HISTORIA BUDOWANIA EUROPY

Pamiętajmy bardziej o naszych korzeniach

Początki Europy, którą dziś znamy, sięgają daleko wstecz.

Aby zrozumieć, czym jest obecna Europa, trzeba wiedzieć, jak powstała.

Pierwsze próby...

Niektórzy – np. Karol Wielki lub Napoleon Bonaparte – próbowali zjednoczyć wszystkie państwa Europy w jeden naród. Ale przez większość czasu sytuacja w Europie była wynikiem krwawych wojen.

W XX wieku w Europie wybuchły dwie wojny, które później objęły cały świat. Dlatego mówi się o nich, że były to wojny światowe.

Pierwsza wojna światowa miała miejsce w latach 1914–1918, a około dwadzieścia lat później wybuchła druga wojna światowa.

Czy wiesz, że nazwa Europy wywodzi się z mitologii greckiej?

Europa była przepiękną księżniczką mieszkającą w Tyrze, mieście nad azjatyckim brzegiem Morza Śródziemnego (obecnie Liban). Zakochał się w niej Zeus, król bogów. Udało mu się uwieść księżniczkę i zabrać ją do Grecji. Z ich miłości narodziło się troje dzieci, a na cześć księżniczki kontynent nazwano Europą.

Druga wojna światowa

W 1945 r., po zakończeniu drugiej wojny światowej, Europa była w ruinie.

Ta okrutna wojna trwała sześć lat i pozostawiła 20 milionów sierot i całkowicie zniszczone drogi, doprowadziła wielu ludzi do śmierci głodowej oraz zmusiła do ucieczki ze swoich ojczyzn. Europa została kompletnie zniszczona. Wszystko trzeba było odbudować.

Dwa wrogie bloki

Po 1945 r. w Europie nastał pokój, ale kontynent został podzielony na dwa bloki: Europę Wschodnią i Europę Zachodnią. Linia podziału przebiegała przez terytorium Niemiec.

W związku z tym Niemcy zostały podzielone na dwa państwa: Niemcy Wschodnie i Niemcy Zachodnie.

Życie ludzi po obu stronach muru bardzo się od siebie różniło.

Jak mimo wszystko ludzie żyli w pokoju na zachodzie?

Zastanawiacie się być może, jaki ma to związek z Unią Europejską...

W dniu 9 maja 1950 r. francuski polityk Robert Schuman wpadł na genialny pomysł: Niemcy Zachodnie i Francja podejmą współpracę w dziedzinie węgla i stali. Dzięki temu nie przyjdzie im już nigdy na myśl, aby ze sobą walczyć.

Europa Zachodnia rozpoczęła pokojową odbudowę.

Wymień różne przedmioty, które można stworzyć ze stali (nie rysuj ich):

Harmonogram wydarzeń w Europie, ważnych dla tworzenia UE.
            742: urodził się Karol Wielki.
            1769: urodził się Napoleon.
            1914–1918: pierwsza wojna światowa.
            1939–1945: druga wojna światowa.
            1951: utworzono Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.
            1957: utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą.
            1961: wzniesiono mur berliński.
            1989: upadek muru berlińskiego.
            1992: podpisano traktat z Maastricht.
            1995: do Unii Europejskiej przystąpiły Austria, Finlandia i Szwecja.
            2004: do Unii przystępują Czechy, Cypr, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry.
            2007: podpisano Traktat z Lizbony.
            2007: Bułgaria i Rumunia wstępują do Unii Europejskiej.
            2013: Chorwacja wstępuje do Unii Europejskiej.

Europejska Wspólnota Węgla i Stali

Do projektu współpracy w dziedzinie węgla i stali szybko przystąpiły inne państwa: Belgia, Holandia, Luksemburg i Włochy.

W dniu 18 kwietnia 1951 r. tych 6 państw podpisało dokument nazywany „traktatem”, na mocy którego ustanowiono Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS). Był to kolejny krok w stronę pokoju!

Pionierzy Unii Europejskiej

Budowa zjednoczonej Europy nie była jednak łatwym zadaniem. Aby przekształcić ten pomysł w prawdziwy wspólny projekt, Europa potrzebowała wizjonerskich liderów i liderek naprawdę przekonanych o jego słuszności. Dzisiaj nazywamy ich „pionierami Unii Europejskiej”. Kim oni są?

Czy wiesz, z którego kraju pochodzą pionierzy UE? 
            Oto kilku z nich. Belgia: Paul-Henri Spaak. Francja: Jean Monnet,
            Robert Schuman,
            Simone Veil. Włochy: Alcide De Gasperi,
            Nilde Iotti. Luksemburg: Joseph Bech. Holandia: Marga Klompé. Republika Federalna Niemiec: Konrad Adenauer,
            Ursula Hirschmann.

1A - 2D - 3E – 4B – 5E – 6F – 7C – 8A - 9D – 10E

Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG)

Bogatsza o doświadczenia w dziedzinie węgla i stali, szóstka ta postanowiła stworzyć wielki rynek bez granic. W 1957 r. państwa te stworzyły Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG). „Gospodarczy” oznacza związany z pieniędzmi, biznesem, pracą i handlem.

Gospodarka ruszyła ponownie. Wydawało się, że wojna miała miejsce bardzo dawno temu. W Europie Zachodniej nastał pokój.

Mur berliński (zob. mapa)

Pamiętasz, że po drugiej wojnie światowej Europa została podzielona na dwa bloki, które nie mogły dojść do porozumienia?

W 1961 r. Niemcy Wschodnie zbudowały mur, który dzielił Berlin na Berlin Wschodni i Berlin Zachodni. Mieszkańcy nie mogli już podróżować ze wschodu na zachód. Mur berliński stanowi symbol zimnej wojny, podziału na wschód (komunizm) i zachód (kapitalizm).

Na wschodzie to państwo posiadało i organizowało wszystko: rolnictwo, przemysł, dystrybucję towarów. Na zachodzie ludzie byli wolni – mogli swobodnie wyrażać swoje zdanie, zakładać przedsiębiorstwa, podróżować, wybierać swoich przywódców i głosować w wyborach.

Pierwsze rozszerzenia

Europa Zachodnia się rozrastała – inne państwa również chciały dołączyć do sześciu państw założycielskich EWG. W 1973 r. do EWG przystąpiły Dania, Irlandia i Wielka Brytania(1). Kolejnym etapem było rozszerzenie EWG w kierunku południowym, które rozpoczęło się od przystąpienia Grecji w 1981 r. a następnie Hiszpanii i Portugalii w 1986 r.

(1) Wielka Brytania wystąpiła z Unii Europejskiej w 2020 r.
Mapa przedstawiająca sześć państw, które utworzyły Unię Europejską: Belgię, Francję, Niemcy, Włochy, Luksemburg i Niderlandy. 
            Dania, Irlandia i Wielka Brytania przystąpiły do Unii Europejskiej 1 stycznia 1973 r., zwiększając liczbę państw Unii Europejskiej do dziewięciu. 
            Grecja przystąpiła do UE w 1981 r., a w 1986 r. – Portugalia i Hiszpania. 
            W 1995 r. do Unii Europejskiej przystąpiły Austria, Finlandia i Szwecja. 
            W 2004 r. do Unii Europejskiej przystąpiło 10 państw: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry. W 2007 r. do Unii Europejskiej przystąpiły Bułgaria i Rumunia, a w 2013 r. jako ostatni kraj przyłączyła się Chorwacja.

Upadek muru

W 1989 r. w samym sercu kontynentu europejskiego miało miejsce niezwykle ważne wydarzenie. Mieszkańcy Europy Wschodniej zjednoczyli się z mieszkańcami Europy Zachodniej.

Mur berliński, który dzielił Europę zarówno fizycznie, jak i politycznie, przestał istnieć. Tysiące berlińczyków zburzyły mur i zjednoczyły się ze swoimi rodakami. Niemcy stały się znowu jednym państwem. Było to wielkie święto dla ludności Europy!

Wydarzenie to oznaczało koniec komunizmu w Niemczech. Z biegiem lat wiele państw bloku wschodniego stopniowo dołączało do Unii Europejskiej.

Mapa pokazująca, jak zbudowano mur berliński. Niemcy podzielono na dwie części: Republikę Federalną Niemiec lub Niemcy Zachodnie oraz Niemiecką Republikę Demokratyczną lub Niemcy Wschodnie. 
                  Berlin został również podzielony na dwie części: jednym z nich był sektor sowiecki (Berlin Wschodni), a drugi, Berlin Zachodni, był podzielony na sektor francuski, brytyjski i amerykański.

Powstanie Unii Europejskiej

W 1992 r. na mocy traktatu z Maastricht Europejska Wspólnota Gospodarcza stała się Unią Europejską (UE).

Dalsze rozszerzenia

W latach 1995–2013 do Unii Europejskiej przystąpiło 16 państw. Po tym jak w 2020 r. Wielka Brytania wystąpiła z Unii Europejskiej, mamy obecnie 27 państw członkowskich.

Unia Europejska liczy ponad 447 milionów mieszkańców. Jest to więcej niż Stany Zjednoczone, liczące 329 milionów mieszkańców, oraz Japonia, która ma 126 milionów mieszkańców.

 

TRAKTATY EUROPEJSKIE

Zawierajmy więcej porozumień

Traktaty

Czy to na placu zabaw, czy w całej Europie – im więcej nas jest, tym trudniej osiągnąć porozumienie. Każdy broni własnych pomysłów.

Trzeba zatem rozmawiać, aby znaleźć rozwiązania. Takie rozwiązania spisano w „traktatach”.

Traktat jest umową, którą zawierają i podpisują szefowie państw lub rządów Unii Europejskiej. Traktaty stanowią pewnego rodzaju podręcznik funkcjonowania Unii Europejskiej.

Dotychczas podpisano kolejno 7 ważnych traktatów. Nazwa traktatu pochodzi zazwyczaj od nazwy miasta, w którym go podpisano. Najnowszym traktatem jest Traktat z Lizbony.

Jak przystąpić do Unii Europejskiej?

Każde państwo europejskie może złożyć wniosek o przystąpienie do Unii Europejskiej, jednak istnieją pewne warunki:

  • państwo jest demokratyczne – jego przywódcy są wybierani przez obywateli w drodze głosowania,
  • państwo przestrzega praw człowieka, wolności mediów i wolności słowa,
  • gospodarka państwa funkcjonuje dobrze,
  • państwo przestrzega wszystkich decyzji i przepisów unijnych.

 

SYMBOLE EUROPY

Akceptujmy bardziej naszą różnorodność

Flaga Unii Europejskiej

Flaga Unii Europejskiej przedstawia okrąg złożony z 12 złotych gwiazd na niebieskim tle.

Hymn Unii Europejskiej

Hymnem Unii Europejskiej jest „Oda do radości” pochodząca z IX symfonii sławnego niemieckiego kompozytora Ludwiga van Beethovena.

Ten instrumentalny hymn przywołuje ideały wolności, pokoju i solidarności, które uosabia Unia Europejska.

Motto Unii Europejskiej „In varietate concordia”

W 2000 r. Unia Europejska przyjęła swoje pierwsze motto, które oznacza „Zjednoczeni w różnorodności”.

Przywodzi ono na myśl sposób, w jaki Unia Europejska powstała, opierając się na różnorodności kultur, tradycji i języków Europy.

Oto mapa Europy. Znajdziesz na niej małe obrazki przedstawiające zabytki, ważne postacie, charakterystyczne potrawy oraz inne symbole i tradycje każdego z państw UE.

9 maja – Dzień Europy

Dzień Europy obchodzimy 9 maja na pamiątkę deklaracji Schumana z 1950 r., kiedy to rzeczywiście rozpoczęto budowę zjednoczonej Europy. Wszystkie instytucje Unii Europejskiej są wtedy otwarte dla odwiedzających.

 

GEOGRAFIA EUROPY

Zrozummy lepiej naszą wspólną przestrzeń

Słowo „Europa” ma wiele znaczeń.

Przede wszystkim Europa jest kontynentem. Kontynenty są dużymi obszarami lądu niekiedy oddzielonymi oceanami.

Kontynent europejski składa się z wielu państw i terytoriów. Dwadzieścia siedem z tych państw postanowiło przystąpić do wspólnego obszaru zwanego „Unią Europejską”.

Mapa świata pokazuje, gdzie leży Europa w stosunku do innych kontynentów.

Część z państw Unii Europejskiej zdecydowało się stosować taką samą walutę: euro. Państwa te tworzą „strefę euro”.

  • Zaznacz swoje państwo krzyżykiem. Skorzystaj z dołączonej mapy.

 

PRZYSZŁOŚĆ UNII EUROPEJSKIEJ

Mierzmy dalej!

Unia Europejska rodziła się stopniowo. Było to możliwe dzięki pomysłom odważnych kobiet i mężczyzn pracujących na rzecz pokoju. UE jest owocem długiej historii, którą tworzy każdy z nas.

Oczywiście nie wszystko jest jeszcze doskonałe: jest to projekt, który ewoluuje z każdym dniem. W przyszłości to osoby, które dziś są młode, będą odpowiadać za jego postęp.

Istnieją również ważne problemy, których nie można rozwiązać bez współpracy wszystkich państw.

Ale kto zbuduje Europę przyszłości? To Twoje pokolenie będzie razem BUDOWAĆ lepszą Europę!

  • Wyobraź sobie siebie w przyszłości. Jaka – Twoim zdaniem – będzie Europa jutra?

Aby lepiej zrozumieć, jak Europa jest zorganizowana i jak żyje na co dzień, przeczytaj dwie poniższe broszury:

Dostępne formaty

Ta publikacja online jest dostępna w 24 językach i w następujących formatach:

PDF PRINT HTML

Dokument zaktualizowano w marcu 2023 r.

Komisja Europejska
Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Społecznej
Serwis redakcyjny i ukierunkowane działania informacyjne
1049 Bruksela
BELGIA

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2023
op.europa.eu/pl/publications

Czy ta publikacja zawiera użyteczne informacje? Napisz do nas:
comm-publi-feedback@ec.europa.eu

© Unia Europejska, 2023

Logo CC

Komisja Europejska wdrożyła politykę ponownego wykorzystywania swoich dokumentów zgodnie z decyzją Komisji 2011/833/UE z dnia 12 grudnia 2011 r. w sprawie ponownego wykorzystywania dokumentów Komisji (Dz.U. L 330 z 14.12.2011, s. 39).
Z wyjątkiem przypadków, w których stwierdzono inaczej, ponowne wykorzystywanie tego dokumentu jest dozwolone na podstawie licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC-BY 4.0) (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). Oznacza to, że ponowne wykorzystywanie jest dozwolone pod warunkiem odpowiedniego poinformowania o autorze oraz o wszelkich zmianach wprowadzonych w dokumencie.

W przypadku wykorzystania lub kopiowania elementów, które nie są własnością Unii Europejskiej, konieczne może być uzyskanie zgody bezpośrednio od właściwych podmiotów prawa autorskiego

Wszystkie ilustracje © Unia Europejska, o ile nie wskazano inaczej.