TÁ GO LEOR BAINTE AMACH AG AN AONTAS EORPACH Ó BUNAÍODH É. THUG SÉ BREIS AGUS LEATHCHÉAD BLIAIN SÍOCHÁNA, COBHSAÍOCHTA AGUS RATHÚNAIS DÚINN. CHABHRAIGH SÉ LE CAIGHDEÁIN MHAIREACHTÁLA A ARDÚ. AGUS CHUIR SÉ AN MARGADH AONAIR IS MÓ AR DOMHAN AR BUN, CHOMH MAITH LEIS AN EURO. CAD É AN CHÉAD CHÉIM EILE MAR SIN? SA CHAIBIDIL SEO, GHEOBHAIDH TÚ TUILLEADH EOLAIS FAOIN DÓIGH A bhFUIL AN tAONTAS EORPACH AG DUL I nGLEIC LE DÚSHLÁIN AN LAE INNIU AGUS FAOI NA PRÍOMHTHOSAÍOCHTAÍ ATÁ AIGE DO NA BLIANTA ATÁ LE TEACHT.

CAD ATÁ AR CHLÁR OIBRE AN AONTAIS EORPAIGH?

An ré seo ina mairimid, is dúshlánach an ré í. Tá an t‑athrú aeráide, caillteanas na bithéagsúlachta agus an dochar don chomhshaol ag bagairt ar an Eoraip agus ar an domhan. An tráth céanna, tá teicneolaíochtaí digiteacha ag athrú na dóighe a mairimid, a n‑oibrímid agus a ndéanaimid gnó ó bhun. Tá deiseanna úra ag gabháil leis na teicneolaíochtaí nua digiteacha sin, ach tá rioscaí úra ag gabháil leo freisin. Anuas air sin, d'fhág paindéim dhomhanda COVID‑19 in 2020/21 agus ionradh na Rúise ar an Úcráin in 2022 an saol bunoscionn againn. Thaispeáin sí cé chomh sciobtha is féidir an domhan a chur i ngéarchéim agus cé chomh tábhachtach atá sé don Aontas Eorpach bheith réidh le dul i ngleic le dúshláin nua i gcomhthráth leis na dúshláin atá ann cheana.

Nuair a tháinig Ursula Von der Leyen, Uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh, ina hoifig in 2019, chuir sí i láthair sé uaillmhian don Eoraip do na blianta atá le teacht. Baineann na huaillmhianta sin le réimse rudaí, ar nós a bheith ina cheannródaí san aistriú chuig saol níos folláine agus saol nua digiteach agus ról an Aontais Eorpaigh a neartú mar cheannaire sa domhan. Mar fhreagra ar an bpaindéim dhomhanda, chuir an tAontas Eorpach plean téarnaimh i bhfeidhm chun a chinntiú go mbeidh an Eoraip níos glaise agus níos digití nuair a bheidh COVID‑19 thart, go mbeidh teacht aniar níos fearr inti agus go dtabharfaidh sí go leor deiseanna do dhaoine óga. NextGenerationEU atá ar an bplean téarnaimh sin. Tugtar achoimre sa chaibidil seo ar a bhfuil an tAontas Eorpach ag déanamh i ngach réimse tosaíochta chun go dtarlóidh sé sin.

Dlúthpháirtíocht an Aontais leis an Úcráin

An 24 Feabhra 2022 rinne an Rúis ionradh ollmhór ar an Úcráin agus chuir sí cogadh foghach uirthi.

Ba ghasta freagairt an Aontais Eorpaigh ar an ionradh céanna. Cháin na 27 mBallstát agus a gcomhpháirtithe ar fud an domhain an cogadh foghach gan chúis gan údar, agus rinne siad beart go pras láidir chun geilleagar na Rúise a scoitheadh agus a cumas cogaíochta a chosc trí smachtbhannaí diana.

D’oibrigh an tAontas go dlúth le tíortha comharsanachta na hÚcráine chun tacú leo cosaint a chur ar fáil do dhaoine a bhí ag teitheadh roimh an ionradh.

I mí an Mheithimh 2022 tugadh stádas don Úcráin mar thír is iarrthóir, rud a chiallaíonn go bhfuil ionchas aici a bheith ina Ballstát den Aontas.

Fáilte do na daoine a theith ón Úcráin

Is iomaí Úcránach a theith as a dtír agus a lorg dídean i mBallstáit an Aontais. Chuir an tAontas tacaíocht fhairsing ar fáil dóibh, cabhair ag an teorainn san áireamh chomh maith le tacaíocht ó na córais sláinte, cosaint do leanaí, agus fáil ar an oideachas, ar phoist, ar chúram leigheas agus ar thithíocht.

Tuilleadh eolais faoin eu-solidarity-ukraine.ec.europa.eu/eu-countries-welcoming-thosefleeing-ukraine_ga bhfáilte a chuir Ballstáit an Aontais roimh dhaoine a theith ón Úcráin: Dlúthpháirtíocht an Aontais leis an Úcráin (europa.eu)

Comhaontú Glas don Eoraip

Tá an t‑athrú aeráide ar cheann de na dúshláin is mó atá roimh an gcine daonna sa lá atá inniu ann. Tá 1 mhilliún de na 8 milliún speiceas ar an bpláinéad i mbaol a ndíothaithe. Tá foraoisí agus farraigí á dtruailliú agus á scriosadh. Ní haon ionadh é go bhfuil daoine óga ar thús cadhnaíochta ag éileamh níos mó gníomhaíochta ar son na haeráide, óir is iadsan a gheobhaidh an domhan le hoidhreacht agus tá imní orthu faoin mbail atá air.

Tá an tAontas Eorpach ina cheannródaí ar iarrachtaí ar fud an domhain chun an t‑athrú aeráide a chomhrac. D’imir sé ról lárnach chun teacht ar an gcomhaontú cinniúnach maidir leis an aeráid dhomhanda, Comhaontú Pháras, in 2015. Tá rún daingean anois ag an Aontas Eorpach go mbeidh an Eoraip ar an gcéad ilchríoch aeráidneodrach ar domhan faoi 2050 — is é sin, mór-roinn nach gcruthaíonn níos mó gás ceaptha teasa ná mar is féidir linn a shú isteach.

Is é an Comhaontú Glas don Eoraip plean gníomhaíochta an Aontais Eorpaigh chun an sprioc sin a bhaint amach agus chun geilleagar nua-aimseartha iomaíoch, atá tíosach ó thaobh acmhainní de, a dhéanamh den Aontas. Fágann sé go mbeidh orainn laghduithe uaillmhianacha a dhéanamh ar astaíochtaí gás ceaptha teasa agus infheistíocht a dhéanamh i dteicneolaíochtaí glasa agus i gcosaint ár gcomhshaoil nádúrtha, i measc gníomhaíochtaí eile. Fágann sé freisin go mbeidh orainn aghaidh a thabhairt ar iarmhairtí dosheachanta an athraithe aeráide.

Scileanna don ré dhigiteach

Tá saineolas digiteach fíor-riachtanach don staidéar agus don obair. Tá sé fíor-riachtanach freisin chun teacht ar sheirbhísí poiblí ar líne atá ag dul i líonmhaire — bíodh sin cuntas bainc a oscailt nó iarratas a dhéanamh ar staidéar thar lear. Mar sin féin, tá bunscileanna digiteacha in easnamh ag níos mó ná aon duine óg amháin as gach cúigear. Cé go bhfuil an fhreagracht as oideachas agus oiliúint ar na Ballstáit aonair, tugann an tAontas tacaíocht sa réimse seo. Tá sé ag tacú leis na Ballstáit trí infheistíocht a dhéanamh i gcláir amhail an clár oibre Eorpach do scileanna nua agus an plean gníomhaíochta don oideachas digiteach chun oiliúint a chur ar Eorpaigh agus linn tallainne an Aontais a mhéadú.

Tá réimse leathan tionscadal ag an gCoimisiún Eorpach a fhéachann le cabhrú leis na Ballstáit feabhas a chur ar a leibhéal scileanna digiteacha. Ar na tionscadail sin tá seachtain chóid an Aontais Eorpaigh agus tréimhsí oiliúna i ‘ndeiseanna digiteacha’, a dtugann an dá cheann acu deis do mhic léinn ardoideachais taithí ghairmiúil phraiticiúil a fháil sna réimsí digiteacha a theastaíonn sa mhargadh fostaíochta.

Faigh amach faoina mhéad féidearthachtaí digiteacha atá ann leis an tsraith cartún seo do thaiscéalaithe digiteacha: europa.eu/!7fDDby

ARBH EOL DUIT?

De réir scórchlár 2021 le haghaidh ‘mná i réimsí digiteacha’, ní mná iad ach 19 % de speisialtóirí TFC san Aontas. Chomh maith leis sin, tá an tAontas ag gníomhú chun borradh a chur faoi rannpháirtíocht na mban san earnáil dhigiteach trí aghaidh a thabhairt ar steiréitíopaí, trí oideachas agus oiliúint i scileanna digiteacha a chur chun cinn, agus trí níos mó fiontraithe ban a spreagadh le bheith rannpháirteach san earnáil.

Iontaoibh as an teicneolaíocht a mhéadú

Is iomaí bealach is féidir leis an intleacht shaorga (IS) cabhrú linn, mar shampla trí dhiagnóisí leighis a dhéanamh níos cruinne agus tionchar na feirmeoireachta ar an gcomhshaol a íoslaghdú. Ach tá imní ar roinnt daoine go mb’fhéidir go mbeidh a bpoist i mbaol de dheasca IS, nó níl a fhios acu ar cheart iontaoibh a chur sa teicneolaíocht. Chun aghaidh a thabhairt ar an ábhar imní sin, tá rialacha nua molta ag an gCoimisiún chun deimhin a dhéanamh de go mbeidh na córais IS a úsáidtear san Aontas Eorpach sábháilte, trédhearcach, eiticiúil, neamhlaofa agus faoi smacht an duine.

Eoraip níos láidre sa domhan mór

Tá thart ar 447 milliún duine ina gcónaí san Aontas Eorpach — is é sin an tríú daonra is mó ar domhan agus an tSín sa chéad áit agus an India sa dara háit — agus tá ról tábhachtach ag an Aontas ar an ardán domhanda. Agus 27 dtír ag oibriú le chéile mar mhargadh aonair, is é an tAontas Eorpach an bloc trádála is mó ar domhan. Gineann margaí trádála idirnáisiúnta fás geilleagrach don Eoraip agus dá comhpháirtithe. Cuidíonn siad freisin le prionsabail agus luachanna Eorpacha, amhail daonlathas, cearta an duine, cearta sóisialta agus an comhrac i gcoinne an athraithe aeráide, a chur chun cinn.

Tá caidreamh an Aontais leis an gcuid eile den domhan bunaithe ar dhlúthpháirtíocht agus ar chomhar. Níl aird ag dúshláin amhail an t‑athrú aeráide, antoisceachas foréigneach, gáinneáil agus imirce neamhrialta ar theorainneacha, agus ní féidir dul i ngleic leis an bhfíorbhochtaineacht ach amháin trí oibriú i gcomhar le tíortha comhpháirtíochta i dtíortha i mbéal forbartha.

Oibríonn an tAontas chun an domhan a dhéanamh níos sábháilte, chun áit ina gcaitear go cothrom le daoine agus ina bhfuil meas ag daoine ar na dlíthe a bhaint amach. Is iad na prionsabail a bhí mar spreagadh do chruthú agus d’fhorbairt an Aontais féin, lena n‑áirítear síocháin, daonlathas, an smacht reachta, cearta an duine agus saoirsí bunúsacha, a stiúrann a ghníomhaíochtaí seachtracha. Tá an tAontas ag obair chun a chomhpháirtíochtaí a neartú lena chomharsana atá díreach soir uaidh — go háirithe na Balcáin Thiar — chomh maith leo siúd atá níos faide i gcéin (chun sonraí maidir le tíortha is iarrthóirí le haghaidh ballraíocht san Aontas Eorpach, féach Caibidil 1 ‘Cad é an tAontas Eorpach?’).

ARBH EOL DUIT?

Tá os cionn 45 chomhaontú trádála i bhfeidhm san Aontas le níos mó ná 80 rannpháirtí ar fud an domhain. In 2020, tháinig an tAontas ar chomhaontú nua trádála le Meicsiceo, agus tháinig a mhargadh trádála le Vítneam i bhfeidhm.

Roimh tharraingt siar na Ríochta Aontaithe amach as an Aontas Eorpach an 31 Eanáir 2020, shínigh an tAontas agus an Ríocht Aontaithe An Comhaontú Trádála agus Comhair idir an tAontas Eorpach agus an Ríocht Aontaithe an 30 Nollaig 2020.

Tá comhar níos láidre agus níos doimhne á fhorbairt ag an Aontas leis an Afraic. Mhol sé sraith comhpháirtíochtaí ar leasanna agus luachanna comhroinnte ag díriú ar phríomhréimsí amhail an t‑aistriú glas, an claochlú digiteach, imirce agus soghluaisteacht.

Ár ndóigh bheatha Eorpach a chur chun cinn

Baineann i bhfad níos mó leis an Aontas Eorpach ná margadh amháin le haghaidh earraí agus seirbhísí. Is aontas daoine a chomhroinneann sraith luachanna comhchoiteanna é. Leagtar amach na luachanna sin i gconarthaí AE agus sa Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, cairt a ráthaíonn cearta do dhaoine atá ina gcónaí laistigh den Aontas. Is iad na luachanna sin, lena n‑áirítear daonlathas agus an smacht reatha, atá mar bhunchloch lenár sochaithe. Mar shampla, ní fhéadfadh aon daonlathas a bheith faoi bhláth gan cúirteanna neamhspleácha a ráthaíonn cosaint do chearta bunúsacha agus saoirsí sibhialta, nó gan sochaí shibhialta ghníomhach agus saor-mheáin.

Tá an dóigh bheatha san Eoraip ionchuimsitheach, ciallaíonn sé sin nár cheart aon duine a fhágáil ar lár. Ba cheart deis a bheith ag gach duine atá ina gcónaí san Aontas a bheith faoi bhláth, a bheith rannpháirteach agus i gceannas, gan beann ar dhifríochtaí bunaithe ar inscne, ar thionscnamh ciníoch nó eitneach, ar reiligiún nó ar chreideamh, ar mhíchumas, ar aois nó ar threosuíomh gnéasach. Cuireann an Coimisiún Eorpach beartais agus gníomhaíochtaí i bhfeidhm chun an t‑idirdhealú agus na steiréitíopaí a aimsítear go rómhinic sa tsochaí a cheistiú.

Ag tógáil ar cheachtanna a foghlamaíodh ó phaindéim an choróinvíris, tá an tAontas ag obair chun a fhreagairt ar ghéarchéimeanna a neartú agus tá sé ag déanamh bearta chun gach gné a bhaineann le sláinte na saoránach a fheabhsú.

Sláinte mhuintir na hEorpa a chosaint

Tá an tAontas ag obair chun a áirithiú go n‑ullmhaíonn agus go bhfreagróidh tíortha an Aontais le chéile ar ghéarchéimeanna sláinte agus go mbeidh soláthairtí leighis ar fáil agus go mbeidh siad inacmhainne. Tá sé ag obair freisin chun feabhas a chur ar chosc, cóireáil agus iarchúram le haghaidh galar amhail ailse. Cuideoidh an obair sin — a bhaineann le

haontas sláinte na hEorpa — leis an Aontas a bheith in ann paindéimí amach anseo a chosc agus dul i ngleic leo ar bhealach níos fearr, chun córais sláinte na hEorpa a neartú agus sláinte na saoránach a chosaint ar bhealach níos fearr.

Ugach nua do dhaonlathas na hEorpa

Is é an daonlathas an bhunchloch ar ar tógadh an tAontas Eorpach. I gcóras daonlathach sláintiúil atá faoi bhláth, bíonn saoránaigh in ann a dtuairimí a chur in iúl faoi shaoirse, a gceannairí polaitiúla a roghnú nó a bheith ina bpolaiteoirí iad féin, agus a dtuairimí faoin todhchaí a chur in iúl.

Léiríodh le blianta beaga anuas go bhfuil borradh faoin rannpháirtíocht pholaitiúil arís agus go bhfuil méadú ag teacht ar an líon daoine a chaitheann vótaí. Mar sin féin, mar is amhlaidh i neart áiteanna ar fud an domhain, tá roinnt dúshlán roimh an daonlathas san Aontas agus i dtíortha an Aontais. Tá raon leathan dushlán ag baint leis sin idir antoisceachas atá ag dul i méid, cur isteach ar thoghcháin, bagairtí ar iriseoirí agus an fad a bhraitheann daoine idir an pobal agus a n‑ionadaithe tofa.

Is mian leis an Aontas próisis dhaonlathacha a neartú agus molann sé do shaoránaigh a bheith rannpháirteach ina dtodhchaí san Aontas a mhúnlú. Féachann sé lena chuid struchtúir féin a dhéanamh níos trédhearcaí agus níos daonlathaí freisin.

Faigh amach tuilleadh faoin gcaoi ar féidir leat a bheith rannpháirteach agus do thuairim a chur in iúl i gCaibidil 2 — Conas a fheidhmíonn an tAontas Eorpach? sa roinn maidir le ‘Do thuairim a chur chun tosaigh i gcinnteoireacht an Aontais’ .

 

An daonlathas san Aontas a dhéanamh níos láidre

Tá cearta agus saoirsí aonair, trédhearcacht agus cuntasacht i gcroílár phlean an Choimisiúin chun an daonlathas san Aontas a dhéanamh níos láidre. Díríonn sé ar ghníomhaíochtaí a chuireann saorthoghcháin chóra chun cinn, a thacaíonn leis na saor-mheáin agus a théann i ngleic le bréagaisnéis. Tá an tAontas Eorpach agus tíortha an Aontais ag cur lena ngníomhaíochtaí chun cur i gcoinne iarrachtaí a dhéanann daoine géarchéimeanna a chur chun tairbhe dóibh féin, amhail paindéim COVID‑19, chomh maith leo siúd a scaipeann bolscaireacht nó an fuath. Ceann de na bealaí a bhfuil sé sin á dhéanamh ag an Aontas is ea go bhfuiltear ag aimsiú agus ag nochtadh bréagaisnéise agus ag obair le hardáin ar líne chun scaipeadh bréagnuachta a theorannú.

ARBH EOL DUIT?

D’fhulaing 73 % d’iriseoirí ban foréigean ar líne agus iad ag tabhairt faoina gcuid oibre (suirbhé Unesco/ICEF, 2020).

Guth a thabhairt do leanaí

Ba cheart do gach leanbh san Eoraip — agus i ngach áit eile — na cearta céanna a bheith aige agus a bheith in ann maireachtáil saor ón idirdhealú agus ón imeaglú. Tá sé d’aidhm ag an gcéad straitéis ón Aontas maidir le cearta an linbh cosaint agus tacaíocht a áirithiú le haghaidh gach linbh (daoine óga faoi 18 mbliana d’aois), gan beann ar a gcúlra, a dtionscnamh, a stádas sóisialta ná cónaithe. Molann sé gníomhaíocht i roinnt réimsí, lena n‑áirítear réimsí a bhaineann le ceart an linbh chun bheith saor ón bhforéigean agus chun bheith sábháilte ar líne. An tráth céanna, tá an tAontas ag obair chun timthriallta na bochtaineachta agus an míbhuntáiste thar ghlúnta a bhriseadh. Is é is aidhm don ráthaíocht nua, Ráthaíocht Eorpach i dtaobh Leanaí, a áirithiú go bhfuil rochtain ag leanaí atá i mbaol bochtaineachta nó eisiamh sóisialta ar bhéilí sláintiúla, oideachas, cúram sláinte agus tithíocht leordhóthanach.