuje z innymi organami publicznymi, bez uszczerbku dla swojej autonomii i niezależności. Zgodnie z tym wymogiem Urząd prowadzi współpracę z organami sądowymi i państwowymi.

Po przedłożeniu parlamentowi sprawozdań z kontroli są one przekazywane do biura prokuratora krajowego.

Urząd przedkłada również Ministerstwu Spraw Wewnętrznych – na jego wniosek – wymagane sprawozdania z kontroli i wszelką dostępną dokumentację.

Po przeprowadzeniu kontroli partii politycznych oraz niezależnych przedstawicieli i członków organów reprezentujących jednostki władz lokalnych wybranych z list wyborczych Urząd ma obowiązek poinformować biuro prokuratora generalnego o wszelkich przypadkach naruszenia prawa. Współpracuje on ponadto z Państwową Komisją Wyborczą, administracją podatkową, Urzędem ds. Zwalczania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych oraz sądami i innymi organami państwowymi.

Urząd ściśle współpracuje z najwyższymi organami kontroli z innych krajów oraz z międzynarodowymi organizacjami ds. kontroli, a także aktywnie uczestniczy w działaniach podejmowanych przez ich organy i grupy robocze. Pozostaje on również w kontakcie z różnymi krajowymi i międzynarodowymi organizacjami, organami i instytucjami zawodowymi, środowiskiem naukowym i obywatelami.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Na mocy przepisów konstytucji Urząd Kontroli Republiki Cypryjskiej prowadzi kontrole, których zakres obejmuje wszystkie dochody i wydatki sektora publicznego oraz wszystkie stanowiące własność publiczną aktywa pieniężne i innego rodzaju majątek, który jest zarządzany przez jednostki sektora publicznego. Urząd może również kontrolować wszystkie zobowiązania zaciągnięte przez Republikę Cypryjską lub w jej imieniu.

Zakres kontroli prowadzonych przez Urząd nie jest w żaden sposób ograniczony. Przysługuje mu prawo dostępu do wszystkich ksiąg, rejestrów i pomieszczeń, w których przechowuje się majątek publiczny, jakie uzna za niezbędne do wykonywania swoich zadań.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Republiki Cypryjskiej (1960): część 6, rozdział 2, art. 115–117,
• ustawa o odpowiedzialności budżetowej i ramach finansowych (ustawa nr 20(I)/2014),
• ustawa o przekazywaniu dowodów i informacji Kontrolerowi Generalnemu (ustawa nr 113(I)/2002),
• prawodawstwo w sprawie zamówień publicznych.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• podmioty prawa publicznego:
  • ministerstwa,
  • agendy, służby lub agencje rządowe,
• organy ustawowe,
• władze lokalne:
  • gminy wiejskie,
  • gminy miejskie,
• inne organizacje, przedsiębiorstwa lub fundusze w szeroko pojętym sektorze publicznym.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, z Kontrolerem Generalnym na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Urząd jest niezależnym organem państwowym.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Urząd jest strukturalnie niezależny od parlamentu, ale oba te organy ściśle ze sobą współpracują. Parlamentarna Komisja ds. Planów Rozwoju i Kontroli Wydatków Publicznych regularnie analizuje zalecenia i uwagi Urzędu, aby monitorować działania skontrolowanych agencji podejmowane w odpowiedzi na te uwagi i zalecenia.

Ponadto prawie wszystkie komisje parlamentarne regularnie zwracają się do Urzędu o konsultacje w kwestiach wchodzących w zakres jego obowiązków. W niektórych przypadkach Urząd pełni rolę pomocniczą w procesie legislacyjnym. Parlament może zwrócić się do Urzędu o przeprowadzenie specjalnych postępowań wyjaśniających lub kontroli.

Urząd przeprowadza kontrole, publikuje sprawozdanie specjalne i przedkłada sprawozdanie roczne prezydentowi Republiki Cypryjskiej.

Budżet Urzędu jest zatwierdzany przez Radę Ministrów i parlament. Wszystkie te czynniki stanowią ograniczenie niezależności Urzędu.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Zgodnie z przepisami konstytucji Urzędem kieruje wyłącznie Kontroler Generalny. Brak innych organów zarządzających. Niemniej jednak na potrzeby zatwierdzania sprawozdań specjalnych Urzędu oraz sprawozdania rocznego w dyrektywach w sprawie badań sprawozdań finansowych ustanowiono zespół zarządzający, składający się z Kontrolera Generalnego, asystenta Kontrolera Generalnego, trzech dyrektorów ds. kontroli oraz dyrektora ds. kontroli technicznych.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Urząd dzieli się na 16 sekcji, które odpowiadają za kontrolę finansową, kontrolę zgodności i kontrolę wykonania zadań

W ramach Urzędu funkcjonują trzy działy (z których każdy składa się z trzech sekcji) oraz dwa oddziały (z których każdy ma po dwie lub trzy sekcje). Kolejne dwa działy podlegają bezpośrednio asystentowi Kontrolera Generalnego. Na czele każdego działu stoi dyrektor ds. kontroli, a na czele oddziału – starszy główny kontroler.

Dyrektor ds. kontroli technicznych kieruje działem ds. kontroli technicznych, który odpowiada za wszelkie kontrole tego typu.

W Urzędzie funkcjonuje ponadto dział ds. metodyki i jakości oraz działy pomocnicze, takie jak administracja i księgowość.

— ZASOBY

PRACOWNICY (2020 r.)

• Liczba: 120 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (stan na marzec 2022 r.) [81% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole, 19% to osoby na stanowiskach pomocniczych (pracujące w archiwum itp.)].
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 36%, ♀ 64%. Średni wiek: 49.
• W wyniku przeprowadzanej obecnie procedury naboru liczba pracowników Urzędu nadzorujących i wykonujących kontrole wzrośnie od maja 2022 r. o 23 osoby.

BUDŻET

• Działalność Urzędu jest finansowana z budżetu państwa.
• 7,3 mln euro (2022),
• ok. 90% budżetu to koszty personelu, pozostałe środki przeznaczone są na wydatki operacyjne,
• ok. 0,07% łącznych wydatków publicznych.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Kontrole sprawozdań finansowych instytucji rządowych na szczeblu centralnym, w tym kontrole zgodności, są koordynowane centralnie w ramach Urzędu, choć ich planowaniem i realizacją zajmują się stosowne działy ds. kontroli w poszczególnych ministerstwach,

Poszczególne działy Urzędu oraz jego dział ds. kontroli technicznych są odpowiedzialne za planowanie, programowanie i realizację kontroli wykonania zadań oraz wszelkich dodatkowych kontroli zgodności.

W ramach planowania ustala się liczbę dni przewidzianych w budżecie na każdą planowaną kontrolę, która jest szacowana na podstawie liczby dostępnych pracowników, zakresu i wagi wymaganych prac, ryzyka kontroli oraz wcześniejszych ustaleń.

— METODY KONTROLI

Urząd przeprowadza różne rodzaje kontroli:

• kontrole finansowe,
• kontrole zgodności (kontrole regulacyjne),
• kontrole wykonania zadań,
• kontrole techniczne, obejmujące przede wszystkim kontrole zamówień publicznych (warunki przewidziane w dokumentacji przetargowej, analiza kosztów projektu i sprawozdań z oceny), kontrole na miejscu dotyczące projektów budowlanych w trakcie realizacji, kontrole umów najmu nieruchomości na potrzeby urzędów administracji publicznej oraz kontrole informatyczne (tj. kontrole systemów informatycznych / systemów elektronicznego przetwarzania danych),
• kontrole środowiskowe, które zazwyczaj łączą w sobie elementy kontroli finansowej, kontroli zgodności i kontroli wykonania zadań w odniesieniu do konkretnego zagadnienia związanego z zarządzaniem środowiskiem. Są one prowadzone zgodnie ze specjalistycznymi wytycznymi metodycznymi i standardami opublikowanymi przez INTOSAI,
• specjalne postępowania wyjaśniające, które zazwyczaj są wszczynane albo na konkretny wniosek parlamentu, albo w następstwie wniesienia skargi, albo na wniosek policji o wsparcie w prowadzeniu dochodzenia w sprawach, które mogą ewentualnie doprowadzić do wszczęcia postępowania karnego.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd publikuje przede wszystkim:

• sprawozdanie roczne, w którym zawarte są głównie odniesienia do sprawozdań specjalnych z kontroli wydanych w ciągu danego roku, a także ustalenia z kontroli sprawozdania finansowego Republiki Cypryjskiej,
• opinię pokontrolną na temat sprawozdania finansowego Republiki Cypryjskiej,
• opinię na temat raportu finansowego,
• sprawozdania specjalne wydawane po ukończeniu najistotniejszych kontroli, w tym kontroli dotyczących podmiotów prawa publicznego, organów ustawowych lub władz lokalnych, a także kontroli wykonania zadań lub kontroli środowiskowych.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Urząd przekazuje ustalenia pokontrolne bezpośrednio odnośnym podmiotom, a także kieruje pod ich adresem odpowiednie zalecenia.

Sprawozdanie roczne przedkładane jest prezydentowi i parlamentowi Republiki Cypryjskiej.

Ponadto Urząd publikuje na swojej stronie internetowej wszystkie sprawozdania z kontroli, które nie są objęte klauzulą tajności, oraz w razie potrzeby wydaje odpowiednie komunikaty prasowe. Do przekazywania informacji obywatelom wykorzystuje się też media społecznościowe, a na potrzeby komunikacji z mediami powołano rzecznika prasowego.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Urząd współpracuje ściśle z parlamentem, a także z obywatelami, lokalnymi ekspertami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat zagadnień stanowiących przedmiot danej kontroli.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Urząd Kontroli Państwowej Danii kontroluje rozliczenia rządu i sprawdza, czy środki publiczne są zarządzane zgodnie z wolą i decyzjami parlamentu Danii.

Ma on prawo dostępu do wszystkich informacji potrzebnych do wykonywania swoich zadań.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

Ustawa o Kontrolerze Generalnym Danii, pierwotna wersja z 1976 r., obecna wersja po przeglądzie z 2012 r.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• wszystkie rachunki państwa,
  • ministerstwa: – w liczbie 20 (stan na maj 2022 r.),
  • agencje rządowe: – w liczbie 131,
• rozliczenia instytucji, stowarzyszeń i fundacji, których wydatki lub deficyt są pokrywane w całości bądź częściowo z dotacji finansowanych przez państwo,
• rozliczenia niezależnych jednostek administracyjnych utworzonych na mocy ustawy,
• rozliczenia spółek osobowych i przedsiębiorstw, w których państwo uczestniczy bezpośrednio lub pośrednio jako wspólnik lub jest za nie współodpowiedzialne.

Urząd nie ma uprawnień do przeprowadzania kontroli Narodowego Banku Danii.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, z Kontrolerem Generalnym na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Urząd jest niezależną jednostką odpowiadającą przed parlamentem Danii. Kontroler Generalny nie może pełnić funkcji posła do parlamentu.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Urząd jest całkowicie niezależny w wykonywaniu swoich zadań. Komisja ds. Finansów Publicznych, powoływana przez duński parlament, jest jedynym organem, który może zwrócić się do Urzędu o przeprowadzenie kontroli w danym obszarze.

Urząd przedkłada wszystkie sprawozdania Komisji ds. Finansów Publicznych, a na comiesięcznych posiedzeniach Komisji przedstawia je Kontroler Generalny.

Urząd współpracuje ściśle z odpowiednimi ministerstwami i zapewnia wsparcie w postaci wytycznych dotyczących procedur rachunkowych i kontroli w zakresie rachunkowości.

Budżet Urzędu jest ustalany przez parlament.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Na czele Urzędu stoi Kontroler Generalny, wspierany przez organ doradczy, w którego skład wchodzi czterech asystentów Kontrolera Generalnego.

KADENCJA

Asystenci Kontrolera Generalnego nie są powoływani na czas określony.

METODA WYBORU

Asystenci są powoływani przez Kontrolera Generalnego.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Urząd składa się z czterech departamentów. Na czele każdego z nich stoi asystent Kontrolera Generalnego.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 266 (według stanu na koniec 2021 r.)
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 43%, ♀ 57%.

BUDŻET

• ok. 28 mln euro (2021)
• 37% zasobów kontrolnych Urzędu przeznacza się na szeroko zakrojone analizy konkretnych obszarów (kontrole wykonania zadań), a 63% zasobów – na roczną kontrolę rozliczeń rządowych,
• < 0,01% łącznych wydatków publicznych.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Co tydzień odbywają się narady Kontrolera Generalnego i jego czterech asystentów organizowane w celu omówienia strategii Urzędu i zaplanowania działań.

Urząd jest zobowiązany do przeprowadzenia analizy i złożenia sprawozdania na dany temat, jeśli z odnośnym wnioskiem zwróci się Komisja ds. Finansów Publicznych. Takie zadania składają się na około jednej trzeciej zagadnień będących przedmiotem szeroko zakrojonych analiz prowadzonych przez Urząd.

Wszystkie kontrole planuje się na podstawie oceny istotności i ryzyka.

Roczne działania kontrolne Urzędu oraz szeroko zakrojone analizy są planowane z rocznym wyprzedzeniem. Plan jest jednak stale dostosowywany, dzięki czemu Urząd może reagować na nowe wydarzenia.

— METODY KONTROLI

Urząd jest niezależny przy wyborze podejścia kontrolnego i metodyki kontroli.

Prowadzi on prace zgodnie z duńskim ustawodawstwem i standardami kontroli sektora publicznego w Danii, które opierają się na Międzynarodowych Standardach Najwyższych Organów Kontroli (ISSAI).

Urząd przeprowadza kontrole finansowe, kontrole zgodności i kontrole wykonania zadań.

Aby sprawdzić wpływ prowadzonych przez siebie kontroli, Urząd – wspólnie z Komisją ds. Finansów Publicznych – weryfikuje, jakie działania zostały podjęte przez jednostki kontrolowane w następstwie jego zaleceń.

Ministerstwa są ponadto zobowiązane do ustosunkowania się do sprawozdań z kontroli opublikowanych przez Urząd.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd Kontroli Państwowej publikuje:

• sprawozdanie roczne z kontroli rozliczeń rządu Danii,
• sprawozdanie roczne z kontroli administracji rządowej Danii,
• szeroko zakrojone analizy dotyczące konkretnych obszarów (ok. 20–22 rocznie),
• roczne sprawozdanie na temat działalności, wyników i rozliczeń Urzędu,
• informacje na temat działań podjętych w następstwie sprawozdań z kontroli,
• dodatkowe informacje na określone tematy,
• standardy kontroli sektora publicznego w Danii.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Zgodnie z duńską ustawą o informacji publicznej Urząd przedkłada Komisji ds. Finansów Publicznych informacje i sprawozdania z kontroli przed opublikowaniem ich na swojej stronie internetowej.

Pierwszy rozdział szeroko zakrojonych analiz i wybranych sprawozdań z kontroli oraz dokumentów informacyjnych tłumaczony jest na język angielski.

Urząd kładzie nacisk na wymianę wiedzy z osobami spoza Urzędu w celu podniesienia jakości usług, jakie świadczy na rzecz sektora publicznego.

Urząd organizuje co roku od czterech do pięciu seminariów służących wymianie informacji, które są przeznaczone dla zainteresowanych stron spoza Urzędu.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Urząd współpracuje z jednostkami audytu wewnętrznego w ministerstwach i innych podmiotach, które wchodzą w zakres jego kontroli.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Urząd Kontroli Państwowej Estonii przeprowadza kontrole sektora publicznego i sprawdza, czy środki publiczne są wykorzystywane w sposób oszczędny, efektywny, skuteczny i zgodnie z prawem.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa o Urzędzie Kontroli Państwowej (2002),
• rozdział XI Konstytucji Republiki Estońskiej (1992) dotyczący Urzędu Kontroli Państwowej.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• Kancelaria Parlamentu, Gabinet Prezydenta Republiki Estońskiej, sądy, Narodowy Bank Estonii, Urząd Nadzoru Finansowego, Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji, Gabinet Rady Ministrów i Gabinet Kanclerza Sprawiedliwości,
• organy rządowe i zarządzane przez nie organy państwowe,
• władze lokalne – w zakresie własności, wykorzystywania i zbycia mienia komunalnego (wyłącznie kontrola finansowa i kontrola zgodności), nieruchomości i ruchomości państwa, które przeszły w ich posiadanie, zarezerwowanych środków i subsydiów przyznawanych z budżetu państwa oraz środków przeznaczonych na wykonywanie powierzonych im zadań państwowych (kontrola finansowa, kontrola zgodności i kontrola wykonania zadań),
• fundacje i stowarzyszenia non-profit, w przypadku gdy zostały założone przez organy władz lokalnych lub organy te są ich członkiem,
• osoby prawne prawa publicznego,
• fundacje i stowarzyszenia non-profit, w przypadku gdy zostały założone przez organ państwa lub podmiot prawa publicznego bądź organ państwa lub podmiot prawa publicznego jest ich członkiem,
• spółki, w których państwo, podmioty prawa publicznego lub wyżej wymienione fundacje wspólnie lub oddzielnie wywierają dominujący wpływ poprzez udział większościowy lub w inny sposób, a także jednostki zależne takich spółek,
• spółki, które uzyskały pożyczkę od państwa bądź których pożyczki lub inne zobowiązania umowne są zabezpieczone przez państwo,
• spółki, w których organ władzy lokalnej wywiera dominujący wpływ poprzez udział większościowy lub w inny sposób, a także jednostki zależne takich spółek,
• inne osoby pełniące funkcje publiczne w zakresie wykorzystywania i zabezpieczenia majątku państwowego.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, z Kontrolerem Generalnym na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Zgodnie z konstytucją Estonii Urząd jest niezależnym organem państwowym.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Budżet Urzędu jest zatwierdzany przez parlament.

Urząd jest odpowiedzialny przed parlamentem i przedkłada swoje sprawozdania parlamentarnej Komisji Specjalnej ds. Kontroli Budżetowej.

Kontroler Generalny może brać udział w posiedzeniach rządu i ma prawo wypowiadać się w sprawach wchodzących w zakres jego obowiązków.

Działalność Urzędu podlega corocznej kontroli przeprowadzanej przez podmiot kontrolny wyznaczony przez parlament na wniosek Komisji Finansów.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Urząd dzieli się na trzy jednostki organizacyjne. Departament ds. kontroli przeprowadza kontrole finansowe, kontrole zgodności i kontrole wykonania zadań i składa się z siedmiu grup ds. kontroli. Departament ds. analiz przygotowuje publikacje przekrojowe i opracowania specjalne. Dział ds. rozwoju i administracji wspiera departament ds. kontroli i Kontrolera Generalnego w pełnieniu ich funkcji oraz koordynuje prace Urzędu.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 76,6 ekwiwalentu pełnego czasu pracy (2021) (74% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 32%, ♀ 68%. Średni wiek: 43.

BUDŻET

• 5,3 mln euro (2022),
• 67,5% – koszty personelu, 30,6% – administracja (z czego połowa to koszty nieruchomości i technologii informacyjno-komunikacyjnych), 1,9% – inwestycje,
• 0,04% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Urząd samodzielnie i niezależnie decyduje o przedmiocie kontroli, rodzaju kontroli, jakie przeprowadzi, i ich harmonogramie.

Na swojej stronie internetowej publikuje on szczegółowe informacje na temat programu kontroli oraz postępów w zakresie trwających prac kontrolnych.

— METODY KONTROLI

Urząd przeprowadza kontrole różnego rodzaju:

• w ramach kontroli finansowych Urząd ocenia, czy sprawozdania finansowe instytucji prawidłowo i rzetelnie odzwierciedlają ich kondycję finansową. Sprawdza, czy rozliczenia są prawidłowe i czy wyeliminowano ewentualne przypadki sprzeniewierzania środków. Kontrole finansowe dotyczą także legalności transakcji;
• w przypadku kontroli wykonania zadań Urząd sprawdza, czy środki finansowe w sektorze publicznym są wykorzystywane w sposób oszczędny, efektywny i skuteczny. Kontrolę wykonania zadań można również postrzegać jako proces polegający na sprawdzeniu, czy kontrolowane instytucje osiągają zamierzone cele i czy dokonują tego odpowiednio lub po najniższych kosztach. Obejmuje ona ocenę działań sektora publicznego podejmowanych w celu rozwiązania problemów na poziomie strategicznym, a także dogłębną analizę przyczyn napotkanych trudności oraz propozycje, w jaki sposób je przezwyciężyć. Celem kontroli wykonania zadań jest również wskazanie najlepszych praktyk w obszarze administracji i przyczynianie się do ich upowszechnienia;
• w ramach kontroli zgodności Urząd ocenia legalność podejmowanych działań. Jest to najczęściej stosowane podejście w przypadku kontroli władz lokalnych.

Urząd ma prawo dostępu do wszelkich informacji niezbędnych do wykonywania swoich zadań, w tym do informacji zastrzeżonych. Wszystkie kontrolowane jednostki mają obowiązek przekazania informacji Urzędowi na jego wniosek.

Urząd przeprowadza kontrole zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli (określonymi w dokumentach zawodowych INTOSAI) i podręcznikiem kontroli Urzędu.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd publikuje sprawozdania z przeprowadzonych kontroli, które można podzielić na kontrole finansowe i kontrole wykonania zadań.

Oprócz sprawozdań z kontroli przygotowuje on sprawozdania specjalne, które nie muszą być opracowywane z zastosowaniem tradycyjnych procedur kontroli, a w których nacisk położony jest na analizę pojedynczego zagadnienia.

Urząd przedkłada także corocznie parlamentowi dwa istotne sprawozdania:

• przegląd wykorzystania i zabezpieczenia majątku państwowego w poprzednim roku budżetowym,
• ocenę skonsolidowanego sprawozdania rocznego państwa, w którym Urząd ocenia między innymi, czy roczne sprawozdania finansowe państwa są prawidłowe, a transakcje gospodarcze w danym roku – zgodne z prawem.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Na stronie internetowej Urzędu dostępne są publikacje w języku estońskim wraz ze streszczeniami w języku angielskim. Urząd aktywnie rozpowszechnia ponadto swoje sprawozdania za pośrednictwem mediów społecznościowych.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Urząd współpracuje z władzami lokalnymi i rządem w celu usprawnienia systemów kontroli wewnętrznej i audytu wewnętrznego organów rządowych i zarządzanych przez nie podmiotów.

Ponadto podmioty prawa publicznego są zobowiązane do przedkładania Urzędowi swoich sprawozdań rocznych po ich zatwierdzeniu.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Urząd Kontroli Państwowej Finlandii jest niezależnym organem, który kontroluje finanse organów administracji centralnej, ocenia politykę budżetową i nadzoruje kampanie wyborcze oraz finansowanie partii politycznych.

Przeprowadzane przezeń kontrole obejmują całość finansów instytucji rządowych na szczeblu centralnym, a na mocy konstytucji fińskiej posiada on szerokie prawa dostępu do informacji.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Finlandii (1919 i 1999),
• ustawa o Urzędzie Kontroli Państwowej (676/2000),
• ustawa o prawie Urzędu Kontroli Państwowej do przeprowadzania kontroli niektórych przelewów bankowych między Finlandią a Wspólnotami Europejskimi (353/1995),
• ustawa o wdrożeniu Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej oraz o limitach wydatków administracji rządowej (869/2012),
• ustawa o finansowaniu kandydatów w wyborach (273/2009),
• ustawa o partiach politycznych (10/1969).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• rząd i ministerstwa,
• agencje rządowe,
• fundusze pozabudżetowe,
• przedsiębiorstwa państwowe,
• płatności dokonywane przez instytucje rządowe szczebla centralnego oraz dotacje na rzecz gmin, przedsiębiorstw i innych podmiotów,
• przelewy bankowe między Finlandią a Wspólnotami Europejskimi.

Urząd Kontroli Państwowej nie przeprowadza kontroli:

• finansów parlamentu,
• funduszy, za które odpowiada parlament,
• Banku Finlandii ani Urzędu Nadzoru Finansowego,
• instytucji odpowiedzialnej za ubezpieczenia społeczne.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Niezależny krajowy organ kontroli, na którego czele stoi Kontroler Generalny.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Urząd Kontroli Państwowej jest niezależnym organem państwowym, powiązanym z parlamentem.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Kontroler Generalny jest mianowany przez parlament i tylko przez parlament może zostać odwołany. Audytor kontrolujący sprawozdania finansowe parlamentu przeprowadza również kontrole sprawozdań finansowych Urzędu Kontroli Państwowej. Ponadto parlament, jako prawodawca, określa rolę i zadania Urzędu Kontroli Państwowej, omawia jego wniosek budżetowy, decyduje o jego zasobach w ramach budżetu państwa oraz analizuje sprawozdanie roczne i oddzielne sprawozdania.

Urząd nie ma uprawnień do przeprowadzania kontroli sprawozdania finansowego parlamentu.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Kontroler Generalny zatwierdza plan kontroli i podejmuje decyzje w sprawie sprawozdań dla parlamentu oraz wytycznych dotyczących kontroli.

W skład wyższej kadry kierowniczej wchodzą ponadto dyrektorzy następujących obszarów tematycznych: zrównoważone finanse sektora instytucji rządowych i samorządowych; bezpieczne, zdrowe i zamożne społeczeństwo; zarządzanie informacjami; zrównoważone zarządzanie i administracja publiczna. Urząd zatrudnia także dyrektora do spraw administracji i zasobów oraz czterech dyrektorów centrów kompetencji, którzy pełnią również funkcję kierownictwa.

Forum Strategii jest organem zajmującym się kwestiami przygotowawczymi i współpracą w imieniu Kontrolera Generalnego oraz wyższych rangą urzędników służby cywilnej zaangażowanych w zarządzanie, podejmowanie decyzji strategicznych, planowanie operacyjne, prace rozwojowe, kierowanie realizacją planów i oceny operacyjne. Forum Strategii odpowiedzialne jest za uzgodnienie wspólnej interpretacji obowiązków Urzędu Kontroli Państwowej, wspólnych celów operacyjnych, politykę kadrową i konieczne zasoby kadrowe, jak również za koordynowanie działań, które wywierają doniosły wpływ na ten Urząd lub mają dla niego istotne znaczenie.

KADENCJA

Forum Strategii to stały organ powołany na mocy Regulaminu.

METODA WYBORU

Członkowie Forum Strategii są wymienieni w Regulaminie. Forum temu przewodniczy Kontroler Generalny. Wśród członków Forum Strategii znajdują się dyrektorzy obszarów tematycznych i centrów kompetencji oraz ich zastępcy, jak również kierownicy stałych zespołów projektowych.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Pracownicy Urzędu są przypisani do jednego z czterech centrów kompetencji: zarządzanie finansowe i gospodarcze, cyfryzacja, metodyka i podejście ukierunkowane na odbiorców. Te centra kompetencji są odpowiedzialne za rozwijanie kompetencji pracowników.

Oprócz tego Urząd posiada radę naukową, radę ds. sankcji oraz radę doradczą.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 139 pracowników zatrudnionych na pełen etat i pięcioro pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy (2021) (75% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 44%, ♀ 56%. Średni wiek: 48,6.

BUDŻET

• 16,5 mln euro (2022),
• 0,03% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Urząd Kontroli Państwowej planuje swoje prace w ramach ogólnego planu kontroli, który obejmuje pięć lat. Plan ten jest aktualizowany raz w roku. Urząd wybiera tematy do kontroli na podstawie analizy ryzyka i informacji dodatkowych. Szczególny nacisk kładzie on na zagadnienia, które mają duże znaczenie dla finansów organów administracji centralnej i dla społeczeństwa, jak i na istotne zagrożenia dla finansów instytucji rządowych. Prace kontrolne Urzędu koncentrują się na czterech obszarach tematycznych (zrównoważone finanse sektora instytucji rządowych i samorządowych; bezpieczne, zdrowe i zamożne społeczeństwo; zarządzanie informacjami; zrównoważone zarządzanie i administracja publiczna).

Niektóre zagadnienia lub aspekty kontroli obejmują kilka obszarów jednocześnie.

— METODY KONTROLI

Urząd Kontroli Państwowej wykonuje obowiązki określone w konstytucji, przeprowadzając kontrole finansowe, kontrole zgodności, kontrole wykonania zadań i polityki budżetowej. Przeprowadza również kontrole o charakterze mieszanym.

W ramach swoich prac Urząd stosuje własne wytyczne dotyczące kontroli, które są oparte na standardach kontroli ISSAI wydanych przez Międzynarodową Organizację Najwyższych Organów Kontroli (INTOSAI).

Podręcznik kontroli Urzędu Kontroli Państwowej jest dostępny na jego stronie internetowej.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd Kontroli Państwowej publikuje:

• sprawozdania z kontroli ostatecznych sprawozdań finansowych instytucji rządowych na szczeblu centralnym,
• sprawozdania z kontroli finansowych, kontroli zgodności, wykonania zadań, o charakterze mieszanym i kontroli polityki budżetowej,
• sprawozdania i oceny w zakresie monitorowania polityki budżetowej,
• oddzielne sprawozdania dla parlamentu,
• sprawozdania dotyczące monitorowania finansowania kampanii wyborczych,
• sprawozdania dotyczące monitorowania finansowania partii politycznych,
• sprawozdania roczne,
• sprawozdania dotyczące działań następczych,
• dokumenty analityczne,
• opinie,
• pogłębioną analizę,
• inne publikacje, takie jak publikacje międzynarodowe.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Kontrole przeprowadzane przez Urząd Kontroli Państwowej, podobnie jak i inne publikacje, ogłaszane są na jego stronie internetowej. Ponadto na stronie zamieszczane są zapowiedzi publikacji. Przykładowo w razie konieczności na temat kontroli publikowane są komunikaty prasowe, treści blogów oraz nagrania wideo. Informacje na ten temat umieszczane są również w mediach społecznościowych.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Oprócz prac kontrolnych Urząd wykonuje zadania eksperckie i doradcze, na przykład na forum komisji parlamentarnych i rządowych grup roboczych.

Urząd uczestniczy w ogólnych rozmowach na temat finansów publicznych i rozwoju administracji, a ponadto dąży do dobrej współpracy z zainteresowanymi stronami i jednostkami kontrolowanymi, prowadząc z nimi w tym celu aktywny dialog.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Wraz z 17 izbami regionalnymi i zamorskimi Trybunał Obrachunkowy odpowiada za:

• wydawanie opinii w sprawie rachunków publicznych oraz nakładanie kar na księgowych w sektorze publicznym lub udzielanie im absolutorium;
• kontrole zgodności i kontrole wykonania zadań dotyczące wszystkich organizacji publicznych i funduszy publicznych lub ich odpowiedników;
• certyfikację rozliczeń państwowych i rozliczeń systemu zabezpieczenia społecznego;
• ocenę polityki publicznej.

1 stycznia 2023 r. wejdzie w życie istotna reforma, w wyniku której wprowadzony zostanie wspólny system obejmujący biegłych księgowych i urzędników zatwierdzających i zlikwidowana zostanie odpowiedzialność osobista i finansowa biegłych księgowych, przy czym zmiana ta nie obejmie niektórych terytoriów zamorskich. Zmodyfikowana zostanie także definicja naruszeń prowadzących do wszczęcia postępowania przed Sądem Dyscypliny Budżetowej i Finansowej (Cour de discipline budgétaire et financière – CDBF). Sędziowie do spraw finansowych nie będą już orzekać w sprawie rozliczeń, będą natomiast rozstrzygali w sprawach najpoważniejszych przestępstw finansowych, zarówno w przypadku ich popełnienia przez biegłych księgowych, jak i urzędników zatwierdzających. Nadal obowiązywać będzie podstawowa zasada przewidująca rozdział między urzędnikiem zatwierdzającym a księgowym. Za sprawą reformy upublicznione zostaną ponadto wszystkie sprawozdania Trybunału Obrachunkowego, a także zmieni się zakres corocznego sprawozdania publicznego, które m.in. będzie mogło obejmować zadania wybrane w wyniku konsultacji obywatelskich.

Kontrole wykonania zadań i kontrole zgodności dzielą się przede wszystkim na „kontrole organizacyjne“ (dotyczące konkretnego podmiotu) oraz „dochodzenia tematyczne“ (dotyczące zagadnień z zakresu zarządzania w sektorze publicznym lub polityki publicznej).

Powiązany z Trybunałem Sąd Dyscypliny Budżetowej i Finansowej orzeka w sprawach dotyczących nieprawidłowości popełnionych przez zarządzających wszelkiego rodzaju funduszami publicznymi lub ich odpowiednikami.

Trybunał Obrachunkowy i jego izby regionalne i zamorskie sprawują razem z Sądem Dyscypliny Budżetowej i Finansowej jurysdykcję finansową we Francji. Instytucje te mają dostęp do wszystkich dokumentów niezbędnych do wykonywania obowiązków.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• francuska konstytucja (art. 47-2),
• kodeks organów sądowych ds. finansów,
• szczegółowe przepisy ustawowe i wykonawcze dotyczące kontroli.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Trybunał Obrachunkowy oraz jego izby regionalne i zamorskie prowadzą kontrole:

• wszystkich krajowych systemów zarządzania i rachunkowości,
  • sprawozdań finansowych służb Prezydenta Republiki, Zgromadzenia Narodowego, Senatu,
  • ministerstw (organów administracji centralnej, departamentów realizujących zadania na szczeblu krajowym oraz departamentów zdecentralizowanych),
  • agencji rządowych i sieci ich jednostek terenowych,
  • przedsiębiorstw publicznych,
• systemów zarządzania i rachunkowości w obszarze ubezpieczeń społecznych,
• systemów zarządzania i rachunkowości organów lokalnych (od szczebla regionalnego do gminnego) oraz ich agencji, szpitali publicznych, szkół średnich itp.,
• środków publicznych przyznanych podmiotom prywatnym,
• środków wykorzystywanych przez organizacje charytatywne, jeżeli są one przekazywane w ramach kampanii publicznych,
• środków wykorzystywanych przez podmioty prywatne, jeżeli środki te pochodzą z dotacji prywatnych, zwolnionych z podatku.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Najwyższy organ kontroli o charakterze kolegialnym, z funkcją jurysdykcyjną.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Trybunał Obrachunkowy jest niezależny od rządu i parlamentu oraz zachowuje w stosunku do nich równy dystans.

Prezes Trybunału Obrachunkowego jest również przewodniczącym:

• Sądu Dyscypliny Budżetowej i Finansowej,
• Wysokiej Rady ds. Finansów Publicznych,
• Rady Obowiązkowych Wkładów.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Francuski Trybunał Obrachunkowy jest niezależny od rządu i parlamentu. Przekazuje im swoje sprawozdania z kontroli wraz z zaleceniami.

Trybunał poświadcza sprawozdania finansowe obydwu izb parlamentu.

W kontekście swoich zadań oceniających i kontrolnych parlament ściśle współpracuje z Trybunałem Obrachunkowym w celu monitorowania wdrażania zaleceń. Parlament oraz premier mogą zwrócić się do Trybunału o przeprowadzenie pewnej ograniczonej liczby kontroli. Ponadto parlament może powierzyć Trybunałowi ocenę polityki publicznej w różnych obszarach.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Trybunałem zarządza kolegium składające się z Pierwszego Prezesa oraz przewodniczących izb. W posiedzeniach kolegium uczestniczy ponadto Prokurator Generalny, który jest niezależny.

Na czele izb regionalnych i zamorskich stoją przewodniczący, będący członkami Trybunału. Wysokiej Radzie Izb Regionalnych i Zamorskich przewodniczy Pierwszy Prezes Trybunału.

KADENCJA

Pierwszy Prezes oraz przewodniczący izb są sędziami, a czas trwania ich kadencji jest ograniczony jedynie przez ustawowy wiek emerytalny.

METODA WYBORU

Przewodniczący izb i Prokurator Generalny są powoływani dekretem Prezydenta Republiki wydawanym przez Radę Ministrów na wniosek Premiera.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Trybunał Obrachunkowy składa się z sześciu izb zajmujących się określonymi obszarami tematycznymi, izby sądowniczej   , działu planowania strategicznego i publikacji, a także sekretariatu generalnego.

Prokurator Generalny, prokuratorzy w prokuraturach apelacyjnych i regionalni prokuratorzy finansowi są niezależni od Trybunału Obrachunkowego, Sądu Dyscypliny Budżetowej i Finansowej oraz izb regionalnych i zamorskich Trybunału, przy których reprezentują oni prokuraturę (przesłanki wszczęcia postępowań sądowych, ustalenia dotyczące wszystkich sprawozdań sporządzonych przez jurysdykcje finansowe, opinie dotyczące ich organizacji i metod działania, relacje z organami sądowymi itd.).

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 1 810 (789 w Trybunale i 1 021 w izbach regionalnych i zamorskich) (2021) (68% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 48%, ♀ 52%. Średni wiek: 49,5.

BUDŻET

• 218,3 mln euro (2021 r.) (51% dla Trybunału, 49% dla jego izb regionalnych i zamorskich),
• <0,016% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Pierwszy Prezes, po zasięgnięciu opinii Prokuratora Generalnego, określa ogólne zasady organizacji Trybunału, planuje kontrole i oceny oraz przydziela zasoby poszczególnym izbom. Program prac dzielony jest na poszczególne zadania kontrolne w każdej izbie na poziomie zespołu.

Ta sama procedura obowiązuje w izbach regionalnych i zamorskich.

Zagadnienia do kontroli wybierane są w oparciu o wyniki ocen ryzyka oraz na podstawie harmonogramów obowiązkowych kontroli organizacyjnych różnych organów, z uwzględnieniem doświadczeń z wcześniejszych kontroli oraz poziomu zainteresowania opinii publicznej. Zgodnie ze strategią Trybunału na lata 2020–2025 dzięki wykorzystaniu publicznie dostępnej platformy internetowej od 2023 r. możliwe będzie zaangażowanie obywateli w niektóre elementy planowania kontroli.

Do 1 stycznia 2023 r. (zob. powyżej – informacje na temat reformy) czynności jurysdykcyjne dotyczą wybranych rozliczeń, które mają zostać objęte kontrolą i oceną za okres kilku lat.

— METODY KONTROLI

Wszystkie rodzaje kontroli opierają się na metodach określonych przez Trybunał / izby regionalne i zamorskie zgodnie ze standardami międzynarodowymi.

Działania jurysdykcyjne podlegają surowym przepisom proceduralnym.

Przyjęte przez Trybunał metody oceny polityki publicznej są przedstawione w praktycznych wytycznych i rozpowszechniane w trakcie sesji szkoleniowych.

Wszystkie rodzaje działań są realizowane w duchu kolegialności i zgodnie z zasadami postępowania kontradyktoryjnego.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał publikuje następujące dokumenty:

• ogólne sprawozdanie roczne dotyczące 15–20 kwestii, przedstawiane również Prezydentowi Republiki,
• sprawozdanie roczne z wykonania budżetu państwa i wyników osiągniętych w poprzednim roku,
• coroczną certyfikację rozliczeń finansowych państwa za poprzedni rok,
• coroczną ocenę sytuacji finansów publicznych i perspektywy na rok bieżący,
• sprawozdanie roczne z wykonania budżetu w ramach systemu ubezpieczeń społecznych i coroczną certyfikację odnośnych rozliczeń za poprzedni rok,
• sprawozdanie roczne dotyczące lokalnych finansów publicznych za poprzedni rok,
• co roku od pięciu do dziesięciu sprawozdań tematycznych,
• wszystkie sprawozdania dotyczące wykorzystania prywatnych dotacji przez organizacje charytatywne,
• wszystkie główne sprawozdania przesyłane rządowi (kierowane do odpowiednich ministrów).

W 2021 r. Trybunał Obrachunkowy opublikował ponadto szereg dokumentów informacyjnych na temat poważnych trudności strukturalnych obserwowanych obecnie we Francji. Publikacje te obejmują szczegółowe podsumowanie niedawnych prac i nowych opracowań; analizowane są w nich największe wyzwania na najbliższe lata i proponowane narzędzia, które mogłyby posłużyć do sprostania tym zadaniom. Dokumenty informacyjne dotyczą pięciu szerokich zagadnień polityki publicznej: edukacji szkolnej, miejsc pracy dla ludzi młodych, przemysłu, ubezpieczeń zdrowotnych i zdrowia publicznego oraz sektora kultury. Mają one przyczynić się do pobudzenia debaty publicznej w czasie odpowiednim na podjęcie dyskusji obywatelskiej, a jednocześnie umożliwić pogodzenie skutecznej polityki publicznej ze wsparciem zrównoważonego rozwoju.

W 2021 r. ukazało się także kilka skrótowych sprawozdań z kontroli, z których każde liczyło około 20 stron. Sprawozdania takie powstają w oparciu o przyspieszoną procedurę w celu analizy nowych środków pomocy publicznej, przekazania użytecznych uwag i komentarzy na przyszłość.

Izby regionalne i zamorskie publikują następujące dokumenty:

• swoje sprawozdania z kontroli zarządzania dla władz lokalnych,
• niektóre sprawozdania w ramach ogólnego sprawozdania rocznego Trybunału Obrachunkowego.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Trybunał Obrachunkowy ma konstytucyjny obowiązek informowania społeczeństwa o swojej działalności. W związku z tym publikuje coraz więcej wyników swoich prac w mediach (27 000 ogłoszeń powielonych przez prasę w 2021 r., w tym 18 500 dotyczyło wyłącznie Trybunału Obrachunkowego), na swojej stronie internetowej (ponad 2,1 mln wejść na stronę w 2021 r., w tym 1,4 mln odwiedzających) i w mediach społecznościowych (158 000 obserwujących).

Trybunał przesyła wszystkie swoje najważniejsze sprawozdania do rządu i parlamentu oraz dąży do ich upowszechnienia.

Parlament otrzymuje i wykorzystuje sześć sprawozdań rocznych oraz sprawozdania tematyczne Trybunału. Trybunał publikuje również informacje o działaniach następczych podjętych w związku z jego zaleceniami.

Publikuje też wszystkie sprawozdania dotyczące funduszy charytatywnych.

Izby regionalne i zamorskie przesyłają swoje sprawozdania z kontroli zarządzania władzom lokalnym, które są zobowiązane je odczytywać na posiedzeniach rad lokalnych, otwartych dla publiczności i dla mediów.

Trybunał, izby regionalne i zamorskie oraz Sąd Dyscypliny Budżetowej i Finansowej wydają opinie i podają je do wiadomości publicznej. Publikują zbiory orzecznictwa z komentarzem.

Wyroki Sądu – z pewnymi wyjątkami – są publikowane w Dzienniku Urzędowym Republiki Francuskiej oraz na jego stronie internetowej.

— WSPÓŁPRACA

Trybunał Obrachunkowy ściśle współpracuje z izbami regionalnymi i zamorskimi, które samodzielnie monitorują swoje prace. Kieruje też postępowaniami wyjaśniającymi prowadzonymi razem z izbami regionalnymi i zamorskimi w obszarach należących do ich wspólnych kompetencji.

Trybunał współpracuje ponadto z komisjami parlamentarnymi, Radą Państwa, sądami (za pośrednictwem Prokuratora Generalnego), innymi niezależnymi organami administracyjnymi i generalnymi inspektoratami rządowymi.

Na szczeblu międzynarodowym Trybunał współpracuje z innymi najwyższymi organami kontroli w ramach inicjatyw dwustronnych, takich jak współpraca partnerska i tematyczna, oraz bierze udział w pracach organizacji wielostronnych, w tym Unii Europejskiej, EUROSAI, INTOSAI i AISCCUF, czyli stowarzyszenia francuskojęzycznych najwyższych organów kontroli. Trybunał przeprowadza liczne międzynarodowe ankiety porównawcze wśród innych najwyższych organów kontroli lub w ramach własnych prac badawczych – ankiety te stają się systematycznym uzupełnieniem kontroli – oraz odpowiada na podobne wnioski (142 ankiety w 2021 r.).

Trybunał pełni również funkcję kontrolera szeregu organizacji międzynarodowych. W 2021 r. był on kontrolerem Światowego Programu Żywnościowego, Międzynarodowego Trybunału Karnego, Rady Europy, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Światowej Organizacji Handlu. 16 listopada 2021 r. na 76. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ francuski Trybunał Obrachunkowy został wybrany na członka kolegium biegłych rewidentów ONZ na okres 2022–2028 i obejmie tę funkcję 1 lipca 2022 r. Do jego zadań będzie należało badanie zarządzania i rozliczeń tej organizacji poprzez kontrole wykonania zadań i kontrole w zakresie prawidłowości.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Grecki Trybunał Obrachunkowy przeprowadza kontrole wydatków i rozliczeń państwa, władz lokalnych i innych podmiotów prawnych, zgodnie z przepisami prawa lub w przypadku gdy dysponują one środkami publicznymi.

Jego właściwość rozciąga się na agendy i ministerstwa rządowe, organy władz lokalnych i inne organizacje sektora publicznego. Może również uczestniczyć w kontroli rozliczeń podmiotów prawnych podlegających prawu prywatnemu.

Ma też prawo pełnego dostępu do wszystkich systemów informatycznych, ksiąg rachunkowych sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz do wszelkiej dokumentacji, a także prawo do nieograniczonych kontaktów z pracownikami tych instytucji. Może również wnioskować o wszelkie odpowiednie informacje do wszystkich właściwych organów, które są zobowiązane do współpracy.

WŁAŚCIWOŚĆ JURYSDYKCYJNA

Grecki Trybunał Obrachunkowy orzeka w sprawie środków odwoławczych i środków dochodzenia roszczeń w przypadku sporów dotyczących:

• rent i emerytur;
• kontroli rozliczeń w wymiarze ogólnym;
• odpowiedzialności cywilnej pracowników sektora publicznego za spowodowane przez nich – umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa podczas wykonywania swoich obowiązków – straty na rzecz państwa, lokalnych agencji lub podmiotów prawa publicznego;
• odpowiedzialności urzędników służby cywilnej za nieuzasadnione wzbogacenie w wyniku korupcji (nieuzasadnione w świetle kontroli ich rocznych oświadczeń majątkowych).

Trybunał wydaje również opinie na temat:

• projektów przepisów dotyczących a) rent i emerytur (zgodnie z wymogiem konstytucyjnym), b) zagadnień szczególnej wagi związanych z zarządzaniem finansami przez organy administracji rządowej, c) kwestii związanych z zamówieniami publicznymi, d) zagadnień wchodzących w zakres kompetencji Trybunału;
• kwestii o charakterze finansowym, pod warunkiem że opinia Trybunału nie przesądzi o rozstrzygnięciu toczącego się sporu przed zakończeniem postępowania;
• projektów decyzji dotyczących a) zrównoważenia dochodów i wydatków z budżetu państwa, b) modyfikacji kryteriów i warunków uznania dochodów za należności nieściągalne lub zmiany tej klasyfikacji.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

Uprawnienia greckiego Trybunału Obrachunkowego są umocowane w art. 98 konstytucji, a Trybunał wykonuje swoje obowiązki zgodnie z przepisami prawa. W ostatnich latach uchwalone zostały dwie nowe ustawy: ustawa nr 4700/2020 (A 127) w sprawie jednolitej procedury, ustanawiająca kompletne ramy prawne regulujące kontrole przed zawarciem umowy, oraz ustawa nr 4820/2021 (A 130) w sprawie ustawy organicznej o greckim Trybunale Obrachunkowym.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Uprawnienia kontrolne greckiego Trybunału Obrachunkowego obejmują:

• Prezydenta Republiki,
• Prezydium Rządu,
• Parlament,
• 19 ministerstw,
• 7 zdecentralizowanych organów administracji,
• 5 niezależnych organów konstytucyjnych oraz 18 niezależnych organów administracyjnych, które nie zostały ustanowione bezpośrednio na mocy konstytucji,
• 332 gminy (władze lokalne pierwszego szczebla),
• 13 regionów (władze lokalne drugiego szczebla),
• 26 instytucji ubezpieczeń społecznych,
• 106 szpitali państwowych.

Grecki Trybunał Obrachunkowy przeprowadza również kontrolę sprawozdań finansowych około 450 innych podmiotów prawnych w sektorze publicznym, publicznych i prywatnych podmiotów prawnych należących do władz lokalnych (755), jak również subsydiowanych podmiotów prywatnych.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Trybunał sprawujący funkcję jurysdykcyjną, kontrolną i doradczą.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Grecki Trybunał Obrachunkowy to najwyższy sąd zajmujący się finansami publicznymi w ramach greckiego systemu sądowego.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Trybunał ma obowiązek przedkładać parlamentowi roczne sprawozdanie z działalności kontrolnej oraz poświadczenie wiarygodności w sprawie wykonania budżetu państwa.

Każdego roku Prezes Trybunału przedstawia parlamentowi roczny program prac kontrolnych. Parlament może zaproponować nadanie priorytetu niektórym spośród zaplanowanych kontroli, a także wystąpić o przeprowadzenie maksymalnie trzech dodatkowych kontroli w stosunku do tych już zaplanowanych na dany rok, które będą dotyczyć w szczególności uchybień w publicznych systemach zarządzania.

Sprawozdania z kontroli tematycznych są udostępniane odpowiedniej komisji parlamentarnej przed upublicznieniem ich za pośrednictwem prasy, a Prezes Trybunału Obrachunkowego przedstawia te sprawozdania – zgodnie z regulaminem – parlamentowi.

Parlament zatwierdza również budżet Trybunału na podstawie zaleceń Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Sprawiedliwości.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Najwyższym organem jurysdykcyjnym jest Plenum Trybunału Obrachunkowego, w którego skład wchodzi Prezes, 10 wiceprezesów i 40 sędziów radców. Plenum może obradować w pełnym składzie, dużym składzie lub w jednym z trzech mniejszych składów. Liczba członków obradujących w każdym z tych mniejszych składów jest różna w zależności od decyzji podjętej przez Plenum w pełnym składzie.

Plenum w pełnym składzie to Prezes Trybunału oraz wszyscy wiceprezesi i sędziowie radcowie. W przypadku dużego składu obejmuje ono Prezesa, wiceprezesów oraz 20 sędziów radców wybieranych w drodze losowania. Każdy z trzech mniejszych składów Plenum obejmuje Prezesa Trybunału oraz łącznie 14 wiceprezesów i sędziów radców. Wiceprezesi są przypisywani do danego składu Plenum w kolejności uzależnionej od ich stażu pracy, podczas gdy sędziowie radcowie wybierani są losowo co trzy lata na zasadach określonych w odnośnej decyzji Plenum.

KADENCJA

Członkowie są sędziami mającymi gwarancję niezawisłości osobistej i służbowej; pełnią swoją funkcję dożywotnio.

METODA WYBORU

Prezes jest powoływany dekretem prezydenckim na wniosek Rady Ministrów.

Sędziowie radcowie są powoływani dekretem prezydenckim na mocy decyzji Najwyższej Rady Sądowniczej.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Na czele greckiego Trybunału Obrachunkowego stoi Prezes. Na szczeblu niżej w hierarchii służbę pełni 10 wiceprezesów, z których siedmiu przewodniczy izbom jurysdykcyjnym i składom orzekającym Trybunału.

Wiceprezesi zastępują Prezesa w kolejności uzależnionej od ich stażu pracy. W Trybunale jest 166 stanowisk sędziowskich. Obecnie obowiązki wykonuje 40 sędziów radców, 50 asesorów sądowych, 29 sędziów sprawozdawców oraz pięciu sędziów sprawozdawców – stażystów.

Nieodłącznym elementem struktury organizacyjnej Trybunału jest biuro rzecznika generalnego, które stanowi niezależną jednostkę sądowniczą działającą w interesie publicznym obejmującą rzecznika, jego zastępcę i trzech podwładnych, a także czterech sędziów sprawozdawców – stażystów. Obecnie oddelegowani do wsparcia prac biura są ponadto asesorzy sądowi i sędziowie sprawozdawcy.

Na Trybunał składa się Plenum (którego strukturę przedstawiono powyżej), siedem izb z uprawnieniami sądowniczymi (z wiceprezesem na czele) oraz trzy nowo utworzone departamenty kontroli (Departament Kontroli I – z Prezesem na czele, Departament Kontroli II i Departament Analiz i Opinii – z wiceprezesem na czele). Są one odpowiedzialne za wszystkie kwestie dotyczące planowania i przeprowadzania każdego rodzaju kontroli oraz za sprawozdanie z kontroli sprawozdania finansowego i bilansu państwa oraz sprawozdanie roczne.

W skład struktury organizacyjnej Trybunału wchodzi ponadto sześć sekcji jurysdykcyjnych (składy orzekające pod przewodnictwem sędziego radcy), z których trzy odpowiadają za kontrole przeprowadzane przed zawarciem umów, dwie wykonują obowiązki w zakresie kontroli i jurysdykcji, a jedna odpowiada głównie za nadzór, koordynację i monitorowanie kontroli przeprowadzanych w Grecji przez Europejski Trybunał Obrachunkowy oraz za stosunki międzynarodowe greckiego Trybunału Obrachunkowego.

W ministerstwach, prefekturach/regionach i w większych gminach istnieją biura kontroli znajdujące się pod kierownictwem komisarzy Trybunału (tj. urzędników sądowych z wyższym wykształceniem, posiadających ponad 15 lat doświadczenia i stopień szefa działu), mające uprawnienia w zakresie kontroli i nakładania sankcji. Obecnie w Atenach znajduje się 55 biur komisarzy, a w całej Grecji – 56. W Trybunale pracuje 632 urzędników sądowych.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 632 EPC (zarządzanie: 15%; kontrole: 64%; administracja: 21%) +142 sędziów.
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 34%, ♀ 66%. Średni wiek: 52.

(okres odniesienia: kwiecień 2022 r.)

BUDŻET

• 36,9 mln euro,
• przydział: około 95% na wynagrodzenia i pensje,
• < 0,01% całkowitego budżetu państwa.

(okres odniesienia: kwiecień 2022 r.)

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Grecki Trybunał Obrachunkowy planuje swoje prace, korzystając z wieloletnich i rocznych programów prac, które są zatwierdzane przez Plenum.

Wieloletni program prac obejmuje wykaz zagadnień kontrolnych uszeregowanych pod względem priorytetów strategicznych. Określone są w nim także cele i priorytety zaplanowanych kontroli. Przy wyborze kontroli, które zostaną uwzględnione w rocznym programie prac, i rozważaniu ich ewentualnego połączenia uwzględnia się priorytety strategiczne wytyczone w programie wieloletnim, regularne prace kontrolne Trybunału, do których przeprowadzenia jest on zobowiązany na mocy przepisów, ewentualne wnioski parlamentu, przedstawicieli rozmaitych organów lub obywateli o wszczęcie kontroli w następstwie złożonych skarg, jak również propozycje współpracy z europejskimi i międzynarodowymi instytucjami kontrolnymi.

— METODY KONTROLI

Trybunał przeprowadza kontrole przed zawarciem umowy i kontrole ex post, w tym kontrole tematyczne obejmujące obszary dużego zainteresowania (mogą to być kontrole finansowe, zgodności lub wykonania zadań), a także kontrole następcze zgodnie z podręcznikiem kontroli Trybunału oraz Międzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej (INTOSAI).

Trybunał przeprowadza obecnie:

• kontrole przed zawarciem umów o zamówienie publiczne o dużej wartości finansowej, które zostało udzielone przez państwo lub inny równoważny podmiot prawny zgodnie z przepisami prawa (kontrole przed zawarciem umowy);
• kontrole ex post sprawozdań finansowych sporządzanych przez księgowych państwa i władz lokalnych lub innych podmiotów prawnych, skutkujące decyzją właściwego komisarza Trybunału lub właściwej sekcji jurysdykcyjnej w sprawie uznania tych sprawozdań za rzetelne albo odrzucenia ich jako niezgodnych z prawem. W tym ostatnim przypadku deficyt zostanie odzyskany;
• kontrole tematyczne (finansowe, zgodności i wykonania zadań) obejmujące obszary dużego zainteresowania zgodnie z rocznym programem kontroli Trybunału oraz międzynarodowymi standardami i zasadami najwyższych organów kontroli (określonymi w ramach dokumentów zawodowych INTOSAI – IFPP).

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał Obrachunkowy publikuje następujące dokumenty:

• Obowiązkowe sprawozdania z kontroli:
  • roczne sprawozdanie ze swojej działalności kontrolnej, obejmujące wyniki jego działalności, uwagi wynikające z jego prac, sugestie dotyczące reform i usprawnień (w tym odpowiednie przepisy);
  • poświadczenie wiarygodności w sprawie wykonania budżetu państwa;
• Sprawozdania z kontroli przeprowadzanych z inicjatywy własnej: Trybunał publikuje również sprawozdania z kontroli przeprowadzonych zgodnie z jego rocznym programem prac;
• Sprawozdania z kontroli przeprowadzonych na wniosek parlamentu (maksymalnie trzech w ciągu roku), które nie były pierwotnie zaplanowane, a dotyczyły w szczególności uchybień w publicznych systemach zarządzania;
• Opinie w sprawie przepisów: Trybunał wydaje opinie na temat projektów ustaw dotyczących rent i emerytur lub uznawania stażu pracy przy obliczaniu wysokości uprawnień emerytalno-rentowych, jak również na temat wszelkich kwestii wchodzących w zakres jego uprawnień konstytucyjnych – na wniosek ministrów lub zgodnie z wymogami przewidzianymi w przepisach.
• Inne publikacje:
  • Sprawozdania z monitorowania wyników kontroli.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Sprawozdanie roczne Trybunału jest publikowane w greckim Dzienniku Ustaw, a także jest publicznie dostępne na stronie internetowej Trybunału. Na stronie zamieszczane są również sprawozdania z kontroli tematycznych. Prezes Trybunału przedstawia te sprawozdania parlamentowi, zgodnie z regulaminem oraz ustawą organiczną o greckim Trybunale Obrachunkowym.

Wyroki i orzeczenia (po usunięciu z nich danych osobowych) składów orzekających ukazują się na stronie internetowej Trybunału oraz w przeglądach prawnych.

Trybunał może organizować konferencje w celu przedstawienia wyników swoich prac kontrolnych jednostkom kontrolowanym i zainteresowanym stronom.

Biuro prasowe odpowiada za publikację komunikatów prasowych, zamieszczanie ich na stronie internetowej Trybunału i w mediach społecznościowych, a także za kontakty z prasą.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Trybunał Obrachunkowy przeprowadza w sposób ciągły zewnętrzne kontrole ex post w odniesieniu do działalności finansowej i gospodarczej w sektorze publicznym, jak również w odniesieniu do rocznych sprawozdań finansowych partii politycznych, które otrzymują dotacje na pokrycie wydatków operacyjnych, oraz w odniesieniu do procesów wyborczych (funkcja kontrolna). Ocenia także kwestię odpowiedzialności rachunkowej w przypadku osób, które zarządzają środkami publicznymi i majątkiem publicznym (funkcja jurysdykcyjna), a ponadto ma uprawnienia do nakładania sankcji na partie polityczne oraz pełni ograniczone funkcje doradcze.

Jurysdykcja Trybunału rozciąga się na terytorium Hiszpanii.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 136 oraz art. 153 lit. d) konstytucji Hiszpanii (1978),
• ustawa organiczna nr 2/1982 o Trybunale Obrachunkowym,
• ustawa nr 7/1988 o funkcjonowaniu Trybunału Obrachunkowego,
• ustawa organiczna nr 8/2007 w sprawie finansowania partii politycznych,
• ustawa organiczna nr 5/1985 w sprawie ogólnej ordynacji wyborczej.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Trybunału podlegają:

• państwowy sektor publicznyobejmujący:
  • organy administracji państwowej (w tym 22 ministerstwa i kancelaria rządu),
  • instytucje sektora publicznego na szczeblu państwowym, w tym 447 podmiotów:
  • 212 organów administracji publicznej (47,4%)
  • 199 przedsiębiorstw publicznych (44,5%)
  • 36 fundacji publicznych (8,1%)
• sektor publiczny na szczeblu regionalnym: 17 wspólnot autonomicznych i dwa miasta autonomiczne, łącznie ok. 1 331 podmiotów:
  • 427 organów administracji publicznej (32,1%)
  • 491 przedsiębiorstw publicznych (36,9%)
  • 413 fundacji publicznych (31,0%)
• sektor publiczny na szczeblu lokalnym obejmujący 12 924 podmioty,
• partie polityczne: partie posiadające reprezentację parlamentarną (22 partie polityczne) oraz pozostałe partie.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Trybunał pełniący funkcję jurysdykcyjną.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Trybunał Obrachunkowy jest najwyższym organem kontroli w Hiszpanii. Odpowiada za kontrolę sprawozdań finansowych i zarządzania działalnością finansową i gospodarczą państwa i sektora publicznego oraz kontrolę rocznych sprawozdań finansowych partii politycznych, które otrzymują dotacje na pokrycie wydatków operacyjnych, oraz kontrolę rozliczeń wydatków poniesionych w związku z organizacją wyborów.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

RELACJE Z PARLAMENTEM HISZPANII

Trybunał odpowiada bezpośrednio przed parlamentem, bez uszczerbku dla wykonywanych niezależnie obowiązków nadzorczych i jurysdykcyjnych, i pełni powierzone mu funkcje badania i kontrolowania ogólnych rachunków państwa. Parlament może zaproponować przeprowadzenie pewnych kontroli.

Trybunał pozostaje w stałym kontakcie z parlamentem za pośrednictwem Wspólnej Komisji Kongresu i Senatu ds. Stosunków z Trybunałem.

Po zatwierdzeniu programu kontroli Trybunału przez plenum jest on przesyłany do wspomnianej wyżej Wspólnej Komisji.

Rezultaty kontroli (przedstawione w sprawozdaniach, notach, wnioskach, notatkach służbowych zatwierdzonych przez plenum Trybunału) są przekazywane hiszpańskiemu parlamentowi. Podczas przesłuchania z udziałem Prezesa Trybunału Wspólna Komisja Kongresu i Senatu ds. Stosunków z Trybunałem omawia każde ze sprawozdań, not, wniosków i notatek służbowych i podejmuje stosowne decyzje.

Trybunał może zwrócić uwagę parlamentu na przypadki braku współpracy ze strony podmiotów, które są do takiej współpracy zobowiązane (co nie wyklucza podjęcia innych działań przewidzianych przepisami prawa).

RELACJE Z RZĄDEM

Trybunał jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań.

Po zatwierdzeniu sprawozdanie Trybunału z kontroli jest przesyłane, stosownie do potrzeb, do rządu krajowego, zarządów wspólnot autonomicznych lub na posiedzenia plenarne organów władz lokalnych.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Trybunałem kieruje kolegialne plenum, w którym zasiada 12 radców kontrolnych (jeden z nich pełni funkcję Prezesa) oraz Prokurator Generalny Trybunału.

Ponadto w Trybunale działa Zarząd, w skład którego wchodzą Prezes i kierownicy sekcji ds. kontroli i ds. ścigania w ramach Trybunału. Odpowiada on za stosunki z parlamentem, kwestie kadrowe i planowanie prac. Wykonuje również uprawnienia dyscyplinarne w przypadku poważnych uchybień oraz opracowuje i proponuje punkty porządku obrad plenum.

KADENCJA

Radcowie: 9 lat, z możliwością odnowienia mandatu. Radcom przysługuje status sędziów. Są oni niezawiśli i nieusuwalni.

Prokurator Generalny: 5 lat, z możliwością odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Radców powołuje hiszpański parlament (sześciu powołuje Kongres, a sześciu Senat, w obu izbach większością trzech piątych głosów). Prokuratora Generalnego powołuje rząd.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Na sekcję Trybunału ds. kontroli składa się osiem działów. Należy do nich pięć działów sektorowych (zajmujących się działalnością finansową i gospodarczą sektora publicznego), dwa działy ds. samorządu terytorialnego (jeden z nich kontroluje działalność finansową i gospodarczą wspólnot autonomicznych i miast autonomicznych, drugi natomiast – podmioty na szczeblu prowincji i gmin) oraz dział przeprowadzający kontrole partii politycznych.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 735 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (marzec 2022 r.) (ok. 56% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole, 11% wykonuje zadania jurysdykcyjne).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 38%, ♀ 62%. Średni wiek: 54,49.

BUDŻET

• 75 mln euro (2022), stanowiące część ogólnego budżetu państwa.
• Przydział środków: około 86% na wynagrodzenia pracowników.
• 0,02% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Trybunał opracowuje plan prac kontrolnych w programie rocznym, opierając się przy tym na swoich własnych planach średnio- i długoterminowych. Roczny program prac kontrolnych jest zatwierdzany przez plenum Trybunału, które następnie przesyła go do Wspólnej Komisji Kongresu i Senatu ds. Stosunków z Trybunałem działającej przy hiszpańskim parlamencie.

W programie uwzględnia się kontrole, które muszą zostać przeprowadzone na mocy mandatu prawnego Trybunału, kontrole podejmowane z własnej inicjatywy przez Trybunał i kontrole zaproponowane przez hiszpański parlament (oraz przez zgromadzenia ustawodawcze wspólnot autonomicznych, jeśli leży to w zakresie ich kompetencji). Plenum może dodawać, zmieniać, zawieszać lub anulować zadania kontrolne w ciągu roku.

Wspomniany roczny program prac jest publikowany na stronie internetowej Trybunału.

— METODY KONTROLI

Trybunał przeprowadza:

• kontrole zgodności mające na celu sprawdzenie, czy zarządzanie gospodarcze i finansowe w ramach jednostki, działania lub programu objętych kontrolą jest zgodne z obowiązującymi przepisami i regulacjami;
• kontrole finansowe mające na celu wydanie opinii na temat wiarygodności informacji przedstawionych w sprawozdaniach finansowych danego podmiotu pod kątem stosowania obowiązujących zasad, kryteriów i standardów rachunkowości;
• kontrole wykonania zadań mające na celu ocenę wszystkich lub części operacji, systemów zarządzania i procedur w ramach jednostki, programu lub działania objętych kontrolą pod kątem zasadności ekonomicznej i finansowej oraz ocenę tego, czy przestrzega się w nich zasad należytego zarządzania.

W przypadku łączenia różnych typów kontroli można mówić o:

• kontrolach prawidłowości realizujących cele kontroli zgodności i kontroli finansowych;
• kontrolach kompleksowych obejmujących wszystkie wspomniane wyżej rodzaje kontroli.

Trybunał przeprowadza również kontrole następcze, która służą wyłącznie sprawdzeniu, w jakim stopniu zastosowano się do zaleceń wydanych przez Trybunał we wcześniejszych sprawozdaniach z kontroli.

Ponadto Trybunał przeprowadza kontrole horyzontalne, w ramach których kontroluje szereg podmiotów z jednego podsektora publicznego lub z różnych podsektorów o wspólnych cechach, przy czym obejmują one te same cele i zakres czasowy.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał sporządza następujące sprawozdania i publikacje (przy czym każdy z tych dokumentów musi zostać zatwierdzony przez plenum):

• sprawozdania specjalne, przedstawiające rezultaty, wnioski i zalecenia poszczególnych kontroli,
• roczny protokół wykonania zadań, zawierający podsumowanie prac kontrolnych i działalności jurysdykcyjnej Trybunału w danym roku oraz najważniejsze rezultaty,
• ostateczną deklarację dotyczącą ogólnych rachunków państwa, która obejmuje opinię na temat zarządzania finansami państwa i państwowego sektora publicznego,
• roczne sprawozdanie z kontroli sektora publicznego na szczeblu regionalnym,
• roczne sprawozdanie z kontroli sektora publicznego na szczeblu lokalnym,
• wnioski dotyczące propozycji działań, które w mniemaniu Trybunału mogłyby usprawnić zarządzanie finansami w sektorze publicznym,
• noty – dokumenty zawierające analizę konkretnego zagadnienia ze względu na jego szczególne znaczenie lub wyjątkowy charakter.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Rezultaty kontroli, po zatwierdzeniu ich przez plenum, są publikowane na stronie internetowej Trybunału i przesyłane następującym odbiorcom:

• hiszpańskiemu parlamentowi,
• zgromadzeniom ustawodawczym wspólnot autonomicznych lub
• na posiedzenia plenarne organów na szczeblu lokalnym, stosownie do potrzeb.

Są one również przesyłane rządowi krajowemu, zarządom wspólnot autonomicznych oraz na posiedzenia plenarne władz lokalnych, stosownie do potrzeb.

Po przeanalizowaniu przez parlament sprawozdanie z kontroli wraz z uchwałą przyjętą przez Wspólną Komisję jest publikowane w Dzienniku Urzędowym (oraz w stosownych przypadkach w dzienniku urzędowym wspólnoty autonomicznej).

Trybunał publikuje również na swojej stronie internetowej komunikaty prasowe zapewniające szybki dostęp do najnowszych informacji na temat sprawozdań i dokumentów Trybunału.

Ponadto wydawany jest kwartalny biuletyn, zawierający informacje na temat działalności Trybunału.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Trybunał ściśle koordynuje swoje działania z regionalnymi organami kontroli zewnętrznej, które zostały utworzone w niektórych wspólnotach autonomicznych.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Kontroler i Audytor Generalny odgrywa główną rolę w procesie rozliczalności środków publicznych poprzez zapewnianie parlamentowi – za pośrednictwem Komisji Rachunków Publicznych – poświadczenia dotyczącego zarządzania środkami publicznymi oraz przedstawianie sprawozdań na temat kwestii stwierdzonych w trakcie kontroli i innych badań.

Najważniejsze zadania:

• kontrola i sprawozdawczość w zakresie rozliczeń finansowych organów publicznych;
• potwierdzenie, że transakcje instytucji publicznych są zgodne z przepisami oraz że środki są przeznaczane na zamierzone cele;
• badanie, czy organy publiczne zarządzają zasobami w sposób gospodarny i efektywny oraz czy dysponują mechanizmami umożliwiającymi ocenę skuteczności operacji;
• zezwalanie na zwolnienie środków Skarbu Państwa na cele dozwolone przez prawo.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Irlandii (z 1922 r., zastąpiona w 1937 r.): art. 33,
• ustawa o Skarbie Państwa i Departamentach Kontroli z 1866 r.,
• ustawa o Kontrolerze i Audytorze Generalnym z 1923 r., zmieniona w 1993 r.,
• ustawa o Kontrolerze i Audytorze Generalnym oraz Komisjach Oireachtas (przepisy szczegółowe) z 1998 r.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Urząd Kontrolera i Audytora Generalnego przeprowadza kontrole:

• wyników głosowania: w liczbie 44,
• finansowych środków resortowych: w liczbie 26,
• podmiotów finansowych: w liczbie 29;
• placówek opieki zdrowotnej: w liczbie 28,
• organów północno-południowych: w liczbie 7,
• placówek oświatowych: 44,
• organów częściowo państwowych: 109.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, na którego czele stoi Kontroler i Audytor Generalny.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Organ w pełni niezależny.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Podstawą stosunków z parlamentem jest zasadniczo sprawozdawczość. Wyniki działań kontrolnych są przedstawiane parlamentowi w postaci poświadczeń z kontroli i sprawozdań z zarządzania finansowego. Komisja Rachunków Publicznych analizuje również sprawozdania specjalne Urzędu Kontrolera i Audytora Generalnego. Komisja ściśle współpracuje z Urzędem, który uczestniczy w jej posiedzeniach w charakterze członka stałego. Wyniki niezależnych badań Urzędu Kontrolera i Audytora Generalnego stanowią dla Komisji podstawę do wszczynania postępowań wyjaśniających.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Komisja Obrachunkowa składająca się z Kontrolera i Audytora Generalnego, sekretarza i dyrektorów ds. kontroli, oraz Zarząd, w skład którego wchodzą dyrektorzy i zastępcy dyrektorów ds. kontroli.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Komisja Obrachunkowa sprawuje niezależny nadzór nad Urzędem Kontrolera i Audytora Generalnego oraz jest odpowiedzialna za opracowywanie i wdrażanie strategii. Zarząd koordynuje działalność Urzędu.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 171 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (stan na grudzień 2021 r.).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 50%, ♀ 50%. Średni wiek: 41 lat.

BUDŻET

• 15,5 mln euro (2021),
• <0,02% łącznych wydatków publicznych.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Urząd Kontrolera i Audytora Generalnego podejmuje niezależne decyzje na temat swojego programu prac w zakresie kontroli wykonania zadań. Opiera się przy tym na ogólnej strategii sprawozdawczej i szczegółowych strategiach sektorowych. Program kontroli finansowych jest opracowany w taki sposób, by zapewnić przestrzeganie ustawowych terminów w stosownych przypadkach.

— METODY KONTROLI

Urząd Kontrolera i Audytora Generalnego przeprowadza kontrole finansowe i kontrole wykonania zadań. Są one przeprowadzane zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej (ISSAI) oraz kodeksem etyki Urzędu.

Urząd korzysta z podręczników kontroli wykonania zadań i kontroli finansowej oraz z praktycznych wytycznych.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd Kontrolera i Audytora Generalnego sporządza następujące sprawozdania:

• opinie w sprawie rachunków publicznych,
• sprawozdania w istotnych sprawach dotyczących gospodarności oraz zarządzania środkami publicznymi,
• pisma do organów zarządzających w następstwie kontroli w sprawach dotyczących wewnętrznej kontroli finansowej, zarządzania i ładu korporacyjnego,
• sprawozdania na temat udzielania kredytów w ramach zezwolenia na wypłatę środków państwowych przez Centralny Bank Irlandii na cele zgodne z prawem.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Organy sektora publicznego są zobowiązane do przedkładania parlamentowi swoich sprawozdań finansowych, w tym sprawozdania z kontroli sporządzonego przez Urząd Kontrolera i Audytora Generalnego.

Co roku Urząd Kontrolera i Audytora Generalnego przedkłada parlamentowi sprawozdania finansowe agend i biur rządu oraz sprawozdanie dotyczące rozliczeń służb publicznych. Ponadto sprawozdania specjalne przedkładane są odpowiedniemu ministrowi, który odpowiada za ich przedstawienie parlamentowi.

Sprawozdania są publicznie dostępne na stronie internetowej Urzędu Kontrolera i Audytora Generalnego oraz w bibliotece Parlamentu Irlandii. Wszystkim sprawozdaniom specjalnym towarzyszą komunikaty prasowe.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Urząd Kontrolera i Audytora Generalnego utrzymuje kontakty ze Służbami Kontroli Samorządu w Irlandii. Służby te odpowiadają za kontrolę organów samorządu terytorialnego. Wszystkie sprawozdania Służb Kontroli Samorządu udostępniane są Urzędowi Kontrolera i Audytora Generalnego.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Uprawnienia Kontroli Państwowej Republiki Litewskiej są ustanowione w Konstytucji Republiki Litewskiej, ustawie Republiki Litewskiej o Kontroli Państwowej oraz innych aktach prawnych.

Kontrola Państwowa nadzoruje, czy majątek państwowy jest zarządzany i wykorzystywany skutecznie i zgodnie z przepisami oraz czy budżet państwowy jest prawidłowo i skutecznie wykonywany, a także przeprowadza kontrole publiczne, sprawuje kontrolę nad polityką budżetową oraz prowadzi inne działania służące osiągnięciu celów określonych w ustawie o Kontroli Publicznej.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Republiki Litewskiej: rozdział o Kontroli Państwowej (1992),
• ustawa o Kontroli Państwowej (1995).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli podlegają:

• instytucje i zakłady państwowe,
  • ministerstwa: w liczbie 14,
  • agencje rządowe: w liczbie 14,
  • agencje w ramach ministerstw: w liczbie 77,
• gminy, zakłady miejskie, instytucje i ich fundusze pieniężne,
• państwowe fundusze walutowe i podatkowe,
• wszelkiego rodzaju przedsiębiorstwa, w których organy administracji państwowej lub samorządowej posiadają co najmniej 50% głosów,
• wszystkie podmioty, którym instytucje państwowe lub samorządowe przydzieliły środki lub na rzecz których przeniosły mienie,
• wykonanie budżetu państwa,
• budżet Państwowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• budżet Funduszu Obowiązkowych Ubezpieczeń Zdrowotnych.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, z Kontrolerem Państwowym na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Kontrola Państwowa jest niezależnym najwyższym organem kontroli, rozliczanym ze swoich prac jedynie przez parlament; jest niepowiązana formalnie z innymi organami rządowymi.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Kontrola Państwowa jest odpowiedzialna przed parlamentem i wspiera go w sprawowaniu kontroli parlamentarnej. W związku z tym parlament i Kontrola Państwowa pozostają w regularnym kontakcie.

Najbliższe relacje Kontrola Państwowa utrzymuje z parlamentarną Komisją Kontroli, która analizuje publikowane przez nią sprawozdania i przyczynia się do wdrożenia zawartych w sprawozdaniach zaleceń, podejmując odpowiednie decyzje.

Parlament może zlecić Kontroli Państwowej przeprowadzenie niektórych kontroli leżących w zakresie jej uprawnień.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Na czele Kontroli Państwowej stoi Kontroler Państwowy wraz z trzema zastępcami.

KADENCJA

Zastępcy Kontrolera Państwowego są powoływani na okres 5 lat, z możliwością jednokrotnego odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Zastępcy Kontrolera Państwowego są powoływani przez prezydenta Republiki Litewskiej na zalecenie Kontrolera Państwowego.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Kontrola Państwowa łączy trzy funkcje w jednej instytucji:

• najwyższego organu kontroli,
• instytucji kontrolującej inwestycje Unii Europejskiej,
• instytucji budżetowej.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 232 pracowników zatrudnionych na pełen etat (stan na 1 kwietnia 2022 r.) (68% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 23%, ♀ 77%. Średni wiek: 43 lata.

BUDŻET

• 9,591 mln euro (2022).

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Kontrola Państwowa planuje prace w ramach rocznych programów kontroli według własnego uznania. Na etapie planowania przeprowadza się monitorowanie działalności sektora publicznego, gromadzi dane oraz analizuje istniejące i potencjalne zagrożenia. Zainteresowane strony mogą zgłaszać propozycje tematów kontroli.

Program prac może ulegać zmianie w celu odzwierciedlenia bieżących wydarzeń.

— METODY KONTROLI

Kontrola Państwowa przeprowadza kontrole finansowe, kontrole zgodności i kontrole wykonania zadań. Wszystkie stosowane przez nią metody są zgodne z międzynarodowymi standardami kontroli (ISSAI) i dobrymi praktykami.

Kontrolowane jednostki mają prawo zgłaszać uwagi do projektów sprawozdań z kontroli.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Kontrola Państwowa publikuje co roku:

• sprawozdanie z działalności,
• opinie i sprawozdania z kontroli dotyczące skonsolidowanych sprawozdań:
  • państwa,
  • Funduszu Obowiązkowych Ubezpieczeń Zdrowotnych,
  • Państwowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• opinię i sprawozdanie z kontroli dotyczące sprawozdań Państwowego Funduszu Walutowego,
• opinię i sprawozdanie z kontroli dotyczące krajowych sprawozdań finansowych, z uwzględnieniem informacji na temat długu publicznego,
• sprawozdania z kontroli wykonania zadań,
• sprawozdania dotyczące realizacji zaleceń,
• inne oceny.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Kontrola Państwowa przedkłada parlamentowi swoje roczne sprawozdanie z działalności, wszystkie sprawozdania z kontroli i opinie, jak również sprawozdania z wdrożenia zaleceń sformułowanych w toku kontroli publicznych.

Publikuje też na swojej stronie internetowej wszystkie sprawozdania z kontroli i opinie oraz roczne sprawozdanie z działalności.

Rezultaty monitorowania wdrożenia zaleceń sformułowanych w toku kontroli publicznych (stan realizacji, odpowiedzialne podmioty oraz zmiany, jakie zaszły w następstwie wdrożenia zaleceń) są na bieżąco aktualizowane i publikowane jako powszechnie dostępne informacje na stronie internetowej Kontroli Państwowej.

Kontrola Państwowa wykonuje swoje zadania z zachowaniem zasad niezależności, przejrzystości, legalności i profesjonalizmu.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Kontrola Państwowa współpracuje z parlamentem, Ministerstwem Finansów, litewską Izbą Biegłych Rewidentów oraz Stowarzyszeniem Niezależnych Kontrolerów Wewnętrznych i Stowarzyszeniem Kontrolerów Samorządów w celu wymiany doświadczeń i wypracowywania wspólnych standardów.

Kontrola Państwowa zawarła umowy o współpracy z Bankiem Litwy, Główną Komisją ds. Etyki Urzędniczej, Państwową Inspekcją Podatkową, Radą ds. Konkurencji, Ministerstwem Zabezpieczenia Społecznego i Pracy, Ministerstwem Finansów, Prokuraturą Generalną, Urzędem Zamówień Publicznych, Specjalną Służbą Śledczą, Służbą ds. Przestępstw Finansowych, Wydziałem Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu Wileńskiego, Uniwersytetem Witolda Wielkiego, Uniwersytetem Michała Römera, Związkiem Kontrolerów Samorządów, Litewską Izbą Biegłych Rewidentów i Stowarzyszeniem Kontrolerów Wewnętrznych.

W celu zapewnienia dobrej jakości kontroli prowadzonych przez Kontrolę Państwową przeprowadzane są regularne przeglądy partnerskie.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Luksemburski Trybunał Obrachunkowy kontroluje zarządzanie finansami przez organy, administrację i służby państwowe. Jest również uprawniony do badania innych podmiotów publicznych w zakresie, w jakim nie podlegają one innemu systemowi kontroli finansowej przewidzianemu w przepisach. Ponadto Trybunał może kontrolować wykorzystanie środków publicznych przyznanych na określony cel podmiotom prawnym z sektora publicznego oraz osobom fizycznym i podmiotom prawnym działającym w sektorze prywatnym, sprawdzając, czy środki te zostały spożytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem.

Realizując powierzone mu zadania, Trybunał ma prawo dostępu do wszystkich dokumentów, jakie uzna za konieczne. Obok prowadzenia prac kontrolnych Trybunał może wydawać na wniosek parlamentu opinie na temat projektów aktów prawnych.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 105 (zmieniony) konstytucji luksemburskiej (1868),
• ustawa o Trybunale Obrachunkowym (z 8 czerwca 1999 r.), z późniejszymi zmianami.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Trybunału Obrachunkowego podlegają:

• organy, administracja i służby państwowe,
• ministerstwa,
• agencje rządowe,
• inne podmioty z sektora publicznego,
• części podmiotów publicznych i prywatnych finansowane z dotacji publicznych,
• partie polityczne.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Struktura kolegialna, bez funkcji jurysdykcyjnej.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE INSTYTUCJONALNYM

Trybunał Obrachunkowy jest instytucją niezależną.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Trybunał współpracuje z parlamentem w roli doradczej. Przedstawia on wszystkie sprawozdania parlamentowi. Ponadto do Trybunału można zwrócić się o opinię przy opracowywaniu przepisów. Parlament może również zwrócić się do Trybunału o przeprowadzenie kontroli dotyczącej konkretnego zagadnienia.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Trybunałem zarządza kolegium, w którym zasiadają Prezes, wiceprezes i trzech radców.

KADENCJA

6 lat, z możliwością odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Członkowie kolegium Trybunału powoływani są przez Wielkiego Księcia na wniosek parlamentu, który przedstawia listę kandydatów.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Decyzje w Trybunale podejmuje się zgodnie z zasadą kolegialności większością głosów. Prezes przewodniczy posiedzeniom, a w przypadku równego podziału głosów dotyczących konkretnej decyzji ma głos rozstrzygający.

W skład Trybunału wchodzą dział ds. kontroli i dział administracyjny. Na dział ds. kontroli składają się cztery departamenty kontrolne, przy czym każdym z nich kieruje członek Trybunału.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 36 (2020).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 65%, ♀ 35%.

BUDŻET

• 5,02 mln euro (2021).
• W budżecie państwa przewiduje się rezerwę na działalność Trybunału Obrachunkowego w oparciu o szacunki przedstawione przez Trybunał.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Trybunał jest niezależny w ustalaniu swojego rocznego programu prac. Procedurę planowania ustala kolegium Trybunału, które przyjmuje odnośny program prac z końcem poprzedzającego roku.

Parlament może zwrócić się do Trybunału o przeprowadzenie kontroli w konkretnych obszarach.

— METODY KONTROLI

Trybunał Obrachunkowy prowadzi kontrole finansowe i kontrole wykonania zadań.

W toku kontroli Trybunał przedkłada ustalenia jednostkom kontrolowanym, które z kolei mogą w ustalonym terminie przedstawić swoje uwagi, po czym sprawozdania zostają przedłożone parlamentowi.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał Obrachunkowy publikuje:

• ogólne sprawozdanie na temat rachunków państwa,
• sprawozdania specjalne dotyczące konkretnych obszarów zarządzania finansami, przygotowane z własnej inicjatywy Trybunału lub na wniosek parlamentu,
• opinie w sprawie projektów aktów prawnych i na temat zarządzania budżetem.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Trybunał przedstawia sprawozdania roczne i sprawozdania specjalne parlamentowi, a także publikuje je na swojej stronie internetowej.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Trybunał ściśle współpracuje z kontrolowanymi przez siebie jednostkami i z odpowiednimi ministerstwami.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Urząd Kontroli Państwowej Republiki Łotewskiej przeprowadza kontrole finansowe, kontrole zgodności i kontrole wykonania zadań, w ramach których sprawdza:

• dochody i wydatki budżetów państwowych i samorządowych, w tym wykorzystanie finansowych środków pomocowych UE i innych organizacji lub instytucji międzynarodowych,
• działania związane ze stanem mienia państwowego i lokalnego.

Co roku Urząd Kontroli Państwowej przedstawia parlamentowi opinię pokontrolną dotyczącą wykonania budżetów państwa i gmin oraz opinie na temat tego, czy roczne sprawozdania finansowe zostały prawidłowo przygotowane przez ministerstwa i inne organy administracji centralnej.

Urząd przedkłada parlamentowi i Gabinetowi Ministrów sprawozdanie dotyczące:

• kontroli finansowych przeprowadzonych w jednostkach kontrolowanych, w odniesieniu do których Urząd wydał opinię z zastrzeżeniem lub opinię negatywną albo odstąpił od wyrażenia opinii,
• wszystkich kontroli wykonania zadań,
• szczególnie ważnych i istotnych ustaleń.

Jeśli w trakcie kontroli Urząd stwierdzi naruszenie norm prawnych, musi poinformować o tym odpowiednie organy ścigania. Urząd jest uprawniony do odzyskiwania utraconych środków, które za sprawą zaniedbania obowiązków przez daną osobę uszczupliły budżet państwa lub organu samorządowego, w przypadku gdy wykryje taką sytuację w trakcie kontroli i jeśli wspomniana osoba nie pokryje dobrowolnie straty bądź jeśli jednostka kontrolowana lub instytucja zwierzchnia nie podejmą działań w celu odzyskania środków.

W celu wyeliminowania uchybień stwierdzonych podczas przeprowadzania kontroli Urząd jest upoważniony do wydawania zaleceń pod adresem kontrolowanych jednostek oraz do nadzorowania wdrażania tych zaleceń.

Urząd ma prawo dostępu do wszystkich informacji, które uzna za niezbędne do wykonywania swoich zadań.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Republiki Łotewskiej (1922),
• ustawa o Urzędzie Kontroli Państwowej (2002).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• instytucje państwowe (13 ministerstw i 137 instytucji im podporządkowanych, 13 instytucji państwowych szczebla centralnego),
• jednostki samorządu lokalnego (43 gminy, w tym 10 miast wydzielonych) oraz podległe im instytucje,
• przedsiębiorstwa będące własnością państwa lub samorządu, przedsiębiorstwa lub spółki prywatne z udziałem państwa,
• inne spółki handlowe, stowarzyszenia, fundacje i osoby fizyczne: 1) jeżeli posiadają one lub przekazano im do dyspozycji zasoby rządowe lub samorządowe, 2) jeżeli są finansowane z tych zasobów lub 3) jeżeli prowadzą one działania w związku z zamówieniami rządowymi lub samorządowymi.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd Kontroli Państwowej Łotwy jest niezależnym, kolegialnym najwyższym organem kontroli, na którego czele stoi Prezes.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Urząd jest jednym z sześciu organów konstytucyjnych na Łotwie. Został ustanowiony jako najwyższy kolegialny organ kontroli i stanowi kluczowy element systemu kontroli finansowej państwa. Urząd jest w pełni niezależny, służy interesom publicznym, zapewniając niezależne poświadczenie zgodnego z prawem, prawidłowego, oszczędnego, wydajnego i skutecznego wykorzystania zasobów instytucji rządowych i samorządowych, wspiera należyte zarządzanie finansami oraz przejrzystość procesu podejmowania decyzji w sektorze publicznym.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Urząd przedkłada sprawozdania i opinie parlamentowi Łotwy (Saeima) i Gabinetowi Ministrów.

PARLAMENT

Urząd współpracuje ściśle z różnymi komisjami parlamentarnymi, przede wszystkim jednak z Komisją ds. Wydatków Publicznych i Kontroli (PEAC), która jest głównym odbiorcą jego sprawozdań. Urząd informuje PEAC o wynikach wszystkich przeprowadzonych kontroli, uchybieniach w działaniach poszczególnych sektorów oraz o naruszeniach przepisów wykrytych podczas kontroli, a także o postępach w realizacji zaleceń. Komisja monitoruje też sama z siebie wdrażanie zaleceń Urzędu.

Prezes składa raz do roku parlamentowi Łotwy sprawozdanie z działalności Urzędu.

GABINET MINISTRÓW

Urząd przekazuje również swoje sprawozdania i opinie pokontrolne Gabinetowi Ministrów. Gabinet otrzymuje sprawozdania z kontroli finansowych przeprowadzonych u tych kontrolowanych podmiotów, w odniesieniu do których Urząd wydał opinię z zastrzeżeniami lub opinię negatywną albo odstąpił od wydania opinii, a także sprawozdania ze wszystkich kontroli wykonania zadań oraz wszelkie szczególnie ważne i istotne ustalenia.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Urzędem kieruje Prezes oraz Rada, która składa się z dyrektorów pięciu departamentów kontrolnych oraz departamentu kontroli i metodyki.

KADENCJA

4 lata, przy czym dozwolone są nie więcej niż dwie następujące po sobie kadencje.

METODA WYBORU

Członkowie Rady są mianowani przez parlament na zalecenie Prezesa.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Prezes zarządza pracami Urzędu, w tym Biura Prezesa, działów wsparcia i kancelarii, która jest odpowiedzialna za planowanie finansowe i księgowość Urzędu, prowadzenie dokumentacji, obsługę techniczną i technologię informacyjną.

Rada Urzędu składa się z Prezesa (pełniącego rolę przewodniczącego) oraz z sześciu członków, którzy są dyrektorami departamentów kontrolnych. Rada zatwierdza większość dokumentów regulujących funkcjonowanie Urzędu.

Urząd jest złożony z pięciu departamentów kontrolnych oraz departamentu kontroli i metodyki, który przeprowadza kontrole, a także sporządza, aktualizuje i wdraża metodykę kontroli Urzędu. Każdy departament kontroli, na czele którego stoi dyrektor, składa się z dwóch lub trzech sektorów kontroli. Departamenty przeprowadzają kontrole zgodnie z rocznym planem kontroli zatwierdzonym przez Radę Urzędu. Każdy departament odpowiada za wyznaczone jednostki kontrolowane i dziedziny kontroli.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 166 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (stan na marzec 2022 r.) (około 77% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 21,1%, ♀ 79,1%. Średni wiek: 43 lata.

BUDŻET

• 7,48 mln euro (2022),
• około 0,080% łącznych wydatków publicznych.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Prace kontrolne są planowane corocznie i zatwierdzane przez Radę Urzędu.

Opracowanie ogólnego programu prac kontrolnych Urzędu obejmuje następujące etapy:

• opracowanie strategii Urzędu,
• strategiczna ocena obszarów kontroli,
• przygotowanie tematów kontroli,
• opracowanie planu prac Urzędu.

Plan prac Urzędu jest przeznaczony wyłącznie do użytku wewnętrznego, ale przewodniczący parlamentu jest informowany o kierunkach kontroli zaplanowanych na dany rok.

Departamenty kontrolne wykonują swoje prace zgodnie z planem prac. Dyrektorzy departamentów i szefowie sektorów podejmują następnie decyzje dotyczące zakresu konkretnej kontroli, pytań kontrolnych oraz przydziału zasobów.

— METODY KONTROLI

Urząd Kontroli Państwowej prowadzi:

• kontrole finansowe w celu dokonania oceny, czy sprawozdania finansowe zostały sporządzone zgodnie z odpowiednimi przepisami;
• kontrole zgodności i kontrole wykonania zadań w celu dokonania oceny, czy kontrolowana jednostka działa zgodnie z wymogami określonymi w przepisach oraz czy przeprowadza operacje i transakcje w sposób oszczędny i efektywny.

Urząd przeprowadza wszystkie kontrole zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli (ISSAI). W jego gestii są również decyzje dotyczące metod i podejścia kontrolnego. Kontrolowane jednostki mogą ustosunkować się do ustaleń z kontroli przedstawionych przez Urząd. Są one ponadto zobowiązane do przekazywania sprawozdań z postępów w realizacji zaleceń.

Stworzone zostały szeroko zakrojone ramy ciągłej wewnętrznej i zewnętrznej kontroli jakości.

Urząd korzysta ponadto z podręczników kontroli finansowej, wykonania zadań i zgodności, praktycznych wytycznych dotyczących kontroli oraz ze szczegółowych procedur wewnętrznych. Dokumenty te są przeznaczone wyłącznie do użytku wewnętrznego.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd Kontroli Państwowej publikuje następujące dokumenty:

• opinię w sprawie sprawozdania finansowego dotyczącego wykonania budżetu państwa i budżetów samorządów lokalnych,
• opinie na temat tego, czy sprawozdania roczne zostały przygotowane prawidłowo przez ministerstwa i inne instytucje centralne,
• sprawozdania z kontroli wykonania zadań i kontroli zgodności,
• dokumenty do dyskusji oparte na ustaleniach z przeprowadzonych kontroli wykonania zadań i kontroli zgodności,
• sprawozdanie roczne Urzędu.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Zgodnie z ustawą Urząd Kontroli Państwowej regularnie informuje opinię publiczną i obywateli o przeprowadzonych kontrolach, publikując wszystkie sprawozdania z kontroli i opinie na swojej stronie internetowej po tym, jak nabiorą mocy prawnej. Najpowszechniejsze kanały dystrybucji informacji z kontroli to oficjalna strona internetowa Urzędu i media publiczne – dziennikarze i media społecznościowe (Facebook, Twitter, YouTube, PodBean). Publikacji sprawozdań z kontroli zawsze towarzyszą komunikaty lub konferencje prasowe. W niektórych przypadkach, gdy przedmiot kontroli cieszy się dużym zainteresowaniem społecznym, do wykorzystania w dalszej komunikacji przygotowywane są przystępne wizualnie i łatwo zrozumiałe podsumowania sprawozdań kontrolnych oraz materiały audiowizualne. Oprócz wyników kontroli opinia publiczna otrzymuje też informacje o postępach w realizacji zaleceń z kontroli. Informacje te przekazywane są głównie za pośrednictwem mediów społecznościowych. Streszczenia sprawozdań z kontroli są dostępne na stronie internetowej Urzędu w języku angielskim i rosyjskim.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Urząd Kontroli Państwowej współpracuje ściśle ze światem akademickim, np. ze Stockholm School of Economics w Rydze, w celu utrzymania systemu certyfikacji kontrolerów sektora publicznego w Republice Łotewskiej.

Urząd współpracuje z kontrolerami sektora prywatnego, w szczególności z Łotewskim Stowarzyszeniem Biegłych Rewidentów, wprowadzając stale usprawnienia w celu skutecznego wykorzystywania wyników prac biegłych rewidentów w kontrolach finansowych Urzędu w gminach.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Krajowy Urząd Kontroli Malty jest krajową instytucją kontrolną odpowiedzialną za zewnętrzną kontrolę sektora instytucji rządowych i samorządowych. Ma on obowiązek przeprowadzać kontrole finansowe i kontrole zgodności instytucji rządowych na szczeblu centralnym.

Ponadto Urząd może przeprowadzać kontrole odnoszące się do wszelkich kwestii dotyczących finansów, mienia lub środków państwowych zarządzanych przez dowolną agendę rządową lub urząd bądź znajdujących się pod kontrolą takich podmiotów.

Krajowy Urząd Kontroli może ponadto kontrolować sprawozdania finansowe lub działalność tych władz lub organów publicznych, które zarządzają środkami należącymi bezpośrednio lub pośrednio do Skarbu Państwa bądź takie środki posiadają lub je wykorzystują. Może też kontrolować operacje przedsiębiorstw i innych podmiotów, w których Skarb Państwa posiada udział większościowy.

Zgodnie z przepisami Urząd jest uprawniony do przeprowadzania kontroli wykonania zadań w celu ocenienia programów, funkcji, inicjatyw i innych działań realizowanych w sektorze publicznym pod kątem oszczędności, efektywności i skuteczności.

Urząd jest ponadto odpowiedzialny za kontrole sektora instytucji samorządowych. Wyznacza prywatnych zewnętrznych biegłych rewidentów na kontrolerów sektora instytucji samorządowych przy radach samorządu lokalnego, udzielając jednocześnie tym rewidentom wsparcia technicznego i administracyjnego.

Urząd ma prawo dostępu do wszystkich informacji, które uzna za niezbędne do wykonywania powierzonych mu zadań.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 108 konstytucji Malty (1964),
• ustawa o Audytorze Generalnym i Krajowym Urzędzie Kontroli (1997),
• zarządzenie Izby Reprezentantów nr 120 (1995),
• ustawa o samorządzie lokalnym (1995).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• ministerstwa: w liczbie 21 (obowiązkowo),
• wszystkie agendy rządowe i urzędy (obowiązkowo),
• sektor instytucji samorządowych (obowiązkowo na mocy ustawy o samorządzie), jak wskazano powyżej w części poświęconej zakresowi działania,
• władze lub organy publiczne, które zarządzają środkami należącymi bezpośrednio lub pośrednio do Skarbu Państwa bądź takie środki posiadają lub je wykorzystują (nieobowiązkowo, chyba że określono szczegółowo w stosownych przepisach),
• podmioty, które posiadają środki należące do Skarbu Państwa lub je wykorzystują (nieobowiązkowo, chyba że określono szczegółowo w stosownych przepisach),
• przedsiębiorstwa lub inne podmioty, w których Skarb Państwa posiada udział większościowy (nieobowiązkowo).

Uwaga: Krajowy Urząd Kontroli jest w pierwszej kolejności zobowiązany do przeprowadzania kontroli finansowych i kontroli zgodności instytucji rządowych na szczeblu centralnym. Ponadto może on przeprowadzać wszelkiego rodzaju kontrole instytucji rządowych i samorządowych, a także innych podmiotów zarządzających środkami publicznymi lub posiadających je. Niemniej podmioty publiczne i inne organy rządowe szczebla innego niż centralny są kontrolowane przez biegłych rewidentów z sektora prywatnego.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, z Audytorem Generalnym na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Krajowy Urząd Kontroli jest zewnętrznym kontrolerem sektora instytucji rządowych i samorządowych. Przysługuje mu pełna niezależność w prowadzeniu prac kontrolnych. Żadna osoba nie sprawuje władzy ani kontroli nad Audytorem Generalnym.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Audytor Generalny odpowiada bezpośrednio przed przewodniczącym Izby Reprezentantów.

Parlamentarna Komisja ds. Rachunków Publicznych oraz minister właściwy do spraw finansów mogą zwrócić się do Krajowego Urzędu Kontroli o przeprowadzenie postępowań wyjaśniających dotyczących dowolnych spraw leżących w kompetencjach Urzędu. Jeśli chodzi o przepisy dotyczące samorządów, minister właściwy do spraw samorządu może również zwrócić się do Audytora Generalnego o przeprowadzenie postępowań wyjaśniających dotyczących rad samorządu lokalnego.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Urząd nie posiada żadnego oficjalnego organu kierownictwa, niemniej Audytora Generalnego wspiera zastępca Audytora Generalnego i trzech asystentów.

METODA WYBORU

Jak wskazano powyżej, zarówno Audytor Generalny, jak i zastępca Audytora Generalnego są powoływani przez prezydenta.

Asystentów Audytora Generalnego wyłania się w wyniku wewnętrznego lub zewnętrznego zaproszenia do składania kandydatur. Wewnętrzny zespół rekrutacyjny (w którym zasiada jeden członek niezależny od Krajowego Urzędu Kontroli) przeprowadza rozmowy rekrutacyjne z kandydatami na to stanowisko i przekazuje informacje na ich temat. Audytor Generalny mianuje wybranego kandydata po otrzymaniu zalecenia zespołu rekrutacyjnego.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

W Krajowym Urzędzie Kontroli działają cztery działy. Na czele trzech z nich stoją asystenci Audytora Generalnego. Wspomniane cztery działy to:

• Dział ds. Kontroli Finansowych i Kontroli Zgodności, który jest odpowiedzialny za badanie sprawozdania finansowego rządu, przeprowadzanie kontroli szeregu ministerstw, agend rządowych, instytucji samorządowych oraz wielu organizacji pozarządowych,
• Dział ds. Kontroli Wykonania Zadań, który jest odpowiedzialny za kontrole wykonania zadań / kontrole gospodarnego wykorzystania środków,
• Dział ds. Kontroli Specjalnych i Postępowań Wyjaśniających, który jest odpowiedzialny za sprawozdania z postępowań. O opracowanie takich sprawozdań zazwyczaj wnioskują Komisja ds. Rachunków Publicznych lub minister właściwy do spraw finansów,
• Dział ds. ICT, który jest odpowiedzialny za kontrole IT, jak również za zapewnienie wsparcia informatycznego na rzecz innych departamentów kontrolnych w ramach realizowanych przez nie zadań.

Oprócz działów ds. kontroli istnieje również osobny dział ds. finansów i administracji, na czele którego stoi kierownik. Dział ten odpowiada za kwestie dotyczące finansów, administracji i zasobów kadrowych.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 58 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (stan na grudzień 2021 r.) (81% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 40%, ♀ 60%. Średni wiek: 45.

BUDŻET

• 3,85 mln euro (2021), 3,9 mln euro (2022),
• Krajowy Urząd Kontroli jest w pełni finansowany z budżetu państwowego Malty.
• Około 0,07% łącznych wydatków publicznych.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Krajowy Urząd Kontroli ma swobodę w wyborze przedmiotu kontroli. Jednocześnie Komisja ds. Sprawozdań Finansowych Sektora Publicznego i ministerstwo właściwe do spraw finansów mogą wnioskować do Urzędu o przeprowadzenie postępowań dotyczących środków publicznych. Choć Urząd zazwyczaj przychyla się do takich wniosków, nie jest do tego zobowiązany.

Krajowy Urząd Kontroli opracowuje roczne plany kontroli, obejmujące wykaz kontroli planowanych w danym roku. Wykaz ten jest zatwierdzany przez Audytora Generalnego i zastępcę Audytora Generalnego.

Przy wyborze obszarów kontroli do uwzględnienia w ramach rocznego programu Urząd bierze pod uwagę szereg kryteriów, takich jak postrzegane ryzyko w danym obszarze, aktualność danej kwestii, jej istotność pod względem społecznym i finansowym, stopień zainteresowania ze strony parlamentu, rządu, mediów i ogółu społeczeństwa oraz możliwość osiągnięcia zadowalających rezultatów w realizacji proponowanych kontroli.

— METODY KONTROLI

Krajowy Urząd Kontroli przeprowadza kontrole finansowe, kontrole zgodności, kontrole wykonania zadań, kontrole dochodzeniowe i kontrole informatyczne.

Sprawozdania z kontroli finansowych i zgodności publikowane są corocznie, nie później niż dwanaście miesięcy od końca roku budżetowego kończącego się z dniem 31 grudnia. Inne sprawozdania natomiast przedstawia się, gdy prace nad nimi zostaną zakończone.

Ponadto Krajowy Urząd Kontroli co roku publikuje podsumowanie ustaleń zawartych w sprawozdaniach biegłych rewidentów z kontroli instytucji samorządowych. Podsumowanie to ukazuje się pod koniec roku (nosi ono nazwę sprawozdania Audytora Generalnego dotyczącego działalności instytucji samorządowych).

Urząd przeprowadza kontrole zgodnie ze stosownymi międzynarodowymi standardami kontroli. Opracował własne podręczniki kontroli w zakresie kontroli finansowych, kontroli zgodności i kontroli wykonania zadań.

Co więcej, przy prowadzeniu kontroli wykonania zadań Urząd opiera się na podejściu opartym na analizie problemu i formułowaniu wniosków (podejście Issue Analysis and Drawing Conclusions – IADC).

Urząd opracował też własny kodeks etyki zawodowej, który jest wiążący dla jego pracowników.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Krajowy Urząd Kontroli publikuje:

• roczne sprawozdanie dotyczące sprawozdań finansowych sektora publicznego,
• roczne sprawozdanie dotyczące działalności instytucji samorządowych,
• roczne sprawozdanie z kontroli działań następczych,
• swoje własne sprawozdanie roczne i sprawozdania finansowe,
• odrębne sprawozdania z kontroli wykonania zadań, sprawozdania dochodzeniowe oraz inne rodzaje sprawozdań z kontroli niewspomniane powyżej.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Krajowy Urząd Kontroli przedkłada wszystkie swoje sprawozdania z kontroli i pozostałe sprawozdania przewodniczącemu Izby Reprezentantów. Każde sprawozdanie zawiera streszczenie, w którym zwięźle omówiona jest treść dokumentu, każdemu towarzyszy również komunikat prasowy przedstawiający najistotniejsze punkty danego sprawozdania. Urząd publikuje wszystkie sprawozdania – po uprzednim przedstawieniu ich przewodniczącemu Izby Reprezentantów – na swojej stronie internetowej i w serwisie Facebook.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Krajowy Urząd Kontroli utrzymuje ścisłe stosunki dwustronne z wieloma najwyższymi organami kontroli z innych państw członkowskich UE. Należy również do sieci audytorów generalnych Wspólnoty Narodów.

Ponadto Urząd jest aktywnym członkiem wielu międzynarodowych sieci współpracy.

Współdziała też z Uniwersytetem Maltańskim i zasiada w licznych komisjach rządowych w charakterze obserwatora.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Powszechna Izba Obrachunkowa Niderlandów kontroluje, czy instytucje rządowe na szczeblu centralnym wykorzystują pieniądze podatników w sposób rozsądny, gospodarny i rozważny. Jej ustawowe zadania polegają na kontroli dochodów i wydatków sektora instytucji rządowych oraz na przedkładaniu parlamentowi corocznie sprawozdania na ten temat w „dniu rozliczenia rządu przed parlamentem” (który przypada w trzecią środę maja). Na podstawie opinii Izby parlament podejmuje decyzję w sprawie udzielenia rządowi absolutorium. Ponadto Izba przedstawia parlamentowi wyniki poszczególnych kontroli, dzięki czemu posłowie mają możliwość oceny, czy polityka realizowana przez danego ministra jest skuteczna.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 76, 77, 78 niderlandzkiej konstytucji (1814),
• ustawa o sprawozdaniach finansowych sektora instytucji rządowych (2016).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Izby podlegają:

• 23 sekcje budżetu państwa, głównie środki w gestii ministerstw i fundusze państwowe,
• 121 (grup) podmiotów prawnych wykonujących obowiązki ustawowe.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Struktura kolegialna, bez funkcji jurysdykcyjnej.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Powszechna Izba Obrachunkowa Niderlandów jest zewnętrznym kontrolerem instytucji rządowych na szczeblu centralnym. Jest ona niezależnym organem i przyznano jej konstytucyjny status Wysokiej Rady Stanu, stanowiącej rodzaj krajowego organu publicznego powołanego w celu ochrony demokratycznej praworządności.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Stosunki robocze Izby z parlamentem opierają się na współpracy. Na szczeblu instytucjonalnym Zarząd spotyka się regularnie z parlamentarną Stałą Komisją ds. Finansów, a pracownicy tych organów są ze sobą w codziennym kontakcie.

Izba publikuje ustalenia kontroli zazwyczaj w formie sprawozdań i pism, które przesyła do parlamentu. Zanim dane sprawozdanie zostanie opublikowane, parlament może skorzystać z możliwości zorganizowania niepublicznego briefingu. Jeśli parlament zgodzi się na takie spotkanie, analogiczną propozycję otrzymuje również właściwy minister.

Parlament zaprasza niekiedy przedstawicieli Izby do udziału w wysłuchaniach parlamentarnych, mając na względzie ich wiedzę fachową.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Powszechną Izbą Obrachunkową kieruje Zarząd, w skład którego wchodzą Prezes i dwaj członkowie. Członkowie Zarządu podejmują decyzje wspólnie.

Każdy z członków Zarządu działa w charakterze sprawozdawcy w odniesieniu do części prac Izby, Prezes natomiast sprawuje nadzór nad całą organizacją.

W Zarządzie Izby zasiada ponadto dwóch zewnętrznych członków nadzwyczajnych, którzy mogą zostać wezwani do udziału w określonych działaniach, np. w celu nadzorowania kontroli, realizowania zadań zewnętrznych lub zastępowania członków Zarządu.

KADENCJA

Wszyscy członkowie Zarządu Izby są nieusuwalni i pełnią funkcję do momentu osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego (70 lat).

METODA WYBORU

Członkowie Zarządu są powoływani przez głowę państwa. Decyzja w tej sprawie jest przygotowywana wspólnie przez Zarząd i parlament.

Zarząd wybiera co najmniej czterech kandydatów na podstawie wyników otwartej procedury rekrutacji. Lista kandydatów jest przedkładana Drugiej Izbie Parlamentu Niderlandzkiego, która jednak nie jest nią związana. Następnie Druga Izba przekazuje listę trzech kandydatów głowie państwa, która powołuje osobę cieszącą się największym poparciem w parlamencie.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Zarząd Izby jest wspierany w swoich pracach przez organizację, na czele której stoi Sekretarz Generalny, wyznaczony na mocy prawa i zaprzysiężony przez głowę państwa. Ponadto w strukturach Izby funkcjonuje zespół kierowniczy składający się z sześciu dyrektorów ds. kontroli oraz dyrektora ds. usług wsparcia, któremu przewodniczy Sekretarz Generalny. Ów zespół jest odpowiedzialny za jakość pracy organizacji i kontrole.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba:  264 ekwiwalenty pełnego czasu pracy (stan na czerwiec 2021 r.).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 52%, ♀ 48%. Średni wiek: 456.

BUDŻET

• 35,1 mln euro (2022),
• 0,01% łącznych wydatków publicznych (2022).

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Choć Izba samodzielnie podejmuje decyzje w sprawie kontroli, jakie zamierza przeprowadzić, parlament, ministrowie i sekretarze stanu mogą się do niej zwrócić o podjęcie czynności kontrolnych w danej sprawie.

Izba ma bieżący program prac kontrolnych, który jest aktualizowany kilka razy do roku zgodnie z wynikami prowadzonego regularnie dialogu strategicznego. Część zasobów Izby jest przeznaczana na realizację wieloletnich programów kontroli, które koncentrują się na zagadnieniach o dużym znaczeniu finansowym i społecznym.

Izba przyznaje priorytet tym obszarom kontroli, w których może wnieść wartość dodaną dzięki przysługującym jej specjalnym uprawnieniom (takim jak prawo dostępu do informacji poufnych), a także ze względu na jej niezależność i bezstronność bądź dlatego, że żaden inny podmiot nie może przeprowadzać kontroli w tych obszarach.

— METODY KONTROLI

Izba przeprowadza kontrole finansowe, kontrole wykonania zadań i kontrole skuteczności.

Wypróbowuje przy tym nowe metody i techniki kontroli oraz nowe formy publikowania wyników kontroli.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Powszechna Izba Obrachunkowa publikuje:

• sprawozdanie roczne,
• sprawozdania z kontroli,
• sprawozdania poświęcone zagadnieniom szczegółowym,
• pisma w sprawie budżetu,
• przeglądy online,
• dokumenty informacyjne.

Izba przekazuje swoje ustalenia pokontrolne – a także doświadczenia zebrane w toku prowadzonych prac – instytucjom rządowym, parlamentowi oraz osobom odpowiedzialnym za zarządzanie jednostkami kontrolowanymi.

Izba ogranicza liczbę publikacji w okresie poprzedzającym wybory parlamentarne, w trakcie wyborów i bezpośrednio po nich, do momentu objęcia urzędu przez nowy gabinet ministrów.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Izba publikuje sprawozdania na swojej stronie internetowej, a także informuje o swoich publikacjach w mediach społecznościowych.

W trzecią środę maja (określaną mianem „dnia rozliczenia rządu przed parlamentem”) Izba wydaje niezależną opinię w sprawie sprawozdań finansowych instytucji rządowych na szczeblu centralnym oraz w sprawie zarządzania operacyjnego, zarządzania finansami i jakości informacji na temat polityki, które ministrowie przekazują parlamentowi.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Powszechna Izba Obrachunkowa aktywnie współpracuje i dzieli się wiedzą z instytucjami kontroli Królestwa Niderlandów. Instytucje te obejmują wiele podmiotów, od lokalnych organów kontroli i komisji ds. audytu po instytucje kontroli na karaibskim terytorium Niderlandów.

Ponadto Izba aktywnie uczestniczy w pracach międzynarodowej wspólnoty organów kontroli. Posiada szerokie doświadczenie w usprawnianiu rozwoju instytucjonalnego dzięki projektom w zakresie budowania potencjału realizowanym wspólnie z najwyższymi organami kontroli z innych krajów. Izba współpracuje również z pokrewnymi instytucjami i wymienia się z nimi szczegółową wiedzą specjalistyczną. Jest członkiem instytucjonalnym INTOSAI, EUROSAI, Komitetu Kontaktowego UE i Światowego Forum Przywództwa w dziedzinie Kontroli.

Przykładami bliskiej współpracy nawiązywanej przez Izbę są wspólne lub równoległe kontrole prowadzone razem z innymi najwyższymi organami kontroli.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Federalna Izba Obrachunkowa kontroluje wszelkie dochody i wydatki federalne, a także fundusze reprezentacyjne i wydatki objęte klauzulą tajności. Ocenia też, czy właściwie i efektywnie zarządzano budżetem federalnym.

Izba posiada pełne prawa dostępu do wszelkich organów i informacji wymaganych na potrzeby prac kontrolnych, w tym również podmiotów niebędących podmiotami federalnymi, w przypadku gdy zarządzają one środkami federalnymi.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja (art. 114 ust. 2, ustawa zasadnicza) (1949),
• federalna ustawa budżetowa (art. 88 i następne) (1969),
• ustawa o zasadach budżetowych (art. 53 i następne) (1969),
• ustawa o Federalnej Izbie Obrachunkowej.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Federalna Izba Obrachunkowa ma dostęp do wszystkich instytucji i organów zarządzających środkami federalnymi, np.:

• ministerstw i podległych im organów,
• agencji państwowych,
• instytucji zabezpieczenia społecznego,
• przedsiębiorstw publicznych,
• beneficjentów dotacji federalnych,
• jednostek administracyjnych organów konstytucyjnych.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Struktura kolegialna, bez funkcji jurysdykcyjnej.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Federalna Izba Obrachunkowa jest najwyższym federalnym organem kontroli, na poziomie równym ministerstwom federalnym.

Jest w pełni niezależna i nie przyjmuje instrukcji w sprawie podjęcia konkretnych prac kontrolnych. Parlament może jednak zaproponować przeprowadzenie pewnych kontroli.

Prezes Izby pełni z urzędu funkcję pełnomocnika rządu federalnego ds. należytego zarządzania finansowego. Przedstawia on zalecenia, sprawozdania i opinie w celu zwiększenia efektywności administracji federalnej. Może również doradzać parlamentowi w sprawach ustawodawczych.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Za pośrednictwem swoich prac kontrolnych i doradczych Federalna Izba Obrachunkowa wspiera rząd federalny i parlament niemiecki, który wykorzystuje publikowane przez Izbę sprawozdanie roczne jako podstawę do udzielenia absolutorium rządowi federalnemu.

Izba przedstawia sprawozdania zarówno wykonawczym, jak i ustawodawczym organom władz federalnych, a ponadto może pełnić rolę doradczą na etapie podejmowania ostatecznych decyzji.

Bierze również udział w negocjacjach budżetowych między Federalnym Ministerstwem Finansów a departamentami ds. finansów w innych ministerstwach i może wnosić wkład na etapie szacunkowego ustalania wysokości budżetów departamentalnych. Służy też doradztwem w trakcie wykonywania budżetu.

KONTROLE

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Decyzje dotyczące czynności kontrolnych podejmowane są na poziomie wydziałów kontroli przez organy kolegialne, w których skład wchodzą członkowie Federalnej Izby Obrachunkowej, tj. dyrektor ds. kontroli wyższego szczebla i dyrektor ds. kontroli, a w niektórych przypadkach również Prezes lub wiceprezes. Członkowie Izby są niezawiśli.

Niektóre rodzaje decyzji ogólnych, np. decyzje w sprawie uwzględnienia pewnych kwestii w sprawozdaniu rocznym, podejmuje wyłącznie Senat. Senat jest najwyższym organem decyzyjnym.

KADENCJA

Dyrektorzy ds. kontroli wyższego szczebla są urzędnikami służby cywilnej. Czas trwania ich kadencji jest ograniczony do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego dla urzędników służby cywilnej (obecnie 67 lat).

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Federalna Izba Obrachunkowa składa się z dziewięciu wydziałów kontroli, podzielonych na 49 jednostek kontrolnych. Osobny wydział koncentruje się na międzynarodowych pracach kontrolnych i wspiera Prezesa w pełnieniu funkcji członka Rady Audytorów ONZ. Wydział wsparcia jest odpowiedzialny za zarządzanie centralne.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Łącznie: 1 080 (według stanu na 2022 r.) (82% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 58%, ♀ 42%. Średni wiek: >51.

BUDŻET

• 169 mln euro (2021),
• 0,03% całkowitego budżetu federalnego.

— PLANOWANIE KONTROLI

W planowanie strategiczne i planowanie prac Federalnej Izby Obrachunkowej zaangażowani są Prezes, wiceprezes, Senat i wszystkie organy kolegialne.

Jednostki kontrolne Izby regularnie przeprowadzają analizę ryzyka i zadań, która stanowi podstawę średniookresowego planu kontroli oraz strategii kontroli na następne trzy do pięciu lat.

Jednostki planują zadania kontrolne w sposób skoordynowany, korzystając w tym celu z rocznych planów kontroli, które to plany stanowią podstawę ogólnego planu kontroli Izby.

Izba ma swobodę podejmowania decyzji w sprawie wniosków o przeprowadzenie kontroli składanych przez parlament lub komisje parlamentarne.

— METODY KONTROLI

Federalna Izba Obrachunkowa przeprowadza kontrole wykonania zadań, kontrole zgodności i kontrole finansowe, zarówno ex post, jak i w czasie rzeczywistym, oraz zapewnia proaktywne doradztwo. Samodzielnie określa ona harmonogram i charakter prowadzonych przez siebie prac kontrolnych oraz może przeprowadzać badanie w terenie.

Kontrole wykonania zadań są zadaniem kluczowym i zazwyczaj obejmują elementy kontroli zgodności lub finansowej w ramach kontroli kompleksowej. W swoich kontrolach Federalna Izba Obrachunkowa stosuje dodatkowe kryterium strategiczne: trwałość.

W zakres prac Izby wchodzą też:

• kontrole selektywne polegające na pogłębionych badaniach w celu zgromadzenia dowodów dotyczących konkretnego aspektu kontroli;
• kontrole horyzontalne przeprowadzane na reprezentatywnej próbie organów rządowych, które koncentrują się na konkretnym zagadnieniu i mają na celu przedstawienie ustaleń w określonym obszarze operacji i transakcji rządowych;
• analizy badawcze, będące narzędziem pozwalającym uzyskać szczegółowe informacje na temat konkretnych obszarów, procedur lub zachodzących zmian. Nie mają one na celu ostatecznej oceny operacji czy transakcji rządowych, stanowią jednak odpowiedni punkt wyjścia do przygotowania nowych wizyt kontrolnych;
• kontrole uzupełniające, które mają na celu ustalenie, czy organy sprawujące nadzór podjęły działania w następstwie ustaleń pokontrolnych lub rezolucji parlamentu;
• kontrole zarządzania (lub kontrole ogólne), które służą uzyskaniu pełnego obrazu sytuacji w zakresie zarządzania finansowego jednostki kontrolowanej;
• kontrole w czasie rzeczywistym, które pozwalają Federalnej Izbie Obrachunkowej zbadać – oddzielnie i na każdym etapie projektu – szereg indywidualnych decyzji podejmowanych w ramach najważniejszych programów. Podejście to umożliwia wykrycie niedociągnięć na wczesnym etapie i poinformowanie o nich w odpowiednim czasie organów decyzyjnych.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Federalna Izba Obrachunkowa publikuje:

• pisma zarządcze zawierające ustalenia kontrolne, które przesyła jednostkom kontrolowanym w celu umożliwienia im zgłoszenia uwag,
• roczne sprawozdanie składające się z tomu głównego (I) i tomu dodatkowego (II). Tom I jest publikowany corocznie jesienią, a tom II – wiosną kolejnego roku. Oba tomy wspólnie stanowią aktualną podstawę parlamentarnej procedury udzielania absolutorium z wykonania budżetu,
• sprawozdania doradcze,
• sprawozdania do celów specjalnych.

Izba przedkłada swoje sprawozdania i sprawozdania do celów specjalnych parlamentowi i rządowi federalnemu.

Oprócz tego Prezes Izby, pełniąc funkcję pełnomocnika rządu federalnego ds. należytego zarządzania finansowego, publikuje szereg opinii i przewodników dobrych praktyk.

Izba uwzględnia w swoich pismach zarządczych i sprawozdaniach zalecenia dotyczące usprawnień, a także przedstawia uwagi dotyczące aktualnych kwestii, takich jak projekty przepisów czy duże projekty w obszarze zamówień publicznych, lub zapewnia wkład ekspertów.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Federalna Izba Obrachunkowa przedstawia swoje sprawozdanie roczne na konferencji prasowej na szczeblu federalnym, a wyniki swoich prac publikuje na stronie internetowej (w tym sprawozdanie roczne, sprawozdania do celów specjalnych oraz końcowe pisma z kontroli).

Na stronie są też zamieszczane sprawozdania specjalne i wyniki prac pełnomocnika rządu federalnego ds. należytego zarządzania finansowego.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

W związku z tym, że administracja Niemiec ma strukturę federalną, regionalne instytucje kontrolne oraz urzędy kontroli na szczeblu samorządowym przeprowadzają kontrole na innych szczeblach administracji. Jednak z uwagi na to, że systemy podatkowe Republiki Federalnej i szesnastu krajów związkowych są ze sobą w dużej mierze powiązane, Federalna Izba Obrachunkowa oraz niezależne regionalne instytucje kontrolne ściśle ze sobą współpracują.

Współpraca ta koncentruje się głównie na programach finansowanych wspólnie przez rząd federalny i kraje związkowe, a także na zadaniach, które rząd centralny delegował na rzecz tych krajów.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. NIK może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych i innych samorządowych jednostek organizacyjnych pod względem legalności, gospodarności i rzetelności.

NIK może również kontrolować, pod względem legalności i rzetelności, działalność innych jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych (przedsiębiorców) w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa.

NIK ma prawo dostępu do wszelkich informacji, jakich potrzebuje, a jej pracownicy posiadają swobodny dostęp do obiektów i pomieszczeń jednostek kontrolowanych, a także prawo wglądu do właściwych dokumentów i innych materiałów. NIK ma prawo wezwać świadków z jednostek kontrolowanych lub innych podmiotów oraz przyjmować od nich materiały dowodowe, żądać ustnych lub pisemnych wyjaśnień od pracowników jednostek kontrolowanych, korzystać z pomocy biegłych i specjalistów, a także brać udział w naradach kierownictwa jednostek kontrolowanych.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli z dnia 23 grudnia 1994 r. ze zmianami.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

NIK kontroluje m.in.:

• jednostki budżetowe (np. ministerstwa i agencje państwowe),
• państwowe fundusze celowe,
• agencje wykonawcze i inne państwowe osoby prawne sektora finansów publicznych,
• banki państwowe, w tym Narodowy Bank Polski,
• jednostki samorządu terytorialnego,
• inne jednostki realizujące wydatki publiczne, w tym jednostki spoza sektora finansów publicznych.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, na którego czele stoi Prezes i który działa na zasadach kolegialności, co oznacza, że istnieje specjalny organ, Kolegium NIK, zaangażowany w proces zatwierdzania i przyjmowania najważniejszych dokumentów.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

NIK jest naczelnym organem kontroli państwowej, niezależnym od rządu, lecz podległym Sejmowi.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

NIK przedkłada sprawozdania Sejmowi i współpracuje z prawie wszystkimi komisjami sejmowymi, które rozpatrują większość informacji o wynikach kontroli NIK w swoim zakresie działania. Sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Państwowej rozpatruje również informacje o wynikach kontroli NIK oraz przedstawia opinie w kwestiach dotyczących budżetu NIK i sugestie potencjalnych obszarów kontroli NIK zgłoszone przez inne komisje sejmowe (ok. 40-60 rocznie). NIK informuje też Komisję do Spraw Kontroli Państwowej o swoim rocznym planie pracy.

Sejm rozpatruje najważniejsze sprawozdania NIK: coroczne sprawozdanie z działalności oraz analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej.

Sejm i jego organy mogą zlecać NIK podjęcie kontroli, ale takie sytuacje są rzadkie (ok. 1-3 rocznie).

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

KOLEGIUM NIK

Obok Prezesa organem kierownictwa jest Kolegium NIK. Jest to organ kolegialny składający się z 19 członków: Prezesa NIK, wiceprezesów, dyrektora generalnego oraz 14 członków: siedmiu przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych, (niezależnych od NIK) oraz siedmiu dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych lub radców Prezesa NIK.

KADENCJA

Prezes, wiceprezesi i dyrektor generalny wchodzą w skład Kolegium NIK na czas pełnienia swoich funkcji. Pozostali członkowie są powoływani na 3 lata, z możliwością powołania na kolejną kadencję.

METODA WYBORU

14 członków Kolegium NIK powołuje Marszałek Sejmu na wniosek Prezesa NIK po zasięgnięciu opinii sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Jednostki funkcjonujące w NIK dzielą się na jednostki kontrolne (14 departamentów i 16 delegatur) oraz jednostki organizacji i obsługi (4 biura). Właściwość terytorialna poszczególnych delegatur, które posiadają ten sam status co departamenty kontrolne, odpowiada podziałowi administracyjnemu Polski (województwa).

Kontrole prowadzone przez departamenty kontrolne i delegatury nadzorowane są przez Prezesa NIK lub jednego z wiceprezesów.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 1 576 ekwiwalenty pełnego czasu pracy (2021) (71% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 53%, ♀ 47%. Średni wiek: ponad 41 lat (w przypadku kontrolerów).

BUDŻET

• Budżet NIK: 308 mln PLN / ok. 68 mln euro (styczeń 2021).
• Przydział środków: Kolegium NIK uchwala projekt budżetu NIK. Projekt ten zostaje włączony przez ministra finansów do projektu budżetu państwa. Następnie projekt budżetu państwa jest rozpatrywany i uchwalany przez parlament.
• Ok. 0,07% budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

NIK planuje swoje kontrole w oparciu o czteroletnią strategię NIK, zawierającą plany rozwoju, misję, cele i inicjatywy strategiczne oraz sposoby wdrożenia i monitorowania stanu ich realizacji, trzyletnią strategię działalności kontrolnej oraz na podstawie rocznego planu pracy. Kontrola wykonania budżetu państwa, jako podstawowy, konstytucyjny i ustawowy obowiązek NIK, ma pierwszeństwo w procesie planowania kontroli.

Plan pracy jest efektem wieloetapowego, trwającego kilka miesięcy procesu planistycznego. Projekt planu pracy przygotowuje Grupa Planowania Kontroli na podstawie wybranych propozycji tematów kontroli zgłoszonych przez kontrolne jednostki organizacyjne. Członkowie grupy uczestniczą w spotkaniach z przedstawicielami wszystkich kontrolnych jednostek organizacyjnych w celu omówienia zgłoszonych przez nie propozycji. Prowadzą także szereg dyskusji wewnętrznych nad tematami kontroli, zgłoszonymi przez dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych, radców Prezesa NIK i innych kontrolerów. Projekt planu pracy przekazuje się następnie Komitetowi Sterującemu, który jest uprawniony do wprowadzenia w nim dodatkowych zmian. Komitet Sterujący jest także odpowiedzialny za przygotowanie założeń techniczno-organizacyjnych rocznego planu pracy.

W NIK pracują zespoły, które monitorują zmiany legislacyjne, badają dane statystyczne i sprawdzają plany oraz programy rządowe, a także komunikaty prasowe i skargi obywateli. Monitorowanie to ma znaczący udział w rocznym i długoterminowym planowaniu. Na tej podstawie opracowywany jest plan pracy i zostają określone priorytety kontrolne.

Wybór obszarów proponowanych do skontrolowania poprzedzony jest wszechstronną analizą ryzyka opartą na m.in. sprawozdaniach i publikacjach międzynarodowych instytucji, takich jak Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Bank Światowy, Rada UE czy Europejski Trybunał Obrachunkowy, krajowych dokumentach strategicznych, planach finansowych sektora publicznego, statystykach, skargach otrzymanych przez NIK, wynikach badań opinii publicznej i doniesieniach medialnych.

— METODY KONTROLI

NIK przeprowadza kontrole finansowe, prawidłowości i wykonania zadań (planowe i doraźne), a także kontrole kompleksowe, które obejmują kwestie finansowe, prawidłowości i wykonania zadań.

NIK stosuje standardy kontroli oparte na przepisach prawnych obowiązujących w Polsce, standardach kontroli INTOSAI, europejskich wytycznych stosowania standardów kontroli INTOSAI, standardach kontroli Międzynarodowej Federacji Księgowych (IFAC) oraz wieloletnich doświadczeniach NIK.

Wytyczne metodyczne (Podręcznik kontrolera), oparte na powyższych standardach, zawierają szczegółowe instrukcje pomocne przy przeprowadzaniu kontroli.

Kodeks etyki NIK zgodny jest z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami kontroli.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

NIK publikuje:

• analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej (sprawozdanie roczne),
• opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów,
• sprawozdania z każdej kontroli jednostkowej (wystąpienia pokontrolne),
• sprawozdania zbiorcze ze wszystkich kontroli planowych i niektórych kontroli doraźnych (informacje o wynikach kontroli),
• coroczne sprawozdanie z działalności,
• analizy wykorzystania wynikających z kontroli wniosków dotyczących stanowienia i stosowania prawa,
• roczny plan pracy.

NIK sporządza również:

• propozycje zmian legislacyjnych (wnioski de lege ferenda),
• analizy wniosków i skarg obywateli.

Monitorowanie wyników kontroli:

• NIK informuje jednostki kontrolowane o swoich ustaleniach i zaleceniach, a także systematycznie sprawdza, czy są one realizowane. Wyniki tych badań przedstawiane są w sprawozdaniach z kontroli sprawdzających.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

PUBLIKACJA WYNIKÓW KONTROLI

NIK publikuje informacje o wynikach kontroli, związane z nimi dokumenty i informacje na temat bieżącej działalności na stronie internetowej (www.nik.gov.pl) oraz poprzez Biuletyn Informacji Publicznej (https://bip.nik.gov.pl/).

RELACJE W MEDIACH

NIK prowadzi od lat aktywną politykę informacyjną, umożliwiając opinii publicznej uzyskanie obiektywnej i jak najszerszej wiedzy zarówno o kontrolach, jak i o działalności NIK.

RELACJE Z OBYWATELAMI

NIK jest prawnie zobowiązana do udzielania informacji na temat swojego funkcjonowania, działalności, wyników prac itp., a także umożliwia obywatelom składanie wniosków np. dotyczących kontroli. Wszystkie sprawozdania z kontroli (poza tajnymi) są publikowane na stronie NIK. NIK wydaje też dwumiesięcznik „Kontrola Państwowa”.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

NIK ściśle współpracuje z innymi – krajowymi lub lokalnymi – organami kontroli, rewizji i inspekcji (udostępniają one NIK wyniki swoich kontroli i przeprowadzają określone kontrole wspólnie pod kierownictwem NIK).

NIK regularnie współpracuje również z uniwersytetami i instytucjami badawczymi, a także systematycznie korzysta z konsultacji ekspertów zewnętrznych, w tym przez organizowanie paneli ekspertów.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Zgodnie z konstytucją i przepisami ustawowymi portugalski Trybunał Obrachunkowy:

• przeprowadza kontrole legalności i prawidłowości dochodów i wydatków publicznych oraz długu publicznego,
• wydaje opinię w sprawie ogólnych rachunków państwa i sprawozdań finansowych regionów autonomicznych, a od 2023 r. będzie poświadczał ogólne rachunki państwa,
• dokonuje oceny zarządzania finansami publicznymi,
• egzekwuje odpowiedzialność w kwestiach finansowych.

Trybunał ma prawo dostępu do wszystkich informacji, które uznaje za niezbędne, a jednostki kontrolowane są zobowiązane z nim współpracować.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Republiki Portugalskiej (1976), art. 107, art. 209 ust. 1 lit. c), art. 214 i 216,
• ustawa nr 98/97 z dnia 26 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu Trybunału Obrachunkowego,
• ramowa ustawa budżetowa nr 151/2015 z dnia 11 września 2015 r., art. 66 ust. 6.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Trybunału podlegają:

• państwo i rozmaite służby państwowe,
• Regiony Autonomiczne Azorów i Madery oraz rozmaite służby tych regionów,
• organy samorządowe oraz ich stowarzyszenia lub federacje, w tym obszary metropolitalne,
• instytucje publiczne,
• instytucje systemu ubezpieczeń społecznych,
• stowarzyszenia publiczne, stowarzyszenia podmiotów publicznych lub stowarzyszenia o charakterze mieszanym zrzeszające podmioty publiczne i prywatne, które są w większej części finansowane przez podmioty publiczne lub które podlegają kontroli zarządczej sprawowanej przez takie podmioty,
• przedsiębiorstwa państwowe,
• przedsiębiorstwa należące do regionów,
• przedsiębiorstwa komunalne lub należące do zrzeszeń gmin,
• wszelkie podmioty, w których zaangażowane są środki publiczne, czy ze względu na otrzymane dotacje, czy w związku z tym, że częściowo są własnością państwa,
• przedsiębiorstwa posiadające koncesje na zarządzanie przedsiębiorstwami państwowymi, przedsiębiorstwa z udziałem kapitału publicznego, przedsiębiorstwa o mieszanym charakterze publiczno-prywatnym kontrolowane przez sektor publiczny, przedsiębiorstwa posiadające koncesje na świadczenie usług publicznych lub zarządzające świadczeniem takich usług oraz przedsiębiorstwa posiadające koncesje na prowadzenie robót publicznych,
• inne podmioty czerpiące korzyści ze środków publicznych lub zarządzające nimi.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Model kolegialny z funkcjami kontrolnymi i jurysdykcyjnymi. W skład Trybunału wchodzą Prezes i 18 członków (sędziów posiadających taki sam status jak sędziowie Sądu Najwyższego).

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Zgodnie z przepisami konstytucji Trybunał Obrachunkowy jest najwyższym organem sądowniczym i jako suwerenny organ państwa stoi na równi z prezydentem Republiki, parlamentem, rządem i innymi sądami. Jest on niezależnym najwyższym organem kontroli odpowiedzialnym za zewnętrzną kontrolę finansową i weryfikację wykonania budżetu państwa przez rząd.

Członkowie Trybunału, będący sędziami, są nieusuwalni i nie mogą być pociągani do odpowiedzialności za wydawane orzeczenia, z wyjątkiem określonych przypadków przewidzianych przepisami prawa.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Trybunał jest niezależny względem wszystkich innych instytucji. W przepisach określono jednak pewne procedury współpracy, które obejmują m.in. następujące rozwiązania:

• parlament i rząd mogą wnioskować do Trybunału o przeprowadzenie kontroli określonych podmiotów lub w odniesieniu do określonych kwestii finansowych, niemniej Trybunał nie ma obowiązku podejmować działań w odpowiedzi na te wnioski;
• parlament może zwrócić się o przekazanie mu dostępnych sprawozdań;
• parlament może zwrócić się do Trybunału o informacje uzyskane w toku kontroli;
• sprawozdania z kontroli oraz sprawozdanie roczne Trybunału udostępniane są co do zasady ogółowi obywateli i przesyłane do parlamentu i innych zainteresowanych stron.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Trybunał jest podmiotem samodzielnym.

Instytucją kieruje Prezes.

Trybunał ma prawo określać własny budżet i przysługuje mu niezależność finansowa w gospodarowaniu tym budżetem. Budżet jest zatwierdzany przez parlament.

Organem odpowiedzialnym za podejmowanie decyzji dotyczących projektu rocznego budżetu oraz strategicznego planu działań Trybunału jest plenum Trybunału, w którym zasiadają Prezes i wszyscy członkowie.

KADENCJA

Członkowie pełnią funkcję dożywotnio.

METODA WYBORU

Członków wybiera się w ramach otwartego naboru przy udziale komisji rekrutacyjnej.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Trybunał dzieli się na trzy izby oraz dwie izby regionalne (odpowiednio dla regionu Azorów i Madery). W skład izb kontrolnych wchodzą działy ds. kontroli i działy administracyjne.

Ponadto Trybunał posiada dział ds. audytu wewnętrznego podlegający bezpośrednio Prezesowi Trybunału, a także Komisję ds. Standardów Kontroli.

Członkowie Trybunału są przypisani do różnych izb, o czym decydują kryteria akademickie i zawodowe.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 522 (w siedzibie głównej: 439; w regionie Azorów: 38; w regionie Madery: 45) (grudzień 2021 r.).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 34 %, ♀ 66 %. Średni wiek: 51,8.
• Odsetek pracowników zajmujących się kontrolami: 60%.

BUDŻET

• Trybunał jest finansowany z ogólnego budżetu państwa i z zasobów własnych (tj. z opłat nakładanych na jednostki kontrolowane).
• Łączny budżet (2022): 28 mln euro,
• 0,027% łącznych wydatków publicznych.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Portugalski Trybunał Obrachunkowy zatwierdza co trzy lata strategiczny plan działania, będący owocem procesu partycypacyjnego, którego najważniejszymi elementami są analiza SWOT (analiza najważniejszych mocnych i słabych stron oraz szans, wyzwań i zagrożeń) oraz analiza ryzyka wytyczająca cele i priorytety.

Na ten sam okres strategiczny Trybunał przyjmuje również trzyletni program będący sumą rocznych planów działania na ten okres, stanowiący podstawę do opracowania średniookresowego planu operacyjnego.

Ponadto zatwierdza szczegółowy roczny program prac, zachowując przy tym pełną niezależność.

— METODY KONTROLI

Trybunał przeprowadza kontrole każdego rodzaju.

Wykorzystywane do tego celu metody i metodyki określono w podręcznikach kontroli Trybunału, które uwzględniają międzynarodowe standardy kontroli (ISSAI) oraz najlepsze praktyki.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał publikuje wszystkie swoje sprawozdania i decyzje, w szczególności:

• sprawozdania roczne i opinie dotyczące ogólnych rachunków państwa i sprawozdań finansowych regionów autonomicznych,
• sprawozdania z kontroli,
• roczne sprawozdanie z działalności.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Trybunał publikuje na swojej stronie internetowej informacje o sprawozdaniach, decyzjach, istotnych dokumentach, wydarzeniach i działaniach.

Ponadto może zdecydować o opublikowaniu własnych sprawozdań w portugalskim Dzienniku Urzędowym oraz rozpowszechniać treść tych dokumentów w mediach. Trybunał korzysta również z mediów społecznościowych do kontaktów z obywatelami.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Portugalski Trybunał Obrachunkowy jest członkiem Zarządu INTOSAI, EUROSAI oraz Organizacji Najwyższych Organów Kontroli Państw Portugalskojęzycznych (OISC/CPLP), a także członkiem stowarzyszonym Organizacji Najwyższych Organów Kontroli Ameryki Łacińskiej i Karaibów (OLACEFS). Jest również wiceprzewodniczącym sieci EUROSAI ds. etyki, która zastąpiła Grupę Zadaniową ds. Kontroli i Etyki i której przewodniczy NOK Chorwacji. Ponadto Trybunał uczestniczy w projektach w zakresie budowania potencjału najwyższych organów kontroli, zwłaszcza w państwach portugalskojęzycznych, a także jest audytorem zewnętrznym Europejskiego Laboratorium Biologii Molekularnej (EMBL) i członkiem Komisji Obrachunkowej Europejskiej Organizacji ds. Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (Eurocontrol).

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Najwyższy Urząd Kontrolny przeprowadza kontrole dotyczące zarządzania mieniem państwowym, środków finansowych pobieranych na mocy przepisów prawa i przekazywanych osobom prawnym (np. ubezpieczenia zdrowotne) oraz zasobów finansowych otrzymanych z zagranicy (w tym środki unijne). Wyraża on opinię w przedmiocie ostatecznego rozliczenia budżetu państwa i nadzoruje wykonanie tego budżetu. Urząd nie jest upoważniony do kontrolowania rozliczeń finansowych gmin, miast i regionów ani do przeprowadzania kontroli spółek handlowych będących własnością państwa lub samorządów.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• Konstytucja Republiki Czeskiej (1993),
• ustawa nr 166/1993 Sb o Najwyższym Urzędzie Kontrolnym (dotycząca działalności i uprawnień Urzędu).

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• jednostki organizacyjne państwa, organizacje finansowane przez państwo, fundusze państwowe,
• osoby prawne i fizyczne (jedynie pod kątem zarządzania przez nie środkami państwowymi),
• zarządzanie finansami przez Narodowy Bank Republiki Czeskiej w obszarze wydatków na nabycie nieruchomości i działania operacyjne banku.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Instytucja kolegialna bez funkcji jurysdykcyjnej.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Urząd jest niezależnym organem kontrolnym Republiki Czeskiej. Bezpośrednią podstawą jego utworzenia jest Konstytucja Republiki Czeskiej, która gwarantuje niezależność Urzędu od władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.

Ustawa o budżecie Republiki Czeskiej przewiduje osobny rozdział w budżecie państwa na potrzeby Urzędu, dzięki czemu dysponuje on odpowiednią niezależnością finansową.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Prezes i wiceprezes Urzędu są powoływani przez Prezydenta Republiki Czeskiej na wniosek Izby Deputowanych (izba niższa parlamentu).

Urząd przedkłada Izbie Deputowanych Parlamentu Republiki Czeskiej projekt swojego budżetu, a parlament zatwierdza budżet i jego podstawową strukturę. Rząd nie jest uprawniony do podejmowania decyzji w sprawie budżetu Urzędu.

Prezes Urzędu przedkłada wszystkie przyjęte wnioski pokontrolne rządowi, Izbie Deputowanych Parlamentu Republiki Czeskiej i Senatowi (izba wyższa parlamentu).

Prezes Urzędu jest uprawniony do udziału w posiedzeniach parlamentu lub rządu Republiki Czeskiej, które dotyczą prac Urzędu, oraz do zabierania głosu na tych posiedzeniach.

Rząd przeprowadza debaty na temat wszystkich sprawozdań z kontroli w obecności Prezesa Urzędu i przyjmuje rezolucję w odniesieniu do każdej kontroli (obejmującą zazwyczaj środki zaradcze).

Na szczeblu parlamentarnym Urząd współpracuje przede wszystkim z Komisją Kontroli Budżetowej izby niższej parlamentu.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Zarząd Urzędu (w skład którego wchodzą Prezes, wiceprezes i 15 członków).

KADENCJA

Kadencja członka Zarządu upływa z chwilą, gdy ukończy on 65 lat. Każdy członek składa przysięgę przed przewodniczącym Izby Deputowanych Parlamentu Republiki Czeskiej, po której złożeniu obejmuje stanowisko.

METODA WYBORU

Izba Deputowanych Parlamentu Republiki Czeskiej wybiera 15 członków Zarządu na wniosek Prezesa Urzędu.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Urząd jest instytucją kolegialną, składającą się z różnych organów, działów, departamentów i jednostek. Pracami Urzędu kieruje Prezes, a w pełnieniu obowiązków wspiera go wiceprezes.

Organami Urzędu są: Zarząd, tzw. senaty i izba dyscyplinarna. Ich działanie reguluje ustawa o Najwyższym Urzędzie Kontrolnym oraz regulamin wewnętrzny, który jest ustalany i zatwierdzany przez Zarząd.

Urząd składa się z działu ds. kontroli, działu administracyjnego i gabinetu Prezesa, podzielonych z kolei na specjalistyczne departamenty, dzielące się na jednostki.

Kierownictwo Urzędu podlega bezpośrednio Prezesowi. W skład kadry kierowniczej wchodzą: starszy dyrektor działu ds. kontroli, starszy dyrektor działu administracyjnego, dyrektor gabinetu Prezesa, sekretarz Zarządu, dyrektor departamentu ds. bezpieczeństwa i dyrektor departamentu ds. audytu wewnętrznego.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba:  471 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (2021) (ok. 66% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 38%, ♀ 62% (♂ 51%, ♀ 49% na stanowiskach kierowniczych).
  Średni wiek: 48.

BUDŻET

• Wydatki Urzędu są pokrywane z budżetu państwa Republiki Czeskiej.
• 34,34 mln euro (2021),
• 0,045% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Urząd przedstawia planowane prace w rocznym planie kontroli, opracowywanym w oparciu o sugestie Prezesa, Wiceprezesa i członków Zarządu oraz propozycje pochodzące z analiz wewnętrznych lub od zainteresowanych stron spoza Urzędu.

Rząd, Izba Deputowanych lub Senat Republiki Czeskiej i ich organy mogą wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie konkretnych kontroli, co Zarząd Urzędu przyjmuje lub odrzuca wedle własnego uznania.

We wniosku o przeprowadzenie kontroli proponowany jest jej temat i cele, wskazane są jednostki, które mają zostać poddane kontroli, termin i przyczyna jej przeprowadzenia, a także informacje na temat sytuacji prawnej i gospodarczej tych jednostek. Ponadto podawane są informacje na temat identycznych lub podobnych kontroli przeprowadzonych wcześniej, podstawowe dane dotyczące obszaru, który ma zostać skontrolowany, hipotezy kontrolne itd.

— METODY KONTROLI

W ramach swoich ściśle określonych uprawnień Urząd przeprowadza kontrole zgodnie ze standardami kontroli, które opierają się na Międzynarodowych Standardach Najwyższych Organów Kontroli (ISSAI). Urząd przeprowadza kontrole zgodnie z przepisami. Są to kontrole legalności, kontrole finansowe i kontrole wykonania zadań. Kontrola składa się z etapu przygotowawczego, etapu wykonawczego i etapu formułowania wniosków z kontroli. Jej przeprowadzenie zajmuje średnio 10 miesięcy, a w zależności od liczby jednostek kontrolowanych w pojedynczej kontroli uczestniczy od pięciu do kilkudziesięciu kontrolerów.

Urząd sprawdza, czy działania objęte kontrolą są zgodne z przepisami, weryfikuje, czy są one prawidłowe pod względem merytorycznym i formalnym, oraz ocenia je pod kątem skuteczności, oszczędności i efektywności.

W ramach kontroli finansowej Urząd ocenia, czy sprawozdania finansowe kontrolowanych jednostek dają prawdziwy i rzetelny obraz przedmiotu rozliczeń, zgodnie z przepisami.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Wyniki prac Urzędu mają przede wszystkim formę wniosków z kontroli, publikowanych na stronie internetowej oraz w biuletynie Urzędu niezwłocznie po ich zatwierdzeniu przez Zarząd. Prezes Urzędu przedkłada wszystkie przyjęte wnioski pokontrolne Izbie Deputowanych, Senatowi i rządowi.

Urząd jest zobowiązany na mocy prawa do wydania następujących publikacji:

• biuletyn Urzędu, oficjalna publikacja zawierająca streszczenia sprawozdań z kontroli za dany okres. W jednym z biuletynów przedstawiany jest również roczny plan kontroli, a w kolejnych jego wydaniach mogą się znaleźć informacje na temat zmian w tym planie;
• sprawozdanie roczne zawierające w szczególności analizę kontroli przeprowadzonych w ciągu ostatniego roku i ich wyników. Ponadto w sprawozdaniu tym przedstawiony jest opis innych działań, na przykład informacje na temat współpracy Urzędu z organami wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, organami podatkowymi i opinią publiczną, a także informacje dotyczące współpracy międzynarodowej, zarządzania finansami i pracowników Urzędu;
• oświadczenie w sprawie wykonania budżetu państwa, w którym Urząd wyraża opinię na temat sprawozdania rządu z wykonania budżetu państwa w oparciu o dokonaną przez siebie ocenę zarządzania budżetem w ciągu pierwszych sześciu miesięcy danego roku;
• oświadczenie w sprawie końcowego rozliczenia budżetu państwa. W dokumencie tym Urząd przedstawia swoją opinię na temat projektu końcowego rozliczenia budżetu państwa za dany rok w oparciu o dokonaną przez siebie ocenę sytuacji gospodarczej w państwie i wyniki zarządzania finansami przez państwo;
• rozliczenia końcowe zawierające informacje na temat zarządzania finansami Urzędu w minionym roku. Audytor zewnętrzny weryfikuje corocznie rozliczenia końcowe, po czym Prezes Urzędu przedkłada je parlamentowi Republiki Czeskiej.

Ponadto Urząd wydaje inne publikacje, takie jak sprawozdanie na temat UE (w którym dokonuje porównania i oceny absorpcji środków unijnych i ich wykorzystania przez Republikę Czeską), podsumowujące sprawozdania z kontroli dotyczące konkretnych obszarów, podręczniki, dokumenty tematyczne i sprawozdania z kontroli przeprowadzonych przez Urząd równolegle z innymi najwyższymi organami kontroli.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Urząd dąży do tego, aby informacje na temat wyników kontroli były łatwo dostępne dla obywateli, dlatego wnioski pokontrolne, komunikaty prasowe i inne istotne dokumenty publikowane są na jego stronie internetowej i w mediach społecznościowych. Za pomocą tych kanałów informuje on również o wynikach kontroli, analizach i aktualnościach, publikuje nagrania wideo dotyczące prowadzonych kontroli, a także inne informacje na temat swojej działalności.

Urząd przywiązuje dużą wagę do przejrzystości, w związku z czym zamieszcza zawierane przez siebie umowy na stronie internetowej wraz ze szczegółowymi informacjami na temat budżetu, zweryfikowanymi danymi i innymi danymi.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Dzielenie się wiedzą jest jednym z głównych celów Urzędu w ramach współpracy międzynarodowej. Służy temu działalność międzynarodowa, a także wspólnie prowadzone kontrole.

Każdego roku Urząd organizuje kilka konferencji, seminariów i innych wydarzeń dotyczących swojego sektora. Działania te są skierowane zarówno do pracowników Urzędu, jak i specjalistów zewnętrznych oraz przedstawicieli innych instytucji państwowych, a ich celem jest usprawnienie funkcjonowania administracji publicznej.

Od 2017 r. Urząd jest organizatorem hakatonu dla organów administracji publicznej, w którym w 2019 r. udział wzięło 20 instytucji publicznych, w tym organizacje samorządowe. W marcu 2020 r. Urząd zorganizował pierwszy doroczny hakaton międzynarodowy dla najwyższych organów kontroli z udziałem przedstawicieli 23 krajów, głównie z Europy.

Tego typu wydarzenia mają umożliwiać dzielenie się wiedzą i wymianę dobrych praktyk nie tylko wśród obywateli, ale także pracowników akademickich, ekspertów w danej dziedzinie, studentów i innych zainteresowanych grup.

Na szczeblu międzynarodowym Urząd regularnie oddelegowuje swoich kontrolerów do pracy w organach kontrolnych organizacji międzynarodowych. Miał on swoich przedstawicieli w takich organach jak EUROCONTROL, Europejska Agencja Obrony oraz Europejska Agencja Kosmiczna.

W latach 20212024 Urząd przewodniczy Europejskiej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli (EUROSAI).

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Rumuński Trybunał Obrachunkowy przeprowadza kontrole dotyczące pozyskiwania i wykorzystywania zasobów finansowych państwa i sektora publicznego oraz zarządzania nimi. Działa on w sposób niezależny, jak określono w przepisach konstytucji. Ponadto jest członkiem międzynarodowych organizacji zrzeszających najwyższe organy kontroli.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• konstytucja Rumunii (z 1991 r., zmieniona w 2003 r.),
• ustawa nr 94/1992 w sprawie organizacji i funkcjonowania Trybunału Obrachunkowego, opublikowana ponownie wraz ze zmianami i uzupełnieniami.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Trybunału podlegają:

• organy administracji publicznej i instytucje publiczne,
• jednostki administracji lokalnej i terytorialnej (rady okręgów, rady miejskie, gminne i powiatowe),
• Narodowy Bank Rumunii,
• przedsiębiorstwa publiczne,
• przedsiębiorstwa komercyjne, w których państwo, jednostki administracji lokalnej lub terytorialnej, instytucje publiczne lub niezależne organy administracji posiadają, pojedynczo lub łącznie, udziały większościowe,
• zakłady ubezpieczeń społecznych, które zarządzają aktywami, majątkiem lub środkami publicznymi,
• podmioty prawne, które otrzymują gwarancje rządowe na pożyczki, dotacje lub inne formy pomocy finansowej państwa od organów administracji publicznej na szczeblu centralnym i lokalnym lub od innych instytucji publicznych.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Instytucja zarządzana na zasadzie kolegialnej, bez funkcji jurysdykcyjnej.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Trybunał jest niezależną instytucją publiczną i odpowiada wyłącznie przed parlamentem.

Jako najwyższy organ kontroli Rumunii Trybunał prowadzi kontrole dotyczące pozyskiwania i wykorzystywania zasobów finansowych państwa i sektora publicznego oraz zarządzania nimi.

Na wniosek parlamentu Trybunał zatwierdza projekt budżetu państwa oraz projekty ustaw w obszarze finansów publicznych i rachunkowości, jak również wszelkie projekty ustaw, które mogą spowodować spadek przychodów lub wzrost wydatków w stosunku do kwot przewidzianych w ustawie budżetowej. Zatwierdza również ustanowienie przez rząd lub ministerstwa wyspecjalizowanych organów w obszarach ich kompetencji.

Spory wynikające z działań prowadzonych przez Trybunał rozstrzygają sądy.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Rumuński Trybunał Obrachunkowy przedkłada parlamentowi roczne sprawozdanie z kontroli sprawozdań finansowych pokazujące, jak wykorzystywane są środki publiczne. W sprawozdaniu tym przedstawione są wnioski z kontroli i zalecenia.

Parlament jest jedynym organem władzy, który może zwrócić się do Trybunału o przeprowadzenie kontroli w sektorze publicznym.

Trybunał jest z kolei jedynym organem, który kontroluje wykonanie budżetu przez obydwie izby parlamentu i rząd.

Trybunał sporządza i zatwierdza swój własny budżet i przesyła go rządowi, by ten uwzględnił go w projekcie budżetu państwa, który jest przedkładany do zatwierdzenia przez parlament. W ramach procesu zatwierdzania budżetu rocznego zarówno rząd, jak i parlament mogą interweniować w sprawie budżetu, który został przyjęty przez plenum Trybunału.

Nadzór nad wykorzystaniem budżetu przez Trybunał sprawuje specjalna komisja parlamentarna.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Rumuńskim Trybunałem Obrachunkowym zarządza plenum, w skład którego wchodzi 18 członków (tzw. radców obrachunkowych) powoływanych przez parlament zgodnie z konstytucją i przepisami ustawy w sprawie organizacji i funkcjonowania Trybunału.

Prezes odpowiada za zarządzanie wykonawcze Trybunałem, w czym wspiera go dwóch wiceprezesów powołanych przez parlament spośród radców obrachunkowych.

KADENCJA

Jedna trzecia składu plenum jest odnawiana co trzy lata.

9 lat, bez możliwości odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Członkowie Trybunału są powoływani przez parlament na okres dziewięciu lat. Wykonują oni swoje obowiązki niezależnie i mogą zostać odwołani jedynie przez parlament zgodnie z warunkami przewidzianymi w ustawie w sprawie organizacji i funkcjonowania Trybunału. Radcowie obrachunkowi to urzędnicy państwowi. Podlegają oni tym samym ograniczeniom prawnym co sędziowie. Oznacza to, że członkowie Trybunału nie mogą należeć do partii politycznych ani prowadzić jakiejkolwiek działalności publicznej o charakterze politycznym w trakcie sprawowania urzędu.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Na szczeblu centralnym rumuński Trybunał Obrachunkowy dzieli się na dziesięć działów ds. kontroli, jeden dział ds. koordynacji, dział prawny oraz sekretariat generalny, który zapewnia wsparcie w poszczególnych obszarach działalności instytucji. Na szczeblu regionalnym w jego skład wchodzą 42 okręgowe izby obrachunkowe i Izba Obrachunkowa Miasta Bukareszt. Ponadto w ramach Trybunału działa niezależna operacyjnie instytucja audytowa, która odpowiada za kontrolowanie funduszy unijnych przekazanych Rumunii.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 1 966 stanowisk (2022), w tym 1 621 stanowisk zewnętrznych kontrolerów publicznych (82,45% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 38,12%, ♀ 61,88%. Średni wiek: 48 lat i 6 miesięcy.

BUDŻET

• Trybunał jest finansowany z budżetu państwa.
• 86 mln euro (2022), w tym wydatki administracyjne,
• około 0,14% łącznych wydatków z budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Trybunał samodzielnie podejmuje decyzje w sprawie swoich programów prac.

Prace są planowane w perspektywie zarówno rocznej, jak i wieloletniej. Programy prac podlegają zatwierdzeniu przez plenum.

Programy wieloletnie są przyjmowane na okres trzech lat.

— METODY KONTROLI

Trybunał przeprowadza:

• kontrole finansowe sprawozdań z wykonania budżetu,
• kontrole wykonania zadań w przypadku podmiotów, projektów, procesów lub operacji realizowanych z wykorzystaniem środków publicznych,
• kontrole zgodności.

Kontrole przeprowadza się zgodnie ze standardami INTOSAI oraz w oparciu o regulacje, podręczniki i wytyczne opracowane na potrzeby konkretnych działań, jak również w oparciu o regulacje wewnętrzne.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał przedstawia parlamentowi roczne sprawozdanie publiczne z kontroli sprawozdania finansowego z zarządzania skonsolidowanym budżetem ogólnym za poprzedni rok budżetowy.

Roczne sprawozdanie publiczne jest najistotniejszą i najszerzej komentowaną publikacją Trybunału. Przedstawione są w nim w zwięzły sposób najważniejsze ustalenia z kontroli Trybunału, jak również wnioski i zalecenia.

Trybunał sporządza także roczne sprawozdanie z działalności, w którym podaje informacje na temat swojej strategii, uprawnień, obowiązków, misji i stosunków z różnymi zainteresowanymi stronami. Sprawozdanie to zawiera również dane i informacje za odnośny rok dotyczące organizacji i prac Trybunału, szkoleń dla pracowników, kalendarza wydarzeń, uzyskanych rezultatów, a także działań o charakterze międzynarodowym oraz zasobów kadrowych i finansowych.

Raz do roku Trybunał przekazuje samorządowym organom stanowiącym i kontrolnym sprawozdania w sprawie finansów publicznych na szczeblu lokalnym. Są one owocem kontroli przeprowadzonych przez okręgowe izby obrachunkowe w odniesieniu do budżetów jednostek administracji lokalnej i terytorialnej.

Z własnej inicjatywy Trybunał opracowuje ponadto sprawozdania z kontroli w najważniejszych obszarach interesu publicznego. Są one przekazywane parlamentowi i innym zainteresowanym stronom.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Sprawozdania i inne publikacje Trybunału są dostępne w wersji elektronicznej na oficjalnej stronie internetowej (www.curteadeconturi.ro), gdzie można się zapoznać również z podsumowaniami rocznego sprawozdania publicznego i rocznego sprawozdania z działalności w języku angielskim.

Sprawozdanie roczne Trybunału jest publikowane w części a III-a rumuńskiego Dziennika Ustaw.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Na szczeblu międzynarodowym Trybunał Obrachunkowy utrzymuje stosunki z innymi najwyższymi organami kontroli przez wymianę doświadczeń, udział w konferencjach, seminariach i grupach roboczych oraz publikowanie istotnych analiz w czasopismach międzynarodowych.

Uczestniczy również we wspólnych kontrolach oraz w kontrolach przeprowadzanych we współpracy z innymi najwyższymi organami kontroli w obszarach takich jak ochrona środowiska, zbiórka odpadów, kontrole gmin itp.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Najwyższy Urząd Kontrolny Republiki Słowackiej kontroluje zarządzanie środkami i mieniem państwa, władz lokalnych i Unii Europejskiej. Przeprowadza również kontrole dochodów państwa i zapewnia, by opłaty celne i podatki pobierano w sposób prawidłowy.

Prowadząc kontrole, Urząd ma prawo dostępu do wszystkich obiektów i dokumentów, które uzna za niezbędne do wykonywania czynności kontrolnych.

Obok własnych prac kontrolnych Urząd uczestniczy, na wniosek Narodowego Banku Słowacji, w procesie proponowania niezależnego biegłego rewidenta na potrzeby kontroli ostatecznego sprawozdania finansowego Narodowego Banku Słowacji.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 60–63 konstytucji Republiki Słowackiej (1992),
• ustawa nr 39/1993 o Najwyższym Urzędzie Kontrolnym Republiki Słowackiej.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Urzędu podlegają:

• organy rządowe,
• ministerstwa: w liczbie 14,
• organy administracji państwowej na szczeblu centralnym,
• instytucje publiczne,
• podmioty prawne utworzone przez organy rządowe na szczeblu centralnym lub inne agencje administracji państwowej,
• organy samorządu i jednostki samorządu terytorialnego wyższego szczebla, utworzone przez nie organizacje finansowane z budżetu oraz podmioty prawne z udziałem tych organów i jednostek,
• państwowe podmioty celowe,
• osoby fizyczne i podmioty prawne, które otrzymują środki krajowe, publiczne, unijne lub inne środki pochodzące z zagranicy.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Struktura monokratyczna według modelu westminsterskiego bez funkcji jurysdykcyjnej.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Urząd jest niezależnym organem państwowym.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Urząd przedkłada parlamentowi roczne sprawozdanie podsumowujące w sprawie wyników wszystkich kontroli. Przedstawia również kompletne sprawozdania z kontroli właściwym komisjom parlamentarnym.

W następstwie uchwały parlamentu do Urzędu może zostać skierowane polecenie przeprowadzenia określonej kontroli w ramach jego kompetencji. W takiej sytuacji ma on obowiązek wykonania czynności kontrolnych.

Ponadto wydaje on i przedstawia parlamentowi opinie na temat projektu budżetu państwowego oraz ostatecznych sprawozdań finansowych Republiki Słowackiej

Prezesa i dwóch wiceprezesów Urzędu powołuje i odwołuje parlament.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Urzędem zarządza Prezes, będący organem ustawowym, przy wsparciu dwóch wiceprezesów.

KADENCJA

Kadencja wiceprezesów wynosi 7 lat, z możliwością jednokrotnego odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Wiceprezesi są wybierani przez posłów do Rady Narodowej Słowacji (parlamentu) w tajnym głosowaniu.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

W siedzibie głównej Urzędu w Bratysławie mieści się dział ds. kontroli i gabinet Prezesa, które zapewniają usługi wsparcia. Ponadto Urząd ma siedem oddziałów regionalnych zlokalizowanych w regionalnych ośrodkach. Prowadzą one kontrole jednostek samorządu na szczeblach regionalnym, okręgowym i lokalnym.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 291 (2021) (77% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 38%, ♀ 62%. Średni wiek: 49 lat.

BUDŻET

• 13,6 mln euro (2022),
• 0,04% łącznych wydatków publicznych.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Urząd planuje prace kontrolne w rocznych planach prac, które są zatwierdzane przez Radę Doradczą w oparciu o trzyletni plan ramowy.

Wykaz kontroli sporządza się zasadniczo w oparciu o analizę ryzyka, cele strategiczne Urzędu i sugestie opinii publicznej.

— METODY KONTROLI

Urząd przeprowadza głównie trzy rodzaje kontroli:

• kontrole finansowe,
• kontrole zgodności,
• kontrole wykonania zadań.

Opierając się na wynikach danej kontroli, Urząd sporządza wstępną wersję sprawozdania i przesyła ją jednostce kontrolowanej, która może wówczas wyrazić swoją opinię, przy czym opinia ta zostaje uwzględniona w sprawozdaniu końcowym w postaci aneksu.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Najwyższy Urząd Kontrolny publikuje następujące dokumenty:

• sprawozdanie roczne,
• sprawozdania z kontroli finansowych,
• sprawozdania z kontroli zgodności,
• sprawozdania z kontroli wykonania zadań,
• sprawozdanie podsumowujące w sprawie wyników wszystkich kontroli.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Najwyższy Urząd Kontrolny Republiki Słowackiej przesyła wszystkie swoje sprawozdania z kontroli do jednostek kontrolowanych oraz do parlamentu i właściwych komisji parlamentarnych. O najistotniejszych ustaleniach informuje również prezydenta Republiki Słowackiej, premiera oraz przewodniczącego parlamentu.

Ponadto na stronie internetowej Urzędu publikowane są streszczenia sprawozdań końcowych.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Urząd współpracuje z wieloma instytucjami na szczeblu krajowym i międzynarodowym.

Partnerami krajowymi Urzędu są uniwersytety oraz organy publiczne takie jak Prokuratura Generalna, Izba Biegłych Rewidentów, Urząd Antymonopolowy Republiki Słowackiej oraz Urząd Zamówień Publicznych.

Celem działań Urzędu w zakresie współpracy krajowej i międzynarodowej jest wkład w rozwój metodyki i poprawa jakości prac, a zatem sprawniejsze wykonywanie uprawnień przysługujących Urzędowi na terenie Republiki Słowackiej.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Trybunał Obrachunkowy Republiki Słowenii nadzoruje rachunki państwa i budżet państwa oraz wszystkie dochody i wydatki publiczne.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• art. 150 i 151 konstytucji Republiki Słowenii (1991),
• ustawa o Trybunale Obrachunkowym.

Przepisy, na podstawie których Trybunał wykonuje przysługujące mu uprawnienia, nie mogą być zaskarżane przed sądem lub do innych organów państwowych.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Trybunału podlegają:

• wszelkie podmioty prawne prawa publicznego lub ich części,
• wszelkie podmioty podlegające prawu prywatnemu, które:
  • otrzymały wsparcie z budżetu Unii Europejskiej, budżetu państwowego lub ze środków organów władz lokalnych,
  • są posiadaczami koncesji,
  • są przedsiębiorstwami, bankami lub zakładami ubezpieczeniowymi, w których państwo lub organ władzy lokalnej posiada udział większościowy,
• osoby fizyczne, które:
  • otrzymały wsparcie z budżetu Unii Europejskiej, budżetu państwowego lub ze środków organów władz lokalnych,
  • świadczą usługi publiczne lub zapewniają dobra publiczne na podstawie koncesji.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Odmienny model: instytucja z Prezesem na czele, przeprowadzająca kontrole na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym, bez uprawnień jurysdykcyjnych.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Trybunał Obrachunkowy jest niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków. Wiążą go przepisy konstytucyjne i inne przepisy ustawowe. Członków Trybunału powołuje Zgromadzenie Narodowe.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Trybunał przedkłada Zgromadzeniu Narodowemu wszystkie swoje sprawozdania z kontroli, a także roczne sprawozdanie z działalności

Przy wyborze kontroli, które mają zostać przeprowadzone w danym roku kalendarzowym, Trybunał bierze pod uwagę propozycje zgłoszone przez posłów i organy robocze Zgromadzenia Narodowego, rząd, ministerstwa i organy samorządu lokalnego. Musi przy tym uwzględnić co najmniej pięć propozycji zgłoszonych przez Zgromadzenie Narodowe, w tym przynajmniej dwie od posłów opozycji i dwie od parlamentarnych organów roboczych.

Zgromadzenie Narodowe wyznacza niezależnego biegłego rewidenta do skontrolowania sprawozdań finansowych Trybunału.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Trybunałem zarządza Senat, w skład którego wchodzą Prezes i dwóch wiceprezesów.

KADENCJA

9 lat, z możliwością odnowienia mandatu.

METODA WYBORU

Zgromadzenie Narodowe powołuje wiceprezesów bezwzględną większością głosów na wniosek prezydenta Republiki.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Prezes, jako państwowy kontroler generalny, reprezentuje Trybunał i jest odpowiedzialny za jego działania. Pierwszy wiceprezes przejmuje uprawnienia Prezesa pod jego nieobecność i wspólnie z drugim wiceprezesem wykonuje z upoważnienia Prezesa zadania państwowego kontrolera generalnego. Poszczególnymi działami kierują najwyżsi kontrolerzy państwowi. Działom tym przypisane są różne obszary działań sektora publicznego. Jeden z działów specjalizuje się w kontrolach wykonania zadań i kontrolach informatycznych.

Prezes wspólnie z wiceprezesami tworzą Senat, najwyższy organ kierowniczy Trybunału. Senat w porozumieniu ze Zgromadzeniem Narodowym przyjmuje regulamin Trybunału i podejmuje decyzje w najistotniejszych kwestiach strategicznych i kwestiach dotyczących kontroli.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 130 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (stan na marzec 2022 r.) (67,7% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 27,7%, ♀ 72,3%. Średni wiek: 50 lat.

BUDŻET

• 7,49 mln euro (2022),
• 0,054% całkowitego budżetu państwa.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Trybunał przyjmuje swój program prac z zachowaniem pełnej niezależności, przy czym program ten ma charakter niejawny. Trybunał ma obowiązek wybrać do realizacji co najmniej pięć propozycji kontroli zgłoszonych przez Zgromadzenie Narodowe.

— METODY KONTROLI

Trybunał przeprowadza kontrole różnego rodzaju:

• kontrole wykonania zadań dotyczące skuteczności, efektywności i oszczędności operacji jednostek kontrolowanych w odniesieniu do osiągania przez nie ustanowionych celów i realizacji programów. Wyboru takich kontroli dokonuje się w oparciu o kryteria takie jak potencjalny wkład kontroli w poprawę zarządzania finansami, interes publiczny czy ryzyko wystąpienia niezadowalających wyników i nieprawidłowości;
• kontrole finansowe i kontrole zgodności dotyczące wiarygodności rocznych sprawozdań finansowych oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw (poświadczenie wiarygodności) oraz oceny dotyczące zgodności systemów lub transakcji w poszczególnych obszarach budżetowych z odnośnymi przepisami.

W ramach jednej kontroli często łączy się te dwa rodzaje zadań kontrolnych.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał Obrachunkowy publikuje:

• sprawozdania z kontroli i sprawozdania pokontrolne,
• roczne sprawozdanie z działalności,
• opinie,
• wybrane odpowiedzi na wnioski o przekazanie uwag.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Trybunał przedkłada roczne sprawozdanie z działalności przewodniczącemu Zgromadzenia Narodowego. Sprawozdanie to jest następnie omawiane na forum Komisji ds. Kontroli Finansów Publicznych podczas posiedzenia otwartego dla dziennikarzy i innych przedstawicieli mediów.

Wszystkie sprawozdania z kontroli i sprawozdania pokontrolne są publikowane na stronie internetowej Trybunału na dzień po tym, jak zostaną formalnie przyjęte i przesłane do jednostek kontrolowanych i Zgromadzenia Narodowego.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Trybunał koncentruje się przede wszystkim na zapewnieniu obiektywnych i wiarygodnych informacji na temat wydatkowania środków publicznych, tak aby przyczynić się do poprawy zarządzania usługami publicznymi i ich lepszego świadczenia. W tym celu współpracuje z różnymi podmiotami z sektora publicznego i utrzymuje bliskie stosunki robocze ze Zgromadzeniem Narodowym i jego komisjami. Aby promować dobre praktyki zarządzania oraz rozpowszechniać swoje ustalenia w szerszym gronie odbiorców, często uczestniczy też w wydarzeniach organizowanych przez stowarzyszenia branżowe lub organy publiczne.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Urząd Kontroli Państwowej stanowi część systemu kontroli parlamentarnej i jest jedynym organem uprawnionym do kontrolowania całości finansów państwa. Dzięki kontroli całego łańcucha władzy wykonawczej Urząd gwarantuje, że szwedzki parlament (Riksdag) otrzyma wyniki skoordynowanej i niezależnej kontroli finansów państwa i działań rządu.

Ponadto Urząd reprezentuje Szwecję w ramach różnych form współpracy międzynarodowej w dziedzinie kontroli w celu promowania i wspierania rozwoju kontroli publicznej.Riksdag powierzył mu zadanie współpracy z najwyższymi organami kontroli w krajach rozwijających się z myślą o zwiększeniu umiejętności i zdolności tych organów w zakresie kontroli.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• ustawa zasadnicza (konstytucja z 1809 r., zastąpiona w 1974 r.),
• ustawa o kontroli działalności państwa (2002),
• ustawa zawierająca instrukcje dla Urzędu Kontroli Państwowej,
• dodatkowe przepisy szczegółowe.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

W ramach swojego mandatu Urząd kontroluje:

• sprawozdania finansowe rządu, organów rządowych, sądów, wszystkich ministerstw i agencji rządowych,
• organy administracyjne parlamentu i agencje parlamentarne,
• dom królewski i posiadłości królewskie,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będące własnością państwa lub znajdujące się pod jego kontrolą,
• szwedzkie spadkowe fundusze powiernicze oraz fundacje utworzone lub zarządzane częściowo lub w pełni przez organy państwa,
• przedsiębiorstwa, w których udział państwa przekracza 50%.

W ramach prowadzonych kontroli finansowych Urząd kontroluje:

• wszystkie sprawozdania finansowe sektora instytucji rządowych, w tym organów i agencji rządowych, z wyjątkiem publicznych funduszy emerytalnych (AP fonderna),
• organy administracyjne parlamentu i rzecznika praw obywatelskich, Bank Szwecji (Riksbanken), Fundację Banku Szwecji na Trzechsetlecie,
• dom królewski i administrację królewskiej posiadłości Djurgården (obszar w Sztokholmie).

Ponadto Urząd może wyznaczać biegłych rewidentów do kontroli przedsiębiorstw i fundacji, w których udział państwa przekracza 50%.

Urząd może również uczestniczyć w kontrolach prowadzonych przez organizacje międzynarodowe, których członkiem jest Szwecja.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Urząd kontroli, niezależny od rządu, z Kontrolerem Generalnym na czele.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Urząd Kontroli Państwowej jest niezależną organizacją podlegającą szwedzkiemu parlamentowi. Stanowi część systemu kontroli parlamentarnej.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Parlament decyduje o zakresie i ukierunkowaniu działalności kontrolnej Urzędu, a także o wysokości corocznych dotacji.

Parlament ocenia również efektywność prac samego Urzędu i co roku wyznacza niezależnego biegłego rewidenta na potrzeby kontroli Urzędu, a także radę parlamentarną do celów nadzoru Urzędu i kontaktów z nim (Rada Parlamentarna ds. Urzędu Kontroli Państwowej).

Urząd przedkłada rządowi sprawozdania z kontroli finansowych, a sprawozdania z kontroli wykonania zadań – parlamentowi, który z kolei przekazuje je rządowi w celu wydania pisemnej opinii na temat kontroli. Sprawozdania następcze przesyłane są do parlamentarnej Stałej Komisji ds. Finansów.

Jeśli Urząd stwierdzi niedociągnięcia, zgłasza je i zazwyczaj wydaje zalecenia. Objęte kontrolą podmioty są konsultowane już w trakcie procesu kontroli i muszą odnieść się do przedstawionych pytań. W celu realizowania swoich działań Urząd ma prawo dostępu do wszystkich informacji.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Urząd Kontroli Państwowej jest podzielony pod względem organizacyjnym na dział ds. kontroli wykonania zadań i dział ds. kontroli finansowych.

Ponadto w Urzędzie istnieje jeszcze pięć innych działów, które zajmują się odpowiednio współpracą międzynarodową, kadrami, komunikacją, obsługą prawną i wsparciem administracyjnym.

W Urzędzie funkcjonuje również rada ds. parlamentarnych oraz rada ds. naukowych i jednostka audytu wewnętrznego.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 307 ekwiwalentów pełnego czasu pracy (2022) (77% to osoby nadzorujące i wykonujące kontrole).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 36%, ♀ 64%. Średni wiek: 44 lata.

BUDŻET

• 418,7 mln koron szwedzkich (40 mln euro), z czego 50 mln koron szwedzkich (4,8 mln euro) przeznaczono na międzynarodową współpracę na rzecz rozwoju (2022),
• około 0,04% łącznego budżetu państwa na 2022 r.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Urząd podejmuje niezależne decyzje co do kwestii, które zostaną objęte kontrolą, choć musi uwzględnić ramy ustanowione przez parlament w odniesieniu do zakresu i ukierunkowania swoich prac kontrolnych.

Kierunek prac kontrolnych wyznacza się w oparciu o analizę ryzyka wystąpienia istotnych nieprawidłowości oraz względne rozmiary finansowe jednostki kontrolowanej. Niemniej w przypadkach gdy nawet niewielka nieprawidłowość pociąga za sobą ryzyko osłabienia zaufania do centralnych instytucji rządowych, może ona zostać uznana za istotną.

Innym aspektem ukierunkowującym prace kontrolne jest ogólnie wspieranie rozwoju, tak aby inwestycje publiczne przynosiły korzyści dla ogółu obywateli. W przypadku kontroli wykonania zadań uwzględnia się dodatkowe kryteria, takie jak wartość dodana, harmonogram i wykonalność kontroli.

Obok kontroli przewidzianych w planie prac Urząd jest zobowiązany przeprowadzić co roku kontrolę finansową skonsolidowanego sprawozdania finansowego rządu i agencji rządowych.

— METODY KONTROLI

Urząd Kontroli Państwowej przeprowadza coroczną kontrolę finansową, polegającą na ocenie prawidłowości sprawozdań finansowych, a także kontrole wykonania zadań, w których ocenia efektywność prowadzonych operacji. W swoich pracach Urząd stosuje międzynarodowe standardy oraz wewnętrzne wytyczne dotyczące prac kontrolnych, komunikacji i kwestii etycznych.

Wszystkie sprawozdania Urzędu są poddawane wewnętrznym i zewnętrznym ocenom w celu zapewnienia ich odpowiedniej jakości.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Urząd Kontroli Państwowej publikuje:

• sprawozdanie roczne,
• roczne sprawozdanie z kontroli,
• sprawozdania z kontroli wykonania zadań,
• opinie pokontrolne i sprawozdania z kontroli finansowych,
• wstępne opinie i sprawozdania z kontroli finansowych,
• roczne sprawozdanie z działań następczych.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Urząd publikuje wszystkie swoje sprawozdania na stronie internetowej i regularnie wydaje komunikaty prasowe na temat prowadzonych prac. Wykorzystuje przy tym różne kanały komunikacji, w tym media społecznościowe.

Wydaje również biuletyn skierowany do obywateli i stron zainteresowanych działalnością Trybunału.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Urząd jest zaangażowany w różnorodne działania międzynarodowe i reprezentuje Szwecję na forum międzynarodowym. Jest również upoważniony przez parlament do tego, by w ramach szwedzkiego programu pomocy wspierać rozwój organów kontroli w innych krajach.

W budżecie Urzędu przewidziano specjalną pozycję na potrzeby międzynarodowego wsparcia na rzecz rozwoju. Wsparcie to przyczynia się do większej przejrzystości, rozwoju demokratycznego i wzmocnienia kontroli parlamentarnej w krajach partnerskich. Współpraca prowadzona jest zarówno w ramach stosunków dwustronnych, jak i w ramach projektów regionalnych. Działania muszą przyczyniać się do rozwoju kompetencji zawodowych partnerów w obszarze kontroli, zwiększania indywidualnych zdolności do wykorzystania zdobytych umiejętności oraz sprawniejszego przydziału pracowników do określonych zadań w zależności od ich kompetencji. Urząd może zapewniać podstawowe szkolenia z zakresu kontroli, specjalistyczne szkolenia dotyczące wybranych obszarów, pomoc w rozwijaniu zdolności w zakresie zapewniania i kontroli jakości, jak również wsparcie w kontekście wzmacniania zdolności organizacji w dziedzinach takich jak przywództwo, planowanie strategiczne czy komunikacja.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

Węgierska Państwowa Izba Obrachunkowa jest instytucją kontroli finansowej i gospodarczej Zgromadzenia Narodowego, któremu przedkłada też sprawozdania z działalności. Jej uprawnienia kontrolne obejmują wszystkie aspekty wykorzystania środków publicznych i mienia państwa.

Jest odpowiedzialna za kontrole finansowe i gospodarcze, jak również za kontrolę wykonania budżetu centralnego, zarządzania finansami publicznymi, wykorzystania finansów publicznych i zarządzania majątkiem krajowym. Przeprowadza kontrole zgodnie z kryteriami legalności, celowości i efektywności.

Izba może kontrolować zarządzanie środkami publicznymi oraz zarządzanie majątkiem państwowym i samorządowym. Dzięki ustaleniom oraz zaleceniom i poradom formułowanym na podstawie doświadczeń w zakresie kontroli Izba pomaga w pracach Zgromadzenia Narodowego i jego komisji oraz wspiera działalność jednostek kontrolowanych, a tym samym wspiera działanie państwa o dobrych rządach.

W oparciu o swoje ustalenia Izba może wszcząć postępowanie przed właściwym organem przeciwko jednostkom kontrolowanym i poszczególnym osobom. Sprawozdań Izby ani zawartych w nich ustaleń i wniosków nie można kwestionować przed sądem lub innymi organami.

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

• węgierska ustawa zasadnicza,
• ustawa LXVI z 2011 r. o Państwowej Izbie Obrachunkowej.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Kontroli Izby podlegają w szczególności:

• instytucje publiczne,
• instytucje finansowane z budżetu centralnego,
• fundusze ubezpieczeń społecznych, odrębne fundusze państwowe,
• samorządy lokalne, samorządy mniejszościowe i prowadzone przez nie stowarzyszenia,
• organizacje (instytucje) finansowane z budżetu centralnego,
• organizacje gospodarcze będące w pełni lub częściowo własnością państwa lub samorządów lokalnych,
• organy podatkowe i organy celne,
• Narodowy Bank Węgier,
• partie polityczne i ich fundacje,
• przebieg wyborów,
• sprawozdania finansowe z kampanii wyborczych organizacji wystawiających kandydatów,
• organizacje kościelne,
• krajowe służby bezpieczeństwa,
• stowarzyszenia i fundacje o statusie organizacji pozarządowych podlegające szczególnym przepisom.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Jako organ kontroli Zgromadzenia Narodowego Izba Obrachunkowa jest niezależna od innych organów, a na jej czele stoi Prezes.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Państwowa Izba Obrachunkowa jest instytucją kontroli finansowej i gospodarczej Zgromadzenia Narodowego, któremu przedkłada też sprawozdania z działalności.

Izba jest niezależnym ogniwem w strukturze budżetu centralnego.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Państwowa Izba Obrachunkowa wspiera Zgromadzenie Narodowe i jego komisje oraz działalność jednostek kontrolowanych, a tym samym przyczynia się do dobrego zarządzania państwem.

Prezes informuje Zgromadzenie Narodowe o planie prac Izby i wszelkich jego zmianach.

Izba ma obowiązek przeprowadzać kontrole na podstawie decyzji Zgromadzenia Narodowego. Może także przeprowadzać kontrole na wniosek rządu.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Struktura organizacyjna Izby jest podporządkowana realizacji konkretnych projektów. Kontrolerzy są w większości przypisani do biura projektowego, w ramach którego zostają oddelegowani do przeprowadzenia poszczególnych kontroli na podstawie planu przydziału kontroli Izby. Istnieją też działy wsparcia kontroli, których rola polega na wspieraniu kontroli od strony finansowej, prawnej, logistycznej i w zakresie monitorowania.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: 492 (2022).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 37,20%, ♀ 62,80%. Średni wiek: 46,39.

BUDŻET

• 12,6 mld HUF (2022) (34,3 mln euro).
• Przydział środków: Izba opracowuje swój własny budżet, który ma ona obowiązek przedłożyć Zgromadzeniu Narodowemu, bez wprowadzania żadnych zmian przez rząd, jako część projektu ustawy budżetowej.
• <0,04% łącznych wydatków publicznych, 0,02% PKB.

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Prezes Państwowej Izby Obrachunkowej opracowuje roczny plan pracy i informuje Zgromadzenie Narodowe o planie kontroli i wszelkich jego zmianach.

Plan kontroli jest publikowany i przedkładany Zgromadzeniu Narodowemu co sześć miesięcy.

Izba ustanowiła system planowania kontroli, w którym nacisk kładzie się przede wszystkim na wybór tematów i kontrole na miejscu, które należy uwzględnić w planie.

U podstaw planowania i organizacji kontroli leży nieustanne dążenie do tego, by kontrole koncentrowały się na obszarach ryzyka i przynosiły wartość dodaną.

Przydzielenie zadań kontrolnych poprzedza wieloetapowa procedura przygotowania i zatwierdzenia, zaś efektywność kontroli zapewnia się za pomocą systemu planowania kroczącego.

Przy podejmowaniu decyzji w sprawie zagadnień do objęcia kontrolą i towarzyszących im kontroli na miejscu Izba dąży do skutecznego i efektywnego wykorzystania swoich zasobów w odniesieniu do każdego zagadnienia. Aby zapewnić jak największą efektywność, koncentruje się ona w coraz większym stopniu na zapobieganiu nieprawidłowościom, przeprowadzając w tym celu kontrole w czasie rzeczywistym.

Plan kontroli może się zmienić ze względu na nowe okoliczności.

— METODY KONTROLI

Państwowa Izba Obrachunkowa samodzielnie opracowuje zasady i metody przeprowadzania kontroli, co stanowi jeden z trzonów jej niezależności.

Prace Izby odbywają się zgodnie z przepisami prawnymi, jej programem kontroli oraz zasadami zawodowymi, metodami i etycznymi standardami mającymi zastosowanie do kontroli.

Metodyka Izby jest opracowywana i publikowana zgodnie ze standardami zawodowymi INTOSAI (określonymi w ramach dokumentów zawodowych INTOSAI – IFPP).

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Państwowa Izba Obrachunkowa publikuje następujące dokumenty:

• opinię w sprawie projektu ustawy budżetowej,
• sprawozdanie z wykonania budżetu państwa,
• sprawozdania z kontroli,
• roczne sprawozdanie z działalności,
• analizy i badania.

Ponadto Izba od ponad 50 lat redaguje i publikuje „Kwartalnik finansów publicznych”. W wydawnictwie tym publikowane są teksty na temat zagadnień dotyczących systemów finansowych, funkcjonowania sektora publicznego i gospodarki krajowej, działań przyczyniających się do osiągnięcia poziomu krajów bardziej rozwiniętych gospodarczo oraz wszelkich powiązanych debat.

Izba jest prawnie zobowiązana do wspierania Rady Polityki Fiskalnej w jej pracach poprzez zapewnianie odnośnych analiz. Aby wywiązać się z tego obowiązku, co roku przeprowadza ona od ośmiu do dziesięciu analiz dotyczących sytuacji budżetowej i kwestii z zakresu polityki fiskalnej.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Izba publikuje swoje sprawozdania, badania, analizy i inne dokumenty, a także informacje o charakterze organizacyjnym oraz na temat najważniejszych etapów w procedurach kontroli na swojej stronie internetowej i portalu informacyjnym.

W swoich sprawozdaniach z kontroli i analizach wykorzystuje ona dostosowaną do swoich potrzeb metodę grupy docelowej.

Ponadto Izba jest aktywna w różnych mediach społecznościowych i korzysta z szeregu narzędzi komunikacyjnych:

• strona internetowa Izby (w języku węgierskim i angielskim),
• portal informacyjny (w języku węgierskim, angielskim, niemieckim, francuskim i hiszpańskim) – główne źródło informacji na temat działalności instytucji,
• streszczenia dla prasy (publikowane dla każdego sprawozdania z kontroli),
• tradycyjne i elektroniczne konferencje prasowe,
• skrótowe nagrania wideo na temat priorytetowych zadań kontrolnych, publikowane na kanale YouTube i portalu informacyjnym Izby,
• wywiady na temat korzyści płynących z przeprowadzonych kontroli,
• wpisy w mediach społecznościowych.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Od czasu utworzenia Państwowa Izba Obrachunkowa kładzie szczególny nacisk na współpracę naukową z organizacjami zawodowymi i krajowymi instytucjami szkolnictwa wyższego w celu osiągnięcia możliwie najszerszego oddziaływania w ramach jej prac i rozwijania profesjonalnego dialogu społecznego opartego na wiedzy.

Izba odgrywa aktywną rolę w międzynarodowej społeczności kontrolnej poprzez udział w międzynarodowych kontrolach oraz warsztatach prowadzonych przez organizacje międzynarodowe. Dużą wagę przywiązuje ona do wymiany międzynarodowych doświadczeń w zakresie kontroli oraz współpracy z najwyższymi organami kontroli z innych krajów i z organizacjami międzynarodowymi.

 

 

INFORMACJE OGÓLNE

— PODSTAWA PRAWNA

ZAKRES DZIAŁANIA

We włoskiej strukturze konstytucyjnej Trybunał Obrachunkowy jest zewnętrznym organem kontrolnym państwa, niezależnym od parlamentu i rządu. Ma on za zadanie zapewniać odpowiednie i należyte zarządzanie finansami publicznymi oraz ocenę ich stabilności.

WŁAŚCIWOŚĆ JURYSDYKCYJNA

Zgodnie z art. 103 ust. 2 włoskiej konstytucji Trybunał Obrachunkowy sprawuje jurysdykcję w sprawach dotyczących rachunków publicznych i w innych sprawach określonych przez prawo.

W związku z tym w przypadku stwierdzenia szkód dla finansów publicznych odpowiedzialność dyrektorów, pracowników, księgowych i innych osób pozostających w stosunku pracy z organami administracji publicznej nie jest regulowana na mocy zwykłych przepisów prawa cywilnego, lecz przyjmuje szczególne cechy odpowiedzialności administracyjnej i księgowej.

W przypadku utraty lub zmarnotrawienia środków publicznych zarówno urzędnicy administracyjni – państwa lub jakiegokolwiek organu administracji publicznej – jak i podmioty publiczne lub prywatne, a także osoby fizyczne zarządzające środkami publicznymi w interesie publicznym mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności.

Szkody mogą być materialne (utrata aktywów rzeczowych/finansowych), jak i niematerialne (szkoda niemajątkowa).

Postępowania w sprawie ustalenia odpowiedzialności za szkody przed regionalnymi izbami ds. prawnych Trybunału Obrachunkowego mogą wszczynać jedynie prokuratorzy regionalnych służb prokuratorskich.

Jurysdykcja Trybunału Obrachunkowego rozciąga się również na działalność księgowych, tj. osób zajmujących się zarządzaniem środkami i dobrami publicznymi (np. skarbników itp.).

ZASADNICZA PODSTAWA PRAWNA

Uprawnienia w zakresie kontroli:

• art. 81, 97, 100, 117 i 119 włoskiej konstytucji (1948),
• ustawa nr 20/1994,
• ustawa nr 131/2002,
• ustawa nr 266/2005,
• ustawa nr 213/2012,
• ustawa nr 120/2020,
• dekret z mocą ustawy nr 77/2021.

Właściwość jurysdykcyjna:

• art. 103 i 108 włoskiej konstytucji,
• kodeks prawa księgowego zgodnie z dekretem z mocą ustawy nr 174/2016,
• ustawa nr 19/1994,
• ustawa nr 20/1994,
• ustawa nr 639/1996,
• ustawa nr 120/2020,
• dekret z mocą ustawy nr 77/2021.

JEDNOSTKI KONTROLOWANE

Włoski Trybunał Obrachunkowy kontroluje:

• ministerstwa,
• organy publiczne i agencje państwowe, w tym niezależne organy,
• podmioty finansowane ze środków publicznych,
• regiony, prowincje, gminy, obszary metropolitalne i jednostki od nich zależne,
• przedsiębiorstwa prywatne, w których udział większościowy posiada państwo włoskie, regiony lub organy lokalne.

— STRUKTURA

RODZAJ NOK

Trybunał Obrachunkowy sprawuje zarówno funkcje kontrolne, jak i jurysdykcyjne.

Ponadto pełni funkcje doradcze na rzecz parlamentu, rządu, regionów, gmin, prowincji i obszarów metropolitalnych.

MIEJSCE NOK W SYSTEMIE ORGANÓW PAŃSTWA

Zgodnie z włoską konstytucją Trybunał Obrachunkowy to organ autonomiczny i niezależny od innych władz państwowych.

RELACJE Z PARLAMENTEM / RZĄDEM

Jako instytucja kontrolna Trybunał Obrachunkowy przedstawia parlamentowi sprawozdania na temat wyników swoich kontroli.

Przeprowadza on kontrole i audyty dotyczące działalności rządu i sprawowanego przezeń zarządzania, stojąc na straży zgodności z prawem i stabilności finansów publicznych.

W sytuacji gdy działania podejmowane przez władzę wykonawczą są niezgodne z przepisami, Trybunał może wydać negatywną opinię, w następstwie czego działania te stają się nieskuteczne.

Trybunał pełni funkcje doradcze w kwestiach rachunkowych na wniosek rządu, regionów, gmin, prowincji i obszarów metropolitalnych. Przedstawia również opinie dla parlamentu i rządu dotyczące przepisów, projektów ustaw, uregulowań administracyjnych i wykonawczych oraz ich projektów. Wydanie przez Trybunał opinii jest obowiązkowe w przypadku przyjmowania, modyfikowania lub uchylania przepisów dotyczących systemów rachunkowości bądź wprowadzania lub zmiany wzorów polityki rachunkowości, dokumentów i zapisów księgowych.

Trybunał uczestniczy w pracach nad przyjęciem ustawy budżetowej i innych dokumentów z zakresu planowania gospodarczego.

— ORGANIZACJA

KIEROWNICTWO

ORGAN KIEROWNICTWA

Rada Prezesa Trybunału składa się z 11 członków: Prezesa i zastępcy Prezesa Trybunału, prokuratora generalnego Trybunału, czterech członków mianowanych przez parlament i czterech sędziów Trybunału.

KADENCJA

4 lata.

METODA WYBORU

Czterech sędziów powoływanych jest przez sędziów Trybunału ze swojego grona. Członkowie zewnętrzni są powoływani przez Izbę Deputowanych (2) i Senat (2) spośród profesorów prawa lub prawników z co najmniej dwudziestoletnim doświadczeniem.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Włoski Trybunał Obrachunkowy składa się z izb kontroli i izb ds. prawnych działających na szczeblu krajowym i regionalnym, a także ze służb prokuratorskich na szczeblu centralnym i regionalnym.

Jego siedziba znajduje się w Rzymie, a ponadto ma on delegatury na terenie całego kraju. W każdym z 19 regionów i w dwóch prowincjach autonomicznych funkcjonują regionalne izby kontroli, regionalne izby ds. prawnych oraz biura regionalne służb prokuratorskich.

W skład Trybunału wchodzi również kilka izb kontroli na szczeblu centralnym oraz trzy izby odwoławcze szczebla centralnego w Rzymie i jedna na Sycylii. Izby odwoławcze pełnią rolę sądów drugiej instancji i organów ostatecznego arbitrażu.

Oprócz izb ds. prawnych istnieją również służby prokuratorskie. Siedziba prokuratora Trybunału Obrachunkowego znajduje się w Rzymie, natomiast regionalne służby prokuratorskie funkcjonują w ramach regionalnych izb. ds. prawnych i mają kompetencje w danym regionie.

— ZASOBY

PRACOWNICY

• Liczba: sędziowie – 479, urzędnicy służby cywilnej (w tym kierownictwo) – 2137 (stan na kwiecień 2022 r.).
• Struktura zatrudnienia pracowników wg płci: ♂ 290, ♀ 189 (sędziowie); ♂ 777, ♀ 1 360 (urzędnicy służby cywilnej).
• Średni wiek: 54 (sędziowie i urzędnicy służby cywilnej).

BUDŻET

• 495,052 mln euro (2022).

KONTROLE

— PLANOWANIE KONTROLI

Na początku każdego roku Trybunał Obrachunkowy samodzielnie zatwierdza swój ogólny plan kontroli, który obejmuje zasady polityki kontroli, strategie i kryteria dla centralnych izb kontroli oraz wskazówki dla regionalnych izb kontroli. Każda izba kontroli na szczeblu centralnym i regionalnym przyjmuje ponadto własny plan kontroli.

W każdym z planów kontroli pod uwagę bierze się parametry takie jak znaczenie finansowe, ryzyko wystąpienia błędów lub naruszeń przepisów, wyniki wcześniejszych kontroli, wnioski o przeprowadzenie kontroli lub sugestie przekazane przez organy publiczne, a także zasoby kadrowe i techniczne.

Trybunał przesyła swój roczny plan kontroli przewodniczącym Izby Deputowanych i Senatu oraz, na szczeblu regionalnym, przewodniczącym regionów i rad regionalnych, a także kontrolowanym organom.

W rocznym planie kontroli są przedstawione:

• zaplanowane działania,
• podmioty podlegające działalności kontrolnej Trybunału,
• wybrane parametry i kryteria oraz procedura doboru próby,
• działania i kwestie podlegające działalności kontrolnej Trybunału.

— METODY KONTROLI

Trybunał przeprowadza następujące rodzaje kontroli:

• kontrole zgodności ex ante dotyczące najbardziej istotnych pod względem finansowym środków i wytycznych administracyjnych wydanych przez rząd na mocy prawa – w celu uniknięcia bezprawnych działań ze strony rządu;
• kontrole wykonania zadań ex post dotyczące działalności organów administracji publicznej – w celu oceny zgodności osiągniętych rezultatów z celami określonymi w przepisach;
• kontrole dotyczące zarządzania finansami przez jednostki, w tym przedsiębiorstwa, otrzymujące regularnie wsparcie budżetowe ze strony państwa i organów administracji regionalnej lub lokalnej.

Jednostki kontrolowane mają prawo ustosunkować się do ustaleń Trybunału w drodze procedury kontradyktoryjnej przed przyjęciem ostatecznego sprawozdania.

W ramach tej procedury Trybunał Obrachunkowy:

• informuje kontrolowane podmioty o swoim rocznym planie kontroli i przekazuje im informacje na temat zagadnień objętych kontrolą, warunków, procedur i ogólnego planowania kontroli;
• prowadzi ciągły i konstruktywny dialog z kontrolowanymi podmiotami i ich działami zarządzającymi kontrolą wewnętrzną;
• publikuje swoje sprawozdanie końcowe i przedstawia uwagi w ramach publicznego wysłuchania podczas publicznego posiedzenia danej izby kontroli.

W następstwie kontroli wykonania zadań Trybunał Obrachunkowy publikuje sprawozdania zawierające analizy, oceny i zalecenia. Jednostki kontrolowane powinny stosować się do tych zaleceń, tak by wyeliminować ewentualne kwestie problematyczne w zarządzaniu finansami publicznymi i tym samym zagwarantować gospodarne wykorzystanie środków. Powinny one również informować Trybunał o wszelkich działaniach podjętych w następstwie sformułowanych przezeń zaleceń.

WYNIKI PRAC

— SPRAWOZDANIA I INNE PUBLIKACJE

Trybunał Obrachunkowy przekazuje informacje parlamentowi w drodze:

• sprawozdań rocznych na temat ogólnego sprawozdania finansowego państwa,
• czteromiesięcznych sprawozdań w sprawie ustaw pociągających za sobą wydatki (w odniesieniu do wszelkich kosztów ponoszonych w związku z ustawami),
• wysłuchań specjalnych, w trakcie których Trybunał przedstawia swoją opinię na temat planu gospodarczego i finansowego rządu oraz na temat projektu ustawy finansowej,
• sprawozdań specjalnych na temat finansowania lokalnego i regionalnego,
• rocznego sprawozdania w sprawie koordynacji finansów publicznych,
• sprawozdań dotyczących kosztów zatrudnienia w sektorze publicznym,
• sprawozdań dotyczących zarządzania funduszami UE,
• sprawozdań z zarządzania organami i podmiotami publicznymi.

— ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW PRACY

Sprawozdania Trybunału są publikowane na jego stronie internetowej.

— WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI

Centralny system kontroli państwa podlega nadzorowi ze strony Głównego Departamentu Rachunkowości (w Ministerstwie Gospodarki i Finansów), na którego czele stoi główny państwowy inspektor rachunkowy.

Niezależne centralne biura rachunkowe w każdym ministerstwie – należące do Głównego Departamentu Rachunkowości – sprawdzają, czy działania administracyjne są zgodne z odnośnymi przepisami finansowymi i dyrektywami ministerstw (np. weryfikacja zgodności z prawem wszelkich potencjalnych wydatków). Centralny Urząd Rachunkowy zatwierdza zobowiązania uznane za zgodne z przepisami i informuje o nieprawidłowych transakcjach ministra, który może zwrócić się do Głównego Departamentu Rachunkowości o zweryfikowanie konkretnych transakcji. Takie przypadki są automatycznie przekazywane do rozpatrzenia przez Trybunał Obrachunkowy.

Główny Inspektorat Finansów przeprowadza na miejscu kontrole dotyczące działalności ministerstw i organów publicznych i w razie potrzeby może zaproponować działania naprawcze. Inspektorat weryfikuje również prawidłowe funkcjonowanie mechanizmów kontroli wewnętrznej w każdym organie. Sprawozdania Głównego Inspektoratu są przekazywane głównemu inspektorowi rachunkowemu, a w przypadku wykrycia strat finansowych – prokuratorowi Trybunału, który może wszcząć postępowanie przeciwko urzędnikom służby cywilnej. 

 

 

KONTAKT

KONTAKT Z EUROPEJSKIM TRYBUNAŁEM OBRACHUNKOWYM

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
LUKSEMBURG

Tel. +352 4398-1
Zapytania: eca.europa.eu/pl/Pages/ContactForm.aspx
Strona intrnetowa: eca.europa.eu
       LinkedIn: EUAuditors
       Twitter: @EUAuditors
       Facebook: EUAuditors
       Instagram: #EUAuditors
 Youtube: @EUAuditors

INFORMACJE NA TEMAT TRYBUNAŁU

Strona internetowa: eca.europa.eu
Sekcja na temat przejrzystości: https://www.eca.europa.eu/pl/Pages/Transparency-portal-home.aspx

JAK SKONTAKTOWAĆ SIĘ Z UE

Osobiście
Na terenie całej Unii Europejskiej działają setki centrów informacyjnych Europe Direct. Adres najbliższego centrum można znaleźć na stronie: https://europa.eu/european-union/contact_pl.

Telefonicznie lub drogą mailowąEurope Direct to serwis informacyjny, który udziela odpowiedzi na pytania na temat Unii Europejskiej. Można się z nim skontaktować:

• dzwoniąc pod bezpłatny numer telefonu: 00 800 6 7 8 9 10 11 (niektórzy operatorzy mogą naliczać opłaty za te połączenia),
• dzwoniąc pod standardowy numer telefonu: +32 22999696,
• drogą mailową: https://europa.eu/european-union/contact_pl.

WYSZUKIWANIE INFORMACJI O UE

Online
Informacje o Unii Europejskiej są dostępne we wszystkich językach urzędowych UE w portalu Europa: https://europa.eu/european-union/index_pl.

Publikacje UE
Bezpłatne i odpłatne publikacje UE można pobrać lub zamówić na stronie: https://op.europa.eu/pl/publications. Większą liczbę egzemplarzy bezpłatnych publikacji można otrzymać, kontaktując się z serwisem Europe Direct lub z lokalnym centrum informacyjnym (zob. https://europa.eu/european-union/contact_pl).

Prawo UE i powiązane dokumenty
Informacje prawne dotyczące UE, w tym wszystkie unijne akty prawne od 1951 r., są dostępne we wszystkich językach urzędowych UE w portalu EUR-Lex: https://eur-lex.europa.eu.

Portal Otwartych Danych UE
Unijny portal otwartych danych (https://data.europa.eu/euodp/pl) umożliwia dostęp do zbiorów danych pochodzących z instytucji i innych organów UE. Dane można pobierać i wykorzystywać bezpłatnie, zarówno do celów komercyjnych, jak i niekomercyjnych.

PRAWA AUTORSKIE

© Unia Europejska, 2022.

Polityka Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w zakresie ponownego wykorzystywania dokumentów jest realizowana na podstawie decyzji Trybunału nr 6/2019 w sprawie polityki otwartych danych oraz ponownego wykorzystywania dokumentów.

O ile nie wskazano inaczej (np. nie zamieszczono szczegółowych adnotacji o prawach autorskich), treści Europejskiego Trybunału Obrachunkowego będące własnością UE objęte są licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że ponowne wykorzystanie jest dozwolone, pod warunkiem że dokumenty zostaną odpowiednio oznaczone i zostaną wskazane dokonane w nich zmiany. W przypadku ponownego wykorzystania niedozwolone jest zmienianie oryginalnego znaczenia albo przesłania dokumentów. Trybunał nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje ponownego ich wykorzystania.

Jeżeli konkretna treść wskazuje na możliwą do zidentyfikowania osobę fizyczną – tak jak w przypadku zdjęć, na których widoczni są pracownicy Trybunału – lub zawiera prace stron trzecich, wymagane jest zweryfikowanie dodatkowych praw autorskich. W takim przypadku uzyskanie zezwolenia na ponowne wykorzystanie określonej treści unieważnia i zastępuje wspomniane wcześniej zezwolenie ogólne. Powinny być w nim wyraźnie opisane wszelkie ograniczenia dotyczące wykorzystania treści.

W celu wykorzystania lub powielenia treści niebędącej własnością UE może być konieczne wystąpienie o zgodę bezpośrednio do właścicieli praw autorskich.

Oprogramowanie lub dokumenty objęte prawem własności przemysłowej, takie jak patenty, znaki towarowe, wzory użytkowe, znaki graficzne i nazwy, nie są objęte polityką Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w zakresie ponownego wykorzystania i nie jest udostępniana licencja na nie.

Na stronach internetowych instytucji Unii Europejskiej dostępnych w domenie europa.eu zamieszczane są odsyłacze do stron zewnętrznych. Trybunał nie ma kontroli nad ich zawartością i w związku z tym zachęca użytkowników, aby we własnym zakresie zapoznali się z polityką ochrony prywatności i polityką w zakresie praw autorskich obowiązującymi na tych stronach.

Znak graficzny Europejskiego Trybunału Obrachunkowego

Znak graficzny Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nie może być wykorzystywany bez uprzedniej zgody Trybunału.

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2022.

HTML

ISBN 978-92-847-8869-9

doi:10.2865/233002

QJ-04-22-060-PL-Q