Energiezekerheid

Uitfaseren van Russische fossiele brandstoffen

Om ervoor te zorgen dat de mensen in de Europese Unie toegang hebben tot betaalbare, voortdurend beschikbare en duurzame energie, lanceerde de EU in mei 2022 het REPowerEU-plan - open in een nieuw tabblad.. Het doel van het plan is de EU veel minder afhankelijk te maken van Russische fossiele brandstoffen door binnen de EU meer schone energie te produceren, het energieverbruik te verminderen en de energievoorziening van de EU te diversifiëren. Al in de eerste twaalf maanden na de lancering van het plan boekte de EU aanzienlijke vooruitgang met betrekking tot deze drie doelstellingen - open in een nieuw tabblad..

Eind 2023 bedroeg de totale EU-invoer van Russisch gas slechts 42,9 miljard kubieke meter, tegenover 80 miljard kubieke meter in 2022 en meer dan 150 miljard kubieke meter in 2021. In de loop van het jaar werden Noorwegen en Noord-Afrika opnieuw de belangrijkste leveranciers van leidinggas aan de EU, en de Verenigde Staten zijn de belangrijkste leverancier van vloeibaar aardgas.

Naast REPowerEU helpen verschillende instrumenten de EU-lidstaten hun gasvoorziening te diversifiëren. Een daarvan, het mechanisme voor gezamenlijke gasaankoop AggregateEU - open in een nieuw tabblad., maakt het voor gasbedrijven en gasverbruikende bedrijven mogelijk zich te verenigen om de vraag te bundelen, het infrastructuurgebruik te coördineren, met internationale partners te onderhandelen en voorbereidingen te treffen voor gezamenlijke aankopen van gas en waterstof.

Een andere EU-maatregel die in 2022 werd ingevoerd om problemen in verband met de voorzieningszekerheid aan te pakken, is de gasopslagverordening - open in een nieuw tabblad.. Op grond daarvan moeten de lidstaten uiterlijk op 1 november 90 % van hun opslaginstallaties hebben gevuld, zodat er voldoende voorraden voor de winter zijn. Mede dankzij deze maatregel bereikten de voorraden in de aanloop naar de winter van 2022/2023 95 % van de capaciteit. Aangezien de prijzen aanzienlijk lager — en minder volatiel — waren dan in 2022, verliep het vullen van de opslaginstallaties in 2023 bijzonder snel. Daardoor werd het streefdoel van 90 % al op 18 augustus - open in een nieuw tabblad. gehaald en bedroegen de voorraden begin december nog steeds meer dan 95 % van de capaciteit.

Verschillende nieuwe energie-infrastructuurprojecten - open in een nieuw tabblad. die de afgelopen twee jaar zijn afgerond, hebben de EU eveneens geholpen om alternatieve bronnen van gasvoorziening veilig te stellen. Voorbeelden hiervan zijn de Baltische pijpleiding en de interconnector Griekenland-Bulgarije, evenals nieuwe terminals voor vloeibaar aardgas in verschillende lidstaten.

In november zette de EU een nieuwe stap om het energiesysteem van de EU klaar te maken voor de toekomst door de publicatie van haar eerste lijst van projecten van gemeenschappelijk belang - open in een nieuw tabblad. die volledig in overeenstemming is met de Europese Green Deal - open in een nieuw tabblad.. Deze lijst - open in een nieuw tabblad. moet begin 2024 formeel worden goedgekeurd en wordt om de twee jaar gepubliceerd. Ze bevat projecten die de onderlinge verbindbaarheid van de energiesystemen van de lidstaten zullen verbeteren. De projecten kunnen profiteren van versnelde vergunningsprocedures en financiering. Het is de eerste lijst in het kader van de herziene verordening betreffende het trans-Europees energienetwerk die projecten op het gebied van fossiele brandstoffen uitsluit en projecten op het gebied van waterstof en elektrolyse-installaties bevat. Ze bevat ook projecten die het energiesysteem van de EU zullen verbinden met het Verenigd Koninkrijk, de Westelijke Balkan en Noord-Afrikaanse landen.

Toegang tot betaalbare energie

Vanaf de zomer van 2021 schoten de energieprijzen de hoogte in, waardoor consumenten zwaar werden getroffen en velen in energiearmoede dreigden te belanden. In 2023 richtte de EU zich op de invoering van regels ter hervorming van de energiemarkt om consumenten te beschermen tegen toekomstige prijsschokken. Deze langetermijnmaatregelen vormen een aanvulling op de noodmaatregelen die in 2022 zijn genomen, zoals het marktmechanisme om buitensporige gasprijzen in te tomen - open in een nieuw tabblad. en een extra bijdrage - open in een nieuw tabblad. voor bepaalde energiebedrijven die buitensporige winst maken.

Hoewel de EU over een goed geïntegreerde eengemaakte energiemarkt beschikt die de consumenten al meer dan twintig jaar ten goede komt, heeft de energiecrisis aangetoond dat verdere verbeteringen nodig zijn. Daarom diende de Commissie in maart 2023 een voorstel in om de regels voor de opzet van de elektriciteitsmarkt in de EU te herzien - open in een nieuw tabblad.. Deze hervorming zal consumenten meer rechten en opties geven. Tegelijkertijd zal ze hen meer bescherming bieden door de energierekeningen onafhankelijk te maken van de marktprijs op korte termijn van elektriciteit en door de energiemarkt van de EU veerkrachtiger te maken. Eind 2023 bereikten het Europees Parlement en de Raad een akkoord - open in een nieuw tabblad. over de hervorming.

De nieuwe opzet van de EU-elektriciteitsmarkt maakt consumenten mondiger en beschermt hen

De inspanningen van de EU om haar energievoorziening en -leveranciers te diversifiëren, hebben ook bijgedragen tot een daling van de energieprijzen — en van de volatiliteit ervan — ten opzichte van de buitensporige prijzen in 2022. In het kader van het EU-energieplatform - open in een nieuw tabblad. (en met name het eerdergenoemde AggregateEU-mechanisme) wordt de vraag gebundeld en wordt energie gezamenlijk aangekocht. Dit vertaalt zich in betere prijzen voor de consumenten in de EU.

De Commissie voerde ook een mechanisme in om prijspieken op de gasmarkt te corrigeren door een nieuwe benchmarkprijs voor vloeibaar aardgas vast te stellen. Dit was noodzakelijk als alternatief voor de vorige aanpak waarbij de door de Nederlandse Title Transfer Facility gebruikte gasprijs als maatstaf werd gebruikt. Deze prijs bleek niet langer betrouwbaar, aangezien hij de nieuwe marktomstandigheden niet weerspiegelde. Het Agentschap van de Europese Unie voor de samenwerking tussen energieregulators - open in een nieuw tabblad. publiceert nu regelmatig een benchmarkcijfer, dat veel minder volatiel is dan de prijs van de Title Transfer Facility.

Tot slot heeft de EU de lidstaten in staat gesteld kwetsbare gezinnen en kleine en middelgrote ondernemingen rechtstreeks te ondersteunen door middel van buitengewone maatregelen die bekend staan als SAFE (Supporting Affordable Energy). In het kader van deze maatregelen, die onder de regels van het cohesiebeleid - open in een nieuw tabblad. vallen, kunnen de lidstaten niet-bestede EU-middelen van hun toewijzing voor 2014-2020 gebruiken om rechtstreekse steun te verlenen aan risicogroepen die worden geconfronteerd met een stijging van de energiekosten.

Efficiënt gebruik van energie

De energiesector — verwarming van woningen, energievoorziening voor de industrie en vervoer — is verantwoordelijk voor bijna driekwart van de wereldwijde broeikasgasemissies. Dat betekent dat het terugdringen van het energieverbruik een groot verschil maakt in de strijd tegen de klimaatverandering. De EU wil haar emissies tegen 2030 met ten minste 55 % verminderen (ten opzichte van het niveau van de jaren 1990), zoals uiteengezet in de Europese Green Deal (zie hoofdstuk 3).

Dankzij het zachtere weer en de gezamenlijke inspanningen van de EU, haar lidstaten, particulieren en bedrijven daalde het gasverbruik in de EU in de winter van 2022/2023 met 18 % (of 53 miljard kubieke meter). Om een zorgvuldig evenwicht tussen vraag en aanbod te bewaren, zijn er echter nog steeds vrijwillige maatregelen nodig om energie te besparen. De noodverordening inzake de vermindering van het gasverbruik - open in een nieuw tabblad. (oorspronkelijk overeengekomen in juli 2022 - open in een nieuw tabblad.) is daarom verlengd. De bedoeling is het verbruik tussen april 2023 en maart 2024 met nog eens 60 miljard kubieke meter te verminderen. Ook andere noodmaatregelen uit 2022 met betrekking tot het marktcorrectiemechanisme, solidariteitsregels en vergunningsprocedures zijn verlengd om verdere problemen te voorkomen.

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - open in een nieuw tabblad. legt ambitieuzere langetermijndoelstellingen voor energieverbruik vast

Een andere belangrijke manier om energie te besparen is een beter energieverbruik in gebouwen. Het politiek akkoord dat in december werd bereikt over de herziening van de richtlijn energieprestatie van gebouwen - open in een nieuw tabblad., zal de bouwsector helpen zijn energieverbruik te verminderen en gebouwen groener te maken. De herziening omvat een reeks maatregelen die de regeringen van de lidstaten moet helpen de energieprestatie van gebouwen — en vooral de slechtst presterende gebouwen — te verbeteren.

Energiebesparingen worden niet alleen gerealiseerd door minder en efficiënter energieverbruik, maar ook door het ontwerp van alledaagse producten en apparaten door de fabrikanten. Volgens de nieuwe EU-regels inzake ecologisch ontwerp - open in een nieuw tabblad. moeten elektrische apparaten minder energie gebruiken in de stand-bystand. De fabrikanten hebben twee jaar de tijd om de prestaties van hun producten te verbeteren. De nieuwe of herziene — strengere — regels gelden onder meer voor droogtrommels, toestellen voor lokale ruimteverwarming, mobiele telefoons, tablets en industriële ventilatoren. Deze veranderingen zullen tot uiting komen in het EU-energielabel - open in een nieuw tabblad., dat nog steeds algemeen wordt herkend en gebruikt door consumenten in de EU.

De EU wil van duurzame producten de norm maken. Tegen het einde van het jaar bereikten het Parlement en de Raad een akkoord over het in maart 2022 voorgestelde initiatief voor duurzame producten - open in een nieuw tabblad., dat ingaat tegen het traditionele consumptiemodel “take-make-dispose” (nemen, maken en weggooien). Het initiatief heeft tot doel ervoor te zorgen dat producten zodanig worden ontworpen dat ze lang meegaan, waardoor de afvalberg kleiner wordt en zuiniger wordt omgesprongen met hulpbronnen.

De productie van groene energie versnellen

Overschakelen op schone, hernieuwbare energie is essentieel voor de verwezenlijking van de doelstelling van de Europese Green Deal om een klimaatneutraal Europa tot stand te brengen. Het REPowerEU-plan, dat essentieel is voor deze transitie, is gericht op de productie van groene energie, het uitfaseren van Russische fossiele brandstoffen en het stimuleren van energiebesparing. De faciliteit voor herstel en veerkracht - open in een nieuw tabblad. en het Green Deal-plan voor de industrie - open in een nieuw tabblad. zijn van cruciaal belang voor de ondersteuning van REPowerEU. Ze bieden namelijk financiële en strategische ondersteuning voor de overgang naar hernieuwbare energie en voor de bredere doelstelling van een klimaatneutraal Europa.

De Europese Green Deal

Van Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent maken

De faciliteit voor herstel en veerkracht speelt een belangrijke rol bij de financiering van groene-energieprojecten en -infrastructuur om de transitie naar hernieuwbare energie te versnellen. Ongeveer 42 % van de middelen ervan is immers bestemd voor de groene transitie. (Zie hoofdstuk 2 voor meer informatie over de faciliteit.) De lidstaten wijzigen momenteel hun herstel- en veerkrachtplannen om er een specifiek REPowerEU-hoofdstuk in op te nemen. Ze zullen in hun herstelplannen meer bepaald aantonen hoe zij de doelstellingen van REPowerEU zullen verwezenlijken. Tot op heden hebben 23 lidstaten hun REPowerEU-hoofdstuk ingediend, waarbij 61,87 miljard euro uit de gewijzigde plannen is toegewezen aan hernieuwbare energie en energienetwerken, waaronder 35,51 miljard euro specifiek voor de opwekking van hernieuwbare energie. Via de faciliteit voor herstel en veerkracht kunnen de lidstaten ook financiële middelen toewijzen aan belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang - open in een nieuw tabblad. op gebieden als waterstof en batterijen.

Naast de steun van de faciliteit voor investeringen in zowel meer ontwikkelde als innovatieve technologieën voor hernieuwbare energie zijn in 2023 een aantal bredere initiatieven ingevoerd om de structurele uitdagingen aan te pakken waarmee de schone-energiesector van de EU wordt geconfronteerd. Een van deze initiatieven, het Green Deal-plan voor de industrie, heeft tot doel het concurrentievermogen van nettonultechnologieën in de EU te vergroten (en zo de transitie naar klimaatneutraliteit te versnellen) door voort te bouwen op de sterke punten van de eengemaakte markt. De EU heeft de regelgeving vereenvoudigd, zodat het gemakkelijker is om aan de grondstoffen te komen die nodig zijn voor schone technologieën, en ze heeft het gemakkelijker gemaakt om financiering voor groene-energietechnologieën te verkrijgen. De EU zet zich in voor bij- en omscholing van mensen zodat ze in de sector schone technologie kunnen werken, en voor de ontwikkeling van de open handel om de toegang tot grondstoffen te waarborgen en groene technologieën te laten gedijen. Bijgevolg zullen gemeenschappen profiteren van de hoogwaardige banen die de sector schone technologie biedt, terwijl de burgers de voordelen zullen genieten van een schoner milieu en een duurzamere markteconomie.

Het Green Deal-plan voor de industrie is gebaseerd op vier complementaire pijlers

In het kader van het Green Deal-plan voor de industrie — dat specifiek betrekking heeft op de vereenvoudiging van het regelgevingskader voor de sector van de schone technologie — heeft de Commissie in maart 2023 ook voorstellen ingediend voor een verordening inzake kritieke grondstoffen - open in een nieuw tabblad. en een verordening voor een nettonulindustrie - open in een nieuw tabblad.. Samen zullen deze twee verordeningen de productiecapaciteit voor nettonultechnologie in de EU ondersteunen en de beschikbaarheid van de nodige grondstoffen voor de productie van schone technologieën in de EU waarborgen.

De verordening voor een nettonulindustrie zal de sector voor de productie van nettonultechnologieën in de EU veerkrachtiger en concurrerender maken en bijdragen tot een veiliger en duurzamer energiesysteem. Er zullen betere voorwaarden gelden voor het opzetten van nettonulprojecten in de EU en voor het aantrekken van investeringen. De verordening legt een ambitieuze doelstelling op: tegen 2030 moet de strategische productiecapaciteit voor nettonultechnologieën in de EU ten minste 40 % van de jaarlijkse behoeften dekken. Op die manier wordt een aanzienlijke vooruitgang geboekt in de richting van de klimaat- en energiedoelstellingen van de Europese Unie voor 2030 en de bredere transitie naar klimaatneutraliteit. Bovendien wordt zo het concurrentievermogen van de EU-industrie gestimuleerd, worden hoogwaardige banen gecreëerd en worden de inspanningen van de EU in de richting van energie-onafhankelijkheid ondersteund.

Ten slotte wil de EU met haar energiebeleid ook bijdragen tot een snellere inzet van hernieuwbare energiebronnen, met name die welke in Europa worden geproduceerd. Een van de grootste mijlpalen van 2023 was de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie - open in een nieuw tabblad. om de uitrol van hernieuwbare energie te versnellen. Het streefcijfer van de EU voor hernieuwbare energie, dat in 2018 was vastgesteld op 32 % tegen 2030, is na de herziening verhoogd tot minimaal 42,5 %, met de ambitie om 45 % te bereiken. Om in te spelen op recente knelpunten en inefficiënties bevat de herziene richtlijn nieuwe maatregelen op het gebied van hernieuwbare waterstof en hernieuwbare energie in de vervoerssector en de industrie. Ook wordt duidelijkheid verschaft over technische kwesties, zoals duurzaamheidscriteria voor bio-energie, en worden de tijdelijke regels om de vergunningsprocedures - open in een nieuw tabblad. voor hernieuwbare-energieprojecten te verkorten en te vereenvoudigen, nu permanent.

Hernieuwbare energie

Na de goedkeuring van de EU-strategie voor zonne-energie - open in een nieuw tabblad. en de start van de industriële alliantie voor biomethaan - open in een nieuw tabblad. in 2022 heeft de EU haar focus in 2023 verschoven naar hernieuwbare waterstof en windenergie.

Wat waterstof betreft, om deze nieuwe technologie van de grond te krijgen, moest eerst worden bepaald wat als hernieuwbare waterstof geldt. Dit werd uiteengezet in de gedelegeerde verordeningen inzake waterstof - open in een nieuw tabblad., waarin ook werd benadrukt dat meer hernieuwbare energie nodig is voor de productie van hernieuwbare waterstof. Het vaststellen van deze EU-normen is van cruciaal belang voor de uitbreiding van de sector.

In december werd opnieuw een belangrijke mijlpaal bereikt met het politieke akkoord over het pakket koolstofarme gassen en waterstof - open in een nieuw tabblad.. Dit initiatief moet het gebruik van hernieuwbare en koolstofarme gassen bevorderen, met bijzondere nadruk op de totstandbrenging van een markt voor hernieuwbare waterstof.

In maart heeft de Europese alliantie voor schone waterstof - open in een nieuw tabblad. — die in 2020 is opgericht ter ondersteuning van de grootschalige uitrol van schone waterstoftechnologieën uiterlijk in 2030 — een routekaart - open in een nieuw tabblad. voor de normalisatie van waterstof gepubliceerd. Daarin staat een uitgebreid overzicht van de hiaten, uitdagingen en behoeften op het gebied van normalisatie die door de leden van de alliantie zijn vastgesteld. De alliantie publiceerde ook een leerboek inzake waterstofcorridors (in het Engels) - open in een nieuw tabblad., waarin een actueel overzicht wordt geboden van de ontwikkeling van belangrijke infrastructuurprojecten in de hele EU die nodig zijn om de koolstofarme Europese backbone voor waterstof - open in een nieuw tabblad. tot stand te brengen. Dit initiatief beoogt op het hele continent een waterstofnetwerk tot stand te brengen via zowel bestaande als nieuwe gaspijpleidingen.

Wat de productie van hernieuwbare waterstof betreft, heeft het Europese partnerschap inzake elektrolyse-installaties herhaald - open in een nieuw tabblad. dat het de productiecapaciteit voor elektrolyse-installaties in de EU tegen 2025 wil vertienvoudigen, zoals vermeld in de gezamenlijke verklaring - open in een nieuw tabblad. van 2022.

De Commissie heeft ook voorgesteld om een waterstoffaciliteit voor heel Europa, de Europese waterstofbank - open in een nieuw tabblad., op te zetten. Deze zal zorgen voor investeringszekerheid en voor zakelijke kansen voor de Europese en mondiale productie van hernieuwbare waterstof. Zij zal dit doen via twee financieringsmechanismen (het ene om de productie van waterstof in de EU te stimuleren, het andere voor invoer uit het buitenland), door de vraag en de infrastructuurbehoeften te evalueren, en door verschillende financieringsbronnen te coördineren voor meer gestroomlijnde investeringen in duurzame waterstof.

In maart ondertekende de Commissie een gezamenlijke verklaring - open in een nieuw tabblad. met Europese belanghebbenden om onderzoek en innovatie op het gebied van hernieuwbare waterstof te stimuleren en zo de uitrol van hernieuwbare waterstof en de transitie naar schone energie te bevorderen.

De EU heeft ook maatregelen genomen om de uitrol van en innovatie in windenergie te versnellen. Terwijl de productie van waterstof nog in de kinderschoenen staat, is de windenergiesector van de EU al een succesverhaal. De genivelleerde energiekosten van deze sector zijn gelijk aan of liggen zelfs lager - PDF-bestand – open in een nieuw tabblad. dan die van fossiele brandstoffen. In 2023 (januari tot en met augustus) was windenergie goed voor gemiddeld 17,2 % - open in een nieuw tabblad. van de verbruikte elektriciteit in de EU. Toch zijn er nog enkele uitdagingen, zoals vertragingen bij het toestaan van vergunningen, tekorten aan vaardigheden en het feit dat kosten bij nationale aanbestedingen zwaarder doorwegen dan duurzaamheid. Door het ontbreken van duidelijke plannen voor de uitrol van windenergie in de lidstaten kunnen fabrikanten van windturbines bovendien moeilijk hun projecten plannen, terwijl zij al geconfronteerd worden met wereldwijde concurrentie en snel stijgende grondstofprijzen.

Om een aantal van de problemen in de sector aan te pakken, stelde de Commissie in oktober het Europees actieplan voor windenergie - open in een nieuw tabblad. voor.

Het Europees actieplan voor windenergie bestaat uit zes hoofdonderdelen die problemen in deze sector moeten oplossen, en het zal helpen om de windenergiecapaciteit te laten toenemen van 204 gigawatt in 2022 naar de beoogde doelstelling van 500 gigawatt in 2030

Het actieplan omvat de lancering van het initiatief Accele-RES, waarmee wordt ingezet op de digitalisering van de vergunningsprocedure en op ondersteuning bij die procedure via een speciaal online-instrument. Bovendien zal het plan het concurrentievermogen van de windenergiesector in de EU versterken door EU-fabrikanten gemakkelijker toegang te bieden tot buitenlandse markten. Het plan zal ook bescherming bieden tegen handelsverstoringen (zoals oneerlijke subsidiëring van ingevoerde windenergieproducten) en zorgen voor normalisering van windenergieapparatuur met het oog op een betere interoperabiliteit, kwaliteit en duurzaamheid.

Tot slot hebben 21 lidstaten eind 2023 toezeggingen inzake windenergie - open in een nieuw tabblad. gedaan. Daarin schetsen zij hun plannen voor de nabije toekomst (2024-2026) inzake windenergieprojecten en de uitrol van windenergie. Dit zal zowel fabrikanten als investeerders meer zekerheid bieden en het aantal windkrachtprojecten doen toenemen.

Ondersteuning van de transitie naar hernieuwbare energie

Overschakelen op hernieuwbare energie betekent ook kijken hoe die energie kan worden opgevangen en opgeslagen om te worden gebruikt wanneer het bijvoorbeeld windstil en bewolkt is.

Hernieuwbare energie kan worden opgeslagen in batterijen. Sinds 2017 speelt de EU-alliantie voor batterijen - open in een nieuw tabblad., die door de EU is opgezet om het Europees ecosysteem voor batterijen te ondersteunen, een cruciale rol voor vooruitgang op dit gebied. Tijdens de zevende bijeenkomst op hoog niveau - PDF-bestand – open in een nieuw tabblad. in maart 2023 werd benadrukt hoe belangrijk het is voldoende mensen toe te rusten met de vaardigheden die nodig zijn voor de batterij-industrie.

Bij de overgang naar hernieuwbare energie moet er ook voor worden gezorgd dat de transitie rechtvaardig is en dat bijscholing mogelijk is voor werknemers in sectoren die te maken krijgen met de overgang naar schone energie. Tegen deze achtergrond heeft de Europese Unie 2023 uitgeroepen tot het Jaar van de Vaardigheden. (Meer details in hoofdstuk 6.)

In 2023 heeft de Commissie niet alleen specifieke tekorten aan vaardigheden aangepakt door middel van initiatieven zoals het actieplan voor windenergie, maar hielp zij ook bij het opzetten van een grootschalig partnerschap voor vaardigheden in de energie-intensieve industrie - open in een nieuw tabblad. en een grootschalig partnerschap voor vaardigheden op het gebied van hernieuwbare energie - open in een nieuw tabblad.. Dankzij deze partnerschappen zullen werknemers in deze sectoren worden uitgerust met de juiste vaardigheden om de transitie van de EU naar hernieuwbare energie bij te benen en in te spelen op de veranderende arbeidsmarkt. De partnerschappen zijn gericht op het in kaart brengen van tekorten op het gebied van vaardigheden en het ontwikkelen van passende curricula en opleidingsprogramma’s om die tekorten aan te pakken.

Deze partnerschappen komen boven op bestaande initiatieven, zoals de Europese batterijacademie - open in een nieuw tabblad.. Deze heeft tot doel werknemers op te leiden, om te scholen en bij te scholen om te voldoen aan de vraag naar geschoolde werknemers in de snelgroeiende Europese waardeketen voor batterijen. Momenteel ontwikkelt de academie geavanceerde opleidingen die zij samen met aanbieders van onderwijs en opleiding in alle lidstaten wil uitrollen.

Ook in het kader van de verordeningen voor een nettonulindustrie en inzake kritieke grondstoffen zijn belangrijke initiatieven genomen om arbeidskrachten in de EU toe te rusten met de nodige vaardigheden. De verordening voor een nettonulindustrie introduceert academies voor nettonultechnologie ter ondersteuning van de productie van nettonultechnologieën. De verordening inzake kritieke grondstoffen voorziet dan weer in de oprichting van een grondstoffenacademie waar werknemers in de toeleveringsketen van kritieke grondstoffen cruciale vaardigheden kunnen opdoen.

In 2023 gingen ook de dialogen voor een schone transitie van start. De eerste - open in een nieuw tabblad. was gericht op waterstof en bracht vertegenwoordigers uit de hele waterstofwaardeketen bijeen om ideeën en beste praktijken uit te wisselen over manieren om de industriële dimensie van de Europese Green Deal te versterken. De tweede dialoog - open in een nieuw tabblad. vond plaats met vertegenwoordigers van energie-intensieve sectoren.

Tot slot ondersteunt de EU de overstap naar hernieuwbare energie door de lidstaten praktisch advies en op maat gesneden begeleiding te geven via het instrument voor technische ondersteuning. In 2023 konden 17 lidstaten dankzij dit instrument nagaan welke hervormingen en investeringen nodig zijn om het gebruik van Russische fossiele brandstoffen af te bouwen - open in een nieuw tabblad.. De technische ondersteuning had onder meer betrekking op snellere vergunningverlening voor hernieuwbare energie; energie-efficiëntie en renovatie van gebouwen; de productie van waterstof en biomethaan; de diversificatie van de gasvoorziening, en het koolstofvrij maken van de industrie. Deze steun zal bijdragen tot de verwezenlijking van de groene transitie en lagere energieprijzen, ten voordele van burgers en bedrijven.