Εφαρμόζοντας την πολιτική συνοχής: συγκριτικά χαμηλό το κόστος, αλλά ελλιπή τα στοιχεία για την εκτίμηση των οικονομιών από την απλούστευση

Σύνοψη

Η πολιτική οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της ΕΕ απορροφά σχεδόν το ένα τρίτο των συνολικών δαπανών του ενωσιακού προϋπολογισμού. Ο γενικότερος στόχος της πολιτικής αυτής είναι η μείωση των αναπτυξιακών ανισορροπιών μεταξύ περιφερειών. Την περίοδο 2014‑2020, τα κονδύλια που διατέθηκαν για την πολιτική συνοχής, την κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ, ανήλθαν σε 352 δισεκατομμύρια ευρώ ή στο 37 % των συνολικών δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά την εν λόγω περίοδο.

Η πολιτική συνοχής υλοποιείται στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, κάτι που σημαίνει ότι την ευθύνη για την εφαρμογή της συγκεκριμένης πολιτικής και των σχετικών ταμείων, περιλαμβανομένων των δραστηριοτήτων ελέγχου, φέρουν από κοινού η Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Μολονότι η Επιτροπή παραμένει υπεύθυνη για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ, η διαχείριση και ο έλεγχος των πόρων και των προγραμμάτων της ΕΕ ανατίθενται επί της ουσίας στις αρχές των κρατών μελών. Τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες αυτών των αρχών καθορίζονται στον κανονισμό περί κοινών διατάξεων και περιλαμβάνουν την επιλογή των προς συγχρηματοδότηση έργων, καθώς και τον έλεγχό τους.

Η εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής συνεπάγεται έξοδα. Αυτό ισχύει για όλα τα καθήκοντα και τις δραστηριότητες τόσο των αρχών που είναι υπεύθυνες για ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα στα κράτη μέλη όσο και της Επιτροπής.

Στο πλαίσιο του εν προκειμένω ελέγχου, εξετάσαμε κατά πόσον τα εν λόγω έξοδα είναι συγκρίσιμα με τα αντίστοιχα έξοδα παρεμφερών καθεστώτων και κατά πόσον τα σχετικά στοιχεία είναι πλήρη, συνεπή και συνεκτικά. Εξετάσαμε επίσης κατά πόσον τα στοιχεία αυτά επιτρέπουν την ανάλυση και τη λήψη αποφάσεων για τη θέσπιση νομοθεσίας και την απλούστευση των κανόνων. Οι διαπιστώσεις και τα συμπεράσματά μας έχουν σημασία για την περίοδο προγραμματισμού 2021‑2027 και είναι χρήσιμα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου στα κράτη μέλη κατά την εν λόγω περίοδο.

Διαπιστώσαμε ότι το συνολικό κόστος εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής που παρουσιάζει η Επιτροπή είναι χαμηλό σε σύγκριση με άλλα ταμεία της ΕΕ και με διεθνώς χρηματοδοτούμενα προγράμματα. Ωστόσο, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα περί κόστους στοιχεία που είχε συλλέξει η Επιτροπή δεν ήταν πλήρη, συνεπή και συνεκτικά σε βαθμό που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν, παραδείγματος χάριν, για την αξιολόγηση του αντικτύπου της απλούστευσης των κανόνων της ΕΕ που αφορούν τον τρόπο εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής.

Επισημάναμε ότι, μολονότι τα προς συγχρηματοδότηση έξοδα που δηλώνονται στην Επιτροπή είναι γνωστά, τα στοιχεία σχετικά με τα έξοδα που δεν δηλώνονται είναι ελάχιστα έως και ανύπαρκτα. Προκειμένου να συγκεντρώνει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το μη δηλούμενο μέρος των εξόδων, η Επιτροπή διενεργεί έρευνες στα κράτη μέλη για την εκτίμηση των διοικητικών εξόδων. Θέσαμε εν αμφιβόλω την πληρότητα, τη συνέπεια και την ακρίβεια των στοιχείων στα οποία βασίστηκε η πλέον πρόσφατη εκτίμηση του 2018. Ωστόσο, η μελέτη αυτή θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για γενικευμένες συγκρίσεις υψηλού επιπέδου. Θεωρούμε ότι, όπως αναφέρει η Επιτροπή στη μελέτη της του 2018, τα έξοδα του 2,3 % στα οποία υποβάλλονται τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής είναι παρόμοια ή και χαμηλότερα από τα αντίστοιχα άλλων, διεθνώς χρηματοδοτούμενων, καθεστώτων.

Όσον αφορά την περίοδο 2014‑2020, η Επιτροπή εκτιμούσε, βάσει μελέτης του 2017, ότι η εισαγωγή 21 μέτρων απλούστευσης θα οδηγούσε σε μείωση των διοικητικών εξόδων. Ωστόσο, από έρευνα που διενεργήσαμε προέκυψε ότι τα περισσότερα κράτη μέλη αναμένουν αύξηση των διοικητικών εξόδων την περίοδο 2014‑2020.

Στο πλαίσιο της αιτιολογικής έκθεσης της νομοθετικής πρότασης για την περίοδο 2021‑2027, η Επιτροπή παρουσίασε δύο εκτιμήσεις προερχόμενες από τη μελέτη του 2018 σχετικά με συγκεκριμένα μέτρα απλούστευσης. Θεωρούμε ότι, για μία από τις εκτιμήσεις αυτές, η αιτιολογική έκθεση θα έπρεπε να είχε βασιστεί σε ένα περισσότερο ρεαλιστικό σενάριο.

Με τους κανονισμούς των περιόδων 2014‑2020 και 2021‑2027, η Επιτροπή εισήγαγε και πρότεινε διάφορα μέτρα απλούστευσης. Εκτίμηση της οικονομικής επίπτωσης πολλών από αυτά έχει επιχειρηθεί σε διάφορες μελέτες, συγκεκριμένα το 2012, το 2017 και το 2018. Ωστόσο, οι μελέτες αυτές δεν λάμβαναν υπόψη την πολυπλοκότητα των διοικητικών πρακτικών που εφαρμόζουν οι αρχές των κρατών μελών. Βάσει προηγούμενων εργασιών μας, θεωρούμε ότι, εξαιτίας αυτών των πρακτικών, ενδέχεται να μην πραγματοποιηθούν οι αναμενόμενες από τα μέτρα απλούστευσης οικονομίες.

Συνιστούμε στην Επιτροπή τα εξής:

• στο πλαίσιο των τακτικών μελετών των διοικητικών εξόδων, να αναγγέλλει τι θα εξεταστεί και πότε·
• να αξιολογεί κατά πόσον πραγματοποιούνται τα εκτιμώμενα διοικητικά έξοδα και οι προβλεπόμενες οικονομίες·
• να εξετάζει τις διοικητικές πρακτικές των κρατών μελών.

Εισαγωγή

Τα ταμεία της πολιτικής συνοχής και η διαχείρισή τους

Σκοπός της πολιτικής οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της ΕΕ (εφεξής στην παρούσα έκθεση «η πολιτική συνοχής») είναι η μείωση των αναπτυξιακών ανισορροπιών μεταξύ περιφερειών, η αναδιάρθρωση παρακμαζουσών βιομηχανικών περιοχών και η ενθάρρυνση της διασυνοριακής, διακρατικής και διαπεριφερειακής συνεργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι δαπάνες στον τομέα της πολιτικής συνοχής αντιστοιχούν περίπου στο 37 % του συνόλου των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ. Οι πόροι που διατέθηκαν για την πολιτική συνοχής, την κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ, ανέρχονταν σε 346 δισεκατομμύρια ευρώ την περίοδο προγραμματισμού 2007‑2013 (οι συνολικές πιστώσεις που διέθεσαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη ανέρχονταν σε 466 δισεκατομμύρια ευρώ) και 352 δισεκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2014‑2020 (οι συνολικές πιστώσεις που διέθεσαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη ανέρχονταν σε 473 δισεκατομμύρια ευρώ).

Η πολιτική συνοχής της ΕΕ διαρθρώνεται γύρω από τρία από τα πέντε ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία¹ (ΕΔΕΤ): το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). Τα τρία αυτά ταμεία είναι γνωστά ως τα ταμεία της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Το ΕΤΠΑ, το ΤΣ και το ΕΚΤ διέπονται από κοινούς κανόνες, πλην εξαιρέσεων που ορίζονται στον ειδικό κανονισμό που ισχύει για κάθε ταμείο.

Η πολιτική συνοχής υλοποιείται υπό το καθεστώς της επιμερισμένης διαχείρισης², κάτι που σημαίνει ότι την ευθύνη για την εφαρμογή της εν λόγω πολιτικής και των σχετικών ταμείων φέρουν από κοινού η Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Τα ταμεία αυτά εφαρμόζονται μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων, που καταρτίζουν τα κράτη μέλη και εγκρίνει η Επιτροπή και τα οποία περιγράφουν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη θα δαπανήσουν τη χρηματοδότηση της ΕΕ τη συγκεκριμένη περίοδο προγραμματισμού. Τα επιχειρησιακά προγράμματα (ΕΠ) χρηματοδοτούν έργα που επιλέγονται από τις διαχειριστικές αρχές των κρατών μελών και υλοποιούνται από τους δικαιούχους.

Την περίοδο προγραμματισμού 2007‑2013 υπήρχαν 441 ΕΠ που αφορούσαν τη συνοχή. Περί τα τέλη του 2019, σχεδόν το 90 % αυτών των ΕΠ είχε ήδη κλείσει³. Την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020 υπάρχουν 391 ΕΠ που βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη.

Για κάθε ΕΠ, το οικείο κράτος μέλος ορίζει τις αρχές που θα είναι αρμόδιες για την υλοποίησή του: διαχειριστική αρχή, αρχή πιστοποίησης και αρχή ελέγχου. Τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες των αρχών αυτών καθορίζονται στον κανονισμό περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ)⁴.

• Η διαχειριστική αρχή είναι αρμόδια για την εφαρμογή του ΕΠ. Αξιολογεί και επιλέγει τις αιτήσεις έργων και, στη συνέχεια, ελέγχει και παρακολουθεί την υλοποίηση των έργων.
• Η αρχή πιστοποίησης είναι υπεύθυνη για την ομαδοποίηση των δηλώσεων εξόδων που υποβάλλουν οι δικαιούχοι των έργων στις δηλώσεις δαπανών και στις αιτήσεις πληρωμής. Η αρχή πιστοποίησης υποβάλλει αυτές τις δηλώσεις και αιτήσεις στην Επιτροπή ζητώντας την απόδοση των σχετικών εξόδων, αλλά τις χρησιμοποιεί και για την κατάρτιση των ετήσιων λογαριασμών του ΕΠ.
• Η αρχή ελέγχου είναι αρμόδια για τη διατύπωση ετήσιας ανεξάρτητης γνώμης σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών, τη νομιμότητα των πραγματοποιηθεισών δαπανών και τη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης, με δική τους πρωτοβουλία, να συγκροτήσουν και άλλα όργανα, όπως συντονιστικούς ή ενδιάμεσους φορείς, τα οποία παρέχουν υποστήριξη κατά την εφαρμογή των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Ένας συντονιστικός φορέας ασκεί οριζόντια καθήκοντα που αφορούν διάφορα επιχειρησιακά προγράμματα. Οι ενδιάμεσοι φορείς είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς που ενεργούν υπό την καθοδήγηση μιας ειδικά οριζόμενης για τον σκοπό αυτό διαχειριστικής αρχής και, κατά κύριο λόγο, για ένα συγκεκριμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα, και αναλαμβάνουν καθήκοντα για λογαριασμό της έναντι των δικαιούχων που υλοποιούν πράξεις.

Σε επίπεδο Επιτροπής, δύο γενικές διευθύνσεις είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, η Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης (ΓΔ EMPL) και η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης (ΓΔ REGIO).

Η Επιτροπή διαπραγματεύεται και εγκρίνει τα επιχειρησιακά προγράμματα των κρατών μελών, παρέχει στις εθνικές αρχές καθοδήγηση και συγκεκριμένες οδηγίες απαραίτητες για την εκτέλεση των καθηκόντων τους και διενεργεί ελέγχους σε επίπεδο κράτους μέλους ή ελέγχους βάσει εγγράφων, στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εφαρμογής της πολιτικής. Εκτός από αυτά τα καθημερινά καθήκοντα, η Επιτροπή προτείνει τη βασική νομοθεσία για τον συγκεκριμένο τομέα πολιτικής, διαμορφώνοντας το πλαίσιο πολιτικής, και αξιολογεί τα προηγούμενα πλαίσια.

Οι σημαντικότερες δραστηριότητες των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και της Επιτροπής παρουσιάζονται στο γράφημα 1.

Σημ.: Τα κράτη μέλη μπορούν να συγκροτήσουν ενδιάμεσους φορείς υπό την ευθύνη της διαχειριστικής αρχής και της αρχής πιστοποίησης.

Πηγή: ΕΕΣ.

Έξοδα εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής

Οι δραστηριότητες που είναι αναγκαίες για την κατάρτιση και την εφαρμογή ενός προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων της διαχείρισης, της παρακολούθησης, της αξιολόγησης, της ενημέρωσης και επικοινωνίας, και του ελέγχου και του λογιστικού ελέγχου (βλέπε επίσης σημεία 06 έως 09) συνεπάγονται διοικητικά έξοδα σε διάφορα επίπεδα (βλέπε γράφημα 1):

Τα έξοδα της εφαρμογής των ταμείων μπορούν να χρηματοδοτούνται από τους προϋπολογισμούς της ΕΕ ή των κρατών μελών (εθνικούς ή περιφερειακούς προϋπολογισμούς) ή από συνδυασμό των δύο αυτών δυνατοτήτων, ως εξής:

1. Ορισμένα έξοδα καλύπτονται μόνον από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα έξοδα αυτά πραγματοποιούνται από την Επιτροπή, ως τεχνική βοήθεια παρεχόμενη με δική της πρωτοβουλία, όπως είναι ενδεικτικά τα μέτρα για τη δημιουργία διοικητικής ικανότητας, η εκπόνηση μελετών, οι αξιολογήσεις ή οι δράσεις για τη διάδοση πληροφοριών⁶. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ καλύπτει επίσης τα συνήθη διοικητικά έξοδα, όπως τα έξοδα προσωπικού και κτιρίων.
2. Ορισμένα έξοδα καλύπτονται με συγχρηματοδότηση τόσο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ όσο και από τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Τα έξοδα αυτά πραγματοποιούνται από τα κράτη μέλη και δηλώνονται ως τεχνική βοήθεια. Μπορούν να αφορούν δραστηριότητες ή πράξεις που υλοποιούνται μέσω ειδικού επιχειρησιακού προγράμματος τεχνικής βοήθειας ή στο πλαίσιο μίας εκ των προτεραιοτήτων συνήθους επιχειρησιακού προγράμματος. Οι πράξεις τεχνικής βοήθειας πρέπει να τηρούν όλες τις απαιτήσεις που θέτουν οι κανόνες που διέπουν την πολιτική συνοχής και αφορούν, παραδείγματος χάριν, τις διαδικασίες επιλογής, τις ρυθμίσεις περί διενέργειας ελέγχου και λογιστικού ελέγχου, τις δημόσιες συμβάσεις, την επιλεξιμότητα και την κατάρτιση αναφορών.
3. Ορισμένα έξοδα καλύπτονται μόνο από τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Η Επιτροπή δεν λαμβάνει στοιχεία σχετικά με τα έξοδα αυτά, δεδομένου ότι αυτά δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΚΔ.

Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει ποια έξοδα θα χρηματοδοτηθούν από τον εθνικό προϋπολογισμό και για ποια θα ζητήσει συγχρηματοδότηση, δηλώνοντάς τα ως τεχνική βοήθεια.

Η σχέση μεταξύ διοικητικών εξόδων και τεχνικής βοήθειας εμφανίζεται στον έγχρωμο κύκλο στο γράφημα 2, όπου ο εσωτερικός κύκλος αφορά τα έξοδα της Επιτροπής (βλέπε σημείο 12 (1)). Ο δεύτερος και ο τρίτος κύκλος αφορούν την τεχνική βοήθεια που δηλώνουν στην Επιτροπή τα κράτη μέλη (βλέπε σημείο 12 (2)). Ο εξωτερικός κύκλος αφορά τα διοικητικά έξοδα στα οποία υποβάλλονται τα κράτη μέλη, αλλά τα οποία δεν δηλώνονται στην Επιτροπή (βλέπε σημείο 12 (3)) και τα οποία η Επιτροπή επιχειρεί να εκτιμήσει σε μελέτες (βλέπε σημείο 15). Τα διαφορετικά χρώματα που χρησιμοποιούνται στον μεγαλύτερο κύκλο δείχνουν ποια αρχή επιβαρύνθηκε με τα έξοδα·καθίσταται έτσι εμφανές ότι, παραδείγματος χάριν, τα περισσότερα έξοδα επιβαρύνουν τα κράτη μέλη και ότι άνω του 50 % των εξόδων τεχνικής βοήθειας που διατίθεται στα κράτη μέλη πραγματοποιείται σε επίπεδο διαχειριστικών αρχών.

Σημ.: Το ποσό των 474 δισεκατομμυρίων περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση της ΕΕ (352 δισεκατομμύρια, βλέπε σημείο 02) και την εθνική συγχρηματοδότηση.

Πηγή: ΕΕΣ, βάσει στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2014‑2020.

Ο κανονισμός περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ) θέτει όρια ως προς τον βαθμό στον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να δηλώνουν την τεχνική βοήθεια. Για την περίοδο 2014‑2020, τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν απόδοση τέτοιων εξόδων μέχρι το ποσό που αντιστοιχεί στο 4 % των πιστώσεων που τους έχουν διατεθεί⁷. Ο ΚΚΔ ορίζει επίσης τις περιπτώσεις κατά τις οποίες το όριο αυτό μπορεί να αυξηθεί στο 6 %. Στο παράρτημα I παρουσιάζεται επισκόπηση των συνολικών ποσών που έχουν διατεθεί στην πολιτική συνοχής (473 δισεκατομμύρια ευρώ) και στην τεχνική βοήθεια (14 δισεκατομμύρια ευρώ) για την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020 ανά κράτος μέλος. Ανάλογα με το πρόγραμμα, η ΕΕ συγχρηματοδοτεί από το 50 % έως και το 100 % των δηλούμενων δαπανών τεχνικής βοήθειας.

Μεταξύ 2010 και 2018, η Επιτροπή ανέθεσε την εκπόνηση πέντε μελετών, προκειμένου να εκτιμήσει το ύψος των εξόδων που συνεπάγεται η εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής, καθώς και τον αντίκτυπο των μέτρων για την απλούστευση των κανόνων και των διατάξεων που εισήχθησαν με τις διάφορες νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής (βλέπε πλαίσιο 1).

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Στο πλαίσιο του εν προκειμένω ελέγχου εξετάσαμε τα έξοδα στα οποία υποβάλλονται η Επιτροπή και τα κράτη μέλη για την εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων. Εξετάσαμε επίσης κατά πόσον τα περί κόστους στοιχεία που τα κράτη μέλη οφείλουν να αναφέρουν στην Επιτροπή αποτελούν επαρκή βάση για τη λήψη διαχειριστικών αποφάσεων με αντικείμενο τη θέσπιση νομοθεσίας και την απλούστευση των σχετικών κανόνων και διατάξεων.

Οι διαπιστώσεις και τα συμπεράσματά μας έχουν σημασία για την περίοδο προγραμματισμού 2021‑2027 και είναι χρήσιμα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου στα κράτη μέλη κατά την εν λόγω περίοδο.

Εξετάσαμε τα έξοδα που συνεπάγεται η εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής και θέσαμε τα ακόλουθα ερωτήματα ελέγχου:

1. Είναι το συνολικό κόστος της εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής, όπως παρουσιάζεται από την Επιτροπή, συγκρίσιμο με το κόστος άλλων παρόμοιων καθεστώτων, και βασίζεται σε πλήρη, συνεπή και συνεκτικά αναλυτικά σχετικά στοιχεία;
2. Καθιστούν τα διαθέσιμα υποκείμενα περί κόστους στοιχεία δυνατή την ανάλυση και τη λήψη αποφάσεων για τη θέσπιση νομοθεσίας και την απλούστευση των κανόνων;

Οι ελεγκτικές εργασίες μας στο πλαίσιο της παρούσας έκθεσης κάλυψαν τόσο την Επιτροπή όσο και τις αρχές των κρατών μελών:

Για την εξέταση των στοιχείων που αφορούσαν το κόστος και των σχετικών διαδικασιών, εστιάσαμε κυρίως στην περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020. Ο έλεγχος βασίστηκε στις πληροφορίες που είχαν στη διάθεσή τους η Επιτροπή και τα κράτη μέλη στις 31 Δεκεμβρίου 2018.

Οι ελεγκτικές εργασίες μας δεν περιλάμβαναν:

1. εξέταση των οφελών που προκύπτουν από τις διαδικασίες που σχετίζονται με την εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής,
2. εξέταση των διοικητικών εξόδων των επιλεγμένων πράξεων σε επίπεδο δικαιούχου (βλέπε σημείο 11).

Παρατηρήσεις

Μολονότι το συνολικό κόστος που καταγράφηκε για την εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής είναι συγκριτικά χαμηλό, βασίζεται σε στοιχεία που δεν ήταν αρκούντως πλήρη, συνεπή και συνεκτικά

Η εφαρμογή κάθε πολιτικής ή προγράμματος συνεπάγεται έξοδα που αφορούν κυρίως το προσωπικό, τα συστήματα ΤΠ, τα κτίρια και τις υπηρεσίες. Η δημοσιοποίηση πλήρων, συνεπών και συνεκτικών πληροφοριών σχετικά με τα έξοδα αυτά είναι απαραίτητη, προκειμένου οι ευρωπαίοι πολίτες να βεβαιώνονται ότι οι πολιτικές εφαρμόζονται με αποδοτικό από οικονομική άποψη τρόπο. Τα έξοδα πρέπει να παραμένουν όσο το δυνατόν χαμηλά, καθώς όσο αυξάνονται τόσο λιγότεροι είναι οι πόροι που διατίθενται για την πραγματική υλοποίηση της σχετικής πολιτικής.

Η Επιτροπή καταρτίζει ετησίως αναφορές σχετικά με το κόστος της εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής, αλλά αυτό δεν γίνεται πάντοτε με συνέπεια

Ο δημοσιονομικός κανονισμός της ΕΕ απαιτεί από την Επιτροπή να προβαίνει σε εκτίμηση του κόστους και των οφελών των ελέγχων στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων κάθε ΓΔ¹³. Η Επιτροπή ορίζει το «κόστος των ελέγχων» ως τα έξοδα που συνεπάγονται οι περισσότερες πτυχές της εκτέλεσης ενωσιακών δαπανών, περιλαμβανομένης της εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής. Σε επίπεδο Επιτροπής, το κόστος αυτό περιλαμβάνει τα έξοδα που σχετίζονται πρωτίστως με το προσωπικό της που εμπλέκεται στην εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής, όπως στον προγραμματισμό, στην παρακολούθηση, στη δημοσιονομική διαχείριση, στη διοικητική και τεχνική βοήθεια και στον έλεγχο. Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται τα στοιχεία για την περίοδο 2013‑2018.

Η Επιτροπή παρουσιάζει το κόστος των ελέγχων στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων ως ποσοστό των πραγματοποιηθεισών πληρωμών. Λίγες είναι οι πληρωμές που πραγματοποιούνται κατά τα πρώτα έτη μιας περιόδου προγραμματισμού, καθώς τα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει την κατάρτιση των προγραμμάτων και τα έργα δεν έχουν ακόμη αρχίσει να υλοποιούνται. Ωστόσο, τα έξοδα της Επιτροπής είναι σχετικά σταθερά και δεν παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με τον όγκο των εκταμιευόμενων κονδυλίων. Οι διακυμάνσεις στα δημοσιευόμενα ποσοστά απορρέουν κυρίως από τις διακυμάνσεις του όγκου των πληρωμών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των προγραμμάτων.

Όπως και οι άλλες ΓΔ της Επιτροπής, οι ΓΔ που είναι αρμόδιες για την πολιτική συνοχής (ΓΔ EMPL και ΓΔ REGIO) εκτιμούν τα έξοδά τους χρησιμοποιώντας μέθοδο που έχει καθοριστεί από τις κεντρικές υπηρεσίες της Επιτροπής. Η μέθοδος αυτή συνίσταται στον πολλαπλασιασμό του αριθμού των υπαλλήλων που διατίθενται για την εκτέλεση της πολιτικής συνοχής με ένα μέσο κόστος ανά υπάλληλο, το οποίο καθορίζεται για κάθε κατηγορία υπαλλήλων. Σε συνέχεια των συστάσεων της Υπηρεσίας Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου της Επιτροπής, αυτή η μέθοδος κατανομής προσωπικού επικαιροποιήθηκε το 2018. Συγκεκριμένα, όπως διευκρίνισε στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της, η ΓΔ EMPL επεξεργάστηκε περαιτέρω τη μέθοδο που χρησιμοποιεί για την εκτίμηση των σχετικών ανθρώπινων πόρων, η οποία είχε να επικαιροποιηθεί από το 2013. Η αλλαγή αυτή, συνοδευόμενη από δύο διοικητικές αναδιοργανώσεις και τη σημαντική αύξηση του φόρτου εργασίας που συνδέεται με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο –πληροφορίες που αναφέρθηκαν μόλις στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του 2018– είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση κατά 50 % των εξόδων της ΓΔ EMPL που σχετίζονταν με την επιμερισμένη διαχείριση. Αυτό δημιουργεί αμφιβολίες ως προς την ακρίβεια των εξόδων που αναφέρθηκαν για την περίοδο 2013‑2017. Θεωρούμε ότι η επικαιροποιημένη μέθοδος που χρησιμοποιεί σήμερα η Επιτροπή τής επιτρέπει να ανταποκρίνεται επιτυχώς στις απαιτήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού (σημείο 23).

Τα κράτη μέλη έχουν μόνο ελλιπή στοιχεία σχετικά με τα διοικητικά έξοδα

Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν ποια έξοδα θα δηλώσουν στην Επιτροπή ως τεχνική βοήθεια (βλέπε σημείο 14). Το είδος των εξόδων που δηλώνονται διαφέρει από αρχή σε αρχή, ακόμη και εντός του αυτού κράτους μέλους. Ορισμένα από αυτά επιλέγουν να μην δηλώσουν όλα τα επιλέξιμα διοικητικά έξοδά τους ως τεχνική βοήθεια, προκειμένου, παραδείγματος χάριν, να χρησιμοποιήσουν περισσότερους από τους διαθέσιμους πόρους για επιχειρησιακά έργα. Στο γράφημα 3 παρουσιάζονται τα είδη των εξόδων που οι αρχές των πέντε κρατών μελών που ελέγξαμε δήλωναν ως τεχνική βοήθεια. Από τον πίνακα προκύπτει επίσης ότι ορισμένα κράτη μέλη επέλεξαν να μην δηλώσουν εν μέρει ή και εξ ολοκλήρου ορισμένα είδη εξόδων. Όσον αφορά τα έξοδα που δεν δηλώνονται στην Επιτροπή, αυτή δεν διαθέτει στοιχεία ούτε για το ύψος ούτε για το είδος τους (βλέπε επίσης σημείο 13).

Από τις απαντήσεις στην έρευνά μας προκύπτει ότι η τεχνική βοήθεια καλύπτει σημαντικό μέρος, αλλά όχι το σύνολο, των διοικητικών εξόδων των κρατών μελών (βλέπε γράφημα 2). Με άλλα λόγια, τα κράτη μέλη χρηματοδοτούν ένα μέρος των διοικητικών εξόδων από δικούς τους εθνικούς ή περιφερειακούς πόρους, χωρίς να το δηλώνουν στην Επιτροπή.

Για την περίοδο προγραμματισμού 2007‑2013, από την οποία λίγα μόνο ΕΠ είναι ακόμη ανοικτά, το 10 % των αρχών των κρατών μελών που απάντησαν στην έρευνά μας χρηματοδότησαν όλα τους τα έξοδα από εθνικούς πόρους. Στον αντίποδα αυτού, το 13 % των αρχών χρηματοδότησαν το σύνολο των εξόδων τους από την τεχνική βοήθεια (βλέπε πίνακα 2).

Η Επιτροπή εκτίμησε το ποσό που δηλώθηκε ως ποσοστό επί των συνολικών διοικητικών εξόδων των κρατών μελών, ζητώντας σχετικά στοιχεία από όλα τα κράτη μέλη. Κατέληξε σε εκτιμώμενο εύρος τιμών μεταξύ 30 % και 70 %¹⁴ (για την περίοδο προγραμματισμού 2007‑2013 για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ) το 2010, και σε ποσοστό 68 %¹⁵ (για την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020 και για τα πέντε ΕΔΕΤ) το 2018.

Από την έρευνά μας προκύπτει ότι το 41 % των συμμετεχόντων δεν ήταν σε θέση να εκτιμήσουν το ποσοστό των εξόδων που χρηματοδοτήθηκαν από την τεχνική βοήθεια (βλέπε πίνακα 2). Μολονότι τα έξοδα που δηλώνονται για τεχνική βοήθεια είναι γνωστά, στις περισσότερες περιπτώσεις (91 % των συμμετεχόντων) δεν προβλεπόταν σε εθνικό επίπεδο υποχρέωση προσδιορισμού των συνολικών εξόδων. Η κατάσταση αυτή δεν χαρακτηρίζει μόνο τους φορείς που εφαρμόζουν τα ταμεία της πολιτικής συνοχής: μόνο το 20 % των ανώτατων οργάνων ελέγχου επιβεβαίωσε ότι προβλέπονταν τέτοιες υποχρεώσεις για αμιγώς εθνικά ή περιφερειακά χρηματοδοτικά καθεστώτα.

Αν και οι αρχές των κρατών μελών, ως δημόσιοι φορείς, διαθέτουν λογιστικά συστήματα που καταγράφουν τα πραγματοποιούμενα έξοδα, το 62 % των αρχών που απάντησαν στην έρευνά μας υπάγονταν σε μεγαλύτερους οργανισμούς, όπως υπουργεία. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει διάκριση των εξόδων που σχετίζονται με τη δραστηριότητα των αρχών ενός προγράμματος που υλοποιούν την πολιτική συνοχής από τα έξοδα του μεγαλύτερου οργανισμού, με τον οποίο μοιράζονται κτιριακές εγκαταστάσεις ή συστήματα πληροφορικής, λόγου χάριν.

Η ad hoc μελέτη της Επιτροπής του 2018 για την εκτίμηση των διοικητικών εξόδων βασιζόταν σε εισερχόμενα στοιχεία που δεν ήταν αρκούντως πλήρη, συνεπή ή συνεκτικά

Καθώς δεν υπάρχουν πλήρη στοιχεία σχετικά με τα διοικητικά έξοδα των κρατών μελών, η Επιτροπή πραγματοποιεί σε τακτά χρονικά διαστήματα μελέτες για την εκτίμηση αυτών των εξόδων. Οι αναλύσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν από εξωτερικούς συμβούλους περί το 5ο έτος της εκάστοτε περιόδου προγραμματισμού και κατέληξαν στην έκδοση μελετών το 2010 (ΤΣ και ΕΤΠΑ), το 2012 (ΕΚΤ) και το 2018 που αφορούσαν και τα πέντε ΕΔΕΤ (βλέπε πλαίσιο 1).

Για τη μελέτη του 2018, ο σύμβουλος ζήτησε από όλες τις αρχές των κρατών μελών να διαβιβάσουν στοιχεία σχετικά με τα διοικητικά έξοδα συμπληρώνοντας σχετικό ερωτηματολόγιο. Στις εν λόγω αρχές περιλαμβάνονταν διαχειριστικές αρχές, αρχές πιστοποίησης και ελέγχου, καθώς και εθνικές αρχές συντονισμού, αλλά αποκλείστηκε σημαντικός αριθμός ενδιάμεσων φορέων.

Οι αρχές των κρατών μελών δεν ήταν νομικά υποχρεωμένες να απαντήσουν και, πράγματι, ορισμένες δεν απάντησαν. Το ποσοστό συμμετοχής κυμάνθηκε μεταξύ 13 % (Γερμανία) και 100 % (Δανία και Σλοβενία)¹⁶. Η τελική κάλυψη σε όλα τα κράτη μέλη και για τα πέντε ΕΔΕΤ ήταν 39 %¹⁷.

Ζητήσαμε από τους συμμετέχοντες στην έρευνά μας που δεν συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο του συμβούλου για τη μελέτη του 2018 να μας εκθέσουν τους λόγους για τους οποίους δεν απάντησαν. Ορισμένοι απάντησαν ότι αυτό οφειλόταν στην έλλειψη ανθρώπινων πόρων και ευχερώς διαθέσιμων στοιχείων. Άλλοι απάντησαν ότι ο χρόνος που επελέγη για να τους υποβληθεί το ερωτηματολόγιο δεν ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος: δεδομένου ότι οι δραστηριότητες κατανέμονται ανομοιόμορφα στη διάρκεια μιας περιόδου προγραμματισμού (λόγω της φύσης του τομέα πολιτικής), τα διοικητικά έξοδα των κρατών μελών κατανέμονται και αυτά άνισα κατά τη διάρκεια της περιόδου. Ως συνέπεια των ελλιπών απαντήσεων στο ερωτηματολόγιο, ο σύμβουλος κλήθηκε να κάνει αντισταθμιστικές προσαρμογές στα στοιχεία, προκειμένου να καλύψει τα κενά. Αυτό έγινε με τη χρήση έγκυρων απαντήσεων από «παρόμοιους» συμμετέχοντες¹⁸.

Όσον αφορά τα κράτη μέλη που απάντησαν, οι πόροι που χρειάστηκαν για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου δεν ήταν υπερβολικοί: όσοι απάντησαν στην έρευνά μας ανέφεραν ότι χρειάστηκαν κατά μέσο όρο 1,7 ανθρωποεβδομάδες για να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο.

Από τον έλεγχό μας στα επιλεγμένα κράτη μέλη και από τις απαντήσεις στην έρευνά μας προκύπτει ότι τα στοιχεία που υποβλήθηκαν στον σύμβουλο δεν ήταν αρκούντως πλήρη, συνεπή και συνεκτικά για τους ακόλουθους λόγους:

• Οι αρχές και των πέντε κρατών μελών που ελέγξαμε ισχυρίστηκαν ότι το πεδίο και η μεθοδολογία της διαδικασίας αυτής, καθώς και τα ερωτήματα, ήταν ασαφή και ότι δεν υπήρχαν κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες.
• Οι συμμετέχοντες στην έρευνά μας μπόρεσαν να εξαγάγουν από τα πληροφορικά συστήματά τους λίγο περισσότερο από το 50 % των πληροφοριών που απαιτούνταν για το ερωτηματολόγιο του συμβούλου. Κατά συνέπεια, αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν εκτιμήσεις για μεγάλο μέρος των πληροφοριών που τους ζητούνταν.
• Και για τα πέντε κράτη μέλη που ελέγξαμε, τα στοιχεία στα οποία βασίζονταν οι απαντήσεις των αρχών επαληθεύθηκαν ελάχιστα: ο σύμβουλος προέβη μόνο σε ελέγχους ευλογοφάνειας των στοιχείων.
• Οι πληροφορίες για τους ενδιάμεσους φορείς δεν περιλαμβάνονταν πάντοτε στις απαντήσεις ορισμένων αρχών σε τέσσερα από τα πέντε κράτη μέλη που ελέγξαμε.
• Ορισμένες αρχές και στα πέντε ελεγχθέντα κράτη μέλη ανέφεραν μόνο τα έξοδα που χρηματοδοτήθηκαν από την τεχνική βοήθεια, τα οποία δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο των διοικητικών εξόδων.
• Σε δύο από τα πέντε ελεγχθέντα κράτη μέλη, ορισμένα από τα αναφερόμενα στοιχεία δεν αφορούν μόνο την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020.
• Τα περί εξόδων στοιχεία χαρακτηρίζονταν από έλλειψη συνοχής σε τέσσερα από τα πέντε κράτη μέλη που ελέγξαμε: εντοπίσαμε έξοδα που δεν περιλαμβάνονταν στις αναφορές που αφορούσαν την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής. Σε ένα από τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, εντοπίσαμε επίσης έξοδα που είχαν μεν δηλωθεί, αλλά δεν σχετίζονταν εξ ολοκλήρου με την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής (βλέπε πλαίσιο 2).

Δύο αρχές δήλωσαν ότι, εάν είχαν ειδοποιηθεί εκ των προτέρων, θα μπορούσαν να έχουν παράσχει καλύτερα και περισσότερα στοιχεία. Εάν η ανάγκη για παροχή τέτοιων στοιχείων ήταν γνωστή από την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού, θα μπορούσαν να έχουν σχεδιάσει τα συστήματα και τις διαδικασίες τους κατά τρόπο που να παραγάγει τα απαιτούμενα στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν συνακολούθως να παρασχεθούν πολύ ευκολότερα και αποδοτικότερα και θα ήταν ακριβέστερα.

Για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ, τα αποτελέσματα της μελέτης του 2018 ήταν παρόμοια με εκείνα της προηγούμενης μελέτης του 2010. Ωστόσο, στη μελέτη του 2018 το εκτιμώμενο κόστος του ΕΚΤ για τα κράτη μέλη ήταν 2,8 %, σε σύγκριση με την εκτίμηση του 4,8 % στη μελέτη του 2012. Σύμφωνα με τη μελέτη του 2018, αυτή η μεγάλη μείωση των εξόδων θα μπορούσε να αποδοθεί πρωτίστως στις μειώσεις των εξόδων i) για παρακολούθηση και αξιολόγηση, ii) για επαλήθευση των αιτήσεων απόδοσης εξόδων [ιδίως λόγω της εκτεταμένης χρήσης των επιλογών απλουστευμένου κόστους (ΕΑΚ)] και iii) για δραστηριότητες ενημέρωσης και επικοινωνίας¹⁹.

Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι τα διοικητικά έξοδα είναι συγκριτικά χαμηλά

Το διοικητικό κόστος της πολιτικής συνοχής πρέπει να είναι εύλογο σε σύγκριση με το κόστος άλλων προγραμμάτων χρηματοδότησης επενδύσεων σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο.

Οι αδυναμίες που αναφέρθηκαν στα σημεία 33 έως 39 θέτουν εν αμφιβόλω την πληρότητα, τη συνέπεια και τη συνεκτικότητα των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν για τη μελέτη του 2018. Κατά συνέπεια, ο αναξιόπιστος χαρακτήρας των στοιχείων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την ανάλυσή τους, κάτι που σημαίνει ότι τα στοιχεία αυτά είναι κατάλληλα μόνο για γενικευμένες συγκρίσεις. Δεν παύει να ισχύει βέβαια ότι, ακόμη και εάν γίνει δεκτό ένα σημαντικό περιθώριο σφάλματος, τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι τα διοικητικά έξοδα για την εφαρμογή των ταμείων της πολιτικής συνοχής είναι συγκριτικά χαμηλά σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα.

Από τη μελέτη του 2018 προκύπτει ότι το μέσο κόστος της εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής για τα κράτη μέλη ανερχόταν στο 2,3 %²⁰ του συνόλου των διατεθέντων κονδυλίων. Το ΤΣ είναι το λιγότερο δαπανηρό από όλα τα ΕΔΕΤ, με τα διοικητικά έξοδα να ανέρχονται στο 1,8 %, και έπονται το ΕΤΠΑ (2,3 %) και το ΕΚΤ (2,8 %) (βλέπε πίνακα 1). Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα²¹ ότι οι διαφορές αυτές αντικατοπτρίζουν τη διαφορετική φύση των ταμείων, παραδείγματος χάριν, τα προγράμματα του ΤΣ περιέχουν κατά κανόνα λιγότερα αλλά μεγαλύτερα έργα από ό,τι τα αντίστοιχα του ΕΚΤ ή εμφανίζουν διακυμάνσεις του όγκου χρηματοδότησης. Συνεπώς, κατά τις συγκρίσεις πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διαφορετική φύση των ταμείων. Στη μελέτη του 2018 αναφέρεται ότι τα έξοδα εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής είναι χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του ΕΓΤΑΑ (8,3 %) και του ΕΤΘΑ (4,4 %).

Εκτός από τα έξοδα των κρατών μελών, τα έξοδα της Επιτροπής για το 2018 εκτιμώνται στο 0,36 % των συνολικών χρηματοδοτικών δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής. Εξ αυτών, τα έξοδα της ΓΔ EMPL ανέρχονται στο 0,18 % των δεσμευθέντων κονδυλίων του ΕΚΤ, ενώ της ΓΔ REGIO στο 0,42 % των δεσμευθέντων κονδυλίων του ΤΣ και του ΕΤΠΑ.

Η μελέτη του 2018 αναφέρεται επίσης σε προηγούμενες μελέτες, οι οποίες καταδείκνυαν ότι το κόστος εφαρμογής των ΕΔΕΤ είναι εύλογο σύμφωνα με διεθνείς συγκρίσεις. Οι μελέτες αυτές κατέληγαν στη διαπίστωση ότι τα έξοδα των κρατών μελών για την εφαρμογή των ΕΔΕΤ ήταν συγκρίσιμα με τις γενικές διοικητικές δαπάνες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), η οποία σε γενικές γραμμές έχει παρόμοιες δομές διαχείρισης και εφαρμογής (4,5 % των εξόδων των προγραμμάτων). Τα διοικητικά έξοδα των παγκόσμιων και περιφερειακών προγραμμάτων εταιρικής σχέσης της Παγκόσμιας Τράπεζας ανέρχονται στο 11 %.

Οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τα έξοδα δεν καθιστούσαν δυνατή την εκτίμηση του αντικτύπου της απλούστευσης των κανόνων της ΕΕ

Τα στοιχεία σχετικά με το διοικητικό κόστος της εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής έχουν ιδιαίτερη σημασία σε δύο στάδια κάθε περιόδου προγραμματισμού, ήτοι:

1. όταν προτείνεται νομοθεσία για μια περίοδο προγραμματισμού και τροποποιούνται, καταργούνται ή εισάγονται κανόνες· και
2. όταν κλείνει μια περίοδος προγραμματισμού και το τελικό ποσό των διοικητικών εξόδων μπορεί να υπολογιστεί και να εκτιμηθεί έναντι των αρχικών παραδοχών.

Για την αιτιολόγηση των αλλαγών στις νομοθετικές διατάξεις του νέου ΚΚΔ, οι μελέτες πρέπει να παρουσιάζουν στοιχεία και να χρησιμεύουν ως τεκμηριωμένη βάση για την από μέρους της Επιτροπής ορθή κατανόηση της πολυπλοκότητας των κανόνων και των διοικητικών πρακτικών που σχετίζονται με τα διοικητικά έξοδα. Οι πληροφορίες πρέπει να επιτρέπουν στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να αξιολογούν ποια μέτρα απλούστευσης θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικά και ποιος ο αναμενόμενος αντίκτυπός τους, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τα ρυθμιστικά οφέλη. Μόλις προχωρήσει αρκετά η εφαρμογή ενός προγράμματος, η Επιτροπή οφείλει να μετρήσει τις συνέπειες και να αναλύσει τον αντίκτυπο των μέτρων απλούστευσης, εφόσον τέτοια μέτρα εφαρμόζονται ήδη ή προβλέπεται να εφαρμοστούν την επόμενη περίοδο προγραμματισμού.

Η Επιτροπή είναι περισσότερο αισιόδοξη από τα κράτη μέλη όσον αφορά την εξοικονόμηση πόρων από τη ρυθμιστική απλούστευση κατά την περίοδο 2014-2020

Εξετάσαμε την από μέρους της Επιτροπής ανάλυση του αντικτύπου των μέτρων απλούστευσης και τη συγκρίναμε με τις απόψεις των κρατών μελών σχετικά με τα διοικητικά έξοδα για την περίοδο 2014‑2020. Οι μελέτες που εκπονήθηκαν κατά παραγγελία της Επιτροπής μεταξύ 2010 και 2018 (βλέπε πλαίσιο 1) βασίστηκαν σε στοιχεία από αρχικά στάδια της ίδιας περιόδου προγραμματισμού ή σε στοιχεία από την προηγούμενη περίοδο που χρησιμοποιήθηκαν ως σενάριο αναφοράς για την εκτίμηση του μελλοντικού αντικτύπου των θεσπισθέντων ή προταθέντων μέτρων απλούστευσης. Και στα δύο σενάρια, οι διαθέσιμες πληροφορίες δεν επαρκούσαν για την εκτίμηση του αντικτύπου των αλλαγών που επέφεραν τα μέτρα απλούστευσης.

Παράδειγμα της χρήσης στοιχείων από τα αρχικά στάδια της περιόδου προγραμματισμού είναι η μελέτη του 2017 (βλέπε πλαίσιο 1). Στο πλαίσιο προηγούμενων ελεγκτικών εργασιών μας²², είχαμε διαπιστώσει ότι η αργή εφαρμογή κατά την περίοδο 2014‑2020 είχε ως αποτέλεσμα ποσοστό απορρόφησης των διαθέσιμων κονδυλίων του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ και του ΤΣ της τάξης μόλις του 10 % κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017. Με δεδομένη αυτή τη μόνο κατά 10 % απορρόφηση των διατεθέντων κονδυλίων, είναι δύσκολο να εκτιμηθούν οι συνέπειες των εξεταζόμενων μέτρων απλούστευσης, καθώς, κατά κανόνα, η τροποποίηση κανόνων συνεπάγεται αλλαγή των διαδικασιών, απόκτηση νέων γνώσεων και επιμόρφωση. Η μελέτη του 2018 επιβεβαιώνει ότι ο αντίκτυπος της τροποποίησης των κανόνων επέρχεται μεν αλλά με καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να προκύψουν πειστικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι αλλαγές είχαν αντίκτυπο στα διοικητικά έξοδα²³.

Σκοπός των μέχρι σήμερα μελετών (βλέπε πλαίσιο 1) ήταν να εκτιμήσουν το ανώτατο όριο που θέτει η νομοθεσία για την τεχνική βοήθεια που παρέχουν τα διάφορα ταμεία της πολιτικής συνοχής και να παρουσιάσουν τις οικονομίες που αναμένεται να αποφέρουν μελλοντικά τα μέτρα απλούστευσης. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν έχει ακόμη αξιολογήσει κατά πόσον έχουν όντως πραγματοποιηθεί οι εν λόγω οικονομίες. Μολονότι έχουν πλέον κλείσει σχεδόν όλα τα επιχειρησιακά προγράμματα της περιόδου 2007‑2013 (βλέπε σημείο 05), η Επιτροπή δεν έχει ακόμη υπολογίσει και εκτιμήσει τη διαφορά μεταξύ του εκτιμώμενου και του πραγματικού αντικτύπου των μέτρων απλούστευσης.

Στη μελέτη της Επιτροπής του 2017 (βλέπε πλαίσιο 1), εξεταζόταν κατά πόσον 21 επιλεγμένα μέτρα απλούστευσης που εισήχθησαν με τον ΚΚΔ για την περίοδο 2014‑2020 είχαν αποφέρει τις αναμενόμενες μειώσεις εξόδων και για τα πέντε ΕΔΕΤ (βλέπε παράρτημα III).

Από τη μελέτη προέκυψε ότι, συνολικά, τα 21 μέτρα απλούστευσης αναμένεται να επιφέρουν μείωση των διοικητικών εξόδων που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής στον τομέα της δημόσιας διοίκησης σε ποσοστό από 4 % έως 8 % για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ και από 2 % έως 5 % για το ΕΚΤ²⁴. Η μελέτη κατέληγε επίσης στη διαπίστωση ότι το κανονιστικό όριο για την τεχνική βοήθεια, που επί του παρόντος έχει τεθεί στο 4 % των χορηγούμενων πόρων, θα μπορούσε να μειωθεί σε 3,7‑3,8 % για τα ΕΔΕΤ.

Στο πλαίσιο της έρευνάς μας και κατά τις επισκέψεις μας στις αρμόδιες εκτελεστικές αρχές, τους ζητήσαμε να μας διευκρινίσουν προς ποια κατεύθυνση ανέμεναν να εξελιχθούν τα διοικητικά έξοδα της περιόδου 2014‑2020 σε σχέση με τα αντίστοιχα της περιόδου 2007‑2013. Περί το 58 % όσων απάντησαν ανέμενε ότι τα έξοδά θα αυξάνονταν, ενώ το 20 % δεν ανέμενε αλλαγή, πράγμα που σημαίνει ότι το 78 % πιστεύει ότι τα διοικητικά έξοδα είτε θα αυξηθούν είτε θα παραμείνουν τα ίδια με αυτά της προηγούμενης περιόδου. Σύμφωνα με όσους απάντησαν, οι σημαντικότεροι παράγοντες που οι αρχές των κρατών μελών αναμένουν ότι θα συμβάλουν στην αύξηση του κόστους είναι ο αριθμός των νομικών πράξεων της ΕΕ και οι δυσκολίες στην ερμηνεία τους, καθώς και ο αριθμός των καθηκόντων που επιβάλλει η νομοθεσία στις αρχές των κρατών μελών.

Η πρόβλεψη αύξησης των διοικητικών εξόδων από την πλειονότητα των συμμετεχόντων από τα κράτη μέλη έρχεται σε σύγκρουση με την εκτίμηση της Επιτροπής που προβλέπει τη μείωσή τους.

Ο αντίκτυπος των προτεινόμενων μέτρων απλούστευσης για την περίοδο 2021-2027 είναι αβέβαιος

Αναφέραμε ανωτέρω στο σημείο 41 ότι τα στοιχεία για τη μελέτη του 2018 ήταν κατάλληλα μόνο για γενικευμένες συγκρίσεις. Συνεπεία αυτού, η χρήση των μεμονωμένων στοιχείων της μελέτης του 2018 ως βάσης για λεπτομερείς τροποποιήσεις των νομοθετικών κανόνων φαίνεται να είναι πολύ δύσκολη και θα πρέπει να γίνεται με προσοχή. Η Επιτροπή επιβεβαιώνει στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης για τον νέο ΚΚΔ ότι πολλές από τις απλουστεύσεις είναι δύσκολο να προσδιοριστούν ποσοτικά εκ των προτέρων²⁵. Ωστόσο, στην αιτιολογική έκθεση, επέλεξε να παρουσιάσει δύο συγκεκριμένες εκτιμήσεις που αφορούν συγκεκριμένες τροποποιήσεις των διατάξεων του προτεινόμενου κανονισμού 2021‑2027 (βλέπε πλαίσιο 3).

Η εκτίμηση αναφορικά με την περισσότερο εκτεταμένη χρήση των επιλογών απλουστευμένου κόστους (βλέπε πρώτη περίπτωση στο πλαίσιο 3) είναι μία από τις δύο εκτιμήσεις που περιείχε η μελέτη του 2018 για αυτό το μέτρο απλούστευσης. Ωστόσο, η ίδια η μελέτη του 2018 αναφέρεται σε αυτή τη συγκεκριμένη εκτίμηση ως «ακραίο» σενάριο, το οποίο «προς το παρόν δεν είναι ρεαλιστικό». Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα περισσότερο ρεαλιστικό σενάριο θα είχε ως αποτέλεσμα εξοικονόμηση πόρων της τάξης του 1 %-2 %²⁶. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν παρουσίασε το περισσότερο ρεαλιστικό σενάριο κατά τη νομοθετική συζήτηση.

Στη μελέτη της Επιτροπής του 2018 (βλέπε πλαίσιο 1) εξετάστηκε ο αναμενόμενος αντίκτυπος οκτώ από τα 80 μέτρα απλούστευσης που θεσπίστηκαν με την πρόταση για την περίοδο 2021‑2027. Η Επιτροπή προσδιόρισε αυτά τα οκτώ μέτρα ως ιδιαίτερα σημαντικά για την εκτίμηση του αντικτύπου. Η μελέτη δεν προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο έγινε η επιλογή αυτών των μέτρων.

Σε σύγκριση με την περίοδο 2014‑2020 ως περίοδο αναφοράς, η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα οκτώ προτεινόμενα μέτρα απλούστευσης θα οδηγήσουν σε μείωση μόλις κατά 0,2 εκατοστιαίες μονάδες²⁷ των διοικητικών εξόδων που αφορούν τα ταμεία της πολιτικής συνοχής και το ΕΤΘΑ. Δύο μέτρα αντιστοιχούν από μόνα τους περίπου στο 80 % αυτής της μείωσης: οι λιγότερες επαληθεύσεις και η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των ΑΕΚ (βλέπε σημείο 39).

Διαπιστώσαμε ότι τα κράτη μέλη που συμμετείχαν στην έρευνα φαίνεται να συμφωνούν ότι, για την περίοδο 2021‑2027, θα υπάρξει μείωση των διοικητικών εξόδων για τις αρχές των κρατών μελών. Όσοι απάντησαν από τα κράτη μέλη δήλωσαν ότι οι κύριοι παράγοντες για την επίτευξη της μείωσης αυτής θα ήταν οι σαφέστερες διατάξεις, η μείωση του αριθμού των νομικών πράξεων της ΕΕ, η μείωση των καθηκόντων που ανατίθενται στις αρχές και η περισσότερο εκτεταμένη χρήση των ΕΑΚ. Στη γνώμη μας σχετικά με τον προτεινόμενο ΚΚΔ για την περίοδο 2021‑2027, επιβεβαιώνουμε ότι το νομοθετικό πλαίσιο ακολουθεί μια απλουστευμένη συνολική δομή και ότι περιλαμβάνει μειωμένο αριθμό σημαντικά συνοπτικότερων κανονισμών²⁸.

Ωστόσο, στη γνώμη μας²⁹ αναφέρουμε επίσης ότι ορισμένες διατάξεις χαρακτηρίζονται από έλλειψη σαφήνειας ως προς την εφαρμογή τους. Οι διατάξεις αυτές μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε κατασπατάληση διοικητικών πόρων σε περιττές συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής τους και στην ανάγκη πρόσθετης καθοδήγησης από την Επιτροπή. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει κίνδυνος οι μειώσεις του διοικητικού κόστους να είναι μικρότερες από τις εκτιμώμενες ή και να μην επέλθουν καθόλου (βλέπε σημείο 57).

Ο μηχανισμός συγχρηματοδότησης της τεχνικής βοήθειας προς τα κράτη μέλη για την προηγούμενη και την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού βασιζόταν στα έξοδα που σχετίζονταν κυρίως με δραστηριότητες του προσωπικού. Αυτό συνεπάγεται κινδύνους που συνδέονται με ανακριβή κριτήρια πληρωμής και επιλεξιμότητας. Για την περίοδο 2021‑2027, ο προτεινόμενος κανονισμός εισηγείται την αλλαγή της κατάστασης, με τον μηχανισμό να βασίζεται αντιθέτως σε έναν ενιαίο συντελεστή επιχειρησιακών δαπανών³⁰, κάτι που θα μειώσει σημαντικά τον χρηματοπιστωτικό κίνδυνο και τον κίνδυνο συμμόρφωσης που συνδέονται με την τεχνική βοήθεια.

Επιπλέον, ο προτεινόμενος κανονισμός για την περίοδο 2021‑2027 εισηγείται την τροποποίηση του ορίου που ισχύει για την υποστήριξη που παρέχεται στο πλαίσιο της τεχνικής βοήθειας (βλέπε σημείο 14 και πλαίσιο 4). Συνολικά, λόγω δε του χαμηλότερου ποσοστού χρηματοδότησης της τεχνικής βοήθειας από το Ταμείο Συνοχής και το ΕΤΠΑ στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη», θεωρούμε ότι αυτό θα πρέπει να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των κονδυλίων της ΕΕ που δαπανώνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για τεχνική βοήθεια στα κράτη μέλη.

Ορισμένα κράτη μέλη ενδέχεται να επιβαρυνθούν με έξοδα που υπερβαίνουν το όριο του κατ’ αποκοπή ποσοστού (βλέπε πλαίσιο 4 και γράφημα 2) και ορισμένα άλλα θα δαπανήσουν σημαντικά ποσά για την κάλυψη των διοικητικών εξόδων. Θεωρούμε ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει κίνητρο ώστε τα κράτη μέλη να επιδιώξουν μειώσεις του κόστους μέσω της απλούστευσης των κανόνων της περιόδου 2021‑2027, προωθώντας έμμεσα τη διερεύνηση τρόπων για την περαιτέρω απλούστευση των κανόνων της ΕΕ. Ένα άλλο σχετικό στοιχείο που θα μπορούσε να διερευνηθεί εν προκειμένω θα ήταν η εξέταση από τα κράτη μέλη των διοικητικών διεργασιών και διαδικασιών τους για τον εντοπισμό ανεπαρκειών ή περιττών περιπλοκών.

Η Επιτροπή παρέβλεψε σημαντικά στοιχεία για τη λήψη αποφάσεων και την απλούστευση των κανόνων

Όπως αναφέρουμε στο ενημερωτικό έγγραφο που εκπονήσαμε για την απλούστευση³¹, ορισμένα από τα μεγαλύτερα περιθώρια απλούστευσης εντοπίζονται στις εθνικές και περιφερειακές διαδικασίες, οι οποίες είναι ανεξάρτητες από τους κανονισμούς της ΕΕ και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να επηρεαστούν από την Επιτροπή.

Σε ορισμένες από τις μελέτες που αναφέρονται στο πλαίσιο 1, η Επιτροπή αξιολόγησε διάφορα μέτρα απλούστευσης για τις περιόδους 2014‑2020 και 2021‑2027 (βλέπε σημείο 48) από την άποψη των οικονομικών επιπτώσεών τους. Όσον αφορά τη μελέτη της Επιτροπής του 2018, ο σύμβουλος συγκέντρωσε πληροφορίες από τα κράτη μέλη μέσω ερωτηματολογίων (βλέπε σημείο 33). Πριν από την αποστολή των ερωτηματολογίων, ο σύμβουλος, σε συνεννόηση με την Επιτροπή, καθόρισε τα διοικητικά καθήκοντα και τα παρέθεσε αναλυτικά στην έκθεση μεθοδολογίας βάσει της σχετικής διάταξης του ΚΚΔ 2014‑2020 και άλλων συναφών κανονισμών (βλέπε παράρτημα II).

Ενώ η μελέτη εξετάζει την εφαρμογή των μέτρων απλούστευσης που εισάγονται σε επίπεδο ΕΕ, δεν αναφέρεται σε πρακτικές και πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο εκτέλεσης των καθηκόντων αυτών από τα κράτη μέλη. Από τις ελεγκτικές εργασίες μας στο πλαίσιο του ενημερωτικού εγγράφου μας σχετικά με την απλούστευση³² προέκυψε ότι οι διοικητικές πρακτικές και τα σχετικά διοικητικά έξοδα για τις αρχές και τους δικαιούχους ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ κρατών μελών και ΕΠ³³. Διαπιστώσαμε ότι αυτό ισχύει, παραδείγματος χάριν, όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο υποβάλλονται οι αιτήσεις έργων, το μέγεθος των αιτήσεων και τον όγκο των πληροφοριών που καλούνται να παράσχουν οι αιτούντες³⁴. Εάν τα ανωτέρω είχαν ληφθεί υπόψη, ο σύμβουλος θα είχε κατανοήσει καλύτερα τους λόγους που καθορίζουν το ύψος των διοικητικών εξόδων και θα μπορούσε να έχει διαμορφώσει άποψη για τον αναμενόμενο αντίκτυπο των μέτρων απλούστευσης.

Συμπεράσματα και συστάσεις

Διαπιστώσαμε ότι το συνολικό κόστος εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής που παρουσιάζει η Επιτροπή είναι χαμηλό σε σύγκριση με άλλα ταμεία της ΕΕ και με διεθνώς χρηματοδοτούμενα προγράμματα. Ωστόσο, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα περί κόστους στοιχεία που είχε συλλέξει η Επιτροπή δεν ήταν πλήρη, συνεπή και συνεκτικά σε βαθμό που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν, παραδείγματος χάριν, για την αξιολόγηση του αντικτύπου της απλούστευσης των κανόνων της ΕΕ που αφορούν τον τρόπο εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής.

Τα κράτη μέλη δηλώνουν στην ΕΕ προς απόδοση μέρος των εξόδων στα οποία υποβάλλονται για την εφαρμογή των προγραμμάτων. Πρόκειται για την καλούμενη τεχνική βοήθεια. Παρόλο που τα έξοδα που δηλώνονται ως τεχνική βοήθεια είναι γνωστά, σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν ελάχιστα ή και καθόλου στοιχεία για το μη δηλούμενο τμήμα που έρχεται να προστεθεί στην τεχνική βοήθεια. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πραγματοποιεί κατά καιρούς μελέτες για την εκτίμηση των διοικητικών εξόδων. Η τελευταία εξ αυτών δημοσιεύθηκε το 2018 και περιέχει εκτίμηση των διοικητικών εξόδων για την περίοδο 2021‑2027. Διαπιστώσαμε ότι, ενώ τα σχετικά δεδομένα δεν ήταν αρκούντως συνεπή, συνεκτικά και πλήρη, η μελέτη θα μπορούσε, παρ’ όλα αυτά, να χρησιμοποιηθεί για ορισμένες γενικευμένες συγκρίσεις. Επιπλέον, οι αρχές δύο κρατών μελών επιβεβαίωσαν την άποψή μας ότι θα μπορούσαν να είχαν παράσχει περισσότερα και καλύτερα στοιχεία, εάν είχαν ενημερωθεί προηγουμένως (σημεία 26 έως 39).

Κατόπιν σύγκρισης των εξόδων εφαρμογής των ταμείων της πολιτικής συνοχής με εκείνα που αναφέρονται από άλλους διεθνείς οργανισμούς, διαπιστώσαμε ότι τα έξοδα του 2,3 % στα οποία υποβάλλονται τα κράτη μέλη, όπως δηλώνει η Επιτροπή, είναι συγκριτικά χαμηλά (σημεία 40 έως 44).

Προκειμένου να εξασφαλίζεται ένα σοβαρό ποσοστό συμμετοχής στις μελέτες, το οποίο θα επιτρέπει την αξιολόγηση και την εξαγωγή συμπερασμάτων επί συγκεκριμένων στοιχείων που αυτές διερευνούν, η Επιτροπή οφείλει:

1. στις αρχές της περιόδου προγραμματισμού, να αναγγέλλει τη μελέτη στα κράτη μέλη·
2. στην αναγγελία αυτή προς τα κράτη μέλη να συμπεριλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο και τα δεδομένα που πρέπει να παρασχεθούν, καθώς και το πότε·
3. να παρέχει υποστήριξη στα κράτη μέλη κατά τη συλλογή και την ενοποίηση των στοιχείων·
4. να εξασφαλίζει την επαλήθευση των στοιχείων που συλλέγονται στο πλαίσιο των μελετών, λαμβάνοντας υπόψη τις ήδη εφαρμοζόμενες διαδικασίες ελέγχου των κρατών μελών και της ΕΕ, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα στοιχεία αυτά είναι ποιοτικά.

Χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της σύστασης: για τα στοιχεία α) και β) τέλος του 2021 και για τα στοιχεία γ) και δ) τέλος του 2024.

Οι περισσότερες μελέτες της Επιτροπής πραγματοποιήθηκαν στις αρχές των περιόδων προγραμματισμού. Ωστόσο, δεδομένου ότι τα μέτρα απλούστευσης υλοποιούνται με κάποια καθυστέρηση, η αξιολόγηση του αντικτύπου τους σε πρώιμο στάδιο είναι δυσχερής ή μειώνει την αξία τους. Για την περίοδο προγραμματισμού 2007‑2013, η Επιτροπή δεν έχει ακόμη αξιολογήσει τη διαφορά μεταξύ του εκτιμώμενου και του πραγματικού αντικτύπου των μέτρων απλούστευσης, μολονότι έχουν κλείσει σχεδόν όλα τα επιχειρησιακά προγράμματα (σημεία 47 έως 49).

Όσον αφορά την περίοδο 2014‑2020, η Επιτροπή εκτιμούσε, βάσει μελέτης του 2017, ότι η εισαγωγή 21 μέτρων απλούστευσης θα οδηγούσε σε μείωση των διοικητικών εξόδων κατά 4 % έως 8 % για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ, και κατά 2 % έως 5 % για το ΕΚΤ. Ωστόσο, από την έρευνά μας προκύπτει ότι η πλειονότητα των κρατών μελών που απάντησαν είναι της άποψης ότι τα διοικητικά έξοδα θα αυξηθούν την περίοδο 2014‑2020 (σημεία 50 έως 52).

Μόλις η εφαρμογή ενός προγράμματος έχει προχωρήσει αρκετά, η Επιτροπή οφείλει να εξετάζει δείγμα των επιχειρησιακών προγραμμάτων, αρχής γενομένης από την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020, προκειμένου να μετρά τις συνέπειες και να αναλύει τον αντίκτυπο των μέτρων απλούστευσης.

Χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της σύστασης: τέλος του 2022.

Στο πλαίσιο της αιτιολογικής έκθεσης της νομοθετικής πρότασης για την περίοδο 2021‑2027, η Επιτροπή παρουσίασε δύο εκτιμήσεις από τη μελέτη του 2018, η οποία αφορούσε συγκεκριμένα μέτρα απλούστευσης. Η μία από αυτές χαρακτηριζόταν ως μη ρεαλιστική από τον ίδιο τον συντάκτη της μελέτης. Θεωρούμε ότι ως βάση της αιτιολογικής έκθεσης θα έπρεπε να είχε χρησιμοποιηθεί το περισσότερο ρεαλιστικό σενάριο (σημεία 54 και 55).

Βάσει της μελέτης του 2018, η Επιτροπή εκτίμησε ότι τα διοικητικά έξοδα της περιόδου 2021‑2027 θα ήταν χαμηλότερα περίπου κατά 0,2 εκατοστιαίες μονάδες από τα αντίστοιχα της περιόδου 2014‑2020. Από την έρευνά μας προκύπτει ότι οι αρχές των κρατών μελών που απάντησαν επιβεβαιώνουν αυτή την εκτίμηση, εάν, παραδείγματος χάριν, αποσαφηνιστούν ορισμένες διατάξεις, προταθούν λιγότερες νομοθετικές πράξεις από μέρους της ΕΕ και λιγότερα καθήκοντα για τα κράτη μέλη, και αυξηθεί η χρήση των ΕΑΚ. Ωστόσο, βάσει της γνώμης που διατυπώσαμε σχετικά με τη νέα νομοθετική πρόταση, ορισμένες διατάξεις δεν είναι σαφείς, γεγονός που θέτει εν αμφιβόλω κατά πόσον θα επιτευχθούν οι προβλεπόμενες οικονομίες (σημεία 56 έως 59).

Οι κανόνες για την απόδοση των εξόδων της τεχνικής βοήθειας έχουν αλλάξει στη νομοθετική πρόταση για την περίοδο 2021‑2027. Εάν η πρόταση αυτή εγκριθεί, η τεχνική βοήθεια θα καταβάλλεται ως ενιαίος συντελεστής επί των επιχειρησιακών δαπανών με όριο για κάθε ταμείο της πολιτικής συνοχής. Με την αλλαγή αυτή, ο χρηματοπιστωτικός κίνδυνος και ο κίνδυνος συμμόρφωσης που συνδέονται με την τεχνική βοήθεια αναμένεται να μειωθούν σημαντικά και να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση των πόρων της ΕΕ που δαπανώνται για τεχνική βοήθεια προς τα κράτη μέλη (σημεία 60 έως 62).

Με τους κανονισμούς των περιόδων 2014‑2020 και 2021‑2027, η Επιτροπή εισήγαγε και πρότεινε διάφορα μέτρα απλούστευσης. Η οικονομική επίπτωση πολλών από αυτά τα μέτρα απλούστευσης έχει εκτιμηθεί από την Επιτροπή. Ωστόσο, οι μελέτες αυτές δεν λάμβαναν υπόψη την πολυπλοκότητα των διοικητικών πρακτικών που εφαρμόζουν οι αρχές των κρατών μελών. Βάσει προηγούμενων εργασιών μας, θεωρούμε ότι ορισμένα από τα μεγαλύτερα περιθώρια απλούστευσης ενδέχεται να τα έχουν οι εθνικές και περιφερειακές διαδικασίες που είναι ανεξάρτητες από τους κανονισμούς της ΕΕ (σημεία 63 έως 65).

Σε συνεννόηση με τα κράτη μέλη, η Επιτροπή οφείλει, ήδη για την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020, να αξιολογήσει τις διοικητικές πρακτικές και διαδικασίες που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη, προκειμένου να εξαλειφθούν οι αδυναμίες (όπως ο κανονιστικός υπερθεματισμός) και να διαδοθούν παραδείγματα αποδοτικών διοικητικών πρακτικών και διαδικασιών προς όλες τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών.

Χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της σύστασης: τέλος του 2021.

Η παρούσα έκθεση εγκρίθηκε από το Τμήμα II, του οποίου προεδρεύει η Iliana Ivanova, Μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο Λουξεμβούργο, κατά τη συνεδρίασή του της 26ης Φεβρουαρίου 2020.

Για το Ελεγκτικό Συνέδριο

Klaus-Heiner Lehne
Πρόεδρος

Παραρτήματα

Παράρτημα I - Επισκόπηση των συνολικών πιστώσεων της πολιτικής συνοχής και της τεχνικής βοήθειας για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 ανά κράτος μέλος (σε ευρώ)

Σημ.: Δεν περιλαμβάνεται η διασυνοριακή συνεργασία της ΕΕ. Ποσά στις 31.12.2018
Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Παράρτημα II - Διοικητικά καθήκοντα, όπως καταγράφηκαν από τον σύμβουλο σε συνεννόηση με την Επιτροπή

Πηγή: Spatial Foresight και t33, «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Οκτώβριος 2018.

Παράρτημα III - Τα 21 μέτρα απλούστευσης στο πλαίσιο του ΚΚΔ 2014-2020 που επιλέχθηκαν και αναλύθηκαν υπό το πρίσμα των προβλεπόμενων μειώσεων του διοικητικού κόστους

Πηγή: SWECO, t33 and Spatial Foresight, «Use of new provisions on simplification during the early implementation phase of ESIF», Ιούνιος 2017.

Aκρωνύμια και συντομογραφίες

ΓΔ BUDG: Γενική Διεύθυνση Προϋπολογισμού

ΓΔ EMPL: Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης

ΓΔ REGIO: Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης

ΕΑΚ: Επιλογές απλουστευμένου κόστους

ΕΤΘΑ: Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας

ΚΚΔ: Κανονισμός περί κοινών διατάξεων

ΤΠ: Τεχνολογία πληροφοριών

Γλωσσάριο

Αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές: Οι φορείς των κρατών μελών που είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση και την παρακολούθηση της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από τα ΕΔΕΤ. Υπάρχουν τρία είδη αρχών: οι διαχειριστικές αρχές (συχνά υποστηριζόμενες από ενδιάμεσους φορείς), οι αρχές πιστοποίησης και οι αρχές ελέγχου.

Αρχή ελέγχου: Ανεξάρτητος εθνικός ή περιφερειακός φορέας, αρμόδιος να κρίνει κατά πόσον οι ετήσιοι λογαριασμοί που υποβάλλουν οι αρχές πιστοποίησης απεικονίζουν εύλογα και με ακρίβεια την οικονομική κατάσταση, οι δαπάνες που δηλώνονται στην Επιτροπή είναι νόμιμες και κανονικές, και τα συστήματα ελέγχου των ΕΠ λειτουργούν σωστά. Η αρχή ελέγχου μπορεί να εξετάζει, μέσω των ελέγχων συστημάτων που διενεργεί, τα μέτρα καταπολέμησης της απάτης που θεσπίζουν οι διαχειριστικές αρχές και να εντοπίζει περιπτώσεις πιθανολογούμενης απάτης κατά τους ελέγχους πράξεων.

Αρχή πιστοποίησης: Εθνική, περιφερειακή ή τοπική δημόσια αρχή, υπεύθυνη για την κατάρτιση των ετήσιων λογαριασμών των ΕΠ και την πιστοποίηση της πληρότητας και της ακρίβειάς τους. Είναι επίσης υπεύθυνη για την υποβολή των αιτήσεων πληρωμής στην Επιτροπή. Μπορεί να διενεργεί ελέγχους που οδηγούν ενδεχομένως στον εντοπισμό περιπτώσεων πιθανολογούμενης απάτης.

Διαχειριστική αρχή: Εθνική, περιφερειακή ή τοπική δημόσια αρχή (ή άλλος δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας) που ορίζεται από το κράτος μέλος για τη διαχείριση ενός ΕΠ. Στα καθήκοντά της συγκαταλέγονται η επιλογή των προς χρηματοδότηση έργων, η παρακολούθηση της υλοποίησής τους και η υποβολή αναφορών στην Επιτροπή σχετικά με τις διάφορες οικονομικές πτυχές και τα επιτυγχανόμενα αποτελέσματα. Είναι επίσης ο φορέας που επιβάλλει δημοσιονομικές διορθώσεις σε δικαιούχους σε συνέχεια ελέγχων που διενεργούνται από την Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) ή οποιαδήποτε αρχή του οικείου κράτους μέλους.

Διοικητικά έξοδα: Έξοδα με τα οποία επιβαρύνονται η Επιτροπή (διοικητικά έξοδα της Επιτροπής) και οι αρχές των κρατών μελών (διοικητικά έξοδα των κρατών μελών) κατά την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής.

Εκ των προτέρων εκτίμηση επιπτώσεων: Εργαλείο πολιτικής που αποσκοπεί στη συλλογή στοιχείων (περιλαμβανομένων των αποτελεσμάτων αξιολογήσεων) προκειμένου να αξιολογηθεί αν δικαιολογείται μελλοντική ανάληψη νομοθετικής ή μη νομοθετικής δράσης από την ΕΕ, καθώς και ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος σχεδιασμού της εν λόγω δράσης ώστε να επιτευχθούν οι επιθυμητοί στόχοι πολιτικής. Στην εκτίμηση επιπτώσεων πρέπει να προσδιορίζεται και να περιγράφεται το προς αντιμετώπιση πρόβλημα, να καθορίζονται στόχοι, να διατυπώνονται επιλογές πολιτικής και να αξιολογείται ο αντίκτυπος των επιλογών αυτών. Το σύστημα εκτίμησης επιπτώσεων της Επιτροπής ακολουθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία συνίσταται στην αξιολόγηση του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και οικονομικού αντικτύπου μιας σειράς επιλογών πολιτικής, ενσωματώνοντας κατ΄ αυτόν τον τρόπο τη διάσταση της βιωσιμότητας στη λήψη αποφάσεων της Ένωσης.

Ενδιάμεσος φορέας: Κάθε δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας ή υπηρεσία, που ενεργεί υπό την ευθύνη μιας διαχειριστικής αρχής ή εκτελεί καθήκοντα για λογαριασμό της έναντι δικαιούχων οι οποίοι υλοποιούν πράξεις.

Επιχειρησιακό πρόγραμμα (ΕΠ): Στο ΕΠ καθορίζονται οι προτεραιότητες και οι συγκεκριμένοι στόχοι ενός κράτους μέλους και προσδιορίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν οι χρηματοδοτικοί πόροι (συγχρηματοδότηση από την ΕΕ και από εθνικές δημόσιες και ιδιωτικές πηγές) σε συγκεκριμένο διάστημα (συνήθως 7ετία) για τη χρηματοδότηση έργων. Η χρηματοδότηση του ΕΠ μπορεί να προέρχεται από το ΕΤΠΑ, το ΤΣ ή/και το ΕΚΤ.

Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων: Σε αυτήν περιγράφονται τα αποτελέσματα πράξεων σε σχέση, μεταξύ άλλων, με τους στόχους που έχουν τεθεί, τους κινδύνους που συνδέονται με τις πράξεις αυτές και τη μορφή του εσωτερικού ελέγχου. Από τα οικονομικά έτη 2001, όσον αφορά την Επιτροπή, και 2003, όσον αφορά όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ο «κύριος διατάκτης» οφείλει να υποβάλλει ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων στο θεσμικό όργανο στο οποίο υπάγεται σχετικά με την εκτέλεση των καθηκόντων του, μαζί με οικονομικές και διαχειριστικές πληροφορίες.

Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ): Περισσότερο από το ήμισυ της χρηματοδότησης που χορηγεί η ΕΕ διοχετεύεται μέσω των πέντε Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, που σκοπό έχουν τη μείωση των περιφερειακών ανισορροπιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με πλαίσια πολιτικής που καθορίζονται για την επταετή περίοδο ισχύος του ΠΔΠ. Η διαχείρισή τους ασκείται από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ. Τα ταμεία αυτά είναι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ).

Τεχνική βοήθεια: Στήριξη προς δραστηριότητες που είναι αναγκαίες για την υλοποίηση ενός προγράμματος, περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της διαχείρισης, της παρακολούθησης, του ελέγχου και του λογιστικού ελέγχου. Πρόκειται στην πράξη για οικονομική στήριξη από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την κάλυψη του κόστους εφαρμογής των διαφόρων πολιτικών της ΕΕ. Διακρίνεται σε τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής και σε τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία των κρατών μελών.

Κλιμάκιο ελέγχου

Οι ειδικές εκθέσεις του ΕΕΣ παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων που αυτό διενεργεί επί των πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ ή επί διαχειριστικών θεμάτων που αφορούν συγκεκριμένους τομείς του προϋπολογισμού. Το ΕΕΣ επιλέγει και σχεδιάζει τα εν λόγω ελεγκτικά έργα κατά τρόπον ώστε αυτά να αποφέρουν τον μέγιστο αντίκτυπο, λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων για τις επιδόσεις ή για τη συμμόρφωση, του επιπέδου των σχετικών εσόδων ή δαπανών, των επικείμενων εξελίξεων και του πολιτικού και δημόσιου συμφέροντος.

Ο εν προκειμένω έλεγχος επιδόσεων διενεργήθηκε από το Τμήμα Ελέγχου IΙ (Επενδύσεις υπέρ της συνοχής, της ανάπτυξης και της κοινωνικής ένταξης), του οποίου προεδρεύει η Iliana Ivanova, Μέλος του ΕΕΣ. Επικεφαλής του ελέγχου ήταν ο Pietro Russo, Μέλος του ΕΕΣ, συνεπικουρούμενος από την Chiara Cipriani, προϊσταμένη του ιδιαίτερου γραφείου του, τον Benjamin Jakob, σύμβουλο στο ιδιαίτερο γραφείο του, τον Niels‑Erik Brokopp, ανώτερο διοικητικό στέλεχος, την Ildikó Preiss, υπεύθυνη έργου, τις Ana Popescu, Angelika Zych, Cristina‑Ioana Jianu, Sara Pimentel και Zuzana Gullova, ελέγκτριες, και τον Remus Blidar, ελεγκτή. Γλωσσική υποστήριξη παρείχε ο Richard Moore.

Από αριστερά: Chiara Cipriani, Angelika Zych, Benjamin Jakob, Pietro Russo, Niels‑Erik Brokopp, Zuzana Gullova, Sara Pimentel.

Παραπομπές

¹ Στα ΕΔΕΤ ανήκουν επίσης το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ).

² Άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 298 της 26.10.2012, σ. 1).

³ ΕΕΣ, βάσει στοιχείων που παρείχε η Επιτροπή στα μέσα Νοεμβρίου 2019.

⁴ Άρθρα 125, 126 και 127 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 (ΚΚΔ).

⁵ Άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 (ΚΚΔ).

⁶ Άρθρο 58 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 (ΚΚΔ).

⁷ Άρθρο 119 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 (ΚΚΔ).

⁸ SWECO, «Regional governance in the context of globalisation: reviewing governance mechanisms and administrative costs - Administrative workload and costs for Member State public authorities of the implementation of ERDF and Cohesion Fund», Ιούνιος 2010.

⁹ EPEC και COWI, «Study measuring Current and Future Requirements on Administrative Cost and Burden of Managing the ESF», Ιούνιος 2012.

¹⁰ SWECO και t33, «Measuring the impact of changing regulatory requirements to administrative cost and administrative burden of managing EU Structural Funds (ERDF and Cohesion Funds)», Ιούλιος 2012.

¹¹ SWECO, t33 και Spatial Foresight, «Use of new provisions on simplification during the early implementation phase of ESIF», Ιούνιος 2017.

¹² Spatial Foresight και t33, «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Οκτώβριος 2018.

¹³ Άρθρο 74, παράγραφος 9, του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 και άρθρο 66, παράγραφος 9, του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012.

¹⁴ Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2010) με τίτλο «Regional governance in the context of globalisation: reviewing governance mechanisms and administrative costs», SWECO, σ. 26. Τα αναφερόμενα στοιχεία αφορούν μόνο το ΕΤΠΑ και το ΤΣ και μετρούν το ποσοστό της τεχνικής βοήθειας μόνον έναντι των εξόδων προσωπικού.

¹⁵ Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2018) με τίτλο «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Spatial Foresight και t33, σ. 37.

¹⁶ Αυτά τα ποσοστά απάντησης διαφέρουν από αυτά που δημοσιεύθηκαν στην έκθεση. Τα ποσοστά μας αφορούν μόνο τα τρία ταμεία της πολιτικής συνοχής, ενώ τα ποσοστά στην έκθεση αναφέρονται και στα πέντε ΕΔΕΤ.

¹⁷ Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2018) με τίτλο «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Spatial Foresight και t33, σ. 26, πίνακας 2.1.

¹⁸ Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2018) με τίτλο «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Spatial Foresight και t33, σ. 30.

¹⁹ Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2018) με τίτλο «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Spatial Foresight και t33, σημείο 4.2.

²⁰ Υπολογισμός του ΕΕΣ βάσει των στοιχείων της μελέτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2018) με τίτλο «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Spatial Foresight και t33, πίνακας 3.1, καθώς και βάσει της πλατφόρμας ανοικτών δεδομένων των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, τον Οκτωβρίου του 2019.

²¹ Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2018) με τίτλο «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Spatial Foresight και t33, σ. 8.

²² Ειδική έκθεση 17/2018, με τίτλο «Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη αντιμετώπισαν με τις ενέργειές τους τη χαμηλή απορρόφηση κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007‑2013, χωρίς όμως να εστιάζουν επαρκώς στα αποτελέσματα».

²³ Spatial Foresight και t33, «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Οκτώβριος 2018, σ. 110.

²⁴ SWECO, Spatial Foresight και t33, «Use of new provisions on simplification during the early implementation phase of ESIF», Ιούνιος 2017, πίνακας 1, σ. 17.

²⁵ Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων, της 29.5.2018, COM(2018) 375 final.

²⁶ Spatial Foresight και t33, «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Οκτώβριος 2018, σ. 105‑106.

²⁷ Spatial Foresight και t33, «New assessment of ESIF administrative costs and burden», Οκτώβριος 2018, πίνακας 5.13.

²⁸ Γνώμη 6/2018 του ΕΕΣ, σημείο 24.

²⁹ Γνώμη 6/2018 του ΕΕΣ, σημεία 28, 32, 37, 38, 62, 101 και 117.

³⁰ Άρθρο 31 της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων, COM(2018) 375 final της 29ης Μαΐου 2018.

³¹ Ενημερωτικό έγγραφο με τίτλο «Απλούστευση της εφαρμογής της πολιτικής συνοχής μετά το 2020», Μάιος 2018, σημεία 62 έως 72.

³² Ενημερωτικό έγγραφο με τίτλο «Απλούστευση της εφαρμογής της πολιτικής συνοχής μετά το 2020», Μάιος 2018.

³³ Βλέπε υποσημείωση ¹⁸.

³⁴ Ενημερωτικό έγγραφο με τίτλο «Απλούστευση της εφαρμογής της πολιτικής συνοχής μετά το 2020», Μάιος 2018, σημεία 62 έως 72.

Χρονογραμμή

Επικοινωνία

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ

Τηλ:. +352 4398-1
Πληροφορίες: eca.europa.eu/el/Pages/ContactForm.aspx
Ιστότοπος: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (https://europa.eu/european-union/index_el).

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2020

Πνευματική ιδιοκτησία

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2020.

Η πολιτική για την περαιτέρω χρήση εγγράφων του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) εφαρμόζεται δυνάμει της απόφασης αριθ. 6‑2019 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για την πολιτική ανοικτών δεδομένων και την περαιτέρω χρήση εγγράφων.

Με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου ορίζεται διαφορετικά (π.χ. σε χωριστές ανακοινώσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας), το περιεχόμενο του ΕΕΣ που ανήκει στην ΕΕ παραχωρείται βάσει της άδειας Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Αυτό σημαίνει ότι επιτρέπεται η περαιτέρω χρήση, υπό τον όρο ότι αναφέρεται η πηγή και επισημαίνονται οι αλλαγές. Απαγορεύεται η διαστρέβλωση του αρχικού νοήματος ή μηνύματος των εγγράφων από τον περαιτέρω χρήστη. Το ΕΕΣ δεν φέρει ευθύνη για οποιαδήποτε συνέπεια προερχόμενη από την περαιτέρω χρήση εγγράφων.

Εάν συγκεκριμένο περιεχόμενο αναφέρεται σε ταυτοποιήσιμα φυσικά πρόσωπα, π.χ. φωτογραφίες υπαλλήλων του ΕΕΣ, ή περιλαμβάνει έργα τρίτων, υποχρεούστε να μεριμνήσετε για την απόκτηση των αναγκαίων δικαιωμάτων. Όταν λαμβάνεται έγκριση, η έγκριση αυτή ακυρώνει την ανωτέρω γενική έγκριση και αναφέρει σαφώς τυχόν περιορισμούς στην χρήση.

Για τη χρήση ή την αναπαραγωγή περιεχομένου που δεν ανήκει στην ΕΕ, μπορεί να χρειάζεται να ζητήσετε άδεια απευθείας από τους κατόχους των δικαιωμάτων.

Το λογισμικό ή τα έγγραφα που καλύπτονται από δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, όπως τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα εμπορικά σήματα, τα καταχωρισμένα σχέδια, οι λογότυποι και οι επωνυμίες/ονομασίες, εξαιρούνται από την πολιτική του ΕΕΣ για την περαιτέρω χρήση και δεν σας παρέχεται σχετική άδεια.

Η «οικογένεια» των ιστοτόπων των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον τομέα europa.eu, παρέχει συνδέσμους προς ιστοτόπους τρίτων. Δεδομένου ότι το ΕΕΣ δεν τους ελέγχει, σας συνιστούμε να εξετάζετε τις πολιτικές τους για την προστασία του ιδιωτικού απορρήτου και της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Χρήση του λογοτύπου του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου

Δεν επιτρέπεται η χρήση του λογοτύπου του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου χωρίς την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του οργάνου.

Επικοινωνήστε με την ΕΕ

Αυτοπροσώπως
Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν εκατοντάδες κέντρα πληροφόρησης Europe Direct. Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση του πλησιέστερου σε σας κέντρου στον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/contact_el

Τηλεφωνικά ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
Η Europe Direct είναι μια υπηρεσία που απαντά στις ερωτήσεις σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με αυτήν την υπηρεσία:

• καλώντας ατελώς τον αριθμό 00 800 6 7 8 9 10 11 (ορισμένα δίκτυα τηλεφωνίας ενδέχεται να χρεώνουν τις κλήσεις αυτές),
• καλώντας τον αριθμό +32 22999696 ή
• μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/contact_el

Βρείτε πληροφορίες σχετικά με την ΕΕ

Στο διαδίκτυο
Πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/index_el

Στις εκδόσεις της ΕΕ
Μπορείτε να καταφορτώσετε ή να παραγγείλετε δωρεάν και επί πληρωμή εκδόσεις της ΕΕ στην ακόλουθη διεύθυνση: https://op.europa.eu/el/publications. Μπορείτε να ζητήσετε πολλαπλά αντίγραφα δωρεάν εκδόσεων επικοινωνώντας με την υπηρεσία Europe Direct ή με το τοπικό σας κέντρο πληροφόρησης (βλ. https://europa.eu/european-union/contact_el).

Στη νομοθεσία της ΕΕ και σε σχετικά έγγραφα
Για πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου της ενωσιακής νομοθεσίας από το 1952 σε όλες τις επίσημες γλώσσες, μεταβείτε στον ιστότοπο EUR-Lex, στην ακόλουθη διεύθυνση: http://eur-lex.europa.eu

Στα δημόσια δεδομένα από την ΕΕ
Η Πύλη Δημόσιων Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://data.europa.eu/euodp/el) παρέχει πρόσβαση σε σύνολα δεδομένων από την ΕΕ. Τα δεδομένα μπορούν να καταφορτωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν δωρεάν, τόσο για εμπορικούς όσο και για μη εμπορικούς σκοπούς.