Sprawiedliwa gospodarka na rzecz zielonej i cyfrowej transformacji

Europejski filar praw socjalnych - otwórz w nowej zakładce., którego podstawowymi zasadami są równe szanse i dostęp do rynku pracy, sprawiedliwe warunki pracy oraz ochrona socjalna i włączenie społeczne, jest unijnym przewodnikiem na drodze do sprawiedliwszych i bardziej odpornych społeczeństw europejskich. Jego celem jest zapewnienie wszystkim równych szans życiowych i możliwości korzystania z tych samych praw socjalnych. Prawa te dotyczą całego szeregu kwestii, od dobrego kształcenia i szkolenia przez całe życie, poprzez godziwe wynagrodzenia i świadczenia oraz bezpieczne i zdrowe warunki pracy po opiekę nad dziećmi, emerytury i przystępną cenowo opiekę zdrowotną dobrej jakości.

W 2023 r. przypadła druga rocznica planu działania służącego realizacji filaru. Wdrożono lub przedstawiono już niemal wszystkie z 75 środków. Przegląd planu działania zaplanowano na 2025 r.

Wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu - otwórz w nowej zakładce. na 2023 r. było pierwszym, w którym przedstawiono aktualne informacje z postępów w realizacji unijnych i krajowych celów w zakresie zatrudnienia, umiejętności i ochrony socjalnej wyznaczonych na 2030 r. UE jest wprawdzie na dobrej drodze, by osiągnąć swój główny cel w zakresie zatrudnienia wynoszącego 78 % do 2030 r., nadal jednak potrzebne są znaczne postępy, aby osiągnąć cele w zakresie uczenia się dorosłych i ograniczenia ubóstwa.

Ożywienie dialogu społecznego i gospodarki społecznej

Negocjacje między organizacjami reprezentującymi pracodawców i pracowników w ramach dialogu społecznego przyczyniają się do poprawy warunków życia i pracy oraz odgrywają ważną rolę w dostosowywaniu się do zmiennych warunków gospodarczych i społecznych. Stopień zaangażowania partnerów społecznych różni się jednak znacznie w poszczególnych państwach członkowskich UE. Ponadto pewne grupy, np. osoby młode lub pracujące w ramach nowych form zatrudnienia, często są niedoreprezentowane.

Aby wesprzeć państwa członkowskie we wzmacnianiu dialogu społecznego, UE przyjęła zalecenie - otwórz w nowej zakładce. zawierające konkretne środki sprzyjające większemu zaangażowaniu partnerów społecznych – na przykład przez promowanie rokowań zbiorowych i konsultacje z partnerami społecznymi przy opracowywaniu i wdrażaniu polityki gospodarczej i społecznej czy polityki zatrudnienia. Przeprowadzono również konsultacje - otwórz w nowej zakładce. z partnerami społecznymi na temat działań, które mogłyby wzmocnić prawa europejskich rad zakładowych - otwórz w nowej zakładce.. Rady te są ważnym narzędziem angażowania pracowników, gdy przedsiębiorstwa działające w kilku państwach członkowskich podejmują decyzje mogące mieć wpływ na zatrudnienie lub warunki pracy.

Gospodarka społeczna w liczbach

W gospodarce społecznej ludzie oraz czynniki społeczne i środowiskowe są ważniejsze od zysku. Organizacje gospodarki społecznej działają w rozmaitych sektorach – od usług społecznych i opiekuńczych, poprzez mieszkalnictwo i rekreację, po niedrogą energię. Są wśród nich spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, stowarzyszenia nienastawione na zysk, fundacje i przedsiębiorstwa społeczne.

Organizacje gospodarki społecznej odgrywają kluczową rolę w stawianiu czoła wyzwaniom społecznym i promowaniu sprawiedliwych warunków pracy poprzez angażowanie pracowników w proces decyzyjny i zarządzanie. Stwarzają one również możliwości dla niedostatecznie reprezentowanych grup, takich jak kobiety i młodzież, oraz przyczyniają się do tego, by zielona i cyfrowa transformacja była sprawiedliwa i sprzyjała włączeniu społecznemu. Aby wesprzeć dalszy rozwój tego ważnego sektora, w listopadzie UE zatwierdziła środki - otwórz w nowej zakładce. mające sprzyjać tworzeniu odpowiednich warunków dla rozwoju organizacji gospodarki społecznej. Nowy punkt kompleksowej obsługi - otwórz w nowej zakładce. gospodarki społecznej dostarcza informacji na temat finansowania ze środków UE, możliwości szkoleniowych oraz praktycznych działań w państwach członkowskich.

Stowarzyszenia nienastawione na zysk, chcące zaangażować się w działalność w innym państwie członkowskim, podlegają obecnie odmiennym przepisom w różnych państwach UE, co powoduje koszty i obciążenia administracyjne. Aby usunąć te przeszkody, Komisja Europejska zaproponowała - otwórz w nowej zakładce.nową krajową formę stowarzyszenia nienastawionego na zysk, specjalnie zaprojektowaną na potrzeby działalności transgranicznej, która umożliwi stowarzyszeniom korzystanie ze swobód na jednolitym rynku.

Sprawiedliwość społeczna musi być centralnym elementem zielonej transformacji. Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji - otwórz w nowej zakładce. i Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji - otwórz w nowej zakładce. mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia, by nikt nie został pominięty. Dodatkowo gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, mikroprzedsiębiorstwa czy użytkownicy transportu w UE, którzy mogą się zmagać z ubóstwem energetycznym i transportowym, będą mogli liczyć na wsparcie z nowo utworzonego Społecznego Funduszu Klimatycznego - otwórz w nowej zakładce.. Około 65 mld euro z budżetu funduszu wynoszącego 86,7 mld euro będzie pochodzić z dochodów generowanych przez nowy unijny system handlu uprawnieniami do emisji - otwórz w nowej zakładce. obejmujący sektory budownictwa i transportu. Będzie on działać od 2026 r. do 2032 r. (Zob. również rozdział 4).

Zwiększanie konkurencyjności i rozwijanie umiejętności

Zielona i cyfrowa transformacja otwierają nowe możliwości dla obywateli i gospodarki europejskiej, jednak wiele unijnych przedsiębiorstw zgłasza trudności ze znalezieniem pracowników posiadających potrzebne umiejętności. Aby pomóc w niezbędnym procesie zmiany i podnoszenia kwalifikacji europejskich pracowników oraz przyciągać do UE osoby posiadające odpowiednie umiejętności, rok 2023 ogłoszono Europejskim Rokiem Umiejętności - otwórz w nowej zakładce..

Na to, jak pilnie potrzebna jest taka inicjatywa, wskazują wyniki badania - otwórz w nowej zakładce. przeprowadzonego wiosną wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Wynika z nich, że zdolność UE do osiągnięcia jej celów może być ograniczona.

Niedobór wykwalifikowanej siły roboczej hamuje MŚP w odniesieniu do:

Niedobór wykwalifikowanej siły roboczej w podziale na stanowiska pracy

Odsetek MŚP borykających się z niedoborem wykwalifikowanej siły roboczej jeśli chodzi o:

Ze względu na brak umiejętności 63% małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) stoi w obliczu wyzwań związanych z ich ogólną działalnością gospodarczą, 45% z wprowadzaniem lub wykorzystywaniem technologii cyfrowych oraz 39% z ekologizacją działalności gospodarczej. Jeśli chodzi o konkretne stanowiska pracy, 69% MŚP zgłasza niedobór umiejętności wśród operatorów maszyn, rzemieślników i pracowników wykwalifikowanych. Brakuje również robotników fizycznych w przypadku 59% MŚP, podczas gdy 58% ma trudności ze znalezieniem specjalistów, pracowników średniego szczebla i techników posiadających niezbędne umiejętności. Brak również kadry kierowniczej oraz pracowników administracyjnych, biurowych i usługowych, przy czym odpowiednio 39% i 34% MŚP zgłasza trudności w tych obszarach.

Inicjatywy takie jak pakt na rzecz umiejętności - otwórz w nowej zakładce. już teraz pomagają sprostać wyzwaniom i wyrównać braki w zakresie rozwoju umiejętności i będą stanowiły istotny wkład w Europejski Rok Umiejętności. Z działań w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji skorzystało do tej pory ponad 2 mln osób, a ponad 1 500 organizacji podpisało pakt na rzecz umiejętności - otwórz w nowej zakładce., w tym 20 partnerstw na dużą skalę - otwórz w nowej zakładce.. Członkowie paktu opracowali lub zaktualizowali też ponad 15 tys. programów szkoleniowych i zainwestowali blisko 160 mln euro w inicjatywy na rzecz umiejętności.

Na wzór Europejskiej Akademii Baterii - otwórz w nowej zakładce. uruchomionej w 2022 r. Komisja proponuje akademie przemysłu neutralnego emisyjnie, aby umożliwić pracownikom zdobywanie umiejętności niezbędnych do transformacji ekologicznej. Akademie, z których każda skupiać się będzie na jednej technologii neutralnej emisyjnie, połączą przemysł, partnerów społecznych oraz organizatorów kształcenia i szkolenia.

FILM: Europejski Rok Umiejętności.

Europejski Rok Umiejętności

Europejski Rok Umiejętności służy temu, aby wszyscy byli świadomi, jak ważne są szkolenia, i byli aktywni w tym obszarze.

UE współpracuje z państwami członkowskimi, partnerami społecznymi, urzędami pracy, izbami handlowymi i przemysłowymi, organizatorami kształcenia i szkolenia, pracownikami i przedsiębiorstwami, aby przyspieszyć rozwój umiejętności w terenie.

W sztandarowym wydarzeniu inicjatywy „Liczą się umiejętności” - otwórz w nowej zakładce. wzięło udział około 300 osób w Brukseli i ponad 1 000 osób w internecie. Podczas Europejskiego Tygodnia Umiejętności Zawodowych - otwórz w nowej zakładce. w dniach 23–27 października podkreślono znaczenie kształcenia i szkolenia zawodowego w reagowaniu na wyzwania gospodarcze, klimatyczne i społeczne. Do końca roku zorganizowano ponad 900 wydarzeń na szczeblu krajowym i lokalnym.

W ramach nowego europejskiego Bauhausu (NEB), jednej z inicjatyw przewodnich Europejskiego Roku Umiejętności, uruchamiana jest Akademia NEB - otwórz w nowej zakładce. upowszechniająca umiejętności w zakresie zrównoważonego budownictwa. Przyspieszy to podnoszenie i zmianę kwalifikacji w ekosystemie budowlanym, by wspierać przejście na regeneracyjną biogospodarkę - otwórz w nowej zakładce.. To w jej ramach odnawialne zasoby biologiczne z lądu i morza (np. uprawy, lasy i ryby) wykorzystuje się do produkcji żywności, materiałów i energii. Jednym z pierwszych obszarów, którymi zajmie się akademia, będzie określenie luk w wiedzy na temat wykorzystania materiałów pochodzenia biologicznego i technologii cyfrowych oraz wzmocnienie obiegu zamkniętego w budownictwie.

Komisja – jako ważny wkład w Europejski Rok Umiejętności – przeprowadziła konsultacje z partnerami społecznymi w sprawie inicjatywy polegającej na aktualizacji i wzmocnieniu europejskich ram jakości staży - otwórz w nowej zakładce.. Służą one poprawie jakości staży, zwłaszcza pod względem treści dydaktycznych i szkoleniowych oraz warunków pracy, aby ułatwić przejście od kształcenia, bezrobocia lub bierności zawodowej do zatrudnienia oraz umożliwić podnoszenie umiejętności i zdobywanie doświadczenia zawodowego.

Uruchomiona w marcu ogólnounijna platforma talentów innowacji - otwórz w nowej zakładce. pomoże przedsiębiorstwom, w tym start-upom, znajdować potrzebne im talenty poza UE. Wykwalifikowani obywatele państw spoza UE, chcący legalnie przybyć do Unii lub przemieszczać się w jej obrębie w poszukiwaniu pracy, będą mieli ułatwione zadanie dzięki międzynarodowej rekrutacji oraz łatwiejszym kontaktom z potencjalnymi unijnymi pracodawcami.

W nadchodzących latach liczba ludności UE będzie nadal spadać. Jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, zmiany demograficzne jeszcze bardziej pogłębią niedobory siły roboczej i zwiększą presję na budżety publiczne, co potwierdziło sprawozdanie demograficzne z 2023 r. - Plik PDF – otwórz w nowej zakładce. W odpowiedzi na wezwanie przywódców na czerwcowym posiedzeniu Rady Europejskiej Komisja przedstawiła zestaw środków - Plik PDF – otwórz w nowej zakładce. wspierających państwa członkowskie w radzeniu sobie ze zmianami demograficznymi. Mają one umożliwić wszystkim pokoleniom realizację swoich aspiracji życiowych i pełne wykorzystanie swojego potencjału w ramach całej gospodarki i całego społeczeństwa.

Pielęgnowanie talentów jest szczególnie ważne w regionach, w których ubywa pracowników i niewiele jest osób z wykształceniem wyższym niż średnie, a także w regionach dotkniętych odpływem młodych ludzi. Mechanizm wspierania talentów - otwórz w nowej zakładce. uruchomiono w styczniu 2023 r. w ramach strategii UE na rzecz wykorzystania potencjału talentów w regionach Europy - otwórz w nowej zakładce.. Będzie on wspierał regiony UE, w których coraz szybciej ubywa ludności w wieku produkcyjnym, w szkoleniu, zatrzymywaniu i przyciąganiu ludzi o umiejętnościach i kompetencjach niezbędnych do radzenia sobie ze skutkami przejścia demograficznego. W listopadzie oficjalnie uruchomiono platformę wykorzystania potencjału talentów - otwórz w nowej zakładce., ułatwiającą decydentom z regionów i państw członkowskich kontakty z decydentami na szczeblu unijnym.

Rodzice

Ułatwianie godzenia życia zawodowego z prywatnym oraz realizacji planów rodzinnych

Młodzież

Wysokiej jakości środowisko edukacyjne, w którym młodzi ludzie mogą wykorzystywać swój potencjał, i ułatwianie im wejścia na rynek pracy

Osoby starsze

Wspieranie zdrowego i aktywnego starzenia się oraz tworzenie warunków, w którym osoby mogą nadal mieć kontrolę nad własnym życiem i przyczyniać się do rozwoju gospodarki i społeczeństwa.

Migracja

Zachęcanie utalentowanych osób do przybywania do UE i ułatwianie im integracji.

Sprzyjanie dobrobytowi gospodarczemu i dobrostanowi we wszystkich regionach za pomocą polityki ukierunkowanej na konkretny obszar.

Realizacja długoterminowej wizji dla obszarów wiejskich UE - otwórz w nowej zakładce. jest bardzo zaawansowana. Ponad 2 tys. organizacji i instytucji na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym współdziała obecnie na rzecz zacieśnienia współpracy w różnych obszarach polityki oraz pobudzenia zrównoważonego rozwoju i żywotności obszarów wiejskich. W 2023 r. utworzono grupę koordynacyjną ds. paktu na rzecz obszarów wiejskich - otwórz w nowej zakładce. i uruchomiono platformę wspólnoty paktu na rzecz obszarów wiejskich - otwórz w nowej zakładce., dysponującą zasobami na rzecz społeczności wiejskich zmagających się z utratą i starzeniem się ludności oraz niżem demograficznym. UE przedstawiła również wytyczne polityczne - otwórz w nowej zakładce. służące dalszemu wzmocnieniu dobrobytu, odporności i tkanki społecznej obszarów i społeczności wiejskich.

W listopadzie Komisja przedstawiła środki - otwórz w nowej zakładce. służące temu, aby utalentowane osoby spoza Unii chętniej do niej przybywały i mogły łatwiej korzystać z mobilności wewnątrz UE. Jedna z głównych inicjatyw to propozycja utworzenia unijnej puli talentów. Będzie to pierwsza ogólnounijna platforma pośrednictwa pracy, mająca ułatwiać międzynarodową rekrutację w zawodach, w których występują niedobory pracowników, na wszystkich poziomach umiejętności. Towarzyszący inicjatywie zestaw zaleceń uprości i przyspieszy uznawanie umiejętności i kwalifikacji zdobytych poza UE. Unijna pula talentów – dostarczając w internecie jasnych i przejrzystych informacji i wytycznych na temat procedur imigracji i uznawania kwalifikacji – pomoże pracodawcom i osobom poszukującym pracy orientować się w złożonych zasadach rekrutacji. Dzięki temu rekrutacja międzynarodowa będzie łatwiejsza, szybsza i skuteczniejsza dla wszystkich zainteresowanych. Unijna pula talentów pomoże również realizować partnerstwa w zakresie talentów, zapewniając narzędzie skutecznego pośrednictwa pracy dla obywateli uczestniczących państw trzecich.

Wsparcie dla pracowników

Poprawa warunków dla pracowników platform internetowych

Parlament Europejski i Rada osiągnęły postęp w negocjacjach dotyczących proponowanej dyrektywy w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych. Wniosek ten ma zapewnić osobom pracującym za pośrednictwem takich platform status legalnego zatrudnienia, który odpowiada ich faktycznej organizacji pracy, oraz możliwość korzystania z przysługujących im praw pracowniczych i świadczeń socjalnych. W dyrektywie ustanowiono też nowe przepisy dotyczące wykorzystania zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji w obszarze cyfrowych platform pracy. Przyczynia się to do większej przejrzystości i rozliczalności w zarządzaniu algorytmicznym, co podnosi świadomość pracujących osób na temat decyzji wpływających na ich warunki pracy oraz zwiększa możliwość podważania takich decyzji.

Infografika wskazuje, że w 2022 r. w UE 28,3 miliona osób pracowało za pośrednictwem platform cyfrowych, co stanowi liczbę porównywalną z 29 milionami osób zatrudnionych w produkcji. Przewiduje się, że do 2025 r. liczba osób pracujących za pośrednictwem platform cyfrowych wzrośnie o 52%, osiągając 43 miliony.

Partnerskie uczenie się w administracjach publicznych

W 2023 r. około 100 urzędników z 17 państw członkowskich wzięło udział w nowym projekcie wymiany, aby przygotować kolejne pokolenie decydentów w UE. Program wymiany w ramach współpracy administracji publicznej - otwórz w nowej zakładce. pozwala uczestnikom poznawać metody i kulturę pracy innych administracji publicznych UE. Jest on finansowany w ramach Instrumentu Wsparcia Technicznego - otwórz w nowej zakładce. – unijnego programu, który zapewnia państwom członkowskim wiedzę techniczną dostosowaną do potrzeb, ułatwiającą opracowywanie i wdrażanie reform.

Umiejętności cyfrowe dla pracowników służby zdrowia

W ciągu roku Estonia, Hiszpania, Włochy i Rumunia skorzystały z projektów finansowanych z Instrumentu Wsparcia Technicznego dotyczących wzmocnienia kompetencji cyfrowych pracowników służby zdrowia i zapewnienia ciągłego podnoszenia kwalifikacji w przyszłości. W ramach tych projektów organy ds. zdrowia na szczeblu krajowym i regionalnym uzyskują wsparcie w opracowywaniu planów w zakresie umiejętności cyfrowych i wytycznych operacyjnych, aby ułatwić przyjmowanie i wykorzystywania elektronicznej dokumentacji medycznej.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W listopadzie Parlament i Rada wstępnie uzgodniły - otwórz w nowej zakładce. obniżenie dopuszczalnych wartości narażenia w przypadku ołowiu do poziomu jednej piątej obecnej wartości dopuszczalnej. Ołów może wpływać na funkcjonowanie seksualne i płodność oraz szkodzić rozwojowi płodu lub potomstwa kobiet narażonych na jego oddziaływanie. Obie instytucje poparły również wprowadzenie pierwszej w historii dopuszczalnej wartości narażenia dla substancji chemicznych zwanych diizocyjanianami, które mogą powodować choroby układu oddechowego, m.in. astmę. Zmiany te, wynikające z wniosku - otwórz w nowej zakładce. Komisji opartego na najnowszych dowodach naukowych, będą miały kluczowe znaczenie do ochrony pracowników w procesie transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Zarówno ołów, jak i diizocyjaniany bywają stosowane np. przy produkcji baterii, w działaniach mających na celu obniżenie wagi pojazdów elektrycznych, w turbinach wiatrowych lub jako materiały izolacyjne podczas renowacji budynków.

UE wprowadziła zmianę przepisów - otwórz w nowej zakładce. polegającą na znacznym obniżeniu dopuszczalnej wartości narażenia zawodowego na działanie azbestu - otwórz w nowej zakładce.. To ważny krok w kierunku poprawy ochrony pracowników przed wpływem azbestu – wysoce niebezpiecznego czynnika rakotwórczego, który nadal występuje w wielu budynkach. To element kompleksowego podejścia UE, które pozwoli lepiej chronić ludzi i środowisko przed azbestem oraz zadbać o przyszłość bez azbestu.

Ułatwienie formalności dzięki cyfrowej koordynacji zabezpieczenia społecznego

Zaproponowano - otwórz w nowej zakładce.praktyczne działania mające na celu dalszą cyfryzację koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Europie. Pełne wykorzystanie narzędzi cyfrowych usprawni wymianę informacji między krajowymi instytucjami zabezpieczenia społecznego oraz przyspieszy uznawanie i przyznawanie świadczeń za granicą. Ułatwi to Europejczykom mieszkanie, pracę i podróżowanie za granicą, a przedsiębiorstwom ułatwi prowadzenie działalności w innych państwach członkowskich. Administracje krajowe będą zaś mogły łatwiej koordynować zabezpieczenia społeczne ponad granicami (zob. rozdział 5).

Kształcenie, szkolenie i uczenie się przez całe życie

Erasmus+

W programie Erasmus+ - otwórz w nowej zakładce., obejmującym kształcenie, szkolenie, młodzież i sport, wzięło dotąd udział prawie 14 mln osób, przez co jest on jednym z najbardziej rozpoznawalnych programów UE. Komisja zwiększyła budżet programu na 2023 r. do najwyższej jak dotąd łącznej kwoty rocznego przydziału finansowego – 4,43 mld euro. Pomoże to w realizacji priorytetów programu Erasmus+ dotyczących włączenia społecznego, aktywności obywatelskiej oraz uczestnictwa w życiu demokratycznym, jak również transformacji ekologicznej i cyfrowej w UE i w skali międzynarodowej. Zmieniony program prac obejmował 100 mln euro na wsparcie osób uczących się i kadry edukacyjnej odczuwających skutki wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie. Wymiar międzynarodowy programu Erasmus+ został zasilony środkami zwiększonymi o 31 mln euro w celu wzmocnienia projektów współpracy międzynarodowej w zakresie mobilności i budowania potencjału w szkolnictwie wyższym. W 2023 r. wzmocnienie to przyczyniło się też do stworzenia otwartego środowiska cyfrowego dla studentów ukraińskich uczelni, osób uciekających z Ukrainy lub studentów wewnętrznie przesiedlonych.

Jak wyglądał profil przeciętnego studenta szkoły wyższej w ramach programu Erasmus+ w 2023 r.?

Infografika przedstawia profil przeciętnego studenta programu Erasmus+ w 2023 r., który miał 22,5 roku, zazwyczaj spędził za granicą 5,18 miesiąca i otrzymywał miesięczne stypendium w średniej wysokości 374 euro, przy czym odsetek płci to 61% kobiet i 39% mężczyzn.

Europejski obszar edukacji

Europejski obszar edukacji - otwórz w nowej zakładce. to inicjatywa, która ma pomóc państwom członkowskim we współpracy na rzecz budowania bardziej odpornych systemów kształcenia i szkolenia sprzyjających włączeniu społecznemu. Jej celem jest poprawa dostępu do wysokiej jakości kształcenia i szkolenia, umożliwienie osobom uczącym się łatwego przemieszczania się między systemami kształcenia w różnych krajach oraz pomoc w tworzeniu kultury uczenia się przez całe życie. Na półmetku tworzenia europejskiego obszaru edukacji Rada uznała dotychczasowe postępy - otwórz w nowej zakładce. w tym zakresie i potrzebę dalszych wysiłków ze strony państw członkowskich, Komisji i szerszej społeczności zainteresowanych stron, aby obszar ten stał się rzeczywistością do 2025 r.

Specjalny panel obywatelski ds. mobilności edukacyjnej - otwórz w nowej zakładce. (zob. również rozdział 9) sformułował 21 konkretnych zaleceń mających na celu poprawę możliwości uczenia się za granicą dla wszystkich osób w UE. Uwzględniono je przy opracowywaniu wniosku Komisji dotyczącego zalecenia Rady - otwórz w nowej zakładce. zachęcającego państwa członkowskie, aby włączyły mobilność edukacyjną w UE do wszystkich ścieżek kształcenia i szkolenia.

Edukacja cyfrowa

Umiejętności cyfrowe obywateli mają zasadnicze znaczenie dla ich uczestnictwa w życiu społecznym i pracy oraz włączenia społecznego. UE dba o doskonalenie sposobów nauki w internecie oraz o zapewnienie wszystkim umiejętności cyfrowych potrzebnych im teraz i na przyszłość.

Mając to na uwadze, w listopadzie UE przyjęła dwa zalecenia - otwórz w nowej zakładce., których celem jest wspieranie państw członkowskich w rozwijaniu umiejętności cyfrowych obywateli, ukierunkowanie tych działań i rozwiązanie problemu przepaści cyfrowej. Zalecenia te są częścią realizacji Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej - otwórz w nowej zakładce. na lata 2021–2027. Równolegle kontynuowane są prace nad 13 działaniami będącymi częścią planu. W czerwcu na przykład w ramach platformy edukacji cyfrowej - otwórz w nowej zakładce.utworzono wspólnotę praktyków, aby wesprzeć europejską platformę wymiany treści i danych edukacyjnych w sektorze szkolnictwa wyższego. Komisja rozpoczęła też projekt pilotażowy mający na celu zbadanie możliwości opracowania europejskiego certyfikatu umiejętności cyfrowych - otwórz w nowej zakładce., który pomógłby ludziom w szybkim i łatwym uznawaniu ich umiejętności cyfrowych przez pracodawców i organizatorów szkoleń poza własnym krajem. (Więcej informacji na temat umiejętności cyfrowych – w rozdziale 5).

FILM: Nagroda dla młodych wynalazców: programowanie dostępne dla dzieci słabowidzących.

Systemy edukacji lepiej sprzyjające włączeniu społecznemu

Dzięki wielokrajowym projektom mającym na celu zwalczanie dysproporcji regionalnych w ramach Instrumentu Wsparcia Technicznego Hiszpania, Włochy i Portugalia udoskonaliły swoje systemy edukacji tak, aby bardziej sprzyjały one włączeniu uczniów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. Finansowanie w ramach tego instrumentu pomaga również Irlandii i Finlandii opracować plany działania na rzecz podnoszenia kwalifikacji nauczycieli i promowania wysokiej jakości edukacji włączającej; wspiera ono też Rumunię w tworzeniu i wdrażaniu systemu pozwalającego zmniejszyć liczbę osób przedwcześnie kończących naukę.

Promowanie książek i czytelnictwa

W marcu zainicjowano pierwszy w historii Dzień Autorów Europejskich – nową inicjatywę w ramach programu „Kreatywna Europa”. Z tej okazji odbyło się ponad tysiąc wydarzeń. Inicjatywa ta ma zachęcić młodzież do czytania książek i pokazać jej, jak różnorodna kulturowo i językowo jest europejska literatura.

Wspieranie badań naukowych

Przyjmując za punkt wyjścia badania naukowe i innowacje, pięć misji UE - otwórz w nowej zakładce., zasilanych głównie ze środków programu „Horyzont Europa - otwórz w nowej zakładce.”, wspiera Komisję w pracach nad Europejskim Zielonym Ładem, nad przygotowaniem Europy do ery cyfrowej oraz nad europejskim planem walki z rakiem. W ramach każdej misji wyznacza się ambitne, praktyczne i wymierne cele, które mają przynieść namacalne rezultaty wszystkim Europejczykom. Z oceny postępów wynika - otwórz w nowej zakładce., że misje są na dobrej drodze, by osiągnąć ambitne cele do 2030 r.

Aby mieć rzeczywisty i trwały wpływ, misje mobilizują szeroką gamę podmiotów publicznych i prywatnych – od państw członkowskich i władz regionalnych i lokalnych, poprzez instytuty badawcze, rolników i inwestorów po partnerów stowarzyszonych spoza UE. W ich ramach prowadzona jest też współpraca z obywatelami, aby zwiększyć wykorzystanie nowych rozwiązań i podejść. W 2023 r. rozpoczęto fazę przygotowawczą szóstej misji dotyczącej nowego europejskiego Bauhausu. Koncentruje się ona na innowacjach służących przekształcaniu, udoskonalaniu i upiększaniu dzielnic w całej Europie do 2035 r. tak, by były bardziej zrównoważone i sprzyjały włączeniu społecznemu.

FILM: Misja UE w zakresie walki z rakiem – zaspokajanie potrzeb młodych osób, które przeżyły raka.

W ramach programu „Horyzont Europa” Europejska Rada ds. Badań Naukowych - otwórz w nowej zakładce. pomaga poszerzać granice wiedzy we wszystkich dziedzinach nauki i studiów za pośrednictwem prestiżowych programów grantowych. W 2023 r. Rada przyznała dotacje o łącznej wartości 2 mld euro na projekty, które wybrano pod kątem ich doskonałości naukowej.

Działania „Maria Skłodowska-Curie” - otwórz w nowej zakładce. są sztandarowym unijnym programem finansowania studiów doktoranckich i podoktorskich. W ciągu całego 2023 r. w ramach programu udzielono wsparcia prawie 3 000 projektów i 4 400 organizacjom, które wybrano do finansowania w 2021 i 2022 r. Z budżetu programu wynoszącego ponad 1,6 mld euro finansowane będą studia ponad 15 tys. doktorantów w środowisku akademickim i poza nim.

Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymało w 2023 r. - otwórz w nowej zakładce. dwoje naukowców, których prace współfinansowano z funduszy unijnych. Ferenc Krausz i Anne L’Huillier otrzymali od Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych granty o wartości niemal 9,5 mln euro. Uzyskiwali oni też wsparcie z innych programów badawczych UE, w tym działań „Maria Skłodowska-Curie”. Uhonorowano ich – wraz z innym fizykiem, Pierre’em Agostinim – „za metody eksperymentalne generujące attosekundowe impulsy światła do badania dynamiki elektronów w materii”.

W lipcu Komisja zaproponowała - otwórz w nowej zakładce. zalecenie Rady w sprawie ustanowienia nowych europejskich ram kariery naukowej, nowej karty naukowców oraz europejskich ram kompetencji dla naukowców. Głównym celem tych inicjatyw jest takie zwiększenie atrakcyjności kariery naukowej oraz Europy jako miejsca jej prowadzenia, aby naukowcy z innych części świata chętnie tu przybywali, ci już obecni w Unii – nie opuszczali jej, a studenci i młodzi absolwenci częściej wybierali tę ścieżkę zawodową.

Podczas Międzynarodowego Dnia Kobiet (8 marca) ogłoszono pierwszych laureatów nowej nagrody przyznawanej organizacjom akademickim i badawczym za stymulowanie zmian w kierunku równouprawnienia płci w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Nagrody UE dla liderów równości płci - otwórz w nowej zakładce. otrzymały trzy instytucje akademickie z Irlandii i jedna ze Szwecji.

Wzmocnienie działań na rzecz Unii równości

Równość płci

Mimo tego, że prawo do równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości jest jedną z podstawowych zasad UE, kobiety zarabiają w UE średnio o 13 % mniej niż mężczyźni. Chociaż różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn - otwórz w nowej zakładce. jest kwestią złożoną, za kluczową przyczynę uważa się dyskryminację płacową. Nowe przepisy - otwórz w nowej zakładce. dotyczące przejrzystości wynagrodzeń mają wzmocnić stosowanie prawa do równego wynagrodzenia i pomóc zniwelować lukę płacową ze względu na płeć. Dyrektywa w sprawie przejrzystości wynagrodzeń - otwórz w nowej zakładce. daje pracownikom prawo do informacji o średnim poziomie wynagrodzenia dla wszystkich osób wykonujących taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości, co umożliwi pracownikom wykrywanie i przeciwdziałanie wszelkiej dyskryminacji płacowej ze względu na płeć.

Dyrektywa daje też pracownikom możliwość egzekwowania prawa do równego wynagrodzenia, jeżeli uważają, że są dyskryminowani. Zagwarantuje ona na przykład, że ofiary dyskryminacji płacowej będą mogły być reprezentowane w sądzie przez odpowiednie stowarzyszenia i instytucje, takie jak organy ds. równości. Zapewnia ona lepsze odszkodowania dla ofiar i surowsze kary za naruszanie praw. Nowe przepisy muszą zostać włączone do prawa krajowego do 7 czerwca 2026 r.

Komisja nadal wspierała działania mające na celu przeciwdziałanie przemocy ze względu na płeć i przemocy wobec dzieci - otwórz w nowej zakładce.za pośrednictwem programu „Obywatelstwo, równość, prawa i wartości” - otwórz w nowej zakładce.. Wybrano trzynaście projektów, które otrzymają finansowanie w wysokości prawie 30 mln euro. Siedem spośród wybranych wniosków koncentruje się na przemocy ze względu na płeć i przemocy domowej, pięć dotyczy przemocy wobec dzieci, a jeden odnosi się zarówno do dorosłych, jak i dzieci.

Ważnym krokiem naprzód było przystąpienie UE do konwencji stambulskiej - otwórz w nowej zakładce. o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej w czerwcu. Świadczy to o zaangażowaniu UE, by wzmóc działania przeciwko przemocy ze względu na płeć we wszystkich 27 państwach członkowskich oraz by wspierać wszystkie ofiary przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. 1 października 2023 r. konwencja weszła w życie w odniesieniu do UE.

FILM: Zwalczanie stereotypów płci.

Stereotypy płci są podstawową przyczyną różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn. Zainicjowana w marcu kampania #EndGenderStereotypes - otwórz w nowej zakładce. jest ukierunkowana przeciwko stereotypom płci, które dotyczą zarówno mężczyzn, jak i kobiet we wszystkich aspektach życia, m.in. w odniesieniu do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, wyborów zawodowych i możliwości zajmowania stanowisk kierowniczych. Jej celem jest podnoszenie świadomości na temat stereotypów w rzeczywistych sytuacjach oraz zachęcanie ludzi do kwestionowania praktyk dyskryminacyjnych i przeciwdziałania im.

Realizacja strategii na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020–2025

W sprawozdaniu z postępów w realizacji strategii na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020–2025 - Plik PDF – otwórz w nowej zakładce. za 2023 r. przedstawiono liczne środki dotyczące lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych, interseksualnych i queer (LGBTIQ) oraz wykazano, że większość działań w ramach strategii została wykonana lub jest realizowana. Sprawozdanie będzie stanowić podstawę dyskusji na temat tego, co pozostaje do zrobienia w celu pomyślnej realizacji strategii na rzecz równości osób LGBTIQ do 2025 r.

Komisja zwiększyła finansowanie w ramach programu „Obywatelstwo, równość, prawa i wartości” w celu zwalczania dyskryminacji osób LGBTIQ i promowania ich równouprawnienia, przeznaczając 3 mln euro w latach 2023–2024 na projekty, które przynoszą korzyści konkretnie społeczności LGBTIQ.

Komisja zainicjowała w 2023 r. kampanię „Miej oczy szeroko otwarte - otwórz w nowej zakładce.” jako inicjatywę w ramach Strategii UE w zakresie praw ofiar na lata 2020–2025 - otwórz w nowej zakładce., aby podnosić świadomość na temat praw ofiar przestępstw, w tym przestępstw z nienawiści skierowanych przeciwko osobom LGBTIQ. Kampania ma skłonić przyjaciół i rodziny ofiar, aby służyły im pomocą i wsparciem. Ostatecznym celem jest zapewnienie, by ofiary rozumiały swoje prawa i czuły, że mogą korzystać z nich w celu dochodzenia sprawiedliwości.

Promowanie włączenia społecznego i różnorodności

Rada Miasta Terrassa

Hiszpania

Region Brukseli

Belgia

Miasto Helsinki,

Finlandia

Rada Miasta La Zarza

Hiszpania

Miasto Labin

Chorwacja

Gmina Fundão

Portugalia

Miasto Gdańsk

Polska

Katalonia

Hiszpania

Miasto Reggio Emilia

Włochy

Dzięki unijnemu narzędziu samooceny różnorodności - otwórz w nowej zakładce., opublikowanemu w maju w ramach Europejskiego Miesiąca Różnorodności - otwórz w nowej zakładce. pracodawcy z sektorów publicznego i prywatnego oraz duże i małe organizacje mogą przekonać się, czy dobrze zarządzają różnorodnością w sześciu kategoriach.

Infrastruktura różnorodności organizacyjnej

Rekrutacja

System przebiegu i oceny kariery

Warunki umowne

Rozpoznawanie szczególnych potrzeb

Profil organizacyjny

Strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030

Unię równości można osiągnąć tylko pod warunkiem, że osoby z niepełnosprawnościami będą mogły – na równi z innymi – korzystać ze swoich praw i w pełni uczestniczyć w życiu społecznym i gospodarczym.

Aby zapewnić osobom z niepełnosprawnościami równy dostęp do świadczeń, zniżek i innych korzyści w całej UE oraz możliwość swobodnego przemieszczania się między państwami członkowskimi Komisja zaproponowała - otwórz w nowej zakładce.:

• nową europejską kartę osoby z niepełnosprawnością oraz
• udoskonaloną europejską kartę parkingową dla osób z niepełnosprawnościami.

Proponowana europejska karta osoby z niepełnosprawnością ma służyć jako dowód niepełnosprawności uznawany we wszystkich państwach członkowskich. Zapewni ona jej posiadaczom możliwość korzystania z tych samych specjalnych warunków i preferencyjnego traktowania (np. darmowego wstępu, zniżek i priorytetowego dostępu), jakie przysługują mieszkańcom odwiedzanego przez nich państwa członkowskiego. Ma to dotyczyć dostępu do środków transportu publicznego, wydarzeń kulturalnych, muzeów, ośrodków sportowych itp. Karta ta uzupełni dotychczasowe krajowe karty dla osób z niepełnosprawnościami. Konsultacje społeczne dotyczące nowej karty zostały przeprowadzone za pomocą szeregu alternatywnych formatów, aby zagwarantować dostępność. Dzięki temu w inicjatywie wzięło udział - otwórz w nowej zakładce. ponad 2 500 osób z niepełnosprawnościami.

Zaproponowana nowa karta parkingowa ma gwarantować takie same prawa do korzystania z miejsc parkingowych i obiektów zarezerwowanych dla osób niepełnosprawnych, jakie przysługują osobom zamieszkałym w danym państwie członkowskim. Miałaby ona zastąpić krajowe karty parkingowe.

Inicjatywa ta jest negocjowana przez Parlament i Radę.

Ochrona konsumentów

W 2023 r. Komisja nadal czyniła znaczne postępy w ochronie unijnych konsumentów przed nieuczciwymi praktykami dzięki współpracy z organami odpowiedzialnymi za egzekwowanie unijnych przepisów konsumenckich (w ramach sieci współpracy w zakresie ochrony konsumentów - otwórz w nowej zakładce.). Jeśli chodzi o sektor podróży, sieć odegrała kluczową rolę w zapewnieniu sprawiedliwego traktowania konsumentów w przypadku odwołania lotu. Innym przykładem poprawy jest nawiązanie dialogu z siecią przez firmę Google, która zobowiązała się - otwórz w nowej zakładce. zapewniać konsumentom jaśniejsze i dokładniejsze informacje w celu zapewnienia zgodności z przepisami UE.

Dzięki unowocześnionym przepisom konsumentom w UE będzie można oferować tylko bezpieczne produkty, niezależnie od ich pochodzenia i niezależnie od tego, czy są sprzedawane w tradycyjnych sklepach, czy na internetowych platformach handlowych. Nowe przepisy - otwórz w nowej zakładce., przyjęte w obliczu wyzwań wynikających z rosnącej cyfryzacji, przemian technologicznych i zglobalizowanych łańcuchów dostaw, weszły w życie w czerwcu i będą miały zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich od 13 grudnia 2024 r.

W listopadzie weszły w życie nowe przepisy chroniące konsumentów - otwórz w nowej zakładce. ubiegających się o kredyt (np. na zakup samochodu). Ich celem jest zapewnienie, by konsumenci dokładnie wiedzieli, do czego się zobowiązują, oraz by format informacji był dostosowany do urządzeń cyfrowych.

W grudniu weszły ponadto w życie unowocześnione przepisy dotyczące umów o świadczenie usług finansowych zawieranych na odległość - otwórz w nowej zakładce. (np. przez internet lub pocztą). W przepisach określono jasne zasady co do informacji, które należy przekazać konsumentom przed zawarciem umowy. Dają one również konsumentowi możliwość odstąpienia od umowy za pomocą łatwego do znalezienia przycisku na stronie internetowej sprzedawcy. Nowe przepisy, które będą obowiązywać od połowy 2026 r., zapewniają również konsumentom możliwość skontaktowania się z osobą w przypadkach, gdy odpowiedzi chatbota nie są zadowalające.

Największe biura podróży zobowiązały się:

lepiej informować konsumentów o przysługujących im prawach w przypadku odwołania lotu;

skrócić czas oczekiwania klienta na zwrot kosztów biletu do maksymalnie 14 dni (do 7 dni dla linii lotniczej na zwrot kosztów podróżnemu lub podmiotowi, za pośrednictwem którego dokonano rezerwacji oraz 7 dni dla pośrednika na dokonanie zwrotu kosztów);

podawać przejrzyste dane kontaktowe;

dostarczać informacje na temat szczególnych korzyści związanych z pakietami usługowymi;

wyjaśniać wpływ konkretnych usług na prawa konsumentów w przypadku zakłóceń lotu.