polski (pl)

JAKIE PRAWO POBYTU
MI PRZYSŁUGUJE?

  • Masz prawo mieszkać w dowolnym kraju UE, w którym pracujesz, prowadzisz działalność jako osoba samozatrudniona lub do którego Cię oddelegowano, ale zasady różnią się w zależności od tego, czy pobyt trwa do trzech miesięcy, ponad trzy miesiące, czy jest to pobyt stały.
  • Jeśli mieszkasz za granicą krócej niż trzy miesiące, musisz jedynie upewnić się, że posiadasz ważny dowód osobisty lub paszport.
  • Po upływie trzech miesięcy możesz być zobowiązany zarejestrować się jako mieszkaniec miejscowości, w której mieszkasz, aby wykazać, że jesteś tam zatrudniony, oraz możesz uzyskać dokument potwierdzający Twoje prawo do pobytu.
  • Jeśli mieszkając w innym kraju, stracisz pracę, możesz tam pozostać, jeżeli:
    • jesteś tymczasowo niezdolny do pracy z powodu choroby lub wypadku
    • jesteś zarejestrowany w odpowiednim urzędzie jako osoba bezrobotna z powodów od siebie niezależnych
    • uczestniczysz w szkoleniu zawodowym.
  • Jeżeli mieszkasz legalnie w kraju UE jako osoba pracująca nieprzerwanie przez pięć lat, automatycznie uzyskujesz prawo do stałego pobytu w tym kraju.
  • Możesz kwalifikować się do uzyskania prawa stałego pobytu przed upływem pięciu lat w wymienionych poniżej sytuacjach:
    • przejście na emeryturę po przepracowaniu w danym kraju ostatniego roku lub spędzeniu tam trzech kolejnych lat
    • zaprzestanie pracy z powodu niezdolności do dalszej pracy, po spędzeniu w danym kraju dwóch kolejnych lat
    • zaprzestanie pracy z powodu niezdolności do pracy wywołanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
    • podjęcie pracy w innym kraju UE jako pracownik przygraniczny – w takim przypadku musisz wracać do swojego miejsca pobytu co najmniej raz w tygodniu – jeżeli wcześniej pracowałeś w kraju, w którym chcesz uzyskać prawo stałego pobytu, w sposób ciągły przez trzy lata.
  • W wyjątkowych sytuacjach władze kraju, w którym przebywasz, mają prawo Cię deportować ze względów związanych z porządkiem lub bezpieczeństwem publicznym, ale wyłącznie w przypadku, gdy potrafią wykazać, że stanowisz poważne zagrożenie.
  • Więcej informacji: https://europa.eu/youreurope/workresident_pl

CZY MOJE KWALIFIKACJE
ZAWODOWE ZOSTANĄ UZNANE?

  • Jeśli zamierzasz podjąć pracę w innym kraju UE w zawodzie, który jest tam zawodem regulowanym, być może będziesz musiał wystąpić o oficjalne uznanie Twoich kwalifikacji zawodowych, zanim rozpoczniesz wykonywanie zawodu w nowym kraju.
  • Zawód jest zawodem regulowanym, jeśli można go wykonywać dopiero, gdy zdobędzie się konkretny dyplom, zda się specjalne egzaminy lub zarejestruje się w organizacji zawodowej.
  • Jeśli Twój zawód jest regulowany w kraju UE, w którym chcesz pracować, ale nie jest regulowany w Twoim kraju pochodzenia, konieczne może być udowodnienie, że w swoim kraju pracowałeś w tym zawodzie co najmniej przez rok w ciągu ostatnich 10 lat.
  • Więcej informacji: https://europa.eu/youreurope/pq_pl

CZY JESTEM OBJĘTY ZABEZPIE-
CZENIEM SPOŁECZNYM?

  • W przypadku gdy pracujesz lub mieszkasz za granicą, będziesz objęty zabezpieczeniem społecznym w kraju pochodzenia lub w kraju przyjmującym. Pamiętaj, że nie możesz sam wybrać kraju, który ma Ci zapewnić zabezpieczenie społeczne.
  • To, w którym kraju jesteś objęty zabezpieczeniem, zależy od:
    • Twojego statusu zatrudnienia
    • Twojego kraju zamieszkania.
  • Powinieneś się zarejestrować w systemie zabezpieczenia społecznego w kraju przyjmującym. Ty i osoby pozostające na Twoim utrzymaniu będziecie objęci systemem zabezpieczenia społecznego tego kraju. Twoje świadczenia rodzinne oraz związane z chorobą, bezrobociem, emeryturą i wypadkami przy pracy, a także chorobami zawodowymi, wcześniejszą emeryturą i śmiercią, będą regulowane przepisami lokalnymi.
  • W wielu krajach wielkość przysługujących Ci świadczeń zależy od tego, jak długo wcześniej opłacałeś składki.
  • Więcej informacji: https://europa.eu/youreurope/social_pl

PRAWDZIWA HISTORIA
Pracownicy przygraniczni

Françoise mieszka we Francji, ale przez cztery dni w tygodniu dojeżdża do Belgii do pracy w firmie komunikacyjnej. Niektóre z praw w zakresie zabezpieczenia społecznego przysługujących jej jako pracownikowi przygranicznemu są odmienne. Ponieważ Françoise pracuje w Belgii, musi płacić w tym kraju składki na ubezpieczenie społeczne, co oznacza, że jest tam ubezpieczona. W razie choroby może jednak uzyskać opiekę medyczną w swoim kraju pochodzenia – we Francji, a w przypadku utraty pracy może również ubiegać się o świadczenia we Francji.

CZY MAM PRAWO ZABRAĆ
ZE SOBĄ RODZINĘ?

  • Jako obywatele Unii Twój współmałżonek, Twoje dzieci i wnuki mogą przebywać w innym kraju UE na takich samych warunkach jak Ty, jeśli pracują, szukają pracy, są na emeryturze lub się uczą.
  • Jeżeli członkowie Twojej rodziny nie planują podejmować pracy, również mogą do Ciebie dołączyć – w charakterze osoby pozostającej na Twoim utrzymaniu.
  • Jeśli pracujesz w innym kraju UE ponad trzy miesiące – jako pracownik w firmie, na własny rachunek lub jako pracownik delegowany – Twój współmałżonek, dzieci pozostające na utrzymaniu i wnuki również mogą przebywać w tym kraju bez konieczności spełnienia jakichkolwiek innych warunków.
  • Członkowie Twojej rodziny jako obywatele Unii mają prawo do stałego pobytu na takich samych warunkach jak Ty, jeżeli legalnie mieszkali w nowym kraju przez pięć kolejnych lat.
  • Więcej informacji: https://europa.eu/youreurope/children_pl

WIĘCEJ INFORMACJI:

https://europa.eu/youreurope/pl

Publikacja ta jest dostępna w 23 językach w następujących formatach:

PDF PRINT