Η ΕΕ το 2023 — Γενική Έκθεση για τη Δραστηριότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Συνεχιζόμενη ανάκαμψη και μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα

Τάσεις

Το 2023 η οικονομία της ΕΕ εξακολούθησε να αναπτύσσεται - ανοίγει σε νέα καρτέλα., αν και με μειωμένη δυναμική λόγω των ισχυρών κλυδωνισμών που είχε βιώσει. Ο πληθωρισμός μειώθηκε κατά τη διάρκεια του έτους, χάρη στην πτώση των τιμών της ενέργειας και στην αποκλιμάκωση της πληθωριστικής πίεσης από τα τρόφιμα και τα βιομηχανικά προϊόντα.

Η οικονομία της ΕΕ υποστηρίζεται από μια εξαιρετικά ισχυρή αγορά εργασίας, στην οποία παρατηρούνται πρωτόγνωρα χαμηλά ποσοστά ανεργίας, συνεχιζόμενη επέκταση της απασχόλησης και αύξηση των μισθών. Η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας - ανοίγει σε νέα καρτέλα. παραμένει καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση της οικονομίας της ΕΕ σε ανοδική τροχιά.

Όσον αφορά το μέλλον, η συνέχιση του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι ευρύτερες γεωπολιτικές εντάσεις εξακολουθούν να εγκυμονούν κινδύνους για τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας της ΕΕ.

Η επιτυχία του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας

Το 2023 η εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU - ανοίγει σε νέα καρτέλα. ύψους 800 δισ. ευρώ, συνέχισε να αποτελεί μοχλό οικονομικής ανάκαμψης - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Το μέσο αυτό τόνωσε την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα των κρατών μελών και στήριξε το σχέδιο REPowerEU, την πρωτοβουλία της ΕΕ που έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την απομάκρυνσή τους από τα ορυκτά καύσιμα, εν μέσω της απρόκλητης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία (βλ. κεφάλαιο 4 για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρωτοβουλία REPowerEU).

Ο μηχανισμός είναι μοναδικός λόγω του χαρακτήρα του καθώς βασίζεται στις επιδόσεις. Για να επωφεληθούν από τον μηχανισμό, τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλουν σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στην Επιτροπή. Στα σχέδια αυτά περιγράφονται οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που προτίθενται να ολοκληρώσουν τα κράτη μέλη έως το τέλος του 2026, για τις οποίες μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση μέχρι ένα προσυμφωνημένο ποσό. Η Επιτροπή εκταμιεύει ποσά τα οποία εξαρτώνται από την επιτυχή ολοκλήρωση των προκαθορισμένων οροσήμων και στόχων που σκιαγραφούνται στα σχέδια των κρατών μελών. Σκοπός των μέτρων αυτών είναι η διαχείριση των βασικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και η ευθυγράμμιση με τους στόχους της ΕΕ.

Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποτελεί κινητήριο μοχλό μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων σε έξι τομείς πολιτικής: α) πράσινη μετάβαση· β) ψηφιακό μετασχηματισμό· γ) έξυπνη, βιώσιμη και συμπεριληπτική ανάπτυξη· δ) κοινωνική και εδαφική συνοχή· ε) υγειονομική, οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα· και στ) πολιτικές για την επόμενη γενιά.

Η ΕΕ προσφέρει επίσης στα κράτη μέλη βοήθεια για την υλοποίηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας - ανοίγει σε νέα καρτέλα. με το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Μέχρι σήμερα έχουν επωφεληθεί από τη στήριξη αυτή περισσότερα από 400 έργα. Είκοσι τρία κράτη μέλη έχουν λάβει ή λαμβάνουν αυτή την περίοδο γενική στήριξη που αφορά οριζόντιες πτυχές της υλοποίησης των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για την αναθεώρηση των σχεδίων τους, ενώ και τα 27 κράτη μέλη επωφελούνται από θεματική στήριξη που συνδέεται με την εφαρμογή των μέτρων του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Η πλειονότητα των πολιτών της Ευρώπης (53 %) πιστεύουν ότι το NextGenerationEU μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις σημερινές οικονομικές προκλήσεις.

Πηγή: Τακτικό Ευρωβαρόμετρο 100 - ανοίγει σε νέα καρτέλα., Δεκέμβριος 2023.

Χάρη στην υλοποίηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών, έως τα τέλη του 2022 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία):

6,9 εκατομμύρια άτομα συμμετείχαν σε εκπαίδευση και κατάρτιση

1,4 εκατομμύρια επιχειρήσεις έλαβαν στήριξη σε είδος

5,9 εκατομμύρια άνθρωποι επωφελήθηκαν από μέτρα προστασίας από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα

εξοικονομήθηκαν 22,1 εκατομμύρια μεγαβατώρες ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας

Ενδεικτική αναφορά έργων

Πράσινη μετάβαση

Στη Γαλλία, ο ΜΑΑ χρηματοδότησε αναβαθμίσεις της ενεργειακής απόδοσης για 20 000 κοινωνικές κατοικίες και για φοιτητικές κατοικίες.

Κοινωνική και εδαφική συνοχή

Ο ΜΑΑ δίνει τη δυνατότητα στην Αυστρία να βοηθήσει τους μακροχρόνια ανέργους να αποκτήσουν πρόσβαση σε κατάρτιση και επαγγελματικά προσόντα.

Ψηφιακός μετασχηματισμός

Ο ΜΑΑ ενισχύει την ικανότητα υπολογιστικού νέφους της Ιταλίας με επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων για την ψηφιακή οικονομία.

Υγειονομική, οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα

Στην Κύπρο, μια μεταρρύθμιση που έχει λάβει τη στήριξη του ΜΑΑ θα ενισχύσει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της διαφθοράς και θα θεσπίσει γι’ αυτό ανεξάρτητη αρχή.

Έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη

Ο ΜΑΑ βοήθησε την Ισπανία να στηρίξει περισσότερες από 60 μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην έρευνα και στην καινοτομία στον τομέα της βιώσιμης κινητικότητας.

Πολιτικές για την επόμενη γενιά

Τα κονδύλια του ΜΑΑ βοήθησαν την Τσεχία να διαθέσει περίπου 74 000 ψηφιακές συσκευές σε μαθητές/-τριες για εξ αποστάσεως μάθηση.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ: καθιστούμε την ΕΕ ικανή να ανταποκριθεί στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις

Το 2023 ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ (το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο) και το NextGenerationEU διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ανάκαμψη, με την αντιμετώπιση προκλήσεων όπως ο πόλεμος σε γειτονικά κράτη, ο υψηλός πληθωρισμός, οι φυσικές καταστροφές και οι ανθρωπιστικές κρίσεις. Για να μπορεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ να ανταποκρίνεται και στο μέλλον όσον αφορά τις βασικότερες προτεραιότητες, η Επιτροπή πρότεινε τον Ιούνιο την αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου - ανοίγει σε νέα καρτέλα..

Τον Σεπτέμβριο εγκρίθηκε ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2024 - ανοίγει σε νέα καρτέλα., ο οποίος αντιμετωπίζει τις επείγουσες κρίσεις στη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη και στη γειτονία της.

Για τη στήριξη του NextGenerationEU και την παροχή βοήθειας στην Ουκρανία, η Επιτροπή συγκέντρωσε το 2023 περίπου 116 δισ. ευρώ σε μακροπρόθεσμα κεφάλαια, συμπεριλαμβανομένων έως και 12,5 δισ. ευρώ σε πράσινα ομόλογα, γεγονός που καθιστά την ΕΕ κορυφαία εκδότρια πράσινων ομολόγων - ανοίγει σε νέα καρτέλα..

Ο κύριος Γιοχάνες Χαν στέκεται στο βήμα, που έχει τον λογότυπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και εκφωνεί ομιλία, ενώ ταυτόχρονα κουνά το δεξί χέρι. Στο βάθος διακρίνεται οθόνη στην οποία εμφανίζονται οι λέξεις «Financial Framework» (Δημοσιονομικό πλαίσιο). — Ο κ. Γιοχάνες Χαν, Ευρωπαίος επίτροπος Προϋπολογισμού και Διοίκησης, κατά την παρουσίαση της πρότασης αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, Βρυξέλλες, Βέλγιο, 20 Ιουνίου 2023

Επίτευξη μακροπρόθεσμης ανθεκτικότητας

Κατά τη διάρκεια του έτους η Επιτροπή παρουσίασε τις νομοθετικές της προτάσεις για την υλοποίηση της πλέον ολοκληρωμένης μεταρρύθμισης των κανόνων οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ - ανοίγει σε νέα καρτέλα. μετά την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2007-2008. Οι προτάσεις ήταν προϊόν διεξοδικής ανάλυσης και εκτεταμένων διαβουλεύσεων. Οι νέοι κανόνες έχουν ως στόχο να διευκολύνουν και να ενθαρρύνουν την υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων από τα κράτη μέλη. Θα απλουστεύσουν την οικονομική διακυβέρνηση, θα βελτιώσουν την εθνική οικειοποίηση, θα δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και θα ενισχύσουν την επιβολή των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, σε ένα διαφανές κοινό πλαίσιο.

Ο κύριος Βάλντις Ντομπρόβσκις και ο κύριος Πάολο Τζεντιλόνι στέκονται μπροστά σε ξεχωριστά βήματα, ενώ σε μια μεγάλη μπλε οθόνη πίσω τους διακρίνονται οι λέξεις «New economic governance rules fit for the future» (Νέοι κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, κατάλληλοι για το μέλλον). — Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων και Ευρωπαίος επίτροπος Εμπορίου (αριστερά), και ο κ. Πάολο Τζεντιλόνι, Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας (δεξιά), σε συνέντευξη Τύπου σχετικά με την επανεξέταση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, Βρυξέλλες, Βέλγιο, 26 Απριλίου 2023

Η Κροατία προσχωρεί στη ζώνη του ευρώ

Την 1η Ιανουαρίου 2023 η Κροατία προσχώρησε στη ζώνη του ευρώ - ανοίγει σε νέα καρτέλα. και στον χώρο Σένγκεν.

Το ευρώ διευκολύνει τη ζωή των κατοίκων και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της χώρας, καθώς απλουστεύει τα ταξίδια και το εμπόριο. Τα κέρματα και τα χαρτονομίσματά του συμβολίζουν την υπόσχεση της ΕΕ να προσφέρει ελευθερία και ευκαιρίες σε όλους τους Κροάτες.

Έρευνα που διεξήχθη στην Κροατία αφότου το ευρώ αντικατέστησε πλήρως την κούνα δείχνει ότι το 61 % των πολιτών πιστεύει ότι η μετάβαση έγινε ομαλά και αποτελεσματικά, ενώ το 88 % θεωρεί ότι ήταν καλά ενημερωμένο για το ενιαίο νόμισμα.

Στην ΕΕ η υποστήριξη για το ευρώ εξακολουθεί να είναι πολύ ισχυρή: το 71 % των πολιτών στην ΕΕ υποστηρίζει την ευρωπαϊκή οικονομική και νομισματική ένωση με ένα ενιαίο νόμισμα, ενώ το ποσοστό ανέρχεται στο 79 % εντός της ζώνης του ευρώ.

Ένα κέρμα. Στο ασημί πλαίσιο εικονίζονται 12 αστέρια. Στο χρυσαφί κέντρο εικονίζεται χάρτης της Κροατίας πάνω σε μοτίβο με τετράγωνα. — © Martin Münd / Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Πηγές: Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο 518 - ανοίγει σε νέα καρτέλα., Φεβρουάριος 2023· Τακτικό Ευρωβαρόμετρο 100 - ανοίγει σε νέα καρτέλα., Δεκέμβριος 2023.

Μια συνεκτική Ευρωπαϊκή Ένωση

Το 2023 ήταν επίσης η 30ή επέτειος της σύστασης του Ταμείου Συνοχής - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Κατά τις τρεις δεκαετίες της λειτουργίας του, το Ταμείο Συνοχής έχει επενδύσει σχεδόν 179 δισ. ευρώ στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της ΕΕ. Η χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027 - ανοίγει σε νέα καρτέλα. αναμένεται να αυξήσει το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της ΕΕ κατά 0,5 % και να στηρίξει τη δημιουργία 1,3 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας. Στα μείζονα έργα που ολοκληρώθηκαν ή δρομολογήθηκαν το 2023 συγκαταλέγονται η αποκατάσταση της Πομπηίας, το νέο μετρό στη Θεσσαλονίκη και η βελτίωση της υποδομής λυμάτων στη Ρουμανία. Έως το τέλος του έτους τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020 είχαν να επιδείξουν σημαντικά αποτελέσματα στην πράξη, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης 4,5 εκατομμυρίων επιχειρήσεων, της δημιουργίας άνω των 370 000 νέων θέσεων εργασίας, της βελτίωσης της ευρυζωνικής πρόσβασης για περισσότερα από 7,9 εκατομμύρια νοικοκυριά και της εγκατάστασης επιπλέον δυναμικότητας 6 000 μεγαβάτ για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Τα επιτεύγματα αυτά υπογραμμίζουν τον ζωτικής σημασίας ρόλο της περιφερειακής και της τοπικής δημόσιας διοίκησης, οι οποίες βρίσκονται πιο κοντά στους πολίτες και συμβάλλουν σημαντικά στην εκπλήρωση των προτεραιοτήτων πολιτικής και στην εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στην πράξη. Αναγνωρίζοντας το γεγονός αυτό, η πρωτοβουλία ComPAct - ανοίγει σε νέα καρτέλα., που δρομολογήθηκε το 2023, έχει ως στόχο να ενισχύσει τις δημόσιες διοικήσεις των κρατών μελών.

Η κυρία Ελίζα Φερέιρα, μαζί με άλλα τέσσερα άτομα, επιθεωρεί μια σειρά από πράσινα φυτά σε γλάστρες σε ένα μεγάλο, φωτεινό θερμοκήπιο. — Η κ. Ελίζα Φερέιρα, Ευρωπαία επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων (πρώτη από δεξιά), επισκέπτεται το έργο «Greenhouses to Reduce CO₂ on Roofs» (Θερμοκήπια στις στέγες για τη μείωση του CO₂), το οποίο συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ, Μπέτεμπουργκ, Λουξεμβούργο, 13 Μαρτίου 2023.

Μια ισχυρή και ανθεκτική ενιαία αγορά

30 χρόνια ενιαίας αγοράς

Το 2023 η ΕΕ γιόρτασε την 30ή επέτειο της ενιαίας αγοράς - ανοίγει σε νέα καρτέλα., η σύσταση της οποίας, την 1η Ιανουαρίου 1993, αποτέλεσε ορόσημο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η ενιαία αγορά είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό νομικό πλαίσιο ή μια αγορά· αντιπροσωπεύει έναν χώρο ελευθερίας, προόδου, ευκαιριών, ανάπτυξης, κοινής ευημερίας, συνοχής και ανθεκτικότητας. Ενισχύει σημαντικά την οικονομική και γεωπολιτική θέση της ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή. Αντιπροσωπεύοντας το 15 % του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, είναι ο μεγαλύτερος ολοκληρωμένος χώρος ενιαίας αγοράς στον κόσμο, ενώ παραμένει ένας από τους πιο εξωστρεφείς.

Για περισσότερα από 30 χρόνια - ανοίγει σε νέα καρτέλα. η ενιαία αγορά διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, βελτιώνοντας τη ζωή των πολιτών και διευκολύνοντας τις επιχειρήσεις. Αυξάνοντας το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της ΕΕ κατά 9 %, η ενιαία αγορά έχει αποφέρει ουσιαστικά οικονομικά οφέλη, τα οποία πολλαπλασιάζονται με τη στήριξη της πολιτικής συνοχής που επιτρέπει σε όλες τις περιφέρειες να συμμετέχουν και να επωφελούνται από αυτή. Η ενιαία αγορά διαδραματίζει επίσης βασικό ρόλο στη διευκόλυνση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Καθώς είναι η αφετηρία της κανονιστικής και χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης, καθώς και της ολοκλήρωσης της αλυσίδας εφοδιασμού της ΕΕ, συμβάλλει στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας, που είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων.

Η ενιαία αγορά με λίγα λόγια

Η ενιαία αγορά αντιπροσωπεύει το 18 % του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος…

… προσφέροντας αγαθά και υπηρεσίες σε περισσότερους από 450 εκατομμύρια ανθρώπους.

Πηγή: Ετήσια έκθεση για την ενιαία αγορά - αρχείο PDF – ανοίγει σε νέα καρτέλα., Ιανουάριος 2023.

Καλύπτει:

23 εκατομμύρια επιχειρήσεις…

… που απασχολούν σχεδόν 128 εκατομμύρια άτομα

ενδοενωσιακές εξαγωγές ύψους 965 δισ. ευρώ στον τομέα των υπηρεσιών

ενδοενωσιακές εξαγωγές ύψους 3 428 δισ. ευρώ στον τομέα των αγαθών

ενδοενωσιακές επενδύσεις ύψους 8 163 δισ. ευρώ

Το γνωρίζατε; ^(*)

Το 2020 το 47,5 % των εξαγωγών αγαθών της ΕΕ σε τρίτες χώρες ήταν σε ευρώ.

Πάνω από το 60 % των επιχειρήσεων που ελέγχονται από το εξωτερικό στην ΕΕ ελέγχονται από κάποια επιχείρηση που βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος της.

Μεταξύ 2010 και 2021 ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνταν σε κράτη μέλη και είχαν την ιθαγένεια άλλου κράτους μέλους αυξήθηκε κατά 47,0 %.

Το 2,4 % των φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στα κράτη μέλη προέρχεται από άλλο κράτος μέλος.

(^*) Τα στοιχεία αφορούν την ΕΕ-27 και το πλέον πρόσφατο διαθέσιμο έτος.

Πηγή: Eurostat - ανοίγει σε νέα καρτέλα..

Η ενιαία αγορά είναι επίσης καθοριστική σε ό,τι αφορά την οικονομική ανθεκτικότητα της ΕΕ, καθώς αποδείχθηκε ζωτικής σημασίας σε πρόσφατες κρίσεις όπως η πανδημία ή η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επακόλουθη ενεργειακή κρίση. Επιπλέον, αποτελεί σημαντικό γεωπολιτικό εργαλείο, ενισχύοντας την επιρροή της ΕΕ εν μέσω γεωπολιτικών μεταβολών και του αγώνα δρόμου για καθαρή τεχνολογία. Παρά τα επιτεύγματά της πάντως, η ενιαία αγορά πρέπει να εξελιχθεί σύμφωνα με τη νέα και μεταβαλλόμενη γεωπολιτική πραγματικότητα, τις τεχνολογικές προόδους, για να συμβάλει στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και να τονώσει τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα της ΕΕ.

Μια ισχυρότερη ενιαία αγορά

Η ΕΕ βελτιώνει συνεχώς το επιχειρηματικό περιβάλλον σε όλους τους τομείς της οικονομίας της. Τον Σεπτέμβριο του 2023 η Επιτροπή παρουσίασε πρόταση για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών - ανοίγει σε νέα καρτέλα. από τις εταιρείες και τις δημόσιες αρχές· η πρακτική αυτή θέτει σε κίνδυνο τις ταμειακές ροές των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού. Η πρόταση αποτελεί μέρος μιας σειράς μέτρων που εντάσσονται στη δέσμη μέτρων αρωγής την οποία έχει θεσπίσει η Επιτροπή για τη στήριξη των ΜΜΕ που αντιμετωπίζουν οικονομικές προκλήσεις.

Η ΕΕ στηρίζει επίσης την καινοτομία διευκολύνοντας την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων σε όλη την ΕΕ. Η δρομολόγηση του ενιαίου συστήματος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας - ανοίγει σε νέα καρτέλα. τον Ιούνιο ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και την ενίσχυση της προστασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην Ευρώπη. Το σύστημα αυτό παρέχει υπηρεσία μίας στάσης για την καταχώριση και την επιβολή των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα χαμηλότερο κόστος, λιγότερη γραφειοκρατία και μείωση του διοικητικού φόρτου για τους φορείς καινοτομίας, κάτι που θα ωφελήσει ιδιαίτερα τις ΜΜΕ.

Επιπλέον, το νέο Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας - ανοίγει σε νέα καρτέλα., με αρμοδιότητα τόσο στα ενιαία διπλώματα ευρεσιτεχνίας όσο και στα υφιστάμενα ευρωπαϊκά διπλώματα ευρεσιτεχνίας, θα επιτρέπει στις εταιρείες να επιβάλλουν πιο αποτελεσματικά τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας τους. Επιπρόσθετα, το Ταμείο για τις ΜΜΕ - ανοίγει σε νέα καρτέλα., μια κοινή πρωτοβουλία της Επιτροπής και του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης - ανοίγει σε νέα καρτέλα., παρέχει χρηματική στήριξη (κουπόνια διανοητικής ιδιοκτησίας) σε ΜΜΕ για να διαχειρίζονται τα χαρτοφυλάκια διανοητικής ιδιοκτησίας τους, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών σημάτων, των σχεδίων, των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των φυτικών ποικιλιών.

Τον Απρίλιο του 2023 η Επιτροπή πρότεινε δέσμη μέτρων για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας - ανοίγει σε νέα καρτέλα., η οποία συμπληρώνει το ενιαίο σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Μόλις εγκριθεί, οι επιχειρήσεις θα αποκομίσουν τα οφέλη ενός νέου και πιο ισορροπημένου πλαισίου - ανοίγει σε νέα καρτέλα. για διπλώματα ευρεσιτεχνίας που είναι ουσιώδη για τη λειτουργία τεχνικού προτύπου και θα έχουν απλούστερη πρόσβαση σε συμπληρωματικά πιστοποιητικά προστασίας για φαρμακευτικά προϊόντα και προϊόντα φυτοπροστασίας· θα ωφεληθούν επίσης από σαφέστερους κανόνες σχετικά με την υποχρεωτική αδειοδότηση σε περιόδους κρίσεων. Τέλος, ο κανονισμός για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων για χειροτεχνικά και βιομηχανικά προϊόντα - ανοίγει σε νέα καρτέλα., ο οποίος άρχισε να ισχύει κατά τη διάρκεια του έτους, επιτρέπει στους παραγωγούς της ΕΕ να διευρύνουν την προστασία των χειροτεχνικών και βιομηχανικών προϊόντων και της τεχνογνωσίας που συνδέεται με τις περιοχές τους.

Πώς θα λειτουργεί το ενιαίο σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας;

Οι εφευρέτες υποβάλλουν αίτηση για ευρωπαϊκό δίπλωµα ευρεσιτεχνίας.

Το Ευρωπαϊκό Γραφείο ∆ιπλωµάτων Ευρεσιτεχνίας ελέγχει αν η εφεύρεση πληροί τα κριτήρια της καινοτοµίας, της εφευρετικότητας και της δυνατότητας βιοµηχανικής εφαρµογής.

Μετά τη χορήγηση του ευρωπαϊκού διπλώµατος ευρεσιτεχνίας, ο κάτοχος ζητεί να δοθεί στο δίπλωµα ενιαία ισχύς.

Το ενιαίο δίπλωµα ευρεσιτεχνίας τίθεται σε ισχύ άµεσα, χωρίς πρόσθετες διατυπώσεις όπως µετάφραση, στα συµµετέχοντα κράτη µέλη:

Βέλγιο, Βουλγαρία, ∆ανία, Γερµανία, Εσθονία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεµβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Φινλανδία, Σουηδία.

Παράλληλα, ο κάτοχος ευρωπαϊκού διπλώµατος ευρεσιτεχνίας µπορεί να το επικυρώσει σε µη συµµετέχουσες χώρες, συµπεριλαµβανοµένων τρίτων χωρών, εφόσον ικανοποιεί τις εθνικές τους απαιτήσεις.

Επιπλέον, με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία των σχεδίων - ανοίγει σε νέα καρτέλα. θα ενισχυθούν, θα εξορθολογιστούν και θα τεθούν σε σύγχρονο πλαίσιο η καινοτομία και η προστασία των σχεδίων στην Ένωση.

Τέλος, η ΕΕ στηρίζει τις διασυνοριακές επιχειρήσεις με την εξάλειψη των φραγμών στην οικονομική ανάπτυξη και στις επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Έως το τέλος του 2029 τα νέα μέτρα για την απάλειψη των φραγμών θα μπορούσαν να συνεισφέρουν 713 δισ. ευρώ στην οικονομία.

Ένα παράδειγμα είναι οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες για την εξάλειψη των φραγμών στην ελεύθερη κυκλοφορία στο δημόσιο οδικό δίκτυο των μη οδικών κινητών μηχανημάτων - ανοίγει σε νέα καρτέλα., όπως γερανών, θεριζοαλωνιστικών μηχανών και περονοφόρων ανυψωτικών μηχανημάτων.

Ο κανονισμός για τα μη οδικά κινητά μηχανήματα θα αντικαταστήσει τελικά τα διάφορα ρυθμιστικά καθεστώτα που ισχύουν επί του παρόντος στα κράτη μέλη και επιπλέον:

θα εξαλείψει τους φραγμούς εισόδου στην αγορά μειώνοντας τις καθυστερήσεις

θα μειώσει το κόστος συμμόρφωσης, θα διευκολύνει την καινοτομία και θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα

θα διευκολύνει τη χρήση μηχανημάτων σε διασυνοριακό επίπεδο εντός της ΕΕ

θα διασφαλίσει υψηλά και ισότιμα πρότυπα για την οδική ασφάλεια των μη οδικών κινητών μηχανημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ

Επιπρόσθετα, για να διευκολύνει τη λειτουργία των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων σε διασυνοριακό επίπεδο, η Επιτροπή πρότεινε τον Σεπτέμβριο μια νέα νομική μορφή, αυτή του ευρωπαϊκού διασυνοριακού σωματείου - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Με τη μορφή αυτή θα βελτιωθεί η λειτουργία της ενιαίας αγοράς με την άρση νομικών και διοικητικών εμποδίων για μη κερδοσκοπικές ενώσεις που δραστηριοποιούνται ή επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη.

Τέλος, τον Δεκέμβριο η Επιτροπή παρουσίασε τροποποιημένη πρόταση κανονισμού για τη διευκόλυνση διασυνοριακών λύσεων - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Στόχος είναι να βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιλύσουν ζητήματα που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή 150 εκατομμυρίων πολιτών που διαμένουν σε διασυνοριακές περιοχές της ΕΕ. Η αντιμετώπιση των εμποδίων θα βελτιώσει σημαντικά τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς και θα ενισχύσει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της ΕΕ.

Τόνωση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας

Στο πλαίσιο του ισχυρού παγκόσμιου ανταγωνισμού και των νέων γεωπολιτικών προκλήσεων, η Επιτροπή προτείνει την εστίαση σε εννέα κινητήριες δυνάμεις για την τόνωση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Αυτές είναι η λειτουργική ενιαία αγορά, η πρόσβαση σε ιδιωτικά κεφάλαια, οι δημόσιες επενδύσεις και υποδομές, η έρευνα και η καινοτομία, η ενέργεια, η κυκλικότητα, η ψηφιοποίηση, η εκπαίδευση και οι δεξιότητες, καθώς και το εμπόριο και η ανοιχτή στρατηγική αυτονομία.

Η ΕΕ διασφαλίζει επίσης τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα και μια ακμάζουσα ενιαία αγορά με την ομοιόμορφη εφαρμογή κανόνων που αποσκοπούν στη διατήρηση του θεμιτού ανταγωνισμού σε όλα τα κράτη μέλη και σε κάθε είδους επιχειρηματικές δραστηριότητες. Οι αντιμονοπωλιακές αποφάσεις της Επιτροπής, καθώς και οι αποφάσεις της για τις συγχωνεύσεις και τις κρατικές ενισχύσεις, διασφαλίζουν μια ισόρροπη και αποτελεσματική εσωτερική αγορά, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της ΕΕ. Ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων εγγυάται ότι οι κυβερνητικές επιδοτήσεις ευθυγραμμίζονται με τους κοινούς στόχους και ότι διατηρούνται συνεκτικοί όροι για τις επιχειρήσεις σε όλη την ΕΕ. Ο έντονος ανταγωνισμός του ιδιωτικού τομέα συνεπάγεται καλύτερη ποιότητα και δικαιότερες τιμές για τους καταναλωτές. Κάθε απόφαση που λαμβάνει η Επιτροπή στο πλαίσιο της πολιτικής ανταγωνισμού υποστηρίζει τα συμφέροντα των καταναλωτών και των επιχειρήσεων, προστατεύοντας, παράλληλα, τους πολίτες της ΕΕ από αδίστακτους οικονομικούς παράγοντες.

Οι εννέα κινητήριες δυνάμεις της ανταγωνιστικότητας

Το ενημερωτικό γράφημα παρουσιάζει τις κινητήριες δυνάμεις της ανταγωνιστικότητας και παραθέτει τις συνιστώσες της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας.

Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές - ανοίγει σε νέα καρτέλα. αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για το πώς η πολιτική ανταγωνισμού ωφελεί το κοινό. Η πράξη, η οποία συμπληρώνει τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ χωρίς να τους αντικαθιστά, είναι ένα από τα πρώτα νομοθετήματα στον κόσμο που περιορίζουν τη δυνατότητα των μεγάλων ψηφιακών εταιρειών να ρυθμίζουν την πρόσβαση, αποφέροντας οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για τους πολίτες (για περισσότερες πληροφορίες, βλ. κεφάλαιο 5).

Βίντεο σχετικά με τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ξένες επιδοτήσεις, που επικεντρώνεται στον ρόλο του κανονισμού στην πρόληψη του αθέμιτου ανταγωνισμού από κρατικές επιδοτήσεις εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις εξουσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την επιβολή ισότιμων όρων.

ΒΙΝΤΕΟ Ο κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις

Η ΕΕ όχι μόνο διασφαλίζει τον θεμιτό εσωτερικό ανταγωνισμό, αλλά ελέγχει και αν οι επιχειρήσεις της έχουν ίσες δυνατότητες επιτυχίας όταν βρίσκονται αντιμέτωπες με τον διεθνή ανταγωνισμό. Τον Ιούλιο η ΕΕ άρχισε να εφαρμόζει τον κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Με τον κανονισμό αυτό δίνεται στην Επιτροπή η δυνατότητα να εξετάζει τις χρηματοδοτικές συνεισφορές κυβερνήσεων τρίτων χωρών σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ. Αν οι συνεισφορές παρέχουν αθέμιτο πλεονέκτημα στις εταιρείες αυτές, η Επιτροπή μπορεί να λάβει μέτρα για την αποκατάσταση της στρέβλωσης.

Η αποτελεσματικότητα των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ εξαρτάται από την εφαρμογή τους. Ας δούμε ορισμένους τρόπους με τους οποίους η ΕΕ διασφαλίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό μέσω της επιβολής των κανόνων.

Το 2023 ελήφθησαν 335 αποφάσεις περί συγκεντρώσεων.

Κατά τη διάρκεια του έτους εγκρίθηκε κρατική ενίσχυση ύψους 487 δισ. ευρώ, ιδίως στο πλαίσιο του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και λόγω των επιπτώσεών του στις τιμές στην ΕΕ.

Τον Ιούνιο του 2023 η Επιτροπή απέστειλε κοινοποίηση αιτιάσεων - ανοίγει σε νέα καρτέλα. στην Google με την προκαταρκτική της άποψη ότι η εταιρεία ευνοεί τις δικές της τεχνολογικές υπηρεσίες προβολής διαδικτυακών διαφημίσεων εις βάρος των ανταγωνιστών της.

Οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι απαραίτητες σε ένα ευρύ φάσμα στρατηγικών τομέων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, της ψηφιακής βιομηχανίας και του τομέα της αεροδιαστημικής και της άμυνας. Η πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες - ανοίγει σε νέα καρτέλα. θα ενισχύσει την ικανότητα της ΕΕ να παρακολουθεί και να μετριάζει τον κίνδυνο διαταραχών και θα προαγάγει την κυκλικότητα και τη βιωσιμότητα. Παράλληλα με τη μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, οι οποίες εξαγγέλθηκαν στο πλαίσιο του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας (βλ. κεφάλαια 3 και 4), η πράξη αυτή θα προαγάγει ένα ευνοϊκό κανονιστικό περιβάλλον για την ανάπτυξη τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

Ο κύριος Τιερί Μπρετόν εκφωνεί ομιλία από το βήμα. — Ο κ. Τιερί Μπρετόν, Ευρωπαίος επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για την πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, για τη μακροπρόθεσμη στρατηγική ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και τα 30 χρόνια της ενιαίας αγοράς, Βρυξέλλες, Βέλγιο, 16 Μαρτίου 2023

Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών - ανοίγει σε νέα καρτέλα. αποσκοπεί και αυτή στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της ΕΕ παρέχοντας ένα καλύτερο κανονιστικό πλαίσιο για τις βιομηχανίες. Με τον τρόπο αυτό θα υποστηριχθεί η στροφή τους σε πράσινες και ψηφιακές καινοτόμες τεχνολογίες. Στο πλαίσιο του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας, θα διαμορφωθεί ένα πιο προβλέψιμο και απλουστευμένο κανονιστικό πλαίσιο το οποίο θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις στην παραγωγή προϊόντων που είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά την κλιματική ουδετερότητα.

Επιπλέον, η πράξη αυτή θα ενισχύσει και θα κάνει πιο ανθεκτική τη βιομηχανική βάση της ΕΕ σε ό,τι αφορά τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, κάτι που έχει καθοριστική σημασία για τη δημιουργία ενός οικονομικά αποδοτικού, αξιόπιστου και βιώσιμου συστήματος καθαρής ενέργειας. Επιπροσθέτως, θα επιταχύνει τη δημιουργία και την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμβάλλοντας στον περιορισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και στην αποτροπή νέων εξαρτήσεων που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την ανάπτυξη βασικών τεχνολογιών και εξαρτημάτων που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση (βλ. κεφάλαιο 4).

Η αύξηση της οικονομικής ασφάλειας αποτελεί έναν ακόμα βασικό μοχλό για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Τον Ιούνιο η Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας κ. Τζουζέπ Μπορέλ δρομολόγησαν τη στρατηγική της ΕΕ για την οικονομική ασφάλεια - ανοίγει σε νέα καρτέλα., μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που αποσκοπεί στην ισχυροποίηση της οικονομίας της Ένωσης. Η στρατηγική αυτή θα προάγει την ανάπτυξη της ενωσιακής βιομηχανικής βάσης, θα προστατεύει τα ουσιώδη συμφέροντα της ΕΕ όσον αφορά την οικονομική ασφάλεια και θα προβλέπει συνεργασία με ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο φάσμα τρίτων χωρών για την προώθηση κοινής δράσης για την οικονομική ασφάλεια σε διεθνές επίπεδο. Η στρατηγική είναι ιδιαίτερης σημασίας καθώς με αυτή μπορεί η ΕΕ να αξιολογεί και να διαχειρίζεται τους οικονομικούς κινδύνους, διατηρώντας παράλληλα τον ανοιχτό χαρακτήρα της και εξακολουθώντας να δραστηριοποιείται σε διεθνές επίπεδο.

Ισχυρότερες σχέσεις ΕΕ-Κίνας για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας

Οι σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών για την τόνωση της ενωσιακής ανταγωνιστικότητας.

Το 2023 η ΕΕ, έχοντας να αντιμετωπίσει μια ολοένα και πιο διεκδικητική Κίνα που έχει σκληρύνει τη γενικότερη στρατηγική της στάση, ανέπτυξε μια νέα προσέγγιση για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων και την αποκατάσταση της ισορροπίας στη σχέση τους, συνεχίζοντας παράλληλα να καταβάλλει προσπάθειες για μια διεθνή έννομη τάξη που να βασίζεται σε σταθερότερους κανόνες.

Η αποκατάσταση της ισορροπίας περιλαμβάνει τη διατήρηση των διμερών οικονομικών σχέσεων και τη συνεργασία με την Κίνα όσον αφορά παγκόσμιες προκλήσεις, αλλά και την αντιμετώπιση στρεβλώσεων της αγοράς που απορρέουν από τις δυσανάλογες κρατικές επιδοτήσεις της Κίνας.

Η ελαχιστοποίηση των κινδύνων επιτυγχάνεται με τη μείωση κρίσιμων εξαρτήσεων και την αντιμετώπιση ιδιαίτερων κινδύνων που συνδέονται με τη στρατηγική της Κίνας που έχει ως στόχο την προώθηση της στρατιωτικής της ανάπτυξης με την εκμετάλλευση καινοτομιών που προέρχονται από κοινή έρευνα, πανεπιστήμια και διεθνείς ιδιωτικές εταιρείες.

Η κυρία Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκφωνεί ομιλία από το βήμα, με την ευρωπαϊκή σημαία στα δεξιά. — Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκφωνεί ομιλία για τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας, Βρυξέλλες, Βέλγιο, 30 Μαρτίου 2023. Στην ομιλία της η πρόεδρος παρουσίασε τη στρατηγική προσέγγιση που θα υιοθετούσε κατά την επίσκεψή της στην Κίνα στις 6 Απριλίου 2023, κατά τη σύνοδο κορυφής της G7 στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας, στις 19-21 Μαΐου 2023, και κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας στις 7 Δεκεμβρίου 2023 (βλ. κεφάλαιο 8).

Χρηματοπιστωτικά συστήματα

Η Ένωση Κεφαλαιαγορών

Οι κεφαλαιαγορές είναι χρηματοπιστωτικές αγορές όπου αγοράζονται και πωλούνται τίτλοι, όπως μετοχές και ομόλογα. Οι αγορές αυτές επιτρέπουν σε επιχειρήσεις, κυβερνήσεις και άλλες οντότητες να αντλούν κεφάλαια από ευρύ φάσμα επενδυτών. Η Ένωση Κεφαλαιαγορών - ανοίγει σε νέα καρτέλα. είναι μια πρωτοβουλία της ΕΕ για τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς κεφαλαίων, η οποία θα επιτρέπει τις διασυνοριακές ροές κεφαλαίων και θα παρέχει στις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, πρόσβαση σε περισσότερες πηγές χρηματοδότησης.

Για να τονωθούν οι επενδύσεις, οι επενδυτές πρέπει να αισθάνονται προστατευμένοι και να είναι σίγουροι ότι αυτές θα τους αποφέρουν αξιόλογα κέρδη. Για τον λόγο αυτό, ένας από τους κύριους στόχους του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την Ένωση Κεφαλαιαγορών του 2020 - ανοίγει σε νέα καρτέλα. είναι να γίνει η ΕΕ ένα ασφαλέστερο μέρος για τη μακροπρόθεσμη επένδυση των αποταμιεύσεων.

Στις 24 Μαΐου 2023 η Επιτροπή ενέκρινε δέσμη μέτρων για τις λιανικές επενδύσεις - ανοίγει σε νέα καρτέλα. που θα ενδυναμώσει και θα προστατεύσει τους ιδιώτες επενδυτές. Οι ιδιώτες επενδυτές επενδύουν σε κεφαλαιαγορές όχι κατ’ επάγγελμα αλλά στο πλαίσιο της διαχείρισης των οικονομικών τους, π.χ. για να είναι έτοιμοι να καλύψουν τις συνταξιοδοτικές τους ανάγκες. Η ΕΕ επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι ιδιώτες επενδυτές θα προστατεύονται κατάλληλα και θα αντιμετωπίζονται δίκαια όταν επενδύουν, έτσι ώστε να μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από την Ένωση Κεφαλαιαγορών για να αυξήσουν τα εισοδήματά τους. Η τόνωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και η βελτίωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών αποτελούν επίσης απαραίτητα μέσα για τη διοχέτευση ιδιωτικής χρηματοδότησης στην οικονομία της ΕΕ και για τη χρηματοδότηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.

Ποιο είναι το πρόβλημα;

Οι ιδιώτες επενδυτές δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση σε σχετικές, συγκρίσιμες και εύκολα κατανοητές πληροφορίες ώστε να κάνουν τεκμηριωμένες επενδυτικές επιλογές.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι νέοι δίαυλοι εμπορικής προώθησης θέτουν όλο και περισσότερο τους ιδιώτες επενδυτές σε κίνδυνο καταχρηστικής επιρροής.

Οι χρηματοοικονομικές συμβουλές ενδέχεται να μην είναι πάντοτε προς το συμφέρον των ιδιωτών επενδυτών.

Ορισμένα επενδυτικά προϊόντα δεν προσφέρουν βέλτιστη σχέση ποιότητας/τιμής στους ιδιώτες επενδυτές.

Συνέπειες

Το 2021 μόνο το 17 % των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών της ΕΕ ήταν υπό μορφή χρηματοοικονομικών τίτλων (όπως μετοχές ή ομόλογα), πολύ κάτω από το επίπεδο των νοικοκυριών των ΗΠΑ. (Πηγή: Eurostat - ανοίγει σε νέα καρτέλα..)

Οι ιδιώτες επενδυτές καταβάλλουν 40 % υψηλότερα τέλη σε σύγκριση με τους θεσμικούς επενδυτές (π.χ. συνταξιοδοτικά ταμεία). (Πηγή: Έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών για το κόστος και τις επιδόσεις - αρχείο PDF – ανοίγει σε νέα καρτέλα., Ιανουάριος 2023.)

Το 45 % των ατόμων στην ΕΕ δεν είναι βέβαιο ότι οι επενδυτικές συμβουλές που λαμβάνει από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς είναι προς το συμφέρον του. (Πηγή: Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο 525 - ανοίγει σε νέα καρτέλα., Ιούλιος 2023.)

Τον Μάιο το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν επίσης σχετικά με πρόταση για τη δημιουργία ενιαίου σημείου πρόσβασης για κάθε είδους πληροφορίες σχετικές με τα δημόσια οικονομικά και τη βιωσιμότητα που αφορούν τις εταιρείες και τα επενδυτικά προϊόντα της ΕΕ. Αυτό το σημείο πρόσβασης θα αυξήσει την ορατότητα των εταιρειών για τους επενδυτές, εξασφαλίζοντας πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις μικρές επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε μικρές κεφαλαιαγορές. Το ευρωπαϊκό ενιαίο σημείο πρόσβασης - ανοίγει σε νέα καρτέλα. θα παρέχει επίσης εύκολη πρόσβαση στις εκθέσεις εταιρικής βιωσιμότητας που δημοσιεύονται από τις επιχειρήσεις, γεγονός που θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Επιπλέον, στις 29 Ιουνίου το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν νομοθετική πρόταση για την αναθεώρηση του κανονισμού που διέπει τους κανόνες σχετικά με τη διάρθρωση των αγορών χρηματοπιστωτικών μέσων - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Η αναθεώρηση θα διασφαλίσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε ένας πάροχος ενοποιημένου δελτίου να παρουσιάζει ενοποιημένη εικόνα των συναλλαγών σε ολόκληρη την ΕΕ. Το ενοποιημένο δελτίο συναλλαγών θα συγκεντρώνει τις τιμές και τους όγκους χρηματοπιστωτικών μέσων, όπως είναι οι μετοχές και τα ομόλογα, από εκατοντάδες τόπους εκτέλεσης σε όλα τα κράτη μέλη σε μια ενιαία ροή πληροφοριών, η οποία θα είναι εξίσου προσβάσιμη για όλους. Όλες οι πλατφόρμες εκτέλεσης, όπως είναι τα χρηματιστήρια και οι πλατφόρμες διαπραγμάτευσης, θα υποχρεούνται να παρέχουν τα δεδομένα συναλλαγών τους απευθείας στο ενοποιημένο δελτίο συναλλαγών.

Στις 19 Ιουλίου το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν σχετικά με πρόταση για τη βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου που εφαρμόζεται στον κλάδο των επενδυτικών ταμείων - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Η αναθεώρηση εναρμονίζει τους κανόνες που διέπουν την επιλογή και τη χρήση των εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας που σχετίζονται με τα ταμεία, ευθυγραμμίζοντάς τους με τις διεθνείς συστάσεις για τη στήριξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Θεσπίζει επίσης κοινό πλαίσιο για τα ταμεία που χορηγούν δάνεια σε εταιρείες και ενισχύει τη διαφάνεια όσον αφορά τους κανόνες ανάθεσης, διασφαλίζοντας ότι οι εποπτικές αρχές θα κατανοούν σε ποιο βαθμό οι διαχειριστές ταμείων εξαρτώνται από την εμπειρογνωμοσύνη τρίτων.

Οι τρεις προαναφερθείσες προτάσεις θα διασφαλίσουν από κοινού στους επενδυτές καλύτερη πρόσβαση σε εταιρικά δεδομένα και δεδομένα συναλλαγών. Τα μέτρα θα προαγάγουν επίσης τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και θα κάνουν ευκολότερη και ασφαλέστερη τη διασυνοριακή πώληση επενδυτικών κεφαλαίων. Συνολικά, οι προτάσεις θα ενισχύσουν τη σύνδεση των εταιρειών της ΕΕ με τους επενδυτές, βελτιώνοντας την πρόσβαση των εταιρειών σε χρηματοδότηση, διευρύνοντας τις ευκαιρίες για τους ιδιώτες επενδυτές και ενοποιώντας περαιτέρω τις κεφαλαιαγορές της Ένωσης.

Τον Νοέμβριο η ΕΕ επικαιροποίησε τον κανονισμό για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Ο κανονισμός αυτός είχε εκδοθεί αρχικά με σκοπό την αύξηση της ασφάλειας και της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων διακανονισμού στις χρηματοπιστωτικές αγορές, δηλαδή της ολοκλήρωσης μιας συναλλαγής τίτλων μέσω της μεταβίβασης μετρητών, τίτλων ή και των δύο. Η αναθεωρημένη νομοθεσία - ανοίγει σε νέα καρτέλα. θα ενισχύσει τις κεφαλαιαγορές και το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ θέτοντας πιο αναλογικούς και αποτελεσματικούς κανόνες με στόχο τη μείωση του κόστους της συμμόρφωσης και του κανονιστικού φόρτου για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων, αυξάνοντας την ικανότητά τους να προσφέρουν ένα ευρύτερο φάσμα διασυνοριακών υπηρεσιών και βελτιώνοντας τη διασυνοριακή εποπτεία τους.

Τι είναι το ενοποιημένο δελτίο συναλλαγών;

Πρόκειται για ένα σύστημα που ενοποιεί τις πληροφορίες συναλλαγών από τις πλατφόρμες συναλλαγών της ΕΕ σε πραγματικό χρόνο ή όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο.

Το σύστημα αυτό επιτρέπει τόσο στους επαγγελματίες όσο και στους ιδιώτες επενδυτές να βλέπουν σε ένα σημείο την τιμή και άλλες πληροφορίες σχετικά με ένα χρηματοπιστωτικό μέσο (όπως ο όγκος και ο χρόνος των συναλλαγών).

Χωρίς ενοποιημένο δελτίο συναλλαγών, οι πληροφορίες σχετικά με τις συναλλαγές είναι διασκορπισμένες σε διάφορες πλατφόρμες εκτέλεσης, όπως χρηματιστήρια, άλλους τόπους διαπραγμάτευσης και επενδυτικές τράπεζες (που αποκαλούνται επίσης «συστηματικοί εσωτερικοποιητές»).

Τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων - ανοίγει σε νέα καρτέλα. είναι εξειδικευμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που κατέχουν και διαχειρίζονται τίτλους (όπως μετοχές και ομόλογα), διασφαλίζοντας τη φύλαξή τους και επιτρέποντας την αποτελεσματική διεκπεραίωση των συναλλαγών τίτλων. Στηρίζουν τη λειτουργία των σύγχρονων χρηματοπιστωτικών αγορών.

Τον Δεκέμβριο επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής - ανοίγει σε νέα καρτέλα. για την ενίσχυση του κανονιστικού πλαισίου στον ασφαλιστικό τομέα. Η επικαιροποίηση αυτή θα εκσυγχρονίσει την οδηγία «Φερεγγυότητα II» - ανοίγει σε νέα καρτέλα. παρέχοντας μεγαλύτερα κίνητρα στον τομέα των ασφαλίσεων και των αντασφαλίσεων (δηλαδή, της ασφάλισης των ασφαλιστικών εταιρειών) για περισσότερες επενδύσεις σε μακροπρόθεσμα κεφάλαια σε εναρμόνιση με τους στόχους της Ένωσης Κεφαλαιαγορών. Θα διασφαλίσει επίσης ότι ο τομέας αυτός θα παραμένει ισχυρός υπό δύσκολες οικονομικές συνθήκες και θα προστατεύει τα συμφέροντα των καταναλωτών. Οι νέοι κανόνες θα προβλέπουν σαφέστερα ορισμένους κινδύνους, όπως εκείνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, και θα καταστήσουν την ευρωστία των ασφαλιστικών εταιρειών λιγότερο ευαίσθητη στις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις της αγοράς. Θα περιλαμβάνουν επίσης μια νέα οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των (αντ)ασφαλιστικών επιχειρήσεων - ανοίγει σε νέα καρτέλα., με σκοπό τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την προστασία των ασφαλισμένων και των φορολογουμένων σε περίπτωση πτώχευσης ενός (αντ)ασφαλιστή. Η οδηγία αυτή θα υποχρεώνει τις μεγάλες και συστημικώς σημαντικές οντότητες να καταρτίσουν προληπτικά σχέδια ανάκαμψης ώστε να είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν τυχόν κρίσεις. Επιπλέον, οι εθνικές αρχές θα έχουν στη διάθεσή τους τα απαραίτητα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προκύπτουν από χρεοκοπίες (αντ)ασφαλιστών, για παράδειγμα αποκόπτοντάς τους από την αγορά με ομαλό τρόπο και διαφυλάσσοντας παράλληλα όσο είναι δυνατόν τη συνέχεια της ασφαλιστικής κάλυψης.

Τέλος, το 2023 η Επιτροπή βοήθησε τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις κεφαλαιαγορές τους - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Μέχρι στιγμής 21 κράτη μέλη έχουν χρησιμοποιήσει το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης στον τομέα αυτόν. Οι μεταρρυθμίσεις συνέβαλαν στην άρση των κανονιστικών φραγμών στις επενδύσεις και στην αντιμετώπιση των ανεπαρκειών της αγοράς. Ο στόχος αυτών των μεταρρυθμιστικών έργων είναι να αυξηθούν οι επενδυτικές ευκαιρίες, να βελτιωθεί η προβολή των επιχειρήσεων στην αγορά και να βοηθηθούν οι ΜΜΕ να εξασφαλίσουν τραπεζικές πιστώσεις.

Ψηφιακός χρηματοοικονομικός τομέας

Στις 28 Ιουνίου η Επιτροπή υπέβαλε δύο προτάσεις - ανοίγει σε νέα καρτέλα. για να διασφαλίσει ότι οι πολίτες θα μπορούν να πληρώνουν σε ευρώ που εκδίδονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη μορφή που θεωρούν πιο εύχρηστη.

Η πρώτη πρόταση αφορά την προστασία των πληρωμών σε μετρητά. Η πρόταση διατυπώθηκε με σκοπό να διασφαλιστεί ότι τα μετρητά θα εξακολουθούν να γίνονται ευρέως δεκτά ως μέσο πληρωμής και θα είναι διαθέσιμα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Η κυρία Μαρέιντ Μαγκίνες εκφωνεί ομιλία από το βήμα. Στην οθόνη πίσω της εμφανίζονται οι λέξεις «single currency» (ενιαίο νόμισμα). — Η κ. Μαρέιντ Μαγκίνες, Ευρωπαία επίτροπος Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών, Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και Ένωσης Κεφαλαιαγορών, σε συνέντευξη Τύπου σχετικά με το ψηφιακό ευρώ και το καθεστώς νόμιμου χρήματος των τραπεζογραμματίων και κερμάτων σε ευρώ, Βρυξέλλες, Βέλγιο, 28 Ιουνίου 2023

Η δεύτερη πρόταση αφορά τη θέσπιση νομικού πλαισίου για ένα πιθανό «ψηφιακό ευρώ», το οποίο ίσως εκδώσει στο μέλλον η Κεντρική Τράπεζα ως συμπληρωματικό μέσο πληρωμής μαζί με τα μετρητά. Αφού διερεύνησε για δύο χρόνια τη δυνατότητα εισαγωγής του ψηφιακού ευρώ, η Τράπεζα αποφάσισε τον Οκτώβριο να προχωρήσει στην προπαρασκευαστική φάση.

Τα μετρητά θα εξακολουθούν να είναι ευρέως διαθέσιμα και δεκτά, ωστόσο όλο και περισσότεροι πολίτες και επιχειρήσεις επιλέγουν να πληρώνουν ηλεκτρονικά. Στόχος του ψηφιακού ευρώ είναι να προσφέρει μια πρόσθετη επιλογή, πέρα από τις υπάρχουσες δυνατότητες πληρωμής του ιδιωτικού τομέα. Θα προσφέρει μια δυνατότητα ψηφιακής πληρωμής με τη μορφή δημόσιου χρήματος που είναι ευρέως αποδεκτό, φθηνό, ασφαλές και ανθεκτικό στη ζώνη του ευρώ (και ενδεχομένως πέραν αυτής).

Η Κεντρική Τράπεζα μπορεί να εκδώσει το ψηφιακό ευρώ μόνο μετά την έγκριση της σχετικής πρότασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Οφέλη του ψηφιακού ευρώ για τους πολίτες

Δυνατότητα χρήσης του ψηφιακού ευρώ οπουδήποτε στη ζώνη του ευρώ (άλλες ιδιωτικές λύσεις ψηφιακών πληρωμών δεν προσφέρουν πάντα αυτή την επιλογή)

Ευκολότερη χρήση από τις υφιστάμενες λύσεις ψηφιακών πληρωμών

Κατά τη χρήση του ψηφιακού ευρώ εκτός διαδικτύου, η ιδιωτικότητα των πολιτών θα διαφυλάσσεται όπως και με τη χρήση μετρητών

Πληρωμή χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο

Περισσότερες επιλογές για τους καταναλωτές

Δυνατότητα πληρωμής και χωρίς τραπεζικό λογαριασμό

Δωρεάν για τους καταναλωτές

Θα αντικαταστήσει το ψηφιακό ευρώ τα μετρητά;

Σε καμία περίπτωση.

Το ψηφιακό ευρώ θα είναι απλώς ένα συμπλήρωμα των μετρητών και μια εναλλακτική λύση έναντι των σημερινών ιδιωτικών ψηφιακών λύσεων.

Θα θιγεί η ιδιωτικότητα;

Κατά την πληρωμή μέσω διαδικτύου, η τράπεζα θα έχει πρόσβαση μόνο στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που απαιτούνται για την εκτέλεση των πληρωμών, καθώς και για την πρόληψη της απάτης και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Εν προκειμένω δεν θα διαφέρει σε τίποτα από την πληρωμή με άλλα ψηφιακά μέσα πληρωμής, όπως για παράδειγμα με πιστωτική κάρτα.

Κατά την πληρωμή εκτός διαδικτύου, η ιδιωτικότητα διαφυλάσσεται περισσότερο από όσο με οποιοδήποτε άλλο ψηφιακό μέσο πληρωμής —η τράπεζα θα βλέπει μόνο τα δεδομένα που φαίνονται και κατά την ανάληψη από μηχάνημα μετρητών.

Κανείς δεν θα είναι σε θέση να δει τι πληρώνετε όταν χρησιμοποιείτε το ψηφιακό ευρώ εκτός διαδικτύου.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα έχει πρόσβαση στα δεδομένα των πολιτών.

Ανοιχτή χρηματοδότηση και πληρωμές

Με την αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών εμφανίστηκαν νέοι πάροχοι υπηρεσιών, όπως οντότητες που παρέχουν υπηρεσίες ανοικτής τραπεζικής. Παράλληλα, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται πιο εξελιγμένοι τύποι απάτης, που θέτουν σε κίνδυνο τους καταναλωτές. Αξιολογώντας τις εξελίξεις αυτές και προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας της ΕΕ θα επωφεληθεί από τον εξελισσόμενο ψηφιακό μετασχηματισμό, η Επιτροπή πρότεινε δύο δέσμες μέτρων - ανοίγει σε νέα καρτέλα. στις 28 Ιουνίου.

Πρώτον, η Επιτροπή εισηγήθηκε την τροποποίηση και τον εκσυγχρονισμό της ισχύουσας οδηγίας για τις υπηρεσίες πληρωμών - ανοίγει σε νέα καρτέλα. (οδηγία PSD2, η οποία θα γίνει PSD3) και πρότεινε επίσης έναν κανονισμό για τις υπηρεσίες πληρωμών. Οι αλλαγές αυτές εγγυώνται ότι οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πληρωμές και συναλλαγές με ασφάλεια στην ΕΕ. Αποσκοπούν στην προστασία των δικαιωμάτων τους, ενώ παράλληλα θα προσφέρουν περισσότερες επιλογές παρόχων υπηρεσιών πληρωμών στην αγορά.

Η πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας για τις υπηρεσίες πληρωμών και ο νέος κανονισμός για τις υπηρεσίες πληρωμών:

θα καταστήσουν ευρέως διαθέσιμη μια υπηρεσία επαλήθευσης της αντιστοιχίας ονόματος-λογαριασμού πριν από την επιβεβαίωση των μεταφορών

θα βοηθήσουν τις τράπεζες και άλλους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών να συνεργαστούν για την καταπολέμηση της απάτης μέσω ευρύτερης ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την απάτη

θα παράσχουν στα θύματα απάτης το δικαίωμα επιστροφής χρημάτων από την τράπεζά τους ή άλλο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, σε ειδικές περιστάσεις

θα υποχρεώσουν τις τράπεζες να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση των πελατών σχετικά με την απάτη

Δεύτερον, η Επιτροπή πρότεινε ένα πλαίσιο για την πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά δεδομένα - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Το πλαίσιο αυτό θα καθορίσει με σαφήνεια δικαιώματα και υποχρεώσεις για τη διαχείριση της ανταλλαγής δεδομένων πελατών στον χρηματοοικονομικό τομέα πέραν των λογαριασμών πληρωμών. Στην πράξη, αυτό θα οδηγήσει στη δημιουργία πιο καινοτόμων χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος των χρηστών και θα τονώσει τον ανταγωνισμό στον χρηματοοικονομικό τομέα.

Η προτεινόμενη δέσμη μέτρων έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας της ΕΕ θα προσαρμόζεται στον εξελισσόμενο ψηφιακό μετασχηματισμό και θα εντοπίζει τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που τον συνοδεύουν.

Στις 7 Νοεμβρίου επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής - ανοίγει σε νέα καρτέλα. να καταστούν οι άμεσες πληρωμές σε ευρώ διαθέσιμες σε όλους τους πολίτες και όλες τις επιχειρήσεις με τραπεζικό λογαριασμό στην ΕΕ. Οι νέες ρυθμίσεις, με τις οποίες εκσυγχρονίζεται ο κανονισμός για τον ενιαίο χώρο πληρωμών σε ευρώ - ανοίγει σε νέα καρτέλα., έχουν ως στόχο τη διασφάλιση φθηνών, προστατευμένων και απρόσκοπτων άμεσων πληρωμών σε ευρώ σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι άμεσες πληρωμές δίνουν γρήγορες και πρόσφορες λύσεις στην καθημερινή ζωή, όπως είναι η γρήγορη ανάληψη χρημάτων (σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα) σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή ο άμεσος επιμερισμός του κόστους σε διάφορες κοινωνικές περιστάσεις. Βελτιώνουν επίσης τη διαχείριση των ταμειακών ροών εκ μέρους των δημόσιων διοικήσεων και των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, επιτρέπουν σε φιλανθρωπικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις τη γρήγορη πρόσβαση σε κεφάλαια και ενθαρρύνουν τις τράπεζες να αναπτύξουν καινοτόμες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και καινοτόμα προϊόντα.

Η πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά δεδομένα έχει τα ακόλουθα οφέλη

για τους πελάτες:

μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχος όσον αφορά την κοινοχρησία των δεδομένων τους
αυξημένη εμπιστοσύνη στην κοινοχρησία δεδομένων
πεδίο επιλογών με φθηνότερες και πιο καινοτόμες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

για τους χρήστες δεδομένων:

τόνωση της καινοτομίας μέσω αυξημένης πρόσβασης σε βασικά σύνολα δεδομένων πελατών
δυνατότητα νέων υπηρεσιών και ροών εσόδων για τους χρήστες δεδομένων

Βιώσιμη χρηματοδότηση

ΒΙΝΤΕΟ Οι εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιούν τους κανόνες ταξινομίας της ΕΕ για να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις, ενώ οι επενδυτές μπορούν να κάνουν χρήση των προτύπων πράσινου ομολόγου της ΕΕ για να καθορίσουν τον βαθμό στον οποίο οι επενδύσεις τους έχουν πράγματι οικολογικό χαρακτήρα.

Κύριος στόχος του ενωσιακού πλαισίου για τη βιώσιμη χρηματοδότηση - ανοίγει σε νέα καρτέλα. είναι η διοχέτευση επενδύσεων στην υλοποίηση των φιλόδοξων στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η εφαρμογή του προχωρεί, ωστόσο χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες για να καταστούν οι κανόνες αποτελεσματικοί στην πράξη και τα εργαλεία φιλικά προς τον χρήστη.

Με στόχο να αυξηθεί η αποδοτικότητα του πλαισίου και να διευκολυνθεί η υλοποίησή του, η ΕΕ ορίζει σαφώς ποιες οικονομικές δραστηριότητες μπορούν να χαρακτηριστούν περιβαλλοντικά βιώσιμες και με ποιους τρόπους μπορεί να καταδειχθεί ο οικολογικός χαρακτήρας τους. Αυτός ο καθορισμός είναι καίριας σημασίας για την αποτροπή της προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας και τη διασφάλιση της διάθεσης κεφαλαίων σε τομείς κρίσιμους για την πράσινη μετάβαση.

Στις 13 Ιουνίου η Επιτροπή παρουσίασε δέσμη μέτρων - ανοίγει σε νέα καρτέλα. για την ενίσχυση του ενωσιακού πλαισίου για τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Η πρωτοβουλία αυτή στηρίζει τις επιχειρήσεις και τον χρηματοπιστωτικό τομέα καθώς προωθεί τις ιδιωτικές επενδύσεις σε έργα και τεχνολογίες μετάβασης και διοχετεύει χρηματοδοτικούς πόρους σε βιώσιμες επενδύσεις. Η δέσμη προβλέπει νέα κριτήρια στο πλαίσιο της ταξινομίας της ΕΕ, διευρύνοντας το σύστημα ταξινόμησής της ώστε να περιλάβει ευρύτερο φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων μέσω των κατ’ εξουσιοδότηση νομοθετικών πράξεων της ταξινομίας της ΕΕ για το περιβάλλον και το κλίμα - ανοίγει σε νέα καρτέλα..

Το παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζει τις νέες βασικές οικονομικές δραστηριότητες που θεωρούνται πλέον περιβαλλοντικά βιώσιμες.

Ταξινομία της ΕΕ — οικονομικοί τομείς και δραστηριότητες που καλύπτει

Το διάγραμμα δακτυλίου απεικονίζει την ταξινομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους οικονομικούς τομείς και τις δραστηριότητες που καλύπτονται από την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για το κλίμα και την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για το περιβάλλον.

Η δέσμη περιλαμβάνει επίσης σύσταση σχετικά με τη χρηματοδότηση της μετάβασης, με καθοδήγηση και πρακτικά παραδείγματα για τις επιχειρήσεις και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Με τον τρόπο αυτό οι επιχειρήσεις θα γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν τα διάφορα εργαλεία του πλαισίου σε προαιρετική βάση για να διοχετεύουν επενδύσεις προς την πράσινη μετάβαση και να διαχειρίζονται τους κινδύνους που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Εργαλεία για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης

Το ενημερωτικό γράφημα περιγράφει την πορεία μιας εταιρείας προς την επίτευξη μεγαλύτερης βιωσιμότητας, επισημαίνοντας βασικά ορόσημα και χρηματοδοτικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη στήριξη αυτής της πράσινης μετάβασης.

Οι αξιολογήσεις που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) διαδραματίζουν και αυτές σημαντικό ρόλο στην αγορά βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ, καθώς παρέχουν πληροφορίες σε επενδυτές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όσον αφορά, για παράδειγμα, τις επενδυτικές στρατηγικές και τη διαχείριση κινδύνων που αφορούν παράγοντες ΠΚΔ. Τον Ιούνιο του 2023 η Επιτροπή πρότεινε κανονισμό - ανοίγει σε νέα καρτέλα. που θα αντιμετωπίσει την έλλειψη διαφάνειας στην αγορά αξιολόγησης ΠΚΔ ώστε να καταστήσει την αγορά πιο αξιόπιστη. Νέες οργανωτικές αρχές και σαφείς κανόνες για την πρόληψη συγκρούσεων συμφερόντων θα ενισχύσουν την ακεραιότητα των αξιολογήσεων ΠΚΔ.

Τι αλλάζει με την πρόταση περί περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) αξιολογήσεων;

Το ενημερωτικό γράφημα περιγράφει λεπτομερώς τις αλλαγές που προτείνονται στο σύστημα περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση αξιολογήσεων, αντιπαραβάλλοντας τις τρέχουσες προκλήσεις με τις αναμενόμενες βελτιώσεις μετά τη μεταρρύθμιση.

Για να διασφαλιστεί ότι οι εταιρείες θα παρέχουν πληροφορίες σε σχέση με τη βιωσιμότητα με εναρμονισμένο τρόπο, τον Ιούλιο του 2023 η Επιτροπή ενέκρινε επίσης το πρώτο σύνολο υποχρεωτικών ευρωπαϊκών προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Τα πρότυπα καλύπτουν θέματα ΠΚΔ, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρέχουν ακόμα πληροφορίες που βοηθούν τους επενδυτές να κατανοήσουν τον αντίκτυπο των δραστηριοτήτων των εταιρειών στις οποίες επενδύουν ως προς τη βιωσιμότητα. Λαμβάνονται επίσης υπόψη σε αυτά οι συζητήσεις με το Συμβούλιο Διεθνών Προτύπων Βιωσιμότητας - ανοίγει σε νέα καρτέλα. και την πρωτοβουλία Global Reporting - ανοίγει σε νέα καρτέλα., ώστε να διασφαλιστεί υψηλός βαθμός διαλειτουργικότητας μεταξύ των ενωσιακών και των παγκόσμιων προτύπων και να αποφευχθεί η περιττή διπλή υποβολή εκθέσεων από τις εταιρείες.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία - ανοίγει σε νέα καρτέλα. της 11ης Δεκεμβρίου 2019 υπογράμμισε τη σημασία της διοχέτευσης χρηματοδοτικών και κεφαλαιακών πόρων σε πράσινες επενδύσεις. Τα πράσινα ομόλογα διαδραματίζουν ολοένα σημαντικότερο ρόλο στη χρηματοδότηση περιουσιακών στοιχείων απαραίτητων για τη μετάβαση σε χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Στις 28 Φεβρουαρίου 2023 το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία - ανοίγει σε νέα καρτέλα. όσον αφορά την πρόταση κανονισμού για τα ευρωπαϊκά πράσινα ομόλογα - ανοίγει σε νέα καρτέλα. με σκοπό τη θέσπιση επίσημου προτύπου πράσινου ομολόγου. Ο κανονισμός άρχισε να ισχύει τον Δεκέμβριο. Το πρότυπο πράσινου ομολόγου είναι ουσιαστικά ένα σύνολο κριτηρίων που αποτελεί το πλαίσιο για την έκδοση πράσινων ομολόγων. Το ευρωπαϊκό πρότυπο πράσινο ομολόγου διασφαλίζει ότι τα πράσινα ομόλογα θα χρηματοδοτούν έργα με πραγματικά περιβαλλοντικά οφέλη και συμβάλλει στη διαφύλαξη της ακεραιότητας και της εμπιστοσύνης στην αγορά πράσινων ομολόγων. Οι εκδότες ευρωπαϊκών πράσινων ομολόγων θα πρέπει να φροντίζουν ώστε τουλάχιστον το 85 % των κεφαλαίων που αντλούνται από το ομόλογο να διατίθενται σε οικονομικές δραστηριότητες που συμβαδίζουν με τον κανονισμό για την ταξινομία - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Η νέα νομοθεσία θεσπίζει επίσης ένα πλαίσιο για την αδειοδότηση και την εποπτεία τρίτων αξιολογητών, το οποίο θα συμβάλει στην επαλήθευση των χαρακτηριστικών των ομολόγων, ενισχύοντας έτσι την εμπιστοσύνη στους οικολογικούς ισχυρισμούς.

Σε αυτό το επεισόδιο, ο Άξελ εξηγεί στον Άιντας το ευρωπαϊκό πρότυπο πράσινου ομολόγου. Μιλά για τον τρόπο λειτουργίας του, για τον δυνητικό αντίκτυπό του και για τους βασικούς εμπλεκόμενους παράγοντες.

PODCAST Podcast για τη χρηματοδότηση της ΕΕ: Επεισόδιο 9 — Το ευρωπαϊκό πρότυπο πράσινου ομολόγου

Τραπεζικός κλάδος

Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008, καταβλήθηκαν σημαντικές προσπάθειες για να γίνουν οι τράπεζες της ΕΕ πιο ανθεκτικές. Χάρη στις προσπάθειες αυτές, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ ανταποκρίθηκαν ικανοποιητικά στις πιο πρόσφατες κρίσεις, όπως ήταν η πανδημία COVID-19, ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ την άνοιξη του 2023. Οι τράπεζες της ΕΕ σήμερα έχουν ικανοποιητική κεφαλαιοποίηση, διαθέτουν υψηλή ρευστότητα και βρίσκονται υπό επαρκή εποπτεία. Όπως προκύπτει από τις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων - ανοίγει σε νέα καρτέλα. που διενεργήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών το 2023, οι τράπεζες είναι ανθεκτικές ακόμη και σε εξαιρετικά δυσμενή σενάρια.

Για την περαιτέρω ενίσχυση των τραπεζών, η Επιτροπή ενέκρινε στις 18 Απριλίου πρόταση για τη μεταρρύθμιση του υφιστάμενου πλαισίου της ΕΕ για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων και την ασφάλιση των καταθέσεων - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Η πρόταση επικεντρώνεται στις μεσαίες και μικρότερες τράπεζες. Στο παρελθόν, πολλές προβληματικές μεσαίες και μικρές τράπεζες έλαβαν βοήθεια με μεθόδους εκτός του καθιερωμένου πλαισίου εξυγίανσης. Μερικές φορές αυτό έγινε με χρήση δημόσιων πόρων (χρήματα των φορολογουμένων) αντί των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας ή άλλων εφεδρικών ταμείων του κλάδου που προορίζονταν για την προστασία των καταθετών (συστήματα εγγύησης των καταθέσεων και ταμεία εξυγίανσης). Το μεταρρυθμισμένο πλαίσιο θα διευκολύνει τη χρήση διχτυών ασφαλείας χρηματοδοτούμενων από τον κλάδο για την προστασία των καταθετών σε περιπτώσεις τραπεζικών κρίσεων, π.χ. με τη μεταφορά τους από μια προβληματική τράπεζα σε μια υγιή. Η χρήση τέτοιων διχτυών ασφαλείας πρέπει να είναι μόνο συμπληρωματική ως προς τα ίδια αποθεματικά των τραπεζών, τα οποία παραμένουν η πρώτη γραμμή άμυνας.

Μεταρρύθμιση του πλαισίου για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων και την ασφάλιση των καταθέσεων

Στόχοι

∆ιαφύλαξη της χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας και προστασία των χρηµάτων των φορολογουµένων

Αύξηση της προστασίας των καταθετών

Θωράκιση της πραγµατικής οικονοµίας έναντι της χρεοκοπίας τραπεζών

Τι κάνουμε εμείς;

Βελτιώνουµε τα συστήµατα που ρυθµίζουν τη χρεοκοπία των τραπεζών και αυξάνουµε την προστασία των καταθετών, ιδίως των µικρών και µεσαίων τραπεζών.

Μικρές και μεσαίες τράπεζες

Επιχειρηµατικό µοντέλο µε υψηλό ποσοστό καταθέσεων στον ισολογισµό

Το ενημερωτικό γράφημα εξηγεί τους στόχους και τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης του πλαισίου για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων και για την ασφάλιση καταθέσεων.

Ένα άλλο σημαντικό επίτευγμα κατά τη διάρκεια του έτους ήταν η πολιτική συμφωνία - ανοίγει σε νέα καρτέλα. όσον αφορά την πρόταση της Επιτροπής για αναθεώρηση των τραπεζικών κανόνων - ανοίγει σε νέα καρτέλα. της ΕΕ (κανονισμός για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις), γνωστή ως δέσμη μέτρων για τον τραπεζικό τομέα - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Με τη δέσμη αυτή εφαρμόζεται το τελικό σύνολο διεθνών προτύπων για τους τραπεζικούς κανόνες (πρότυπα Βασιλείας ΙΙΙ - ανοίγει σε νέα καρτέλα.) που συμφωνήθηκαν από την ΕΕ και τους εταίρους της στην G20 στο πλαίσιο της Επιτροπής της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία. Η αρχική φάση των μεταρρυθμίσεων της Βασιλείας ΙΙΙ —που προβλέπουν βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας των κεφαλαίων, μειωμένη μόχλευση και αυστηρές απαιτήσεις ρευστότητας— έχει εφαρμοστεί ήδη σε όλες τις τράπεζες της ΕΕ. Με την ολοκλήρωση αυτών των προτύπων, η ΕΕ επιδιώκει να αυξήσει την απλότητα, τη συγκρισιμότητα και την ευαισθησία του κανονιστικού πλαισίου στον κίνδυνο, ώστε να αποκατασταθεί τελικά η εμπιστοσύνη στις κεφαλαιακές απαιτήσεις με βάση τον κίνδυνο.

Τι περιέχει η δέσμη μέτρων για τις τράπεζες;

Βασιλεία III: νέοι κανόνες για τα εσωτερικά υποδείγματα

Θα θεσπιστεί νέο όριο για να διασφαλιστεί ότι δεν θα υποτιμώνται οι κίνδυνοι όταν οι τράπεζες θα χρησιμοποιούν τα δικά τους μοντέλα υπολογισμού.

Καλύτερη εποπτεία

Οι εποπτικές αρχές θα διαθέτουν ισχυρότερα εργαλεία για την εποπτεία των τραπεζών της ΕΕ, καθώς και των σύνθετων τραπεζικών ομίλων. Θα θεσπιστούν ελάχιστα πρότυπα για την εποπτεία τραπεζών τρίτων χωρών στην ΕΕ.

Βιωσιμότητα

Οι τράπεζες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τούς περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και σχετικούς με τη διακυβέρνηση κινδύνους κατά τη διαχείριση των δραστηριοτήτων τους.

Δίκαιη, απλή και σύγχρονη φορολογία και τελωνεία

Μεταρρύθμιση της τελωνειακής ένωσης

Τον Μάιο η Επιτροπή πρότεινε την πιο φιλόδοξη μεταρρύθμιση της τελωνειακής ένωσης - ανοίγει σε νέα καρτέλα. από την ίδρυσή της το 1968, ως απάντηση στην αύξηση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών, στην ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και στην αυστηροποίηση των ενωσιακών προτύπων. Ο ψηφιακός κατακερματισμός του ισχύοντος συστήματος και ο υποβέλτιστος συντονισμός μεταξύ των εθνικών αρχών έχουν αυξήσει το διοικητικό κόστος συμμόρφωσης για τους εμπόρους και έχουν ανοίξει διόδους για απάτες.

Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει τη σύσταση τελωνειακής αρχής της ΕΕ, η οποία θα επιβλέπει έναν νέο κόμβο τελωνειακών δεδομένων - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Αυτό θα οδηγήσει σε μια πιο συγκεντρωτική και ψηφιοποιημένη προσέγγιση για τα τελωνεία, η οποία αναμένεται να μειώσει το κόστος συμμόρφωσης για τους εμπόρους, να απελευθερώσει πόρους για τις εθνικές αρχές, να βελτιώσει την αποδοτικότητα και την αντοχή της τελωνειακής ένωσης και να τη θωρακίσει έναντι της απάτης.

Στοίβες εμπορευματοκιβωτίων μεταφοράς δίπλα σε γερανό φόρτωσης σε μια αποβάθρα. — Ο τερματικός σταθμός εμπορευματοκιβωτίων DP World στην Κονστάντζα, Ρουμανία, 10 Μαΐου 2023

Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης

Οι νέες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων και ανταλλαγής πληροφοριών, που συμβαδίζουν με το πλαίσιο αναφοράς κρυπτοστοιχείων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν τη φοροδιαφυγή και την απάτη στους τομείς των κρυπτοστοιχείων και του ηλεκτρονικού χρήματος. Η συμφωνία - ανοίγει σε νέα καρτέλα. που επιτεύχθηκε το 2023 επιβάλλει σε όλους τους παρόχους κρυπτοστοιχείων που εδρεύουν στην ΕΕ να δηλώνουν τις συναλλαγές πελατών που διαμένουν στην ΕΕ, για να διευκολυνθεί ο εντοπισμός της φορολογικής απάτης και της φοροαποφυγής.

Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης του 2020 για την Ένωση Κεφαλαιαγορών και του σχεδίου δράσης για δίκαιη και απλή φορολόγηση προς υποστήριξη της ανάκαμψης της ΕΕ - ανοίγει σε νέα καρτέλα., η Επιτροπή πρότεινε τον εξορθολογισμό των φορολογικών διαδικασιών για τους επενδυτές, τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές και τις φορολογικές διοικήσεις. Η κίνηση αυτή αποσκοπεί στην πρόληψη τόσο της διπλής φορολόγησης όσο και των καταχρήσεων του συστήματος επιστροφών ή ελαφρύνσεων. Επιδιώκει επίσης να εναρμονίσει τις διαδικασίες για την αναζήτηση ελάφρυνσης από την παρακράτηση φόρου στην πηγή, μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το κόστος για τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Η Επιτροπή πρότεινε επίσης οδηγία για τη μεταβιβαστική τιμολόγηση - ανοίγει σε νέα καρτέλα., με στόχο τη μείωση του φόρτου συμμόρφωσης, την αύξηση της φορολογικής ασφάλειας και την ελάττωση των διαφορών που αφορούν τη μεταβιβαστική τιμολόγηση. Στόχος είναι η αποφυγή τόσο της διπλής φορολόγησης όσο και της διπλής μη φορολόγησης.

Για μια δικαιότερη, απλούστερη και πιο σύγχρονη φορολογία

Η συμμόρφωση με 27 διαφορετικά εθνικά φορολογικά συστήματα, καθένα από τα οποία έχει τους ειδικούς κανόνες του, είναι δαπανηρή για τις εταιρείες. Αυτό δυσχεραίνει τις διασυνοριακές επενδύσεις στην ΕΕ και συνεπάγεται ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις επιχειρήσεις σε σύγκριση με άλλα μέρη του κόσμου.

Για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό, η Επιτροπή ενέκρινε τον Σεπτέμβριο την πρόταση Επιχειρήσεις στην Ευρώπη: πλαίσιο για τη φορολογία εισοδήματος - ανοίγει σε νέα καρτέλα.. Το πλαίσιο αυτό θα εισαγάγει ένα ενιαίο σύνολο κανόνων για τον καθορισμό της φορολογικής βάσης για ομίλους εταιρειών. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί το κόστος συμμόρφωσης έως και 65 % για τις μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε πολλά κράτη μέλη. Επιπλέον, θα απλουστευτεί η διαδικασία για τις εθνικές φορολογικές αρχές, διευκολύνοντας τον ορθό προσδιορισμό των οφειλόμενων φόρων.

Η πρόταση αυτή αφορά κυρίως τους μεγάλους ομίλους που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά η ΕΕ λαμβάνει μέτρα και για την απλούστευση των φορολογικών κανόνων για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ. Η προτεινόμενη οδηγία για τη φορολόγηση με βάση την έδρα - ανοίγει σε νέα καρτέλα. εισάγει ένα πλαίσιο απλούστευσης για τις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται σε άλλα κράτη μέλη μέσω μόνιμων εγκαταστάσεων. Τους παρέχει τη δυνατότητα να απευθύνονται σε μία μόνο φορολογική διοίκηση (ή έδρα) αντί να συνομιλούν με τις εφορίες όλων των κρατών μελών στα οποία δραστηριοποιούνται. Στόχος είναι η προώθηση της διασυνοριακής επέκτασης.

Κεφάλαιο 2 – Ενίσχυση της οικονομίας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ

Εισαγωγή