Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα του παιδιού

Εικόνα αστεριών σε κύκλο που αναπαριστά το έμβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (εν συντομία, ΕΕ) είναι μια ομάδα 27 χωρών που συνεργάζονται μεταξύ τους.

Εικόνα χειραψίας. Τα δικαιώματα του παιδιού είναι η υπόσχεση που έδωσε η ΕΕ και οι κυβερνήσεις, με στόχο την ποιοτική ζωή των παιδιών.

Εικόνα των αστεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιβάλλουν τον κόσμο και τα παιδιά.

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα δικαιωμάτων του παιδιού

Εικόνα με παραδείγματα δικαιωμάτων του παιδιού: Ασφάλεια, συνοδεύεται από την εικόνα των χεριών ενός ενήλικα που κρατούν ένα παιδί. Παιχνίδι, συνοδεύεται από την εικόνα ενός χώρου παιχνιδιού. Μάθηση, συνοδεύεται από την εικόνα ενός παιδιού που διαβάζει βιβλίο. Έκφραση άποψης, συνοδεύεται από την εικόνα ενός παιδιού που μιλάει με ενήλικα.

Ασφάλεια

Παιχνίδι

Μάθηση

Έκφραση άποψης

Με ποιον τρόπο η ΕΕ θα εφαρμόζει στην πράξη τα δικαιώματα του παιδιού;

Εικόνα ενός ενήλικα που διδάσκει άλλους ενήλικες. Η ΕΕ θα συλλέγει πληροφορίες και θα εκπαιδεύει τους ανθρώπους σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού.

Εικόνα μελών κυβερνήσεων που μιλούν ο ένας στον άλλον. Οι κυβερνήσεις και άλλοι θα διδάσκονται ο ένας από τον άλλον σχετικά με τον καλύτερο τρόπο πρακτικής εφαρμογής των δικαιωμάτων του παιδιού.

Εικόνα του συμβόλου του ευρώ. Η ΕΕ θα διαθέτει χρήματα σε ό,τι είναι αναγκαίο, όπως η κατάρτιση ενηλίκων που εργάζονται με παιδιά, προκειμένου τα παιδιά να ασκούν τα δικαιώματά τους.

Η μεγαλύτερη δέσμη υποσχέσεων για τα δικαιώματα του παιδιού ονομάζεται «Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού» (UNCRC).

Εικόνα του λογότυπου των Ηνωμένων Εθνών.

Ποια είναι τα 6 σημαντικότερα στοιχεία του σχεδίου;

Εικόνα ενός παιδιού που μιλάει με ενήλικα.

Συμμετοχή των παιδιών

Όλοι θα κατανοούν ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν την άποψή τους, και αυτή να εφαρμόζεται.

Εικόνα ενός παιδιού που στέκεται ανάμεσα σε δύο ενήλικες και τους κρατάει από το χέρι.

Ένταξη στην κοινωνία

Τα παιδιά θα μπορούν να λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη και οι οικογένειες θα διαθέτουν αρκετά χρήματα για να καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών.

Εικόνα ενός ενήλικα με ασπίδα που στέκεται μπροστά από ένα παιδί.

Ασφάλεια από βλάβη

Τα παιδιά θα παραμένουν ασφαλή από τη βία, ενώ εκείνα που έχουν υποστεί βλάβη θα λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται.

Εικόνα της πλάστιγγας της δικαιοσύνης.

Φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη

Η αστυνομία, οι δικηγόροι και οι δικαστές θα αντιμετωπίζουν τα παιδιά με δίκαιο τρόπο, θα τα ακούν και θα καλύπτουν στις ανάγκες τους.

Εικόνα του συμβόλου σύνδεσης Wi-Fi.

Ψηφιακός κόσμος

Όλα τα παιδιά θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στον ψηφιακό κόσμο και να παραμένουν ασφαλή σ’ αυτόν.

Εικόνα του πλανήτη.

Παροχή βοήθειας στα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο

Όλα τα παιδιά του κόσμου θα ασκούν τα δικαιώματά τους, ακόμη και όταν υπάρχει πόλεμος, πείνα ή λοιμός.

Κατά την κατάρτιση του σχεδίου, η ΕΕ συζήτησε με πολλούς ανθρώπους, μεταξύ των οποίων 10 000 παιδιά.

Εικόνα ενός ενήλικα που μιλάει με παιδιά.

1 Συμμετοχή των παιδιών

Εικόνα ενός σημειωματάριου που περιέχει λίστα με τις προτεραιότητες της ΕΕ.

Τι θα κάνει η ΕΕ;

Προετοιμασία σχεδίου για την προώθηση της συμμετοχής των παιδιών και των νέων.

Προσαρμογή των νόμων και των πολιτικών σε φιλική προς τα παιδιά γλώσσα.

Εκπαίδευση των άλλων ως προς τους τρόπους χρήσης της φιλικής προς τα παιδιά γλώσσας.

Διαβούλευση με τα παιδιά κατά την ανάπτυξη πολιτικών της ΕΕ.

Γιατί επιλέχθηκε;

Ορισμένοι άνθρωποι δεν συμφωνούν ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν την άποψή τους σχετικά με αποφάσεις.
Άλλοι πιστεύουν ότι είναι υπερβολικά δύσκολο ή ότι κοστίζει πάρα πολλά χρήματα.

Φυσαλίδα ομιλίας: Αν όχι εμείς, ποιος; Λέει ένα αγόρι ηλικίας 16 ετών.

Αγόρι, 16 ετών

2 Ένταξη στην κοινωνία

Τι θα κάνει η ΕΕ;

Διασφάλιση ότι οι οικογένειες διαθέτουν αρκετά χρήματα για να καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών.

Διασφάλιση διαθέσιμης καλής υγειονομικής περίθαλψης για τα παιδιά.

Κάλυψη των αναγκών των παιδιών με αναπηρία.

Διασφάλιση ότι τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να τρέφονται υγιεινά.

Διασφάλιση ότι όλα τα παιδιά λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση.

Γιατί επιλέχθηκε;

Πολλά παιδιά ζουν σε οικογένειες που δεν διαθέτουν αρκετά χρήματα για να καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών.
Χρειάζεται να γίνουν περισσότερα ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα παιδιά μπορούν να λαμβάνουν καλή υγειονομική περίθαλψη.
Πολλά παιδιά δεν λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση και δεν μπορούν να συμμετέχουν σε εξωσχολικές δραστηριότητες.

Ένταξη στην κοινωνία σημαίνει ότι όλοι περιλαμβάνονται σε αυτήν (ανεξάρτητα από το πόσα χρήματα διαθέτουν ή το υπόβαθρό τους).

3 Ασφάλεια από βλάβη

Τι θα κάνει η ΕΕ;

Διασφάλιση ότι όλοι συνεργάζονται με σκοπό την ασφάλεια των παιδιών.

Κατάρτιση ενηλίκων που εργάζονται για την προστασία των παιδιών.

Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους βέλτιστους τρόπους προστασίας των παιδιών.

Θέσπιση αυστηρότερων νόμων όσον αφορά τη βία κατά των παιδιών.

Γιατί επιλέχθηκε;

Ένα στα δύο παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο είναι πιθανό να υποστεί κάποια μορφή βίας κάθε χρόνο.
Υπάρχει η ανησυχία ότι η βία κατά των παιδιών αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.

Στη βία περιλαμβάνεται η παραμέληση, η πρόκληση σωματικής και ψυχικής βλάβης, η σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση (η οποία σημαίνει ότι ένας ενήλικας εκμεταλλεύεται ένα παιδί και το χρησιμοποιεί με σκοπό το οικονομικό κέρδος) και ο εκφοβισμός.

4 Φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη

Τι θα κάνει η ΕΕ;

Κατάρτιση των αστυνομικών, των δικηγόρων και των δικαστών σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών.

Θέσπιση νόμων για τη στήριξη των παιδιών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης και πρακτική εφαρμογή των νόμων αυτών.

Εξεύρεση τρόπων με τους οποίους τα παιδιά μπορούν να μένουν στην κοινότητα και να μη μεταφέρονται σε κέντρα κράτησης.

Υποχρέωση όλων να αποδέχονται την απόφαση χώρας της ΕΕ με την οποία διαπιστώνεται η ιδιότητα του γονέα ενός παιδιού.

Γιατί επιλέχθηκε;

Πολλά παιδιά δεν αισθάνονται ασφαλή ή δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα όταν συμμετέχουν στα συστήματα απονομής δικαιοσύνης.
Τα παιδιά συχνά δεν έχουν τις πληροφορίες που χρειάζονται για να κατανοήσουν τι συμβαίνει.
Τα παιδιά-θύματα συχνά δεν καταγγέλλουν εγκλήματα.
Ένας υπερβολικά μεγάλος αριθμός παιδιών τελεί υπό κράτηση.

Στο δικαστικό σύστημα μπορεί να περιλαμβάνεται η αστυνομία και τα δικαστήρια. Τα παιδιά μπορεί να είναι θύματα, μάρτυρες ή κατηγορούμενοι εγκλήματος. Μπορούν επίσης να συμμετέχουν σε αποφάσεις που αφορούν την εκπαίδευσή τους ή τα άτομα με τα οποία θα ζουν.

5 Ψηφιακός κόσμος

Τι θα κάνει η ΕΕ;

Ανάπτυξη νέου σχεδίου για ένα «Διαδίκτυο καλύτερα προσαρμοσμένο στα παιδιά».

Διασφάλιση ότι τα παιδιά με αναπηρία μπορούν να επωφεληθούν από την ψηφιακή τεχνολογία.

Θέσπιση νόμων που απαιτούν από τις επιχειρήσεις να ελέγχουν και να αναφέρουν τη διαδικτυακή σεξουαλική κακοποίηση.

Διασφάλιση ότι όλα τα παιδιά έχουν πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία, σύνδεση με το διαδίκτυο και ηλεκτρικό ρεύμα.

Εκπαίδευση παιδιών, γονέων και σχολείων ως προς την υγιή διαδικτυακή δραστηριότητα.

Διασφάλιση ότι οι πληροφορίες σχετικά με παιδιά προστατεύονται στο διαδίκτυο.

Γιατί επιλέχθηκε;

Δεν έχουν όλα τα παιδιά πρόσβαση στο διαδίκτυο ή σε συσκευές όπως φορητοί υπολογιστές, έξυπνα τηλέφωνα και tablets.
Τα παιδιά δεν είναι πάντα ασφαλή στο διαδίκτυο. Μπορεί να δέχονται εκφοβισμό ή να βλέπουν βίαιο ή σεξουαλικό περιεχόμενο ή διαφημίσεις που προβάλλουν οτιδήποτε είναι επιβλαβές γι’ αυτά (όπως το αλκοόλ).

Στον ψηφιακό κόσμο περιλαμβάνεται η πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε συσκευές όπως υπολογιστές, έξυπνα τηλέφωνα και Wi-Fi.

6 Παροχή βοήθειας στα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο

Τι θα κάνει η ΕΕ;

Ενθάρρυνση των πανταχού κυβερνήσεων για τήρηση των υποσχέσεών τους που αφορούν τα δικαιώματα των παιδιών.

Διάθεση χρημάτων και ανάληψη δράσης για την προστασία των παιδιών από τη βία.

Προετοιμασία σχεδίου δράσης για την προώθηση της συμμετοχής των παιδιών και των νέων.

Στήριξη της ισότιμης πρόσβασης στα σχολεία και σε ποιοτικά προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης.

Καταπολέμηση της παιδικής εργασίας.

Γιατί επιλέχθηκε;

Ένας υπερβολικά μεγάλος αριθμός παιδιών δεν έχει πρόσβαση σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη, τροφή, ασφαλές νερό ή εκπαίδευση.
Πολλά πλήττονται από πολέμους και φυσικές καταστροφές.
Η COVID-19 και ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής έχουν επιδεινώσει τις συνθήκες για πολλά παιδιά.

Φυσαλίδα ομιλίας: Η ΕΕ έχει τη δύναμη που ενώνει πολλές χώρες του κόσμου με σκοπό την ειρήνη, τη συνεργασία και την ισότητα μεταξύ των λαών, και χρηματοδοτεί έργα για οργανώσεις που εργάζονται για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. Λέει ένα παιδί από την Αλβανία.

Παιδί από την Αλβανία

Η παρούσα φιλική προς τα παιδιά έκδοση της στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού (στο εξής: σχέδιο) εκπονήθηκε σε συνεργασία με τα ίδια τα παιδιά. Δύο ομάδες παιδιών και νέων από δύο σχολεία στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας συγκεντρώθηκαν από το κέντρο για τα δικαιώματα του παιδιού (Centre for Children’s Rights) του πανεπιστημίου Queen’s (Queen’s University) στο Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας. Συνεργάστηκαν για να αποφασίσουν τον τρόπο με τον οποίο τα βασικά μηνύματα του σχεδίου θα πρέπει να εξηγηθούν στα παιδιά μέσω του παρόντος φυλλαδίου. Η αρχική έκδοση του σχεδίου συντάχθηκε στα αγγλικά. Η ΠΣΕΠΕΠ - Κυπριακή Παιδοβουλή (μέλος του Eurochild) στήριξε τα παιδιά στην επικύρωση του σχεδίου με αναθεώρηση της μετάφρασης στα ελληνικά, ώστε να διασφαλιστεί ότι το σχέδιο εξακολουθεί να είναι φιλικό προς το παιδί και μετά τη μετάφρασή του.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ήθελε να ευχαριστήσει ιδιαιτέρως: το σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Bremore Educate Together (Bremore Educate Together Secondary School), τις εκπαιδευτικούς Kathy και Janice και τους μαθητές Hamilton, Alex, Stuart, Katie, Joseph, Molly και Niamh· το σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης St Joseph’s (Rush) [St Joseph’s Secondary School (Rush)], τους εκπαιδευτικούς Darren, Judy, Kevin και Louise και τους μαθητές Ellie, Cohen, Mollie, Joshua, Christopher, Evan, Jake, Kelsie, Monika, Cordelia, Stephen και Oisin, καθώς και τα 42 παιδιά που δούλεψαν στη μετάφραση και την ΠΣΕΠΕΠ - Κυπριακή Παιδοβουλή.

Η προσβασιμότητα του εγγράφου διασφαλίστηκε από την Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Print	ISBN 978-92-76-44182-3	doi:10.2838/661557	DS-03-21-112-EL-C
PDF	ISBN 978-92-76-37651-4	doi:10.2838/822460	DS-03-21-112-EL-N
HTML	ISBN 978-92-76-37610-1	doi:10.2838/791213	DS-03-21-112-EL-Q

Το χειρόγραφο ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2021.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν συνέπειες από την περαιτέρω χρήση της παρούσας έκδοσης.

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2021

Η πολιτική για την περαιτέρω χρήση εγγράφων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διέπεται από την απόφαση 2011/833/ΕΕ της Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2011, για την περαιτέρω χρήση εγγράφων της Επιτροπής (ΕΕ L 330 της 14.12.2011, σ. 39).

Εάν δεν ορίζεται διαφορετικά, η περαιτέρω χρήση του παρόντος εγγράφου επιτρέπεται βάσει της άδειας Creative Commons Attribution 4.0 International (CC-BY 4.0) (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). Αυτό σημαίνει ότι επιτρέπεται η περαιτέρω χρήση, υπό τον όρο ότι αναφέρεται η πηγή και επισημαίνονται τυχόν αλλαγές.

Για οποιαδήποτε χρήση ή αναπαραγωγή στοιχείων που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδέχεται να απαιτείται άδεια απευθείας από τους οικείους δικαιούχους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας όσον αφορά τα ακόλουθα στοιχεία:
Εξώφυλλο, πλανήτης, εικόνα από OpenClipart-Vectors του Pixabay

Πού µπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Υπάρχουν εκατοντάδες κέντρα Europe Direct σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση του πλησιέστερου σε σας κέντρου στον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/contact/meet-us_el

Μπορείτε να επικοινωνήσετε µε το δίκτυο Europe Direct:

— καλώντας ατελώς τον αριθµό 00 800 6 7 8 9 10 11 (ορισµένα δίκτυα τηλεφωνίας ενδέχεται να χρεώνουν τις κλήσεις αυτές),

— καλώντας τον αριθµό +32 22999696 ή

— µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου από τον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/contact_el

Πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλες τις επίσηµες γλώσσες της ΕΕ είναι διαθέσιµες στον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/index_el.

Μπορείτε να καταφορτώσετε ή να παραγγείλετε εκδόσεις της ΕΕ, δωρεάν ή επί πληρωµή, στη διεύθυνση https://op.europa.eu/el/web/general-publications/publications.

Για βοήθεια και συµβουλές για πολίτες και επιχειρήσεις της ΕΕ, επισκεφθείτε την πύλη Η Ευρώπη σου: https://europa.eu/youreurope/index_el.htm.

Για εκπαιδευτικό υλικό, παιχνίδια και κουίζ, επισκεφθείτε τη Γωνιά µάθησης: https://europa.eu/learning-corner/home_el.

Ανακαλύψτε την Ευρωπαϊκή Δικτυακή Πύλη της Νεολαίας στη διεύθυνση https://europa.eu/youth/EU_el.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη χώρα σας: https://ec.europa.eu/info/about-european-commission/contact/representations-member-states_el

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη χώρα σας: https://www.europarl.europa.eu/at-your-service/el/stay-informed/liaison-offices-in-your-country

Το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών: https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/consumer-rights-and-complaints/resolve-your-consumer-complaint/european-consumer-centres-network-ecc-net_el