Cuirimis aithne ar an Eoraip!

Cad é an tAontas Eorpach?

Comhpháirtíocht idir tíortha Eorpacha, ar a dtugtar na Ballstáit, a shocraigh teacht le chéile chun todhchaí níos fearr a thógáil le chéile, is é sin an tAontas Eorpach. Oibríonn tíortha an Aontais go dlúth le chéile chun an saol a fheabhsú do na daoine go léir, fad a léirítear meas ar chultúr uathúil agus ar thraidisiúin uathúla gach tíre.

Ní raibh an tAontas chomh mór agus atá sé inniu i gcónaí. Nuair a thosaigh tíortha na hEorpa ag dul i gcomhar ó thaobh na heacnamaíochta de in 1952, níorbh ann ach sé thír: an Bheilg, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Iodáil, Lucsamburg agus an Ísiltír. Le himeacht ama, shocraigh níos mó agus níos mó tíortha dul leo, mar a gheobhaidh tú amach i gCuid 3. Tá 27 mBallstát san Aontas Eorpach faoi láthair.

Téigh chuig freagraí

Is iad an Bheilg, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Iodáil, Lucsamburg agus an Ísiltír na sé thír a chuir an tAontas ar bun. Tháinig an Danmhairg, Éire agus an Ríocht Aontaithe isteach san Aontas Eorpach an 1 Eanáir 1973 sa chaoi go raibh naoi mBallstát ann ansin. Ghlac an Ghréig ballraíocht in 1981, agus an Phortaingéil agus an Spáinn ina diaidh in 1986. In 1995, tháinig an Ostair, an Fhionlainn agus an tSualainn isteach san Aontas Eorpach. Tháinig an méadú ba mhó ar an Aontas in 2004 nuair a ghlac 10 dtír ballraíocht ann: An Chipir, an tSeicia, an Eastóin, an Ungáir, an Laitvia, an Liotuáin, Málta, an Pholainn, an tSlóvaic agus an tSlóivéin. Tháinig an Bhulgáir agus an Rómáin isteach in 2007 agus ba í an Chróit an tír ba dheireanaí le teacht isteach san Aontas in 2013.

Aontaithe…

Tá tíortha an Aontais éagsúil óna chéile, ach tá siad aontaithe ag luachanna, siombailí agus spriocanna tábhachtacha. Tá an t-airgeadra céanna in úsáid ag go leor tíortha de chuid an Aontais freisin: an euro. Chun an méid a sheasann an tAontas ar a shon a thuiscint, tá sé tábhachtach a bheith ar an eolas faoin méid a aontaíonn na tíortha ann.

LUACHANNA COITEANNA AN AONTAIS

Geallann gach tír a théann isteach san Aontas go nglacfaidh siad leis an tsraith chéanna luachanna. Tá siad sin leagtha amach i ndoiciméid dhlíthiúla ar a dtugtar na conarthaí (¹), ina bhfuil na rialacha a threoraíonn obair an Aontais.

Nuair a théann tíortha isteach san Aontas, geallann siad meas a léiriú ar na luachanna sin agus gach saoránach den Aontas a chosaint agus a chaomhnú. Ciallaíonn a bheith i do shaoránach den Aontas nó i do chónaitheoir ann gur cheart duit na luachanna sin a bheith agat agus meas a léiriú orthu freisin.

An saol gan teorainn

Éascaíonn an tAontas Eorpach dá shaoránaigh gluaiseacht faoi shaoirse ó thír amháin den Aontas go dtí ceann eile. Is féidir leo cónaí, staidéar nó obair a dhéanamh in aon tír eile den Aontas.

Tugann an tAontas tacaíocht do dhaoine ar mian leo am a chaitheamh ar an gcoigríoch chun teanga a fhoghlaim, chun tairbhe a bhaint as eispéiris nua agus chun aithne a chur ar chultúir eile. Is iomaí deis atá ann taithí a fháil ar thíortha eile. Léigh tuilleadh chun a fháil amach céard iad féin!

Déan staidéar, obair dheonach agus fionnachtain

Más mian leat staidéar a dhéanamh, dul faoi oiliúint nó páirt a ghlacadh i malartú ógra i gceann de na 33 thír ar fud na hEorpa agus níos faide, fiosraigh na deiseanna atá ar fáil faoin gclár Erasmus+. Tá an clár oscailte do dhéagóirí agus do dhaoine fásta as tíortha den Aontas agus as tíortha nach Ballstáit den Aontas iad, cibé an mic léinn, múinteoirí nó daoine eile atá ag obair iad.

Ag obair san Aontas Eorpach

An bhfuil a fhios agat cad is mian leat a dhéanamh i ndiaidh duit críochnú ar scoil nó ar an ollscoil, nó an bhfuil tú fós ag smaoineamh air? Ní héasca é cinneadh a dhéanamh faoi cén post a roghnú, ach ní chiallaíonn gairm bheatha a thosú go gcaithfidh tú stop a chur le taiscéalaíocht san Aontas Eorpach. Mar shaoránach den Aontas Eorpach, is féidir leat bheith ag obair i dtír eile den Aontas – agus ní bheidh cead oibre ag teastáil uait. Tá an rochtain chéanna agatsa ar an margadh saothair, ar chearta agus ar oibleagáidí agus atá ag na daoine a chónaíonn sa tír sin.

Uaireanta, bíonn sé deacair teacht ar scileanna agus cáilíochtaí breise chun post a fháil. Cuidíonn an Scéim Ráthaíocht don Aos Óg de chuid an Aontais le daoine óga dul faoi oiliúint sna scileanna a theastaíonn ó fhostóirí. D’fhéadfadh sé go ndéanfaí amhlaidh trí oiliúint ar an láthair a sholáthar nó trí ghairmthreoir aonair a thabhairt.

D’fhéadfadh suíomh gréasáin EURES maidir le poist cuidiú leat nuair a thosaíonn tú amach ag cuardach post, socrúchán oibre nó printíseachta i dtír eile den Aontas. Cuidíonn sé le fostóirí freisin chun iarrthóirí ó thír eile den Aontas a aimsiú chun a gcuid folúntas a líonadh.

Ag taisteal san Aontas Eorpach

Le himeacht ama, d’éirigh sé níos éasca taisteal san Eoraip. Tá deireadh curtha ag formhór na dtíortha den Aontas le rialuithe teorann ag a dteorainneacha agus tá siad mar chuid de limistéar Schengen. Ciallaíonn sin nach gá duit do phas a thaispeáint agus tú ag taisteal idir 23 thír de chuid an Aontais (An Bheilg, an Chróit, an Danmhairg, an Eastóin, an Fhionlainn, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Ghréig, an Iodáil, an Ísiltír, an Laitvia, an Liotuáin, Lucsamburg, Málta, an Ostair, an Pholainn, an Phortaingéil, an tSeicia, an tSlóvaic, an tSlóivéin, an Spáinn an tSualainn agus an Ungáir) agus idir cheithre thír nach Ballstáit den Aontas iad (an Eilvéis, an Iorua, an Íoslainn agus Lichtinstéin).

Níl i dtrasnú teorainneacha ach an chéad chéim, áfach.

Déanann cistiú ón Aontas difear san áit a gcónaíonn tú

Cuidíonn an tAontas Eorpach le feabhas a chur ar shaolta daoine trí thacú le poist nua, bonneagar nua a thógáil agus seirbhísí poiblí amhail scoileanna agus ospidéil a nua-aoisiú. Breathnaigh thart ar an áit ina gcónaíonn tú, seans go bhfuil an tAontas Eorpach níos gaire duit ná mar a cheapann tú!

Chuidigh an tAontas le ciste a chur ar fáil do na céadta tionscadal thar na mblianta, mar shampla:

  músaem faoin spéir ar an teorainn idir an tSeicia agus an Ghearmáin;

  saoráid spóirt nua i gceantar tuaithe sa Pholainn;

  dáileadh torthaí, glasraí agus bainne i scoileanna i ngach tír san Aontas;

  linn snámha nua sa Bhruiséil;

  síneadh ar mheitreo na hAithne.

  Fiosraigh roinnt tionscadal arna gcistiú ag an Aontas i réigiúin éagsúla ar feadh na hEorpa: https://kohesio.ec.europa.eu/ga/ agus https://europa.eu/!wC93kF

Cearta tomhaltóirí agus sábháilteacht

Tá tionchar ag an Aontas Eorpach ar do shaol laethúil freisin trí dhlíthe agus rialacha sonracha a chinntíonn do shábháilteacht agus a chosnaíonn do chearta mar thomhaltóir gach áit san Aontas Eorpach.

Bíonn ar tháirgí amhail bia, bréagáin agus táirge cosmaidí dianriachtanais sábháilteachta a chomhlíonadh sular féidir iad a dhíol laistigh den Aontas.

Tugann dlí an Aontais ráthaíocht 2 bhliain ar a laghad freisin nuair a cheannaíonn tú earraí tomhaltóra. Dá bharr sin, má theipeann ar do mheaisín níocháin i ndiaidh bliana, is gá é a dheisiú nó a athsholáthar saor in aisce, beag beann ar cá háit san Aontas a cheannaigh tú é.

Cinntíonn dlí an Aontais freisin go bhfuil an ceart agat, nuair a cheannaíonn tú earraí ar líne, d’ordú a chur ar ceal nó an méid a cheannaigh tú a thabhairt ar ais laistigh de 14 lá má athraíonn tú d’intinn.

Tá an ceart agat faisnéis chruinn a fháil faoi cháilíocht na n-earraí a cheannaíonn tú, is cuma cá háit san Aontas ina bhfuil tú. Cuidíonn rialacha an Aontais maidir le lipéadú leat a fháil amach go tapa agus go héasca cibé an bhfuil nó nach bhfuil earra orgánach, fuinneamhéifeachtúil, nó déanta le modhanna traidisiúnta. Ciallaíonn sin gur féidir leat cinntí lán-eolasacha a dhéanamh faoin méid a cheannóidh tú.

Téigh chuig freagraí

Coinneáil cothrom le dáta leis an ré dhigiteach

Ní féidir le go leor dúinn an saol a shamhlú gan an t-idirlíon ná teicneolaíochtaí digiteacha. Nuair a bhímid ag féachaint ar scannáin, ag siopadóireacht nó ag úsáid léarscáile chun ár mbealach a dhéanamh, is minic gur ar líne a dhéanaimid é.

Níl na deiseanna céanna ag gach duine san Aontas Eorpach, áfach, chun rochtain a fháil ar an teicneolaíocht agus chun úsáid a bhaint aisti, go háirithe daoine a chónaíonn i gceantair i bhfad ó chathracha móra. Bíonn an tAontas go obair go leanúnach chun rochtain ar an idirlíon a chur ar fáil do gach duine a chónaíonn san Aontas. A bhuí le tionscnamh a fhaigheann ciste ón Aontas, Wifi4EU, tá baill the Wi-Fi curtha ar bun i dtuairim is 8 000 pobal ar fud an Aontais. Is féidir leat nascadh leis an idirlíon saor in aisce i músaeim, i leabharlanna, i bpáirceanna agus in áiteanna poiblí eile ina bhfeiceann tú an siombail Wifi4EU.

Cé go gcuireann rochtain ar an idirlíon go leor buntáistí ar fáil dúinn, amhail teacht éasca ar fhaisnéis agus ar sheirbhísí éifeachtúla, baineann riosca leis freisin. Cuidíonn an Clár i ndáil le hIdirlíon Níos Fearr do Leanaí le leanaí agus le daoine óga fanacht sábháilte agus an t-idirlíon nó teicneolaíochtaí móibíleacha in úsáid acu.

Leis na meáin shóisialta, siopaí ar líne agus aipeanna móibíleacha, bíonn ort muinín a bheith agat as cuideachtaí ó thaobh faisnéis phearsanta a d’fhéadfaí a chailleadh nó a ghoid. A bhuí le Rialachán Ginearálta an Aontais maidir le Cosaint Sonraí (RGCS), déantar d’fhaisnéis phearsanta — ainm, seoladh, aois, etc. — a chosaint. Ní féidir í a úsáid gan cead ná chun críoch nár chomhaontaigh tú leo.

A bhuí leis an idirlíon, is éasca agus is tapa an rud é faisnéis a lorg agus teacht uirthi. Is féidir faisnéis mhíchruinn nó díobhálach a scaipeadh go tapa ar líne, áfach, go háirithe ar na meáin shóisialta. Déanann an tAontas bréagaisnéis den sórt sin a nochtadh go gníomhach agus oibríonn sé in éineacht le cuideachtaí meán sóisialta chun an scaipeadh sin a theorannú.

An comhshaol a chosaint

Is iomaí bealach a mbainimid sult as an dúlra, ó bhia blasta a ithe go siúl i dtírdhreacha iontacha. Ach, rud níos tábhachtaí fós, braithimid air dár gcuid aeir, uisce, fuinneamh agus amhábhar. Ós rud é nach stopann truailliú ag teorainneacha, ní mór do thíortha a bheith ag obair le chéile chun aire a thabhairt don chomhshaol. Mar gheall ar an athrú aeráide, is práinní ná riamh an comhshaol a chosaint. Tá sé mar aidhm ag an Aontas Eorpach a bheith neodrach ó thaobh aeráide de faoin mbliain 2050, agus tá bearta á ndéanamh aige lena chinntiú go mbainfimid go léir tairbhe as comhshaol nádúrtha faoi bhláth.

Faoi Natura 2000, cosnaítear tuairim is 2 000 speiceas ainmhithe agus plandaí, chomh maith le 230 cineál gnáthóg ar fud an Aontais. Is ionann sin agus 18 % d’achar talún an Aontais agus 6 % dá uiscí, rud a fhágann gurb é an líonra limistéar faoi chosaint is mó ar domhan é!

A bhuí le dlíthe an Aontais, tá uisce óil agus uisce snámha glan le fáil beagnach gach áit san Aontas. Tá ár bhfarraigí ag éirí níos glaine ar bhealaí eile freisin: tá cosc curtha ag an Aontas ar phlaistigh aon úsáide, arb ionann iad agus 70 % den bhruscar muirí ar fad. Chun truailliú ithreach agus aeir a íoslaghdú, chomh maith le huisce, déanann an tAontas cleachtais feirmeoireachta inbhuanaithe a chur chun cinn. Tá srianta curtha aige ar an úsáid a mbaintear as lotnaidicídí ceimiceacha agus guaiseacha, agus as leasacháin.

Is tosaíocht mhór don Aontas é an t-athrú aeráide a chomhrac. Chomhaontaigh gach tír san Aontas gur cheart go mbainfear na nithe seo a leanas amach faoi 2030:

  laghdú ollmhór a chur ar an úsáid a mbaineann siad as astaíochtaí gás ceaptha teasa agus fuinneamh;

  níos mó dá gcuid fuinnimh a tháirgeadh as foinsí in-athnuaite (amhail cumhacht ghaoithe, grianchumhacht nó hidreachumhacht).

  Faigh amach tuilleadh faoina ndéanann an tAontas Eorpach chun an comhshaol a chosaint agus chun an t-athrú aeráide a chomhrac.

Ag tacú leis an eolaíocht agus leis an nuálaíocht

Tá baint ag an eolaíocht agus ag an teicneolaíocht le beagnach gach cuid dár saol laethúil – ón mbia a ithimid, na cógais leighis a nglacaimid agus an cúram sláinte a fhaighimid go dtí an t-iompar a úsáidimid agus an tslí a n-oibrímid agus a gcaithimid ár gcuid ama shaoir. Cuidíonn an tAontas Eorpach le heolaithe, le taighdeoirí agus le nuálaithe ó ar fud na hEorpa chun ár saol a fheabhsú agus chun cuid de na dúshláin is mó atá roimh an domhan a réiteach.

I rith phaindéim COVID-19, chuidigh an tAontas le táirgeoirí vacsaíní costais a chumhdach chun taighde agus forbairt a dhéanamh ar vacsaíní. Bhí eolaithe in ann vacsaíní éagsúla a bhí sábháilte agus éifeachtach in aghaidh COVID-19 a tháirgeadh laistigh de bhliain ó thosaigh an phaindéim.

D’oibrigh tíortha an Aontais as lámh a chéile chun vacsaíní a cheannach agus a dháileadh ar fud an Aontais.

An tAontas Eorpach sa domhan mór

Chomh maith le tionchar a imirt ar ár saol laethúil, tá ról suntasach ag an Aontas Eorpach ar an gcuid eile den domhan freisin.

Tá comhaontuithe trádála aige le go leor tíortha éagsúla ar fud an domhain, amhail Ceanada, an tSeapáin agus Stáit Aontaithe Mheiriceá, rud a fhágann go bhfuil sé níos éasca gnó a dhéanamh lena chéile. Tá na comhaontuithe trádála go léir a shocraíonn an tAontas trédhearcach agus ceanglaíonn siad ar na comhpháirtithe trádála cearta oibrithe agus an comhshaol a chosaint.

Tá dlúthpháirtíocht ar cheann de phríomh-luachanna an Aontais, dlúthpháirtíocht idir thíortha an Aontais agus le tíortha eile. Oibríonn an tAontas chun deireadh a chur le bochtaineacht, chun síocháin a chothú agus chun chabhair dhaonnúil a sholáthar. Cuireann líonra mór saineolaithe in os cionn 40 tír ar fud an domhain ar chumas an Aontais bia, foscadh, cúram leighis agus oideachas a sholáthar do roinnt de na daoine is soghonta ar domhan.

Nuair a tharlaíonn tubaistí gan choinne san Eoraip nó in áiteanna eile ar domhan, is féidir le tíortha an Aontais cúnamh agus cabhair a thabhairt trí chóras freagartha comhordaithe ar a dtugtar an Sásra um Chosaint Shibhialta. Ón mbliain 2001, cuireadh i ngníomh é os cionn 420 uair chun freagra a thabhairt ar éigeandálaí.

  Faigh amach tuilleadh faoi ról an Aontais sa domhan mór:

  Maidir le trádáil.

  Maidir le forbairt agus comhar .

  Maidir le cabhair dhaonnúil agus cosaint shibhialta.