Hoofdstuk 3 — Waarover gaat het bankenpakket? Een klimaatneutraal en welvarend Europa tot stand brengen
Inleiding
De Europese Green Deal is de routekaart van de Europese Unie om de drieledige dreiging van de klimaat-, milieu- en biodiversiteitscrisis aan te pakken. Hiermee heeft de EU haar klimaatambities opgeschroefd door zich ertoe te verbinden in 2050 klimaatneutraal te zijn. Zo wordt de EU omgevormd tot een eerlijke en welvarende samenleving met een moderne, hulpbronnenefficiënte en concurrerende economie.
In 2023 bereikte de EU een belangrijke mijlpaal op weg naar klimaatneutraliteit. Medio oktober werd belangrijke wetgeving aangenomen om de tussentijdse doelstelling van een vermindering van de netto-uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55 % in 2030 te halen en zelfs te overschrijden.
Extreme weersomstandigheden confronteerden ons eens te meer met de harde realiteit van de klimaatverandering in de EU en de rest van de wereld. Ze maakten duidelijk dat we ons moeten blijven inspannen om de uitstoot zo snel mogelijk terug te dringen. Tijdens de COP28 speelde de EU een leidende rol bij de totstandkoming van zowel een mondiaal akkoord om sneller af te stappen van fossiele brandstoffen, als een toezegging om tegen 2030 de wereldwijde capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen en het tempo van verbetering van de energie-efficiëntie te verdubbelen.
De realiteit van een kokende planeet
De ontwrichting en verwoesting als gevolg van extreme weersomstandigheden in Europa en de wereld in 2023 herinnerde ons er nadrukkelijk aan dat klimaatverandering een ernstige en aanhoudende bedreiging voor de samenleving vormt en dat dringend actie moet worden ondernomen om de planeet te beschermen.
De droge omstandigheden droegen bij tot langere en gevaarlijkere bosbrandseizoenen, met al in maart grote branden in Spanje en in juli en augustus verwoestende branden in Griekenland, Spanje en Portugal. De bosbrand in Evros in het noordoosten van Griekenland was de grootste ooit in de EU. Volgens het Europees bosbrandinformatiesysteem - open in een nieuw tabblad. was op 22 juli in de EU al meer dan 181 000 hectare land in de as gelegd - open in een nieuw tabblad. — ruim 40 % meer dan het gemiddelde in de periode 2003-2022 (128 225 hectare).
Als reactie op het toenemende risico op bosbranden heeft de EU in 2023 haar prognosecapaciteit opgevoerd, haar rescEU-brandbestrijdingsvloot - open in een nieuw tabblad. versterkt en honderden brandweerlieden in stelling gebracht om onmiddellijk steun te kunnen verlenen. Ook richtte zij binnen haar Coördinatiecentrum voor respons in noodsituaties - open in een nieuw tabblad. een ondersteuningsteam Natuurbranden op.
Met zeven recordmaanden en twee recordseizoenen was 2023 het warmste jaar sinds mensenheugenis. Volgens de dienst van Copernicus voor klimaatverandering - open in een nieuw tabblad. van de EU lag bijna 50 % van de dagen in 2023 meer dan 1,5 °C boven het pre-industriële gemiddelde (1850-1900).
Bosbranden zijn een wereldwijd probleem. Om de ergste bosbranden in Canada in tien jaar (waarbij ongeveer 4 miljoen hectare is verbrand, een gebied zo groot als Nederland) te helpen bestrijden, stuurden de EU-lidstaten ongeveer 300 brandweerlieden via het EU-mechanisme voor civiele bescherming - open in een nieuw tabblad. (zie hoofdstuk 8).
Gezien de ongekende overstromingen en bosbranden werden in 2023 alle beschikbare middelen voor steun voor herstel en wederopbouw vrijgemaakt uit het Solidariteitsfonds van de Europese Unie - open in een nieuw tabblad..
Extreme regenval veroorzaakte dodelijke overstromingen in delen van de EU, waaronder Kroatië, Italië, Oostenrijk en Slovenië.
Op 15 juli lanceerde de EU de jaarlijkse dag voor de slachtoffers van de wereldwijde klimaatcrisis - open in een nieuw tabblad. om slachtoffers in Europa en de rest van de wereld te herdenken. Het evenement is bedoeld om mensen bewust te maken van de specifieke stappen die ze kunnen nemen om de door de klimaatverandering veroorzaakte schade te helpen beperken en beter voorbereid te zijn op klimaatrampen.
Buiten Europa vormt de klimaatverandering ook een ernstige bedreiging voor de armste landen ter wereld. Hierdoor worden bestaande crises verergerd en zijn meer inspanningen nodig om in de toenemende humanitaire behoeften te voorzien (zie hoofdstuk 8). Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN is het aandeel van laag- en middeninkomenslanden dat aan extreme klimaatomstandigheden is blootgesteld, de afgelopen twee decennia gestegen van 76 % tot 98 %.
Naar nettonuluitstoot
In het verslag van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering van de VN - open in een nieuw tabblad., dat in maart werd gepubliceerd, drong de wetenschappelijke gemeenschap er opnieuw met klem op aan de klimaatcrisis aan te pakken. Het verslag bevestigt dat de aarde door toedoen van de mens snel opwarmt en dat extreme weersomstandigheden en rampen overal ter wereld levens en bestaansmiddelen in gevaar brengen. De wetenschap windt er geen doekjes om: de enige manier om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen en de gevolgen van klimaatverandering te verminderen, is de netto broeikasgasemissies tot nul terug te brengen. Dit betekent dat er een evenwicht moet worden gevonden tussen de hoeveelheid broeikasgassen die in de atmosfeer wordt uitgestoten en de hoeveelheid die daaruit wordt verwijderd.
Dankzij de bestaande klimaat- en energiewetgeving zijn de broeikasgasemissies van de EU ten opzichte van 1990 al met 32,5 % gedaald, terwijl de economie van de EU in dezelfde periode met 60 % is gegroeid.
Van Europa het eerste klimaatneutrale continent maken is de hoeksteen van de Europese Green Deal - open in een nieuw tabblad.. Deze doelstelling is vastgelegd in de Europese klimaatwet - open in een nieuw tabblad. en in de juridisch bindende toezegging om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990.
Daartoe presenteerde de Europese Commissie in 2021 het wetgevingspakket “Fit for 55”. In 2022 heeft zij het ambitieniveau van sommige voorstellen van dat pakket (met name die voor energie-efficiëntie - open in een nieuw tabblad. en duurzame energie - open in een nieuw tabblad.) in het kader van het REPowerEU-plan - open in een nieuw tabblad. opgeschroefd om de EU nog minder afhankelijk te maken van de invoer van Russische fossiele brandstoffen (zie hoofdstuk 4). Eind 2023 was de belangrijkste wetgeving van kracht om de doelstelling voor 2030 van een nettoreductie van 55 % te halen (zie hieronder). Deze wetgeving omvat juridisch bindende streefcijfers voor alle sectoren van de economie, een doelstelling om natuurlijke koolstofputten te stimuleren, en een geactualiseerd EU-emissiehandelssysteem - open in een nieuw tabblad..
Meer dan 9 op de 10 EU-burgers vinden klimaatverandering een ernstig probleem.
Klimaatverandering is:
een zeer ernstig probleem voor 77 % 
een vrij ernstig probleem voor 16 % 
geen ernstig probleem voor 7 %
Bron: Speciale Eurobarometer 538 - open in een nieuw tabblad., juli 2023.
Het bestaande systeem werd in 2023 versterkt en het toepassingsgebied ervan werd uitgebreid tot de emissies van het zeevervoer. Er is een afzonderlijk nieuw emissiehandelssysteem gecreëerd om de koolstofbeprijzing uit te breiden tot nieuwe economische sectoren, met name brandstoffen voor gebouwen en wegvervoer. Het nieuwe systeem zal niet alleen een prijskaartje aan vervuiling hangen en investeringen in de groene transitie genereren, maar ook sociale steun bieden aan mensen en kleine bedrijven om ervoor te zorgen dat niemand aan zijn lot wordt overgelaten.
Verwacht wordt dat het definitieve wetgevingspakket de netto broeikasgasemissies van de EU in 2030 met 57 % zal verminderen ten opzichte van 1990.
Een nieuw mechanisme - open in een nieuw tabblad. voor de invoer van goederen van buiten de EU zal ervoor zorgen dat in bepaalde sectoren een koolstofprijs wordt vastgesteld. Er is ook nieuwe wetgeving met geactualiseerde streefcijfers voor hernieuwbare energie en energie-efficiëntie en met stimulansen voor oplaadinfrastructuur en het gebruik van alternatieve brandstoffen in het wegvervoer, de scheepvaart en de luchtvaart.
In 2023 moesten de lidstaten hun geactualiseerde ontwerpen van nationale energie- en klimaatplannen - open in een nieuw tabblad. indienen, waarin wordt uiteengezet hoe zij de energie- en klimaatdoelstellingen van de EU voor 2030 willen halen. In december heeft de Commissie de plannen beoordeeld en aanbevelingen gedaan.
Niemand aan zijn lot overlaten
Om te zorgen voor een eerlijke en inclusieve groene transitie zal in het huidige decennium 55 miljard euro aan investeringen - open in een nieuw tabblad. worden gegenereerd ter ondersteuning van de inwoners van de EU-regio’s die met de grootste uitdagingen worden geconfronteerd bij de overgang naar een klimaatneutrale economie. In samenwerking met nationale, regionale en lokale belanghebbenden helpt de EU regionale economieën te diversifiëren en mensen de kans te geven te gedijen in de nieuwe economie (zie ook hoofdstuk 6).
Fit for 55 — Aangenomen wetgeving
Hervorming EU-emissiehandelssysteem
Nieuw EU-emissiehandelssysteem voor gebouwen en brandstoffen voor het wegvervoer
Sociaal Klimaatfonds
Verordening verdeling inspanningen
Verordening landgebruik, bosbouw en landbouw
Kooldioxide-emissienormen voor auto’s en bestelwagens
Mechanisme voor koolstofgrenscorrectie
Richtlijn hernieuwbare energie
Richtlijn energie-efficiëntie
Verordening infrastructuur alternatieve brandstoffen
ReFuelEU Luchtvaart-verordening
FuelEU Zeevaart-verordening
Het concurrentievermogen van de EU zal sterk afhankelijk zijn van haar capaciteit om de schone technologieën te ontwikkelen en te produceren die nodig zijn voor een succesvolle transitie naar een nettonuleconomie. Om het concurrentievermogen van nettonultechnologieën in de EU te versterken en de snelle transitie naar klimaatneutraliteit te ondersteunen, presenteerde de Commissie in februari 2023 het Green Deal-plan voor de industrie voor het nettonultijdperk - open in een nieuw tabblad.. Het plan heeft tot doel een gunstiger klimaat te scheppen voor het opschalen van de productiecapaciteit van de EU voor nettonultechnologieën en -producten (zie hoofdstuk 4).
De EU ondersteunt ook innovatieve nettonultechnologieën via het Innovatiefonds - open in een nieuw tabblad., dat wordt gefinancierd uit het emissiehandelssysteem. Het heeft tot doel oplossingen voor de markt aan te reiken om de Europese industrie koolstofvrij te maken, de transitie naar klimaatneutraliteit te ondersteunen en tegelijkertijd het concurrentievermogen van de EU te versterken. Sommige lidstaten ondersteunen ook de productiecapaciteit van innovatieve technologieën in het kader van hun nationale herstel- en veerkrachtplannen. De Commissie lanceerde een aantal dialogen over schone transitie om elke sector te kunnen ondersteunen bij de ontwikkeling van zijn bedrijfsmodel voor het koolstofvrij maken van de industrie, te beginnen met dialogen over waterstof en energie-intensieve industrieën in 2023 (zie hoofdstuk 4).
Naar een circulaire economie
In de loop van het jaar bleef de EU vooruitgang boeken in de richting van een circulaire economie, met als doel duurzame producten de norm te maken, de druk op natuurlijke hulpbronnen te verminderen, minder afval te produceren en duurzame groei en banen te creëren.
Elk jaar wordt meer dan 5 miljoen ton kleding in de EU weggegooid (meer dan 11 kg per persoon), maar slechts 22 % van dit afval wordt gescheiden ingezameld voor hergebruik of recycling, terwijl de rest vaak wordt verbrand of op de vuilnisbelt belandt. De voorgestelde nieuwe regels - open in een nieuw tabblad. voor textiel zullen producenten verantwoordelijk stellen voor de levenscyclus van hun producten, met name afvalbeheer, en zo een duurzame verwerking van textielafval in de hele EU bevorderen. Het vergroten van de beschikbaarheid van gebruikt en gerecycled textiel zal naar verwachting lokale banen scheppen en besparingen opleveren voor consumenten in de EU en daarbuiten. Tegelijkertijd zal het effect van de textielproductie op natuurlijke hulpbronnen verminderen. In 2023 ging de campagne ReSet the Trend - open in een nieuw tabblad. van start om meer bekendheid te geven aan duurzame mode.
Voedselverspilling heeft enorme economische, sociale en milieugevolgen. Op grond van een in juli door de Commissie ingediend nieuw voorstel - open in een nieuw tabblad. wordt van de lidstaten verwacht dat zij tegen 2030 de voedselverspilling - open in een nieuw tabblad. in de bewerkende en verwerkende industrie met 10 % verminderen, en met 30 % op het niveau van de detailhandel en de consument (per hoofd van de bevolking). Deze nieuwe doelstellingen zullen de voedselzekerheid ten goede komen en de uitstoot van broeikasgassen verminderen, terwijl bedrijven en consumenten ook kosten besparen.
Voedselverspilling
58,4 miljoen ton voedsel (131 kg/persoon/jaar) jaarlijks weggegooid in de EU. Bron: Eurostat - open in een nieuw tabblad., 2023.
Zo’n 10 % van alle voedsel dat aan detailhandel, horeca en huishoudens wordt geleverd, wordt weggegooid.
Meer dan de helft van al het weggegooide voedsel komt van huishoudens (54 %).
Op de tweede plaats komt de be- en verwerkende industrie (21 %).
Ter ondersteuning van deze inspanningen stelde de Commissie een herzien monitoringkader voor de circulaire economie - open in een nieuw tabblad. vast. Daarmee wil ze beter zicht houden op de vooruitgang bij de transitie naar een circulaire economie in de EU en de bijdrage daarvan aan de duurzaamheid in de wereld en de veerkracht van de EU. Dit kader omvat nieuwe indicatoren, zoals de materiaalvoetafdruk en de hulpbronnenproductiviteit, om de vooruitgang in de richting van afvalpreventiestreefcijfers te meten.
Elk jaar bereiken bijna 6 miljoen voertuigen in de EU het einde van hun levensduur. Ontoereikende verwerking van voertuigen aan het einde van hun levensduur leidt tot waardeverlies en vervuiling. De voorgestelde nieuwe regels - open in een nieuw tabblad., die gelden voor alle aspecten van een voertuig, van het ontwerp en de verkoop tot de uiteindelijke verwerking, zullen tegen 2035 naar verwachting 1,8 miljard euro aan netto-inkomsten opleveren. Zij zullen ook leiden tot aanzienlijke koolstofbesparingen en een geringere afhankelijkheid van grondstoffen en extra banen en meer inkomsten voor de afvalbeheer- en recyclingindustrie opleveren.
Nieuwe maatregelen ter bevordering van de circulariteit in de autosector kunnen leiden tot 4 miljoen gerecyclede auto’s extra en 22 000 bijkomende banen in 2035.
Er werd een politiek akkoord - open in een nieuw tabblad. bereikt over het voorstel van de Commissie voor nieuwe regels inzake de overbrenging van afvalstoffen. Hierdoor zal de EU meer verantwoordelijkheid dragen voor haar eigen afval. De uitvoer van kunststofafval uit de EU naar landen die geen lid zijn van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, wordt verboden. Het akkoord zal bijdragen tot minder vervuiling door afval en tot bevordering van de circulaire economie.
Producten hebben een aanzienlijk milieueffect gedurende hun hele levenscyclus, van de winning van grondstoffen tot de productie, het vervoer, het gebruik en het einde van hun levensduur. In december werd een akkoord - open in een nieuw tabblad. bereikt over het voorstel om van duurzame producten de norm te maken in de EU. De nieuwe verordening ecologisch ontwerp voor duurzame producten - open in een nieuw tabblad. bouwt voort op de bestaande regels inzake ecologisch ontwerp - open in een nieuw tabblad.. Die zorgen al bijna twintig jaar voor een steeds betere energie-efficiëntie van producten in de EU. De nieuwe verordening zal het bestaande kader op twee manieren uitbreiden: ten eerste door zo veel mogelijk producten te bestrijken en, ten tweede, door de eisen waaraan producten moeten voldoen, zo nodig te verbreden.
Het versterken van de positie van de consument voor de groene transitie is belangrijk om de doelstellingen van de Europese Green Deal op het gebied van duurzame consumptie te verwezenlijken. Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie bereikten in september een akkoord - open in een nieuw tabblad. over het voorstel voor nieuwe regels. Die zorgen ervoor dat consumenten beter worden voorgelicht over de duurzaamheid en repareerbaarheid van de goederen die zij kopen, en dat ze beter worden beschermd tegen oneerlijke handelspraktijken. Er zal ook een nieuw verbod komen op misleidende beweringen over compensatie van emissies voor producten. De Commissie diende tevens een voorstel - open in een nieuw tabblad. in om de toegang tot en de informatie over reparatiediensten te verbeteren. Hierdoor krijgt tijdens de wettelijke garantietermijn reparatie de voorkeur boven vervanging en moeten fabrikanten goederen repareren die volgens het EU-recht aan specifieke repareerbaarheidsvereisten (ecologisch ontwerp) onderworpen zijn of zullen zijn.
Duurzame keuzes maken
Er zijn nieuwe regels opgesteld - open in een nieuw tabblad. om consumenten te helpen geïnformeerde en milieuvriendelijke keuzes te maken bij het kopen van mobiele telefoons en tablets. Nieuwe regels inzake ecologisch ontwerp zullen de duurzaamheid, repareerbaarheid, herbruikbaarheid en recyclebaarheid van dergelijke apparaten verbeteren. In de tussentijd zal het nieuwe energielabel op smartphones en tablets details geven over de efficiëntie en duurzaamheid ervan en zal een repareerbaarheidsscore consumenten aanzetten tot duurzame keuzes. Die regels zijn vanaf 20 juni 2025 van toepassing.
Vooruitgang boeken met het actieplan voor nulverontreiniging
Water
In 2023, toen de herziene drinkwaterrichtlijn - open in een nieuw tabblad. in de nationale wetgeving was opgenomen, zijn in de hele EU nieuwe regels van toepassing geworden. Hierdoor moet ons drinkwater voldoen aan de strengste normen ter wereld.
Als reactie op het feit dat er in veel delen van de EU nu minder regen valt, werden in juni nieuwe voorschriften - open in een nieuw tabblad. van kracht voor veilig hergebruik van gezuiverd afvalwater voor landbouwirrigatie.
In februari 2023 werd een EU-verslag - open in een nieuw tabblad. gepubliceerd met een analyse van een van de grootste milieurampen in Europa van de laatste tijd, nl. de massale vissterfte in de Oder (het ging om ongeveer 360 ton vis). De waarschijnlijke oorzaak was een grootschalige giftige algenbloei. Er werden aanbevelingen gedaan om een herhaling van een dergelijke ramp te voorkomen.
Hoewel de maritieme veiligheid in de EU-wateren momenteel zeer hoog is, er weinig doden vallen en er zich de laatste tijd geen grote olielekken hebben voorgedaan, worden elk jaar nog steeds meer dan 2 000 ongevallen en incidenten op zee gemeld. In juni diende de Commissie vijf wetgevingsvoorstellen - open in een nieuw tabblad. in om de EU-regels te moderniseren en waterverontreiniging door schepen te voorkomen.
De voorstellen hebben ook tot doel illegale lozingen in Europese zeeën te voorkomen om het milieueffect van maritieme vervoersactiviteiten te verminderen en het mariene ecosysteem in stand te houden.
Verbetering van de maritieme veiligheid
De EU-normen voor maritieme veiligheid zijn doeltreffend, maar nieuwe uitdagingen en technologieën vragen om een nieuwe aanpak. Het Europees Agentschap voor maritieme veiligheid is van plan zijn steun uit te breiden in de vorm van nieuwe benaderingen en technologieën, zoals effectievere inspecties, de uitwisseling van informatie tussen vlaggenstaten over de resultaten van inspecties, meer gebruik van digitale hulpmiddelen, zoals elektronische certificaten, de verbetering van de veiligheid van vissersvaartuigen en de verbetering van het vermogen van de lidstaten om veiligheidsproblemen en niet-naleving op het gebied van milieu en verontreiniging op te sporen. Deze veranderingen moeten leiden tot drie actiepunten: 1. Vlaggenstaten moeten ervoor zorgen dat schepen geschikt zijn om te varen. 2. Inspecteurs van havenstaten moeten aangemeerde buitenlandse schepen inspecteren. 3. Onderzoek naar ongevallen op zee om de onderliggende oorzaken ervan te vinden, moet helpen soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen.
Chemicaliën
De Commissie is met een voorstel - open in een nieuw tabblad. gekomen dat de EU-burgers en het milieu tegen giftig kwik moet beschermen door het gebruik van tandamalgaam volledig te verbieden. Jaarlijks wordt zo’n 40 ton kwik voor amalgaamvullingen gebruikt. Het voorstel verbiedt ook de vervaardiging en uitvoer van bepaalde kwikhoudende producten, zoals lampen.
Geluid
Geluidshinder is na luchtverontreiniging de op een na grootste bron van milieuhinder in Europa. Een verslag - open in een nieuw tabblad. over de toepassing van de richtlijn omgevingslawaai beschrijft hoe lawaai verder kan worden verminderd om de reductiedoelstelling van 30 % tegen 2030 te halen.
Uitstoot door de industrie
De richtlijn industriële emissies - open in een nieuw tabblad. bevat regels voor ongeveer 52 000 grotere industriële en veehouderijinstallaties in de hele EU. Zij moeten over een vergunning beschikken die gebaseerd is op het gebruik van de best beschikbare technieken (bbt). In 2023 werd een nieuwe reeks evaluaties van best beschikbare technieken uitgevoerd met betrekking tot slachthuizen, dierlijke bijproducten en eetbare nevenproducten. Zo’n 800 slachthuizen in de EU zullen aan deze nieuwe normen moeten voldoen om hun milieueffecten te beperken.
Microplastics
De Commissie zette nog een belangrijke stap in de bescherming van het milieu door maatregelen - open in een nieuw tabblad. goed te keuren die opzettelijk toegevoegde microplastics moeten verminderen. De nieuwe regels zullen voorkomen dat zo’n half miljoen ton microplastics in het milieu terechtkomt.
- Check de kwaliteit van uw leefomgeving op:
https://discomap.eea.europa.eu/atlas/?page=Check-your-place - open in een nieuw tabblad.. - Check de luchtkwaliteit bij u in de buurt (ook beschikbaar als mobiele app) op:
https://www.eea.europa.eu/themes/air/air-quality-index - open in een nieuw tabblad..
Biodiversiteit
De natuur is essentieel voor de bestrijding van de klimaatverandering. De aantasting van de natuurlijke omgeving vergroot de kans op en de ernst van gebeurtenissen zoals overstromingen en bosbranden. De natuur en de biodiversiteit van Europa vormen dus de beste verdediging tegen natuurrampen.
In november werd een voorlopig politiek akkoord - open in een nieuw tabblad. bereikt over de verordening natuurherstel - open in een nieuw tabblad., waarmee een proces voor voortdurend en bestendig natuurherstel in gang werd gezet. De lidstaten zullen uiterlijk in 2030 herstelmaatregelen nemen voor ten minste 20 % van de landoppervlakte en 20 % van de zeeën van de EU. In 2050 moeten dergelijke maatregelen van kracht zijn voor alle ecosystemen die moeten worden hersteld.
Bodem
Gezonde bodems zijn van cruciaal belang om de voedselzekerheid te waarborgen, klimaatneutraliteit te bereiken en woestijnvorming en bodemaantasting een halt toe te roepen. Toch is meer dan 60 % van de Europese bodems niet gezond. Het voorstel voor bodemmonitoringwetgeving - open in een nieuw tabblad. moet ervoor zorgen dat de EU uiterlijk in 2050 over gezonde bodems beschikt. Dit wordt bewerkstelligd door gegevens over bodemgezondheid te verzamelen en deze beschikbaar te stellen aan boeren en andere bodembeheerders. Door de nieuwe wetgeving zal duurzaam bodembeheer de norm worden. De Commissie heeft ook richtsnoeren voor belanghebbenden gepubliceerd over EU-financieringsmogelijkheden voor een gezonde bodem. Het in april gelanceerde Manifest van de bodemmissie - open in een nieuw tabblad. brengt regionale en plaatselijke beleidsmakers, belanghebbenden en burgers bijeen in een levende gemeenschap die zich bezighoudt met bodemgezondheid. Het vrijwillige initiatief was voor het eind van het jaar door meer dan 2 100 particulieren en 350 organisaties ondertekend. De ondertekenaars zien in dat bodemgezondheidsmaatregelen nodig zijn en nemen deel aan activiteiten op het gebied van bodembescherming en -herstel.
Bestuivers
Aangezien een op de drie bijen-, vlinder- en zweefvliegsoorten in de EU achteruitgaat, presenteerde de Commissie in 2023 een hernieuwd initiatief - open in een nieuw tabblad. met maatregelen die de EU en de lidstaten moeten nemen om de achteruitgang van bestuivers tegen 2030 om te buigen. De burgers dringen steeds meer aan op doortastende maatregelen tegen de achteruitgang van bestuivers, zoals recentelijk via het succesvolle Europees burgerinitiatief “Red de bijen en de boeren - open in een nieuw tabblad.”. De EU verlaagde - open in een nieuw tabblad. ook de maximumresidugehalten van twee neonicotinoïde bestrijdingsmiddelen in levensmiddelen tot het laagste niveau dat met de meest recente technologieën kan worden gemeten. Het gebruik buitenshuis van clothianidine - open in een nieuw tabblad. en thiamethoxam - open in een nieuw tabblad. is in de EU al verboden. De nieuwe maximumgehalten zullen gelden voor levensmiddelen en diervoeders die in de EU worden geproduceerd of ingevoerd. Zo wordt ervoor gezorgd dat op de interne markt gebrachte levensmiddelen — ongeacht waar zij worden geproduceerd — niet bijdragen tot de achteruitgang van bestuivers.
Bodemgezondheid heeft rechtstreekse gevolgen voor voedselzekerheid in de EU
95 % van ons voedsel wordt direct of indirect geproduceerd op het land.
Bodemerosie kost de EU €1,25 miljard per jaar aan verloren landbouwproductiviteit.
83 % van de bodems in de EU bevat residuen van bestrijdingsmiddelen.
Meer dan 23 % van de landbouwgrond heeft te lijden onder verdichting, waardoor de productiviteit afneemt.
Foto’s: © Adobe Stock.
Bossen
Bossen zijn onmisbare bondgenoten in de strijd tegen klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit. De mate waarin land, en met name de sector landgebruik, kan bijdragen tot klimaatmitigatie hangt grotendeels af van de wijze waarop deze gebieden worden gebruikt en beheerd. De koolstofverwijdering in de sector landgebruik in de EU is de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen en de werking als natuurlijke koolstofput neemt af. In 2023 actualiseerde de EU haar wetgeving - open in een nieuw tabblad. inzake landgebruik, verandering in landgebruik en bosbouw om koolstofverwijdering te stimuleren en duurzaam beheer van landbouwgrond en bos te bevorderen.
In november stelde de Commissie wetgeving inzake bosmonitoring - open in een nieuw tabblad. voor waarmee een uitgebreide kennisbasis wordt gecreëerd, zodat lidstaten, boseigenaren en bosbeheerders beter kunnen reageren op de toenemende bedreigingen voor bossen, die nog worden verergerd door de klimaatverandering. Het monitoringkader maakt niet alleen bossen beter bestand tegen grensoverschrijdende bedreigingen (plagen, droogte en bosbranden), maar helpt ook boseigenaren en -beheerders te profiteren van betalingsregelingen voor ecosystemen, zoals de EU-certificeringsregeling voor koolstofverwijdering.
De baanbrekende EU-verordening betreffende ontbossingsvrije toeleveringsketens - open in een nieuw tabblad., een belangrijke bouwsteen in de strijd tegen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, trad in juni in werking. Marktdeelnemers en handelaren hebben 18 maanden de tijd om de nieuwe regels in te voeren. Zodra ze worden toegepast, zullen ze ervoor zorgen dat belangrijke goederen die uit de EU worden uitgevoerd of in de EU op de markt worden gebracht, niet langer bijdragen tot ontbossing en bosdegradatie, noch in de Europese Unie zelf, noch elders in de wereld. Bij die goederen gaat het onder meer om palmolie, koffie, soja en chocolade. De nieuwe regels zullen ook helpen om de bestaansmiddelen van miljoenen mensen veilig te stellen, waaronder inheemse volkeren en lokale gemeenschappen in de hele wereld, die sterk afhankelijk zijn van bosecosystemen.
Duurzame voedselsystemen
Met de goedkeuring van alle 28 strategische plannen - PDF-bestand – open in een nieuw tabblad. door de Commissie ging op 1 januari 2023 het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid - open in een nieuw tabblad. (GLB) van start. Om Europese landbouwers te ondersteunen bij de transitie naar een duurzamere en veerkrachtigere landbouwsector en om de vitaliteit en diversiteit van plattelandsgebieden in de periode 2023-2027 in stand te helpen houden, is in totaal 264 miljard euro aan EU-middelen uitgetrokken. Er zal bijna 98 miljard euro worden besteed om voortuitgang te boeken op het gebied van klimaat, water, bodem, lucht, biodiversiteit en dierenwelzijn, in overeenstemming met de doelstellingen van de Europese Green Deal.
Het nieuwe GLB zal bijdragen aan de EU-doelstellingen inzake vermindering van het gebruik en de risico’s van chemische pesticiden en zal de gerichte steun voor biologische landbouw aanzienlijk verhogen. Ook worden landbeheerders gestimuleerd om koolstof in de bodem en in biomassa op te slaan en de broeikasgasemissies in 35 % van het landbouwareaal van de EU te verminderen door middel van passende beheerspraktijken. Daarbij wordt gewasrotatie verwacht op 85 % van de landbouwgrond waarvoor GLB-steun wordt verstrekt.
In een tijd van toenemende bezorgdheid over de voedselvoorziening heeft de Commissie verder gewerkt aan het in kaart brengen van de sleutelfactoren voor voedselzekerheid. Dankzij een nieuw voorstel - open in een nieuw tabblad. om een veilig gebruik van nieuwe genomische technieken - open in een nieuw tabblad. mogelijk te maken, zal vooruitgang worden geboekt in de richting van duurzamere voedselsystemen en zal tegelijkertijd de voedselzekerheid worden gewaarborgd. Met deze technieken kunnen klimaatbestendige, plaagresistente en hoogproductieve plantenrassen worden gecreëerd, zodat minder chemische pesticiden nodig zijn en de EU minder afhankelijk wordt van de invoer van landbouwproducten. De Commissie heeft nieuwe EU-wetgeving voorgesteld - open in een nieuw tabblad. betreffende de productie en het in de handel brengen van plantaardig en bosbouwkundig teeltmateriaal om de diversiteit en kwaliteit van zaden, stekken en ander teeltmateriaal te vergroten.
Het GLB is niet alleen een instrument om herstelmaatregelen na een crisis te ondersteunen; het stelt landbouwers ook in staat om te anticiperen op en zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering en andere uitdagingen. De EU onderzoekt hoe de landbouwers in de EU het best kunnen worden ondersteund en hoe het landbouwbeleid van de EU kan worden aangepast, rekening houdend met hun behoeften. Daartoe zal in januari 2024 de strategische dialoog over de toekomst van de landbouw in de EU van start gaan.
Dierenwelzijn
De EU zet zich al meer dan veertig jaar in voor de verbetering van het dierenwelzijn. Zo is het leven van dieren geleidelijk verbeterd en zijn welzijnsnormen vastgesteld die tot de strengste ter wereld behoren. Dit werk werd in 2023 voortgezet met een voorstel - open in een nieuw tabblad. tot herziening van de huidige EU-regels voor het vervoer van dieren, waardoor het welzijn zal verbeteren van de 1,6 miljard dieren die elk jaar naar en uit de EU worden vervoerd. Het voorstel is gericht op specifieke doelstellingen, waaronder kortere reistijden, een grotere minimumruimte en betere omstandigheden voor dieren die uit de EU worden uitgevoerd. De handhaving van de bestaande wetgeving blijft een prioriteit en ook in 2023 werden op verschillende gebieden regelmatige audits en controles uitgevoerd.
Voorts zullen met de regels inzake het welzijn en de traceerbaarheid van honden en katten - open in een nieuw tabblad. voor het eerst uniforme EU-normen worden vastgesteld voor het fokken en huisvesten van en het omgaan met honden en katten bij fokkers, in dierenwinkels en in dierenasielen. Om illegale handel te bestrijden en de omstandigheden op het gebied van welzijn in dergelijke inrichtingen beter te kunnen controleren, zal de traceerbaarheid van honden en katten ook worden versterkt door verplichte identificatie en registratie in nationale databanken.
De Commissie reageerde vorig jaar op het Europees burgerinitiatief “Bontvrij Europa - open in een nieuw tabblad.”, het tiende succesvolle initiatief, dat door meer dan 1,5 miljoen burgers in de hele EU wordt gesteund. Hoewel momenteel geen verdere wetgeving wordt voorgesteld, overweegt de Commissie een aantal maatregelen om de doelstellingen van het initiatief te verwezenlijken. Zo zal de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid de opdracht krijgen om uiterlijk in maart 2025 een wetenschappelijk advies over het welzijn van pelsdieren op te stellen.
Er wordt gewerkt aan verdere maatregelen op het gebied van dierenwelzijn, zoals de follow-up van het Europees burgerinitiatief “Stop de kooien”.
Wat denken mensen in de EU over dierenwelzijn?
Dierenwelzijn moet beter worden beschermd
84 % vindt dat het welzijn van landbouwdieren beter moet worden beschermd.
74 % vindt dat het welzijn van gezelschapsdieren beter moet worden beschermd.
Bron: Speciale Eurobarometer 533 - open in een nieuw tabblad., oktober 2023.
Foto’s: © Adobe Stock.
Het welzijn van landbouwdieren
91 % vindt dit belangrijk.
8 % vindt dit niet belangrijk.
Dierenwelzijn is belangrijk voor mensen in de EU. Dat blijkt uit de resultaten van een Eurobarometer-enquête die in oktober is gepubliceerd.
Duurzame visserij en oceanen
Door klimaatverandering en biodiversiteitsverlies komt de duurzaamheid van vis- en aquacultuurbestanden in het gedrang. Een in februari ingediend pakket maatregelen - open in een nieuw tabblad. moet deze uitdagingen aanpakken via de uitvoering van het gemeenschappelijk visserijbeleid - open in een nieuw tabblad. en een nieuw marien actieplan - open in een nieuw tabblad.. De maatregelen bieden manieren om de veerkracht en duurzaamheid van de visserij en de aquacultuur te vergroten, onder meer door de broodnodige energietransitie te ondersteunen (zie hoofdstuk 4). Het pakket draagt bij tot de toezegging van de EU om ten minste 30 % van haar zeeën te beschermen, waarbij 10 % strikt wordt beschermd. De voorgestelde maatregelen zullen geleidelijk worden uitgevoerd om de sector in staat te stellen zich aan te passen.
Nieuwe regels - open in een nieuw tabblad. die in 2023 door het Parlement en de Raad zijn goedgekeurd, moeten helpen overbevissing te voorkomen en een doeltreffender en geharmoniseerd visserijcontrolesysteem tot stand te brengen, waarbij ten volle gebruik wordt gemaakt van moderne technologieën. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van elektronische monitoring op afstand en van een gesloten televisiecircuit aan boord van vissersvaartuigen, en het verplichte gebruik van digitale instrumenten bij vangstcertificerings- en traceerbaarheidsprocessen om invoer uit illegale visserij te voorkomen.
De Commissie was ingenomen met het Europees burgerinitiatief “Stop het ontvinnen van haaien — Stop de handel - open in een nieuw tabblad.”. Hiermee werd de Commissie verzocht de internationale handel in losse haaienvinnen te helpen beëindigen, te beginnen met een verbod op de handel op de EU-markt. De Commissie zal nagaan of wetgeving noodzakelijk is. Zij zal ook de handhaving van de traceerbaarheidsmaatregelen van de EU opvoeren en samenwerken met internationale partners om haaien wereldwijd te beschermen en duurzaam te beheren.
Na meer dan tien jaar multilaterale onderhandelingen werd in juni het Verdrag inzake de volle zee - open in een nieuw tabblad. aangenomen. Dit verdrag is een historische mijlpaal voor het beschermen van de oceanen, het aanpakken van de aantasting van het milieu, het tegengaan van de klimaatverandering en het voorkomen van biodiversiteitsverlies op volle zee. Het verdrag was een prioriteit voor de EU en haar lidstaten, die de onderhandelingen - open in een nieuw tabblad. op mondiaal niveau hebben geleid. Het treedt in werking zodra het door zestig partijen is geratificeerd.
De EU ging namens haar lidstaten formeel akkoord - open in een nieuw tabblad. met de Overeenkomst van de Wereldhandelsorganisatie inzake visserijsubsidies. Deze overeenkomst is van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat visserijsubsidies duurzaamheid als hoofddoel hebben en geen schade toebrengen aan de oceanen en visbestanden, waarvan kustgemeenschappen over de hele wereld afhankelijk zijn. De overeenkomst treedt in werking zodra twee derde van de 164 leden van de Wereldhandelsorganisatie de nationale ratificatieprocedure heeft voltooid.
Duurzame mobiliteit
De EU investeert in een breed scala aan vervoersprojecten om de grensoverschrijdende infrastructuur te verbeteren en nieuwe technologieën te bevorderen via de Connecting Europe Facility - open in een nieuw tabblad. 2021-2027. Tot de projecten die in 2023 door de EU werden gefinancierd - open in een nieuw tabblad., behoren belangrijke grensoverschrijdende spoorverbindingen, met name de Brennerbasistunnel (die Italië en Oostenrijk met elkaar verbindt), Rail Baltica (die de drie Baltische staten en Polen verbindt met de rest van Europa) en het grensoverschrijdende traject tussen Duitsland en Nederland (Emmerich-Oberhausen). Met de hiermee gemoeide 6,2 miljard euro worden projecten ondersteund die bijdragen tot een efficiënter, groener en slimmer netwerk van spoorwegen, binnenwateren, wegen en zeeroutes, waarbij het merendeel naar duurzame vervoerswijzen gaat. Om de grensoverschrijdende spoorverbindingen in heel Europa te verbeteren, kondigde de EU in 2023 steun aan voor tien EU-proefprojecten - open in een nieuw tabblad. om nieuwe spoorwegdiensten tot stand te brengen of bestaande te verbeteren, zodat deze sneller, frequenter en betaalbaarder worden.
Daarnaast heeft de EU meer dan 540 miljoen euro geïnvesteerd in infrastructuur voor alternatieve brandstof langs het trans-Europees vervoersnetwerk. Dit zal zich vertalen in ongeveer 14 000 oplaadpunten en 81 waterstoftankstations, naast de elektrificatie van havens en luchthavens.
Verder stelde de EU voor - open in een nieuw tabblad. haar richtlijn gecombineerd vervoer - open in een nieuw tabblad. te herzien om goederenvervoer duurzamer te maken door het gebruik van twee of meer vervoerswijzen concurrerender te maken.
De Commissie stelde voor de normen voor kooldioxide-emissies van zware bedrijfsvoertuigen - open in een nieuw tabblad. zoals vrachtwagens, stadsbussen en langeafstandsbussen te herzien. Deze voertuigen zijn verantwoordelijk voor meer dan 25 % van de broeikasgasemissies van het wegvervoer in de EU en meer dan 6 % van de totale uitstoot in de EU. Om een snellere uitrol van emissievrije bussen in steden te stimuleren, stelde de Commissie voor om alle nieuwe stadsbussen tegen 2030 emissievrij te maken.
Luchtvaart
In oktober heeft de EU de ReFuelEU Luchtvaart-verordening - open in een nieuw tabblad. aangenomen die het gebruik van duurzame luchtvaartbrandstoffen moet bevorderen. Volgens deze nieuwe regels moeten leveranciers van luchtvaartbrandstoffen vanaf 2025 steeds meer duurzame brandstoffen bijmengen bij de kerosine. Verwacht wordt dat dit de uitstoot van kooldioxide van vliegtuigen tegen 2050 met ongeveer twee derde zal doen verminderen ten opzichte van een scenario zonder actie. Dit zal ook voordelen opleveren voor het klimaat en de luchtkwaliteit.
De Alliantie voor emissievrije luchtvaart - open in een nieuw tabblad., die in 2022 van start is gegaan, bereidt zich voor op de ingebruikname van vliegtuigen die op waterstof en elektriciteit vliegen. Bijna 300 deskundigen van de 141 organisaties die lid zijn van de alliantie, houden zich bezig met kwesties die van fundamenteel belang zijn voor de uitrol van dit type vliegtuigen. Volgens het voortgangsverslag - PDF-bestand – open in een nieuw tabblad. dat de alliantie publiceerde, moeten de komende jaren worden gebruikt om een passend regelgevingskader tot stand te brengen.
Scheepvaart
In juli nam de EU de nieuwe FuelEU Zeevaart-verordening - open in een nieuw tabblad. aan. Deze moet het gebruik van schonere brandstoffen en energie in het zeevervoer bevorderen en ervoor zorgen dat de broeikasgasintensiteit van de brandstoffen die in deze sector worden gebruikt, op termijn geleidelijk afneemt — met 2 % in 2025 tot 80 % tegen 2050.
De EU was verheugd - open in een nieuw tabblad. over het akkoord dat binnen de Internationale Maritieme Organisatie werd bereikt om een doelstelling van nettonuluitstoot door schepen “tegen of rond, d.w.z. dicht bij, 2050” vast te stellen. Zij was ook verheugd over de indicatieve controlepunten: tegen 2030 een verlaging van ten minste 20 % — en bij voorkeur 30 % —, en tegen 2040 van ten minste 70 % — en bij voorkeur 80 % (ten opzichte van 2008).
Wereldwijd optreden voor de planeet
Tijdens de VN-klimaatconferentie van 2023 (COP28 - open in een nieuw tabblad.) in Dubai, Verenigde Arabische Emiraten, is de eerste wereldwijde inventarisatie in het kader van de Overeenkomst van Parijs - open in een nieuw tabblad. afgerond om te zien hoeveel vooruitgang landen hebben geboekt sinds de goedkeuring van de wereldwijde overeenkomst inzake klimaatverandering.
Samen met partners uit de hele wereld slaagde de EU erin de in 2015 in Parijs gedane toezegging om de mogelijkheid om de gemiddelde wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 1,5 °C levend te houden. De partijen beseften dat de wereld momenteel niet op koers ligt om dit doel te bereiken en kwamen een traject overeen om haar terug in de juiste richting te duwen.
Alle partijen beloofden af te stappen van fossiele brandstoffen en in dit kritieke decennium hoognodige maatregelen te nemen voor het klimaat. Met bijzondere aandacht voor de energiesector kwamen de landen overeen maatregelen te nemen om de emissies tegen 2030 met 43 % te verminderen en de wereld te sturen naar een nettonuluitstoot tegen 2050, volgens de beste beschikbare wetenschappelijke kennis.
De EU leidde tijdens de conferentie een mondiaal initiatief om de wereldwijde capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen en het tempo van verbetering van de energie-efficiëntie tegen 2030 te verdubbelen. Daarnaast lanceerde ze tijdens de besprekingen de mondiale toezegging over hernieuwbare energie en energie-efficiëntie - open in een nieuw tabblad.. Met de steun van het voorzitterschap van de COP28 en van zo’n 130 landen werd de toezegging door de hele wereld bevestigd in het slotdocument van de conferentie, de VAE-consensus - open in een nieuw tabblad..
De EU kondigde aan dat zij in de komende twee jaar 2,3 miljard euro uit de EU-begroting zou investeren om de energietransitie in het Europese nabuurschap en in de wereld te ondersteunen via de Global Gateway - open in een nieuw tabblad.-strategie (zie hoofdstuk 8).
In het kader van het mondiale methaanpact - open in een nieuw tabblad., dat de EU en de Verenigde Staten in 2021 hebben gelanceerd, werken meer dan 150 landen aan de collectieve doelstelling om de wereldwijde methaanuitstoot uiterlijk in 2030 met ten minste 30 % te verminderen ten opzichte van het niveau van 2020. Op de COP28 kondigden de EU en haar lidstaten 175 miljoen euro aan financiering aan ter ondersteuning van de Methane Finance Sprint - open in een nieuw tabblad. om de vermindering van methaangebruik te stimuleren.
Tijdens de wereldwijde inventarisatie werd ook ingegaan op de middelen voor de uitvoering van de noodzakelijke transitie. Daarbij waren de partijen het eens over de laatste stappen om tijdens de conferentie van volgend jaar de nieuwe collectieve gekwantificeerde doelstelling inzake klimaatfinanciering vast te stellen. Tijdens de conferentie werd ook overeenstemming bereikt over een kader voor de wereldwijde adaptatiedoelstelling - open in een nieuw tabblad.. Daarmee wordt beoogd de weerbaarheid van de wereld tegen klimaatverandering te versterken.
De EU hielp bij het operationeel maken van het nieuwe fonds voor verlies en schade, dat ontwikkelingslanden, die bijzonder kwetsbaar zijn voor de negatieve gevolgen van de klimaatverandering, zal bijstaan. De EU en haar lidstaten droegen meer dan 400 miljoen euro bij aan het fonds — meer dan twee derde van de initiële financieringstoezeggingen.
Om de gevolgen van de klimaatcrisis voor mensen in kwetsbare en conflictsituaties aan te pakken, sloot de EU zich aan bij twee nieuwe vlaggenschipinitiatieven van het voorzitterschap van de COP28: Rampen voorkomen — een handvest over financiering voor risicobeheer - open in een nieuw tabblad. en de verklaring over klimaat, noodhulp, herstel en vrede - PDF-bestand – open in een nieuw tabblad.. Het handvest bevat beginselen voor een beter gebruik van financiering om risico’s te beheren en mensen in de meest kwetsbare landen te beschermen, terwijl in de verklaring wordt opgeroepen tot dringende financiële steun voor klimaataanpassing en -veerkracht in die landen.
Tijdens de waterconferentie van de VN - open in een nieuw tabblad. in maart — de eerste top in haar soort in bijna vijftig jaar — bevestigde de EU haar sterke inzet - open in een nieuw tabblad. voor wereldwijde weerbaarheid en veiligheid ten aanzien van waterproblematiek. De EU-delegatie presenteerde - open in een nieuw tabblad. 33 vrijwillige toezeggingen in het kader van de wateractieagenda - open in een nieuw tabblad., een platform om de wereldwijde vooruitgang inzake watergerelateerde duurzameontwikkelingsdoelstellingen te versnellen.
Aan het begin van het jaar werkte de EU met 26 landen samen om de coalitie van ministers van Handel over klimaat - open in een nieuw tabblad. op te richten, het eerste mondiale forum op ministerieel niveau over kwesties op het gebied van handel, klimaat en duurzame ontwikkeling. De coalitie heeft tot doel handelsbeleid te stimuleren dat zowel lokaal als wereldwijd klimaatverandering tegengaat.
De EU bracht in april een groene alliantie met Noorwegen - open in een nieuw tabblad. en in november een groene alliantie met Canada - open in een nieuw tabblad. tot stand om de samenwerking op het gebied van klimaat, milieu, energie en schone industrie te verdiepen. Voorts brachten de EU en Zuid-Korea in mei een groen partnerschap - open in een nieuw tabblad. tot stand met als doel de samenwerking te versterken en beste praktijken uit te wisselen op het gebied van klimaatactie, schone en eerlijke energietransitie, milieubescherming en andere onderdelen van de groene transitie.
Duurzameontwikkelingsdoelstellingen
Uit de eerste vrijwillige evaluatie - PDF-bestand – open in een nieuw tabblad. door de EU van de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling blijkt dat zij zich volledig inzet voor de verwezenlijking van de 17 duurzameontwikkelingsdoelstellingen, die in 2015 door alle VN-lidstaten zijn aangenomen.
De EU heeft duurzame ontwikkeling duidelijk centraal gesteld en ze spant zich in om de Agenda 2030 te verwezenlijken, zowel in de EU als in de rest van de wereld, door de inspanningen van partnerlanden voor de uitvoering ervan te ondersteunen.
De EU heeft de doelstellingen geïntegreerd in haar beleid, begrotingen en langetermijnplanning. Met zijn integrale benadering wijst de Europese Green Deal de weg naar een duurzamere en welvarende toekomst voor iedereen.