Συνεργασία στο πλαίσιο του Interreg: Οι δυνατότητες των διασυνοριακών περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν αξιοποιηθεί στο έπακρο

Σύνοψη

I

Η διασυνοριακή συνεργασία αποτελεί έναν από τους δύο στόχους της πολιτικής συνοχής. Αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που έχουν προσδιοριστεί από κοινού από τα κράτη μέλη στις παραμεθόριες περιφέρειες και στην αξιοποίηση του ανεκμετάλλευτου δυναμικού ανάπτυξής τους. Πολλές περιφέρειες αυτής της κατηγορίας εμφανίζουν εν γένει λιγότερο καλές οικονομικές επιδόσεις από ό,τι άλλες περιφέρειες στο εσωτερικό ενός κράτους μέλους.

II

Με τα προγράμματα Interreg διευθετούνται διασυνοριακές προκλήσεις. Η οικεία περίοδος προγραμματισμού 2014‑2020 ήταν η πέμπτη κατά σειρά, με προϋπολογισμό ύψους 10,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Σημαντικό μερίδιο του ποσού αυτού αφορούσε τα εσωτερικά σύνορα, στα οποία διατέθηκε ποσό 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, για τη χρηματοδότηση περί των 24 000 έργων μέσω 53 προγραμμάτων συνεργασίας. Τα έργα αυτά κάλυπταν το 59 % της χερσαίας επιφάνειας της ΕΕ και το 48 % του πληθυσμού της.

III

Στο πλαίσιο του εν προκειμένω ελέγχου, εξετάσαμε κατά πόσον η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έλαβαν ουσιαστικά υπόψη τις προκλήσεις των διασυνοριακών περιφερειών στο πλαίσιο των προγραμμάτων συνεργασίας στα εσωτερικά σύνορα που χρηματοδοτούνται από το Interreg. Η έκδοση της παρούσας έκθεσης θα αποδειχθεί χρήσιμη κατά την υλοποίηση της περιόδου 2021‑2027. Μπορεί επίσης να αποτελέσει μέσο πληροφόρησης κατά τις υπό εξέλιξη συζητήσεις των συννομοθετών σχετικά με το ενδεχόμενο θέσπισης μηχανισμού για την άρση των νομικών και διοικητικών κωλυμάτων στις διασυνοριακές περιφέρειες.

IV

Διαπιστώσαμε ότι όλα πλην ενός των προγραμμάτων συνεργασίας που εξετάσαμε είχαν προβεί σε ανάλυση των αναγκών των εμπλεκόμενων περιφερειών. Ωστόσο, από τους χρηματοδοτικούς πόρους που διατέθηκαν στα εν λόγω προγράμματα προκύπτει ότι οι διασυνοριακές προκλήσεις μπορούσαν να αντιμετωπιστούν εν μέρει μόνο. Λόγω των περιορισμένων πόρων, η χρηματοδότηση πρέπει να κατευθύνεται εκεί όπου αναμένεται να προσθέσει περισσότερη αξία.

V

Με λίγες εξαιρέσεις, όσον αφορά τα προγράμματα που εξετάσαμε, υπήρχαν σαφείς συνδέσεις μεταξύ των προτεινόμενων στόχων, των εισροών και των προβλεπόμενων δραστηριοτήτων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων και αντικτύπου. Τα προγράμματα συνεργασίας διαφέρουν από τα βασικά προγράμματα της ΕΕ ως προς την απαίτηση να διαθέτουν τα έργα διασυνοριακή ταυτότητα και να συμμετέχουν σε αυτά πολλαπλοί εταίροι σε διακρατικό επίπεδο. Ωστόσο, η συχνή απουσία σαφούς οριοθέτησης μεταξύ των προγραμμάτων συνεργασίας και των βασικών προγραμμάτων σήμαινε ότι από τα προγράμματα συνεργασίας μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν τα ίδια είδη πράξεων με αυτά των βασικών προγραμμάτων.

VI

Επιπλέον, εντοπίσαμε αρκετές αδυναμίες κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων και την παρακολούθησή τους:

• για το ήμισυ των έργων που εξετάσαμε, η συνεργασία μεταξύ των εταίρων περιοριζόταν στην υποβολή μιας κοινής πρότασης έργου με σκοπό την εξασφάλιση χρηματοδότησης για παρεμβάσεις. Τα έργα αυτά δεν διέθεταν κοινή ταυτότητα ως διασυνοριακά έργα·
• οι διαδικασίες επιλογής των έργων δεν οδηγούσαν πάντα στην επιλογή των καλύτερων έργων·
• οι δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν δεν αποτύπωναν πάντα τον διασυνοριακό αντίκτυπο, παρακωλύοντας έτσι την παρακολούθηση της υλοποίησης του προγράμματος σε σύγκριση με τους στόχους του· και
• οι περιορισμοί ως προς τα στατιστικά στοιχεία επηρεάζουν την αξιολόγηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων.

VII

Οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές κατέβαλαν προσπάθειες για τον περιορισμό του αντίκτυπου της κρίσης της COVID-19 στα έργα παρατείνοντας την προθεσμία ολοκλήρωσής τους. Οι αρχές χρησιμοποίησαν επίσης τα μέτρα ευελιξίας και απλούστευσης που παρασχέθηκαν από την ΕΕ για τον μετριασμό των επιπτώσεων της νόσου COVID-19, ιδίως σε σχέση με τη δυνατότητα υποβολής των βασικών εγγράφων σε μεταγενέστερη ημερομηνία.

VIII

Τέλος, η καθυστέρηση κατά την έγκριση της νομικής βάσης για την περίοδο 2021‑2027, από κοινού με την ανάγκη περάτωσης των εργασιών για την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020, εμπόδισαν την ομαλή έναρξη της νέας περιόδου προγραμματισμού σε επίπεδο κρατών μελών.

IX

Σε συνέχεια του ελέγχου μας, συνιστούμε:

1. την καλύτερη εστίαση των προγραμμάτων συνεργασίας ώστε τα οικεία έργα να συμπληρώνουν εκείνα που υπάγονται στα βασικά προγράμματα·
2. την προτεραιοποίηση και τη στήριξη έργων μέσω κατάταξης αυτών βάσει αξιολογικών κριτηρίων και
3. τη χρήση δεικτών που στοχεύουν στην αποτύπωση του διασυνοριακού αντικτύπου.

Εισαγωγή

Προκλήσεις για τις διασυνοριακές περιφέρειες της ΕΕ

01

Βάσει της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στόχος της ΕΕ είναι η μείωση των ανισοτήτων όσον αφορά τον πλούτο και την ανάπτυξη μεταξύ των περιφερειών της, με ειδική αναφορά, μεταξύ άλλων, στις διασυνοριακές περιφέρειες¹. Στο πλαίσιο αυτό, στηρίζει προγράμματα ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας που είναι γνωστά ως προγράμματα «Interreg», μέσω της πολιτικής συνοχής της, παρέχοντας χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Επί 30 έτη, το Interreg παρέχει στήριξη σε κοινές δράσεις μεταξύ των κρατών μελών ή μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών.

02

Βασικός στόχος του Interreg είναι η συμμετοχή στην υποστήριξη της αρμονικής ανάπτυξης στο έδαφος της ΕΕ², με σκοπό την προαγωγή συνεργασιών, τη δημιουργία δυνατοτήτων ανάπτυξης και, παράλληλα, την προώθηση της αλληλεγγύης μεταξύ πολιτών διαφορετικών εθνικοτήτων μέσω της από κοινού αντιμετώπισης των προκλήσεων. Παράλληλα με τις «Επενδύσεις για την ανάπτυξη και την απασχόληση», ο άλλος στόχος της πολιτικής συνοχής, αυτός του Interreg είναι να μπορεί να «στηρίζει διασυνοριακά την από κοινού χρήση των ανθρώπινων πόρων, των εγκαταστάσεων και των υποδομών όλων των τύπων σε όλες τις περιφέρειες».³

03

Στόχος της διασυνοριακής συνεργασίας είναι η διευθέτηση κοινών προκλήσεων που έχουν εντοπιστεί από κοινού στις παραμεθόριες περιφέρειες, και η αξιοποίηση του ανεκμετάλλευτου δυναμικού ανάπτυξης. Μερικές από τις σημαντικότερες προκλήσεις είναι οι εξής: «δύσκολη πρόσβαση, ειδικότερα όσον αφορά τις τεχνολογίες της πληροφόρησης και της επικοινωνίας, τη συνδεσιμότητα ΤΠΕ και τις υποδομές μεταφορών, τοπικές βιομηχανίες σε ύφεση, ακατάλληλο επιχειρηματικό περιβάλλον, απουσία δικτύων μεταξύ τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων, χαμηλό επίπεδο όσον αφορά την έρευνα και την καινοτομία, περιβαλλοντική ρύπανση, ανάληψη κινδύνων, αρνητική στάση έναντι των πολιτών γειτονικών χωρών»⁴.

04

Στο γράφημα 1 παρατίθενται συνοπτικά τα σημαντικότερα στοιχεία που συνδέονται με τις προκλήσεις των διασυνοριακών περιφερειών της ΕΕ, καθώς και ο εκτιμώμενος αντίκτυπός τους. Εάν αιρόταν ποσοστό 20 % των υφιστάμενων εμποδίων στο πλαίσιο της διασυνοριακής συνεργασίας, οι περιφέρειες αυτές θα παρουσίαζαν αύξηση κατά 2 % του ΑΕΠ τους και θα δημιουργούνταν περισσότερες από 1 εκατομμύριο πρόσθετες θέσεις εργασίας⁵.

Interreg Α: το μεγαλύτερο σκέλος του Interreg

05

Η περίοδος 2014‑2020 αποτέλεσε την πέμπτη κατά σειρά περίοδο προγραμματισμού κατά την οποία λειτουργεί το Interreg. Ο προϋπολογισμός του κατά την περίοδο αυτή ήταν 10,1 δισεκατομμύρια ευρώ, αντιστοιχώντας σε ποσοστό περίπου 2,75 % του συνολικού προϋπολογισμού της πολιτικής συνοχής⁷. Κατά την περίοδο αυτή, το Interreg περιλάμβανε τρία σκέλη συνεργασίας⁸ (βλέπε πλαίσιο 1).

06

Στο γράφημα 2 παρουσιάζεται η εξέλιξη του Interreg από το 1989 ως το 2020 όσον αφορά τη χρηματοδότηση και τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη, με περισσότερες λεπτομέρειες για την περίοδο 2014‑2020. Το Interreg V-A, με 88 προγράμματα συνεργασίας και προϋπολογισμό ύψους σχεδόν 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί το μεγαλύτερο σκέλος, το οποίο αντιστοιχεί σε ποσοστό 73 % του συνολικού προϋπολογισμού του Interreg. Το βασικό στοιχείο του Interreg V-A είναι η διασυνοριακή συνεργασία για τα εσωτερικά σύνορα, εξαιρουμένων των εξόχως απόκεντρων περιοχών, με 53 προγράμματα συνεργασίας και προϋπολογισμό ύψους 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ.

07

Για την περίοδο 2021‑2027, ο συνολικός προϋπολογισμός του Interreg μειώθηκε σε 8 δισεκατομμύρια ευρώ, ως επακόλουθο της μείωσης τόσο του συνολικού προϋπολογισμού της πολιτικής συνοχής όσο και του μεριδίου που προοριζόταν για το Interreg¹², με αυτό να μειώνεται από 2,75 % σε 2,4 %. Για την τρέχουσα περίοδο, θα υπάρχει ένα πρόσθετο, τέταρτο σκέλος που θα αφορά τις εξόχως απόκεντρες περιοχές¹³. Το Interreg VI-A για τη διασυνοριακή συνεργασία θα συνεχίσει να αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης του Interreg, με 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο¹⁴.

08

Οι παραμεθόριες περιφέρειες που βρίσκονται στα εσωτερικά σύνορα και είναι επιλέξιμες για συγχρηματοδότηση μέσω του Interreg A είναι οι περιφέρειες NUTS 3 κατά μήκος όλων των εσωτερικών και ορισμένων εξωτερικών χερσαίων συνόρων της ΕΕ¹⁵· και οι περιφέρειες κατά μήκος των θαλάσσιων συνόρων που χωρίζονταιαπό μέγιστη απόσταση 150 χιλιομέτρων¹⁶. Τα κράτη μέλη έχουν λόγο στις αποφάσεις της Επιτροπής σχετικά με τις επιλέξιμες περιφέρειες¹⁷. Για όλες τις περιφέρειες, η στήριξη μέσω του Interreg είναι συμπληρωματική προς τα βασικά, εθνικά ή περιφερειακά, προγράμματα του ΕΤΠΑ.

09

Στο γράφημα 3 παρουσιάζεται η σταδιακή αύξηση των περιοχών που είναι επιλέξιμες για το Interreg A. Αυτό οφείλεται κυρίως στη διεύρυνση της ΕΕ και στη δυνατότητα που έχουν τα κράτη μέλη από την περίοδο 2007‑2013 και έπειτα να διαθέτουν μέρος του προϋπολογισμού τους στο πλαίσιο του Interreg σε περιφέρειες εκτός εκείνων που καλύπτονται από τα προγράμματα συνεργασίας, αρχικά στις όμορες περιφέρειες¹⁸ και ακολούθως σε όλες τις περιφέρειες¹⁹. Για την περίοδο 2014‑2020, η έκταση που καλύπτει το Interreg V-A αντιστοιχεί σε ποσοστό 66 % της επικράτειας της ΕΕ και ποσοστό 51 % του πληθυσμού της. Όσον αφορά αποκλειστικά τις παραμεθόριες περιφέρειες στα εσωτερικά σύνορα, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 59 % και 48 %.

10

Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι περιφέρειες του προγράμματος Interreg V-A φιλοξενούν σχεδόν 2 εκατομμύρια διασυνοριακά μετακινούμενους εργαζόμενους, 1,3 εκατομμύρια εκ των οποίων διασχίζουν τα σύνορα για εργασία και οι υπόλοιποι για σπουδές. Παραδείγματος χάριν, 450 000 άνθρωποι που ζουν στη Γαλλία εργάζονται σε γειτονική χώρα· τα αντίστοιχα στοιχεία για τη Γερμανία και την Πολωνία είναι 270 000 και 140 000. Πολλές παραμεθόριες περιφέρειες εμφανίζουν εν γένει λιγότερο καλές οικονομικές επιδόσεις από ό,τι άλλες περιφέρειες στο εσωτερικό ενός κράτους μέλους. Συχνά η πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως νοσοκομεία και πανεπιστήμια και η πλοήγηση μεταξύ των διαφορετικών νομικών και διοικητικών συστημάτων είναι σύνθετη και δαπανηρή²⁰.

Διακυβέρνηση του Interreg και τομείς χρηματοδότησης μέσω του Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα κατά την περίοδο 2014-2020

11

Ομοίως προς τα βασικά προγράμματα του ΕΤΠΑ, τα προγράμματα συνεργασίας υλοποιούνται υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης. Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος της Επιτροπής έγκειται στην έγκριση των προγραμμάτων που καταρτίζονται από τα κράτη μέλη και στη διευκόλυνση της υλοποίησής τους, καθώς και στην παρακολούθηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων.

12

Για κάθε πρόγραμμα συνεργασίας, ορίζονται από μια διαχειριστική αρχή, μια αρχή πιστοποίησης και μια αρχή ελέγχου. Ειδικά για το Interreg, ορίζεται κοινή γραμματεία²¹ που ενεργεί ως κέντρο πληροφόρησης, βοηθά τους υποψηφίους με τις αιτήσεις τους και αξιολογεί τις αιτήσεις έργων· από κοινού, η διαχειριστική αρχή και η κοινή γραμματεία αποτελούν τις βασικές αρχές που είναι αρμόδιες για τα προγράμματα συνεργασίας. Τέλος, η επιτροπή παρακολούθησης του προγράμματος επιλέγει τις πράξεις προς συγχρηματοδότηση.

13

Η διαδικασία προγραμματισμού των προγραμμάτων συνεργασίας εφαρμόζει πιστά τις ισχύουσες ρυθμίσεις για τα βασικά προγράμματα. Η νομοθεσία περιλαμβάνει λεπτομερείς απαιτήσεις σχετικά με το περιεχόμενο των προγραμμάτων. Στόχος είναι η διευκόλυνση μιας συνεκτικής λογικής παρέμβασης, δηλαδή η ύπαρξη σαφών συνδέσεων μεταξύ των προτεινόμενων στόχων, των εισροών και των προγραμματιζόμενων δραστηριοτήτων και των προβλεπόμενων αποτελεσμάτων και αντικτύπου. Απώτερος στόχος είναι η αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση των πόρων²²:

• ο προγραμματισμός θα πρέπει να αφορά 11 καθορισμένους θεματικούς στόχους²³, και ποσοστό τουλάχιστον 80 % των πόρων θα πρέπει να επικεντρώνονται σε έως τέσσερις θεματικούς στόχους²⁴·
• κάθε άξονας προτεραιότητας θα πρέπει να αντιστοιχεί, κατά προτίμηση, σε έναν θεματικό στόχο· οι επενδυτικές προτεραιότητες και οι ειδικοί στόχοι θα πρέπει να καθορίζονται στο πλαίσιο του κάθε άξονα προτεραιότητας²⁵· και
• η επιλογή των θεματικών στόχων, των επενδυτικών προτεραιοτήτων και των κονδυλίων πρέπει να συνοδεύεται από αιτιολόγηση, βάσει ανάλυσης των περιφερειακών και των εθνικών αναγκών²⁶.

14

Κάθε άνοιξη, οι διαχειριστικές αρχές υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις υλοποίησης στην Επιτροπή για κάθε πρόγραμμα συνεργασίας²⁷. Οι εκθέσεις αυτές περιλαμβάνουν δεδομένα σχετικά με την πρόοδο επίτευξης των κοινών δεικτών εκροής²⁸, τους συγκεκριμένους δείκτες εκροής και αποτελέσματος των προγραμμάτων, τα ορόσημα, καθώς και οικονομικά στοιχεία.

15

Στο γράφημα 4 και στο παράρτημα ΙΙΙ παρουσιάζεται η κάλυψη της χρηματοδότησης ανά θεματικό στόχο κατά την περίοδο 2014‑2020 μέσω του Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα. Οι στόχοι που συνδέονται με την «Διαφύλαξη και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων» και την «Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας» είχαν λάβει το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης, μέχρι το τέλος του 2020.

16

Όπως παρουσιάζεται στο παράρτημα IV, τα είδη των έργων που έλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης, εξαιρουμένης της τεχνικής βοήθειας, σχετίζονταν με τον πολιτισμό και την κληρονομιά, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τις θεσμικές ικανότητες, τη μεταφορά τεχνολογίας σε ΜΜΕ, τη βελτίωση των οδών, τη βιοποικιλότητα και την προστασία της φύσης, τον τουρισμό σε φυσικές περιοχές, την υγειονομική περίθαλψη και τις κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά και την έρευνα και καινοτομία σε δημόσια κέντρα.

17

Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2020, οι αρμόδιες αρχές των προγραμμάτων συνεργασίας είχαν διαθέσει ποσοστό 102 % της διαθέσιμης για την περίοδο 2014‑2020 χρηματοδότησης, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα βασικά προγράμματα που έλαβαν στήριξη από το ΕΤΠΑ ανήλθε σε 110 %, ενώ επελέγησαν για συγχρηματοδότηση περίπου 24 000 έργα. Οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές μπορεί να δεσμεύουν ποσά μεγαλύτερα από τον προϋπολογισμό που διατίθεται στο πρόγραμμα προκειμένου να διασφαλισθεί ότι το σύνολο των διαθέσιμων πόρων θα έχει χρησιμοποιηθεί στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού.

Προετοιμασία για την περίοδο 2021-2027

18

Κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού 2007‑2013, το Interreg παρέσχε χρηματοδότηση ύψους 5,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα με την εκ των υστέρων αξιολόγηση²⁹, τα έργα απέδωσαν εκροές και αποτελέσματα που ήταν σύμφωνα με τους ειδικούς στόχους του Interreg και προσανατολίζονταν προς τις βασικές προτεραιότητες της στρατηγικής της Λισαβόνας.

19

Οι κυριότερες αδυναμίες που επισημάνθηκαν κατά την αξιολόγηση ήταν οι εξής:

• η κάλυψη των προγραμμάτων παρέμενε υπερβολικά ευρεία, με τα προγράμματα να επιδιώκουν την ανάπτυξη συνεργασίας και δεσμών ως πρωταρχικό στόχο και όχι ως μέσο για την προώθηση μιας ευρύτερης οικονομικής ολοκλήρωσης·
• τα περισσότερα προγράμματα ακολουθούσαν μια προσέγγιση «εκ των κάτω προς τα άνω» κατά τη λήψη των αποφάσεων σχετικά με τα έργα που θα λάμβαναν στήριξη. Το γεγονός αυτό δυσχέρανε την προσπάθεια εφαρμογής συνεπούς στρατηγικής για την προώθηση της ανάπτυξης και της κοινωνικοοικονομικής και εδαφικής ολοκλήρωσης των εν λόγω περιφερειών, παρόλο που τα περισσότερα επιμέρους έργα συνέβαλαν σ’ αυτήν·
• υπήρχε πολύ περιορισμένος συντονισμός μεταξύ των προγραμμάτων Interreg και των βασικών προγραμμάτων.

20

Για την προετοιμασία των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και των προγραμμάτων της περιόδου 2014‑2020, η Επιτροπή κατήρτισε έγγραφα θέσης για κάθε κράτος μέλος, στα οποία αναφέρονταν οι πλέον σημαντικές προτεραιότητες των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ), με μια πολύ σύντομη ενότητα για την εδαφική συνεργασία.

21

Για την περίοδο 2021‑2027, η Επιτροπή παρουσίασε έγγραφα καθοδήγησης για τα σύνορα, τα οποία σχεδιάστηκαν με σκοπό να συμβάλουν στην προετοιμασία των προγραμμάτων συνεργασίας των κρατών μελών. Πρόκειται για αναλυτικά έγγραφα που αφορούν συγκεκριμένα τις διασυνοριακές περιφέρειες.

22

Τέλος, για την περίοδο 2021‑2027, στη νομοθεσία³⁰ προβλέπεται ότι:

• για τα εσωτερικά χερσαία σύνορα, οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές θα έπρεπε να διαθέσουν μέγιστη χρηματοδότηση σε ποσοστό 60 % σε τέσσερις από τους επτά στόχους πολιτικής (πέντε από τον κανονισμό ΚΚΔ και δύο από το κανονισμό ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας), εκ των οποίων οι δύο θα πρέπει να είναι: μια «πιο «πράσινη Ευρώπη χαμηλών εκπομπών άνθρακα» και μια «πιο κοινωνική Ευρώπη»·
• για τα θαλάσσια σύνορα, αυτό το 60 % κατανέμεται σε τρεις από τους στόχους πολιτικής, εκ των οποίων ο στόχος «μια πιο πράσινη Ευρώπη με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα» είναι υποχρεωτικός· και
• ποσοστό έως και 20 % και 5 % αντίστοιχα μπορεί να διατεθεί στους ειδικούς στόχους του Interreg «καλύτερη διακυβέρνηση της συνεργασίας» και «ασφαλέστερη Ευρώπη».

Μέτρα σχετικά με τη νόσο COVID-19 για τα ΕΔΕΤ

23

Η πανδημία COVID-19 έπληξε σημαντικά τις διασυνοριακές περιφέρειες των κρατών μελών, ασκώντας πίεση στις κοινωνικοοικονομικές δομές γύρω από τα σύνορα της ΕΕ και εντός αυτών. Τα μέτρα που ελήφθησαν προκειμένου να παρασχεθεί ευελιξία αναφορικά με τη χρήση των ΕΔΕΤ για τον μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας μέσω της πρωτοβουλίας επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού³¹ (CRII) και της πρωτοβουλίας επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού+³² (CRII+) ισχύουν και για τα προγράμματα συνεργασίας.

24

Στο γράφημα 5 παρουσιάζονται τα σημαντικότερα από τα μέτρα αυτά, όλα εκ των οποίων απαιτούν την τροποποίηση των προγραμμάτων. Σε όλα πλην ενός, η ικανότητα μεταφοράς των πόρων μεταξύ κατηγοριών περιφερειών για το έτος 2020, ισχύει για τα προγράμματα συνεργασίας. Οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές μπορούν να κάνουν χρήση περισσότερων από ένα από αυτά τα μέτρα.

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

25

Ο έλεγχός μας εστίασε στο κατά πόσον η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έλαβαν ουσιαστικά υπόψη τις προκλήσεις των διασυνοριακών περιφερειών στο πλαίσιο των προγραμμάτων συνεργασίας Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα (βλέπε παράρτημα Ι). Προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, εξετάσαμε κατά πόσον:

• οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές ανέλυσαν και προτεραιοποίησαν τις διασυνοριακές προκλήσεις βάσει της σημασίας τους, προκειμένου τα προγράμματα συνεργασίας να επικεντρωθούν εκεί όπου θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, με δεδομένο τον περιορισμένο χαρακτήρα των διαθέσιμων πόρων·
• τα προγράμματα συνεργασίας σχεδιάστηκαν με μια συνεκτική λογική παρέμβασης και σε συνεργία με τα βασικά προγράμματα των όμορων περιφερειών καθώς και κατά πόσον η συνεκτική αυτή λογική περιλάμβανε σύστημα αξιολόγησης βάσει του οποίου μπορούσε να εκτιμηθεί ο διασυνοριακός αντίκτυπος· και
• η καθοδήγηση της Επιτροπής ήταν χρήσιμη προκειμένου οι διασυνοριακές περιφέρειες να προσδιορίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, παρέχοντας χρήσιμες πληροφορίες και βοήθεια, ιδίως σε σχέση με τον μετριασμό των επιπτώσεων της κρίσης COVID-19, καθώς και για την ομαλή έναρξη της νέας περιόδου προγραμματισμού 2021‑2027.

26

Οι διαπιστώσεις και τα συμπεράσματά μας συνδέονται με τα προγράμματα συνεργασίας του Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020 και αναμένουμε ότι οι συστάσεις μας θα αποδειχθούν χρήσιμες κατά την προετοιμασία και την υλοποίηση της περιόδου 2021‑2027. Η έκθεσή μας μπορεί επίσης να αποτελέσει μέσο πληροφόρησης κατά τις υπό εξέλιξη συζητήσεις των συννομοθετών σχετικά με το ενδεχόμενο θέσπισης μηχανισμού για την άρση των νομικών και διοικητικών κωλυμάτων στις διασυνοριακές περιφέρειες³³.

27

Σε επίπεδο ΕΕ, εξετάσαμε τις εργασίες της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Επιτροπής (ΓΔ REGIO).

28

Βάσει της προσέγγισής μας, καλύψαμε ένα πολύ μεγάλο μερίδιο των προγραμμάτων συνεργασίας. Σε επίπεδο κρατών μελών, εξετάσαμε 23 προγράμματα συνεργασίας (τα οποία παρατίθενται στο παράρτημα V), στα οποία είχαν συμμετάσχει και τα 28 κράτη μέλη τουλάχιστον μία φορά. Αυτά τα 23 προγράμματα αντιπροσωπεύουν ποσοστό 43 % της χρηματοδότησης της ΕΕ για το Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα, και ποσοστό 27 % του συνολικού προϋπολογισμού του Interreg για την περίοδο 2014‑2020.

29

Για τα 23 προγράμματα συνεργασίας, διενεργήσαμε δέκα απλούς ελέγχους βάσει εγγράφων, δέκα εκτεταμένους ελέγχους βάσει εγγράφων και τρεις επιτόπιες επισκέψεις. Αναλυτικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της διαφοράς μεταξύ αυτών των ειδών ελέγχων περιλαμβάνονται στο παράρτημα V.

30

Επιπλέον, και για τα 23 προγράμματα συνεργασίας, επιλέξαμε δύο βασικά προγράμματα, τα οποία αναφέρονται επίσης στο παράρτημα V, από τις όμορες περιφέρειες προκειμένου να συγκρίνουμε την εστίασή τους και να αξιολογήσουμε το επίπεδο συνεργιών σε σχέση με την αντιμετώπιση των διασυνοριακών προκλήσεων. Τα βασικά κριτήρια για την επιλογή των δύο προγραμμάτων ήταν το μέγεθος του πληθυσμού, το επίπεδο χρηματοδοτικής στήριξης, το μέγεθος της καλυπτόμενης περιοχής και, κυρίως, η έκταση των κοινών επενδυτικών προτεραιοτήτων. Συνολικά, εξετάσαμε 39 βασικά προγράμματα καθώς σε επτά περιπτώσεις το ίδιο βασικό πρόγραμμα χρησιμοποιήθηκε περισσότερες από μία φορές.

31

Για τα προγράμματα συνεργασίας που υποβάλαμε σε επιτόπια εξέταση, επισκεφθήκαμε 12 έργα που έλαβαν στήριξη από την ΕΕ. Η βάση για την επιλογή αυτών των έργων ήταν η σημαντικότητα και η πολυμορφία ως προς τα είδη των συγχρηματοδοτούμενων δράσεων. Εξετάσαμε επίσης τέσσερα ακόμα έργα μέσω ελέγχου βάσει εγγράφων σχετικά με το πρόγραμμα συνεργασίας Ρουμανίας-Βουλγαρίας. Αρχικά, σκοπεύαμε να πραγματοποιήσουμε επιτόπια επίσκεψη για να ελέγξουμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό εξαιτίας των ταξιδιωτικών περιορισμών λόγω της COVID-19. Ως εκ τούτου, δεν ήμαστε σε θέση να εξετάσουμε διά ζώσης την έκβαση των έργων.

32

Στο πλαίσιο των 16 έργων που εξετάσαμε υλοποιήθηκαν δράσεις στους ακόλουθους τομείς παροχής στήριξης: πολιτιστική κληρονομιά, τουρισμός, ΜΜΕ και επιχειρηματικότητα, αγορά εργασίας και απασχόληση, διαχείριση κινδύνου και συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης, εκπαίδευση και κατάρτιση, θεσμική συνεργασία, υγεία και κοινωνική ένταξη και πολυτροπικές μεταφορές.

33

Τέλος, και για τα 53 προγράμματα συνεργασίας για τα εσωτερικά σύνορα, εξετάσαμε τον βαθμό στον οποίο έκαναν οι αρχές του προγράμματος χρήση των δυνατοτήτων ευελιξίας και απλούστευσης που παρέχονται από τις πρωτοβουλίες CRII και CRII+. Για τα τρία προγράμματα συνεργασίας που υποβάλαμε σε επιτόπια εξέταση και για το πρόγραμμα της Ρουμανίας-Βουλγαρίας που σκοπεύαμε να επισκεφθούμε, αξιολογήσαμε τις επιπτώσεις της κρίσης COVID-19 στην υλοποίηση των έργων.

Παρατηρήσεις

Τα διασυνοριακά προγράμματα είχαν βασιστεί σε ολοκληρωμένη ανάλυση, αλλά δεν μπόρεσαν να διευθετηθούν όλες οι προκλήσεις

34

Υποβάλαμε σε έλεγχο τα έγγραφα προγράμματος για 23 προγράμματα συνεργασίας προκειμένου να αξιολογήσουμε κατά πόσον ο στρατηγικός σχεδιασμός της περιόδου προγραμματισμού 2014‑2020 βασίστηκε σε ανάλυση των διασυνοριακών προκλήσεων που αντιμετώπιζαν οι περιφέρειες αυτές. Εξετάσαμε επίσης πόσο εφικτή ήταν η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων από τα προγράμματα συνεργασίας, με δεδομένο τον περιορισμένο χαρακτήρα των οικονομικών πόρων.

Και τα 23 προγράμματα συνεργασίας που εξετάστηκαν περιλάμβαναν ανάλυση των προκλήσεων των διασυνοριακών περιφερειών

35

Ένα πρόγραμμα συνεργασίας πρέπει να βασίζεται σε ανάλυση των αναγκών στο σύνολο της περιοχής εκτέλεσης του προγράμματος³⁴. Για τον λόγο αυτό, είναι αναγκαίο οι απαιτήσεις περιεχομένου των προγραμμάτων να προσαρμόζονται στις ειδικές ανάγκες των διασυνοριακών περιφερειών³⁵.

36

Όλα τα προγράμματα συνεργασίας που εξετάσαμε παρουσίαζαν τις ανάγκες των περιφερειών βάσει ανάλυσης είτε των πλεονεκτημάτων, αδυναμιών, δυνατοτήτων και απειλών (ανάλυση SWOT) είτε των κοινωνικών και οικονομικών χαρακτηριστικών των διασυνοριακών περιφερειών (κοινωνικοοικονομική ανάλυση). Ωστόσο, στην περίπτωση του προγράμματος συνεργασίας Σουηδίας – Φινλανδίας – Νορβηγίας, η ανάλυση SWOT δεν επαρκούσε για τη στήριξη των στρατηγικών αποφάσεων: δεν υπήρχε πλήρης ανάλυση των απειλών, παρατηρούνταν σύγχυση πλεονεκτημάτων και δυνατοτήτων, ορισμένες προκλήσεις παρετίθεντο χωρίς να υποστηρίζονται από γενικές πληροφορίες, ενώ χρησιμοποιήθηκαν επίσης παρωχημένα δεδομένα από τουλάχιστον μία δεκαετία νωρίτερα.

37

Στο γράφημα 6 ομαδοποιούνται σε επτά κατηγορίες οι σημαντικότερες προκλήσεις που επισημάνθηκαν από τα προγράμματα συνεργασίας. Τις περισσότερες από αυτές τις προκλήσεις καλύπτουν εξίσου τα βασικά προγράμματα που υλοποιούνται στις ίδιες γεωγραφικές περιοχές. Ωστόσο, οι αδυναμίες κατά τη διοικητική συνεργασία και τα γλωσσικά εμπόδια έχουν αμιγώς διασυνοριακό χαρακτήρα.

Οι προκλήσεις δεν μπορούν να διευθετηθούν αποκλειστικά από τα προγράμματα συνεργασίας, και επομένως χρειάζεται προτεραιοποίηση

38

Στην πράξη, από τους χρηματοδοτικούς πόρους που διατέθηκαν για τα εν λόγω προγράμματα προκύπτει ότι οι διασυνοριακές προκλήσεις μπορούσαν να διευθετηθούν μόνον εν μέρει. Ο μέσος προϋπολογισμός για καθένα από τα 53 προγράμματα συνεργασίας για τα εσωτερικά σύνορα ανερχόταν σε 162 εκατομμύρια ευρώ, κυμαινόμενος από 19 εκατομμύρια ευρώ για τη Σλοβενία – Ουγγαρία ως και 485 εκατομμύρια ευρώ για την Ισπανία – Πορτογαλία (POCTEP) (βλέπε παράρτημα Ι). Ωστόσο, για την αντιμετώπιση πολλών διασυνοριακών προκλήσεων απαιτείται σημαντική χρηματοδότηση. Παραδείγματος χάριν, μεγάλα έργα σιδηροδρομικών ή οδικών υποδομών που εξυπηρετούν τις μεταφορές, το εμπόριο και την κινητικότητα των πολιτών χρειάζονται συνήθως αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.

39

Αντίθετα, τα βασικά προγράμματα διαθέτουν συνήθως πολύ μεγαλύτερους προϋπολογισμούς. Από τα 39 βασικά προγράμματα που εξετάσαμε, ο προϋπολογισμός των περιφερειακών προγραμμάτων κυμαινόταν από 231 εκατομμύρια έως 7 δισεκατομμύρια ευρώ, με τον μέσο όρο να ανέρχεται σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ· ο μέσος προϋπολογισμός των εθνικών προγραμμάτων ήταν υπερδιπλάσιος και κυμαινόταν από 700 εκατομμύρια έως σχεδόν 9 δισεκατομμύρια ευρώ (βλέπε παράρτημα V).

40

Εντοπίσαμε περιπτώσεις όπου οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές διέθεσαν μικρό ποσό σε έναν άξονα προτεραιότητας ή σε μια επενδυτική προτεραιότητα με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση να μην έχει παρά περιορισμένο μόνον αντίκτυπο στη διασυνοριακή περιφέρεια. Παραδείγματος χάριν, οι αρμόδιες αρχές του προγράμματος συνεργασίας της Εσθονίας – Λετονίας διέθεσαν λιγότερο από 1 εκατομμύριο ευρώ στον άξονα προτεραιότητας της ένταξης στην αγορά εργασίας και της βελτίωσης των όρων πρόσβασης σε θέσεις εργασίας πέραν των συνόρων. Δεν είναι σαφές εάν τόσο μικρά σχετικά ποσά στήριξης μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο.

41

Στο γράφημα 7 παρουσιάζεται η διαφορά ως προς τα κονδύλια μεταξύ των 23 προγραμμάτων συνεργασίας και των βασικών προγραμμάτων που εξετάσθηκαν για τις όμορες περιφέρειες.

42

Ο περιορισμένος αριθμός των χρηματοδοτικών πόρων σημαίνει ότι η χρηματοδότηση πρέπει να κατευθυνθεί εκεί όπου αναμένεται να προσθέσει περισσότερη αξία. Ωστόσο, διαπιστώσαμε ότι, στην πλειονότητά τους, οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές δεν προτεραιοποίησαν τις ανάγκες που προσδιορίστηκαν, και διακινδύνευσαν έτσι να μην επιλεγούν οι επενδυτικές προτεραιότητες που αναμενόταν να έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο.

43

Από την εξέτασή μας προέκυψε ότι πολλές από τις σημαντικές προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι διασυνοριακές περιφέρειες δεν μπορούσαν να διευθετηθούν από τις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές, αλλά έπρεπε να ληφθεί σχετικώς απόφαση σε εθνικό επίπεδο και ακόλουθη ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία. Παραδείγματος χάριν, για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών σχετικά με ζητήματα που άπτονται της υγειονομικής περίθαλψης ή της ασφάλειας πρέπει να συναφθούν διμερείς ή τριμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών, όπως καταδεικνύεται με το παράδειγμα στο πλαίσιο 2.

Η ύπαρξη συνεκτικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων συχνά δεν οδηγούσε σε εστιασμένη υλοποίηση

44

Εξετάσαμε τα σημαντικότερα στρατηγικά στοιχεία των προγραμμάτων συνεργασίας και τον τρόπο με τον οποίο αυτά μεταφράστηκαν σε δράσεις μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων και κατά την επιλογή των έργων.

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, τα στρατηγικά έγγραφα του προγράμματος κάλυπταν τις νομικές απαιτήσεις και ήταν συνεκτικά με τις αναλύσεις των αναγκών

45

Στον ΚΚΔ ορίζεται η ανάγκη για μια ισχυρή «λογική παρέμβασης»³⁷, δηλαδή την ύπαρξη σαφούς σύνδεσης μεταξύ των στόχων του προγράμματος και των αναμενόμενων αποτελεσμάτων του. Δεδομένου ότι αρκετά ταμεία της ΕΕ παρέχουν στήριξη στην ίδια γεωγραφική περιοχή, ο αποτελεσματικός συντονισμός μεταξύ αυτών των ταμείων και των εθνικών μέσων χρηματοδότησης είναι σημαντικός³⁸. Όσον αφορά το Interreg, στις πράξεις θα πρέπει να μετέχουν δικαιούχοι από τουλάχιστον δύο συμμετέχουσες χώρες³⁹.

46

Υπό αυτό το πρίσμα, εξετάσαμε:

• την ισχύ της λογικής παρέμβασης, υπό την έννοια της σύνδεσης των προκλήσεων που προσδιορίστηκαν με άλλα στοιχεία της διαδικασίας επιλογής έργων, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής των αξόνων προτεραιότητας, των θεματικών και ειδικών στόχων, των επενδυτικών προτεραιοτήτων, των εκροών και των αποτελεσμάτων καθώς και των τιμών-στόχου·
• κατά πόσον οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές προέβλεψαν ρυθμίσεις για τον συντονισμό της χρηματοδότησης με άλλες πηγές· και
• τη σημασία που αποδίδεται στο διασυνοριακό στοιχείο κατά την επιλογή των έργων.

Με λίγες εξαιρέσεις τα προγράμματα που εξετάσαμε βασίζονταν σε ορθή λογική παρέμβασης

47

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, επιβεβαιώσαμε ότι υπήρχε ορθή λογική παρέμβασης μεταξύ της ανάλυσης των προκλήσεων και της επιλογής των αξόνων προτεραιότητας, των θεματικών και ειδικών στόχων και των επενδυτικών προτεραιοτήτων από τις αρμόδιες για το πρόγραμμα αρχές· η λογική αυτή κάλυπτε και τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων. Στη μία περίπτωση όπου η ανάλυση SWOT δεν ήταν επαρκώς καταρτισμένη για την υποστήριξη των στρατηγικών αποφάσεων (βλέπε σημείο 36), αυτό είχε αντίκτυπο στη συνοχή της λογικής παρέμβασης του προγράμματος.

48

Οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές συμμορφώθηκαν επίσης με την απαίτηση εστίασης σε έως και τέσσερις θεματικούς στόχους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αρχές αποφάσισαν να εστιάσουν τα προγράμματα ακόμα περισσότερο, σε συγκεκριμένους επιχειρηματικούς τομείς. Παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα για τη Νότια Βαλτική, που περιλαμβάνει περιφέρειες από την Πολωνία, τη Δανία, τη Γερμανία, τη Λιθουανία και τη Σουηδία και αποσκοπεί στην αύξηση του δυναμικού της «μπλε» (θαλάσσιας) και «πράσινης» (περιβαλλοντικής) ανάπτυξης της περιοχής της Νότιας Βαλτικής, παρά την επισήμανση πολλών ακόμα προκλήσεων στην εν λόγω περιοχή.

49

Ωστόσο, λίγα ήταν τα προγράμματα συνεργασίας που στήριξαν τη χρηματοδότηση έργων σε τομείς που δεν είχαν προσδιοριστεί προηγουμένως στην ανάλυση SWOT ή την κοινωνικοοικονομική ανάλυση. Παραδείγματος χάριν, για το πρόγραμμα Σλοβακίας – Τσεχίας, οι αρχές αποφάσισαν να επενδύσουν σε πράξεις σχεδιασμένες με σκοπό την αύξηση της ποιότητας της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών διοικήσεων. Αν και αυτό αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετώπισαν εν γένει οι διασυνοριακές περιφέρειες, η έλλειψη θεσμικής ικανότητας δεν είχε συμπεριληφθεί στην κοινωνικοοικονομική ανάλυση του εν λόγω προγράμματος.

50

Στην περίπτωση του προγράμματος συνεργασίας για την Κεντρική Βαλτική, η αρμόδια για το πρόγραμμα αρχή αποφάσισε να εστιάσει στις δυνατότητες που διαθέτουν οι διασυνοριακές περιφέρειες αντί για τις προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες. Οι αρμόδιες για το πρόγραμμα αρχές επένδυσαν σε πράξεις που είχαν σκοπό τη διατήρηση ή την αύξηση των θέσεων εργασίας, την υποστήριξη των ΜΜΕ και την ενίσχυση της τουριστικής ελκυστικότητας της περιφέρειας. Στην περίπτωση αυτή, η λογική παρέμβασης του προγράμματος συνεργασίας ήταν σαφής και συμμορφωνόταν με τις άλλες νομικές απαιτήσεις. Παρ' όλα αυτά, οι προκλήσεις που αντιμετώπιζαν οι διασυνοριακές περιφέρειες δεν ελήφθησαν υπόψη, όπως επιβεβαιώθηκε από την εξέταση στην οποία υποβάλαμε ένα από τα τέσσερα έργα στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος συνεργασίας.

Τα προγράμματα περιλάμβαναν πληροφορίες σχετικά με τον συντονισμό με άλλες πηγές χρηματοδότησης και διαδικασία αξιολόγησης του διασυνοριακού χαρακτήρα

51

Διαπιστώσαμε ότι σε όλες τις περιπτώσεις τα προγράμματα συνεργασίας περιλάμβαναν πληροφορίες σχετικά με τους μηχανισμούς συντονισμού της χρηματοδότησης με άλλες πηγές ενωσιακής ή εθνικής χρηματοδότησης, όπως τα ΕΔΕΤ. Παραδείγματος χάριν, περιλάμβαναν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη συμμετοχή καίριου προσωπικού από διάφορες αρχές στις συνεδριάσεις κατά τις οποίες εξετάζονταν τα ενδεχόμενα συνεργιών μεταξύ των ταμείων, και σχετικά με τη διαδικασία που διασφάλιζε την αποτροπή της χρηματοδότησης της ίδιας πράξης από δύο διαφορετικές πηγές.

52

Τέλος, διαπιστώσαμε ότι, σε όλες τις περιπτώσεις, οι διαδικασίες επιλογής διασφάλιζαν τη διασυνοριακή ταυτότητα του έργου, συμπεριλαμβανομένων των προθέσεων των εταίρων και από τις δύο πλευρές των συνόρων να συμμετάσχουν ενεργά.

Στην πράξη, εντοπίσαμε αρκετές αδυναμίες κατά την υλοποίηση της στρατηγικής και την παρακολούθησή της

53

Αξιολογήσαμε την υλοποίηση των στρατηγικών των προγραμμάτων μέσω των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, της επιλογής των έργων και του τρόπου παρακολούθησης και συντονισμού αυτής με άλλους μηχανισμούς χρηματοδότησης στις ίδιες γεωγραφικές περιοχές. Εντοπίσαμε αρκετές αδυναμίες κατά την υλοποίηση και την παρακολούθησή τους που σχετίζονταν με την οριοθέτηση μεταξύ των προγραμμάτων συνεργασίας και των βασικών προγραμμάτων, τον διασυνοριακό χαρακτήρα του έργου, τη διαδικασία επιλογής των έργων, τους χρησιμοποιούμενους δείκτες και την ποιότητα και τη διαθεσιμότητα στατιστικών δεδομένων.

Συχνή η απουσία σαφών ορίων μεταξύ των προγραμμάτων συνεργασίας και των βασικών προγραμμάτων

54

Ποσοστό 66 % της συνολικής χερσαίας έκτασης της ΕΕ είναι επιλέξιμη για χρηματοδότηση μέσω του Interreg για τα εσωτερικά και τα εξωτερικά σύνορα, και μάλιστα για 17 κράτη μέλη, είναι επιλέξιμο άνω του 80 % της επικράτειάς τους (πλαίσιο 3 και γράφημα 8).

55

Τα βασικά προγράμματα και τα προγράμματα συνεργασίας συγχρηματοδοτούν ενωσιακά έργα στις ίδιες γεωγραφικές περιοχές (βλέπε σημείο 08). Συγκρίναμε τα σημεία εστίασης καθενός από τα 23 προγράμματα συνεργασίας στο δείγμα μας με εκείνα των δύο βασικών προγραμμάτων από τις όμορες περιφέρειες (βλέπε σημείο 30). Εστιάσαμε στις επενδυτικές προτεραιότητες που τα προγράμματα είχαν κοινές, κάτι που προβλέπεται ως δυνατότητα στους οικείους κανονισμούς. Για αυτές τις κοινές προτεραιότητες, συγκρίναμε τους τομείς παροχής στήριξης και τα είδη των πράξεων που επρόκειτο να συγχρηματοδοτηθούν από τα προγράμματα, και αξιολογήσαμε κατά πόσον υπήρχε σαφής οριοθέτηση μεταξύ των προγραμμάτων, καθώς και εάν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν την ύπαρξη συμπληρωματικότητας.

56

Διαπιστώσαμε ότι σε 14 περιπτώσεις δεν υπήρχε σαφής οριοθέτηση μεταξύ των τομέων παροχής στήριξης και των ειδών των προς συγχρηματοδότηση πράξεων. Αυτό σημαίνει ότι τα βασικά προγράμματα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν το ίδιο είδος πράξεων με τα προγράμματα συνεργασίας, με διαφορά ότι τα έργα που χρηματοδοτούνταν από τη δεύτερη κατηγορία όφειλαν να διαθέτουν υποχρεωτικά διασυνοριακή ταυτότητα και συμμετοχή δύο εταίρων από αμφότερες τις πλευρές των συνόρων. Εντοπίσαμε τέτοιες περιπτώσεις κυρίως σε τομείς παροχής στήριξης, όπως το περιβάλλον, ο πολιτισμός, ο τουρισμός, η ανταγωνιστικότητα και η δημιουργία θέσεων εργασίας.

57

Το πρόγραμμα στη Νότια Βαλτική αποτελεί καλό παράδειγμα σαφώς διαφοροποιημένων ειδών έργων: χρηματοδότησε την κατασκευή ενός ποδηλατόδρομου μέσω ενός βασικού προγράμματος και ζωνών δραστηριοτήτων γύρω από αυτόν μέσω του προγράμματος συνεργασίας. Αυτό το είδος προσέγγισης απαιτεί καλή συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων για τα προγράμματα αρχών κατά το στάδιο του προγραμματισμού.

58

Για τη μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας στις περιπτώσεις που διαφορετικά προγράμματα στήριξης χρηματοδοτούν την ίδια επενδυτική προτεραιότητα, είναι σημαντικός ο συντονισμός των τομέων παροχής στήριξης και η διαφοροποίηση των ειδών των συγχρηματοδοτούμενων έργων. Κατά την περίοδο 2014‑2020, σύμφωνα με τη νομική απαίτηση για την ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία, ποσοστό 80 % της χρηματοδότησης έπρεπε να εστιάζει σε έως τέσσερις από τους έντεκα θεματικούς στόχους (βλέπε σημείο 13). Ωστόσο, για την περίοδο 2021‑2027, υπάρχει μικρότερη θεματική συγκέντρωση καθώς, παραδείγματος χάριν, οι αρμόδιες για τα προγράμματα συνεργασίας αρχές για τα εσωτερικά χερσαία σύνορα μπορούν να διαθέτουν πόρους και στους επτά (τους πέντε γενικούς και τους δύο ειδικούς για το Interreg) στόχους πολιτικής (βλέπε σημείο 22).

59

Η επικάλυψη των επιλέξιμων στο πλαίσιο του Interreg και του εκάστοτε βασικού προγράμματος ΕΤΠΑ περιοχών (βλέπε σημείο 54), από κοινού με τη μείωση του προϋπολογισμού του Interreg (βλέπε σημείο 07) και τη διεύρυνση της εστίασης των προγραμμάτων για την περίοδο 2021‑2017 (βλέπε σημείο 22) καθιστούν την ανάγκη για σαφή οριοθέτηση μεταξύ των βασικών προγραμμάτων και των προγραμμάτων συνεργασίας περισσότερο επιτακτική. Με σαφέστερη οριοθέτηση αυξάνονται οι πιθανότητες για περισσότερες συνεργίες, μειώνεται το ενδεχόμενο διπλής χρηματοδότησης και αυξάνεται η προστιθέμενη αξία των έργων. Ο ευρύς χαρακτήρας και ο περιορισμένος συντονισμός μεταξύ των προγραμμάτων συνεργασίας και των βασικών προγραμμάτων επισημάνθηκε επίσης στην εκ των υστέρων αξιολόγηση της περιόδου 2007‑2013 (βλέπε σημείο 19).

Ο διασυνοριακός χαρακτήρας ορισμένων έργων ήταν αμφίβολος

60

Τα έργα συνεργασίας πρέπει να περιλαμβάνουν δικαιούχους από τουλάχιστον δύο συμμετέχουσες χώρες, ακόμα και αν η νομοθεσία επιτρέπει την υλοποίηση έργου σε ένα κράτος μέλος εφόσον «εντοπίζονται διασυνοριακά ή διακρατικά οφέλη και επιπτώσεις»⁴⁰.

61

Για τα 16 έργα του δείγματός μας αξιολογήσαμε:

• εάν κάλυπταν τουλάχιστον μία από τις διασυνοριακές προκλήσεις·
• εάν επρόκειτο για έργα που υλοποιήθηκαν σε ένα και μόνο κράτος μέλος·
• εάν τα οφέλη της συμβολής κάθε εταίρου και εκείνα της συλλογικής συμβολής του διασυνοριακού έργου ήταν ορατά σε όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη· και
• εάν αυτά τα διασυνοριακά οφέλη δικαιολογούσαν τη χρηματοδότηση της πράξης μέσω του προγράμματος συνεργασίας.

62

Επιβεβαιώσαμε ότι όλα πλην ενός των έργων (βλέπε σημείο 50) κάλυπταν τουλάχιστον μία από τις διασυνοριακές προκλήσεις. Όλα τα έργα υλοποιήθηκαν σε τουλάχιστον δύο συμμετέχοντα κράτη μέλη και τα οφέλη τους ήταν εξίσου ορατά σε καθένα από αυτά. Ωστόσο, για οκτώ έργα, η συνεργασία μεταξύ των εταίρων περιορίστηκε στην υποβολή κοινής πρότασης έργου με σκοπό τη διασφάλιση χρηματοδότησης για παρεμβάσεις. Τα έργα αυτά δεν διέθεταν κοινή ταυτότητα ως διασυνοριακά έργα. Διαπιστώσαμε την παρουσία της εν λόγω αδυναμίας και στα τέσσερα έργα που εξετάσαμε στον τομέα του τουρισμού, έναν από τους κύριους τομείς παροχής στήριξης μέσω του Interreg της περιόδου 2014‑2020 (βλέπε σημείο 17).

63

Στο πλαίσιο 4 παρατίθενται παραδείγματα έργων με αδύναμο ή ισχυρό διασυνοριακό χαρακτήρα από το ίδιο πρόγραμμα.

Αρκετές αδυναμίες κατά την επιλογή των έργων σήμαιναν ότι δεν επιλέγονταν πάντα τα καλύτερα έργα

64

Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων και η επιλογή των έργων αποτελούν καίρια στάδια κατά τη διαδικασία υλοποίησης των προγραμμάτων, ιδίως λαμβανομένου υπόψη του ύψους των διαθέσιμων πόρων για τα προγράμματα συνεργασίας (βλέπε σημείο 38), και με δεδομένο ότι η ανάθεση έργων στο πλαίσιο του Interreg κύλησε κατά κανόνα ομαλά τα τελευταία έτη (βλέπε σημείο 17). Αυτό ενισχύει την ανάγκη επιλογής έργων βάσει αξιολογικών κριτηρίων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος συνεργασίας και να αντιμετωπιστούν οι πλέον επιτακτικές ανάγκες των διασυνοριακών περιφερειών.

65

Ως εκ τούτου, για τα 10 προγράμματα συνεργασίας που εξετάσαμε μέσω εκτεταμένου ελέγχου βάσει εγγράφων και τα τρία προγράμματα στα οποία πραγματοποιήσαμε επιτόπιες επισκέψεις, εξετάσαμε με ποιον τρόπο οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές:

• γνωστοποίησαν στο κοινό τους τομείς και τα είδη των έργων που μπορούσαν να λάβουν στήριξη από τα προγράμματα συνεργασίας, προκειμένου να προσελκύσουν προτάσεις σύμφωνες με τους στόχους τους προγράμματος·
• αξιολόγησαν τις προτάσεις των έργων· και
• επέλεξαν τα έργα που διευθετούσαν με τον καλύτερο τρόπο τις προκλήσεις με τις οποίες έρχονταν αντιμέτωπες οι περιφέρειες.

66

Για τα εν λόγω προγράμματα συνεργασίας, τα έγγραφα προγραμματισμού ήταν σύμφωνα με τις νομικές απαιτήσεις⁴¹ και περιλάμβαναν βασικές πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα: περιγραφή του είδους των δράσεων που θα λάμβαναν στήριξη στο πλαίσιο της κάθε επενδυτικής προτεραιότητας, αναμενόμενη συμβολή τους σε ειδικούς στόχους, κατευθυντήριες αρχές για την επιλογή των πράξεων, εντοπισμό των βασικών ομάδων-στόχου, τους τύπους δικαιούχων κ.λπ. Ωστόσο, εντοπίσαμε αδυναμίες και κατά τις τρεις φάσεις επιλογής των έργων.

67

Για πέντε από τα 13 προγράμματα συνεργασίας, εντοπίστηκαν δυνητικά έργα μέσω μιας προσέγγισης «εκ των κάτω προς τα άνω», βάσει της οποίας οι υποψήφιοι δικαιούχοι υπέβαλαν τις αιτήσεις των έργων με περιορισμένη καθοδήγηση από τις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε τα έργα να ανταποκριθούν άμεσα στις ανάγκες της περιφέρειας (βλέπε πλαίσιο 5). Το ζήτημα αυτό, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό, επισημάνθηκε και κατά την εκ των υστέρων αξιολόγηση της περιόδου 2007‑2013 (βλέπε σημείο 19).

68

Για δέκα από τα προγράμματα, οι αρχές αξιολόγησαν τις αιτήσεις έργων χρησιμοποιώντας σύστημα βαθμολόγησης, στο πλαίσιο του οποίου έπρεπε το έργο να συγκεντρώνει ένα ελάχιστο όριο βαθμολογίας προκειμένου να έχει ελπίδες να επιλεγεί. Αυτό όχι μόνο συμβάλλει στη διαφάνεια κατά τη διαδικασία επιλογής, αλλά διευκολύνει επίσης το μετέπειτα έργο της επιτροπής παρακολούθησης – ρόλος της οποίας είναι να αποφασίσει ποια έργα θα συγχρηματοδοτήσει. Για τα άλλα τρία προγράμματα και απουσία συστήματος βαθμολόγησης, οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές βάσισαν την επιλογή σε μια ποιοτική αξιολόγηση, η οποία δεν διευκολύνει τη σαφή προτεραιοποίηση των έργων.

69

Για τρία προγράμματα, οι αρμόδιες αρχές παρείχαν στην επιτροπή παρακολούθησης κατάλογο των έργων ιεραρχημένων με βάση αξιολογικά κριτήρια. Ωστόσο, για τα υπόλοιπα δέκα προγράμματα συνεργασίας, ακόμα και στις περιπτώσεις που είχε χρησιμοποιηθεί σύστημα βαθμολόγησης, οι αρμόδιες για το πρόγραμμα αρχές δεν ιεράρχησαν τα έργα προτού τα διαβιβάσουν στην αρχή παρακολούθησης. Στο πλαίσιο 6 παρουσιάζεται παράδειγμα καλών και κακών πρακτικών επιλογής έργων.

Οι δείκτες δεν αποτύπωναν εν γένει τον διασυνοριακό αντίκτυπο και υπήρχαν περιορισμένα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία σε επίπεδο περιφέρειας, με αποτέλεσμα να παρακωλύονται η παρακολούθηση και η αξιολόγηση

70

Προκειμένου να ενισχυθεί ο προσανατολισμός των προγραμμάτων στα αποτελέσματα, για κάθε άξονα προτεραιότητας οι αρχές κλήθηκαν να καθορίσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τους ειδικούς στόχους και τους δείκτες εκροής και αποτελέσματος, καθώς και μια βασική τιμή και μια τιμή-στόχο για ολόκληρη την περίοδο του προγράμματος⁴². Στο πλαίσιο του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας εφαρμόζεται κατάλογος κοινών δεικτών εκροής που μπορεί να επιλέξουν να χρησιμοποιούν οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές⁴³. Οι στόχοι μπορεί να εκφράζονται είτε σε ποσοτικούς είτε σε ποιοτικούς όρους, με τους τελευταίους να αφορούν αποκλειστικά τους δείκτες αποτελέσματος⁴⁴. Οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές πρέπει να συγκεντρώνουν βάσιμα στατιστικά στοιχεία προκειμένου να παρακολουθούν με αξιοπιστία αυτούς τους στόχους.

71

Και για τα 23 προγράμματα συνεργασίας, εξετάσαμε κατά πόσον οι ειδικοί στόχοι για την αντιμετώπιση των αναγκών που προσδιορίστηκαν στις διασυνοριακές περιφέρειες βασίζονταν στα κριτήρια SMART, ήταν δηλαδή ειδικοί, μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι, σχετικοί και έγκαιροι.

72

Επιπλέον, εξετάσαμε κατά πόσον οι δείκτες εκροής και αποτελέσματος που είχαν καθοριστεί για το κάθε πρόγραμμα ήταν:

• σχετικοί με τους ειδικούς στόχους του προγράμματος·
• ικανοί να υπολογίσουν το αποτέλεσμα των υποστηριζόμενων πράξεων· και
• επιτεύξιμοι ως το τέλος της περιόδου προγραμματισμού. Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιήσαμε επίσης τα συμπεράσματα των τελευταίων διαθέσιμων ετήσιων εκθέσεων υλοποίησης.

73

Διαπιστώσαμε ότι, εν γένει, οι ειδικοί στόχοι των προγραμμάτων βασίζονταν στα κριτήρια SMART. Ακολουθούσαν τη λογική παρέμβασης του προγράμματος, συνδέονταν με τους άξονες προτεραιότητας, τους θεματικούς στόχους και τις επενδυτικές προτεραιότητες που επελέγησαν και συνέδεαν τη στρατηγική με τις υποστηριζόμενες δράσεις και πράξεις.

74

Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι κοινοί και οι ειδικοί ανά πρόγραμμα δείκτες εκροής και οι ειδικοί ανά πρόγραμμα δείκτες αποτελέσματος ήταν εν γένει μετρήσιμοι και ότι σε όλες τις περιπτώσεις είχαν οριστεί βασικές τιμές και τιμές-στόχος. Η χρήση κοινών δεικτών εκροής διευκολύνει τη συγκέντρωση δεδομένων για τα ΕΔΕΤ.

75

Επτά από τις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές υπολόγισαν συγκεκριμένους δείκτες αποτελέσματος μέσω ποιοτικής αξιολόγησης, ήτοι έρευνας, κατά τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία. Διαπιστώσαμε ότι σε τρεις περιπτώσεις, οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές απηύθυναν την έρευνα στους ίδιους τους δικαιούχους και τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη που είχαν λάβει χρηματοδότηση από αυτές τις αρχές. Η πρακτική αυτή μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι τα αποτελέσματα δεν συγκεντρώνονται με αντικειμενικό τρόπο, διότι οι δικαιούχοι ενδέχεται να παρέχουν θετικότερη ανατροφοδότηση από ό,τι θα συνέβαινε σε αντίθετη περίπτωση, εάν είχε τηρηθεί η προσέγγιση «των ίσων αποστάσεων».

76

Σε όλα τα προγράμματα συνεργασίας που εξετάσαμε, εκτός από εκείνα της Νότιας Βαλτικής, εντοπίσαμε επίσης ζητήματα που αφορούσαν τη συνάφεια και την επιτευξιμότητα των δεικτών, τόσο σχετικά με τους κοινούς δείκτες εκροής όσο και σχετικά με τους ειδικούς ανά πρόγραμμα δείκτες εκροής και δείκτες αποτελέσματος.

77

Από την άποψη της συνάφειας, πολλοί από τους δείκτες, είτε τους κοινούς δείκτες εκροής είτε τους ειδικούς ανά πρόγραμμα δείκτες, δεν μπορούσαν να αποτυπώσουν τον διασυνοριακό αντίκτυπο των πράξεων στο πλαίσιο του Interreg. Επίσης, εντοπίσαμε περιπτώσεις στις οποίες οι δείκτες που είχαν καθοριστεί δεν υπολόγιζαν τον αντίκτυπο των υποστηριζόμενων πράξεων στον ειδικό στόχο ή ο αντίκτυπος δεν μπορούσε να αποδοθεί άμεσα και αποκλειστικά σε ένα έργο. Ένα κοινό παράδειγμα της δεύτερης περίπτωσης είναι ότι πολλά προγράμματα χρησιμοποίησαν ως δείκτη αποτελέσματος την «αύξηση των διανυκτερεύσεων σε ξενοδοχεία στην περιφέρεια» για μια πολιτιστική/τουριστική πράξη, αν και ο αριθμός των διανυκτερεύσεων σε ξενοδοχείο σε μια περιφέρεια εξαρτάται από διάφορους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, πέραν εκείνων ενός έργου στο πλαίσιο του Interreg.

78

Από άποψη επιτευξιμότητας, εντοπίσαμε παραδείγματα και στα δύο άκρα του φάσματος: σε ορισμένες περιπτώσεις οι στόχοι δεν ήταν ρεαλιστικοί και, πιθανότατα, δεν θα επιτευχθούν ως το τέλος της περιόδου προγραμματισμού, στοιχείο που υποδηλώνει ότι οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές:

• είτε δεν διοργάνωσαν αρκετές προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος που να αφορούν τους σχετικούς ειδικούς στόχους του προγράμματος· είτε
• δεν καθοδήγησαν τους δικαιούχους ώστε να υποβάλουν αίτηση για έργα που θα κάλυπταν τους στόχους τους προγράμματος (βλέπε πλαίσιο 5)· είτε
• δεν αξιολόγησαν έναν εξαρχής σωστό στόχο.

Σε άλλες περιπτώσεις, οι τιμές-στόχος δεν ήταν αρκετά φιλόδοξες και είχαν ήδη επιτευχθεί κατά τα πρώτα χρόνια της περιόδου του προγράμματος, στοιχείο που υποδηλώνει ότι οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές είχαν αναθέσει περισσότερα έργα από όσα χρειάζονταν. Αυτό δείχνει ότι ο αντίκτυπος των προηγούμενων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων έργων δεν ελήφθη υπόψη κατά τη διοργάνωση νέων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων.

79

Για σχετικούς και αξιόπιστους δείκτες απαιτούνται στοιχεία σε περιφερειακό επίπεδο. Για τα 23 προγράμματα συνεργασίας στο δείγμα μας, διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν περιορισμένα διαθέσιμα στοιχεία. Εντοπίσαμε επίσης μία περίπτωση στην οποία η αρμόδια για το πρόγραμμα αρχή δεν διέθετε καθόλου στοιχεία προκειμένου να υπολογίσει τον αντίκτυπο ενός συγκεκριμένου στόχου. Η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι υπήρχαν περιορισμοί ως προς τη διαθεσιμότητα διασυνοριακών στατιστικών στοιχείων σε περιφερειακό επίπεδο. Οι διαφορές ως προς τις μεθόδους συγκέντρωσης των στοιχείων μεταξύ των κρατών μελών και ο ανεπαρκής διασυνοριακός συντονισμός των στατιστικών στοιχείων αποτελούσαν τα συνηθέστερα προβλήματα.

Η καθοδήγηση της Επιτροπής βελτιώθηκε αλλά η καθυστέρηση κατά την έγκριση του νομικού πλαισίου επηρέασε την υλοποίηση

80

Εξετάσαμε την καθοδήγηση που παρείχε η Επιτροπή στις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές ως προς τον καθορισμό των διασυνοριακών προκλήσεών τους για τις περιόδους 2014‑2020 και 2021‑2027. Αξιολογήσαμε επίσης τον βαθμό στον οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα μέτρα για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων συνεργασίας κατά την περίοδο 2014‑2020 και το επίπεδο προετοιμασίας για την περίοδο 2021‑2027.

Η Επιτροπή παρείχε περισσότερη καθοδήγηση και στήριξη κατά την περίοδο 2021-2027

81

Για την περίοδο 2014‑2020, η Επιτροπή παρείχε καθοδήγηση σε κάθε κράτος μέλος σχετικά με τις –κατά την κρίση της– προτεραιότητες για χρηματοδότηση, μέσω εγγράφου θέσης του 2012 με τίτλο «Development of the partnership agreement».

82

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, η καθοδήγηση για την περίοδο 2014‑2020 περιοριζόταν σε λίγες παραγράφους γενικού περιεχομένου και στους τίτλους των τομέων δυνητικών δαπανών για τις διασυνοριακές περιφέρειες. Ήταν πολύ λίγα τα συγκεκριμένα μηνύματα που περιέχονταν σχετικά με τη διασυνοριακή συνεργασία και τα οποία θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο της ανάπτυξης των προγραμμάτων.

83

Η περίοδος 2021‑2027 είναι η έκτη περίοδος προγραμματισμού του Interreg. Εξετάσαμε κατά πόσον η Επιτροπή μετέφρασε τη γνώση που συγκεντρώθηκε κατά τις προηγούμενες περιόδους σε σαφείς δράσεις για την καθοδήγηση των κρατών μελών κατά τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων συνεργασίας τους.

84

Η Επιτροπή ανέλαβε περισσότερο ενεργό ρόλο κατά την προετοιμασία της περιόδου 2021‑2027 και ηγήθηκε σειράς πρωτοβουλιών προκειμένου να συνδράμει τα κράτη μέλη κατά τον εντοπισμό των διασυνοριακών προκλήσεων. Αυτές περιλάμβαναν:

• την πρωτοβουλία για διασυνοριακή επανεξέταση που περιλάμβανε δύο έτη εντατικών ερευνών και διαλόγου με τα ενδιαφερόμενα μέρη στα σύνορα και με τις εθνικές και περιφερειακές αρχές. Η επανεξέταση περιλάμβανε μελέτες των νομικών και των διοικητικών εμποδίων που επικρατούν στα σύνορα των κρατών μελών της ΕΕ·
• τη δημιουργία υπηρεσίας σημείου επαφής για τα σύνορα στο πλαίσιο της ΓΔ REGIO που παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη κατά την αντιμετώπιση νομικών και διοικητικών ζητημάτων διασυνοριακής φύσης· και
• την προετοιμασία των εγγράφων καθοδήγησης για τα σύνορα που αφορούν συγκεκριμένα κάθε σύνορο, και τα οποία παρουσιάζουν τις απόψεις της Επιτροπής σχετικά με τις βασικές προκλήσεις, τις ευκαιρίες, τα σενάρια μελλοντικής συνεργασίας και την ανάγκη για σαφέστερη οριοθέτηση με τα υπόλοιπα προγράμματα των περιφερειών.

85

Τα έγγραφα καθοδήγησης για τα σύνορα, ειδικότερα, συνέβαλαν με πολύτιμο τρόπο στην καλύτερη στόχευση των διασυνοριακών προκλήσεων, καθορίζοντας τα βασικά χαρακτηριστικά των διασυνοριακών περιφερειών και απαριθμώντας τις επιλογές και τις κατευθύνσεις του προγραμματισμού. Ακόμα και σε περιπτώσεις που οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές δεν υποστήριζαν πλήρως το περιεχόμενό τους, διαδραμάτιζαν σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία του εδάφους και στην έναρξη της συζήτησης σχετικά με τις διασυνοριακές ανάγκες.

Οι αρμόδιες για τα διασυνοριακά προγράμματα αρχές χρησιμοποίησαν τις δυνατότητες απλούστευσης που προσφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19

86

Λίγο μετά την έξαρση της πανδημίας COVID-19, η Επιτροπή πρότεινε μέτρα για την ελάφρυνση των νομικών απαιτήσεων για τα ΕΔΕΤ, ιδίως για το έτος 2020 (βλέπε σημεία 23 και 24 και γράφημα 5).

87

Εξετάσαμε την αξιοποίηση των εν λόγω μέτρων από τα 53 διασυνοριακά προγράμματα συνεργασίας (βλέπε σημείο 33). Εξετάσαμε επίσης τις επιπτώσεις της πανδημίας από την άποψη της υλοποίησης των τριών προγραμμάτων συνεργασίας όπου πραγματοποιήσαμε επιτόπια επίσκεψη και του προγράμματος Ρουμανίας – Βουλγαρίας όπου είχαμε προγραμματίσει να πραγματοποιήσουμε επιτόπια επίσκεψη.

88

Ως το τέλος Φεβρουαρίου του 2021, σε 186 προγράμματα από 24 κράτη μέλη, περιλαμβανομένων των προγραμμάτων Interreg, είχαν πραγματοποιηθεί 241 τροποποιήσεις σχετικές με τη νόσο COVID-19. Για 202 εξ αυτών των τροποποιήσεων ήταν απαραίτητη η έγκρισή τους από την Επιτροπή. Οι υπόλοιπες 39 τροποποιήσεις ήταν απλουστευμένες τροποποιήσεις που εγκρίθηκαν από τα κράτη μέλη ή, στην περίπτωση του Interreg, από αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές και κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή. Όσον αφορά τα προγράμματα Interreg, 33 αρμόδιες για προγράμματα αρχές έκαναν χρήση των μέτρων COVID-19, για τα οποία χρειάστηκε τροποποίηση του προγράμματος. Το μέτρο που χρησιμοποιήθηκε περισσότερο ήταν η δυνατότητα καθυστέρησης της υποβολής της ετήσιας έκθεσης υλοποίησης. Η τελευταία έκθεση υποβλήθηκε τον Σεπτέμβριο αντί για τον Μάιο του 2020, δηλαδή με καθυστέρηση τεσσάρων μηνών. Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο βασικός λόγος για τη χρήση αυτού κυρίως του μέτρου ήταν ο υψηλός βαθμός ανάθεσης έργων, βλέπε σημείο 17. Επιπλέον, επτά αρμόδιες για προγράμματα αρχές προέβησαν σε απλουστευμένες τροποποιήσεις για τις οποίες απαιτούνταν απλώς μια κοινοποίηση στην Επιτροπή και δεν ήταν απαραίτητη η τροποποίηση του προγράμματος.

89

Αναφορικά με τον αντίκτυπο στην υλοποίηση, οι τρεις αρμόδιες αρχές για τα προγράμματα όπου πραγματοποιήσαμε επιτόπια επίσκεψη και του προγράμματος συνεργασίας Ρουμανίας – Βουλγαρίας που σκοπεύαμε να επισκεφθούμε ανέφεραν ότι η κρίση έπληξε με διαφορετικό τρόπο το κάθε έργο, ανάλογα με το χρονοδιάγραμμα και το είδος των προβλεπόμενων δραστηριοτήτων, όπως καταδεικνύεται με το παράδειγμα στο πλαίσιο 7. Έργα που εξαρτώνται από τα ταξίδια χρειάζονταν εν γένει ουσιαστικότερες τροποποιήσεις ή χρειάστηκε ανάληψη εναλλακτικής δράσης υποκαθιστώντας, παραδείγματος χάριν, τις διά ζώσης συνεδριάσεις με τηλεδιασκέψεις. Ωστόσο, οι τέσσερις αρμόδιες για το πρόγραμμα αρχές ανέφεραν ότι οι δικαιούχοι αναγκάστηκαν να διακόψουν ή να αναστείλουν την εκτέλεση των εγκεκριμένων έργων σε ποσοστό λιγότερο από 1 %.

Η περίοδος 2021-2027 ξεκίνησε πριν από την έγκριση του νομικού πλαισίου

90

Τέλος, εξετάσαμε για όλα τα προγράμματα συνεργασίας του δείγματός μας, την προετοιμασία των εγγράφων των προγραμμάτων για την περίοδο 2021‑2027. Παρακολουθήσαμε τη συνέχεια που δόθηκε στην υλοποίηση σύστασης του ΕΕΣ σχετικά με την έγκαιρη προετοιμασία των νομοθετικών προτάσεων της πολιτικής συνοχής από την Επιτροπή⁴⁵ και συγκρίναμε τη χρονική διάρκεια που χρειάστηκε για την έγκριση του νομικού πλαισίου με τις δύο προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού.

91

Όλες πλην δύο από τις 23 αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές δήλωσαν ότι οι συζητήσεις για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού ξεκίνησαν λίγο πριν από τη θερινή διακοπή του 2020. Σύμφωνα με τις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές, η καθυστερημένη έναρξη ανάπτυξης του προγράμματος οφειλόταν στην έλλειψη βεβαιότητας ενόψει της έγκρισης της νομικής βάσης. Αυτή η καθυστέρηση κατά την έγκριση της νομικής βάσης, από κοινού με την ανάγκη περάτωσης των εργασιών για τη μία περίοδο προγραμματισμού ταυτόχρονα με την έναρξη της νέας⁴⁶, εμπόδισαν την ομαλή έναρξη της πολυετούς περιόδου προγραμματισμού σε επίπεδο κρατών μελών.

92

Οι προτάσεις της Επιτροπής για τους νέους κανονισμούς ΚΚΔ, ΕΤΠΑ και ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας δημοσιεύθηκαν τον Μάιο του 2018, πολύ πριν από την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού και σύμφωνα με παλαιότερη σύστασή μας. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου διήρκεσαν περισσότερο από ό,τι αναμενόταν. Μέχρι τα τέλη Απριλίου του 2021, η δέσμη νομοθετικών μέτρων για την πολιτική συνοχής, περιλαμβανομένου του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, δεν είχε ακόμη εγκριθεί, ήτοι τέσσερις μήνες μετά την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού 2021‑2027. Για λόγους σύγκρισης, η νομική βάση εγκρίθηκε έναν μήνα πριν από την έναρξη της περιόδου 2014‑2020 και, για την περίοδο 2007‑2013, πέντε μήνες νωρίτερα.

Συμπεράσματα και συστάσεις

93

Στο πλαίσιο του εν προκειμένω ελέγχου, εξετάσαμε κατά πόσον η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έλαβαν ουσιαστικά υπόψη τις προκλήσεις των διασυνοριακών περιφερειών στο πλαίσιο των προγραμμάτων συνεργασίας στα εσωτερικά σύνορα που χρηματοδοτούνται μέσω του Interreg. Συνολικά διαπιστώσαμε ότι τα προγράμματα συνεργασίας που εξετάσαμε διέθεταν σαφείς στρατηγικές για τη διευθέτηση των προκλήσεων με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι διασυνοριακές περιφέρειες που κάλυπταν. Ωστόσο, οι αδυναμίες κατά την υλοποίηση και η αναποτελεσματικότητα κατά την παρακολούθηση των πληροφοριών περιόρισαν τις δυνατότητες των προγραμμάτων για αξιοποίηση του δυναμικού των εν λόγω περιφερειών. Μέρος των συστάσεων που διατυπώνονται κατωτέρω, απευθύνονται στις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές που εξετάστηκαν, αλλά χάρη στην ευρεία κάλυψή τους, θεωρούμε ότι αφορούν και τις υπόλοιπες αρχές των προγραμμάτων. Οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές μάς διαβίβασαν την αντίδρασή τους στις συστάσεις αυτές, με τα σχόλια που παρατίθενται στο παράρτημα VI.

94

Τα προγράμματα συνεργασίας δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν όλες τις διασυνοριακές προκλήσεις εξαιτίας του περιορισμένου προϋπολογισμού τους και της απαίτησης αντιμετώπισης ορισμένων προκλήσεων μεταξύ των κρατών μελών σε εθνικό επίπεδο. Διαπιστώσαμε ότι οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές, ακόμα και αν είχαν αναλύσει τις προκλήσεις, δεν τις προτεραιοποίησαν ούτως ώστε να εστιάσουν στις επιτακτικότερες προκλήσεις της διασυνοριακής περιοχής (βλέπε σημεία 36-43).

95

Από την άποψη της στρατηγικής, η λογική παρέμβασης των προγραμμάτων συνεργασίας ήταν ισχυρή και υπήρχε σύνδεση μεταξύ των προκλήσεων, των αξόνων προτεραιότητας, των θεματικών και ειδικών στόχων και των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων έργων. Τα έγγραφα του εκάστοτε προγράμματος καθόριζαν επίσης τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για τον συντονισμό των προγραμμάτων συνεργασίας με άλλα ταμεία. Οι διαδικασίες επιλογής, όπως περιγράφονται στα έγγραφα του προγράμματος, έδωσαν προτεραιότητα στη διασυνοριακή ταυτότητα των έργων προς συγχρηματοδότηση και αντικατόπτριζαν την πρόθεση των εταίρων από διαφορετικές χώρες/περιφέρειες να συμμετάσχουν ενεργά (βλέπε σημεία 47-50).

96

Ωστόσο, διαπιστώσαμε ότι σε 14 περιπτώσεις εκ των 23 προγραμμάτων συνεργασίας του δείγματός μας, δεν υπήρχε σαφής οριοθέτηση στους τομείς παροχής στήριξης και στα είδη των πράξεων προς συγχρηματοδότηση μεταξύ των προγραμμάτων συνεργασίας και των βασικών προγραμμάτων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια κατάσταση στην οποία αμφότερες οι πηγές χρηματοδότησης μπορούσαν να χρηματοδοτούν τα ίδια είδη πράξεων. Υπάρχει κίνδυνος να αποδυναμωθεί η απαιτούμενη εστίαση στις πραγματικές ανάγκες εξαιτίας της επικάλυψης των περιοχών που είναι επιλέξιμες τόσο για στήριξη από το Interreg όσο και για βασική στήριξη από το ΕΤΠΑ. Η ανάγκη για αύξηση της προστιθέμενης αξίας των παρεμβάσεων της ΕΕ είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι ο προϋπολογισμός του Interreg θα συρρικνωθεί κατά την περίοδο 2021‑2017 και υπάρχει μικρότερη θεματική συγκέντρωση από ό,τι κατά την περίοδο 2014‑2020 (βλέπε σημεία 56-59).

97

Εντοπίσαμε επίσης έργα με περιορισμένα στοιχεία που να αποδεικνύουν τον διασυνοριακό χαρακτήρα τους, καθώς η συνεργασία μεταξύ των εταίρων περιοριζόταν στην υποβολή μιας κοινής πρότασης έργου με σκοπό την εξασφάλιση χρηματοδότησης για παρεμβάσεις (βλέπε σημείο 62).

Σύσταση 1 – Καλύτερη εστίαση των προγραμμάτων συνεργασίας

1. Οι αρμόδιες για τα προγράμματα συνεργασίας αρχές πρέπει:
   1. να μεριμνούν ώστε τα έγγραφα των προγραμμάτων να ορίζουν ότι αυτά εστιάζουν σε διαφορετικά είδη έργων στο πλαίσιο των επενδυτικών προτεραιοτήτων που υποστηρίζουν σε σύγκριση με τα βασικά προγράμματα των όμορων περιφερειών· και
   2. να συντονίζουν τη στήριξη κάθε φορά που παρεμβαίνουν στους ίδιους τομείς παροχής στήριξης με τα βασικά προγράμματα των όμορων περιφερειών.
2. Η Επιτροπή, βασιζόμενη στις δυο προαναφερθείσες συστάσεις, πρέπει κατά την έγκριση των προγραμμάτων συνεργασίας και των βασικών προγραμμάτων να προϋποθέτει τη συμπληρωματικότητα των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.

Χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της σύστασης: έως τον Δεκέμβριο του 2022.

98

Οι περισσότερες αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές δεν κατέταξαν τα έργα βάσει αξιολογικών κριτηρίων προκειμένου να διασφαλίσουν ότι θα λαμβάνονταν υπόψη για χρηματοδότηση μόνον οι καλύτερες προτάσεις, στοιχείο που αποτελεί σημαντική παράλειψη όταν οι πόροι είναι περιορισμένοι. Επιπλέον, ορισμένα προγράμματα συνεργασίας δεν διέθεταν ελάχιστο όριο που έπρεπε να υπερβαίνει μια πρόταση έργου για να επιλεγεί, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό από την άποψη της εγγύησης του διασυνοριακού του χαρακτήρα και της συμβολής του στην αντιμετώπιση των πλέον επιτακτικών προκλήσεων που παρουσιάζει η περιφέρεια (βλέπε σημεία 66-69).

Σύσταση 2 – Προτεραιοποίηση και στήριξη έργων βάσει αξιολογικών κριτηρίων με χρήση βαθμολογίας

Προκειμένου να επιλεγούν τα έργα που αντιμετωπίζουν με βέλτιστο τρόπο τις προκλήσεις των διασυνοριακών περιφερειών και τους στόχους των προγραμμάτων συνεργασίας, οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές που εξετάστηκαν πρέπει:

1. να εφαρμόζουν σύστημα βάσει αξιολογικών κριτηρίων στο πλαίσιο της διαδικασίας αξιολόγησης του έργου· και
2. να προτείνουν για χρηματοδότηση μόνον έργα που έχουν συγκεντρώσει ένα ελάχιστο όριο βαθμολογίας, συμπεριλαμβανομένης ελάχιστης βαθμολογίας για τον διασυνοριακό χαρακτήρα του έργου.

Χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της σύστασης: έως τον Δεκέμβριο του 2022.

99

Οι ειδικοί στόχοι βασίζονταν στα κριτήρια SMART και οι δείκτες εκροής και αποτελέσματος ήταν εν γένει μετρήσιμοι. Ωστόσο, υπήρξαν αδυναμίες ως προς τη συνάφεια και την επιτευξιμότητα των δεικτών εκροής και αποτελέσματος: ορισμένοι δείκτες δεν αντικατόπτριζαν τους σκοπούς των ειδικών στόχων που επιδίωκε να επιτύχει το έργο· και ορισμένοι δεν επιτύγχαναν την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ επιτευξιμότητας και φιλοδοξίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές χρησιμοποιούσαν δείκτες, οι οποίοι δεν αποτύπωναν τον διασυνοριακό αντίκτυπο (βλέπε σημεία 73-78).

Σύσταση 3 – Χρήση δεικτών που στοχεύουν να αποτυπώσουν τον αντίκτυπο των διασυνοριακών έργων

Η Επιτροπή πρέπει, κατά την αξιολόγηση των προγραμμάτων συνεργασίας στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισής τους:

1. να συνεργάζεται στενά με τις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές ώστε να προωθείται η επιλογή κοινών δεικτών εκροής και αποτελέσματος συναφών με τα είδη των δράσεων που πρόκειται να υλοποιηθούν στο πλαίσιο των προγραμμάτων και ικανών κατ’ επέκταση να μετρήσουν τα επιτεύγματα και τα αποτελέσματα των διασυνοριακών έργων· και
2. για τις περιπτώσεις στις οποίες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν κοινοί δείκτες, να συνεργάζεται με τις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές προκειμένου να αξιολογήσει την καταλληλότητα των ειδικών δεικτών εκροής και αποτελέσματος από την άποψη μέτρησης των επιτευγμάτων και του αντικτύπου των διασυνοριακών έργων, χρησιμοποιώντας τη διαθέσιμη καθοδήγηση της Επιτροπής.

Χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της σύστασης: έως τον Δεκέμβριο του 2022.

100

Υπήρχαν αρκετές αδυναμίες στα δεδομένα που εξετάσαμε και στα οποία βασίζονται τα στατιστικά στοιχεία των περιφερειών που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των δεικτών. Τα στοιχεία είτε δεν ήταν διαθέσιμα είτε δεν υπήρχε επαρκής συντονισμός τους μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να αποτυπωθεί ο διασυνοριακός αντίκτυπος των υποστηριζόμενων πράξεων με αξιόπιστο τρόπο (βλέπε σημείο 79).

101

Η καθοδήγηση της Επιτροπής προς τις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές βελτιώθηκε κατά τις δύο τελευταίες περιόδους προγραμματισμού. Τα έγγραφα καθοδήγησης για τα σύνορα για την περίοδο 2021‑2017 παρείχαν μια περισσότερο στοχευμένη ανάλυση, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων, σε σύγκριση με τα έγγραφα θέσης της περιόδου 2014‑2020 (βλέπε σημεία 82-85).

102

Οι αρμόδιες για τα προγράμματα συνεργασίας αρχές χρησιμοποίησαν τα μέτρα που ήταν διαθέσιμα στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών CRII και CRII+ για τον μετριασμό των αποτελεσμάτων της έξαρσης της νόσου COVID-19. Πολύ λίγα διασυνοριακά έργα έχουν ανασταλεί ή ακυρωθεί εξαιτίας της πανδημίας, κυρίως επειδή μεγάλος αριθμός έργων είχαν ήδη ανατεθεί μέσω του Interreg. Ωστόσο, ο αντίκτυπος της κρίσης ήταν ορατός και οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές κατέβαλαν προσπάθειες να στηρίξουν την υλοποίηση των έργων που είχαν ανατεθεί (βλέπε σημεία 88-89).

103

Για την περίοδο 2021‑2027, η Επιτροπή υπέβαλε εγκαίρως τις νομοθετικές της προτάσεις, αλλά οι συννομοθέτες δεν τις ενέκριναν παρά μετά την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού. Η καθυστέρηση αυτή επηρέασε σοβαρά την προετοιμασία των προγραμμάτων συνεργασίας, και απέτρεψε την ομαλή έναρξη της νέας περιόδου προγραμματισμού (βλέπε σημεία 91-92).

Η παρούσα έκθεση εγκρίθηκε από το Τμήμα II, του οποίου προεδρεύει η Iliana Ivanova, Μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο Λουξεμβούργο, στις 19 Μαΐου 2021.

Παραρτήματα

Παράρτημα I — Κατάλογος προγραμμάτων συνεργασίας στο πλαίσιο του Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα για την περίοδο 2014-2020

Συνολικά, η Επιτροπή ενέκρινε 53 προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας για τα εσωτερικά σύνορα για την περίοδο 2014‑2020. Στο γράφημα 9 τα προγράμματα αυτά παρουσιάζονται σε μορφή χάρτη. Οι σκιασμένες περιοχές αποτελούν ταυτόχρονα τμήμα δύο ή περισσότερων περιοχών προγράμματος.

Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται τα 53 προγράμματα συνεργασίας, μαζί με τον συνολικό προϋπολογισμό τους και την εισφορά της ΕΕ. Με έντονους χαρακτήρες καταδεικνύονται τα προγράμματα συνεργασίας που εξετάσαμε.

	Ονομασία	CCI	Συνολικός προϋπολογισμός ΕΠ (σε ευρώ)	Συνολική συνεισφορά της ΕΕ (σε ευρώ)
1	Βέλγιο – Γερμανία – Κάτω Χώρες (Euregio Maas-Rijn)	2014TC16RFCB001	140 434 645	96 000 250
2	Αυστρία — Τσεχική Δημοκρατία	2014TC16RFCB002	115 076 396	97 814 933
3	Σλοβακία – Αυστρία	2014TC16RFCB003	89 285 509	75 892 681
4	Αυστρία – Γερμανία/Βαυαρία	2014TC16RFCB004	64 332 186	54 478 064
5	Ισπανία – Πορτογαλία (POCTEP)	2014TC16RFCB005	484 687 353	365 769 686
6	Ισπανία – Γαλλία – Ανδόρα (POCTEFA)	2014TC16RFCB006	288 964 102	189 341 397
7	Ουγγαρία — Κροατία	2014TC16RFCB008	73 900 028	60 824 406
8	Γερμανία/Βαυαρία – Τσεχική Δημοκρατία	2014TC16RFCB009	121 617 825	103 375 149
9	Αυστρία — Ουγγαρία	2014TC16RFCB010	95 870 327	78 847 880
10	Γερμανία/Βρανδεμβούργο – Πολωνία	2014TC16RFCB011	117 826 565	100 152 579
11	Πολωνία – Σλοβακία	2014TC16RFCB012	210 114 137	178 597 014
12	Πολωνία – Δανία – Γερμανία –Λιθουανία – Σουηδία (Νότια Βαλτική)	2014TC16RFCB013	100 614 276	82 978 784
13	Φινλανδία – Εσθονία – Λετονία – Σουηδία (Κεντρική Βαλτική)	2014TC16RFCB014	170 544 922	132 628 689
14	Σλοβακία – Ουγγαρία	2014TC16RFCB015	183 304 695	155 808 987
15	Σουηδία — Νορβηγία	2014TC16RFCB016	94 399 930	47 199 965
16	Γερμανία/Σαξονία – Τσεχική Δημοκρατία	2014TC16RFCB017	189 274 570	157 967 067
17	Πολωνία – Γερμανία/Σαξονία	2014TC16RFCB018	82 353 025	70 000 069
18	Γερμανία/Mecklenburg-Vorpommern – Βρανδεμβούργο – Πολωνία	2014TC16RFCB019	157 647 549	134 000 414
19	Ελλάδα — Ιταλία	2014TC16RFCB020	123 176 901	104 700 362
20	Ρουμανία – Βουλγαρία	2014TC16RFCB021	258 504 126	215 745 513
21	Ελλάδα – Βουλγαρία	2014TC16RFCB022	130 262 835	110 723 408
22	Γερμανία – Κάτω Χώρες	2014TC16RFCB023	443 059 158	222 159 360
23	Γερμανία – Αυστρία – Ελβετία – Λιχτενστάιν (Alpenrhein-Bodensee– Hochrhein)	2014TC16RFCB024	56 554 900	39 588 430
24	Τσεχική Δημοκρατία – Πολωνία	2014TC16RFCB025	266 143 190	226 221 710
25	Σουηδία – Δανία – Νορβηγία (Öresund – Kattegat – Skagerrak)	2014TC16RFCB026	271 376 522	135 688 261
26	Λετονία – Λιθουανία	2014TC16RFCB027	82 255 348	69 621 072
27	Σουηδία – Φινλανδία – Νορβηγία (Botnia – Atlantica)	2014TC16RFCB028	61 284 055	36 334 420
28	Σλοβενία – Κροατία	2014TC16RFCB029	55 690 913	46 114 193
29	Σλοβακία – Τσεχική Δημοκρατία	2014TC16RFCB030	106 046 429	90 139 463
30	Λιθουανία – Πολωνία	2014TC16RFCB031	70 769 277	60 153 883
31	Σουηδία – Φινλανδία – Νορβηγία (Nord)	2014TC16RFCB032	94 617 296	60 413 727
32	Ιταλία – Γαλλία (Maritime)	2014TC16RFCB033	199 649 897	169 702 411
33	Γαλλία – Ιταλία (ALCOTRA)	2014TC16RFCB034	233 972 102	198 876 285
34	Ιταλία — Ελβετία	2014TC16RFCB035	118 281 056	100 221 466
35	Ιταλία — Σλοβενία	2014TC16RFCB036	92 588 182	77 929 954
36	Ιταλία – Μάλτα	2014TC16RFCB037	51 708 438	43 952 171
37	Γαλλία – Βέλγιο – Κάτω Χώρες – Ηνωμένο Βασίλειο (Les Deux Mers/Two seas/Twee Zeeën)	2014TC16RFCB038	392 143 504	256 648 702
38	Γαλλία – Γερμανία – Ελβετία (Rhin supérieur / Oberrhein)	2014TC16RFCB039	210 615 695	109 704 965
39	Γαλλία – Ηνωμένο Βασίλειο (Manche / Channel)	2014TC16RFCB040	315 264 678	223 046 948
40	Γαλλία — Ελβετία	2014TC16RFCB041	102 823 622	65 890 505
41	Ιταλία – Κροατία	2014TC16RFCB042	236 890 849	201 357 220
42	Βέλγιο – Γαλλία (France – Wallonie – Vlaanderen)	2014TC16RFCB044	283 295 074	169 977 045
43	Γαλλία – Βέλγιο – Γερμανία – Λουξεμβούργο (Grande Région / Großregion)	2014TC16RFCB045	234 606 265	139 802 646
44	Βέλγιο – Κάτω Χώρες (Vlaanderen – Nederland)	2014TC16RFCB046	305 151 170	152 575 585
45	Ηνωμένο Βασίλειο – Ιρλανδία (Ιρλανδία – Βόρεια Ιρλανδία – Σκωτία)	2014TC16RFCB047	282 761 998	240 347 696
46	Ηνωμένο Βασίλειο/Ουαλία – Ιρλανδία	2014TC16RFCB048	98 998 059	79 198 450
47	Ρουμανία – Ουγγαρία	2014TC16RFCB049	231 861 763	189 138 672
48	Εσθονία – Λετονία	2014TC16RFCB050	46 728 715	38 933 803
49	Ιταλία – Αυστρία	2014TC16RFCB052	98 380 352	82 238 866
50	Σλοβενία – Ουγγαρία	2014TC16RFCB053	18 641 195	14 795 015
51	Σλοβενία – Αυστρία	2014TC16RFCB054	57 213 193	47 988 355
52	Ελλάδα – Κύπρος	2014TC16RFCB055	64 560 486	54 876 411
53	Γερμανία – Δανία	2014TC16RFCB056	121 306 000	89 634 975
	Σύνολο προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας στα εσωτερικά σύνορα		8 597 431 283	6 346 119 962
	Τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας στα εσωτερικά σύνορα που εξετάσαμε		3 508 658 525	2 708 476 109

Πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, βάσει των προγραμμάτων συνεργασίας για την περίοδο 2014‑2020.

Παράρτημα II — Κατάλογος προγραμμάτων διακρατικής συνεργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg V-Β για την περίοδο 2014-2020

Για την περίοδο προγραμματισμού 2014‑2020, το πρόγραμμα Interreg V-B καλύπτει 15 προγράμματα συνεργασίας συνολικής αξίας 2,1 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Πρόκειται για τα εξής: Βόρεια Θάλασσα, Βορειοδυτική Ευρώπη, Βόρεια Περιφέρεια και Αρκτική, Βαλτική Θάλασσα, περιοχή του Δούναβη, περιοχή του Ατλαντικού, περιοχή των Άλπεων, Κεντρική Ευρώπη, Αδριατική – Ιόνιο, Βαλκάνια – Μεσόγειος, Νοτιοδυτική Ευρώπη, περιοχή της Μεσογείου, περιοχή της Καραϊβικής, Αμαζονία και περιοχή του Ινδικού Ωκεανού. Οι χώρες που περιλαμβάνονταν στο κάθε πρόγραμμα συνεργασίας παρουσιάζονται στο γράφημα 10.

Πέραν της χρηματοδότησης μέσω του σκέλους του Interreg B, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τέσσερις μακροπεριφερειακές στρατηγικές⁴⁷:

• τη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (2009)·
• τη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη (2010)·
• τη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου (2014)· και
• τη στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή των Άλπεων (2015).

Οι τέσσερις μακροπεριφερειακές στρατηγικές αφορούν 19 κράτη μέλη της ΕΕ και οκτώ εκτός ΕΕ χώρες, όπως παρουσιάζεται στο γράφημα 11.

Παράρτημα III — Κατάλογος θεματικών στόχων για το Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα για την περίοδο 2014-2020

Στοιχεία στις 31.12.2020

ΘΣ	Ονομασία	Συνολική συνεισφορά της ΕΕ (σε ευρώ)	%
ΘΣ 1.	Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας	872 076 167	13,7 %
ΘΣ 2.	Βελτίωση της πρόσβασης, της χρήσης και της ποιότητας των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ)	0	0 %
ΘΣ 3.	Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)	300 110 731	4,7 %
ΘΣ 4.	Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς	161 017 673	2,5 %
ΘΣ 5.	Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, πρόληψη και διαχείριση των κινδύνων	279 299 676	4,4 %
ΘΣ 6.	Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της βιώσιμης χρήσης των πόρων	1 478 698 158	23,2 %
ΘΣ 7.	Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και άρση των εμποδίων σε βασικές υποδομές δικτύων	593 085 445	9,3 %
ΘΣ 8.	Προώθηση της βιώσιμης και ποιοτικής απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας της εργασίας	375 390 004	5,9 %
ΘΣ 9.	Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας και κάθε διάκρισης	216 707 527	3,4 %
ΘΣ 10.	Επένδυση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την επαγγελματική κατάρτιση για την απόκτηση δεξιοτήτων και τη διά βίου μάθηση	116 666 051	1,8 %
ΘΣ 11.	Ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας των δημόσιων αρχών και των ενδιαφερόμενων φορέων και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης	569 531 414	9,0 %
	Πολλαπλοί ΘΣ	940 330 421	14,8 %
	Τεχνική βοήθεια	319 783 299	5,0 %
	Δεν έχει επιλεγεί θεματικός στόχος (κενό)	123 423 396	1,9 %
	ΣΥΝΟΛΟ	6 346 119 962	100 %

Πηγή: Πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων των ΕΔΕΤ.

Παράρτημα IV — Κατάλογος των 10 περισσότερο χρησιμοποιούμενων κωδικών παρέμβασης για το Interreg V-A για τα εσωτερικά σύνορα για την περίοδο 2014-2020

Στοιχεία στις 31.12.2020

Κωδικός	Περιγραφή	Συνολική συνεισφορά της ΕΕ (σε ευρώ)	% (επί του συνόλου)
94	Προστασία, ανάπτυξη και προβολή περιουσιακών στοιχείων δημόσιας πολιτιστικής κληρονομιάς	444 477 809	7 %
87	Προσαρμογή σε μέτρα για την κλιματική αλλαγή και πρόληψη κινδύνων σχετικών με το κλίμα, π.χ. διάβρωση, πυρκαγιές, πλημμύρες και ξηρασία, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ευαισθητοποίησης, της πολιτικής προστασίας και συστημάτων και υποδομών διαχείρισης καταστροφών	355 767 156	6 %
34	Άλλες ανακατασκευές και βελτιώσεις οδών (αυτοκινητοδρόμων, εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών οδών)	310 554 407	5 %
119	Επένδυση στη θεσμική ικανότητα και στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και των δημοσίων υπηρεσιών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με στόχο τις μεταρρυθμίσεις, την καλύτερη κανονιστική ρύθμιση και την ορθή διακυβέρνηση	303 568 412	5 %
121	Τεχνική βοήθεια: Προετοιμασία, εφαρμογή, παρακολούθηση, επιθεώρηση	295 745 460	5 %
62	Μεταφορά τεχνολογίας και συνεργασία πανεπιστημίων και επιχειρήσεων κατ’ εξοχήν προς όφελος ΜΜΕ	272 901 928	4 %
85	Προστασία και βελτίωση της βιοποικιλότητας, προστασία της φύσης και «πράσινες» υποδομές	271 919 799	4 %
91	Ανάπτυξη και προώθηση του τουριστικού δυναμικού φυσικών περιοχών	254 307 765	4 %
60	Δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας σε δημόσια ερευνητικά κέντρα και κέντρα ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της δικτύωσης	223 236 862	4 %
112	Βελτίωση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές, βιώσιμες και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων της υγειονομικής περίθαλψης και των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος	205 317 652	3 %
	Σύνολο των 10 περισσότερο χρησιμοποιούμενων κωδικών παρεμβάσεων	2 937 797 250	46 %
	Όλοι οι υπόλοιποι	3 408 322 712	54 %
	ΣΥΝΟΛΟ	6 346 119 962	100 %

Πηγή: Πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων των ΕΔΕΤ.

Παράρτημα V — Κατάλογος των προγραμμάτων συνεργασίας που εξετάστηκαν, του είδους ελέγχου που διενεργήθηκε και των βασικών προγραμμάτων που επελέγησαν για σύγκριση

Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται τα 23 προγράμματα συνεργασίας, καθώς και ο συνολικός προϋπολογισμός, η συνεισφορά της ΕΕ και η έκταση του ελέγχου που πραγματοποιήσαμε για το καθένα:

• στο πλαίσιο απλού ελέγχου μέσω εγγράφων (δέκα προγράμματα συνολικά), εξετάσαμε: τις διασυνοριακές προκλήσεις· την ανάλυση SWOT και/ή την κοινωνικοοικονομική ανάλυση· τη λογική παρέμβασης· την εστίαση του προγράμματος σε σύγκριση με τα δύο βασικά προγράμματα από τις όμορες περιφέρειες· τους δείκτες· τη διαδικασία αξιολόγησης του διασυνοριακού χαρακτήρα των έργων· τη διαδικασία συντονισμού με τα λοιπά ΕΔΕΤ· τα έγγραφα θέσης και τα έγγραφα καθοδήγησης για τα σύνορα· και τη φάση της προετοιμασίας για την περίοδο 2021‑2027·
• στο πλαίσιο εκτεταμένου ελέγχου βάσει εγγράφων (δέκα προγράμματα συνολικά), εξετάσαμε επιπλέον: τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων· τη διαδικασία επιλογής των έργων· και την προσέγγιση που ακολουθήθηκε για την προσέλκυση προτάσεων έργων («εκ των άνω προς τα κάτω» ή «εκ των κάτω προς τα άνω»)· και
• μέσω επιτόπιας εξέτασης (τρία προγράμματα συνολικά), εξετάσαμε επιπλέον: δείγμα τεσσάρων έργων και τον διασυνοριακό τους χαρακτήρα.

	Ονομασία	CCI	Συνολικός προϋπο-λογισμός ΕΠ (σε ευρώ)	Συνολική συνεισφορά της ΕΕ (σε ευρώ)	Είδος ελέγχου από το ΕΕΣ
1	Βέλγιο – Γερμανία – Κάτω Χώρες (Euregio Maas-Rijn)	2014TC16RFCB001	140 434 645	96 000 250	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Βέλγιο: ΕΠ Φλαμανδία (περιφερειακό)	2014BE16RFOP002	435 508 941	175 592 099
	Βασικό 2 Γερμανία: ΕΠ Βόρειος Ρήνος-Βεστφαλία (περιφερειακό)	2014DE16RFOP009	2 423 462 022	1 211 731 011
2	Αυστρία – Γερμανία/Βαυαρία	2014TC16RFCB004	64 332 186	54 478 064	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Αυστρία: ΕΠ Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση (εθνικό)	2014AT16RFOP001	2 037 475 362	536 262 079
	Βασικό 2 Γερμανία: ΕΠ Bayern 2014‑2020 EFRE (περιφερειακό)	2014DE16RFOP002	1 478 842 432	494 704 308
3	Ισπανία – Πορτογαλία (POCTEP)	2014TC16RFCB005	484 687 353	365 769 686	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Ισπανία: ΕΠ Andalucía 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014ES16RFOP003	3 951 571 669	3 200 907 333
	Βασικό 2 Πορτογαλία: ΕΠ Norte 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014PT16M2OP001	4 209 657 730	3 378 770 731
4	Ισπανία – Γαλλία – Ανδόρα (POCTEFA)	2014TC16RFCB006	288 964 102	189 341 397	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Ισπανία: Cataluña (περιφερειακό)	2014ES16RFOP011	1 671 234 350	835 617 175
	Βασικό 2 Γαλλία: Languedoc-Roussillon (περιφερειακό)	2014FR16M0OP006	754 041 639	431 686 793
5	Γερμανία/Βαυαρία – Τσεχική Δημοκρατία	2014TC16RFCB009	121 617 825	103 375 149	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Γερμανία: ΕΠ Bayern 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014DE16RFOP002	1 478 842 432	494 704 308
	Βασικό 2 Τσεχία: Ολοκληρωμένο ΠΕΠ Ανάπτυξη 2014‑2020 (εθνικό)	2014CZ16RFOP002	5 575 445 155	4 763 230 350
6	Αυστρία — Ουγγαρία	2014TC16RFCB010	95 870 327	78 847 880	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Αυστρία: ΕΠ Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση (εθνικό)	2014AT16RFOP001	2 037 475 362	536 262 079
	Βασικό 2 Ουγγαρία: ΕΠ Οικονομική ανάπτυξη και καινοτομία 2014‑2020 (εθνικό)	2014HU16M0OP001	8 813 195 514	7 733 969 530
7	Πολωνία – Λιθουανία – Δανία – Γερμανία –Σουηδία (Νότια Βαλτική)	2014TC16RFCB013	100 614 276	82 978 784	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Πολωνία: Περιφερειακό ΕΠ Pomorskie 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014PL16M2OP011	2 193 896 122	1 864 811 698
	Βασικό 2 Λιθουανία: ΕΠ για Επενδύσεις των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ για την περίοδο 2014‑2020 (εθνικό)	2014LT16MAOP001	7 887 798 523	6 709 396 130
8	Φινλανδία – Εσθονία – Λετονία – Σουηδία (Κεντρική Βαλτική)	2014TC16RFCB014	170 544 922	132 628 689	επιτόπιος έλεγχος
	Βασικό 1 Φινλανδία: Βιώσιμη ανάπτυξη και θέσεις εργασίας για τη Φινλανδία 2014‑2020 (εθνικό)	2014FI16M2OP001	2 570 429 202	1 285 214 601
	Βασικό 2 Εσθονία: Επενδύσεις της Εσθονίας στην ανάπτυξη και την απασχόληση 2014‑2020 (εθνικό)	2014EE16M3OP001	4 891 748 878	3 499 202 664
9	Σλοβακία – Ουγγαρία	2014TC16RFCB015	183 304 695	155 808 987	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Σλοβακία: Ολοκληρωμένο περιφερειακό ΕΠ 2014‑2020 (εθνικό)	2014SK16RFOP002	2 059 278 976	1 699 941 778
	Βασικό 2 Ουγγαρία: Οικονομική ανάπτυξη και καινοτομία 2014‑2020 (εθνικό)	2014HU16M0OP001	8 813 195 514	7 733 969 530
10	Σουηδία — Νορβηγία	2014TC16RFCB016	94 399 930	47 199 965	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Σουηδία: ΕΠ Mellersta Norrland (περιφερειακό)	2014SE16RFOP007	289 910 518	144 955 259
11	Γερμανία/Σαξονία – Τσεχία	2014TC16RFCB017	189 274 570	157 967 067	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Γερμανία: ΕΠ Sachsen 2014–2020 (περιφερειακό)	2014DE16RFOP012	2 341 365 486	1 873 092 389
	Βασικό 2 Τσεχία: Τσεχία: Ολοκληρωμένο ΠΕΠ Ανάπτυξη 2014‑2020 (εθνικό)	2014CZ16RFOP002	5 575 445 155	4 763 230 350
12	Ρουμανία – Βουλγαρία	2014TC16RFCB021	258 504 126	215 745 513	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων48
	Βασικό 1 Ρουμανία: Περιφερειακό ΕΠ της Ρουμανίας (εθνικό)	2014RO16RFOP002	8 384 288 100	6 860 000 000
	Βασικό 2 Βουλγαρία: Περιφερειακό ΕΠ της Βουλγαρίας Περιφέρειες σε Ανάπτυξη (εθνικό)	2014BG16RFOP001	1 543 182 113	1 311 704 793
13	Γερμανία – Αυστρία – Ελβετία – Λιχτενστάιν (Alpenrhein-Bodensee– Hochrhein)	2014TC16RFCB024	56 554 900	39 588 430	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Γερμανία: ΠΕΠ Baden-Württemberg Καινοτομία και Ενέργεια 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014DE16RFOP001	493 170 076	246 585 038
	Βασικό 2 Αυστρία: ΕΠ ΕΤΠΑ Ανάπτυξη και Απασχόληση Αυστρία 2014‑2020 (εθνικό)	2014AT16RFOP001	2 073 339 826	536 262 079
14	Τσεχία – Πολωνία	2014TC16RFCB025	266 143 190	226 221 710	επιτόπιος έλεγχος
	Βασικό 1 Τσεχία: Ολοκληρωμένο περιφερειακό ΕΠ 2014 – 2020 (εθνικό)	2014CZ16RFOP002	5 575 445 155	4 763 230 350
	Βασικό 2 Πολωνία: Περιφερειακό ΕΠ Dolnośląskie 2014 – 2020 (περιφερειακό)	2014PL16M2OP001	2 659 054 816	2 252 546 589
15	Σουηδία – Φινλανδία – Νορβηγία (Botnia – Atlantica)	2014TC16RFCB028	61 284 055	36 334 420	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Σουηδία: ΕΠ Upper Norrland (περιφερειακό)	2014SE16RFOP008	421 646 628	210 823 314
	Βασικό 2 Φινλανδία: Βιώσιμη ανάπτυξη και θέσεις εργασίας 2014‑2020 (εθνικό)	2014FI16M2OP001	2 570 429 202	1 285 214 601
16	Σλοβακία – Τσεχία	2014TC16RFCB030	106 046 429	90 139 463	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Σλοβακία: ΕΠ Ολοκληρωμένες υποδομές 2014‑2020 (εθνικό)	2014SK16M1OP001	4 646 130 079	3 949 210 563
	Βασικό 2 Τσεχία: Ολοκληρωμένο περιφερειακό ΕΠ 2014‑2020 (εθνικό)	2014CZ16RFOP002	5 575 445 155	4 763 230 350
17	Ιταλία — Σλοβενία	2014TC16RFCB036	92 588 182	77 929 954	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Ιταλία: ΠΕΠ Friuli Venezia Giulia (περιφερειακό)	2014IT16RFOP009	230 779 184	115 389 592
	Βασικό 2 Σλοβενία: ΕΠ για την υλοποίηση της πολιτικής συνοχής της ΕΕ (εθνικό)	2014SI16MAOP001	3 818 118 670	3 067 924 925
18	Ιταλία – Μάλτα	2014TC16RFCB037	51 708 438	43 952 171	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Ιταλία: ΠΕΠ Sicilia ΕΤΠΑ 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014IT16RFOP016	4 273 038 791	3 418 431 018
	Βασικό 2 Μάλτα: ΕΠ Μάλτα - Προώθηση μιας ανταγωνιστικής και βιώσιμης οικονομίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεών μας 2014‑2020 (εθνικό)	2014MT16M1OP001	709 109 686	580 096 106
19	Ιταλία – Κροατία	2014TC16RFCB042	236 890 849	201 357 220	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Ιταλία: Apulia Περιφερειακό ΕΠ 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014IT16M2OP002	7 120 958 992	3 560 479 496
	Βασικό 2 Κροατία: ΕΠ Ανταγωνιστικότητα και Συνοχή 2014‑2020 (εθνικό)	2014HR16M1OP001	8 036 770 938	6 831 255 232
20	Γαλλία – Βέλγιο – Γερμανία – Λουξεμβούργο (Ευρύτερη Περιοχή)	2014TC16RFCB045	234 606 265	139 802 646	επιτόπιος έλεγχος
	Βασικό 1 Γαλλία: ΕΠ ΕΤΠΑ/ΕΚΤ Lorraine και Vosges 2014‑2020 (περιφερειακό)	2014FR16M0OP015	689 879 511	409 839 615
	Βασικό 2 Βέλγιο: ΕΠ Wallonia-2020.EU (περιφερειακό)	2014BE16RFOP003	1 700 524 237	681 639 700
21	Ηνωμένο Βασίλειο/Ουαλία – Ιρλανδία	2014TC16RFCB048	98 998 059	79 198 450	εκτεταμένος έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Ηνωμένο Βασίλειο: ΕΤΠΑ West Wales and The Valleys (περιφερειακό)	2014UK16RFOP005	1 829 859 998	1 206 110 065
	Βασικό 2 Ιρλανδία: Νότια και Ανατολική ΠΕΠ (περιφερειακό)	2014IE16RFOP002	500 132 354	250 066 177
22	Εσθονία – Λετονία	2014TC16RFCB050	46 728 715	38 933 803	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Εσθονία: Επιχειρησιακό πρόγραμμα για τα Ταμεία της Πολιτικής Συνοχής 2014‑2020 (εθνικό)	2014EE16M3OP001	4 655 679 786	3 499 202 664
	Βασικό 2 Λετονία: Ανάπτυξη και απασχόληση 2014‑2020 (εθνικό)	2014LV16MAOP001	5 192 801 940	4 418 233 214
23	Ελλάδα – Κύπρος	2014TC16RFCB055	64 560 486	54 876 411	απλός έλεγχος βάσει εγγράφων
	Βασικό 1 Ελλάδα: Κρήτη ΕΠ (περιφερειακό)	2014GR16M2OP011	449 652 852	359 722 280
	Βασικό 2 Κύπρος: ΕΠ Ανταγωνιστικότητα και βιώσιμη ανάπτυξη (εθνικό)	2014CY16M1OP001	699 726 575	594 767 585

Πηγή: ΕΕΣ, βάσει δεδομένων από τα προγράμματα συνεργασίας και τα βασικά προγράμματα για την περίοδο 2014‑2020.

Παράρτημα VI — Αντίδραση των αρμόδιων για τα προγράμματα αρχών στις συστάσεις 1α και 2

Ορισμένες από τις συστάσεις μας απευθύνονται στις αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές, οι οποίες είναι και αυτές που ευθύνονται για την υλοποίησή τους. Ως εκ τούτου, ζητήσαμε την αντίδρασή τους στις συστάσεις μας. Οι απαντήσεις που λάβαμε καθώς και οι λόγοι στους οποίους βάσισαν ορισμένες αρχές τη μερική αποδοχή ή την απόρριψη των συστάσεών μας, συνοψίζονται κατωτέρω.

Aκρωνύμια και συντομογραφίες

ΑΕΠ: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν

ΓΔ REGIO: Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης

ΕΔΕΤ: Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία

ΕΚΤ: Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο

ΕΤΠΑ: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης

ΘΣ: Θεματικός στόχος

ΚΚΔ: Κανονισμός περί κοινών διατάξεων

CRII: Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού

CRII+: Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού +

Interreg: Ακρωνύμιο με το οποίο είναι ευρέως γνωστό το πρόγραμμα διαπεριφερειακής συνεργασίας της ΕΕ

NUTS: Ονοματολογία των Εδαφικών Στατιστικών Μονάδων

SMART: Specific, Measurable, Attainable, Relevant, Timely (Ειδικοί, Μετρήσιμοι, Επιτεύξιμοι, Σχετικοί, Έγκαιροι)

SWOT: Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats (Πλεονεκτήματα, Αδυναμίες, Ευκαιρίες και Απειλές)

Γλωσσάριο

Άξονας προτεραιότητας: Βασικός στόχος επιχειρησιακού προγράμματος, υποδιαιρούμενος σε μία ή περισσότερες επενδυτικές προτεραιότητες.

Διαχειριστική αρχή: Εθνική, περιφερειακή ή τοπική αρχή (του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα) που ορίζεται από κράτος μέλος για τη διαχείριση προγράμματος χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ.

Επενδυτική προτεραιότητα: Υποκατηγορία ενός άξονα προτεραιότητας.

Επιτροπή παρακολούθησης: Φορέας που επιβλέπει την υλοποίηση ενός επιχειρησιακού προγράμματος και περιλαμβάνει εκπροσώπους των αρχών των κρατών μελών και την Επιτροπή ως παρατηρητή.

Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία: Τα πέντε βασικά ταμεία της ΕΕ που από κοινού στηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη σε ολόκληρη την ΕΕ είναι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας.

Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία: Πλαίσιο για τη διαπεριφερειακή, διασυνοριακή και διακρατική συνεργασία, για την καθοδήγηση της ανταλλαγής πολιτικών και την υλοποίηση κοινών δράσεων.

Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης: Ταμείο της ΕΕ για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στην ΕΕ, με τη χρηματοδότηση επενδύσεων που μειώνουν τις ανισορροπίες μεταξύ περιφερειών.

Θεματικός στόχος: Το επιδιωκόμενο συνολικό αποτέλεσμα μιας επενδυτικής προτεραιότητας, αναλυόμενο σε ειδικούς στόχους για τους σκοπούς της υλοποίησης.

Κοινή γραμματεία: Γραφείο που επικουρεί τη διαχειριστική αρχή και την επιτροπή παρακολούθησης ενός ευρωπαϊκού προγράμματος εδαφικής συνεργασίας και ενημερώνει τους δικαιούχους σχετικά με δυνητικές ευκαιρίες χρηματοδότησης και σχετικά με την υποστήριξη της υλοποίησης των έργων.

Λογική παρέμβασης: Οι συνδέσεις μεταξύ των στόχων μιας πρότασης, των προβλεπόμενων εισροών και δραστηριοτήτων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων και αντικτύπου.

Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού: Δέσμη μέτρων για την ευέλικτη χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την αντιμετώπιση της έξαρσης της νόσου COVID-19.

Κλιμάκιο ελέγχου

Οι ειδικές εκθέσεις του ΕΕΣ παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων που αυτό διενεργεί επί των πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ ή επί διαχειριστικών θεμάτων που αφορούν συγκεκριμένους τομείς του προϋπολογισμού. Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο επιλέγει και σχεδιάζει τα εν λόγω ελεγκτικά έργα κατά τρόπον ώστε αυτά να αποφέρουν τον μέγιστο αντίκτυπο, λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων για τις επιδόσεις ή για τη συμμόρφωση, του επιπέδου των σχετικών εσόδων ή δαπανών, των επικείμενων εξελίξεων και του πολιτικού και δημόσιου συμφέροντος.

Ο εν προκειμένω έλεγχος επιδόσεων διενεργήθηκε από το Τμήμα Ελέγχου IΙ (Επενδύσεις υπέρ της συνοχής, της ανάπτυξης και της κοινωνικής ένταξης), του οποίου προεδρεύει η Iliana Ivanova, Μέλος του ΕΕΣ. Επικεφαλής του ελέγχου ήταν ο Ladislav Balko, Μέλος του ΕΕΣ, συνεπικουρούμενος από τους Branislav Urbanič, προϊστάμενο του ιδιαίτερου γραφείου του και Zuzana Franková, σύμβουλο στο ιδιαίτερο γραφείο του, Niels-Erik Brokopp, διοικητικό στέλεχος, Χρυσούλα Λατοπούλου, υπεύθυνη έργου, Dennis Wernerus, αναπληρωτή υπεύθυνο έργου, Thierry Lavigne, Katarzyna Solarek, Ana Popescu, Aleksandar Latinov, Angelika Zych, Aino Nyholm, Nils Odins και Francisco Carretero Llorente, ελεγκτές. Γλωσσική υποστήριξη παρείχε ο James Verity.

Παραπομπές

¹ Άρθρο 174 ΣΛΕΕ.

² Αιτιολογική σκέψη 4 του κανονισμού (ΕΕ) 1299/2013, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού ειδικών διατάξεων για την υποστήριξη του στόχου της Ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (κανονισμός ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας) (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 259).

³ Άρθρο 3, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, της 17 Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και για τη θέσπιση ειδικών διατάξεων σχετικά με τον στόχο «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 (κανονισμός ΕΤΠΑ) (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 293).

⁴ Αιτιολογική σκέψη 5 του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁵ COM(2017) 534 final, Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ της 20.9.2017, σ. 6.

⁶ «Collecting solid evidence to assess the needs to be addressed by Interreg cross-border cooperation programmes» SWECO, t33, Politecnico di Milano and Nordregio για τη ΓΔ REGIO, Νοέμβριος 2016, σ. 64‑91.
«Easing legal and administrative obstacles in EU border regions» των Metis GmbH, Panteia BV, AEIDL – Association Européenne pour l'Information sur le Développement Local, CASE – Center for Social and Economic Research για τη ΓΔ REGIO, Μάρτιος 2017.
«Quantification of the effects of legal and administrative border obstacles in land border regions», Politecnico di Milano για τη ΓΔ REGIO, Μάιος 2017.

⁷ Άρθρο 4, παράγραφος 1, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁸ Άρθρο 2 του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁹ Άρθρο 12, παράγραφος 2, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

¹⁰ Βάσει του άρθρου 3, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΕ) 1059/2003, της 26ης Μαΐου 2003, για τη θέσπιση μιας κοινής ονοματολογίας των εδαφικών στατιστικών μονάδων (NUTS) (ΕΕ L 154 της 21.6.2003, σ. 3), η οικονομική επικράτεια των κρατών μελών διαιρέθηκε σε μικρότερες περιφέρειες με σκοπό να καταστεί εφικτή η συλλογή, συγκέντρωση και διάδοση στατιστικών στοιχείων σε περιφερειακό επίπεδο. Στο άρθρο 3, παράγραφος 2, του εν λόγω κανονισμού, οι περιφέρειες των κρατών μελών ταξινομήθηκαν σε τρεις κατηγορίες με χρήση ελάχιστων ορίων πληθυσμού. Οι περιφέρειες του επιπέδου 1 (NUTS 1) έχουν πληθυσμό μεταξύ 3 και 7 εκατομμυρίων ανθρώπων· οι εν λόγω περιφέρειες υποδιαιρούνται περαιτέρω στο επίπεδο 2 (NUTS 2) που διαθέτουν πληθυσμό μεταξύ 800 000 και 3 εκατομμυρίων ανθρώπων. Τέλος, οι περιφέρειες επιπέδου 2 υποδιαιρούνται σε περιφέρειες επιπέδου 3 (NUTS 3), με πληθυσμό μεταξύ 150 000 και 800 000 ανθρώπων.

¹¹ Άρθρο 3, παράγραφος 2, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

¹² Άρθρο 104, παράγραφος 7, του συμβιβαστικού κειμένου με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας για τον νέο κανονισμό ΚΚΔ, της 25.2.2021.

¹³ Άρθρο 3 της επιβεβαίωσης του τελικού συμβιβαστικού κειμένου με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας για τον κανονισμό για τις ειδικές διατάξεις που διέπουν τον στόχο «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» (Interreg) ο οποίος υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και τους μηχανισμούς εξωτερικής χρηματοδότησης (νέος κανονισμός ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας), της 11.12.2020.

¹⁴ Άρθρο 9, παράγραφος 2, του συμβιβαστικού κειμένου με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας για τον νέο κανονισμό ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

¹⁵ Ενότητα II, παράγραφος 8, του σημειώματος C(90) 1562/3 προς τα κράτη μέλη σχετικά με τον καθορισμό επιχειρησιακών προγραμμάτων, τα οποία τα κράτη μέλη καλούνται να καταρτίσουν στα πλαίσια μιας κοινοτικής πρωτοβουλίας για τις παραμεθόριες περιοχές (Interreg) (ΕΕ C 215 της 30.8.1990, σ. 4).

¹⁶ Άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 1083/2006 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2006, περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1999/1999 (ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 38).

¹⁷ Άρθρο 3, παράγραφος 1, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

¹⁸ Άρθρο 21, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 1080/2006, της 5ης Ιουλίου 2006, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) 1783/1999 (ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 10).

¹⁹ Άρθρο 20, παράγραφος 2, στοιχείο β), του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

²⁰ COM(2017) 534 final, σ. 2‑4.

²¹ Αιτιολογική σκέψη 33 και άρθρο 23, παράγραφος 2, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

²² Αιτιολογική σκέψη 88 του κανονισμού ΚΚΔ.

²³ Άρθρο 9 του κανονισμού ΚΚΔ.

²⁴ Άρθρο 6, παράγραφος 1, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

²⁵ Άρθρο 8, παράγραφος 1, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

²⁶ Άρθρο 96, παράγραφος 1 και 2, στοιχεία α) και β), του κανονισμού ΚΚΔ, και άρθρο 8, παράγραφοι 1 και 2, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

²⁷ Άρθρο 14 του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

²⁸ Άρθρο 16 και παράρτημα του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

²⁹ Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία, δέσμη έργου αριθ. 11, «Ex post evaluation of Cohesion Policy programmes 2007‑2013, focusing on the ERDF and the Cohesion Fund», σύμβαση της ADE με τη ΓΔ REGIO, Ιούλιος 2016.

³⁰ Άρθρο 15 του συμβιβαστικού κειμένου με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας για τον νέο κανονισμό ΚΚΔ.

³¹ Κανονισμός (ΕΕ) 2020/460, της 30ής Μαρτίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 1301/2013, (ΕΕ) 1303/2013 και (ΕΕ) 508/2014 όσον αφορά ειδικά μέτρα για την κινητοποίηση επενδύσεων στα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των κρατών μελών και σε άλλους τομείς των οικονομιών τους για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 (Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού) (κανονισμός CRII) (ΕΕ L 99 της 31.3.2020, σ. 5).

³² Κανονισμός (ΕΕ) 2020/558, της 23ης Απριλίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά ειδικά μέτρα για την παροχή έκτακτης ευελιξίας στη χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 (κανονισμός CRII+) (ΕΕ L 130 της 24.4.2020, σ. 1).

³³ COM(2018) 373 final, Πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση μηχανισμού αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο, της 29.5.2018.

³⁴ Άρθρο 8, παράγραφος 2, στοιχείο α), του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

³⁵ Αιτιολογική σκέψη 19 του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

³⁶ Παράρτημα XI του κανονισμού ΚΚΔ, επενδυτική προτεραιότητα 9α.

³⁷ Αιτιολογική σκέψη 88 του κανονισμού ΚΚΔ.

³⁸ Άρθρο 8, παράγραφος 5, στοιχείο α), του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

³⁹ Άρθρο 12, παράγραφος 2, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁴⁰ Άρθρο 12, παράγραφος 2, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁴¹ Άρθρο 8, παράγραφος 2, στοιχείο β), του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁴² Άρθρο 8, παράγραφος 2, στοιχείο β), του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁴³ Παράρτημα στον κανονισμό ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁴⁴ Άρθρο 16, παράγραφος 3, του κανονισμού ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

⁴⁵ Ειδική έκθεση του ΕΕΣ 02/2017, με τίτλο «Διαπραγμάτευση των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και των προγραμμάτων του τομέα της συνοχής της περιόδου 2014‑2020 από την Επιτροπή: δαπάνες περισσότερο στοχευμένες στις προτεραιότητες της στρατηγικής “Ευρώπη 2020”, αλλά πολυπλοκότερες ρυθμίσεις για τη μέτρηση των επιδόσεων», σύσταση 1, σ. 79.

⁴⁶ Ειδική έκθεση του ΕΕΣ 17/2018, με τίτλο «Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη αντιμετώπισαν με τις ενέργειές τους τη χαμηλή απορρόφηση κατά τα τελευταία έτη της περιόδου προγραμματισμού 2007‑2013, χωρίς όμως να εστιάζουν επαρκώς στα αποτελέσματα», σημείο 84, σ. 44.

⁴⁷ COM(2019) 21 final, «Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την υλοποίηση των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της ΕΕ», της 29.1.2019.

⁴⁸ Αρχικά, σκοπεύαμε να πραγματοποιήσουμε επιτόπια εξέταση στο συγκεκριμένο πρόγραμμα συνεργασίας. Αντ’ αυτού, και εξαιτίας των ταξιδιωτικών περιορισμών λόγω της νόσου COVID-19, χρειάστηκε να αλλάξουμε το είδος της εξέτασης σε εκτεταμένο έλεγχο βάσει εγγράφων.

Χρονογραμμή

Στάδιο	Ημερομηνία
Έγκριση του υπομνήματος σχεδιασμού του ελέγχου / Έναρξη του ελέγχου	25.9.2019
Επίσημη διαβίβαση του σχεδίου έκθεσης στην Επιτροπή (ή σε άλλον ελεγχόμενο)	26.3.2021
Έγκριση της οριστικής έκθεσης μετά τη διαδικασία εκατέρωθεν ακρόασης	19.5.2021
Παραλαβή των επίσημων απαντήσεων της Επιτροπής (και άλλου ελεγχομένου) σε όλες τις γλώσσες	7.6.2021

Επικοινωνία

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ

Τηλ:. +352 4398-1
Πληροφορίες: eca.europa.eu/el/Pages/ContactForm.aspx
Ιστότοπος: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (https://europa.eu/european-union/index_el).

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2021

PDF	ISBN 978-92-847-6391-7	ISSN 1977-5660	doi:10.2865/981755	QJ-AB-21-016-EL-N
HTML	ISBN 978-92-847-6448-8	ISSN 1977-5660	doi:10.2865/255451	QJ-AB-21-016-EL-Q

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2021.

Η πολιτική για την περαιτέρω χρήση εγγράφων του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) εφαρμόζεται δυνάμει της απόφασης αριθ. 6‑2019 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για την πολιτική ανοικτών δεδομένων και την περαιτέρω χρήση εγγράφων.

Με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου ορίζεται διαφορετικά (π.χ. σε χωριστές ανακοινώσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας), το περιεχόμενο του ΕΕΣ που ανήκει στην ΕΕ παραχωρείται βάσει της άδειας Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Αυτό σημαίνει ότι επιτρέπεται η περαιτέρω χρήση, υπό τον όρο ότι αναφέρεται η πηγή και επισημαίνονται οι αλλαγές. Απαγορεύεται η διαστρέβλωση του αρχικού νοήματος ή μηνύματος των εγγράφων από τον περαιτέρω χρήστη. Το ΕΕΣ δεν φέρει ευθύνη για οποιαδήποτε συνέπεια προερχόμενη από την περαιτέρω χρήση εγγράφων.

Εάν συγκεκριμένο περιεχόμενο αναφέρεται σε ταυτοποιήσιμα φυσικά πρόσωπα, π.χ. φωτογραφίες υπαλλήλων του ΕΕΣ, ή περιλαμβάνει έργα τρίτων, υποχρεούστε να μεριμνήσετε για την απόκτηση των αναγκαίων δικαιωμάτων. Όταν λαμβάνεται έγκριση, η έγκριση αυτή ακυρώνει και αντικαθιστά την ανωτέρω γενική έγκριση και αναφέρει σαφώς τυχόν περιορισμούς στη χρήση.

Για τη χρήση ή την αναπαραγωγή περιεχομένου που δεν ανήκει στην ΕΕ, μπορεί να χρειάζεται να ζητήσετε άδεια απευθείας από τους κατόχους των δικαιωμάτων.

Γράφημα 5: Τα εικονίδια δημιουργήθηκαν από την Pixel perfect μέσω του https://flaticon.com.

Το λογισμικό ή τα έγγραφα που καλύπτονται από δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, όπως τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα εμπορικά σήματα, τα καταχωρισμένα σχέδια, οι λογότυποι και οι επωνυμίες/ονομασίες, εξαιρούνται από την πολιτική του ΕΕΣ για την περαιτέρω χρήση και δεν σας παρέχεται σχετική άδεια.

Η «οικογένεια» των ιστοτόπων των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον τομέα europa.eu, παρέχει συνδέσμους προς ιστοτόπους τρίτων. Δεδομένου ότι το ΕΕΣ δεν έχει έλεγχο επ’ αυτών, σας συνιστούμε να εξετάζετε τις πολιτικές τους για την προστασία του ιδιωτικού απορρήτου και της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Χρήση του λογοτύπου του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου

Δεν επιτρέπεται η χρήση του λογοτύπου του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου χωρίς την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του οργάνου.

Επικοινωνήστε με την ΕΕ

Αυτοπροσώπως
Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν εκατοντάδες κέντρα πληροφόρησης Europe Direct. Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση του πλησιέστερου σε σας κέντρου στον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/contact_el

Τηλεφωνικά ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
Η Europe Direct είναι μια υπηρεσία που απαντά στις ερωτήσεις σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με αυτή την υπηρεσία:

• καλώντας ατελώς τον αριθμό 00 800 6 7 8 9 10 11 (ορισμένα δίκτυα τηλεφωνίας ενδέχεται να χρεώνουν τις κλήσεις αυτές),
• καλώντας τον αριθμό +32 22999696 ή
• μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/contact_el

Βρείτε πληροφορίες σχετικά με την ΕΕ

Στο διαδίκτυο
Πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο Europa: https://europa.eu/european-union/index_el

Στις εκδόσεις της ΕΕ
Μπορείτε να καταφορτώσετε ή να παραγγείλετε δωρεάν και επί πληρωμή εκδόσεις της ΕΕ στην ακόλουθη διεύθυνση: https://op.europa.eu/el/publications. Μπορείτε να ζητήσετε πολλαπλά αντίγραφα δωρεάν εκδόσεων επικοινωνώντας με την υπηρεσία Europe Direct ή με το τοπικό σας κέντρο πληροφόρησης (βλ. https://europa.eu/european-union/contact_el).

Στη νομοθεσία της ΕΕ και σε σχετικά έγγραφα
Για πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου της ενωσιακής νομοθεσίας από το 1952 σε όλες τις επίσημες γλώσσες, μεταβείτε στον ιστότοπο EUR-Lex, στην ακόλουθη διεύθυνση: http://eur-lex.europa.eu

Στα δημόσια δεδομένα από την ΕΕ
Η Πύλη Δημόσιων Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://data.europa.eu/euodp/el) παρέχει πρόσβαση σε σύνολα δεδομένων από την ΕΕ. Τα δεδομένα μπορούν να καταφορτωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν δωρεάν, τόσο για εμπορικούς όσο και για μη εμπορικούς σκοπούς.