Pomoc UE dla Mjanmy/Birmy

Odpowiedzi Komisji i ESDZ

Streszczenie

IV

Zdaniem Komisji i ESDZ wybór priorytetów i sektorów rozwoju był dobrze ukierunkowany, a uwzględnienie czwartego sektora priorytetowego zostało uzgodnione z komisarzem ds. rozwoju i z rządem Mjanmy/Birmy.

W związku ze zwiększonym obciążeniem pracą w ramach współpracy na rzecz rozwoju w Mjanmie/Birmie, UE otworzyła biuro w Rangunie, które we wrześniu 2013 r. zyskało status delegatury Unii.

Decyzja w sprawie priorytetów geograficznych jest podejmowana corocznie w trakcie identyfikacji i określania rocznych programów działań, aby zapewnić dostosowanie do dynamiki procesu pokojowego, który charakteryzują duża nieprzewidywalność i zmienność.

Mobilizacją dochodów krajowych zajęto się we współpracy z innymi darczyńcami za pośrednictwem wielostronnego Funduszu Powierniczego Zarządzania Finansami Publicznymi zarządzanego przez Bank Światowy, w ramach dialogu politycznego, wsparcia na rzecz uczestnictwa Mjanmy/Birmy w Inicjatywie przejrzystości w branżach wydobywczych (EITI) oraz działań w obszarze egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa (FLEGT).

V

Po zakończeniu procesu szczegółowych konsultacji w sprawie programowania w latach 2012–2014, w tym z rządem, oraz po uwzględnieniu w szczególności potrzeb i zdolności absorpcyjnej poszczególnych sektorów priorytetowych Komisja podjęła decyzję, aby w ramach swojego wieloletniego programu indykatywnego na rzecz Mjanmy/Birmy na pierwsze dwa sektory priorytetowe (rozwój obszarów wiejskich i edukacja) przeznaczyć orientacyjnie nie więcej niż po 35 % środków, a na pozostałe dwa sektory priorytetowe (zarządzanie i budowanie pokoju) nie więcej niż po 15 %.

Ustalenie przydziału środków finansowych na każde działanie w ramach rocznego programu działań stanowi element procesu identyfikacji i określania nowych działań.

VI

W niektórych przypadkach opóźnienia związane z funduszami powierniczymi zarządzanymi przez ONZ wynikały ze złożoności środowiska pracy i wznowienia konfliktu, co dotyczy na przykład niektórych obszarów konfliktów etnicznych.

We wzorze dotyczącym wkładu uzgodnionym z organizacjami międzynarodowymi przewidziano, że odsetki narosłe od płatności zaliczkowych nie są należne, chyba że w przepisach organizacji przewidziano zwrot odsetek. Jest to zgodne z rozporządzeniem finansowym i aktami podstawowymi. Aby jednak uniknąć kumulacji płatności zaliczkowych, w art. 15 warunków ogólnych umowy o wkładzie finansowym przewidziano, że kolejna transza może zostać zwolniona dopiero po wykorzystaniu 70 % poprzedzającej ją bezpośrednio poprzedniej transzy (i 100 % wcześniejszych transz).

VII

Komisja stosuje swoje standardowe zasady i procedury oraz przepisy wewnętrzne, dopuszczający odejście od tych standardowych zasad w określonych okolicznościach, na przykład w sytuacjach kryzysowych. Przepisy dotyczące elastyczności zgodne z rozporządzeniem finansowym i aktami podstawowymi pozwoliły zaoszczędzić czas w porównaniu ze standardowymi zasadami, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między tempem a przejrzystością.

Komisja zdecydowała się na zastosowanie postanowień o deklaracji kryzysowej w ograniczonej liczbie przypadków. Jeżeli decyzję o zastosowaniu takich postanowień podejmowała, to istniały ku temu uzasadnione powody.

Mając na uwadze sytuację w Mjanmie/Birmie, Komisja jest zdania, że dotacje przyznawane w drodze zaproszeń do składania wniosków niekonieczne są bardziej racjonalne pod względem kosztów niż dotacje przyznawane w ramach elastycznych procedur.

VIII

Chociaż w ramach połowy kontrolowanych projektów wygenerowane zostały wszystkie planowane produkty, w przypadku pozostałych 40 % projektów planowane produkty uzyskano częściowo, przy czym w czasie kontroli projekty te nadal były realizowane. Równocześnie w ramach szeregu projektów poczyniono postępy pod względem osiąganych rezultatów.

Komisja przeprowadzi strategiczną ocenę kraju pod kątem współpracy UE na rzecz rozwoju w Mjanmie/Birmie w 2018 r., przy czym ocena ta będzie dotyczyć wyników i trwałości rezultatów.

Na przestrzeni lat delegatura Unii dokonała zasadniczych udoskonaleń procesu monitorowania projektów.

IX

• Komisja i ESDZ są zdania, że obszary wsparcia zostały dostatecznie precyzyjnie określone.
• DG DEVCO i DG ECHO Komisji wzmocniły już wzajemną koordynację i będą ją dalej usprawniać w kontekście wprowadzania powiązania pomocy humanitarnej z rozwojową, w którym to przypadku Rada wybrała Mjanmę/Birmę na kraj pilotażowy.
• Komisja będzie dokumentować przydział środków finansowych dla każdego sektora priorytetowego na etapie opracowywania kolejnego wieloletniego programu indykatywnego. Zważywszy, że uzasadnienie przydziału środków finansowych na każde nowe działanie jest omawiane już na etapie jego identyfikacji i określania, Komisja zapewni, aby przydział środków został udokumentowany w przypadku działań określonych w rocznym programie działań na 2018 r. i na lata kolejne.
• Komisja będzie nadal zapewniała opłacalność działań z udziałem wielu darczyńców w ścisłej współpracy z pozostałymi darczyńcami wnoszącymi wkład, oraz jako członek komitetu sterującego / zarządu funduszu. Komisja jest jednak również związana przepisami rozporządzenia finansowego.
• Komisja będzie nadal aktywnie poprawiać zarządzanie projektami i będzie prowadzić regularną ocenę stanu realizacji projektów.

Podjęto już kroki, aby w większym stopniu informować o działaniach UE i aby odznaczały się one większą widocznością.

Wprowadzenie

07

W spotkaniu grupy zadaniowej wzięło udział czterech komisarzy europejskich, a Forum Rozwoju przewodniczył komisarz ds. rozwoju Andris Piebalgs wraz z niemieckim ministrem rozwoju Dirkiem Niebelem i ministrem ds. planowania Mjanmy/Birmy Kan Zaw. Udział wzięły również wszystkie państwa członkowskie UE mające w tym kraju swoje przedstawicielstwa i uzgodniły wstępny wspólny dokument programowy i obszary priorytetowe, które zostaną objęte wsparciem ze strony UE i państw członkowskich.

08

W dniu poprzedzającym spotkanie grupy zadaniowej w Neypyidaw w Rangunie zorganizowano spotkanie demokratycznego forum społeczeństwa obywatelskiego z udziałem wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej Catherine Ashton i Aung San Suu Kyi, forum rozwoju i forum biznesowego.

11

Dodatkowe środki finansowe w pakiecie 150 mln EUR były istotne nie tylko pod względem wsparcia przemian, ale również ściślejszej współpracy i pogłębionego dialogu z nowym rządem cywilnym, z którym darczyńcy współpracowali po raz pierwszy.

Uwagi

20

W związku z brakiem gotowego 20-letniego całościowego krajowego planu rozwoju jako główny dokument referencyjny Komisja wykorzystała ramy reform gospodarczych i społecznych na lata 2012–2015 określone przez rząd Mjanmy/Birmy. Wsparcie w ramach wieloletniego programu indykatywnego na lata 2014–2020 na rzecz sektorów priorytetowych, tj. edukacji i rolnictwa, bazowało na bieżących programach współfinansowanych przez UE (takich jak QBEP i LIFT) oraz na związanych z nimi analizach i sprawozdaniach. W przypadku priorytetowego sektora edukacji analizę sektorową uzyskano w ramach całościowej reformy sektora edukacji wspieranej przez UE.

21

Proces konsultacji z rządem Mjanmy/Birmy w sprawie priorytetów rozwoju i przydziałów środków finansowych obejmował spotkania na szczeblu ministerialnym, które odbyły się w Brukseli, Rangunie i Neypyidaw.

22

Komisja i ESDZ są zdania, że wybór obszarów wsparcia był ukierunkowany. Proces wyboru czterech sektorów priorytetowych został przeprowadzony starannie, miał charakter partycypacyjny i został uzgodniony z rządem.

Wspólne instrukcje Komisji–ESDZ dotyczące programowania Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju na lata 2014–2020 dopuszczają określenie dodatkowego sektora priorytetowego w szczególnych okolicznościach, takich jak przejście z pomocy humanitarnej na pomoc rozwojową, lub pojawiające się zagrożenia dla bezpieczeństwa / ryzyko konfliktu, w celu wsparcia podstawowych priorytetów związanych z działaniami na rzecz budowania pokoju i państwowości.

Komisja podjęła decyzję o finansowaniu czterech sektorów priorytetowych w ramach wieloletniego programu indykatywnego na lata 2014–2020 ze względu na znaczny wzrost finansowania przyznawanego Mjanmie/Birmie od 2012 r., uwzględniając całkowite środki finansowe rozdzielone na poszczególne sektory i zdolności absorpcyjne tych sektorów, a także mając na względzie zapewnienie ciągłości wsparcia UE w sektorach priorytetowych określonych w ramach wieloletniego programu indykatywnego na lata 2011–2013 (poza godnym uwagi wyjątkiem dotyczącym opieki zdrowotnej). Ze względu na znaczenie polityczne procesu pokojowego między grupami etnicznymi na rzecz stabilności i rozwoju kierunek ten był kontynuowany w kontekście wspólnego programowania i został uzgodniony między komisarzem ds. rozwoju a rządem.

Podjęciu decyzji przez Komisję w sprawie wsparcia w kwocie 150 mln EUR w ramach pakietu specjalnego na lata 2012–2013 towarzyszyło utworzenie biura UE w Rangunie, które we wrześniu 2013 r. uzyskało status delegatury Unii.

23

Zgodnie z wyżej wspomnianymi instrukcjami dotyczącymi programowania wieloletni program indykatywny na lata 2014–2020 uwzględnia elastyczne podejście w celu zaspokojenia nieprzewidzianych potrzeb najbardziej wrażliwych społeczności w kontekście niestabilnego państwa i w sytuacjach, w których dochodzi do konfliktów i kryzysu, jak w przypadku Mjanmy/Birmy. Nie można przewidzieć, jak będzie przebiegał proces pokojowy i w związku z tym w latach 2013–2014 Komisja nie była w stanie ustalić priorytetów geograficznych w odniesieniu do całego okresu programowania 2014–2020. Decyzja ta jest podejmowana corocznie w toku identyfikacji i określania rocznych programów działań i ma zapewnić dostosowanie do dynamiki procesu pokojowego. Aby zapewnić opłacalność, Komisja korzysta z wyników stosowanych badań. W toku programowania uwzględniono wcześniejsze badania dotyczące potrzeb stanu Rakhine, zlecone przez UE albo innych darczyńców. Rząd udostępnił również darczyńcom projekt planu działania stanu Rakhine na rok 2014, którego jednak nigdy nie ukończono. W ogólnym rozrachunku, w okresie sprawozdawczym 10 % środków finansowych przydzielono na potrzeby stanu Rakhine, co stanowi potwierdzenie wyraźnego i uznanego priorytetu geograficznego. Ponadto sam wybór procesu pokojowego jako jednego z sektorów priorytetowych oznaczał objęcie priorytetem geograficznym obszarów dotkniętych konfliktem.

24

UE podkreśla znaczenie zarządzania zasobami naturalnymi, zważywszy że duża część potencjalnych dochodów krajowych wiąże się z eksploatacją ogromnych zasobów naturalnych.

UE wspiera rząd w przechodzeniu na zarządzanie krajowymi zasobami naturalnymi w sposób bardziej zrównoważony, na przykład w ramach EITI i FLEGT. UE aktywnie uczestniczyła w procesie koordynacji działań darczyńców w zakresie reform dotyczących zarządzania finansami publicznymi.

Duża część zasobów naturalnych na terytorium Mjanmy/Birmy jest skoncentrowana na obszarach spornych lub na obszarach kontrolowanych przez zbrojne grupy etniczne, a nie przez rząd. Wszelkie rozmowy na temat zwiększenia dochodów podatkowych z gospodarowania zasobami naturalnymi są uzależnione od postępów w ramach procesu pokojowego.

27

Komisja pragnie podkreślić, że koordynacja między DG ECHO a DG DEVCO była skuteczna zarówno na poziomie centrali, jak i delegatury Unii, w szczególności na etapie identyfikacji i określania istotnych działań na obszarach, na których DG ECHO zapewniała pomoc humanitarną.

Komisja wprowadza w życie łączenie pomocy doraźnej, odbudowy i rozwoju (LRRD). DG DEVCO zainicjowała również dwa badania, których celem jest identyfikacja interwencji uwzględniających sytuację konfliktu na rzecz zwiększenia odporności na obszarach przedłużającego się kryzysu.

Mjanma/Birma została uwzględniona w zatwierdzonym przez Radę we wrześniu 2017 r. wykazie państw pilotażowych, w których ma zostać wprowadzone powiązanie pomocy humanitarnej z rozwojową.

Projekt 20 stanowi kontynuację i rozszerzenie projektu finansowanego przez DG ECHO (inicjatywa „Dzieci pokoju”) i tym samym realizowane jest podejście LRRD. Kontynuacja projektu 13 obejmuje bardziej rozbudowany komponent dotyczący żywienia, którego celem jest uzupełnienie wsparcia zapewnianego przez DG ECHO w zakresie wyżywienia w północnej części stanu Rakhine.

28

W sprawozdaniu końcowym z marca 2017 r. dotyczącym oceny unijnego wspólnego procesu programowania współpracy na rzecz rozwoju (w latach 2011–2015) zalecono również, aby „centrale UE i państw członkowskich bardziej precyzyjnie określały ogólny zakres lub zasięg wspólnego programowania, oraz sposób, w jaki kwestia ta jest uwzględniana w ich wytycznych, np. jak uwzględniać pomoc humanitarną, której z definicji nie da się zaprogramować”.

Odkąd otworzono delegaturę Unii, pracownicy ESDZ, DG DEVCO i DG ECHO prowadzili regularną wymianę poglądów i wspólne misje w terenie.

Chociaż spotkania z udziałem DG DEVCO i DG ECHO sformalizowano dopiero we wrześniu 2016, regularne wymiany informacji prowadzono jednak od połowy 2014 r., kiedy to siedzibę DG DEVCO przeniesiono do tych samych obiektów, w których mieści się delegatura Unii.

Wszystkie działania w priorytetowym sektorze budowania pokoju podjęte od 2012 r. odzwierciedlały wymagane powiązania, konsultacje i koordynację z podmiotami zapewniającymi pomoc humanitarną, w tym z DG ECHO. Program pomocy dla osób wysiedlonych również jest wdrażany w ścisłej współpracy z DG ECHO i bazuje na niektórych osiągnięciach DG ECHO w stanach zamieszkanych przez grupy etniczne.

30

Po przeprowadzeniu procesu szeroko zakrojonych konsultacji, w tym konsultacji z rządem, oraz po uwzględnieniu w szczególności potrzeb i zdolności absorpcyjnej poszczególnych sektorów priorytetowych Komisja podjęła decyzję, aby na pierwsze dwa sektory priorytetowe (rozwój obszarów wiejskich i edukacja) wstępnie przeznaczyć nie więcej niż po 35 % środków, a na pozostałe dwa sektory priorytetowe (zarządzanie i budowanie pokoju) nie więcej niż po 15 %.

Ustalenie przydziału środków finansowych na każde działanie w ramach rocznego programu działań stanowi element procesu ich identyfikacji i określania oraz uwzględnia potrzeby i zdolność absorpcyjną, tryb realizacji, finansowanie ze strony partnerów, rządu i innych darczyńców, ram czasowych realizacji itp.

31

Komisja pragnie podkreślić, że niektóre państwa członkowskie nie mogły poprzeć proponowanego programu wsparcia budżetowego między innymi ze względu na sytuację polityczną, w tym poważne zaostrzenie sytuacji w stanie Rakhine.

Skutkiem tego było opóźnienie w finansowaniu tylko jednego, istotnego działania spośród działań przewidzianych w Mjanmie/Birmie. Chociaż żaden roczny program działań nie został przyjęty na rok 2016, Komisja przyjęła roczny program działań na rok 2017 (39 mln EUR) przewidujący dalsze wsparcie UE w zakresie budowania pokoju i zarządzania.

32

Komisja pragnie podkreślić, że kryteria operacyjne takie jak „przyszłe obciążenie pracą” i „połączenie metod pomocy” nie stanowią jedynych kryteriów operacyjnych uwzględnianych przy wyborze metod pomocy. Zdaniem Komisji najlepszą metodą pomocy jest wsparcie budżetowe, które jest zgodne z najlepszymi zasadami skuteczności pomocy oraz umożliwia większe zaangażowanie i zacieśnienie dialogu politycznego z krajami partnerskimi. Komisja nieustannie bada jednak możliwości ściślejszej współpracy z agencjami państw członkowskich, oraz dąży do określenia dalszych możliwości przenikania się działań i bardziej strategicznej współpracy z organizacjami międzynarodowymi. Kryterium opłacalności jest szczególnie analizowane na etapie identyfikacji i określania nowych działań oraz poddawane ocenie na etapie zawierania umów.

33

Zarządzanie pośrednie zmniejszyło obciążenie pracowników Komisji w tym względzie i umożliwiło przeznaczenie większej ilości czasu na skoncentrowanie się m.in. na dialogu politycznym, rozmowach strategicznych, koordynacji i monitorowaniu.

34

Początkowe niedostateczne wykorzystanie środków w ramach programów objętych funduszem powierniczym zarządzanym przez ONZ wynikało głównie z opóźnień w działaniach początkowych. Późniejsze niedostateczne wykorzystanie środków czasem wynikało z opóźnień w kluczowych działaniach na obszarach, na których doszło do wznowienia konfliktu.

Poziom wydatków to tylko jeden ze wskaźników służących do pomiaru wyników projektów. Co więcej, wskaźnik ten nie jest linearny i zależy od rodzaju sfinansowanych działań.

36

Zgodnie z rozporządzeniem finansowym i aktami podstawowymi we wzorze dotyczącym wkładu uzgodnionym z organizacjami międzynarodowymi przewidziano, że odsetki narosłe od płatności zaliczkowych nie są należne, chyba że w przepisach organizacji przewidziano zwrot odsetek.

Zgodnie ze swoimi przepisami UNOPS przeznacza takie odsetki na działania programowe, jeżeli tak stanowi stosowna umowa o wkładzie finansowym.

37

Komisja nie tylko zapewnia opłacalność za pośrednictwem misji weryfikacyjnych. Ocena adekwatności kosztów po raz pierwszy zostaje przeprowadzona przed podpisaniem umowy i polega na szczegółowym przeglądzie budżetu przedstawionego przez organizację. Następnie Komisja uczestniczy w posiedzeniach zarządów funduszy, które podejmują decyzje w sprawie ukierunkowania programu. Na koniec organizacja przedstawia Komisji co najmniej raz w roku sprawozdanie opisowe i sprawozdanie finansowe dotyczące faktycznego stanu realizacji programu i wydatków związanych z programem. Wyniki analizy tych sprawozdań będą następnie decydować o faktycznym zwolnieniu – i kwocie – kolejnej płatności zaliczkowej.

Stosując takie mechanizmy, Komisja ma możliwość omówienia ukierunkowania programu i właściwego wykorzystania środków finansowych. W ramach zarządzania pośredniego Komisja współpracuje z organizacjami, które poddaje się ocenie opartej na filarach i których procedury kontroli wewnętrznej i audytu oraz praktyki księgowe zostały już skontrolowane i uznane za równoważne procedurom i praktykom stosowanym przez Komisję.

38

Artykuł 42 zasad stosowania stanowi, że, w przypadku gdy zadania związane z wykonywaniem budżetu powierza się podmiotowi realizującemu działanie z udziałem wielu darczyńców, należy sprawdzić, czy kwota odpowiadająca kwocie wypłaconej na dane działanie przez Komisję została wykorzystana przez podmiot na to działanie zgodnie z zobowiązaniami określonymi w umowie zawartej z podmiotem.

Komisja może stosować podejście założeniowe, zgodnie z którym odpowiedni urzędnik zatwierdzający może podjąć uznać, iż te wymogi UE są spełnione, dopóki kwota wnoszona przez pozostałych darczyńców na rzecz współfinansowanego działania jest wystarczająca do pokrycia kosztów działalności, które zgodnie z zasadami UE są niekwalifikowalne. W związku z tym każdy przypadek zredukowania wydatków niekwalifikowalnych poprzez stosowanie podejścia założeniowego jest całkowicie zgodny z obowiązującymi obecnie przepisami wykonawczymi.

Mechanizm ten umożliwia Komisji uczestnictwo w wielostronnych funduszach powierniczych, co oznacza, że Komisja może brać udział w istotnych projektach we współpracy z innymi darczyńcami. Często jest to najskuteczniejszy sposób zapewnienia wydajności i skuteczności działań finansowanych przez UE, którego zastosowanie nie byłoby możliwe w przypadku wymogu przeznaczania środków finansowych na określony cel. Aby było to wykonalne, podejście założeniowe opiera się na zasadzie, zgodnie z którą wkład UE będzie obejmował wyłącznie koszty uznane za kwalifikowalne przez Komisję, dzięki czemu zasady Komisji dotyczące kwalifikowalności nie będą stosowane w odniesieniu do wkładów ze strony innych darczyńców, którzy stosują inne zasady.

Ramka 1 – Przykłady zastosowania podejścia założeniowego

LIFT

Komisja zastosowała podejście założeniowe, ponieważ dostępne były środki finansowe zapewniane przez innych darczyńców i wystarczające na pokrycie części wydatków LIFT, które były niekwalifikowalne zgodnie z zasadami UE. Potrącenie stanowi jedną z form odzyskiwania środków finansowych od partnerów wykonawczych.

3MDG / 3DF

Komisja zastosowała podejście założeniowe, ponieważ dostępne były środki finansowe zapewniane przez innych darczyńców i wystarczające na pokrycie części wydatków 3DF, które były niekwalifikowalne zgodnie z zasadami UE.

39

W czasie zawierania umów budżet przeznaczony na dane działanie zostaje przedstawiony przez organizację i omówiony z Komisją. Jeżeli chodzi o nasze wymogi umowne, koszty pośrednie ograniczają się do 7 % kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich. Podnoszony jest argument, że taki udział procentowy może być niewystarczający do pokrycia rzeczywistych kosztów pośrednich ponoszonych przez organizację przy realizacji projektów. Komisja nie jest jednak w stanie uzgodnić innego poziomu z pozostałymi darczyńcami. W przypadku działań z udziałem wielu darczyńców i podobnych działań Komisja nie może negocjować zasad dotyczących kosztów pośrednich, stosowanych w przypadku pozostałych darczyńców, natomiast Komisja zapewnia, aby koszty wynagrodzenia / koszty pośrednie nie przekraczały kosztów stosowanych przez organizację w odniesieniu do porównywalnych wkładów (art. 4.2 ramowej umowy finansowo-administracyjnej).

40

Komisja będzie stosować podejście założeniowe wyłącznie w odniesieniu do wydatków uznanych za niekwalifikowalne w przypadku UE, lecz uznanych za kwalifikowalne przez innych darczyńców wnoszących wkład, w tym również w sytuacjach, gdy partner wykonawczy jest zarazem darczyńcą wnoszącym wkład, o ile kwota wniesiona przez pozostałych darczyńców na rzecz współfinansowanego działania jest wystarczająca do pokrycia kosztów działalności, które zgodnie z zasadami UE są niekwalifikowalne.

Ramka 2 – Przykład wysokich kosztów pośrednich

Komisja potwierdza, że umowa zawarta między Komisja i UNICEF przewiduje, że zgłaszane koszty pośrednie mogą wynosić maksymalnie 7 % kosztów bezpośrednich związanych z danym działaniem. Ponadto umowa ta stanowi, że przewidziany poziom 7 % dotyczy również wszelkich kosztów pośrednich związanych z działaniami realizowanymi przez inne podmioty. Delegatura Unii poinformowała UNICEF, że środki finansowe będą podlegały zwrotowi, jeżeli nie mogą zostać pokryte w ramach stosowania podejścia założeniowego.

41

Podejmując decyzję w sprawie wielkości projektów, Komisja przeanalizowała również oszczędność kosztową.

42

Komisja stosuje elastyczne procedury na podstawie deklaracji kryzysowej zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

Komisja i ESDZ są zdania, że elastyczne procedury stosowane w sposób strategiczny w państwach, których dotyczy deklaracja kryzysowa, mogą przynieść znaczne korzyści. Komisja w ograniczonej liczbie przypadków zdecydowała się na zastosowanie elastycznych procedur na podstawie kolejnych deklaracji kryzysowych, ponieważ brak stabilności przemian w Mjanmie/Birmie nie zawsze umożliwiał regularną pomoc rozwojową. Konieczne jest wykorzystanie skutecznych i elastycznych mechanizmów dostosowanych do tempa rozwoju sytuacji i umożliwiających szybką reakcję UE w przypadku nowych zmian.

Decyzja w sprawie deklaracji kryzysowej jest podejmowania na szczeblu dyrektora generalnego DG DEVCO po należytych konsultacjach z komisarzem ds. rozwoju. Tego rodzaju deklaracja obowiązywała w okresie odniesienia. Do lipca 2014 r. zakres stosowania deklaracji obejmował wyłącznie stany Mjanmy/Birmy zamieszkałe przez grupy etniczne. W następstwie wniosku złożonego przez delegaturę Unii w 2014 r., dotyczącego rozszerzenia zakresu stosowania deklaracji kryzysowej tak, aby obejmowała ona wszystkie terytoria Mjanmy/Birmy, Komisja podjęła decyzję o rozszerzeniu zakresu stosowania deklaracji kryzysowej, ale wyłącznie w przypadku umów wspierających budowę pokoju i państwowości w Mjanmie/Birmie. Dodatkowym warunkiem stosowania tego rozszerzenia jest każdorazowe, obowiązkowe wcześniejsze zatwierdzenie ze strony dyrektora DG DEVCO odpowiedzialnego za dany region. Komisja pragnie podkreślić, że w okresie odniesienia nie korzystano z tej możliwości. Obecna deklaracja kryzysowa obowiązuje do dnia 30 czerwca 2018 r., a wszelkie dalsze rozszerzenie zakresu jej stosowania będzie podlegało procesowi szczegółowego przeglądu.

Z bezpośrednim udzieleniem dotacji wiąże się jednak procedura negocjacyjna, obejmująca sprawozdanie przedstawiające uzasadnienie wyboru oraz należyte rejestrowanie dyskusji związanych z negocjacjami dotyczącymi działań i budżetu. W rezultacie procedury pozostają zawsze przejrzyste i w pełni zgodne z procedurami określonymi w rozporządzeniu finansowym.

Chociaż nie ulega wątpliwości, że na obszarach zajmowanych przez grupy etniczne ludność cywilna żyje w warunkach bezpośredniego zagrożenia, to jednak toczący się konflikt ma wpływ na niemal jedną trzecią stanów w państwie, a możliwości zastosowania mediacji i środków rozwiązywania konfliktów można (i należy) uwzględnić na wszystkich obszarach, w tym w Neypyidaw, Rangunie (a nawet w innych państwach, takich jak Tajlandia, Chiny lub Indie), gdzie znajdują się kluczowi przedstawiciele rządu lub wszelkie inne istotne podmioty. Dlatego właśnie deklarację kryzysową można również zastosować do celów budowania państwowości i pokoju.

44

Komisja zapewniła uwzględnienie ryzyka podwójnego finansowania na etapie opracowywania i realizacji umów, których takie ryzyko dotyczy.

Ramka 3 – Przykłady ryzyka podwójnego finansowania

Akapit pierwszy: aby obniżyć ryzyko podwójnego finansowania w przypadku działań podejmowanych w związku z przeciwdziałaniem gruźlicy, malarii i HIV/AIDS, Komisja i inni darczyńcy dokonali przeglądu analizy luk i obszarów pokrywania się tych dwóch funduszy, zanim zarząd funduszu podjął decyzję w sprawie finansowania.

Techniczne grupy strategiczne ds. gruźlicy, malarii i HIV/AIDS przeprowadziły przegląd obu programów w celu zapewnienia, aby nie doszło do podwójnego finansowania.

Akapit drugi: Komisja stale monitorowała projekty i działania realizowane przez tę lokalną organizację pozarządową. W czasie wizyty Trybunału wspomniana organizacja pozarządowa odgrywała (i nadal odgrywa) podstawową i kluczową rolę pod względem wsparcia negocjacji pokojowych między rządem a etnicznymi organizacjami zbrojnymi. Aby nie dopuścić do zerwania negocjacji na różnych etapach, UE zapewniała elastyczne wsparcie za pośrednictwem różnego rodzaju dotacji, w przypadku których organizacja pozarządowa uczestniczyła w roli współbeneficjenta. Udzielono dodatkowej pomocy technicznej, aby zapewnić właściwy przebieg tego rodzaju dużego natężenia współpracy ze strony UE i innych darczyńców w szczególnie trudnym środowisku. Zapewniona pomoc techniczna przyczyniła się między innymi do uniknięcia ryzyka podwójnego finansowania. Ponieważ wszystkie interwencje finansowane przez UE, w których organizacja pozarządowa brała udział, służyły odmiennym, konkretnym celom, Komisja ustaliła, że nie doszło do pokrywania się finansowania.

45

Komisja dąży do zapewnienia skutecznej koordynacji z innymi darczyńcami na poziomie wdrożenia, jednak zawsze istnieje możliwość usprawnień.

Ramka 4 – Przykłady straconych szans pod względem koordynacji

Koordynacja między Bankiem Światowym, delegaturą Unii i różnymi partnerami wykonawczymi w sprawach „Programu krajowego rozwoju kierowanego przez społeczność (CDD)” odbywała się w sposób regularny. Delegatura Unii wielokrotnie, również w ramach programów przez siebie finansowanych, dążyła do synergii z działaniami Banku Światowego. Program Banku Światowego w głównej mierze dotyczy „twardych komponentów” (podstawowa infrastruktura we wsiach), natomiast podejście UE polega na łączeniu komponentów „miękkich” (szkolenia, warsztaty, konsultacje ze społecznością) i „twardych” (mała infrastruktura, odbudowa) na jednym konkretnym obszarze.

46

Komisja jest zdania, że na przestrzeni lat udoskonalono monitorowanie działań finansowanych przez UE i ich eksponowanie.

Komisja przykłada dużą wagę do dalszej poprawy monitorowania działań, w tym na trudno dostępnych obszarach.

47

W odniesieniu do produktów i wyników określonych na poziomie rocznego programu działań, duże znaczenie miało włączenie matrycy logicznej dla każdego działania na poziomie rocznego programu działań oraz utworzenie specjalnego zespołu w DG DEVCO, aby zapewnić wysoką jakość logicznej struktury ramowej projektów. Ponadto unijne ramy wyników w zakresie rozwoju i współpracy międzynarodowej odzwierciedlają zobowiązanie DG DEVCO do monitorowania i zgłaszania wyników, zwiększania rozliczalności w związku z pomocą UE, jej przejrzystości i widoczności.

Dostępność danych stanowi istotne ograniczenie w Mjanmie/Birmie, które ma poważne konsekwencje, jeżeli chodzi o pomiar produktów, wyników i oddziaływania.

48

Istnieje system monitorowania efektywności w przypadku projektów nr 11 i 12.

49

Komisja nie reagowała powoli na sprawozdania z misji weryfikacyjnych, tylko dużo czasu zajęły postępowania kontradyktoryjne prowadzone w związku z ustaleniami z tych misji.

Ramka 5 – Misje weryfikacyjne

LIFT

Przetworzenie ustaleń z tej misji weryfikacyjnej LIFT stanowiło niezwykle złożony proces, który skutkował obszernymi dyskusjami z centralą celem podjęcia odpowiednich działań. Delegatura Unii udoskonaliła swój sposób przetwarzania ustaleń z misji weryfikacyjnych, co widać na przykładzie sprawozdania końcowego z drugiej misji weryfikacyjnej dotyczącej LIFT, wydanego w dniu 23 września 2016 r., przy czym stosowne wstępne pismo informacyjne (w którym zaproponowano niepodejmowanie działań w celu odzyskania środków) wysłano w dniu 28 października 2016 r.

3MDG/3DF

Po otrzymaniu sprawozdania poprzedzającego sprawozdanie końcowe z misji weryfikacyjnej delegatura Unii zareagowała w odpowiednim czasie i dokonała końcowej płatności i rozliczenia umowy 3DF.

50

Komisja regularnie przypomina partnerom wykonawczym o konieczności sporządzania i wdrażania szczegółowych planów informowania o działaniach i ich eksponowania w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu informowania o wsparciu ze strony UE i jego dużej widoczności. Chociaż delegatura Unii odnotowała poprawę w tym obszarze, podjęła również decyzję o bardziej bezpośrednim zarządzaniu działaniami w zakresie widoczności UE w ramach specjalnego komponentu realizowanego dużego zamówienia publicznego na usługi, aby zapewnić wysoki poziom widoczności UE i skoordynowane informowanie w ramach różnych projektów i programów.

Na niektórych obszarach partnerzy wykonawczy musieli ze względu na uwarunkowania w tamtym czasie zachować dyskrecję w niektórych kwestiach dotyczących informowania i widoczności, zwiększając widoczność programów za pomocą innych narzędzi, takich jak media społecznościowe, materiały audio-wizualne, badania i publikacje, kluczowe wydarzenia itp.

51

Na etapie początkowym Komisja próbowała zachęcić do rozważenia wykorzystania funduszu powierniczego UE jako jednej z metod wdrażania Wspólnego Funduszu na rzecz Pokoju. Pomimo starań ze strony Komisji pozostali potencjalni darczyńcy w ramach Wspólnego Funduszu na rzecz Pokoju nie poparli takiego rozwiązania i opowiedzieli się za funduszami powierniczymi zarządzanymi przez ONZ. Komisja przeprowadziła również konsultacje z państwami członkowskimi w Brukseli, aby promować fundusz powierniczy Unii na rzecz pokoju.

54

Chociaż w ramach połowy kontrolowanych projektów wygenerowane zostały wszystkie planowane produkty, w przypadku pozostałych 40 % projektów planowane produkty uzyskano częściowo, przy czym w czasie kontroli projekty te nadal były realizowane. Równocześnie w ramach szeregu projektów poczyniono postępy pod względem osiąganych rezultatów.

Komisja jest zdania, że istnieje wiele powodów, które mogłyby stanowić wyjaśnienie opóźnień w realizacji kontrolowanych projektów. Programy są realizowane w bardzo trudnych warunkach obejmujących złożone przemiany: przemiany polityczne i gospodarcze zachodzące w toku złożonego procesu pokojowego z udziałem wielu stron i grup zbrojnych. Wszystkie te czynniki mają bezpośredni wpływ. Zdarza się, że komplikacje i niespodziewana ograniczona zdolność absorpcji stanowią element realiów rozwoju w Mjanmie/Birmie. Dotyczy to w szczególności projektów realizowanych w ramach kontrolowanych programów budowy pokoju i pomocy dla osób wysiedlonych.

Ramka 7 – Przykład projektu jedynie częściowo odpowiadającego zdefiniowanym celom

Program „Erasmus” dotyczy edukacji, czyli jednego z sektorów priorytetowych wieloletniego programu indykatywnego na lata 2014–2020, natomiast „środowisko” stanowi krytyczne zagadnienie przekrojowe wspólne dla wszystkich sektorów priorytetowych. Komisja podkreśla również, że projekt ten jest realizowany w zależności od zapotrzebowania w oparciu o wnioski dotyczące budowania zdolności przedstawiane delegaturze Unii przez rząd. Dlatego też zachodzi potrzeba bardziej elastycznej interpretacji zakresu projektu i jego celów, szczególnie we wczesnym okresie przemian, kiedy partnerzy rozwojowi podejmowali współpracę z rządem po raz pierwszy od wielu lat.

56

Dostępność danych stanowi istotne ograniczenie, które ma poważne konsekwencje, jeżeli chodzi o pomiar produktów, wyników i oddziaływania działań UE. Często trudno jest określić realistyczne cele w przypadku niektórych wskaźników, w związku z czym w ramach większość projektów prowadzony jest coroczny przegląd logicznej struktury ramowej projektu.

W ramach programu finansowanego ze środków regionalnego programu indykatywnego na lata 2014–2020 Komisja wspiera udoskonalanie systemu statystycznego w państwach członkowskich ASEAN.

57

Komisja pragnie podkreślić, że skontrolowane projekty objęte próbą znajdowały się na różnych etapach realizacji, co częściowo może stanowić powód, dla którego nie można było jeszcze przeprowadzić oceny części planowanych wyników i trwałości rezultatów. Zdaniem Komisji ponad jedna trzecia skontrolowanych projektów przyniesie oczekiwane wyniki. W 2018 r. Komisja przeprowadzi strategiczną ocenę kraju w zakresie współpracy z UE zgodnie z programem prac na rzecz ocen strategicznych zatwierdzonym przez komisarza ds. rozwoju Nevena Mimicę. Oczekuje się, że dzięki tej ocenie Komisja, ESDZ i inne zainteresowane strony uzyskają ustalenia, wnioski i zalecenia dotyczące przeszłej, obecnej i przyszłej współpracy UE z krajem.

59

Osiągnięcie pierwotnych docelowych rezultatów określonych w ramach projektów realizowanych w stanie Rakhine jest niezwykle trudne. Sytuację panującą w tym stanie można uznać za przedłużający się kryzys, który charakteryzują następujące długotrwałe i głęboko zakorzenione zjawiska: dyskryminacja, wysiedlenia wewnętrzne, segregacja, bezpaństwowość, ubóstwo i narażenie. Komisja jest świadoma delikatnego charakteru pracy w niezwykle upolitycznionych i złożonych warunkach, jakie panują w stanie Rakhine, i podtrzymuje swoje zobowiązanie do dalszego zaangażowania w tym regionie.

Ramka 8 – Projekt z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego w stanie Rakhine

W ramach LIFT rozważano wariant otwartych zaproszeń do składania wniosków dotyczących kontynuacji projektu z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego w stanie Rakhine. Mając na uwadze dostęp do wsi objętych działaniem uzyskany przez wybranych partnerów wykonawczych, relacje robocze wypracowane z samorządem terytorialnym oraz niezwykle złożoną sytuację kryzysową w tym regionie, uznano, że osiągnięcie oczekiwanych wyników w ramach LIFT na obszarach objętych działaniem przez nowych i niedoświadczonych partnerów jest nierealne i niewykonalne.

Jeżeli chodzi o słabe wyniki, Komisja pragnie podkreślić, że na realizację projektu wpłynęły gwałtowna fala przemocy w 2014 r. i cyklon tropikalny, przez co doszło do opóźnienia w realizacji projektu w terenie ze względu na brak możliwości uzyskania dostępu do wsi przez pracowników działających w terenie. Ponadto konsorcjum musiało poświęcić dużo czasu i starań na budowanie zaufania, aby zyskać akceptację społeczności i władz w czasie eskalacji wrogiego nastawienia wobec ONZ / międzynarodowych organizacji pozarządowych. Tylko niewielkiej liczbie organizacji pozarządowych udało się uzyskać status zaufanych partnerów zarówno rządu, jak i lokalnej ludności.

60

Komisja uwzględniła cel szczegółowy: „zwiększenie ożywienia gospodarczego i społecznego na obszarach dotkniętych konfliktami i na obszarach dotkniętych przemocą na tle światopoglądowym” w różnych rocznych programach działań finansujących wkład UE na rzecz budowania pokoju. Chociaż Komisja początkowo opowiedziała się za uwzględnieniem stanu Rakhine we Wspólnym Funduszu na rzecz Pokoju, w toku jego tworzenia uzgodniono, że Wspólny Fundusz na rzecz Pokoju będzie dotyczył procesu pokojowego, a nie przemocy na tle światopoglądowym. Pozostali partnerzy rozwojowi nie chcieli, aby Wspólny Fundusz na rzecz Pokoju obejmował stan Rakhine.

Projekt i struktura Wspólnego Funduszu na rzecz Pokoju w dużym stopniu opiera się na ogólnokrajowym porozumieniu w sprawie zawieszenia broni. W tekście nie ma mowy o przemocy na tle światopoglądowym. Projekty obejmujące stan Rakhine mogą jednak być finansowane, jeżeli wykazują bezpośredni związek z wykonaniem ogólnokrajowego porozumienia w sprawie zawieszenia broni oraz z innymi formalnymi elementami procesu pokojowego, z zastrzeżeniem rygorystycznego zarządzania ryzykiem i analizy uwrażliwienia na konflikty oraz zasad „niewyrządzania szkody”.

Jak opisano powyżej, UE opracowała inne projekty i mechanizmy, aby poprawić sytuację w stanie Rakhine.

Wnioski i zalecenia

63

Zdaniem Komisji i ESDZ wybór priorytetów i sektorów rozwoju był dobrze ukierunkowany, a uwzględnienie czwartego sektora priorytetowego było w pełni uzasadnione i zostało uzgodnione z rządem.

UE otworzyła biuro w Rangunie, które we wrześniu 2013 r. uzyskało status delegatury Unii.

Z definicji nie da się przewidzieć przebiegu procesu pokojowego i w związku z tym w 2014 r. Komisja nie była w stanie ustalić szczegółowych priorytetów geograficznych w odniesieniu do wszystkich zasobów finansowych. Decyzja ta jest podejmowana corocznie w trakcie identyfikacji i określania rocznych programów działań, aby zapewnić dostosowanie do dynamiki procesu pokojowego, którą charakteryzują duża nieprzewidywalność i zmienność. Aby reagować na potrzeby najbardziej społeczności w szczególnie trudnej sytuacji bezwzględnie konieczne jest elastyczne podejście (w tym w zakresie priorytetów geograficznych).

Mobilizacją dochodów krajowych zajęto się pośrednio, między innymi w ramach wsparcia UE na rzecz reform dotyczących zarządzania finansami publicznymi, uczestnictwa w EITI oraz działań w obszarze FLEGT.

Zalecenie 1 – Potrzeba ukierunkowania wsparcia w celu zwiększenia oddziaływania

Komisja i ESDZ przyjmują to zalecenie i uwzględnią je na etapie opracowywania kolejnego wieloletniego programu indykatywnego.

Podpunkt pierwszy: Komisja i ESDZ uzasadniły twierdzenie, że wybór czterech sektorów priorytetowych pozostaje w pełni odpowiedni, co potwierdzono w trakcie toczącego się przeglądu śródokresowego wieloletniego programu indykatywnego 2014–2020.

Podpunkt drugi: W ramach kolejnego wieloletniego programu indykatywnego Komisja planuje intensyfikację wsparcia, którego udziela na rzecz mobilizacji dochodów krajowych. Tymczasem Komisja będzie wspierać mobilizację dochodów krajowych bezpośrednio w ramach planowanego wsparcia na rzecz reform dotyczących zarządzania finansami publicznymi i pośrednio w ramach dalszego wsparcia takich procesów, jak EITI i FLEGT.

Komisja i ESDZ rozważą ustalenie priorytetów geograficznych na etapie opracowywania kolejnego wieloletniego programu indykatywnego. Komisja i ESDZ są jednak zdania, że tego rodzaju ustalanie priorytetów i komplementarność z innymi darczyńcami najlepiej oceniać na etapie identyfikacji i określania nowych działań.

64

DG DEVCO i DG ECHO zacieśniły już koordynację i będą ją dalej usprawniać w kontekście wprowadzania powiązania pomocy humanitarnej z rozwojową, w przypadku którego Rada wybrała Mjanmę/Birmę na kraj pilotażowy.

Zalecenie 2 – Koordynacja interwencji

Komisja przyjmuje to zalecenie i wdroży je w następujący sposób:

• W połowie 2018 r. w ramach bieżącego procesu wprowadzania powiązania pomocy humanitarnej z rozwojową – na potrzeby którego Rada wybrała Mjanmę/Birmę jako jeden z sześciu krajów pilotażowych – zostanie opracowany plan działania. Ponadto DG DEVCO i DG ECHO opracowują wspólną analizę odporności i kompleksową strategię na rzecz rozwiązywania kwestii z zakresu LRRD na obszarach przedłużających się kryzysów w Mjanmie/Birmie.
• zgodnie również z zaleceniem wynikającym z oceny wspólnego procesu programowania, Komisja w większym stopniu zaangażuje DG ECHO w opracowanie nowego wspólnego dokumentu programowego i będzie dążyć do uwzględnienia interwencji państw członkowskich w zakresie pomocy humanitarnej, w szczególności na obszarach ogarniętych przedłużającym się kryzysem.

65

Po przeprowadzeniu procesu szeroko zakrojonych konsultacji, w tym konsultacji z rządem, oraz po uwzględnieniu w szczególności potrzeb i zdolności absorpcyjnej poszczególnych sektorów priorytetowych Komisja podjęła decyzję, aby na pierwsze dwa sektory priorytetowe (rozwój obszarów wiejskich i edukacja) przeznaczyć nie więcej niż po 35 % środków, a na pozostałe dwa sektory priorytetowe (zarządzanie i budowanie pokoju) nie więcej niż po 15 %.

Ustalenie przydziału środków finansowych na każde działanie w ramach rocznego programu działań stanowi element procesu identyfikacji i określania nowych działań.

Zalecenie 3 – Wdrażanie działań

Komisja przyjmuje to zalecenie i wdroży je w następujący sposób:

Komisja będzie dokumentować przydział środków finansowych dla każdego sektora priorytetowego na etapie opracowywania kolejnego wieloletniego programu indykatywnego.

Zważywszy, że uzasadnienie przydziału środków finansowych na każde nowe działanie jest omawiane na etapie jego identyfikacji i określania, Komisja nadal będzie zapewniać, aby przydział środków był dokumentowany w przypadku działań określonych w rocznym programie działań na 2018 r. i na lata kolejne.

66

W niektórych przypadkach opóźnienia wynikały ze złożoności środowiska pracy i wznowienia konfliktu.

We wzorze dotyczącym wkładu uzgodnionym z organizacjami międzynarodowymi przewidziano, że odsetki narosłe od płatności zaliczkowych nie są należne, chyba że w przepisach organizacji przewidziano zwrot odsetek. Jest to zgodne z rozporządzeniem finansowym i aktami podstawowymi. Aby jednak uniknąć kumulacji płatności zaliczkowych na rachunku organizacji, w art. 15 warunków ogólnych umowy o wkładzie finansowym przewidziano, że kolejna transza może zostać zwolniona dopiero po wykorzystaniu 70 % poprzedzającej ją bezpośrednio poprzedniej transzy (i 100 % wcześniejszych transz).

Jeżeli chodzi o wpływ postanowień dotyczących kontroli kosztów zawartych w umowach UE–ONZ, Komisja może stosować podejście założeniowe, zgodnie z którym odpowiedni urzędnik zatwierdzający może uznać, iż te wymogi UE są spełnione, dopóki kwota wnoszona przez pozostałych darczyńców na rzecz współfinansowanego działania jest wystarczająca do pokrycia kosztów działalności, które zgodnie z zasadami UE są niekwalifikowalne.

Zalecenie 4 – Poprawa opłacalności działań z udziałem wielu darczyńców

Komisja odnotowuje stanowisko Trybunału, ale nie przyjmuje tego zalecenia.

Poziom kosztów pośrednich jest specyficzny dla każdego działania i dla każdej struktury organizacyjnej. W wielu przypadkach organizacje uznają, że wkład UE na rzecz kosztów pośrednich (który zgodnie z rozporządzeniem finansowym ogranicza się do 7 %) nie wystarcza na pokrycie ich kosztów. Komisja, jako sygnatariusz wielkiego układu (Grand Bargain) w sprawie pomocy humanitarnej, zobowiązała się do współpracy z wieloma partnerami w zakresie harmonizacji kwalifikacji tego rodzaju kosztów (bezpośrednich i pośrednich). Zapewni to informacje na potrzeby szerszej debaty na temat poziomu kosztów pośrednich.

67

Komisja stosuje swoje standardowe zasady i procedury oraz przepisy wewnętrzne, dopuszczający odejście od tych standardowych zasad w określonych okolicznościach, na przykład w sytuacjach kryzysowych. Przepisy dotyczące elastyczności zgodne z rozporządzeniem finansowym i aktami podstawowymi pozwoliły zaoszczędzić czas w porównaniu z bardziej tradycyjnym podejściem dzięki wdrożeniu procedur odpowiednich do sytuacji kryzysowych przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między tempem a przejrzystością.

Komisja zastosowała deklarację kryzysową w ograniczonej liczbie przypadków i kierowała się odpowiednio uzasadnionymi, solidnymi argumentami przeciwko stosowaniu zaproszenia do składania wniosków. W określonych okolicznościach bezpośrednie udzielanie dotacji i zamówień jest uzasadnione zgodnie z art. 190 zasad stosowania i odpowiednio składa się wnioski o ich wcześniejsze zatwierdzenie. Ponadto z bezpośrednim udzieleniem dotacji wiąże się jednak procedura negocjacyjna, obejmująca sprawozdanie przedstawiające uzasadnienie wyboru oraz należyte zarejestrowanie dyskusji związanych z negocjacjami dotyczącymi działań i budżetu. W rezultacie procedury pozostają zawsze przejrzyste i w pełni zgodne z procedurami określonymi w rozporządzeniu finansowym oraz założeniem dotyczącym zapewnienia opłacalności.

68

Kilka skontrolowanych projektów nadal znajdowało się na etapie realizacji w czasie kontroli i od tamtej pory odnotowano poprawę w zakresie stanu osiągnięcia rezultatów w ich ramach.

Komisja przeprowadzi strategiczną ocenę kraju pod kątem współpracy UE na rzecz rozwoju w Mjanmie/Birmie w 2018 r., przy czym ocena ta będzie dotyczyć wyników i trwałości rezultatów.

Komisja podejmuje istotne działania w celu poprawy logicznej struktury ramowej projektów, w tym wskaźników, i widoczności UE.

Zalecenie 5 – Monitorowanie działań

Komisja przyjmuje to zalecenie i wdroży je w następujący sposób:

Podpunkt pierwszy: Komisja opracowuje nowy operacyjny system informacyjny m.in. w celu agregowania danych dotyczących logicznej struktury ramowej projektów.

Podpunkt drugi: Komisja nadal będzie zwracać uwagę partnerów wykonawczych na konieczność stosowania postanowień umownych dotyczących widoczności działań UE. Delegatura Unii odnotowała już znaczną poprawę w tym obszarze. Komisja włączyła również istotny komponent dotyczący widoczności w ramach dużego, bezpośrednio zarządzanego zamówienia publicznego na usługi, aby zapewnić skoordynowane informowanie o wsparciu UE i wyższy poziom jego widoczności.

69

Chociaż w ramach połowy kontrolowanych projektów wygenerowane zostały wszystkie planowane produkty, w przypadku pozostałych 40 % projektów planowane produkty uzyskano częściowo, przy czym w czasie kontroli projekty te nadal były realizowane. Równocześnie w ramach szeregu projektów poczyniono postępy pod względem osiąganych rezultatów.

Programy są realizowane w bardzo trudnych warunkach obejmujących złożone przemiany. Wszystkie te czynniki bezpośrednio oddziałują na wiele skontrolowanych projektów. Komisja dąży do tego, aby w jak najdalej idącym stopniu ograniczyć takie ryzyko zagrażające realizacji programów. Zdarza się, że komplikacje i niespodziewana ograniczona zdolność absorpcji stanowią element realiów rozwoju w Mjanmie/Birmie.

Zalecenie 6 – Osiąganie rezultatów

Komisja przyjmuje to zalecenie.

Podpunkt pierwszy: Komisja będzie nadal bardzo aktywnie poprawiać zarządzanie projektami zarówno w ramach zarządzania bezpośredniego, jak i zarządzania pośredniego, i będzie prowadzić regularną ocenę stanu realizacji projektów, a także kłaść nacisk na działania naprawcze. Komisja nadal będzie regularnie prowadzić monitorowanie zorientowane na rezultaty w Mjanmie/Birmie. Próba projektów, która zostanie poddana monitorowaniu zorientowanemu na rezultaty, będzie obejmować bardziej problematyczne projekty.

Podpunkt drugi: Stan Rakhine został już włączony do sfery kompetencji Wspólnego Funduszu na rzecz Pokoju. Projekty obejmujące stan Rakhine mogą jednak być finansowane wyłącznie wówczas, gdy wykazują bezpośredni związek z wykonaniem ogólnokrajowego porozumienia w sprawie zawieszenia broni oraz z innymi formalnymi elementami procesu pokojowego, z zastrzeżeniem rygorystycznej oceny ryzyka i analizy uwrażliwienia na konflikty. Istnieją inne mechanizmy zapewniające wsparcie na rzecz zgody między poszczególnymi społecznościami w stanie Rakhine.