Europese Rekenkamer 2018 Activiteitenverslag

Europese Rekenkamer

Het college van leden van de Europese Rekenkamer op 1 mei 2018.

Voorwoord van de president

Beste lezer,

Onze strategie voor 2018‑2020 is gericht op het bevorderen van het vertrouwen in de Europese Unie bij haar burgers door onafhankelijke controle. We richten ons verder op het beoordelen van de prestaties bij EU‑maatregelen, het duidelijk overbrengen van onze boodschap aan ons publiek en het vergroten van de waarde van ons werk voor belanghebbenden.

Dit activiteitenverslag biedt een overzicht van onze werkzaamheden in 2018, een jaar waarin we een recordaantal speciale verslagen, overzichten, evaluaties en adviezen hebben uitgebracht. Daarnaast wordt in dit verslag informatie verstrekt over ons personeel, ons beheer en onze financiën.

In onze verslagen wordt een onpartijdig oordeel gegeven over EU‑beleidsmaatregelen en -programma’s alsmede over de kwaliteit van het financieel beheer van EU‑middelen in de hele Unie en daarbuiten. We gaan na of de uitgaven van de EU in overeenstemming met de regels zijn en of haar beleid en programma's kosteneffectief zijn.

Wij zien ernaar uit om samen te werken met het nieuwe Europees Parlement en de nieuwe Europese Commissie om het financieel beheer van de Unie verder te verbeteren en te verzekeren dat de EU‑resultaten boekt.

Wat de toekomst betreft, blijkt uit dit verslag dat we vastbesloten zijn om onze organisatie te blijven veranderen om deze toekomstbestendig te maken en om voorop te blijven lopen in ontwikkelingen op het gebied van de controle van de overheidsfinanciën.

Klaus-Heiner Lehne
President

2018 in het kort

Onze activiteiten

Strategie

2018 is het eerste jaar van onze huidige strategie, die betrekking heeft op de periode tot 2020. Gedurende deze drie jaar streven we de volgende strategische doelen na:

• de toegevoegde waarde verbeteren van de betrouwbaarheidsverklaring in het kader van het huidige financieel beheer van de EU;
• sterker de nadruk leggen op de prestatieaspecten van EU‑optreden;
• een duidelijke boodschap overbrengen aan ons publiek.

We zijn ook overeengekomen om onze organisatie beter af te stemmen op onze producten.

Om onze strategie in praktijk te brengen, kwamen we een actieplan met betrekking tot deze doelen overeen dat ertoe moet bijdragen dat we voorop blijven lopen in ontwikkelingen op het gebied van de controle van de overheidsfinanciën. Eind 2018 liepen al deze acties' Tegelijkertijd hebben we al opdracht gegeven tot een onafhankelijke collegiale toetsing van de uitvoering van onze strategie, die eind 2019 zou moeten worden afgerond – zie het hoofdstuk Onze verantwoording voor meer informatie.

Uitgelicht – communiceren over onze producten

Communicatie is van essentieel belang voor het verwezenlijken van ons strategische doel om een duidelijke boodschap over te brengen aan ons publiek: de politieke instanties van de EU en de lidstaten die verantwoordelijk zijn voor het controleren en beheren van het EU‑beleid en de EU‑programma’s, onze medecontroleurs van hoge openbare controle-instanties, bedrijfs- en brancheorganisaties, academici en, ten slotte, het grote publiek – onze voornaamste belanghebbende.

In 2018 zagen we dat de belangstelling van de media voor onze werkzaamheden sterk toenam. Ze besteedden met name veel aandacht aan onze speciale verslagen, die ook steeds meer werden besproken in zowel nationale media als EU‑gerichte informatiebronnen – zie voor meer informatie het hoofdstuk Aanwezigheid in de media.

Nieuwe en verbeterde communicatieproducten

Vooruitblikken op de controle

In de tweede helft van 2017 startten we een proefproject om het publiek informatie te verschaffen over een aankomende of onlangs begonnen controletaak.

In 2018 brachten we twaalf maal een vooruitblik op de controle uit (voorheen “achtergronddocument” genoemd); deze documenten zijn bedoeld als bron van informatie voor degenen die geïnteresseerd zijn in het gecontroleerde beleid en/of de gecontroleerde programma’s. De informatie is gebaseerd op het voorbereidende werk dat is verricht voor aanvang van een lopende controletaak.

Deze documenten droegen bij tot onze stabiele en evenwichtige output van publicaties gedurende het jaar: in 2018 was er voor het eerst geen enkele maand zonder ERK-publicatie. We zullen deze communicatieproducten in 2019 blijven publiceren.

Journal

Terwijl in onze controleverslagen onze bevindingen en aanbevelingen voor verbeteringen in het financieel beheer van de EU worden weergegeven, is ons Journal gericht op de wijze waarop we ons werk doen en de mensen die onze verslagen op verschillende terreinen produceren.

We hebben het Journal onlangs vernieuwd en de selectie van de onderwerpen ervan geconsolideerd. Elk nummer heeft nu een ander overkoepelend thema.

In 2018 ging ons Journal onder andere in op de thema’s pretoetredingssteun van de EU, de financiering en controle van het Parlement, financiële en economische governance van de EU, en op onze speciale verslagen, ons werkprogramma, internationale samenwerking en voorzorgsmaatregelen om onze instelling toekomstbestendig te maken.

Downloads

Controle

We verrichten verschillende soorten controles op de diverse terreinen van de EU‑begroting:

• doelmatigheidscontroles naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en zuinigheid van EU‑beleid en -programma’s – deze controles van de kosteneffectiviteit zijn gericht op specifieke beheers- of begrotingsonderwerpen. Bij onze selectie en opzet van deze controletaken houden we rekening met de risico’s voor de doelmatigheid of de naleving, de omvang van de betrokken inkomsten of uitgaven, en de politieke en publieke belangstelling;
• financiële en nalevingsgerichte controles inzake de betrouwbaarheid van de jaarrekeningen en de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende monetaire verrichtingen (met name de betrouwbaarheidsverklaring), alsmede beoordelingen of de systemen op specifieke begrotingsterreinen voldoen aan de regelgeving. We trekken aselecte steekproeven, zodat de kans op controle voor elke uitgegeven euro even groot is.

Onze controles zijn gericht op onderwerpen die verband houden met de kwesties waarmee de EU geconfronteerd wordt, zoals het duurzaam en milieuvriendelijk gebruik van natuurlijke hulpbronnen, groei en inclusie, de uitdagingen van migratie en mondiale ontwikkeling, de eengemaakte markt en de bankenunie, en waarmee kan worden gewaarborgd dat de Europese Unie efficiënt is en verantwoording aflegt.

Op basis van de controle-informatie die we verzamelen tijdens onze controlewerkzaamheden trekken wij in onze verslagen duidelijke conclusies over de mate waarin de EU haar beleidsdoelstellingen heeft bereikt en over de situatie van haar begrotingsboekhouding en haar financieel beheer. Mede op basis daarvan kunnen wij praktische en kosteneffectieve aanbevelingen doen.

We verrichten onze controles in overeenstemming met de internationaal aanvaarde controlenormen voor de publieke sector. In het kader van onze controlewerkzaamheden zetten we de volgende stappen:

Werkplanning

Onze leden stellen onze werkprogramma’s jaarlijks vast.

In januari 2018 presenteerde president Lehne ons werkprogramma 2018 aan de Conferentie van commissievoorzitters van het Europees Parlement en nodigde hij, in het kader van het jaarlijkse overlegproces met belanghebbenden, alle commissies van het Europees Parlement uit om mogelijke controleonderwerpen aan te dragen voor ons werkprogramma 2019.

In oktober 2018 publiceerden we ons werkprogramma voor 2019, het eerste in het kader van de nieuwe strategie, waarin we onze controleprioriteiten uiteenzetten en meer informatie gaven over de 36 verslagen en producten op basis van evaluaties, die we in de loop van dit jaar willen publiceren. Deze taken omvatten, ten minste gedeeltelijk, 29 van de 69 suggesties (42 %) van het Parlement (2017: 32 %).

Onze controles zullen blijven ingaan op de belangrijkste problemen, zoals duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen, groei en inclusie, migratie, veiligheid en mondiale ontwikkeling, de interne markt en de verantwoordingsplicht en doelmatigheid van de EU, om vast te stellen of de EU haar beloften waarmaakt.

Veldwerk

We verrichten het grootste deel van onze controlewerkzaamheden op ons kantoor in Luxemburg.

Tegelijkertijd brengen onze controleurs ook veel bezoeken aan de Europese Commissie – onze belangrijkste gecontroleerde – en andere instellingen, agentschappen en organen van de EU of EU‑delegaties, nationale, regionale en lokale autoriteiten in de lidstaten, en internationale organisaties die EU‑middelen beheren.

Wij voeren ook controles ter plaatse uit bij ontvangers van EU‑middelen binnen de EU en daarbuiten. Door middel van deze controles volgen we het controlespoor en verkrijgen we rechtstreeks controle-informatie van degenen die betrokken zijn bij het beheer van EU‑beleid en -programma’s, en bij de inning of uitbetaling van EU‑middelen, alsmede van de eindbegunstigden die deze ontvangen.

De frequentie en intensiteit van onze controlewerkzaamheden in afzonderlijke lidstaten en begunstigde landen zijn afhankelijk van het soort controles dat we verrichten. In 2018 besteedden onze controleurs 3 761 dagen (2017: 3 670 dagen) aan controles ter plaatse – zowel in de lidstaten als buiten de EU.

Onze controleteams bestaan gewoonlijk uit twee of drie controleurs, terwijl onze controlebezoeken enkele dagen tot een paar weken kunnen duren. Onze controles ter plaatse binnen de EU worden vaak verricht in samenwerking met de hoge controle-instanties van de betrokken lidstaten.

Daarnaast brachten onze controleurs 2 723 dagen (2017: 2 300 dagen) door bij de EU-instellingen in Brussel en Luxemburg, alsmede bij gedecentraliseerde agentschappen en organen in de hele EU, bij internationale organisaties zoals de Verenigde Naties of de OESO en bij particuliere accountantskantoren. Voor het verkrijgen en valideren van onze controle-informatie maken we steeds vaker gebruik van videoconferenties en andere informatietechnologieën zoals de veilige uitwisseling van gegevens en documenten.

Aantal dagen aan controlebezoeken in de lidstaten en niet-EU‑landen
in 2018

NB: Totalen kunnen afwijken als gevolg van afronding.

Bestrijding van fraude ten nadele van de EU‑begroting

We werken nauw samen met het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) in de strijd tegen fraude ten nadele van de EU‑begroting. We sturen tijdens onze controlewerkzaamheden vastgestelde vermoedelijke fraudegevallen, corruptie of andere illegale handelingen die de financiële belangen van de EU schaden, door naar OLAF. OLAF geeft hieraan follow-up en neemt een besluit over een eventueel vervolgonderzoek, waarbij het zo nodig samenwerkt met de autoriteiten van de lidstaten.

Hoewel onze controles niet specifiek zijn ontworpen om fraude op te sporen, treffen we een aantal gevallen aan waarbij we vermoeden dat er sprake kan zijn geweest van onregelmatige of frauduleuze activiteiten. In 2018 meldden we negen van dergelijke vermoedelijke fraudegevallen aan OLAF (2017: 13 gevallen) die we tijdens onze controlewerkzaamheden hadden vastgesteld.

In onze jaarverslagen over de EU‑begroting verstrekken we aanvullende informatie over de aard van de gevallen van vermoedelijke fraude die we hebben overgedragen aan OLAF, en over de terugvorderingen die OLAF voor die gevallen heeft aanbevolen.

Publicaties

Onze controleverslagen, overzichten, evaluaties en adviezen vormen een essentieel onderdeel van de verantwoordingsketen van de EU. Ze dragen ertoe bij dat het Europees Parlement en de Raad van de EU kunnen nagaan en controleren of de beleidsdoelstellingen van de EU worden verwezenlijkt en dat zij degenen die verantwoordelijk zijn voor het beheer van de EU‑begroting ter verantwoording kunnen roepen – met name in het kader van de jaarlijkse kwijtingsprocedure. Dit betreft voornamelijk de Europese Commissie, maar ook de andere EU‑instellingen en -organen. Nationale, regionale en lokale autoriteiten in de lidstaten spelen ook een belangrijke rol op gebieden onder gedeeld beheer, zoals uitgaven voor landbouw en cohesie, waaraan het grootste deel van de EU‑begroting wordt besteed.

Aantal speciale verslagen en publicaties op basis van evaluaties (2015‑2018)

Ons portfolio van publicaties omvat:

speciale en jaarverslagen:

• speciale verslagen, waarin de resultaten van geselecteerde controles van specifieke beleids- of uitgaventerreinen, of begrotings- of beheerskwesties worden gepresenteerd;
• jaarverslagen, die voornamelijk de resultaten omvatten van de werkzaamheden in het kader van de financiële en nalevingsgerichte controle van de begroting van de Europese Unie en de Europese Ontwikkelingsfondsen, maar ook aspecten met betrekking tot begrotingsbeheer en prestaties;
• afzonderlijk gepubliceerde specifieke jaarverslagen over de agentschappen, gedecentraliseerde organen en gemeenschappelijke ondernemingen van de EU;

adviezen en publicaties op basis van evaluaties:

• adviezen over nieuwe of geactualiseerde wetgeving met een significante impact op het financieel beheer – verplicht op basis van het Verdrag betreffende de werking van de EU (VWEU), op verzoek van een andere instelling of op ons eigen initiatief;
• briefingdocumenten: documenten waarin beleid of beheer wordt beschreven en geanalyseerd, en die gericht zijn op specifieke onderwerpen;
• overzichten (“landscape reviews”): vergelijkbaar met briefingdocumenten, maar gericht op complexe, brede beleidsterreinen of beheerskwesties, vaak vanuit horizontaal perspectief;
• snelle evaluaties: hierin worden feiten vastgesteld met betrekking tot zeer scherp afgebakende specifieke kwesties of problemen en deze kunnen, indien noodzakelijk, een analyse bevatten waarmee die feiten beter kunnen worden begrepen.

Ten slotte wordt in onze vooruitblikken op de controle achtergrondinformatie gepresenteerd over een aanstaande of lopende controletaak – lees verder in het hoofdstuk over communiceren over onze producten.

Al onze publicaties zijn beschikbaar op onze website (eca.europa.eu) en zijn achterin dit verslag opgesomd.

Speciale verslagen

Overeenkomstig onze strategie 2018‑2020 besteden we steeds meer aandacht aan het beoordelen van de prestaties bij EU‑maatregelen om te zorgen dat de EU‑burgers waar voor hun geld krijgen. In 2018 hebben wij 35 speciale verslagen vastgesteld (2017: 28 speciale verslagen) over verschillende uitgaventerreinen van de EU, waarin werd ingegaan op de uitdagingen waarvoor de EU staat, onder andere met betrekking tot luchtverontreiniging, hogesnelheidslijnen, de Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije, bankentoezicht en de financiering van ngo’s.

In deze speciale verslagen gingen we na of de doelstellingen van geselecteerde EU‑beleidslijnen en -programma’s waren behaald, of resultaten op doeltreffende en doelmatige wijze waren verwezenlijkt en of de EU‑financiering toegevoegde waarde heeft – d.w.z. of er meer mee is gerealiseerd dan mogelijk was geweest als er uitsluitend maatregelen op nationaal niveau waren getroffen. We doen ook aanbevelingen door vast te stellen of welke wijzen geld kan worden bespaard, beter kan worden gewerkt, verspilling kan worden vermeden of de verwachte beleidsdoelstellingen kostenefficiënter kunnen worden bereikt. Hier belichten we twee van onze speciale verslagen uit 2018: dat over hogesnelheidslijnen in de EU en dat over de Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije.

We streven ernaar onze speciale verslagen in overeenstemming met het Financieel Reglement van de EU binnen een termijn van 13 maanden op te stellen.

Uitgelicht speciaal verslag

Hogesnelheidslijnen bieden passagiers talrijke voordelen. Ze vormen een comfortabele, veilige, flexibele en ecologisch duurzame vervoerswijze. Bovendien worden ze concurrerender door verbeterde verbindingen tussen regio’s in de EU, die weer bijdragen tot Europese integratie doordat mensen dichter bij elkaar worden gebracht.

We benaderden onze controle vanuit het oogpunt van de passagier en analyseerden de verschillende verbindingen, reistijden en prijzen voor zakenreizigers en toeristen. We onderzochten ook of de door de EU gecofinancierde investeringen in hogesnelheidslijnen kostenefficiënt en doeltreffend waren, en weldoordacht en goed gepland.

De controleurs bezochten	Bestreken periode: 2000‑2017
	10 hogesnelheids-lijnen	4 grens-overschrijdende verbindingen
	30 projecten	Meer dan 5 000 km rails

We concludeerden dat het Europese hogesnelheidsnet een ondoeltreffende lappendeken van slecht verbonden nationale lijnen blijft. Een realistisch langetermijnplan om de verschillende delen van het bestaande netwerk in de EU te verbinden ontbreekt, het aanleggen van grensoverschrijdende hogesnelheidslijnen is geen prioriteit voor nationale overheden, en de Europese Commissie kan hen niet dwingen om deze lijnen aan te leggen. In die omstandigheden is de toegevoegde waarde van de EU‑cofinanciering voor hogesnelheidslijnen gering. Maar er is ook goed nieuws: het aantal passagiers dat gebruikmaakt van hogesnelheidstreinen in Europa neemt gestaag toe: van zo’n 15 miljard passagierkilometers (PKM) in 1990 naar meer dan 124 miljard pkm in 2016.

Zoekend naar contact presenteerden we het verslag aan de Commissie vervoer en toerisme en de Commissie begrotingscontrole van het Europees Parlement, alsmede aan de Raad van de EU. Beide instellingen toonden zich ingenomen met het verslag en bekrachtigden onze conclusies. We presenteerden het ook aan een aantal nationale overheden en HCI’s, alsmede aan onderzoekers, belanghebbenden uit de sector en de pers.

Het verslag kreeg veel aandacht in de pers in de EU, en met name in Spanje, Duitsland en in EU‑gerichte en financiële media, alsmede in sociale media.

Uitgelicht speciaal verslag

Turkije vangt de grootste vluchtelingenpopulatie ter wereld op: bijna 4 miljoen personen. Daaronder bevinden zich 3,5 miljoen Syriërs, van wie de meesten buiten vluchtelingenkampen wonen. De Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije ondersteunt humanitaire en niet-humanitaire bijstand voor de vluchtelingen en de gastgemeenschap met een bedrag van in totaal 6 miljard EUR van de EU en haar lidstaten. Op grond van de politieke overeenkomst is Turkije ook verplicht om een einde te maken aan de onregelmatige migratie van Turkije naar de EU.

De controleurs bezochten	Bestreken periode: januari 2016-maart 2018
	Tien humanitaire projecten op het gebied van basisbehoeften, bescherming, gezondheid, scholing	33 % van de gecontracteerde humanitaire bijstand (458 miljoen EUR)	Uitvoerende partners, bijv. agentschappen van de Verenigde Naties, internationale ngo’s

We concludeerden dat met de faciliteit snel was gereageerd op de crisis. De humanitaire projecten hielpen vluchtelingen te voorzien in hun basisbehoeften, maar ze boden niet altijd de verwachte kosteneffectiviteit en de doelstelling van de faciliteit om de steun doeltreffend te coördineren werd niet altijd verwezenlijkt. Al de gecontroleerde humanitaire projecten boden nuttige steun voor vluchtelingen. Zo werd in het kader van het project betreffende het sociale vangnet voor noodgevallen bijstand op basis van contanten verleend aan 1,3 miljoen vluchtelingen. De helft ervan heeft echter nog niet tot de verwachte uitkomsten geleid, te weten een blijvend gunstig effect dat in stand kan blijven zonder verdere financiële steun, en negen van de tien projecten moesten worden verlengd.

De lastige operationele omgeving was de belangrijkste factor die de tijdige uitvoering van sommige projecten door ngo’s in de weg stond. Hoewel de Commissie passende maatregelen had getroffen om de projecten te monitoren, konden de Commissie en onze controleurs projectbegunstigden niet volgen vanaf de registratie tot aan de betaling vanwege de weigering door de Turkse autoriteiten om toegang te verlenen tot gegevens over de begunstigden voor de twee projecten voor bijstand in contanten in onze steekproef.

We presenteerden het verslag tijdens een gezamenlijke vergadering van de Commissies ontwikkelingssamenwerking, buitenlandse zaken en begrotingscontrole van het Europees Parlement, en vervolgens aan de Commissie Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken. Het werd ook gepresenteerd aan de Groep uitbreiding en landen waarmee toetredingsonderhandelingen worden gevoerd van de Raad, en de pers.

Het verslag kreeg veel aandacht in de media, met name in Duitsland, maar ook in Denemarken, Oostenrijk, de Benelux en landen in het Middellandse Zeegebied, alsmede in op de EU‑gerichte media.

Jaarverslagen

Jaarverslag 2017 over de EU‑begroting

Ieder jaar controleren we de ontvangsten en uitgaven van de EU‑begroting en onderzoeken we of de jaarrekening betrouwbaar is en of de ontvangsten- en uitgavenverrichtingen op het niveau van de EU en de lidstaten voldoen aan de financiële regels. Daarnaast maken we een specifieke beoordeling voor ieder belangrijk EU‑begrotingsterrein op basis van de rubrieken van het meerjarig financieel kader (MFK) 2014‑2020 en verstrekken we informatie over het begrotings- en financieel beheer alsook over prestatiegerelateerde aspecten. We analyseren ook waarom feiten zijn opgetreden, doen aanbevelingen voor verbeteringen en onderzoeken of en hoe onze vorige aanbevelingen in praktijk zijn gebracht.

Voor ons meest recente jaarverslag over de EU‑begroting, dat betrekking had op het begrotingsjaar 2017, onderzochten onze controleurs een steekproef van ongeveer 700 betalingen aan begunstigden op alle uitgaventerreinen, met een totale waarde van ongeveer 100 miljard EUR. Dit betekent dat we ongeveer 700 verschillende gevallen hebben beoordeeld waarin EU‑geld is gebruikt om steun te verlenen voor belangrijke infrastructuurprojecten, aan kleine en middelgrote ondernemingen, onderzoeksorganisaties, landbouwers en studenten in de EU‑lidstaten of aan begunstigden in niet-EU‑landen.

Dit uitgebreide werk vormt de basis van onze betrouwbaarheidsverklaring, die we op grond van onze opdracht in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) moeten overleggen aan het Europees Parlement en de Raad. Evenals in voorgaande jaren hebben we een “goedkeurend oordeel” afgegeven over de rekeningen en de ontvangsten van de EU. Bovendien konden we voor het tweede achtereenvolgende jaar een “oordeel met beperking” (in plaats van een “afkeurend oordeel”) afgeven over de uitgaven van de EU.

Een aanzienlijk deel van de uitgaven van 2017 die werden gecontroleerd, vertoonde geen fouten van materieel belang. Daarnaast bedroeg het geschatte foutenpercentage voor betalingen die in 2017 werden verricht, 2,4 %, tegenover 3,1 % in 2016 en 3,8 % in 2015.

De geschatte foutenpercentages voor de belangrijkste EU-uitgaventerreinen (2015‑2017)

De publicatie van ons jaarverslag vormt ook het startschot voor de kwijtingsprocedure van het Parlement, waarin de medewetgever en begrotingsautoriteit van de EU – op aanbeveling van de Raad – besluit of de Commissie en andere organen de EU‑begroting op bevredigende wijze hebben beheerd en, indien dat het geval is, hun “kwijting” verleent.

We presenteerden ons jaarverslag op 4 oktober, de dag waarop dit werd gepubliceerd, aan de Commissie begrotingscontrole van het Parlement (CONT) en vervolgens ook aan het Parlement in plenaire vergadering, aan de Raad (Economische en Financiële Zaken) en 14 parlementen en nationale autoriteiten van lidstaten.

ERK-president Klaus-Heiner Lehne en ERK-lid Lazaros S. Lazarou presenteren ons jaarverslag tijdens de plenaire vergadering van het Europees Parlement in november 2018, Straatsburg.

Zoals uiteengezet in onze strategie 2018‑2020, hebben we de eerste stappen gezet om onze controleaanpak voor de controle inzake de betrouwbaarheidsverklaring (DAS) aan te passen. Voor de uitgaven op het gebied van cohesie hebben we het controlezekerheidskader 2014‑2020 beoordeeld, alsmede de betrouwbaarheid van de door de Commissie geproduceerde informatie over de regelmatigheid. Dit vormde een eerste stap op weg naar de mogelijke organisatie van de betrouwbaarheidsverklaring als een attestopdracht.

Het algemene doel van de aangepaste aanpak en de overstap op een attestopdracht is om meer rekening te houden met de verschillende lagen aan internebeheersingsmaatregelen bij de Europese Commissie en de autoriteiten in de lidstaten die de EU‑uitgaven beheren. Deze dragen er dus toe bij dat duidelijker wordt waar tekortkomingen blijven bestaan, zowel bij de Europese Commissie als in de lidstaten, zodat we kunnen helpen om de verantwoording te bevorderen en het beheer van de EU‑financiën verder te verbeteren. We zullen deze aanpak alleen toepassen wanneer voldaan is aan de noodzakelijke voorwaarden, zoals uiteengezet in de internationale controlestandaarden.

Jaarverslag over de Europese Ontwikkelingsfondsen

Uit de Europese Ontwikkelingsfondsen (EOF’s) wordt EU‑ontwikkelingshulp verstrekt aan de landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan en in landen en gebieden overzee. Zij worden gefinancierd door de EU‑lidstaten en buiten het kader van de Europese begroting door de Europese Commissie en de Europese Investeringsbank beheerd.

Essentiële informatie betreffende ons controleoordeel over de EOF’s wordt hieronder weergegeven.

Specifieke jaarverslagen

Agentschappen en andere organen

De EU-agentschappen zijn in heel Europa gevestigd en er werken ongeveer 11 000 mensen. De totale begroting 2017 van deze agentschappen met uitzondering van de Gemeenschappelijke Afwikkelingsraad (GAR) bedroeg 3,5 miljard EUR, wat overeenkomt met ongeveer 2,7 % van de totale EU‑begroting. De begroting 2017 van de GAR was 6,6 miljard EUR en werd gefinancierd met bijdragen van kredietinstellingen.

Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) in Londen,
dat naar Amsterdam gaat verhuizen.

In 2018 besloten we de resultaten van onze financiële controle voor de EU‑agentschappen gebruikersvriendelijker te presenteren. Hoewel we nog steeds voor elk agentschap een afzonderlijke betrouwbaarheidsverklaring verschaffen, brengen we één enkel jaarverslag uit dat betrekking heeft op al deze agentschappen, en ook een samenvattend document getiteld “De controle van EU‑agentschappen in het kort”. Daarnaast publiceerden we, zoals elk jaar, onze jaarverslagen over de Europese scholen en over de gerelateerde verplichtingen van de GAR, de Commissie en de Raad.

Vestigingsplaatsen van de agentschappen in de lidstaten

* Naar aanleiding van de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om de EU te verlaten, heeft de Raad besloten om het EMA en de EBA in 2019 te verplaatsen naar respectievelijk Amsterdam en Parijs.

Gemeenschappelijke ondernemingen

Gemeenschappelijke ondernemingen (GO’s) zijn de publiek-private partnerschappen van de EU met de industrie, onderzoeksgroepen en lidstaten, en spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van specifieke aspecten van het onderzoeksbeleid van de EU. De Europese Commissie is het publieke lid van de gemeenschappelijke ondernemingen en vertegenwoordigt de EU. De private leden omvatten verschillende partners uit de industrie en de onderzoekssector. Een van de belangrijkste doelstellingen van gemeenschappelijke ondernemingen is het aantrekken van bijdragen van leden uit de particuliere industrie en de onderzoekssector; hier ligt hun toegevoegde waarde.

Adviezen

Een andere manier waarop we bijdragen tot betere financiële governance van de EU is door het publiceren van adviezen over voorstellen van de Commissie voor nieuwe of gewijzigde wetgeving. Als deze significante financiële gevolgen hebben, moet om ons advies worden verzocht op grond van de EU‑wetgeving. De adviezen worden hoofdzakelijk gebruikt door de wetgevende autoriteiten – Europees Parlement en Raad – bij hun werk. Andere instellingen kunnen ons ook verzoeken om adviezen uit te brengen over specifieke kwesties, of we kunnen ze op eigen initiatief opstellen.

In 2018 brachten we een recordaantal van tien adviezen uit over verschillende gebieden van EU‑governance. Deze hadden met name betrekking op de wetgevingsvoorstellen van de Commissie voor het nieuwe MFK, zoals de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), maar ook de doeltreffendheid van het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en diens samenwerking met het toekomstige Europees Openbaar Ministerie (EOM), en het koppelen van EU‑financiering aan de rechtsstatelijkheid en de bescherming van klokkenluiders.

Uitgelicht: advies over de GLB-hervorming

Toen de Europese Commissie haar wetgevingsvoorstel publiceerde voor het nieuwe GLB na 2020, benadrukte zij dat milieu- en klimaatdoelstellingen een hoge prioriteit zouden krijgen.

In ons advies over de GLB-hervorming merkten we echter op dat veel van de voorgestelde beleidsopties vergelijkbaar waren met het huidige GLB. Met name is het grootste deel van de begroting nog steeds bestemd voor rechtstreekse betalingen aan landbouwers op basis van het aantal hectaren grond dat zij bezitten of gebruiken. We stelden ook vast dat dit instrument niet de meest doelmatige manier was om steun te bieden met het oog op een leefbaar inkomen en dat het niet geschikt is om talrijke milieu- en klimaatgerelateerde problemen aan te pakken. Ook meenden we dat de raming door de Commissie van de bijdrage van het GLB aan EU‑doelstellingen in verband met klimaatverandering onrealistisch leek en deden we de aanbeveling om de plannen voor het volgende GLB groener en strikt prestatiegericht te maken en de verantwoordingsplicht op dit gebied te versterken.

We presenteerden het advies, zoals we ook doen bij onze verslagen, aan de commissies van het Europees Parlement, met name de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling en de Commissie begrotingscontrole, de Raad, belanghebbenden uit de milieu- en de landbouwsector, en de pers.

Publicaties op basis van evaluaties: overzichten, briefingdocumenten
en snelle evaluaties

Overzichten (“landscape reviews”)

In 2018 stelden we twee overzichten op. In het eerste, dat het in de praktijk brengen van EU-recht betrof, pleitten we ervoor om het toezicht van de Commissie op de toepassing van het EU-recht door de lidstaten te versterken. Het andere had betrekking op mobiliteit en vervoer, wat we erkennen als een hoeksteen van de Europese integratie. We uitten echter onze zorgen over het feit dat de investeringen achterbleven; verminderde investeringen in de vervoersinfrastructuur remmen de modernisering van het vervoersnetwerk van de EU immers af.

Briefingdocumenten

In 2018 hebben we zes briefingdocumenten uitgebracht: vijf over de voorstellen van de Commissie voor het toekomstige MFK en één over de integratie van migranten in de EU. Onze opmerkingen in verband met het MFK waren met name gericht op het proces dat werd voorgesteld om de uitgavenprioriteiten voor de EU vast te stellen, de flexibiliteit van de EU‑begroting, prestatiegerichtheid en administratieve vereenvoudiging, alsook regelingen inzake verantwoording en controle.

We waren ingenomen met de inspanningen van de Commissie om de EU‑begroting voor de periode na 2020 te moderniseren, maar we wezen ook op verschillende mogelijke risico’s en een aantal tekortkomingen, en stelden specifieke verbeteringen voor. Wij stelden dat het parlementair toezicht zou moeten worden gebaseerd op degelijke verantwoordingsregelingen en dat de ERK in de regel zou moeten worden aangewezen als de extern controleur voor alle organen die door de EU zijn opgericht.

Snelle evaluaties

In 2018 brachten we één snelle evaluatie uit op het gebied van cohesie; daarin constateerden we dat de vergoeding van belasting over de toegevoegde waarde (btw) foutgevoelig is en niet altijd een optimale besteding van EU-middelen inhoudt. We waren van oordeel dat overheidsinstanties de btw met betrekking tot door de EU gecofinancierde uitgaven in de periode na 2020 niet langer vergoed moeten krijgen.

Belangrijke evenementen

In 2018 organiseerden we, en namen we deel aan, een aantal evenementen om onze opvattingen over de wijze waarop verantwoording en transparantie kunnen worden bevorderd en het financieel beheer van de EU kan worden verbeterd, uit te dragen.

Conferentie over financieringsinstrumenten

In januari 2018 organiseerden we samen met het Ministerie van Financiën van Litouwen in Vilnius een conferentie op hoog niveau over het gebruik van financieringsinstrumenten. Deze conferentie bood deskundigen op hoog niveau van EU‑ en Litouwse instellingen, beroepsbeoefenaars en andere belanghebbenden uit de publieke en de particuliere sector een platform om meningen en ideeën uit te wisselen.

Symposium over publieke financiering van parlementen

In maart 2018 vond er bij ons een tweedaags internationaal symposium plaats over de publieke financiering van parlementen in Europa; het doel ervan was om hun autonomie te bespreken en de begrotingssystemen van de Europese staten te bestuderen.

Global Audit Leadership Forum (GALF)

In april 2018 traden we op als gastheer van de vijfde GALF-vergadering, waarvoor de hoofden en afgevaardigden van ongeveer twintig HCI’s van over de hele wereld samenkwamen. De besprekingen waren gericht op de praktijk en beperkingen van doelmatigheidscontroles in een politieke context, en de uitdagingen en mogelijkheden bij het communiceren van controlebevindingen in een digitale wereld.

Op de vijfde GALF-vergadering kwamen de hoofden van meer dan twintig internationale HCI’s samen bij de ERK, april 2018.

Europadag – open dagen van de EU

In mei 2018 namen we deel aan de evenementen in het kader van Europadag in Brussel, Straatsburg en Luxemburg. Onze controleurs verstrekten de bezoekers van onze informatiestands informatie over onze rol en werkzaamheden en ze konden uit de eerste hand vernemen hoe we onze controles uitvoeren. We zullen open dagen van de ERK blijven organiseren en deel blijven nemen aan openbare evenementen om burgers te bereiken.

Symposium over goed openbaar bestuur

In september 2018 namen we deel aan een symposium over de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen van de VN en openbaar bestuur, getiteld “Good Public Administration and Benefits for Citizens – The Role of Parliamentary Control Bodies”, dat werd georganiseerd door de Oostenrijkse rekenkamer, het secretariaat van INTOSAI en de Oostenrijkse ombudsman.

Conferentie over de toepassing van EU‑recht

In september 2018 organiseerden we naar aanleiding van ons overzicht “EU‑recht in de praktijk brengen” een conferentie over de toepassing van het EU‑recht, waar werd gesproken over de behoefte aan transparantie, verantwoording en controle. Dit evenement vond plaats bij het Comité van de Regio’s in Brussel.

Conferentie over e-commerce en belastingheffing

In oktober 2018 hielden we een conferentie over de uitdagingen op het gebied van e-commerce en belastingheffing in het digitale tijdperk. De sprekers en panelleden bespraken de risico's van het huidige belastingmodel voor btw op e-commerce en stelden alternatieve belastingmodellen voor die gebruikmaken van moderne technologie zoals blockchain.

Conferentie van de Europese Autoriteit voor verzekeringen
en bedrijfspensioenen (Eiopa)

In november 2018 namen we deel aan de achtste jaarlijkse conferentie van Eiopa in Frankfurt. Meer dan 400 personen afkomstig uit de financiëledienstensector, de academische wereld, consumentenorganisaties, de media, internationale organisaties, EU‑organen en nationale autoriteiten bezochten de conferentie. We presenteerden onze werkzaamheden met betrekking tot de controle van het toezicht en de financiële stabiliteit in het Europese verzekeringswezen, het onderwerp van ons speciaal verslag over Eiopa van 2018.

COP24

In december 2018 namen we deel aan de klimaatconferentie van de Verenigde Naties (COP24) in Katowice. We presenteerden onze werkzaamheden met betrekking tot de controle van luchtkwaliteit en de impact daarvan op klimaatverandering en omgekeerd, en bespraken de uitdagingen van woestijnvorming en bodemdegradatie in de EU – beide onderwerpen van speciale verslagen die we in 2018 hadden gepubliceerd.

ERK-lid Janusz Wojciechowski presenteert ons speciaal verslag over luchtkwaliteit, december 2018, Katowice.

Terug naar school

Gedurende het jaar namen onze personeelsleden deel aan het programma “Back to School” van de EU‑instellingen. Zeventien van onze personeelsleden bezochten hun middelbare school in zeven lidstaten en informeerden leerlingen over de EU, de rol van onze instelling en de mogelijkheden om in de EU te studeren en bij de EU‑instellingen te werken.

Betrekkingen met institutionele belanghebbenden

We werken nauw samen met het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en nationale parlementen omdat de impact van ons werk grotendeels afhangt van het gebruik dat zij maken van onze controleresultaten en aanbevelingen.

Europees Parlement

ERK-leden en controleteams worden regelmatig uitgenodigd om onze bevindingen en aanbevelingen te presenteren aan de Commissie begrotingscontrole van het Parlement, evenals aan andere commissies en organen van het Parlement. In 2018 presenteerden we 33 speciale verslagen, 4 adviezen en 6 publicaties op basis van evaluaties aan het Parlement. In totaal namen we deel aan 74 vergaderingen met de Commissie begrotingscontrole (2017: 60) en 38 vergaderingen met 13 andere commissies en werkorganen van het Parlement, en met een parlementaire fractie.

De jaarlijkse gezamenlijke vergadering van de ERK en de Commissie begrotingscontrole van het Europees Parlement vond plaats in februari 2018. In april 2018 nam president Lehne deel aan het plenaire debat in het Parlement over de kwijting over 2016. In oktober 2018 presenteerde hij ons jaarverslag 2017 aan de Commissie begrotingscontrole van het Parlement en tijdens de plenaire vergadering.

Raad

Tijdens 2018 namen we deel aan 21 vergaderingen met het Begrotingscomité, onze belangrijkste gesprekspartner bij de Raad. Daarnaast hebben we 44 maal een presentatie gehouden voor andere betrokken voorbereidende instanties van de Raad (2017: 27). In totaal presenteerden we gedurende het jaar 37 speciale verslagen, 4 adviezen en 3 publicaties op basis van evaluaties aan de Raad (2017: 27).

In januari 2018 – tijdens het Bulgaarse voorzitterschap van de Raad – had president Lehne een ontmoeting met de viceminister van Financiën van Bulgarije om de relevante controlebevindingen te bespreken in het licht van de kwijtingsprocedure 2016.

In maart 2018 presenteerden president Lehne en Neven Mates, het ERK-lid dat verantwoordelijk was voor ons speciaal verslag over de procedure bij macro-economische onevenwichtigheden, het verslag aan de EU‑ministers van Financiën tijdens een Ecofin-vergadering. Dit was de eerste keer dat een speciaal verslag werd gepresenteerd aan de Raad Ecofin van de EU‑ministers van Financiën.

President Lehne presenteerde ook ons Jaarverslag 2017 tijdens de Ecofin-vergadering in november, tijdens het Oostenrijkse voorzitterschap van de Raad. Voorafgaand aan de vergadering sprak hij met de federale minister van Financiën van Oostenrijk, in zijn hoedanigheid als voorzitter van Ecofin, en met de minister van Overheidsfinanciën van Roemenië – de lidstaat die het eerste halfjaar van 2019 voorzitter is van de Raad – over ons Jaarverslag 2017 en de bijbehorende kwijtingsprocedure, en informeerde hij hen over ander relevant werk van de ERK.

Regeringen en parlementen van de lidstaten

In de loop van het jaar bezocht president Lehne een aantal EU‑lidstaten – Oostenrijk, Bulgarije, de Tsjechische Republiek, Ierland en Roemenië – waar hij sprak met regeringsvertegenwoordigers op hoog niveau. Deze bezoeken werden soms gecombineerd met deelname aan een officieel overheidsevenement of een conferentie op hoog niveau.

Daarnaast presenteerden onze leden ons Jaarverslag 2017 aan nationale parlementen en/of andere nationale instanties in 14 lidstaten. Bovendien hebben we extra inspanningen geleverd om onze speciale verslagen te presenteren aan de relevante parlementaire commissies in nationale parlementen. Soms brengen delegaties van vertegenwoordigers van nationale parlementen ook bezoeken aan onze instelling, en we blijven zoeken naar manieren om onze samenwerking met nationale parlementen verder te versterken.

ERK-president Lehne en lid George Pufan ontmoeten
de president van Roemenië, Klaus Iohannis,
oktober 2018, Boekarest.

Samenwerking met hoge controle-instanties (HCI’s)

HCI’s van de lidstaten van de EU

Onze samenwerking met de EU-HCI’s vindt voornamelijk plaats in het kader van het Contactcomité van presidenten van EU-HCI’s. In oktober 2018 namen we actief deel aan de jaarlijkse vergadering van het Contactcomité, dat werd georganiseerd en voorgezeten door de HCI van Kroatië. De belangrijkste discussies betroffen interactie met de burger en de openstelling van HCI’s.

ERK-president Klaus-Heiner Lehne spreekt de presidenten van de EU-HCI’s toe tijdens de jaarlijkse vergadering van het Contactcomité in Dubrovnik, Kroatië, oktober 2018.

In november 2018 riepen we samen met de presidenten van de 28 EU-HCI’s de nationale regeringen en parlementen, alsmede het Europees Parlement, de Raad en de Commissie op om tekortkomingen in de verantwoordingsplicht en de controleregelingen voor EU-bankentoezicht te verhelpen.

Daarnaast droegen we bij tot, en namen we deel aan de activiteiten van verschillende werkorganen van het Contactcomité, zoals de werkgroep inzake activiteiten met betrekking tot belasting over de toegevoegde waarde, het netwerk voor controle van begrotingsbeleid, het netwerk voor de controle van de Europa 2020-strategie en de taskforce Europese bankenunie, alsmede andere activiteiten op het gebied van financiële verslaglegging in de overheidssector en controle van overheidsopdrachten.

We coördineerden ook de productie van het eerste controlecompendium van het Contactcomité (Jeugdwerkloosheid en de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt), dat is gebaseerd op controleverslagen die tussen 2013 en 2017 werden opgesteld door 14 EU-HCI’s. Het compendium is een nieuw soort publicatie dat is bedoeld om de belanghebbenden van het Contactcomité en het bredere publiek beter te informeren over relevante controleonderwerpen.

INTOSAI/EUROSAI

In 2018 bleven we actief betrokken bij de activiteiten van de internationale organisatie van hoge controle-instanties (INTOSAI) en bleven we hieraan bijdragen, met name als vicevoorzitter van de beroepsnormencommissie (sinds december 2016) en als lid van de subcommissies daarvan inzake financiële controle en boekhouding, nalevingsgerichte controle en doelmatigheidscontrole. We namen ook actief deel aan de activiteiten van andere werkorganen van INTOSAI, met name de INTOSAI-subcommissie inzake collegiale toetsing, de werkgroep voor milieucontroles, de werkgroep inzake financiële modernisering en hervorming van de regelgeving, en de taskforce inzake professionalisering van controleurs van INTOSAI.

We waren ook actief betrokken bij de activiteiten van de Europese organisatie van hoge controle-instanties (EUROSAI), de Europese regionale groep van INTOSAI, met name in de werkgroep voor milieucontroles, de werkgroep inzake informatietechnologie en de taskforce inzake controle en ethiek, alsmede bij meerdere workshops en seminars.

HCI’s van EU‑kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaten

Wij ondersteunen ook de HCI’s van de kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten van de EU (Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo¹, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië en Turkije), voornamelijk via een met het Contactcomité vergelijkbaar netwerk en door middel van onze steun voor activiteiten die door de OESO worden gecoördineerd. In 2018 namen zeven controleurs van HCI’s van het netwerk deel aan ons stageprogramma. We leverden ook actief bijdragen aan vergaderingen en activiteiten van dit netwerk door onderwerpen zoals financiële controle en IT-controle te behandelen.

¹ Deze benaming laat de standpunten over de status van Kosovo onverlet en is in overeenstemming met UNSCR 1244 en het advies van het IGH over de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo.

Ons management

Het college van de leden

Onze leden hebben een ambtstermijn van zes jaar. Zij oefenen hun ambt volkomen onafhankelijk en in het algemeen belang van de EU uit. Bij hun ambtsaanvaarding leggen zij ten overstaan van het Europees Hof van Justitie een eed af dat zij dat zullen doen.

Het college bestaat uit één lid per lidstaat. De leden worden benoemd door de Raad van de EU, na raadpleging van het Europees Parlement, op voordracht van hun respectieve nationale regeringen. De ERK heeft geen rol in het proces van het voordragen of benoemen van de leden.

In 2018 benoemde de Raad vier nieuwe ERK-leden:

• Eva Lindström (Zweden), Tony Murphy (Ierland) en Hannu Takkula (Finland) per 1 maart 2018, en Annemie Turtelboom (België) per 1 mei 2018.

De Raad verlengde ook de ambtstermijn van vijf zittende leden:

• Pietro Russo (Italië), Baudilio Tomé Muguruza (Spanje), Bettina Jakobsen (Denemarken) en João Figueiredo (Portugal) tot 29 februari 2024, en Iliana Ivanova (Bulgarije) tot 31 december 2024.

In 2018 kwam het college van ERK-leden 18 maal bijeen (2017: 21 maal).

Vergadering van het college van de ERK-leden, 28 februari 2018, Luxemburg.

President

De leden kiezen de president uit hun midden voor een termijn van drie jaar, die kan worden verlengd. Hij of zij neemt dan de rol van de eerste onder zijns gelijken (primus inter pares) op zich. De president is verantwoordelijk voor de strategie van de instelling, de planning en het prestatiebeheer, communicatie en betrekkingen met de media, juridische zaken en interne audit. Ook vertegenwoordigt hij de instelling in haar externe betrekkingen. Klaus-Heiner Lehne werd in september 2016 tot president verkozen.

ERK-president Klaus-Heiner Lehne aan het woord tijdens de jaarlijkse vergadering van het college van de ERK-leden en het college van commissarissen, februari 2018, Luxemburg.

De president en de leden

Controlekamers en comités

De leden worden toegewezen aan een van onze vijf controlekamers, waarbinnen de meeste van onze controleverslagen, overzichten, evaluaties en adviezen worden vastgesteld. Voor elke kamer is een op EU-beleid gebaseerd thema leidend voor haar werk. Aan het hoofd van elke kamer staat een deken, die wordt verkozen uit en door de leden van die kamer. Ieder lid is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen controletaken en wordt bijgestaan door een kabinet. De controlewerkzaamheden worden verricht door professionele controleurs die werken voor de directoraten van de controlekamers.

In december 2018 waren de dekens van onze vijf controlekamers Nikolaos Milionis, Iliana Ivanova, Bettina Jakobsen, Neven Mates en Lazaros S. Lazarou. Danièle Lamarque was voorzitter van ons Comité belast met de kwaliteitsbewaking van de controle, Oscar Herics stond aan het hoofd van onze ethische commissie en Samo Jereb leidde ons Auditcomité, terwijl Rimantas Šadžius het lid voor interinstitutionele betrekkingen was.

Besluiten over bredere strategische en administratieve aangelegenheden worden genomen door het Administratief Comité en, in voorkomend geval, door het college van de leden, die beide worden voorgezeten door de president.

De ERK heeft tien directoraten op haar werkterreinen; vijf zijn verbonden aan controlekamers, één aan kwaliteitsbewaking van de controle, één aan de president en drie aan de secretaris-generaal.

Secretaris-generaal en directeuren

Prestatiemeting

Sinds 2008 hebben we essentiële prestatie-indicatoren (key performance indicators, KPI’s) toegepast om het management te informeren over de geboekte voortgang bij het verwezenlijken van onze doelstellingen, om de besluitvorming te ondersteunen en onze belanghebbenden informatie te verschaffen over onze prestaties. Toen we de strategie van de ERK voor 2018‑2020 opstelden, actualiseerden we ook onze reeks KPI’s voor die periode. Daarom is 2018 het eerste jaar waarin we over deze indicatoren kunnen rapporteren.

Met de reeks van vijf KPI’s wordt een globaal overzicht gegeven van onze prestaties als organisatie wat betreft de verspreiding, impact en beeldvorming van ons werk.

• KPI 1 – Uitvoering van onze aanbevelingen
• KPI 2 – Feedback van belanghebbenden op ons werk
• KPI 3 – Onze aanwezigheid in het Europees Parlement, de Raad en nationale parlementen
• KPI 4 – Aantal gepubliceerde speciale verslagen (en vergelijkbare producten)
• KPI 5 – Onze aanwezigheid in de media

Aantal gepubliceerde speciale verslagen en vergelijkbare producten

We monitoren het aantal en de timing van de verslagen die gedurende het jaar worden gepubliceerd. Dit geeft een indicatie van de nauwkeurigheid van onze planning.

In 2018 publiceerden we 44 verslagen (35 speciale verslagen, 6 briefingdocumenten, 2 overzichten en één snelle evaluatie), terwijl we er 47 hadden gepland. Niet alleen verrichtten we de geselecteerde controles die waren gepland in ons werkprogramma, ook brachten we tien adviezen uit.

Speciale verslagen en vergelijkbare producten

Aanwezigheid in het Europees Parlement, de Raad van de EU
en nationale parlementen

De meeste van onze controleverslagen worden gepresenteerd aan de relevante commissie van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. Daarnaast presenteren de meeste leden van de ERK onze jaarverslagen aan het parlement van hun lidstaat van herkomst.

In 2018 verschenen vertegenwoordigers van de ERK 133 maal in het Europees Parlement (2017: 91), 65 maal in de Raad (2017: 47) en 50 maal in nationale parlementen (2017: 19). Dit betekent een belangrijke stijging ten opzichte van 2017.

Aanwezigheid van de ERK in het EP, de Raad en nationale parlementen in 2018

Aanwezigheid in de media

In 2018 onderhielden we meer contacten met de pers en niet-institutionele belanghebbenden, en intensiveerden we onze activiteit op sociale media. We

• brachten 76 persberichten in 23 EU‑talen uit (2017: 57), en
• hielden 20 persbriefings in Brussel (2017: 16), waaronder persbriefings voor specifieke sectoren en landen met betrekking tot het jaarverslag.

Ook organiseerden we bezoeken ter plaatse voor in Brussel en de lidstaten gevestigde journalisten en gaven verschillende briefings over geselecteerde verslagen aan belanghebbenden uit het bedrijfsleven, ngo’s en denktanks.

Persbezoek ter plaatse van journalisten uit de lidstaten, november 2018, Luxemburg.

We monitoren de aandacht die ons werk en onze instelling in de media krijgt; deze kan aanzienlijk variëren naargelang van het onderwerp en de complexiteit van een verslag. Tegelijkertijd moeten we ook erkennen dat externe factoren de media-aandacht voor onze publicaties sterk kunnen beïnvloeden. Als de datum waarop ons verslag gepubliceerd wordt, samenvalt met een belangrijke gebeurtenis of met beleidsontwikkelingen, kan dat de publieke belangstelling voor het onderwerp bijvoorbeeld aanzienlijk vergroten.

In het algemeen is de aandacht in de media, inclusief sociale media, bijna verdrievoudigd, van ongeveer 15 500 online artikelen en vermeldingen op sociale media in 2017 tot meer dan 44 000 in 2018. In 2018 werden de posts op de officiële socialemedia-accounts van de ERK over onze publicaties ongeveer 11 miljoen maal weergegeven, bijna 18 maal meer dan in 2017.

Wat betreft communicatie en media-aandacht zijn speciale verslagen nu duidelijk onze belangrijkste producten: 12 van de publicaties in onze top 15 van 2018 waren speciale verslagen.

In 2018 waren er meer dan 11 000 online artikelen over onze speciale verslagen, meer dan tweemaal het aantal in 2017. Dit kan worden afgezet tegen 1 500 online artikelen in 2013, toen we de media-aandacht begonnen te monitoren.

Tegelijkertijd steeg ook de gemiddelde media-aandacht per speciaal verslag met 60 % ten opzichte van 2017. Dit betekent dat de media-aandacht niet alleen toenam vanwege het grotere aantal verslagen, maar ook vanwege de toegenomen belangstelling voor onze producten.

Media-aandacht: jaarverslagen, speciale verslagen en de ERK
in het algemeen

Onze verslagen die in 2018 de meeste aandacht in de media kregen, waren de speciale verslagen over het Europese hogesnelheidsnet, de doelmatigheid van de crisisbeheersing voor banken door de Europese Centrale Bank en de Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije.

We hebben vijf socialemedia-accounts:

* Aantal keer dat onze posts zijn weergegeven.

In de loop van het jaar hebben we een exponentiële stijging meegemaakt van onze publiciteit en betrokkenheid op sociale media
– met name Facebook, Twitter en LinkedIn – die een onmisbaar onderdeel van onze communicatie-activiteiten zijn geworden en ons in staat stellen rechtstreeks met burgers te communiceren. Het aantal volgers en het aantal keren dat onze posts zijn weergegeven (onze “weergaven”) zijn toegenomen.

Impact en beeldvorming van ons werk

Wij beoordelen de impact en beeldvorming van ons werk op basis van de beoordeling door belanghebbenden en van de follow-up die wordt gegeven aan onze aanbevelingen ter verbetering van het financieel beheer van de EU.

Begin 2018 begonnen we belanghebbenden (van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie, EU-agentschappen, permanente vertegenwoordigingen, agentschappen en HCI’s van de lidstaten, ngo’s, academici, de media en andere partijen) te vragen om feedback over het nut en de waarschijnlijke impact van onze verslagen. We doen dit aan de hand van geanonimiseerde elektronische enquêtes voor een geselecteerd aantal speciale verslagen, overzichten en evaluaties, alsmede voor het jaarverslag; deze enquêtes worden gericht aan iedereen die eerder een exemplaar van deze documenten kreeg. Belanghebbenden kunnen in het kader van deze enquêtes ook kwalitatieve feedback over verslagen geven en algemene suggesties voor het werk van de ERK doen.

Over het geheel genomen vond 87 % van de respondenten onze verslagen nuttig voor hun werk en vond 78 % dat ze impact hadden.

Follow-up van onze aanbevelingen

In 2018 zijn we deze indicator gaan baseren op een follow-up door onze controleurs in plaats van op de “management representation” van de Europese Commissie. Voor 2018 analyseerden we de aanbevelingen die werden gedaan in ons jaarverslag en speciale verslagen uit 2014.

Uit de analyse blijkt dat 74 % van de aanbevelingen die we deden in ons Jaarverslag 2014 en 94 % van de aanbevelingen in onze speciale verslagen van 2014 volledig, in de meeste opzichten of in enkele opzichten werd uitgevoerd.

Uitvoering van de ERK-aanbevelingen per jaar waarin ze zijn gedaan

Onze verantwoording

Financiële informatie

Onze instelling wordt gefinancierd uit de algemene begroting van de Europese Unie als administratieve uitgaven.

In 2018 bedroeg onze begroting ongeveer 146 miljoen EUR. Dit is minder dan 0,1 % van de totale EU‑uitgaven en maakt ongeveer 1,5 % uit van de totale administratieve uitgaven van de EU. Het deel van de begroting 2018 dat werd besteed, was 96 %.

Uitvoering van de begroting 2018

Begroting voor 2019

De begroting 2019 houdt een stijging in van 0,6 % ten opzichte van de begroting 2018.

Interne en externe controle

Interne controle

Onze Interne Auditdienst (IAD) adviseert onze instelling over risicobeheer. Hij verschaft op onafhankelijke, objectieve wijze zekerheid en biedt adviesdiensten die waarde moeten toevoegen aan de activiteiten van onze instelling en deze moeten verbeteren. De IAD rapporteert aan het interne auditcomité, dat bestaat uit drie van onze leden en een externe deskundige. Het comité monitort regelmatig de voortgang van de diverse taken die in het jaarlijks werkprogramma van de IAD uiteengezet zijn en waarborgt de onafhankelijkheid van de dienst.

In 2018 controleerde de IAD de cyberbeveiligingssystemen van onze instelling en de bouwwerkzaamheden met betrekking tot de perifere beveiliging. Hij evalueerde ook de uitvoering van ons risicobeheerbeleid en de jaarlijkse verklaringen van de ordonnateurs. Daarnaast monitorde hij de uitvoering van zijn eerdere aanbevelingen en zag hij erop toe dat de overeengekomen actieplannen werden uitgevoerd.

In 2018 bleken uit de controles van de IAD geen tekortkomingen die vanwege de aard of omvang ervan serieuze twijfels doen rijzen omtrent de algehele betrouwbaarheid van de internecontrolesystemen die door de ordonnateurs zijn ingesteld om de wettigheid en regelmatigheid van de financiële verrichtingen van de ERK te waarborgen.

Wij brengen ieder jaar verslag uit over de resultaten van onze internecontroleactiviteiten aan het Europees Parlement en de Raad.

Externe controle

Onze jaarrekening wordt gecontroleerd door een onafhankelijke extern accountant. Dit vormt een belangrijk aspect van de inspanningen van onze instelling om dezelfde beginselen van transparantie en verantwoording op onszelf toe te passen als wij ook op onze gecontroleerden toepassen. Onze extern accountant – PricewaterhouseCoopers Sàrl – heeft zijn verslag betreffende onze rekeningen over het begrotingsjaar 2017 op 17 mei 2018 uitgebracht.

Oordelen van onze externe controleur – begrotingsjaar 2017

Kwijting

Net zoals alle andere EU-instellingen zijn wij onderworpen aan de kwijtingsprocedure. In april 2018 verleende het Europees Parlement onze secretaris-generaal kwijting met betrekking tot de uitvoering van onze begroting voor het begrotingsjaar 2016. Zoals ieder jaar hebben wij alle kwesties die tijdens de kwijtingsprocedure naar voren zijn gebracht betreffende onze controle- en beheerverantwoordelijkheden zorgvuldig geanalyseerd, passende actie ondernomen en onze follow-upmaatregelen in detail gerapporteerd aan het Europees Parlement.

Op 26 maart 2019 verleende het Europees Parlement onze secretaris-generaal kwijting voor 2017. Dat betekent dat onze rekeningen voor 2017 werden afgesloten en goedgekeurd.

Collegiale toetsingen

Collegiale toetsingen houden een onafhankelijke en transparante beoordeling van de capaciteiten van een bepaalde HCI door andere HCI’s in. Elke HCI die betrokken is bij de collegiale toetsing blijft de onafhankelijkheid van de andere HCI’s tijdens de toetsing eerbiedigen.

In 2018 nodigden we de HCI’s van Estland (leidende HCI), Denemarken, Nederland en de Verenigde Staten van Amerika uit om te beoordelen of we halverwege de periode 2018‑2020 op schema liggen wat betreft het verwezenlijken van onze strategische doelstellingen, en of de maatregelen die we tot nu toe hebben genomen om de strategie uit te voeren, waarschijnlijk de gewenste effecten zullen hebben. Het verslag van de collegiale toetsing zal naar verwachting in 2019 worden gepubliceerd.

Tegelijkertijd startten we met de voorbereidingen voor de collegiale toetsing van de HCI van Litouwen, die we uitvoeren in samenwerking met de HCI’s van Polen en het Verenigd Koninkrijk. De belangrijkste doelstelling van deze collegiale toetsing zal zijn om te beoordelen of de controleaanpak van de HCI van Litouwen voldoet aan de internationale normen.

In de loop van het jaar gaven we ook opdracht tot een externe, onafhankelijke beoordeling van ons ethisch kader. De evaluatie wordt verricht door de rekenkamers van Polen en Kroatië. Het verslag wordt in 2019 verwacht.

Verklaring van de gedelegeerd ordonnateur

De ondergetekende, secretaris-generaal van de Europese Rekenkamer, in zijn hoedanigheid van gedelegeerd ordonnateur, verklaart hierbij:

• dat de in dit verslag opgenomen informatie waarheidsgetrouw en juist is;
• redelijke zekerheid te hebben dat:
• de middelen die zijn uitgetrokken voor de in dit verslag beschreven activiteiten zijn gebruikt voor het gestelde doel overeenkomstig de beginselen van goed financieel beheer;
• de bestaande controleprocedures de noodzakelijke waarborgen bieden betreffende de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen en een passende behandeling van beschuldigingen of vermoedens van fraude waarborgen;
• de kosten en baten van de controles proportioneel zijn.

Deze zekerheid is gebaseerd op zijn eigen oordeel en op de hem ter beschikking staande informatie, zoals de verslagen en verklaringen van de gesubdelegeerde ordonnateurs, de verslagen van de interne controleur en van de externe controleur over de voorgaande begrotingsjaren.

Hij bevestigt niet bekend te zijn met enig onvermeld gebleven feit dat de belangen van de instelling zou kunnen schaden.

Luxemburg, 28 maart 2019

Eduardo Ruiz García
Secretaris-generaal