Ηλεκτρονικό εμπόριο: πολλές από τις προκλήσεις που σχετίζονται με την είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δεσμών δεν έχουν αντιμετωπιστεί

Σύνοψη

I

Ως «ηλεκτρονικό εμπόριο» νοείται η πώληση ή αγορά αγαθών ή υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου ή άλλων δικτύων ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Η ΕΕ ενθαρρύνει το ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς επιδιώκει οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές να μπορούν να αγοράζουν και να πωλούν μέσω του διαδικτύου σε όλο τον κόσμο όπως κάνουν και στις τοπικές αγορές τους. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, μία στις πέντε επιχειρήσεις της ΕΕ των 28 πραγματοποίησε ηλεκτρονικές πωλήσεις το 2017. Το διάστημα μεταξύ 2008 και 2017, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις ηλεκτρονικές πωλήσεις αυξήθηκε κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το μερίδιο των εν λόγω πωλήσεων στον συνολικό κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.

II

Στο πλαίσιο του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, τα κράτη μέλη εισπράττουν ΦΠΑ και τελωνειακούς δασμούς. Τυχόν έλλειμμα στην εν λόγω είσπραξη έχει επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών και της ΕΕ. Η Επιτροπή διενεργεί επιθεωρήσεις σχετικά με τον ΦΠΑ και τους τελωνειακούς δεσμούς που εισπράττονται. Είναι επίσης αρμόδια για τη χάραξη της τελωνειακής και της φορολογικής πολιτικής, καθώς και για την ανάπτυξη στρατηγικών και νομοθεσίας στους εν λόγω τομείς. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης είναι αρμόδια για τη διερεύνηση περιπτώσεων απάτης, διαφθοράς και άλλων αδικημάτων εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

III

Διενεργήσαμε τον έλεγχο αυτό λόγω του κινδύνου παρατυπιών στο πλαίσιο της είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών σε σχέση με το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Μολονότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες εκτιμήσεις του ποσού του ΦΠΑ που δεν έχει εισπραχθεί σε σχέση με τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών, η Επιτροπή εκτιμά ότι οι απώλειες εσόδων από τις παραδόσεις αγαθών χαμηλής αξίας από τρίτες χώρες ανέρχονται έως και σε 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

IV

Εξετάσαμε το σύστημα επιβολής ΦΠΑ και τελωνειακών δασμών επί των διασυνοριακών παραδόσεων αγαθών που αποτελούν αντικείμενο διαδικτυακών συναλλαγών, όπως αυτό καθορίζεται στη νομοθεσία για τον ΦΠΑ και την τελωνειακή νομοθεσία. Ελέγξαμε επίσης το νέο σύστημα επιβολής ΦΠΑ στη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του 2015. Τέλος, εξετάσαμε τις προτάσεις που υπέβαλε η Επιτροπή και τη νομοθεσία που ενέκρινε το Συμβούλιο στο πλαίσιο της «δέσμης μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο», του 2017.

V

Εξετάσαμε κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει κατάλληλο ρυθμιστικό και ελεγκτικό πλαίσιο για το ηλεκτρονικό εμπόριο όσον αφορά την είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών, και κατά πόσον τα μέτρα ελέγχου που έλαβαν τα κράτη μέλη συμβάλλουν στη διασφάλιση της πλήρους είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών.

VI

Διαπιστώσαμε ότι παρά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις, η ΕΕ δεν αντιμετωπίζει όλες τις προκλήσεις όσον αφορά την είσπραξη των ορθών ποσών ΦΠΑ και τελωνειακών δασμών για αγαθά και υπηρεσίες που αποτελούν αντικείμενο διαδικτυακών συναλλαγών.

VII

Διαπιστώσαμε τα εξής:

1. το ρυθμιστικό πλαίσιο, ως επί το πλείστον, ακολουθεί τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές που προωθούν ο ΟΟΣΑ και ο ΠΟΤ·
2. οι νέες διατάξεις, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ το 2021, αποσκοπούν στην αντιμετώπιση ορισμένων από τις αδυναμίες που εμφανίζει το υφιστάμενο πλαίσιο, χωρίς ωστόσο να επιλύουν το ζήτημα της δήλωσης χαμηλότερης δασμολογητέας αξίας από την πραγματική·
3. οι ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας, τόσο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ όσο και με τρίτες χώρες, δεν αξιοποιούνται πλήρως·
4. οι έλεγχοι που διενεργούνται από τις εθνικές φορολογικές αρχές είναι ελλιπείς, και αυτοί της Επιτροπής ανεπαρκείς·
5. τα ισχύοντα συστήματα εκτελωνισμού εμφανίζουν αδυναμίες και υπάρχει κίνδυνος η ΕΕ να μην μπορεί να εμποδίσει περιπτώσεις καταχρήσεων από τους εμπλεκόμενους μεσάζοντες· και
6. η επιβολή μέτρων είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών δεν είναι αποτελεσματική.

VIII

Διατυπώνουμε σειρά συστάσεων προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη για την ενίσχυση της χρήσης των συμφωνιών διοικητικής συνεργασίας, την αύξηση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων, καθώς και την αποτελεσματικότερη επιβολή μέτρων είσπραξης και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του ρυθμιστικού πλαισίου. Ειδικότερα, η Επιτροπή πρέπει:

1. να παρακολουθεί κατά πόσον οι τρίτες χώρες ανταποκρίνονται στα αιτήματα που αποστέλλονται από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις συμφωνίες αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής που έχουν συναφθεί με τις χώρες αυτές, τόσο για τελωνειακά όσο και για φορολογικά ζητήματα, και να κάνει χρήση των δομών και των πλαισίων που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο των συμφωνιών αυτών για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προκλήσεων που προκύπτουν από το ηλεκτρονικό εμπόριο·
2. να διενεργεί επιθεωρήσεις επί των ελέγχων των κρατών μελών σχετικά με το σύστημα δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας·
3. να παρακολουθεί τη λειτουργία των ενδοενωσιακών πωλήσεων αγαθών εξ αποστάσεως, καθώς και του συστήματος μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (MOSS)·
4. να συνδράμει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη μεθοδολογίας που θα τους επιτρέπει να προβαίνουν σε περιοδικές εκτιμήσεις του ελλείμματος συμμόρφωσης ΦΠΑ στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου· και
5. να διερευνήσει το ενδεχόμενο χρήσης κατάλληλων συστημάτων είσπραξης βασισμένων στην τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ψηφιακών νομισμάτων, για την αντιμετώπιση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Τα κράτη μέλη οφείλουν:

1. να παρέχουν έγκαιρη ανατροφοδότηση όσον αφορά τις ειδοποιήσεις για απάτη που λαμβάνουν από άλλα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Eurofisc·
2. να ενισχύσουν τις δραστηριότητες ελέγχου των εμπόρων που είναι εγγεγραμμένοι στο σύστημα MOSS και των πωλητών εξ αποστάσεως·
3. να παρακολουθούν στενά τη συμμόρφωση των εμπόρων με το νέο κατώτατο όριο των 10 000 ευρώ στην ενδοενωσιακή παροχή υπηρεσιών.

Εισαγωγή

01

Ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η πώληση ή η αγορά αγαθών ή υπηρεσιών, είτε μεταξύ επιχειρήσεων, νοικοκυριών, ατόμων είτε μεταξύ ιδιωτικών οργανισμών, με ηλεκτρονικές συναλλαγές που πραγματοποιούνται μέσω του διαδικτύου ή άλλων δικτύων πληροφορικής (ηλεκτρονική επικοινωνία)¹.

02

Το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξάνεται με σταθερούς ρυθμούς. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, μία στις πέντε επιχειρήσεις στην ΕΕ των 28 πραγματοποίησε ηλεκτρονικές πωλήσεις το 2017. Το διάστημα μεταξύ 2008 και 2017, το ποσοστό των επιχειρήσεων που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές πωλήσεις αυξήθηκε κατά 7 εκατοστιαίες μονάδες, ενώ το μερίδιο των εν λόγω πωλήσεων στον συνολικό κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες².

03

Τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για την είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών που οφείλονται επί διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρονικού εμπορίου. Τυχόν έλλειμμα στην είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών έχει επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών και της ΕΕ.

04

Η Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης (ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης) έχει την ευθύνη σε στρατηγικό και νομοθετικό επίπεδο για την τελωνειακή και τη φορολογική πολιτική, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Το πεδίο αρμοδιοτήτων της περιλαμβάνει την ανάπτυξη και τη διαχείριση της τελωνειακής ένωσης, καθώς και την ανάπτυξη της φορολογικής πολιτικής σε ολόκληρη την ΕΕ. Αναπτύσσει νομοθετικές και στρατηγικές πρωτοβουλίες και συντονίζει τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών.

05

Η ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης προεδρεύει επίσης της Ομάδας Τελωνειακής Πολιτικής (ΟΤΠ), η οποία στηρίζει την εφαρμογή της τελωνειακής ένωσης και απαρτίζεται από τους Γενικούς Διευθυντές των 28 εθνικών τελωνειακών αρχών.

06

Η Γενική Διεύθυνση Προϋπολογισμού (ΓΔ Προϋπολογισμού) είναι αρμόδια για τη διενέργεια επιθεωρήσεων σε σχέση με τους «ιδίους πόρους», μια μορφή εσόδων που αποδίδονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ από τα κράτη μέλη και περιλαμβάνουν έναν πόρο που βασίζεται στον εισπραττόμενο ΦΠΑ και τους τελωνειακούς δασμούς που επιβάλλονται στις εισαγωγές από τρίτες χώρες.

07

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) είναι αρμόδια για τη διερεύνηση των περιπτώσεων απάτης, διαφθοράς και άλλων αδικημάτων εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Οι ισχύουσες ρυθμίσεις της ΕΕ όσον αφορά την είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου

08

Σε γενικές γραμμές, η τελωνειακή νομοθεσία της ΕΕ καθορίζεται στον ενωσιακό τελωνειακό κώδικα³ (ΕΤΚ), ενώ ο ΦΠΑ διέπεται από την οδηγία για τον ΦΠΑ⁴. Οι ισχύουσες ρυθμίσεις της ΕΕ για την είσπραξη του ΦΠΑ που οφείλεται στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου διαφέρουν για τα αγαθά και τις υπηρεσίες.

Παραδόσεις αγαθών

09

Όσον αφορά τους εμπόρους που είναι εγγεγραμμένοι στην ΕΕ, οι οποίοι από ένα κράτος μέλος πραγματοποιούν παραδόσεις αγαθών σε καταναλωτή σε άλλο κράτος μέλος, εφαρμόζεται το καθεστώς της «πώλησης εξ αποστάσεως». Αυτό σημαίνει ότι, μέχρι ένα ορισμένο όριο πωλήσεων (συνήθως 35 000 ευρώ, αλλά σε ορισμένα κράτη μέλη 100 000 ευρώ ), ο έμπορος εφαρμόζει τον συντελεστή ΦΠΑ του κράτους μέλους στα μητρώα ΦΠΑ του οποίου είναι εγγεγραμμένος⁵. Πέραν του ορίου αυτού, ο έμπορος πρέπει να εγγραφεί στο μητρώο ΦΠΑ και να εφαρμόζει τον συντελεστή ΦΠΑ του κράτους μέλους προορισμού (αναλαμβάνοντας με τον τρόπο αυτό όλες τις υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων και συμμόρφωσης που αυτό συνεπάγεται).

10

Στην περίπτωση εμπόρων εγκατεστημένων σε χώρες εκτός ΕΕ, οι οποίοι πραγματοποιούν πωλήσεις σε καταναλωτές στην ΕΕ, τα αγαθά εισάγονται στην ΕΕ και αποτελούν αντικείμενο εκτελωνισμού. Προβλέπεται δασμολογική απαλλαγή για αγαθά αξίας έως και 150 ευρώ (αποστολές μικρής αξίας), που σημαίνει ότι δεν οφείλονται δασμοί κατά την εισαγωγή⁶. Προβλέπεται επίσης απαλλαγή από τον ΦΠΑ για αγαθά αμελητέας αξίας. Αυτό σημαίνει ότι στις περιπτώσεις που η αξία των αγαθών δεν υπερβαίνει τα 22 ευρώ (ή τα 10 ευρώ σε ορισμένα κράτη μέλη), αυτά δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ κατά την εισαγωγή⁷.

Παροχές υπηρεσιών

11

Οι υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου⁸ από μια επιχείρηση σε ιδιώτες καταναλωτές («B2C») διέπονται από την «αρχή του προορισμού», που σημαίνει ότι υπόκεινται σε ΦΠΑ με τον συντελεστή που ισχύει στη χώρα κατοικίας του καταναλωτή. Η αρχή του προορισμού εφαρμόζεται από το 2003 στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών B2C από τρίτη χώρα προς καταναλωτές στην ΕΕ. Από τις αρχές του 2015, η ίδια αρχή ισχύει για όλες τις υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου που παρέχονται από προμηθευτή με έδρα στην ΕΕ σε καταναλωτή σε άλλο κράτος μέλος. Προηγουμένως, οι εν λόγω υπηρεσίες υπόκειντο στον συντελεστή ΦΠΑ της χώρας εγκατάστασης του προμηθευτή.

12

Από τις αρχές του 2015, ο νομοθέτης της ΕΕ θέσπισε το σύστημα της μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (Mini One Stop Shop-MOSS) για τη φορολόγηση των τηλεπικοινωνιακών, ραδιοτηλεοπτικών και ηλεκτρονικά παρεχόμενων υπηρεσιών. Στο πλαίσιο του συστήματος MOSS, οι έμποροι που παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου σε ιδιώτες καταναλωτές χρεώνουν ΦΠΑ με τους συντελεστές που ισχύουν στα κράτη μέλη κατοικίας των καταναλωτών («κράτος μέλος κατανάλωσης»). Ωστόσο, μπορούν να εγγραφούν στα μητρώα ΦΠΑ στο κράτος μέλος της επιλογής τους⁹ («κράτος μέλος εγγραφής» ή «MSIDE») και να υποβάλλουν εκεί μια ενιαία δήλωση ΦΠΑ στην οποία να περιλαμβάνουν όλες τις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε κάθε κράτος μέλος κατανάλωσης και να αποδίδουν τον σχετικό ΦΠΑ. Στη συνέχεια, το MSIDE μεταβιβάζει τον οφειλόμενο ΦΠΑ σε κάθε κράτος μέλος κατανάλωσης. Το σύστημα MOSS εφαρμόζεται τόσο σε εμπόρους που είναι εγγεγραμμένοι στην ΕΕ όσο και σε εμπόρους από τρίτες χώρες¹⁰.

13

Στο γράφημα 1 παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο φορολογούνται στα διάφορα κράτη μέλη κατανάλωσης (MSCON) οι ψηφιακές υπηρεσίες B2C που παρέχονται από εμπόρους εγγεγραμμένους στο σύστημα MOSS.

Κίνδυνοι από τις ισχύουσες ρυθμίσεις για την είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου

14

Δεν υπάρχουν διαθέσιμες εκτιμήσεις για τις απώλειες εσόδων ΦΠΑ σε επίπεδο ΕΕ στο πλαίσιο της διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών. Ωστόσο η Επιτροπή εκτιμά ότι οι απώλειες εσόδων από τις παραδόσεις αγαθών χαμηλής αξίας που προέρχονται από τρίτες χώρες ανέρχονται έως και σε 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Άλλες εκτιμήσεις παρουσιάζονται στα σημεία 101 έως 107.

15

Μολονότι στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς καταργήθηκαν οι συνοριακοί έλεγχοι στο ενδοενωσιακό εμπόριο, όλα τα αγαθά που εισέρχονται στα κράτη μέλη από τρίτες χώρες υπόκεινται σε τελωνειακούς ελέγχους. Οι υπηρεσίες που παρέχονται ψηφιακά από τρίτες χώρες ενέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο, επειδή δεν υπάρχει φυσική διέλευση συνόρων και, επομένως, οι υπηρεσίες αυτές δεν υποβάλλονται στους ίδιους ελέγχους με τα αγαθά που εισέρχονται στην ΕΕ. Οι ενδοενωσιακές συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών υπόκεινται σε ΦΠΑ, και τα κράτη μέλη πρέπει να γνωρίζουν την ύπαρξη των εν λόγω συναλλαγών προκειμένου να μπορούν να τις φορολογούν.

Εξάρτηση από την εθελοντική συνεργασία των εμπόρων

16

Ένας γενικός κίνδυνος, ο οποίος αφορά τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παρέχουν έμποροι εγκατεστημένοι είτε στην ΕΕ είτε σε τρίτες χώρες, απορρέει από το γεγονός ότι το ισχύον σύστημα βασίζεται ουσιαστικά στην προθυμία των εμπόρων να εγγραφούν στα μητρώα ΦΠΑ και να καταβάλλουν τον οφειλόμενο ΦΠΑ. Τα κράτη μέλη δεν διαθέτουν εξουσίες επιβολής εκτός της επικράτειάς τους, ιδίως όσον αφορά εμπόρους από τρίτες χώρες. Το γεγονός αυτό δυσχεραίνει την εξασφάλιση της είσπραξης του συνόλου του ΦΠΑ στο κράτος μέλος τελικής κατανάλωσης των αγαθών και παροχής των υπηρεσιών.

Κίνδυνοι συνδεόμενοι με το νομικό πλαίσιο και τις ρυθμίσεις συνεργασίας

17

Υπάρχει ο κίνδυνος οι φορολογικές και τελωνειακές αρχές στο κράτος μέλος κατανάλωσης να μην χρησιμοποιήσουν τις ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας για να ζητήσουν πληροφορίες από τη χώρα ή τις χώρες όπου έχει εγγραφεί ή διαθέτει αριθμό φορολογικού μητρώου ο προμηθευτής. Χωρίς αυτές τις ανταλλαγές πληροφοριών, είναι δύσκολο οι φορολογικές/τελωνειακές αρχές στο κράτος μέλος κατανάλωσης να εντοπίζουν τις συναλλαγές που δεν έχουν φορολογηθεί. Επιπλέον, οι συναλλαγές B2C δεν καλύπτονται από το σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τον ΦΠΑ, ένα ηλεκτρονικό δίκτυο για τη διαβίβαση πληροφοριών τόσο όσον αφορά έγκυρους αριθμούς φορολογικού μητρώου ΦΠΑ επιχειρήσεων που είναι εγγεγραμμένες στα κράτη μέλη, όσο και όσον αφορά παραδόσεις εντός της ΕΕ που τυγχάνουν απαλλαγής φόρου.

18

Ένας άλλος κίνδυνος απορρέει από το γεγονός ότι οι φορολογικές αρχές της χώρας εγγραφής (ή MSIDE) είναι απρόθυμες να διενεργούν τους κατάλληλους ελέγχους στους προμηθευτές, επειδή ο ΦΠΑ που τυχόν προκύπτει ανήκει στο κράτος μέλος κατανάλωσης.

Κίνδυνος μη συμμόρφωσης

19

Αυτή η εξάρτηση από τη συνεργασία των εμπόρων καθιστά το σύστημα ευάλωτο σε διάφορες μορφές μη συμμόρφωσης. Στην περίπτωση του καθεστώτος της πώλησης εξ αποστάσεως, υπάρχει κίνδυνος οι προμηθευτές να μην εγγράφονται στο κράτος μέλος προορισμού εάν οι πωλήσεις τους εκεί υπερβαίνουν το σχετικό όριο. Ένας άλλος κίνδυνος, δεδομένου ότι οι διαφορές στους συντελεστές ΦΠΑ μεταξύ των κρατών μελών ενδεχομένως να ενθαρρύνουν την απάτη στις πωλήσεις εξ αποστάσεως, είναι οι προμηθευτές να δηλώνουν ποσά ΦΠΑ επί των πωλήσεών τους χαμηλότερα των πραγματικών, ώστε να παραμείνουν κάτω από το όριο και να αποφύγουν την επιβολή του υψηλότερου ΦΠΑ που ισχύει στο κράτος μέλος προορισμού. Η πρακτική αυτή θα εξασφάλιζε στους προμηθευτές που είναι εγκατεστημένοι σε κράτη μέλη με χαμηλότερους συντελεστές ΦΠΑ αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι εκείνων που είναι εγκατεστημένοι σε κράτη μέλη με υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ και θα είχε ως αποτέλεσμα απώλεια εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς.

20

Δεδομένου ότι είναι δύσκολο να επιβληθεί η εγγραφή στο σύστημα MOSS, υφίσταται ο κίνδυνος προμηθευτές εγκατεστημένοι σε τρίτες χώρες να μην εγγράφονται στα μητρώα ΦΠΑ κανενός κράτους μέλους, προκειμένου να αποφύγουν τη χρέωση και καταβολή του ΦΠΑ επί των υπηρεσιών που παρέχουν. Ακόμη και στις περιπτώσεις που εγγράφονται στα μητρώα ΦΠΑ ενός MSIDE, εξακολουθεί να υπάρχει ο κίνδυνος της δήλωσης ποσών ΦΠΑ χαμηλότερων των πραγματικών ή της μη δήλωσης ΦΠΑ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων του εθνικού προϋπολογισμού και καθιστά ανταγωνιστικότερους τους προμηθευτές που είναι εγκατεστημένοι σε τρίτες χώρες έναντι εκείνων που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ.

21

Η απαλλαγή των αποστολών μικρής αξίας από τον ΦΠΑ και τους δασμούς ενδεχομένως ενθαρρύνει μια άλλη μορφή μη συμμόρφωσης, τη συστηματική δήλωση στις διασαφήσεις εισαγωγής δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής με σκοπό τη φοροδιαφυγή.

22

Η «δέσμη μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο» της ΕΕ, η οποία προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 1η Δεκεμβρίου 2016 και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στα τέλη του 2017, αποσκοπούσε στην επίλυση αυτών των προβλημάτων. Καταρτίστηκε στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά της ΕΕ. Οι πρώτες μεταρρυθμίσεις όσον αφορά τον ΦΠΑ τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2019. Άλλα μέτρα θα τεθούν σε ισχύ το 2021.

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

23

Στο πλαίσιο του ελέγχου αξιολογήσαμε κατά πόσον η Επιτροπή και τα κράτη μέλη ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη όσον αφορά την είσπραξη των ορθών ποσών ΦΠΑ και τελωνειακών δασμών επί των διαδικτυακών συναλλαγών για αγαθά και υπηρεσίες. Ειδικότερα, εξετάσαμε αν:

1. η Επιτροπή έχει θεσπίσει ένα άρτιο ρυθμιστικό και ελεγκτικό πλαίσιο για το ηλεκτρονικό εμπόριο όσον αφορά την είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών, και
2. τα μέτρα ελέγχου των κρατών μελών συμβάλλουν στη διασφάλιση της είσπραξης του συνόλου του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου.

24

Πραγματοποιήσαμε επισκέψεις στις φορολογικές και τελωνειακές αρχές πέντε κρατών μελών: της Γερμανίας, της Ιρλανδίας, των Κάτω Χωρών, της Αυστρίας και της Σουηδίας. Η επιλογή τους έγινε βάσει των εξής κριτηρίων κινδύνου: i) του εκτιμώμενου ύψους των απωλειών εσόδων ΦΠΑ λόγω των απαλλαγών που προβλέπει η νομοθεσία για τις αποστολές μικρής αξίας¹¹· ii) του αριθμού των εγγεγραμμένων εμπόρων στο σύστημα MOSS, ανά κράτος μέλος¹²· και iii) του όγκου των ηλεκτρονικών πωλήσεων που πραγματοποίησαν έμποροι εγγεγραμμένοι στα μητρώα ΦΠΑ ενός κράτους μέλους σε πελάτες σε άλλα κράτη μέλη¹³.

25

Ο λόγος για τον οποίο διενεργήθηκε ο συγκεκριμένος έλεγχος είναι ότι η είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών στο πλαίσιο του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου ενείχε πάντοτε κίνδυνο εμφάνισης παρατυπιών. Ειδικότερα, το ηλεκτρονικό εμπόριο δημιουργεί δυνατότητες κατάχρησης από προμηθευτές εγκατεστημένους εκτός της ΕΕ, σε βάρος των εγκατεστημένων στην ΕΕ εμπόρων. Οι παρατυπίες αυτές έχουν άμεσες επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της μείωσης των τελωνειακών δασμών που εισπράττουν τα κράτη μέλη. Επίσης, επηρεάζουν έμμεσα τις εισφορές τους που βασίζονται στον ΦΠΑ, και τέλος, στρεβλώνουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά.

26

Για τον σκοπό αυτό, εξετάσαμε το σύστημα MOSS, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του 2015. Ελέγξαμε επίσης το σύστημα επιβολής του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών στις διασυνοριακές παραδόσεις αγαθών, όπως καθορίζεται στη νομοθεσία για τον ΦΠΑ και στην τελωνειακή νομοθεσία. Τέλος, εξετάσαμε τις νέες προτάσεις που υπέβαλε η Επιτροπή και τη νομοθεσία που θέσπισε το Συμβούλιο, στο πλαίσιο της «δέσμης μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο» στις 5 Δεκεμβρίου 2017.

27

Ο έλεγχός μας κάλυψε την περίοδο από τις αρχές του 2015 έως το τέλος του 2018. Εξετάσαμε επίσης τον πιθανό αντίκτυπο των νομοθετικών αλλαγών που συνεπάγεται η δέσμη μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο, που θα τεθούν σε ισχύ μετά το τέλος του ελέγχου μας.

28

Ο έλεγχός μας διενεργήθηκε σε δύο στάδια:

1. Πρώτο στάδιο
• προπαρασκευαστικές εργασίες σε επίπεδο Επιτροπής, επισκέψεις και συζητήσεις με μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, την προεδρία του τομέα εργασίας του Eurofisc με εστίαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων, καθώς και με τη βασική ομάδα 2 της ομάδας εργασίας για τον ΦΠΑ των ανώτατων οργάνων ελέγχου (ΑΟΕ) της ΕΕ, με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών και δεδομένων για τις επιτόπιες ελεγκτικές εργασίες στα κράτη μέλη και τη σύγκριση της νομοθεσίας της ΕΕ με διεθνείς βέλτιστες πρακτικές· και
• Έρευνα: κατά την εκτίμηση της βασικής ομάδας 2, το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι εκτεθειμένο στον κίνδυνο απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. Προκειμένου να αποκτήσει συνολική εικόνα της κατάστασης στην ΕΕ, η βασική ομάδα 2 αποφάσισε να διενεργήσει έρευνα μεταξύ όλων των φορολογικών αρχών της ΕΕ. Ως μέρος της βασικής ομάδας 2, αποστείλαμε την εν λόγω έρευνα στις ανωτέρω αρχές τον Νοέμβριο του 2016. Ως έτος αναφοράς για την έρευνα ορίστηκε το 2015. Η έρευνα κάλυψε τόσο το ενωσιακό όσο και το μη ενωσιακό καθεστώς του συστήματος MOSS, καθώς και τις πωλήσεις αγαθών εξ αποστάσεως από χώρες εντός και εκτός της ΕΕ. Είκοσι κράτη μέλη απάντησαν στην έρευνά μας.
2. Δεύτερο στάδιο, επιτόπιες ελεγκτικές εργασίες:
• στην Επιτροπή: αξιολογήσαμε το ειδικό ρυθμιστικό και ελεγκτικό πλαίσιο που έχει θεσπίσει η Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίζεται η εφαρμογή των βέλτιστων διεθνών πρακτικών στον τομέα της είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών, καθώς και των συστάσεων που έχει διατυπώσει το ΕΕΣ σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Εξετάσαμε επίσης τις νομοθετικές προτάσεις που υποβλήθηκαν από την Επιτροπή στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο· και
• στα επιλεγέντα κράτη μέλη, αξιολογήσαμε κατά πόσον: i) οι φορολογικές και τελωνειακές αρχές χρησιμοποιούν τις ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας ώστε να διασφαλίζουν τη διαβίβαση των κατάλληλων πληροφοριών σχετικά με τον ΦΠΑ και τους τελωνειακούς δασμούς· ii) οι έλεγχοι που διενεργούν οι εν λόγω αρχές είναι αποτελεσματικοί· και iii) τα μέτρα είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών είναι αποτελεσματικά. Βασίσαμε την ανάλυσή μας στις απαντήσεις που έδωσαν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της έρευνας σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο, σε συνεντεύξεις με εμπειρογνώμονες από τις φορολογικές και τελωνειακές αρχές των κρατών μελών, και σε αρκετά δείγματα συναλλαγών ηλεκτρονικού εμπορίου.

29

Λεπτομερέστερα στοιχεία σχετικά με την προσέγγιση ελέγχου στο επίπεδο της Επιτροπής και των κρατών μελών παρουσιάζονται στο παράρτημα I και στο παράρτημα II.

Παρατηρήσεις

30

Στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου, τα αγαθά παραδίδονται και οι υπηρεσίες παρέχονται εξ αποστάσεως, και τα κράτη μέλη πρέπει να αντισταθμίσουν την έλλειψη δικαιοδοσίας στις χώρες όπου είναι εγκατεστημένοι οι προμηθευτές με την ανταλλαγή πληροφοριών για τις εν λόγω παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών. Πρέπει επίσης να διενεργούν αποτελεσματικούς ελέγχους με βάση όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες και να επιβάλλουν μέτρα για την είσπραξη των εσόδων από τον ΦΠΑ και τους τελωνειακούς δασμούς στο σύνολό τους.

31

Η Επιτροπή πρέπει να πραγματοποιεί επιθεωρήσεις στις τελωνειακές και φορολογικές αρχές των κρατών μελών και να διεξάγει έρευνες για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Πρέπει επίσης να αναπτύξει ένα άρτιο νομικό πλαίσιο και σύστημα ελέγχου που θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη να καλύπτουν τις ανωτέρω ανάγκες, ενώ θα είναι παράλληλα συνεπή με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Οι ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας δεν αξιοποιούνται πλήρως

Τα κράτη μέλη δεν χρησιμοποιούν τις ρυθμίσεις αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής για την ανταλλαγή πληροφοριών με τρίτες χώρες

32

Οι φορολογικές και τελωνειακές αρχές πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες με άλλες χώρες σχετικά με το διεθνές εμπόριο, ώστε να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις φορολογικές και τελωνειακές διατάξεις και την είσπραξη του συνόλου των εσόδων. Η εν λόγω διοικητική συνεργασία είναι γνωστή ως αμοιβαία διοικητική συνδρομή (ΑΔΣ). Κάθε διεθνής συμφωνία της ΕΕ υπόκειται σε προηγούμενη έγκριση του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 218 της ΣΛΕΕ.

Αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά θέματα

33

Σε προηγούμενη ειδική έκθεσή μας διατυπώσαμε την ακόλουθη σύσταση¹⁴ προς τα κράτη μέλη: «Προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία με τρίτες χώρες και να επιβληθεί η είσπραξη του ΦΠΑ επί των υπηρεσιών και των άυλων αγαθών B2C που παρέχουν οι εν λόγω χώρες στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, τα κράτη μέλη πρέπει:

1. να εξουσιοδοτήσουν την Επιτροπή να διαπραγματευθεί συμφωνίες αμοιβαίας συνδρομής με τις χώρες όπου είναι εγκατεστημένοι οι περισσότεροι πάροχοι διαδικτυακών υπηρεσιών και να υπογράψει αυτές τις συμφωνίες· και
2. όσον αφορά τα κράτη μέλη που ανήκουν στον ΟΟΣΑ, να υπογράψουν και να εφαρμόσουν τη σύμβαση του ΟΟΣΑ σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά θέματα, προκειμένου να ανταλλάσσουν με τις τρίτες χώρες πληροφορίες για τους παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών».

34

Στο πλαίσιο του παρόντος ελέγχου, εξετάσαμε τη συνέχεια που δόθηκε στην προαναφερόμενη σύσταση. Διαπιστώσαμε ότι μέχρι στιγμής έχει συναφθεί μόνο μία διεθνής συμφωνία για τη συνεργασία στον τομέα του ΦΠΑ, η συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Βασιλείου της Νορβηγίας σχετικά με τη διοικητική συνεργασία, την καταπολέμηση της απάτης και την είσπραξη απαιτήσεων στον τομέα του ΦΠΑ¹⁵. Η εν λόγω συμφωνία τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2018.

35

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν πλέον υπογράψει τη σύμβαση του ΟΟΣΑ σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρομή (ΑΔΣ) σε φορολογικά θέματα. Ωστόσο, κανένα από τα 20 κράτη μέλη που απάντησαν στην έρευνα δεν την έχει χρησιμοποιήσει στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ομοίως, τα πέντε κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήσαμε επίσκεψη το 2018 στο πλαίσιο του παρόντος ελέγχου, δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ τη σύμβαση του ΟΟΣΑ σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά θέματα στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε τελωνειακά θέματα

36

Στον τελωνειακό τομέα, δεν υπάρχει σε ισχύ καμία συμφωνία της ΕΕ περί συνεργασίας και αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής με τρίτες χώρες, η οποία να προβλέπει ειδικά διοικητική συνεργασία στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Αυτό δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν συμφωνίες περί ΑΔΣ στον τελωνειακό τομέα, οι οποίες δεν αναφέρονται ρητά στο ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά καλύπτουν γενικώς την πρόληψη, τον εντοπισμό και την πάταξη των παραβάσεων της τελωνειακής νομοθεσίας.

37

Ωστόσο, τα πέντε κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήσαμε επισκέψεις δεν μας παρείχαν παραδείγματα ή αποδεικτικά στοιχεία για τη χρήση αιτημάτων ΑΔΣ σε τελωνειακά θέματα προς τρίτες χώρες στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Είναι απρόθυμα να χρησιμοποιήσουν τις εν λόγω ανταλλαγές πληροφοριών με την Κίνα στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, λόγω της μικρής πιθανότητας να λάβουν απάντηση¹⁶. Χωρίς αυτές τις ανταλλαγές πληροφοριών, οι τελωνειακές αρχές στο κράτος μέλος κατανάλωσης δεν μπορούν να είναι ενήμερες για τις μη δηλούμενες συναλλαγές.

Οι ρυθμίσεις ενδοενωσιακής διοικητικής συνεργασίας δεν αξιοποιούνται πλήρως

38

Τα κράτη μέλη εξαρτώνται από τις πληροφορίες που λαμβάνουν από άλλα κράτη μέλη σχετικά με το ενδοενωσιακό εμπόριο για να μπορούν να εισπράττουν τον ΦΠΑ στην επικράτειά τους. Ανταλλάσσουν αυτές τις πληροφορίες χρησιμοποιώντας τις ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας που προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ¹⁷. Συγκεκριμένα σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο, η νομοθεσία προβλέπει τα ακόλουθα εργαλεία διοικητικής συνεργασίας:

1. το σύστημα MOSS, που αποθηκεύει πληροφορίες σχετικά με τους εγγεγραμμένους εμπόρους και τις υπηρεσίες που δηλώθηκε ότι παρασχέθηκαν στο κράτος μέλος κατανάλωσης·
2. ανταλλαγές πληροφοριών κατόπιν αιτήματος και ανταλλαγές πληροφοριών χωρίς προηγούμενο αίτημα, χρησιμοποιώντας τα τυποποιημένα ηλεκτρονικά έντυπα·
3. έλεγχοι που διενεργούνται ταυτόχρονα σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη (πολυμερείς έλεγχοι) και παρουσία φορολογικών υπαλλήλων σε άλλα κράτη μέλη, προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε έγγραφα που φυλάσσονται εκεί ή να παρακολουθούν έρευνες που είναι σε εξέλιξη· και
4. το αποκεντρωμένο δίκτυο Eurofisc για την ταχεία ανταλλαγή, επεξεργασία και ανάλυση στοχευμένων πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών για τη διασυνοριακή απάτη. Σκοπός του είναι να προάγει και να διευκολύνει την πολυμερή συνεργασία για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. Το δίκτυο λειτουργεί ως πλαίσιο συνεργασίας χωρίς νομική προσωπικότητα.

Το σύστημα της μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (MOSS)

39

Το σύστημα MOSS είναι ένα μέτρο διευκόλυνσης του εμπορίου για τους εμπόρους που παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου εντός της ΕΕ και προς τα κράτη μέλη της ΕΕ. Επομένως, η εγγραφή στο σύστημα MOSS είναι προαιρετική. Οι έμποροι της ΕΕ μπορούν να εγγραφούν στο ενωσιακό καθεστώς του συστήματος MOSS στο κράτος μέλος όπου έχουν την έδρα της επιχείρησής τους ή, σε διαφορετική περίπτωση, στο κράτος μέλος της μόνιμης εγκατάστασής τους¹⁸. Έμποροι εγκατεστημένοι σε τρίτες χώρες μπορούν να εγγραφούν στο μη ενωσιακό καθεστώς στο κράτος μέλος της επιλογής τους. Εάν ένας έμπορος δεν εγγραφεί στο σύστημα MOSS, πρέπει να εγγραφεί στο μητρώο ΦΠΑ κάθε κράτους μέλους όπου είναι εγκατεστημένοι οι καταναλωτές στους οποίους παρέχει υπηρεσίες.

Το σύστημα MOSS διαθέτει άρτια αρχιτεκτονική ΤΠ

40

Όταν οι φορολογικές αρχές των κρατών μελών αντιμετωπίζουν προβλήματα στη χρήση του συστήματος MOSS από άλλα κράτη μέλη, μπορούν να ζητούν βοήθεια στο τηλεφωνικό κέντρο της διαχείρισης υπηρεσιών ΤΠ (ITSM) της ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης. Kάθε φορά που αναφέρεται ένα πρόβλημα στην υπηρεσία χορηγείται ένα κωδικοποιημένο εισιτήριο σε μια βάση δεδομένων που ονομάζεται Synergia. Η ITSM έχει δημιουργήσει έναν πίνακα MOSS, ως εργαλείο παρακολούθησης των δραστηριοτήτων MOSS σε επίπεδο ΕΕ.

41

Όταν ένα κράτος μέλος αποστέλλει εσφαλμένο μήνυμα, ο αποδέκτης απαντά με μήνυμα τεχνικού σφάλματος (ΜΤΣ). Το ΜΤΣ μπορεί να αφορά είτε την ακυρότητα ή τον λανθασμένο μορφότυπο του μηνύματος είτε το γεγονός ότι η αντίστοιχη δήλωση ΦΠΑ ή ο αντίστοιχος αριθμός φορολογικού μητρώου ΦΠΑ δεν είναι γνωστά.

42

Προκειμένου να ελεγχθούν οι επιδόσεις της αρχιτεκτονικής ΤΠ του συστήματος MOSS:

1. αναλύσαμε τις απαντήσεις που έδωσαν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της έρευνάς μας·
2. πραγματοποιήσαμε συνεντεύξεις με το εξειδικευμένο στο σύστημα MOSS προσωπικό ΤΠ των φορολογικών αρχών των κρατών μελών·
3. εξετάσαμε και τα 29 εισιτήρια που είχαν εκδοθεί για αναφερθέντα προβλήματα και περιλαμβάνονταν στον πίνακα MOSS στις 20.11.2017 και σε σχέση με τα οποία το κράτος μέλος που επισκεφθήκαμε είτε ευθυνόταν για το πρόβλημα είτε είχε υποστεί τις συνέπειες·
4. εξετάσαμε, για κάθε κράτος μέλος που επισκεφθήκαμε, δείγμα 10 ΜΤΣ τα οποία απέστειλε και δείγμα 10 ΜΤΣ τα οποία έλαβε.

43

Δεκαεννέα κράτη μέλη απάντησαν στην έρευνα ότι η υποδομή ΤΠ που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αρκετά αξιόπιστη για να εξασφαλίσει τη λειτουργία του συστήματος MOSS, και 16 απάντησαν ότι η υποστήριξη που παρείχε η Επιτροπή κατά τη διάρκεια του προπαρασκευαστικού σταδίου ήταν επαρκής. Οι φορολογικές αρχές των πέντε κρατών μελών που επισκεφθήκαμε συμφώνησαν με αυτές τις απόψεις κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Ωστόσο, τέσσερα κράτη μέλη έκριναν ότι η καθοδήγηση ήταν ανεπαρκής. Ένα από αυτά επισήμανε τις διαφορές στην ερμηνεία των «λειτουργικών και τεχνικών προδιαγραφών», κάτι που επιβεβαιώθηκε και από άλλο κράτος μέλος κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας.

44

Οι φορολογικές αρχές των Κάτω Χωρών θεωρούν ότι είναι υπερβολικά μεγάλος ο αριθμός τόσο των συμμετεχόντων στο σύστημα MOSS όσο και των τεχνικών προδιαγραφών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ενεργούν προορατικά στη διαχείριση των εξαιρέσεων και των σημάτων κρατών μελών ή εμπόρων. Σύμφωνα με τις αυστριακές φορολογικές αρχές, το σύστημα λειτουργεί καλύτερα από το 2017 και μετά, και η συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών ΤΠ των κρατών μελών είναι ομαλή. Ωστόσο, θεωρούν ότι τα κράτη μέλη δεν θα είναι έτοιμα για τη θέση σε λειτουργία της νέας μονοαπευθυντικής θυρίδας έως το 2021.

Το σύστημα MOSS αποθηκεύει πληροφορίες σχετικά με τους εγγεγραμμένους εμπόρους και τις δηλωθείσες παροχές υπηρεσιών τους στο κράτος μέλος κατανάλωσης

45

Η νομοθεσία της ΕΕ για τη διοικητική συνεργασία προβλέπει την αποθήκευση και την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την έναρξη, τις μεταβολές και τη διακοπή των δραστηριοτήτων κάθε εμπόρου που είναι εγγεγραμμένος στο σύστημα MOSS, καθώς και τη διαβίβαση, από το MSIDE στο MSCON, πληροφοριών σχετικά με τις παροχές υπηρεσιών που αναφέρονται στη δήλωση ΦΠΑ του εμπόρου¹⁹.

46

Προκειμένου να εξακριβώσουμε με ποιον τρόπο τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την έγκαιρη διαβίβαση ορθών πληροφοριών στο πλαίσιο του συστήματος MOSS στο κράτος μέλος κατανάλωσης: i) εξετάσαμε τις απαντήσεις που έδωσαν τα κράτη μέλη στα ερωτήματα της έρευνάς μας· ii) πραγματοποιήσαμε συνεντεύξεις με προσωπικό εξειδικευμένο στο σύστημα MOSS στα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε· και iii) ελέγξαμε πέντε δείγματα συναλλαγών που σχετίζονται με το σύστημα MOSS.

47

Δεκατρία κράτη μέλη απάντησαν ότι οι έμποροι δεν αντιμετωπίζουν καμία δυσκολία στον προσδιορισμό του συντελεστή που πρέπει να εφαρμοστεί, πέντε ανέφεραν ορισμένες δυσκολίες και δύο κράτη μέλη δεν απάντησαν στην ερώτηση αυτή. Από τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις, οι Κάτω Χώρες, ως MSIDE, στέλνουν ένα μήνυμα σφάλματος στον έμπορο στην περίπτωση που ο υπολογισμός των ποσών του ΦΠΑ που περιλαμβάνονται στις δηλώσεις είναι εσφαλμένος. Στη Σουηδία, στη δήλωση ΦΠΑ περιλαμβάνονται οι συντελεστές ΦΠΑ σε όλα τα κράτη μέλη και διενεργούνται έλεγχοι συνέπειας μεταξύ των δηλωθέντων ποσών και των εφαρμοσθέντων συντελεστών ΦΠΑ.

48

Η Αυστρία ανέφερε ότι, όταν ένας έμπορος εισάγει λανθασμένο συντελεστή ΦΠΑ ή ποσό ΦΠΑ, λαμβάνει ειδοποίηση από το αυστριακό σύστημα MOSS. Εντούτοις, εξακολουθεί να είναι δυνατή η υποβολή δήλωσης ΦΠΑ με τον λανθασμένο συντελεστή ή το λανθασμένο ποσό. Το σύστημα δεν εμποδίζει την πραγματοποίηση της πληρωμής εάν ο συντελεστής είναι λανθασμένος, αλλά απλώς αποστέλλει υπενθύμιση για διόρθωση. Η Αυστρία θεωρεί ότι το σύστημα δεν πρέπει να επιτρέπει στους εμπόρους να εισάγουν λανθασμένο συντελεστή ΦΠΑ.

49

Για τον προσδιορισμό του τόπου όπου βρίσκεται ο καταναλωτής των υπηρεσιών, η νομοθεσία της ΕΕ καθορίζει διάφορα τεκμήρια. Όταν τα εν λόγω τεκμήρια δεν ισχύουν, ο προμηθευτής οφείλει να τηρεί δύο²⁰ μη αντιφατικά αποδεικτικά στοιχεία, π.χ. διεύθυνση τιμολόγησης ή διεύθυνση πρωτοκόλλου διαδικτύου (IP) ή τραπεζικά στοιχεία, προκειμένου να μπορεί να αποδείξει πού βρίσκεται ο καταναλωτής.

50

Σύμφωνα με τις απαντήσεις στην έρευνα, δεκατρία κράτη μέλη δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον προσδιορισμό του τόπου όπου βρίσκεται ο καταναλωτής και οι έμποροι που είναι εγγεγραμμένοι στο σύστημα MOSS δεν τους έχουν αναφέρει δυσκολίες. Τρία κράτη μέλη ανέφεραν ορισμένα προβλήματα. Ένα άλλο κράτος μέλος δήλωσε ότι χρησιμοποιεί, επί του παρόντος, μόνο ένα αποδεικτικό στοιχείο για τον προσδιορισμό του τόπου κατανάλωσης. Ένα κράτος μέλος ανέφερε σημαντικά προβλήματα και τα υπόλοιπα δύο δεν απάντησαν στην ερώτηση αυτή.

51

Από τα πέντε κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, μόνον η Αυστρία ανέφερε ότι δεν είναι πάντοτε δυνατό να εξακριβωθεί αν ο τόπος κατανάλωσης είναι ο πραγματικός ή ο ορθός και ότι οι αρμόδιες αρχές μπορούν να στηρίζονται μόνο στη διεύθυνση IP.

52

Σε όλα τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, εξετάσαμε δείγμα 10 εγγραφών στο σύστημα MOSS, 10 δηλώσεων, 10 διορθώσεων στις δηλώσεις, 10 διαγραφών και 10 αποκλεισμών τόσο για το ενωσιακό όσο και για το μη ενωσιακό καθεστώς. Τα πλήρη αποτελέσματα του ελέγχου του δείγματος παρατίθενται στο παράρτημα III.

Η χρήση των ανταλλαγών πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών είναι ανεπαρκής

53

Στην ενωσιακή νομοθεσία προβλέπονται δύο είδη ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τη διοικητική συνεργασία: οι ανταλλαγές πληροφοριών κατόπιν αιτήματος και οι ανταλλαγές πληροφοριών χωρίς προηγούμενο αίτημα. Στην τελευταία περίπτωση, η επικοινωνία μπορεί να είναι αυτόματη (π.χ. αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με σύστημα MOSS, για τις οποίες έγινε λόγος στην προηγούμενη ενότητα), ή αυθόρμητη²¹.

54

Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται οι ανταλλαγές πληροφοριών στο πλαίσιο της διοικητικής συνεργασίας σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι οποίες διαπιστώσαμε ότι πραγματοποιήθηκαν στα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, από το 2015 μέχρι τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα δεδομένα.

55

Διαπιστώσαμε ότι υπήρχε ο κίνδυνος τα δεδομένα αυτά να μην είναι πλήρη, διότι:

1. τα ηλεκτρονικά έντυπα που χρησιμοποιούνται για την αυθόρμητη ανταλλαγή πληροφοριών δεν περιλαμβάνουν τετραγωνίδιο προς σημείωση, με το οποίο να δηλώνεται ότι οι πληροφορίες που ανταλλάσσονται αφορούν το καθεστώς πώλησης εξ αποστάσεως·
2. τα κράτη μέλη δεν τηρούν χωριστά αρχεία των ηλεκτρονικών εντύπων που αφορούν το ηλεκτρονικό εμπόριο· και
3. τα κεντρικά γραφεία διασύνδεσης των κρατών μελών για τη διοικητική συνεργασία δεν διαθέτουν χωριστή λειτουργία συντονισμού για το σύστημα MOSS ή/και για τις πωλήσεις εξ αποστάσεως.

56

Στον πίνακα 2 παρουσιάζονται οι ανταλλαγές πληροφοριών στο πλαίσιο της διοικητικής συνεργασίας στα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε το 2016, ανεξάρτητα από το εάν είναι σχετικές με το ηλεκτρονικό εμπόριο ή όχι.

57

Από τους πίνακες αυτούς προκύπτει ότι η χρήση των ανταλλαγών πληροφοριών, είτε κατόπιν αιτήματος είτε αυθόρμητα, στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, εξακολουθεί να είναι περιορισμένη.

58

Οι ανταλλαγές πληροφοριών κατόπιν αιτήματος θα πρέπει να πραγματοποιούνται το αργότερο εντός τριών μηνών από την παραλαβή του, εκτός εάν η αρχή στην οποία υποβάλλεται το αίτημα διαθέτει ήδη αυτές τις πληροφορίες, οπότε η προθεσμία μειώνεται σε ένα μήνα²².

59

Προκειμένου να εξακριβώσουμε την αποδοτικότητα αυτών των ανταλλαγών πληροφοριών, εξετάσαμε αυτές που παρουσιάζονται στον πίνακα 1. Όταν ο πληθυσμός των ανταλλαγών πληροφοριών (κατόπιν αιτήματος ή αυθόρμητα), που απεστάλησαν ή ελήφθησαν, υπερέβαινε τις 10, επιλέγαμε τυχαία 10 στοιχεία. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, εξετάσαμε το σύνολο του πληθυσμού. Διαπιστώσαμε τα εξής:

1. Επί των 56 ελεγχθέντων στοιχείων του δείγματος, σε 25 περιπτώσεις σημειώθηκαν καθυστερήσεις στις ανταλλαγές πληροφοριών κατόπιν αιτήματος. Σε 16 από τις εν λόγω 25 καθυστερημένες ανταλλαγές πληροφοριών, τα κράτη μέλη δεν ενημέρωσαν τους ομολόγους τους για την αδυναμία τους να τηρήσουν την προθεσμία απάντησης, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού αριθ. 904/2010.
2. Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν συχνότερα τις ανταλλαγές πληροφοριών, είτε κατόπιν αιτήματος είτε αυθόρμητα, για τις ενδοενωσιακές εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών από ό,τι για τις συναλλαγές που σχετίζονται με το σύστημα MOSS.

Οι πολυμερείς έλεγχοι δεν είναι αποτελεσματικοί

60

Δύο ή περισσότερα κράτη μέλη μπορούν να συμφωνήσουν να διενεργούν συντονισμένους ελέγχους της φορολογικής υποχρέωσης ενός ή περισσότερων συνδεδεμένων εμπόρων, όταν θεωρούν ότι οι έλεγχοι αυτοί είναι αποτελεσματικότεροι από τους ελέγχους που διενεργεί ένα μόνο κράτος μέλος²³.

61

Σύμφωνα με την Επιτροπή, από το 2014 έχουν διενεργηθεί 284 πολυμερείς έλεγχοι, εκ των οποίων έξι μπορεί να θεωρηθεί ότι σχετίζονται ειδικότερα με το ηλεκτρονικό εμπόριο (συμπεριλαμβανομένων των πτυχών του ΦΠΑ και των άμεσων φόρων).

62

Εξετάσαμε τους εν λόγω πολυμερείς ελέγχους κατά τη διάρκεια των επισκέψεων ελέγχου μας στα κράτη μέλη, και μετρήσαμε την αποτελεσματικότητά τους βάσει των εκδοθεισών συμπληρωματικών πράξεων επιβολής ΦΠΑ. Διαπιστώσαμε ότι τρεις από αυτούς βρίσκονται σε εξέλιξη, και ο ένας αποδείχθηκε ιδιαιτέρως επιτυχής από την άποψη της έκδοσης συμπληρωματικών πράξεων επιβολής ΦΠΑ. Ωστόσο, διαπιστώσαμε επίσης ότι, σε δύο περιπτώσεις, το MSIDE αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πολυμερή έλεγχο. Ένα από τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε δήλωσε ότι είναι σχεδόν αδύνατο να προσδιοριστεί η ορθή φορολογική βάση χωρίς τη συμμετοχή του MSIDE.

63

Ομοίως, τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε δεν έχουν διενεργήσει ποτέ κοινούς ελέγχους στο πλαίσιο της σύμβασης του ΟΟΣΑ περί αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής σε φορολογικά θέματα²⁴.

64

Στις 2 Οκτωβρίου 2018, το Συμβούλιο ενέκρινε τροποποίηση²⁵ του κανονισμού αριθ. 904/2010, η οποία προβλέπει²⁶ τη δυνατότητα των φορολογικών αρχών των κρατών μελών να διενεργούν κοινούς ελέγχους. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, εάν τουλάχιστον δύο κράτη μέλη υποβάλλουν κοινή αιτιολογημένη αίτηση στο MSIDE περιέχουσα ενδείξεις ή αποδείξεις για κινδύνους φοροδιαφυγής όσον αφορά τον ΦΠΑ, η αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση δεν μπορεί να αρνηθεί (με ορισμένες εξαιρέσεις) τη συμμετοχή της στον έλεγχο.

Τα κράτη μέλη δεν θεωρούν χρήσιμες τις ανταλλαγές πληροφοριών μέσω του Eurofisc

65

Το Eurofisc είναι ένα αποκεντρωμένο δίκτυο υπαλλήλων από τις φορολογικές και τελωνειακές διοικήσεις των κρατών μελών για την ταχεία ανταλλαγή, καθώς και την από κοινού επεξεργασία και ανάλυση, στοχευμένων πληροφοριών σχετικά με επιχειρήσεις και συναλλαγές που εγείρουν υπόνοιες απάτης.

66

Τον Απρίλιο του 2016, η ολομέλεια του Eurofisc ενέκρινε τη δημιουργία του νέου τομέα εργασίας αριθ. 5 (WF5) του Eurofisc. Επί του παρόντος, αυτός αριθμεί 24 συμμετέχοντες και τρεις παρατηρητές.

67

Ένας από τους στόχους του WF5 για το 2017 ήταν να αρχίσει η ανταλλαγή επιχειρησιακών δεδομένων. Τα κράτη μέλη έχουν συμφωνήσει σε δύο επίπεδα ανατροφοδότησης. Στο πρώτο επίπεδο, οι παρατηρήσεις πρέπει να διαβιβάζονται, ει δυνατόν, εντός ενός μήνα. Στο δεύτερο επίπεδο, η ανατροφοδότηση αναμένεται μετά την ολοκλήρωση της έρευνας, ώστε ο αποστολέας των πληροφοριών να είναι σε θέση να γνωρίζει τη χρησιμότητα των πληροφοριών που παρέχει.

68

Διαπιστώσαμε ότι, όταν άρχισε η λειτουργία του συστήματος, τον Δεκέμβριο του 2017, τέσσερα κράτη μέλη μοιράστηκαν με τους ομολόγους τους έναν κατάλογο με 480 ειδοποιήσεις για ενδεχόμενη απάτη. Ωστόσο, τα κράτη μέλη παρείχαν ανατροφοδότηση μόνον για μία από αυτές τις 480 περιπτώσεις. Τα κράτη μέλη θεωρούν ότι οι ειδοποιήσεις που ανταλλάσσονται μέσω του WF5 του Eurofisc, στην εν λόγω βάση δεδομένων κινδύνου, δεν είναι καλά στοχευμένες, δεν είναι χρήσιμες ή δεν είναι αποτελεσματικές.

69

Επίσης, τα κράτη μέλη ανταλλάσσουν πληροφορίες και εκδίδουν μηνύματα έγκαιρης προειδοποίησης σχετικά με τάσεις όσον αφορά την απάτη και συγκεκριμένους μηχανισμούς απάτης. Διαπιστώσαμε ότι τα κράτη μέλη έχουν ανταλλάξει τέτοιου είδους πληροφορίες σε τρεις περιπτώσεις και, σε μία από αυτές, οι πληροφορίες αποδείχθηκαν εξαιρετικά χρήσιμες για τις φορολογικές αρχές του κράτους μέλους που τις έλαβε, το οποίο παρείχε ανατροφοδότηση εντός ενός μήνα.

Έλλειψη αποτελεσματικών ελέγχων στον τομέα του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου

70

Τα κράτη μέλη είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνα για την εφαρμογή του συστήματος ελέγχου, προκειμένου να διασφαλίζεται η εγγραφή των εμπόρων του ενωσιακού και του μη ενωσιακού καθεστώτος στο σύστημα MOSS. Επιπλέον, κάθε κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για τη θέσπιση του εθνικού πλαισίου διαχείρισης κινδύνου για τους ελέγχους σχετικά με τις πωλήσεις εξ αποστάσεως. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει κοινό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ, οι διαφορετικές προσεγγίσεις που ακολουθούν τα διάφορα κράτη μέλη μπορούν να οδηγήσουν σε στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά.

Oι δραστηριότητες ελέγχου των φορολογικών αρχών σχετικά με το σύστημα MOSS εμφανίζουν αδυναμίες

71

Διαπιστώσαμε ότι οι φορολογικές αρχές δεν τεκμηρίωναν πάντοτε τους ελέγχους σχετικά με τις εγγραφές των εμπόρων. Οι έλεγχοι αυτοί ήταν περισσότερο εξαντλητικοί όσον αφορά τους εμπόρους του ενωσιακού καθεστώτος σε σύγκριση με τους αντίστοιχους ελέγχους για τους εμπόρους του μη ενωσιακού καθεστώτος. Εντοπίσαμε αδυναμίες κατά τους ελέγχους των εγγραφών στο μη ενωσιακό καθεστώς στο 80 % σχεδόν των περιπτώσεων που εξετάσαμε και, κατά την εξέταση των δειγμάτων των διαγραφών και των αποκλεισμών, εντοπίσαμε δύο περιπτώσεις διπλής εγγραφής στο μη ενωσιακό καθεστώς. Ως εκ τούτου, δεν εξασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τους εμπόρους που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ.

72

Στο πλαίσιο της έρευνας, ρωτήσαμε τα κράτη μέλη αν το 2015 είχαν πραγματοποιήσει, ως MSIDE, ελέγχους σε εμπόρους που είχαν εγγραφεί στο σύστημα MOSS. Μόνον επτά κράτη μέλη απάντησαν ότι είχαν πραγματοποιήσει τέτοιου είδους ελέγχους, και ένα από αυτά δήλωσε ότι τους πραγματοποίησε κατά την εγγραφή. Τα άλλα κράτη μέλη απάντησαν είτε ότι δεν διενήργησαν ελέγχους (εννέα) είτε ότι δεν διέθεταν σχετικά στατιστικά στοιχεία (τέσσερα).

73

Όσον αφορά τους ελέγχους ως MSCON, οκτώ κράτη μέλη απάντησαν ότι είχαν πραγματοποιήσει τέτοιου είδους ελέγχους, εννέα ότι δεν είχαν διενεργήσει κανέναν τέτοιον έλεγχο, και τρία δεν διέθεταν σχετικά στατιστικά στοιχεία.

74

Στο γράφημα 2 παρουσιάζεται ο αριθμός των ελέγχων σχετικά με το σύστημα MOSS που διενεργήθηκαν στα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, τόσο για το ενωσιακό όσο και για το μη ενωσιακό καθεστώς, από το 2015 έως και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.

75

Εξετάσαμε τους ελέγχους σχετικά με το σύστημα MOSS που αναφέρονται στο γράφημα 2 και διαπιστώσαμε τα εξής:

1. Μόνον οι Κάτω Χώρες χρησιμοποιούν τον τυποποιημένο φάκελο ελέγχου για τους ελέγχους σχετικά με το σύστημα MOSS (SAF-MOSS), προκειμένου να ζητήσουν στοιχεία από τους εμπόρους που είναι εγγεγραμμένοι σε αυτό.
2. Ο έλεγχος ολοκληρώθηκε με την είσπραξη του ΦΠΑ, στο πλαίσιο των συμπληρωματικών πράξεων επιβολής ΦΠΑ, στις περιπτώσεις τριών μόνο από τους εξετασθέντες φακέλους.
3. Η Επιτροπή έχει διατυπώσει συστάσεις²⁷ για τον τρόπο συντονισμού των ελέγχων του συστήματος MOSS, και τα κράτη μέλη έχουν εγκρίνει τις κατευθυντήριες οδηγίες που κατήρτισε η «ομάδα έργου Fiscalis αριθ. 86», όσον αφορά τον έλεγχο και τις δικλίδες ελέγχου του συστήματος MOSS. Ωστόσο, οι εν λόγω κατευθυντήριες οδηγίες δεν είναι νομικά δεσμευτικές και τα κράτη μέλη δύνανται να ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις.

76

Διαπιστώσαμε ότι η δραστηριότητα ελέγχου σχετικά με το σύστημα MOSS είναι πολύ περιορισμένη στην περίπτωση του ενωσιακού καθεστώτος και σχεδόν ανύπαρκτη στην περίπτωση του μη ενωσιακού καθεστώτος. Αυτή η δραστηριότητα ελέγχου δεν είναι αποτελεσματική όσον αφορά την είσπραξη του ΦΠΑ. Επιπλέον, οι φορολογικές αρχές των Κάτω Χωρών δήλωσαν ότι, ως MSCON, έχουν τεράστιο όγκο εκκρεμών ελέγχων σχετικά με τις διορθώσεις των δηλώσεων ΦΠΑ.

Οι φορολογικές αρχές δεν διενεργούν αποτελεσματικούς ελέγχους σχετικά με τις ενδοενωσιακές εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών

77

Τα περισσότερα κράτη μέλη χρησιμοποιούν εργαλεία ιστοσυγκομιδής (web scraping) ή πληροφορίες τρίτων για να εντοπίσουν εμπόρους οι οποίοι θα έπρεπε να είναι εγγεγραμμένοι στην επικράτειά τους επειδή έχουν υπερβεί το κατώτατο όριο (βλέπε σημείο 09). Ωστόσο, δεν χρησιμοποιούν τις πληροφορίες αυτές για να εντοπίσουν εμπόρους που θα έπρεπε να είναι εγγεγραμμένοι σε άλλο κράτος μέλος.

78

Δύο από τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε ανέφεραν επίσης ότι είναι δύσκολος ο έλεγχος προμηθευτών από άλλα κράτη μέλη, οι οποίοι θα έπρεπε να εγγραφούν σε αυτά επειδή έχουν υπερβεί το κατώτατο όριο για τις πωλήσεις εξ αποστάσεως.

79

Παραδείγματος χάριν, ένας προμηθευτής εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος ή μια ηλεκτρονική αγορά μπορεί να υποχρεώσει τους ιδιώτες πελάτες να συμβληθούν με μεσάζοντα στο κράτος μέλος τους, ο οποίος αναλαμβάνει την παράδοση των αγαθών στο κράτος μέλος κατανάλωσης. Αυτό δημιουργεί μια τεχνητή κατάσταση, στο πλαίσιο της οποίας ο προμηθευτής φαίνεται ότι παρέδωσε τα αγαθά στον ενδιάμεσο που είναι εγκατεστημένος στην ίδια χώρα και όχι ότι πραγματοποίησε πώληση εξ αποστάσεως στο κράτος μέλος κατανάλωσης, αποφεύγοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την υποχρέωση εγγραφής του εκεί.

80

Από τα 62 δείγματα ανταλλαγών πληροφοριών (κατόπιν αιτήματος ή χωρίς προηγούμενο αίτημα) που εξετάσαμε σχετικά με εξ αποστάσεως πωλήσεις, 53 έλαβαν χώρα στο πλαίσιο ελέγχου. Εντοπίσαμε 13 παραδείγματα ουσιαστικών αποτελεσμάτων όσον αφορά την είσπραξη του ΦΠΑ.

Οι τελωνειακές αρχές της ΕΕ δεν μπορούν να εμποδίσουν την κατάχρηση της δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται αποστολές μικρής αξίας στις περιπτώσεις των εμπορευμάτων που εισάγονται από τρίτες χώρες

81

Οι B2C παραδόσεις αγαθών που αγοράζονται από τρίτες χώρες απαλλάσσονται από την καταβολή ΦΠΑ, ως αποστολές μικρής αξίας, όταν η αξία τους δεν υπερβαίνει το κατώτατο όριο των 22 ευρώ²⁸. Επιπλέον, όταν η πραγματική αξία²⁹ των αγαθών δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ δεν εισπράττονται δασμοί. Τα δώρα που αποστέλλονται από έναν ιδιώτη σε άλλο (P2P) απαλλάσσονται από τους δασμούς και τον ΦΠΑ όταν η αξία τους δεν υπερβαίνει τα 45 ευρώ (βλέπε πίνακα 3).

82

Οι εν λόγω δασμολογικές απαλλαγές που εφαρμόζονται στις αποστολές μικρής αξίας (LVCR) μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κατάχρησης μέσω: i) δήλωσης δασμολογητέας αξίας των αγαθών χαμηλότερης της πραγματικής, καθώς και χαμηλότερης των κατώτατων ορίων απαλλαγής από τον ΦΠΑ ή/και τους τελωνειακούς δασμούς· ii) κατάτμησης των αποστολών ώστε η κάθε μία να μην υπερβαίνει το ανώτατο όριο· iii) εισαγωγής εμπορικών αποστολών που δηλώνονται ως δώρα ή αγαθών που δεν είναι επιλέξιμα για τη χορήγηση της απαλλαγής.

83

Η εισαγωγή των αγαθών μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την αγορά τους από τον καταναλωτή στο διαδίκτυο. Σε αυτήν την περίπτωση, εισάγονται είτε μέσω υπηρεσιών ταχυδρομείου είτε μέσω υπηρεσιών ταχυμεταφοράς. Οι τελωνειακές αρχές είναι τελικά υπεύθυνες για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης των εμπόρων με το καθεστώς LVCR. Είναι επίσης υπεύθυνες για την ανάπτυξη των δικών τους πλαισίων διαχείρισης κινδύνου για τον έλεγχο των εισαγωγών αυτών.

Αδυναμίες στα συστήματα ηλεκτρονικού εκτελωνισμού των κρατών μελών

84

Προκειμένου να εξακριβώσουμε κατά πόσον τα συστήματα ηλεκτρονικού εκτελωνισμού των κρατών μελών είναι σε θέση να προλαμβάνουν καταχρήσεις του καθεστώτος LVCR, διενεργήσαμε δοκιμές στο περιβάλλον δοκιμών του συστήματος ηλεκτρονικού εκτελωνισμού σε τέσσερα από τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε. Επιλέξαμε επίσης, σε κάθε ένα από τα πέντε κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, στοχευμένο δείγμα 15 εισαγωγών που πραγματοποίησαν ταχυδρομικές υπηρεσίες και άλλο δείγμα 15 εισαγωγών που πραγματοποίησαν υπηρεσίες ταχυμεταφοράς.

85

Όλα τα συστήματα ηλεκτρονικού εκτελωνισμού των κρατών μελών που επισκεφθήκαμε έκαναν δεκτές διασαφήσεις που δεν ήταν επιλέξιμες για απαλλαγές στο πλαίσιο του καθεστώτος LVCR. Με την εξαίρεση της Αυστρίας, τα συστήματα ηλεκτρονικού εκτελωνισμού των άλλων τεσσάρων κρατών μελών που επισκεφθήκαμε έκαναν δεκτές διασαφήσεις εισαγωγής που ζητούσαν δασμολογική απαλλαγή για αποστολές B2C, ακόμη και στην περίπτωση που η δηλωθείσα πραγματική αξία ήταν μεγαλύτερη από 150 ευρώ³⁰, ή για δώρα με δηλωθείσα αξία υψηλότερη των 45 ευρώ³¹. Στην Αυστρία, το σύστημα ηλεκτρονικού εκτελωνισμού έκανε δεκτές διασαφήσεις εισαγωγής με τις οποίες ζητείτο δασμολογική απαλλαγή για αποστολές B2C, μολονότι το δηλωθέν προϊόν ήταν οινοπνευματώδες³².

86

Τα αποτελέσματα του ελέγχου των δειγμάτων παρουσιάζονται στο γράφημα 3.

87

Στην ειδική έκθεση αριθ. 19/2017, διατυπώσαμε προς τα κράτη μέλη τη σύσταση³³:

«…

β) να θεσπίσουν αμελλητί ελέγχους στα ηλεκτρονικά συστήματα εκτελωνισμού εμπορευμάτων, με σκοπό την απόρριψη δηλώσεων εισαγωγής με τις οποίες ζητείται δασμολογική απαλλαγή για αποστολές μικρής αξίας, σχετικά με εμπορεύματα με δηλωθείσα πραγματική αξία μεγαλύτερη των 150 ευρώ ή για εμπορικές αποστολές (B2C) που δηλώθηκαν ως δώρα (P2P)·

γ) να επαληθεύουν εκ των υστέρων τη συμμόρφωση των εμπόρων με τους κανόνες για τη δασμολογική απαλλαγή για αποστολές μικρής αξίας, συμπεριλαμβανομένων των εγκεκριμένων οικονομικών φορέων (ΕΟΦ)·

δ) να καταρτίσουν σχέδια έρευνας για την αντιμετώπιση της κατάχρησης αυτών των απαλλαγών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου με τρίτες χώρες.»

88

Κανένα από τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε δεν υλοποίησε τις συστάσεις β) και δ). Τα κράτη μέλη διενεργούν κατασταλτικούς ελέγχους για την επαλήθευση της συμμόρφωσης των εμπόρων με τους κανόνες για το LVCR, αλλά δεν απέτρεψαν τις καταχρήσεις που εντοπίσαμε στα δείγματα, που παρουσιάζονται στο γράφημα 3. Ως εκ τούτου, τα συστήματα ηλεκτρονικού εκτελωνισμού δεν είναι σε θέση να εμποδίσουν την εισαγωγή αγαθών που δεν είναι επιλέξιμα για απαλλαγή στο πλαίσιο του καθεστώτος LVCR, και η αδυναμία αυτή δεν αντισταθμίζεται από τους κατασταλτικούς ελέγχους και τα σχέδια έρευνας.

Ορισμένοι ΕΟΦ καταχράστηκαν το καθεστώς της δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται στις αποστολές μικρής αξίας

89

Σύμφωνα με την τελωνειακή νομοθεσία³⁴, ένας ΕΟΦ πρέπει να διαθέτει εσωτερικές δικλίδες ελέγχου με τις οποίες να μπορεί να αποτρέπει και να εντοπίζει τις παράνομες ή παράτυπες συναλλαγές. Επιπλέον, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες για τους ΕΟΦ, κάθε παρατυπία στη διοίκηση της επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων των τελωνειακών παραβάσεων μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι το σύστημα εσωτερικών δικλίδων ελέγχου δεν είναι αποτελεσματικό. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε τελωνειακή παράβαση πρέπει πάντοτε να ελέγχεται επίσης και υπό αυτό το πρίσμα, προκειμένου να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση του συστήματος εσωτερικών δικλίδων ελέγχου και, ως εκ τούτου, να αποφευχθεί η επανάληψη της παράβασης³⁵.

90

Εξετάσαμε 75 διασαφήσεις εισαγωγής που περιλαμβάνονταν στα δείγματά μας (15 ανά κράτος μέλος που επισκεφθήκαμε), οι οποίες υποβλήθηκαν από ταχυδρομικές υπηρεσίες. Διαπιστώσαμε ότι στις 35 εκ των 75 υπήρχε κατάχρηση του καθεστώτος LVCR. Σε οκτώ από τις 35 περιπτώσεις, ο διασαφιστής ήταν ένας συγκεκριμένος ΕΟΦ. Εξετάσαμε επίσης 75 διασαφήσεις εισαγωγής που υποβλήθηκαν από υπηρεσίες ταχυμεταφοράς. Διαπιστώσαμε ότι στις 28 εξ αυτών υπήρχε κατάχρηση του καθεστώτος LVCR. Στις 21 από τις εν λόγω 28 περιπτώσεις, είτε ο διασαφιστής είτε ο τελωνειακός αντιπρόσωπος ήταν ΕΟΦ.

91

Οι υπηρεσίες ταχυμεταφοράς με την ιδιότητα του ΕΟΦ, οι οποίες υπέβαλαν τις παράνομες διασαφήσεις εισαγωγής που εντοπίστηκαν στο δείγμα, θα έπρεπε να διαθέτουν εσωτερικές δικλίδες ελέγχου προκειμένου να αποφεύγονται τέτοια φαινόμενα. Οι συγκεκριμένοι ΕΟΦ υπέβαλαν αίτηση απαλλαγής από τον ΦΠΑ ή δασμολογικής ατέλειας για μη επιλέξιμα προϊόντα.

Η Επιτροπή δεν πραγματοποιεί επαρκείς ελέγχους και παρακολούθηση

92

Όπως αναφέραμε³⁶ στην ειδική έκθεση αριθ. 19/2017 «οι τελωνειακές αρχές υποχρεούνται να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους, οι οποίες αφορούν όχι μόνο τους εντοπιζόμενους κινδύνους, αλλά και απειλές που συνιστούν αυξημένο κίνδυνο σε άλλα σημεία της Ένωσης, χρησιμοποιώντας το έντυπο πληροφοριών για τους κινδύνους (RIF)».

93

Η Επιτροπή δημιούργησε ένα RIF για την αντιμετώπιση των παρατυπιών που αφορούσαν τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική, την εσφαλμένη κατάταξη, τον ΦΠΑ, κ.λπ. Το RIF έχει συμπεριληφθεί στο πλαίσιο του συστήματος διαχείρισης τελωνειακών κινδύνων (CRMS) και διατίθεται στα κράτη μέλη που αποφάσισαν να συμπεριλάβουν σχετικές πληροφορίες στο πλαίσιο του εθνικού συστήματος διαχείρισης κινδύνου.

94

Σύμφωνα με την Επιτροπή, με μια γρήγορη αναζήτηση στο σύστημα CRMS RIF που εκδόθηκαν το 2016 και το 2017 τα οποία περιλαμβάνουν μία λέξη σχετική με το ηλεκτρονικό εμπόριο, τις ταχυδρομικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες ταχυμεταφοράς, εντοπίστηκαν 530 RIF τα οποία είχαν συμπληρώσει τα κράτη μέλη.

95

Η Επιτροπή έχει δημιουργήσει κοινά πρότυπα και κριτήρια για τους κινδύνους που έχουν επιπτώσεις στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της (κριτήρια χρηματοοικονομικών κινδύνων - ΚΧΚ). Τα κράτη μέλη πρέπει να θέσουν ηλεκτρονικά σε εφαρμογή αυτά τα ΚΧΚ έως το τέλος Μαΐου του 2019. Τα ΚΧΚ ανταποκρίνονται, τουλάχιστον εν μέρει, στις προηγούμενες συστάσεις του ΕΕΣ.

96

Με βάση τις απαντήσεις της Επιτροπής στο ερωτηματολόγιό μας, διαπιστώσαμε ότι, στο πλαίσιο των προκλήσεων σχετικά με τον ΦΠΑ που αντιμετωπίζει ο τομέας του ηλεκτρονικού εμπορίου, η Επιτροπή δεν διενεργεί επιθεωρήσεις ή επισκέψεις παρακολούθησης στα κράτη μέλη, πέραν των επιθεωρήσεων σχετικά με τους υπολογισμούς των εναρμονισμένων βάσεων ΦΠΑ των κρατών μελών για τους σκοπούς των ιδίων πόρων. Η Επιτροπή δεν παρακολουθεί τις ενδοενωσιακές εξ αποστάσεως πωλήσεις, ούτε έχει παρακολουθήσει τη λειτουργία του συστήματος MOSS στα κράτη μέλη από την έναρξη εφαρμογής του, την 1.1.2015.

97

Εντούτοις, η Επιτροπή έχει διεξαγάγει εκστρατείες ενημέρωσης για τη βελτίωση της συμμόρφωσης των εμπόρων τρίτων χωρών με το μη ενωσιακό καθεστώς του συστήματος MOSS σχετικά με τον ΦΠΑ.

98

Από τις αρχές του 2015, η Επιτροπή δεν έχει πραγματοποιήσει επιθεωρήσεις των παραδοσιακών ιδίων πόρων³⁷, όσον αφορά τη συμμόρφωση των υπηρεσιών ταχυμεταφοράς και των ταχυδρομικών υπηρεσιών με τους σχετικούς κανόνες.

99

Στην ειδική έκθεσή μας αριθ. 19/2017, συστήσαμε στην Επιτροπή να « …γ) να διερευνήσει την κατάχρηση των δασμολογικών απαλλαγών για αποστολές μικρής αξίας στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου με τρίτες χώρες» (σύσταση 8). Η OLAF ξεκίνησε το 2017 έρευνα για τις εισαγωγές μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου ενδυμάτων μικρής αξίας. Οι έρευνες είναι υπό εξέλιξη σε τέσσερα κράτη μέλη. Το 2018, η OLAF ξεκίνησε έρευνα σε συνέχεια υπονοιών για εισαγωγή, στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου, αεροπορικώς, δυνητικά ευαίσθητων αγαθών, χωρίς την καταβολή των οφειλόμενων τελωνειακών δασμών και του σχετικού ΦΠΑ.

Η επιβολή μέτρων είσπραξης δεν είναι αποτελεσματική

100

Οι φορολογικές αρχές είναι υπεύθυνες για τη διασφάλιση της καταβολής του ορθού ποσού ΦΠΑ στο σωστό κράτος μέλος την κατάλληλη χρονική στιγμή, καθώς και για τη λήψη των αναγκαίων διορθωτικών μέτρων, όταν αυτό δεν συμβαίνει. Τα κράτη μέλη είναι επίσης υπεύθυνα για την είσπραξη του ΦΠΑ που καταβάλλουν οι έμποροι που έχουν εγγραφεί στο σύστημα MOSS, καθώς και για τη μεταφορά των εισπραχθέντων ποσών σε άλλα κράτη μέλη, στα οποία οφείλονται.

Δεν υπάρχουν εκτιμήσεις του ελλείμματος συμμόρφωσης στον τομέα του ΦΠΑ όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών, ενώ οι εκτιμήσεις αποκλίνουν όσον αφορά την παράδοση αγαθών

101

Το έλλειμμα συμμόρφωσης στον τομέα του ΦΠΑ είναι η διαφορά μεταξύ των ποσών που θα έπρεπε να εισπράττονται σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και των ποσών που στην πραγματικότητα εισπράττουν οι φορολογικές αρχές των κρατών μελών. Εξετάσαμε κατά πόσον το έλλειμμα αυτό υπολογίζεται και αν ναι, με ποιον τρόπο, όσον αφορά τις διασυνοριακές παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Μια τέτοια εκτίμηση θα βοηθούσε την Επιτροπή ή τα κράτη μέλη να διοχετεύσουν πόρους στους τομείς όπου είναι περισσότερο αναγκαίοι.

102

Διαπιστώσαμε ότι τα κράτη μέλη δεν έχουν προβεί σε εκτίμηση του ελλείμματος συμμόρφωσης στον τομέα του ΦΠΑ στο πλαίσιο του συστήματος MOSS, ούτε για το ενωσιακό ούτε για το μη ενωσιακό καθεστώς. Στο πλαίσιο της έρευνάς μας, ζητήσαμε από τα κράτη μέλη να παράσχουν εκτιμήσεις της απώλειας εσόδων εξαιτίας της μη εγγραφής εμπόρων εγκατεστημένων σε τρίτες χώρες. Δεκαεπτά κράτη μέλη απάντησαν ότι δεν διαθέτουν τέτοιου είδους εκτιμήσεις, δύο κράτη μέλη δεν απάντησαν στο ερώτημα αυτό, και ένα κράτος μέλος διαβίβασε εκτίμηση του ύψους των απολεσθέντων εσόδων το 2015, εξαιτίας της χρήσης παράνομων υπηρεσιών τηλεοπτικής εκπομπής³⁸ από τουλάχιστον 100 000 νοικοκυριά στην επικράτειά του, που ανερχόταν σε 12 εκατομμύρια ευρώ.

103

Στα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήσαμε επίσκεψη, επιβεβαιώσαμε τη μη διενέργεια εκτίμησης του ελλείμματος συμμόρφωσης στον τομέα του ΦΠΑ στο πλαίσιο του συστήματος MOSS.

104

Στο πλαίσιο της έρευνάς μας, ζητήσαμε από τα κράτη μέλη να παράσχουν εκτίμηση των απολεσθέντων εσόδων λόγω της κατάχρησης του συστήματος LVCR (π.χ. μέσω της κατάτμησης, της υποβολής παραπλανητικής δήλωσης ή της υποτιμολόγησης των αποστολών ώστε να παραμείνουν κάτω από το όριο). Κανένα από τα είκοσι κράτη μέλη που έλαβαν μέρος στην έρευνα δεν μπόρεσε να παράσχει τέτοιου είδους εκτίμηση.

105

Στο πλαίσιο μελέτης της Deloitte πραγματοποιήθηκε εκτίμηση του ελλείμματος συμμόρφωσης στον τομέα του ΦΠΑ που σχετίζεται με τις εξ αποστάσεως πωλήσεις από χώρες εντός και εκτός της ΕΕ³⁹. Οι απώλειες κυμαίνονται μεταξύ 2,6 και 3,8 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως στην ΕΕ. Η Αυστρία εκτίμησε ότι οι συνολικές απώλειες εσόδων από ΦΠΑ στην επικράτειά της λόγω των ενδοενωσιακών εξ αποστάσεως πωλήσεων ανήλθαν την περίοδο 2010‑2015 σε 860 εκατομμύρια ευρώ. Μεταξύ των πέντε κρατών μελών που επισκεφθήκαμε, μόνον η Αυστρία έχει δημοσιεύσει τέτοιου είδους εκτίμηση.

106

Όσον αφορά την ΕΕ συνολικά, μελέτη που εκπόνησε εταιρεία μελετών το 2016 επισημαίνει ομοίως τα κενά του συστήματος⁴⁰. Σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη, ΦΠΑ εισπράττεται μόνο στο 35 % των εισαγωγών μέσω ταχυδρομείου και το έλλειμμα αυτό μεταφράζεται άμεσα σε απώλεια εσόδων ΦΠΑ ύψους περίπου 1,05 δισεκατομμυρίων ευρώ. Επίσης, εκτιμάται ότι τα ελλείμματα στην είσπραξη εισαγωγικών δασμών έχουν ως αποτέλεσμα πρόσθετη απώλεια εσόδων ύψους 0,25 δισεκατομμυρίων ευρώ. Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι οι συνολικές απώλειες εσόδων ΦΠΑ σε σχέση με το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο, οι οποίες οφείλονται στη δασμολογική απαλλαγή που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας, ανέρχονται έως και σε 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως⁴¹.

107

Η φορολογική και τελωνειακή υπηρεσία (HRMC) του Ηνωμένου Βασιλείου έχει υπολογίσει ότι οι απώλειες εσόδων ΦΠΑ που σχετίζονται με τις εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών από χώρες εκτός ΕΕ (εισαγωγές) κυμαίνονται ετησίως μεταξύ 1 και 1,5 δισεκατομμυρίων λιρών στερλινών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό μεταξύ 8 % και 12 % του ελλείμματος ΦΠΑ⁴². Για λόγους σύγκρισης, αξίζει να σημειωθεί ότι η ενδοκοινοτική απάτη αφανούς εμπόρου αντιστοιχεί στο Ηνωμένο Βασίλειο μόλις στο 4 % του ελλείμματος ΦΠΑ⁴³.

Προβλήματα σχετικά με τις πληρωμές που συνδέονται με το σύστημα MOSS μεταξύ των κρατών μελών

108

Στο πλαίσιο του συστήματος MOSS, ο ΦΠΑ που καταβάλλει ο έμπορος στο MSIDE διαβιβάζεται στη συνέχεια στο κράτος μέλος κατανάλωσης, το αργότερο εντός δέκα ημερών από το τέλος του μήνα στη διάρκεια του οποίου πραγματοποιήθηκε η πληρωμή. Από το ποσό αυτό έχει παρακρατηθεί ένα ποσοστό του εισπραχθέντος ΦΠΑ. Η νομοθεσία της ΕΕ μείωσε σταδιακά το ποσοστό αυτό, από 30 % την περίοδο 2015‑2016, σε 15 % το 2017‑2018 και τέλος σε 0 % από το 2019. Στο γράφημα 4 παρουσιάζονται οι κινήσεις κεφαλαίων σε περίπτωση υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου B2C από προμηθευτή εγγεγραμμένο στο ενωσιακό καθεστώς του συστήματος MOSS.

109

Εάν ο έμπορος δεν πραγματοποιήσει την πληρωμή ή δεν καταβάλει το πλήρες ποσό, το MSIDE αποστέλλει ηλεκτρονικά υπενθύμιση τη δέκατη ημέρα από την προβλεπόμενη ημερομηνία καταβολής της πληρωμής. Το MSCON είναι στη συνέχεια υπεύθυνο για την αποστολή τυχόν πρόσθετων υπενθυμίσεων, καθώς και για την είσπραξη του ΦΠΑ⁴⁴.

110

Σε καθένα από τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήσαμε επίσκεψη, εξετάσαμε δείγμα 10 πληρωμών ΦΠΑ που εισέπραξε το κράτος μέλος ως MSIDE. Διαπιστώσαμε ότι, σε δύο περιπτώσεις, ο έμπορος δεν είχε καταβάλει το πλήρες ποσό, αλλά οι ιρλανδικές φορολογικές αρχές δεν απέστειλαν σχετική υπενθύμιση στον έμπορο. Στη μία από τις δύο αυτές περιπτώσεις δεν απέκλεισαν τον έμπορο, παρότι κατέβαλε τελικά το ποσό με καθυστέρηση άνω των δύο ετών.

111

Στις Κάτω Χώρες, εντοπίσαμε τρεις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι φορολογικές αρχές της χώρας είχαν σημειώσει με μη αυτοματοποιημένο τρόπο την καταβολή της πληρωμής στη δήλωση ΦΠΑ, πρακτική η οποία όχι μόνον είναι επαχθής αλλά δεν είναι και απολύτως αξιόπιστη. Επιπλέον, το εθνικό σύστημα ΤΠ των Κάτω Χωρών δεν προβλέπει αυτόματη διασταύρωση των δηλώσεων και των πληρωμών. Οι έμποροι μπορούν να αποκλειστούν από το σύστημα MOSS, όταν έχουν λάβει υπενθύμιση, είτε να υποβάλουν δήλωση ΦΠΑ είτε να καταβάλουν τον ΦΠΑ για τα τρία τελευταία ημερολογιακά τρίμηνα. Ως εκ τούτου, οι φορολογικές αρχές δεν γνωρίζουν πότε μια πληρωμή δεν έχει πραγματοποιηθεί, ούτε υπάρχει αυτόματη ειδοποίηση ότι ο έμπορος δεν έχει τηρήσει ήδη τρεις προθεσμίες πληρωμής. Τα αποτελέσματα του ελέγχου των δειγμάτων παρατίθενται στο παράρτημα III.

112

Το ΑΟΕ των Κάτω Χωρών ανέφερε⁴⁵ τα εξής: Το ολλανδικό σύστημα MOSS, δεν παρείχε υποστήριξη για τους ελέγχους του έγκαιρου χαρακτήρα και της πληρότητας των πληρωμών ΦΠΑ μεταξύ του 2015 και του 2017. Μόλις το πρώτο τρίμηνο του 2018, η φορολογική και τελωνειακή διοίκηση κατάφερε να αρχίσει τη διασταύρωση των δηλώσεων ΦΠΑ με τις πληρωμές ΦΠΑ για το πρώτο τρίμηνο του 2015. Η διαδικασία αυτή γίνεται ως επί το πλείστον με μη αυτοματοποιημένο τρόπο. Λόγω των καθυστερήσεων στις διασταυρώσεις αυτές, η υπηρεσία που ασχολείται με τους κατοίκους αλλοδαπής δεν έχει θέσει ακόμη σε λειτουργία ένα δομημένο σύστημα επιβολής και παρακολούθησης της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις στον τομέα του ΦΠΑ. Για να γίνει αυτό, απαιτούνται συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των πληρωμών.

113

Σε καθένα από τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήσαμε επίσκεψη, ελέγξαμε δείγμα 10 πληρωμών που εισέπραξε το κράτος μέλος ως MSCON. Εντοπίσαμε δύο περιπτώσεις, στις οποίες οι φορολογικές αρχές του MSCON δεν απέστειλαν υπενθύμιση, παρότι ο έμπορος δεν είχε πραγματοποιήσει ακόμη την πληρωμή. Σε μια άλλη περίπτωση, το MSCON είχε εισπράξει την πληρωμή, αλλά δεν μπορούσε να εντοπίσει τη δήλωση ΦΠΑ. Οι φορολογικές αρχές των Κάτω Χωρών καταχώρισαν με μη αυτοματοποιημένο τρόπο όλα τα στοιχεία του επιλεγμένου δείγματος στη δήλωση ΦΠΑ. Λεπτομερέστερα στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα του ελέγχου των δειγμάτων παρουσιάζονται στο παράρτημα III.

114

Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι πληρωμές ΦΠΑ πραγματοποιούνται στο σύνολό τους, συνδέονται με τις δηλώσεις ΦΠΑ μέσω ενός μοναδικού αριθμού αναφοράς της δήλωσης ΦΠΑ. Οι αυστριακές φορολογικές αρχές ανέφεραν ότι δεν λαμβάνουν όλες τις οφειλόμενες πληρωμές, ιδίως από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ομοίως, το ΑΟΕ της Τσεχικής Δημοκρατίας⁴⁶ ανέφερε προβλήματα στην αντιστοίχιση των πληρωμών που εισπράχθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο με τις δηλώσεις ΦΠΑ.

115

Η Επιτροπή, στο πλαίσιο των εργασιών διασφάλισης σχετικά με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στον ΦΠΑ, προβαίνει σε συμφωνία των στοιχείων των πληρωμών ΦΠΑ στο πλαίσιο του συστήματος MOSS μεταξύ των 28 κρατών μελών. Εξετάσαμε τη συγκεκριμένη συμφωνία των στοιχείων και διαπιστώσαμε ότι η ίδια η Επιτροπή θεωρεί ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές όσον αφορά το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Δανία και την Αυστρία, ενώ τρία κράτη μέλη δεν είχαν παράσχει τα στοιχεία έως το τέλος του 2018 (Ελλάδα, Κύπρος και Ηνωμένο Βασίλειο). Τα στοιχεία για το 2016 δεν είναι ολοκληρωμένα, καθώς δεν έχουν ακόμη πραγματοποιηθεί επιθεωρήσεις σε 11 κράτη μέλη για το εν λόγω οικονομικό έτος.

Οι διατάξεις περί αμοιβαίας συνδρομής σχετικά με την είσπραξη φόρων δεν αξιοποιούνται επαρκώς

116

Από τα πέντε κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, μόνον οι αυστριακές φορολογικές αρχές έχουν αποστείλει, ως MSCON, αιτήσεις είσπραξης απαιτήσεων σε άλλα κράτη μέλη, σχετικά με ποσά που οφείλουν έμποροι εγγεγραμμένοι στο σύστημα MOSS⁴⁷. Μεταξύ 1.1.2015 και 31.5.2018 απεστάλησαν πέντε αιτήσεις.

Παρά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο, μένουν να επιλυθούν σημαντικά προβλήματα

117

Η τελωνειακή νομοθεσία της ΕΕ καθορίζεται στον ενωσιακό τελωνειακό κώδικα⁴⁸ (ΕΤΚ), ενώ ο ΦΠΑ διέπεται από την οδηγία ΦΠΑ⁴⁹. Από το 2015, εφαρμόζεται το σύστημα MOSS στη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου. Στο τέλος του 2017, η ΕΕ ενέκρινε μια νέα δέσμη νομοθετικών διατάξεων της ΕΕ που διέπει τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο, την ονομαζόμενη «δέσμη μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο». Η εν λόγω δέσμη αποτελείται από τρεις νομικές πράξεις⁵⁰ και εισάγει τις ακόλουθες αλλαγές.

1. Επιτρέπει τη φορολόγηση σύμφωνα με την «αρχή της χώρας προέλευσης», δηλαδή με τον συντελεστή του κράτους μέλους προέλευσης και όχι του κράτους μέλους προορισμού, των διασυνοριακών υπηρεσιών που παρέχουν στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου πολύ μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις, η αξία των οποίων δεν υπερβαίνει το όριο των 10 000 ευρώ.
2. Παρέχει στους ηλεκτρονικούς εμπόρους τη δυνατότητα να εφαρμόζουν τους κανόνες τιμολόγησης του MSIDE, αντί των κανόνων που ισχύουν στο κράτος μέλος προορισμού.
3. Επεκτείνει το σύστημα MOSS σε όλες τις διασυνοριακές παροχές υπηρεσιών B2C, ώστε να αποτελέσει μονοαπευθυντική θυρίδα (one-stop-shop, OSS), καθώς και στις διαδικτυακές πωλήσεις αγαθών B2C, είτε προέρχονται από χώρα της ΕΕ είτε από τρίτη χώρα.
4. Καταργεί την απαλλαγή από την καταβολή του ΦΠΑ για τα αγαθά αξίας έως 22 ευρώ (ή 10 ευρώ), που αγοράζονται ηλεκτρονικά και εισάγονται από τρίτες χώρες.

118

Οι αλλαγές που περιγράφονται στα στοιχεία α) και β) ανωτέρω τέθηκαν σε ισχύ το 2019 και εκείνες που αναφέρονται στα στοιχεία γ) και δ) θα τεθούν σε ισχύ μόλις το 2021. Εξετάσαμε τον πιθανό αντίκτυπο των αλλαγών και εντοπίσαμε ορισμένα προβλήματα, τα οποία, κατά την άποψή μας, μένει να επιλυθούν.

Το ρυθμιστικό πλαίσιο ακολουθεί ως επί το πλείστον τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές που προωθούν ο ΟΟΣΑ και ο ΠΟΤ

119

Αξιολογήσαμε το ρυθμιστικό πλαίσιο που περιγράφεται στο σημείο 117, προκειμένου να διαπιστώσουμε αν ακολουθεί τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές που προωθούν ο ΟΟΣΑ και ο ΠΟΤ στον τομέα της είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών.

Η αρχή του προορισμού του ΟΟΣΑ

120

Σύμφωνα με την οδηγία για τον ΦΠΑ, η ΕΕ εφαρμόζει την αρχή του προορισμού στη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου σε έναν τελικό καταναλωτή. Η αρχή του προορισμού σημαίνει ότι αυτές οι παροχές υπηρεσιών πρέπει να υπόκεινται σε ΦΠΑ στην περιοχή δικαιοδοσίας στην οποία ο πελάτης έχει τη συνήθη κατοικία του⁵¹. Αυτό είναι απολύτως σύμφωνο με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.

121

Ωστόσο, οι νέες διατάξεις που θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021 επιτρέπουν τη φορολόγηση σύμφωνα με την «αρχή της χώρας προέλευσης», δηλαδή με τον συντελεστή του κράτους μέλους προέλευσης, των υπηρεσιών που παρέχουν στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου πολύ μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις, η αξία των οποίων δεν υπερβαίνει το όριο των 10 000 ευρώ.

122

Κατά την άποψή μας, η χρήση της αρχής της χώρας προέλευσης αυξάνει τον κίνδυνο οι προμηθευτές να δηλώνουν ΦΠΑ από τις πωλήσεις τους μικρότερο του πραγματικού ώστε να παραμείνουν κάτω από το όριο και να αποφευχθεί με τον τρόπο αυτό η επιβολή του υψηλότερου ΦΠΑ που ισχύει στο κράτος μέλος προορισμού. Επιπλέον, οι νέες διατάξεις δεν αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο του ανταγωνισμού των κρατών μελών με χαμηλότερους συντελεστές ΦΠΑ με τα υπόλοιπα κράτη μέλη για την προσέλκυση ΜΜΕ και νεοφυών επιχειρήσεων στην επικράτειά τους⁵².

123

Όσον αφορά το όριο των 10 000 ευρώ, συμφωνούμε επίσης με την αξιολόγηση του ΑΟΕ της Τσεχικής Δημοκρατίας, το οποίο επισημαίνει ότι μόνο το κράτος μέλος εγγραφής μπορεί να διαπιστώσει την υπέρβαση του ορίου αυτού. Εφιστά επίσης την προσοχή στο γεγονός ότι η εν λόγω οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να εξακριβώνεται αν πληρούνται οι όροι για τη χρήση του ορίου αυτού⁵³.

Οι δείκτες κινδύνου και οι κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΤ για την άμεση αποδέσμευση

124

Υπό το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ, η Επιτροπή δημιούργησε κοινά κριτήρια και πρότυπα για τους κινδύνους που έχουν επιπτώσεις στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της (κριτήρια χρηματοοικονομικών κινδύνων - ΚΧΚ). Το πλαίσιο αυτό δεν περιλαμβάνει όλα τα κριτήρια που καθορίζει ο ΠΟΤ⁵⁴, αλλά μόνον εκείνα που μπορούν να εφαρμοστούν από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των εθνικών τους συστημάτων διαχείρισης των κινδύνων. Διαπιστώσαμε ότι η Επιτροπή δεν έχει παράσχει στα κράτη μέλη πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με τους δείκτες του ΠΟΤ, ώστε να καθορίζεται με σαφήνεια ο τρόπος εφαρμογής των ΚΧΚ, βάσει κοινών στοιχείων.

125

Ο ΠΟΤ εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες για την άμεση αποδέσμευση, οι οποίες παρουσιάζονται ως ένα σύνολο διαδικαστικών κατευθυντήριων οδηγιών που βασίζονται στις υφιστάμενες πρακτικές, προκειμένου οι τελωνειακές αρχές να μπορούν να συνδυάζουν την άμεση αποδέσμευση με κατάλληλες διαδικασίες ελέγχου των εν λόγων αποστολών⁵⁵. Οι οδηγίες αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τις αποστολές μέσω των ταχυδρομείων και των υπηρεσιών ταχυμεταφοράς. Διαπιστώσαμε ότι η νομοθεσία της ΕΕ ευθυγραμμίζεται με τις βασικές αρχές των κατευθυντήριων οδηγιών για την άμεση αποδέσμευση.

126

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες για την άμεση αποδέσμευση⁵⁶, το κόστος μεταφοράς μπορεί να αποκλειστεί από τον υπολογισμό της αξίας για την αλληλογραφία και τα έγγραφα, καθώς και για τις αποστολές χαμηλής αξίας για τις οποίες δεν εισπράττονται δασμοί ή φόροι. Όλα τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε και η Επιτροπή ερμηνεύουν το όριο των 150 ευρώ για την απαλλαγή από δασμούς ως όριο που αφορά μόνον την τιμή των αγαθών αυτών καθαυτών και δεν περιλαμβάνει την ασφάλιση και τα έξοδα μεταφοράς⁵⁷.

127

Ωστόσο, διαπιστώσαμε ότι, σύμφωνα με την ερμηνεία της Ιρλανδίας και της Γερμανίας, το όριο των 22 ευρώ (ή των 10 ευρώ) για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ σημαίνει ότι η συνολική αξία στην οποία αναφέρεται στη νομοθεσία⁵⁸ μπορεί να περιλαμβάνει και τα έξοδα μεταφοράς⁵⁹. Η Αυστρία θεωρεί ότι η αξία αυτή αφορά μόνο το κόστος των αγαθών, εξαιρoυμένου του κόστους μεταφοράς. Αυτές οι διαφορετικές ερμηνείες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή δεν κατάφερε να διασφαλίσει την ενιαία εφαρμογή των τελωνειακών διατάξεων από τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών.

Οι νέες διατάξεις που θα τεθούν σε ισχύ το 2021 αποσκοπούν να διορθώσουν ορισμένες αδυναμίες, αλλά μένει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής

128

Εξετάσαμε τις νέες διατάξεις που θα τεθούν σε ισχύ το 2021 υπό το πρίσμα των απαντήσεων της Επιτροπής σε ένα ερωτηματολόγιο που της υποβάλαμε. Συζητήσαμε επίσης τις προκλήσεις που δημιουργεί το ηλεκτρονικό εμπόριο με εκπροσώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και με τη βασική ομάδα αριθ. 2 της ομάδας εργασίας για τον ΦΠΑ των ΑΟΕ της ΕΕ.

129

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο εγκατεστημένος σε τρίτη χώρα προμηθευτής μπορεί να επιλέξει να εισαγάγει τα εμπορεύματα προτού ο καταναλωτής τα αγοράσει μέσω του διαδικτύου. Στην ειδική έκθεσή μας αριθ. 19/2017, επισημάναμε ότι⁶⁰, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι προμηθευτές μπορούν να καταφέρουν να αποφύγουν την καταβολή του ΦΠΑ για τις εν λόγω εισαγωγές, δηλώνοντας δασμολογητέα αξία χαμηλότερη από την πραγματική για τα εμπορεύματά τους ή/και κάνοντας κατάχρηση του τελωνειακού καθεστώτος 42. Το τελωνειακό καθεστώς 42 επιτρέπει σε έναν εισαγωγέα να λάβει απαλλαγή από τον ΦΠΑ για αγαθά που εισάγονται με σκοπό τη μεταφορά τους σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Ο ΦΠΑ αποδίδεται, εν τέλει, στο κράτος μέλος προορισμού⁶¹.

130

Διαπιστώσαμε ότι υπήρχε κίνδυνος τα αγαθά που εισάγονται σύμφωνα με το τελωνειακό καθεστώς 42 να φυλάσσονται σε αποθήκη στην ΕΕ έως ότου αγοραστούν και παραδοθούν στον καταναλωτή εξ ονόματος του εγκατεστημένου σε τρίτη χώρα προμηθευτή, χωρίς να χρεωθεί ΦΠΑ.

Η Επιτροπή αντιμετώπισε το νομικό κενό σχετικά με την ευθύνη των μεσαζόντων

131

Η οδηγία για τον ΦΠΑ δεν περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες να διέπουν, στην περίπτωση των πωλήσεων εξ αποστάσεως, την ευθύνη των μεσαζόντων σχετικά με την είσπραξη του ΦΠΑ, όταν ο εγκατεστημένος σε τρίτη χώρα προμηθευτής χρησιμοποιεί μια αποθήκη για την παράδοση των αγαθών στους τελικούς καταναλωτές, και η εισαγωγή πραγματοποιείται προτού γίνει γνωστός ο τελικός καταναλωτής.

132

Για να καλυφθεί αυτό το κενό, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις που θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021, οι ηλεκτρονικές διεπαφές (όπως οι πλατφόρμες, οι ηλεκτρονικές αγορές και οι διαδικτυακές πύλες) θα είναι υπεύθυνες για την είσπραξη του ΦΠΑ, καθώς θα θεωρείται ότι παραλαμβάνουν και παραδίδουν οι ίδιες τα αγαθά. Επιπλέον, σύμφωνα με τροποποίηση της οδηγίας ΦΠΑ⁶² που θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021, προβλέπεται η υποχρέωση των μεσαζόντων να τηρούν καταχωρίσεις. Μια άλλη πρόταση⁶³ επιτρέπει στις ηλεκτρονικές διεπαφές να χρησιμοποιούν την OSS για να δηλώσουν τον ΦΠΑ που χρεώθηκε για τις εγχώριες παραδόσεις αγαθών ή τις παροχές υπηρεσιών B2C. Σύμφωνα με αυτές τις νέες διατάξεις, οι φορολογικές αρχές μπορούν να εισπράττουν τον οφειλόμενο ΦΠΑ για τις παραδόσεις B2C από την ηλεκτρονική πλατφόρμα στον καταναλωτή.

Το πρόβλημα της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής μένει να επιλυθεί

133

Το 2017 και το 2018 παρουσιάσαμε στοιχεία σχετικά με τον κίνδυνο της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής σε σχέση με τις παραδόσεις αγαθών προερχόμενων από τρίτες χώρες στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου⁶⁴. Τον Ιανουάριο του 2018, κατά τη διάρκεια ad hoc συνεδρίασης που διοργάνωσε η OLAF, 25 κράτη μέλη μοιράστηκαν τις εμπειρίες από τις έρευνες που διενήργησαν σχετικά με περιπτώσεις απάτης που συνδέονται με δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Τα περισσότερα από τα εν λόγω κράτη μέλη είχαν αντιμετωπίσει περιπτώσεις απάτης αυτού του είδους. Το ΑΟΕ του Ηνωμένου Βασιλείου έχει επίσης τεκμηριώσει τη σχέση μεταξύ του ηλεκτρονικού εμπορίου, της απάτης που βασίζεται στη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής και της κατάχρησης του τελωνειακού καθεστώτος 42⁶⁵.

134

Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή λαμβάνουν μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου εμπορευμάτων που παραγγέλλονται ηλεκτρονικά, καθώς και για τη διερεύνηση των σχετικών υποθέσεων. Μεταξύ άλλων, ασχολήθηκαν ιδιαιτέρως με τις μικρές αποστολές, αξίας μικρότερης των 22 ευρώ, και διαπίστωσαν ότι αποτελεί συνήθη μέθοδο απάτης και συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Επιπλέον, η OLAF ξεκίνησε το 2017 έρευνα για τις εισαγωγές ενδυμάτων μικρής αξίας, στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι έρευνες είναι σε εξέλιξη σε τέσσερα κράτη μέλη.

135

Σε έκθεσή του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αξιολογεί τις νέες ρυθμίσεις που θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021, ιδίως σχετικά με την OSS για τις παραδόσεις αγαθών B2C που εισάγονται από τρίτη χώρα. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, τα δύο προβλήματα που εντόπισε το Ελεγκτικό Συνέδριο, δηλαδή η δήλωση χαμηλότερης δασμολογητέας αξίας και η εισαγωγή αγαθών μη επιλέξιμων για το καθεστώς LVCR, θα συνεχίσουν να υπάρχουν στο πλαίσιο των μελλοντικών κανόνων, αλλά σε μικρότερη έκταση⁶⁶.

136

Για τον λόγο αυτό, άλλες μελέτες⁶⁷ προτείνουν να υποβληθούν σε δοκιμές συστήματα είσπραξης σε επίπεδο τρίτου ή πελάτη, βασιζόμενα στην τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ψηφιακών νομισμάτων. Βλέπε παραδείγματα των συστημάτων που προτείνουν οι εν λόγω μελέτες στο πλαίσιο 3. Επιπλέον, σύμφωνα με τον ΠΟΤ, θα πρέπει να εξεταστεί η χρήση εναλλακτικών μοντέλων είσπραξης (π.χ. στο επίπεδο του πωλητή, του μεσάζοντα ή του καταναλωτή/αγοραστή), προκειμένου να εγκαταλειφθεί η τρέχουσα προσέγγιση του υπολογισμού και της είσπραξης των δασμών και των φόρων στα σύνορα⁶⁸.

137

Η Επιτροπή υπέβαλε στις 12 Δεκεμβρίου 2018 πρόταση⁷⁰, η οποία αποσκοπεί στην επίλυση του προβλήματος της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου, μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των φορολογικών αρχών και των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών. Η πρόταση εισάγει νέα άρθρα στην οδηγία για τον ΦΠΑ⁷¹, τα οποία πρέπει να μεταφερθούν από τα κράτη μέλη στο εθνικό δίκαιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Θεωρούμε ότι αυτή η ανταλλαγή στοιχείων πληρωμών θα ήταν πολύ χρήσιμη για την αντιμετώπιση της απάτης μέσω της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής.

Συμπεράσματα και συστάσεις

138

Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ δεν αντιμετωπίζει όλες τις προκλήσεις όσον αφορά την είσπραξη των ορθών ποσών ΦΠΑ και τελωνειακών δασμών για αγαθά και υπηρεσίες που αποτελούν αντικείμενο διαδικτυακών συναλλαγών.

139

Διαπιστώσαμε ότι τα κράτη μέλη δεν αξιοποιούν απολύτως τις ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας: Τα κράτη μέλη δεν χρησιμοποιούν την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά ή τελωνειακά θέματα για την ανταλλαγή πληροφοριών με τρίτες χώρες σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο (βλέπε σημεία 32 έως 37). Η αρχιτεκτονική ΤΠ του συστήματος MOSS είναι άρτια και το σύστημα διαβιβάζει πληροφορίες σχετικά με τους εγγεγραμμένους εμπόρους και τις δηλωθείσες παροχές υπηρεσιών τους στο κράτος μέλος κατανάλωσης (βλέπε σημεία 39 έως 52). Η χρήση των ανταλλαγών πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών είναι ανεπαρκής (βλέπε σημεία 53 έως 59). Η αποτελεσματικότητα των πολυμερών ελέγχων περιορίζεται λόγω της μειωμένης συμμετοχής του MSIDE (βλέπε σημεία 60 έως 64). Τα κράτη μέλη δεν θεωρούν χρήσιμες τις πληροφορίες που έχουν μεταφορτωθεί μέχρι σήμερα στη βάση δεδομένων για τους κινδύνους του τομέα εργασίας του Eurofisc για το ηλεκτρονικό εμπόριο και δεν παρέχουν την αναμενόμενη ανατροφοδότηση στο δίκτυο (βλέπε σημεία 65 έως 69).

Σύσταση 1 – Ενίσχυση της χρήσης των συμφωνιών διοικητικής συνεργασίας

Η Επιτροπή πρέπει:

1. να παρακολουθεί κατά πόσον οι τρίτες χώρες ανταποκρίνονται στα αιτήματα που αποστέλλονται από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις συμφωνίες αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής που έχουν συναφθεί με τις χώρες αυτές, τόσο για τελωνειακά όσο και για φορολογικά ζητήματα, και να κάνει χρήση των δομών και των πλαισίων που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο των συμφωνιών αυτών για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προκλήσεων που προκύπτουν από το ηλεκτρονικό εμπόριο· και
2. να προτείνει αλλαγές στα ηλεκτρονικά έντυπα για την ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο της διοικητικής συνεργασίας, προκειμένου να συμπεριλάβει ένα ειδικό πλαίσιο για τα αιτήματα που αφορούν το σύστημα MOSS και τις πωλήσεις εξ αποστάσεως·

Τα κράτη μέλη οφείλουν:

1. να παρέχουν έγκαιρη ανατροφοδότηση όσον αφορά τις ειδοποιήσεις για απάτη που λαμβάνουν από άλλα κράτη μέλη στον τομέα εργασίας αριθ. 5 του Eurofisc·
2. να ζητήσουν από τα κεντρικά γραφεία διασύνδεσης να αναπτύξουν διακριτή λειτουργία συντονισμού για το σύστημα MOSS και τις πωλήσεις εξ αποστάσεως· και
3. να διασφαλίσουν ότι οι έμποροι μπορούν να εισάγουν μόνο έναν έγκυρο συντελεστή ΦΠΑ στις δηλώσεις ΦΠΑ στο πλαίσιο του συστήματος MOSS.

Χρονοδιάγραμμα: μέχρι το τέλος του 2020.

140

Δεύτερον, διαπιστώσαμε ότι οι έλεγχοι που διενεργούνται από τις φορολογικές αρχές των κρατών μελών και την Επιτροπή είναι περιορισμένοι. Οι φορολογικές αρχές διενήργησαν περιορισμένους μόνον ελέγχους στους εμπόρους, πριν από την εγγραφή τους στο σύστημα MOSS, και ελάχιστους ελέγχους σε ήδη εγγεγραμμένους εμπόρους (βλέπε σημεία 70 έως 80). Οι τελωνειακές αρχές της ΕΕ δεν μπορούν να εμποδίσουν την κατάχρηση του συστήματος δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας (βλέπε σημεία 81 έως 91). Τέλος, η Επιτροπή δεν διενεργεί επαρκείς ελέγχους και δραστηριότητες παρακολούθησης (βλέπε σημεία 92 έως 99).

Σύσταση 2 – Αύξηση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων

Η Επιτροπή πρέπει:

1. να διενεργεί επιθεωρήσεις επί των ελέγχων των κρατών μελών σχετικά με το σύστημα δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας·
2. να παρακολουθεί τη λειτουργία των ενδοενωσιακών πωλήσεων αγαθών εξ αποστάσεως, καθώς και του συστήματος MOSS·
3. να επαληθεύει κατά πόσον τα κράτη μέλη έχουν υλοποιήσει τις συστάσεις 9 β), γ) και δ), της ειδικής έκθεσης αριθ. 19/2017 για την αντιμετώπιση των καταχρήσεων του συστήματος δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας· και
4. να παρακολουθεί κατά πόσον τα κράτη μέλη ελέγχουν τη συμμόρφωση των εμπόρων με το σύστημα δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας, στο πλαίσιο της επαναξιολόγησης των εγκρίσεων των ΕΟΦ, καθώς και αν τα κράτη μέλη έχουν απευθύνει στους ΕΟΦ τις κατάλληλες συστάσεις για την αντιμετώπιση τυχόν αδυναμιών στις εσωτερικές δικλίδες ελέγχου τους·

Τα κράτη μέλη οφείλουν:

1. να διενεργούν τους αναγκαίους ελέγχους, όταν λαμβάνουν αίτηση εγγραφής στο μη ενωσιακό καθεστώς του συστήματος MOSS, προκειμένου να εξακριβώσουν ότι ο αιτών έμπορος δεν είναι ήδη εγγεγραμμένος στο σύστημα MOSS σε άλλο κράτος μέλος· και
2. να ενισχύσουν τις δραστηριότητες ελέγχου των εμπόρων που είναι εγγεγραμμένοι στο σύστημα MOSS και των πωλητών εξ αποστάσεως, χρησιμοποιώντας κατά περίπτωση τα εργαλεία διοικητικής συνεργασίας.

Χρονοδιάγραμμα: μέχρι το τέλος του 2020

141

Διαπιστώσαμε επίσης ότι η επιβολή μέτρων είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών δεν είναι αποτελεσματική. Δεν υπάρχουν εκτιμήσεις του ελλείμματος συμμόρφωσης στον τομέα του ΦΠΑ όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών, ενώ οι εκτιμήσεις αποκλίνουν όσον αφορά την παράδοση αγαθών (βλέπε σημεία 100 έως 107). Υπάρχουν προβλήματα με τις πληρωμές στο πλαίσιο του συστήματος MOSS μεταξύ των κρατών μελών (βλέπε σημεία 108 έως 115). Τέλος, οι διατάξεις περί αμοιβαίας συνδρομής σχετικά με την είσπραξη μη καταβεβλημένων φόρων υποχρησιμοποιούνται (βλέπε σημείο 116).

Σύσταση 3 – Βελτίωση της επιβολής μέτρων είσπραξης

Η Επιτροπή πρέπει:

1. να συνδράμει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη μεθοδολογίας που θα τους επιτρέπει να προβαίνουν σε περιοδικές εκτιμήσεις του ελλείμματος συμμόρφωσης ΦΠΑ στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου·
2. να αντιμετωπίσει τις εκκρεμείς και μελλοντικές αναντιστοιχίες πληρωμών μεταξύ των κρατών μελών, να ζητήσει εξηγήσεις για αυτές και να ζητήσει τη διαβίβαση των εκκρεμών στοιχείων· και
3. να ενθαρρύνει και να προωθήσει τη χρήση της αμοιβαίας συνδρομής από τα κράτη μέλη για την είσπραξη των φορολογικών και δασμολογικών απαιτήσεων, καθώς και άλλα μέτρα για την είσπραξη του μη καταβεβλημένου ΦΠΑ σε σχέση με συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου.

Τα κράτη μέλη οφείλουν:

1. να προβαίνουν σε περιοδικές εκτιμήσεις του ελλείμματος συμμόρφωσης ΦΠΑ στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Χρονοδιάγραμμα: μέχρι το τέλος του 2021

142

Διαπιστώσαμε θετικές εξελίξεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο που θέσπισε η Επιτροπή, αλλά μένει να επιλυθούν σημαντικά προβλήματα. Είναι αναγκαίο να υπάρχει πολιτική στήριξη σε ανώτερο επίπεδο, καθώς και μηχανισμοί για την προώθηση της συνοχής της πολιτικής, ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του ρυθμιστικού πλαισίου. Το συγκεκριμένο ρυθμιστικό πλαίσιο ακολουθεί ως επί το πλείστον τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές που προωθούν ο ΟΟΣΑ και ο ΠΟΤ (βλέπε σημεία 119 έως 127). Οι νέες διατάξεις, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ το 2021, αποσκοπούν στην αντιμετώπιση ορισμένων αδυναμιών του ισχύοντος πλαισίου, ωστόσο δεν επιλύουν το ζήτημα της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική (βλέπε σημεία 128 έως 137).

Σύσταση 4 – Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ρυθμιστικού πλαισίου

Η Επιτροπή πρέπει:

1. να διερευνήσει το ενδεχόμενο χρήσης κατάλληλων συστημάτων είσπραξης βασισμένων στην τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ψηφιακών νομισμάτων, για την αντιμετώπιση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο·
2. να μεριμνήσει ώστε οι δείκτες κινδύνου του ΠΟΤ σχετικά με τις ταχυδρομικές αποστολές/ταχυμεταφορές να συμπεριληφθούν στις κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή της απόφασης σχετικά με τα ΚΧΚ· και
3. να διατυπώσει σαφή ορισμό των όρων «πραγματική αξία», «αξία» και «συνολική αξία» που χρησιμοποιούνται στη νομοθεσία, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν εναρμονισμένες δικλίδες ελέγχου για την εισαγωγή αποστολών μικρής αξίας.

Τα κράτη μέλη οφείλουν:

1. να παρακολουθούν στενά τη συμμόρφωση των εμπόρων με το νέο κατώτατο όριο των 10 000 ευρώ στην ενδοενωσιακή παροχή υπηρεσιών.

Χρονοδιάγραμμα: μέχρι το τέλος του 2020

Η παρούσα έκθεση εγκρίθηκε από το Τμήμα IV, του οποίου προεδρεύει ο Neven MATES, Μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο Λουξεμβούργο, κατά τη συνεδρίασή του της 11ης Ιουνίου 2019.

Παραρτήματα

Παράρτημα Ι - Προσέγγιση του ελέγχου του ΕΕΣ στο επίπεδο της Επιτροπής

Ο έλεγχος στο επίπεδο της Επιτροπής διενεργήθηκε σε δύο στάδια: ένα προπαρασκευαστικό και ένα δεύτερο που περιελάμβανε τις επιτόπιες ελεγκτικές εργασίες.

Για τη συγκέντρωση πληροφοριών και στοιχείων που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα στο πλαίσιο των επιτόπιων ελεγκτικών εργασιών στα κράτη μέλη, και για τη συγκριτική αξιολόγηση της νομοθεσίας της ΕΕ σε σχέση με τη διεθνή βέλτιστη πρακτική, κατά τη διάρκεια του προπαρασκευαστικού σταδίου πραγματοποιήσαμε προκαταρκτικές επισκέψεις στη ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης, τη ΓΔ Προϋπολογισμού και την OLAF. Επίσης, συμμετείχαμε στις 23‑25 Ιανουαρίου 2018 στη συνεδρίαση των υποομάδων της ομάδας εργασίας του ΠΟΤ για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Τέλος, συζητήσαμε τις προκλήσεις που δημιουργεί το ηλεκτρονικό εμπόριο με εκπροσώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας, την προεδρία του τομέα εργασίας αριθ. 5 του Eurofisc, και τη βασική ομάδα 2 της ομάδας εργασίας για τον ΦΠΑ των ανώτατων οργάνων ελέγχου (ΑΟΕ) της ΕΕ, και αναλύσαμε όλες τις διαθέσιμες εκθέσεις των ΑΟΕ.

Συζητήσαμε τη μεθοδολογία ελέγχου με την Επιτροπή (ερωτήματα, κριτήρια και πρότυπα ελέγχου). Η ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης μάς χορήγησε πρόσβαση στις ακόλουθες βάσεις δεδομένων και δικτυακές πύλες, που είναι σχετικές με τον ΦΠΑ και το ηλεκτρονικό εμπόριο:

1. στην ITSM (Διαχείριση υπηρεσιών της τεχνολογίας της πληροφορίας, Information Technology Service Management), για τη μελέτη των προβλημάτων που σχετίζονται με το σύστημα MOSS, τα οποία ανέφεραν τα κράτη μέλη στη βάση δεδομένων Synergia·
2. στη μόνιμη επιτροπή διοικητικής συνεργασίας (SCAC) και στην ομάδα εμπειρογνωμόνων της (SCAC-EG), που μας επέτρεψε να εξετάσουμε, μεταξύ άλλων, τις κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις σχετικά με τον έλεγχο και τις δικλίδες ελέγχου του συστήματος MOSS που κατήρτισε η «ομάδα έργου Fiscalis αριθ. 86»·
3. στην Ομάδα εμπειρογνωμόνων «Στρατηγική κατά της φοροδιαφυγής» (Anti-Tax Fraud Strategy Group, ATFS), για να εξετάσουμε τις τεχνικές συζητήσεις σχετικά με τα συμβατικά μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, π.χ. τη χρήση της αυθόρμητης ανταλλαγής πληροφοριών στο πλαίσιο ενός ελέγχου του συστήματος MOSS·
4. το ηλεκτρονικό τελωνειακό σύστημα, για να εξετάσουμε την ανάπτυξη της δέσμης μέτρων για τον ΦΠΑ στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου, π.χ. το μειωμένο σύνολο τελωνειακών δεδομένων για το ηλεκτρονικό εμπόριο και τη διαβίβαση δεδομένων μεταξύ των τελωνειακών και φορολογικών διοικήσεων· και
5. τα έργα σχετικά με τον ΦΠΑ, για να εξετάσουμε τις λειτουργικές και τεχνικές προδιαγραφές του συστήματος MOSS, καθώς και τα στατιστικά στοιχεία και τον πίνακα MOSS.

Ζητήσαμε επίσης και ελέγξαμε πληροφορίες και έγγραφα της «ομάδας έργου Fiscalis αριθ. 38», για τον έλεγχο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Τέλος, εξετάσαμε έγγραφα σχετικά με τις επιδόσεις, όπως τα σχέδια διαχείρισης και τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων της ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης, της ΓΔ Προϋπολογισμού και της OLAF.

Στο πλαίσιο των επιτόπιων ελεγκτικών εργασιών μας, αποστείλαμε ένα γενικό ερωτηματολόγιο στην Επιτροπή. Στόχος του ερωτηματολογίου ήταν να διαπιστώσουμε αν η Επιτροπή διαθέτει ένα άρτιο ρυθμιστικό πλαίσιο και πλαίσιο ελέγχου σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο όσον αφορά τον ΦΠΑ και τους τελωνειακούς δασμούς, εστιάζοντας σε τέσσερις βασικούς τομείς: i) ανταλλαγή πληροφοριών, ii) δικλίδες ελέγχου, ii) επιβολή μέτρων είσπραξης, και iv) κανονιστική ρύθμιση.

Η ΓΔ Προϋπολογισμού, η OLAF και η ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης απάντησαν στο εν λόγω ερωτηματολόγιο και μας διαβίβασαν τα ζητούμενα αποδεικτικά στοιχεία. Επιπλέον, τους αποστείλαμε ένα συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο για την αποσαφήνιση των εκκρεμών ζητημάτων, και διοργανώσαμε τηλεδιασκέψεις με κάθε υπηρεσία, προκειμένου να συζητήσουμε τις προκαταρκτικές διαπιστώσεις και το σχέδιο συμπερασμάτων και συστάσεων.

Παράρτημα IΙ – Προσέγγιση του ελέγχου του ΕΕΣ στο επίπεδο των κρατών μελών

Ο έλεγχος διενεργήθηκε σε δύο στάδια: ένα προπαρασκευαστικό και ένα δεύτερο που περιελάμβανε τις επιτόπιες ελεγκτικές εργασίες.

1. Κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο, επιλέξαμε πέντε κράτη μέλη: Γερμανία, Ιρλανδία, Κάτω Χώρες, Αυστρία και Σουηδία. Η επιλογή των κρατών μελών βασίστηκε στα ακόλουθα κριτήρια κινδύνου: i) στην εκτίμηση των απολεσθέντων εσόδων από τον ΦΠΑ λόγω των απαλλαγών που προβλέπονται στη νομοθεσία για τις αποστολές μικρής αξίας· ii) στον αριθμό των εγγεγραμμένων εμπόρων στο σύστημα MOSS, ανά κράτος μέλος· και iii) στον όγκο των ηλεκτρονικών πωλήσεων από εμπόρους εγγεγραμμένους σε ένα κράτος μέλος προς πελάτες που βρίσκονται σε άλλα κράτη μέλη.

Κατά την εκτίμηση της βασικής ομάδας 2 της ομάδας εργασίας για τον ΦΠΑ των ανώτατων οργάνων ελέγχου (ΑΟΕ) της ΕΕ, το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι εκτεθειμένο στον κίνδυνο απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. Προκειμένου να αποκτήσει συνολική εικόνα της κατάστασης στην ΕΕ, η βασική ομάδα 2 αποφάσισε να διενεργήσει έρευνα μεταξύ όλων των φορολογικών αρχών της ΕΕ. Ως μέρος της βασικής ομάδας 2, αποστείλαμε ένα ερωτηματολόγιο σε αυτές τις αρχές τον Νοέμβριο του 2016. Ως έτος αναφοράς για την έρευνα ορίστηκε το 2015. Η έρευνα κάλυψε τόσο το ενωσιακό όσο και το μη ενωσιακό καθεστώς του συστήματος MOSS, καθώς και τις εξ αποστάσεως πωλήσεις από χώρες εντός και εκτός της ΕΕ. Είκοσι κράτη μέλη απάντησαν στην έρευνά μας.

2. Δεύτερο στάδιο: επιτόπιες ελεγκτικές εργασίες στα επιλεγέντα κράτη μέλη, με έμφαση στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των συστημάτων εγγραφής και ελέγχου των εμπόρων, καθώς και των πλαισίων διαχείρισης των κινδύνων στον τομέα του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών.

Αποστείλαμε σχετικό ερωτηματολόγιο στα επιλεγμένα κράτη μέλη. Στόχος του ερωτηματολογίου ήταν να διαπιστώσουμε αν τα μέτρα ελέγχου που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την είσπραξη του συνόλου του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών σε σχέση με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Επιτόπου, συζητήσαμε τις απαντήσεις που δόθηκαν στο ερωτηματολόγιο με εμπειρογνώμονες από τις φορολογικές και τελωνειακές διοικήσεις όσον αφορά το σύστημα MOSS, τη διοικητική συνεργασία, τους ελέγχους και τις δικλίδες ελέγχου του συστήματος MOSS και του καθεστώτος των πωλήσεων εξ αποστάσεως, καθώς και όσον αφορά τις εισαγωγές για τις οποίες οι πάροχοι ταχυδρομικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών ταχυμεταφοράς ζητούν την εφαρμογή του καθεστώτος LVCR.

Επιλέξαμε και επαληθεύσαμε:

1. και τα 29 προβλήματα που σχετίζονταν με το σύστημα MOSS, τα οποία είτε προκάλεσαν είτε ήταν αποδέκτες τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε·
2. τυχαίο δείγμα 10 μηνυμάτων τεχνικού σφάλματος (ΜΤΣ) που απεστάλησαν και 10 ΜΤΣ που ελήφθησαν·
3. τυχαίο δείγμα 10 εγγραφών στο σύστημα MOSS·
4. τυχαίο δείγμα 10 δηλώσεων ΦΠΑ στο σύστημα MOSS και 10 διορθώσεων που πραγματοποιήθηκαν σε δηλώσεις ΦΠΑ·
5. τυχαίο δείγμα 10 πληρωμών που εισπράχθηκαν στο σύστημα MOSS από ένα κράτος μέλος ως MSIDE και 10 αντίστοιχων πληρωμών ως MSCON·
6. τυχαίο δείγμα 10 διαγραφών και 10 αποκλεισμών από το σύστημα MOSS·
7. τυχαίο δείγμα 10 ανταλλαγών πληροφοριών που απεστάλησαν κατόπιν αιτήματος και 10 ανταλλαγών πληροφοριών που ελήφθησαν·
8. τυχαίο δείγμα 10 αυθόρμητων ανταλλαγών πληροφοριών που απεστάλησαν και 10 αυθόρμητων ανταλλαγών πληροφοριών που ελήφθησαν·
9. τυχαίο δείγμα 5 ελέγχων που πραγματοποίησε ένα κράτος μέλος ως MSIDE και 5 ελέγχων που πραγματοποίησε ένα κράτος μέλος ως MSCON·
10. το σύνολο του πληθυσμού των πολυμερών ελέγχων που διενεργήθηκαν και το σύνολο του πληθυσμού των ειδοποιήσεων για ενδεχόμενη απάτη που ανταλλάχθηκαν μέσω του τομέα εργασίας αριθ. 5 του Eurofisc και αφορούν τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις· και
11. δείγμα βάσει κινδύνου 30 εισαγωγών για τις οποίες ζητήθηκε η εφαρμογή του καθεστώτος LVCR (15 αιτήσεις που υποβλήθηκαν από φορείς παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών και 15 από φορείς παροχής υπηρεσιών ταχυμεταφοράς).

Βάσει των εν λόγω πληθυσμών και δειγμάτων, ελέγξαμε αν οι φορολογικές και τελωνειακές αρχές των κρατών μελών: i) χρησιμοποίησαν τις ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας για να αντισταθμίσουν την έλλειψη δικαιοδοσίας του MSCON στη χώρα ή στις χώρες όπου έχει εγγραφεί ή διαθέτει αριθμό φορολογικού μητρώου ο προμηθευτής, ii) συγκεντρώνουν και αξιοποιούν πληροφορίες για πληρωμές που είναι ενδεχομένως χαμηλότερες των οφειλομένων, iii) διενεργούν ορθά τους ελέγχους σχετικά με τον προμηθευτή, και iv) διαθέτουν αποτελεσματικές δικλίδες ελέγχου για την πρόληψη και τον εντοπισμό καταχρήσεων του καθεστώτος LVCR για αγαθά που εισάγονται από τρίτες χώρες. Αναλύσαμε και εξετάσαμε τα αποτελέσματα των προεπιλεγμένων δειγμάτων βάσει καταλόγου σημείων ελέγχου.

Ιδιαίτερη έμφαση δώσαμε στα συστήματα και τις δικλίδες ελέγχου, και πραγματοποιήσαμε δοκιμές στο περιβάλλον δοκιμών των συστημάτων ηλεκτρονικού εκτελωνισμού σε σχέση με τους ελέγχους αξιοπιστίας για το LVCR, καθώς και επίσκεψη σε τρία ταχυδρομεία προκειμένου να διαπιστώσουμε πώς εφαρμόζονται στην πράξη οι τελωνειακοί έλεγχοι.

Παράρτημα ΙΙΙ – Αποτελέσματα των δειγμάτων των πράξεων που σχετίζονται με το σύστημα MOSS

Σε καθένα από τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, εξετάσαμε όλα τα προβλήματα σχετικά με το σύστημα MOSS για τα οποία ευθυνόταν το εν λόγω κράτος μέλος (22 συνολικά), καθώς και όλα τα προβλήματα σχετικά με το σύστημα MOSS (7 συνολικά) των οποίων το κράτος μέλος είχε υποστεί τις συνέπειες.

Επίσης, επιλέξαμε και εξετάσαμε τυχαία 90 πράξεις σχετικές με το σύστημα MOSS ανά κράτος μέλος:

1. δείγμα 10 μηνυμάτων τεχνικού σφάλματος (ΜΤΣ) που απεστάλησαν·
2. δείγμα 10 ΜΤΣ που ελήφθησαν·
3. δείγμα 10 εγγραφών στο σύστημα MOSS, 5 για το ενωσιακό καθεστώς και 5 για το μη ενωσιακό καθεστώς·
4. δείγμα 10 δηλώσεων ΦΠΑ του συστήματος MOSS, 5 στο πλαίσιο του ενωσιακού και 5 στο πλαίσιο του μη ενωσιακού καθεστώτος·
5. δείγμα 10 διορθώσεων σε δηλώσεις ΦΠΑ, 5 στο πλαίσιο του ενωσιακού και 5 στο πλαίσιο του μη ενωσιακού καθεστώτος·
6. δείγμα 10 πληρωμών στο σύστημα MOSS τις οποίες εισέπραξε το κράτος μέλος ως MSIDE·
7. δείγμα 10 πληρωμών τις οποίες εισέπραξε το κράτος μέλος ως MSCON·
8. δείγμα 10 διαγραφών από το σύστημα MOSS, 5 από το ενωσιακό καθεστώς και 5 από το μη ενωσιακό καθεστώς·
9. δείγμα 10 αποκλεισμών από το σύστημα MOSS, 5 από το ενωσιακό και 5 από το μη ενωσιακό καθεστώς.

Στον πίνακα 4 συνοψίζονται τα αποτελέσματα του δείγματος σε καθένα από τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε, χρησιμοποιώντας την ανάλυση ΚΠΠ⁷².

Παραπομπές

¹ Κοινός ορισμός της Eurostat και του ΟΟΣΑ.

² Στοιχεία του Δεκεμβρίου 2018. Βλέπε https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=E-commerce_statistics.

³ Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 269 της 10.10.2013, σ. 1).

⁴ Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 347, της 11.12.2006, σ. 1).

⁵ Δυνάμει του άρθρου 34 της οδηγίας για τον ΦΠΑ.

⁶ Σύμφωνα με το άρθρο 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2009, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών (κωδικοποιημένη έκδοση) (ΕΕ L 324 της 10.12.2009, σ. 23).

⁷ Δυνάμει του άρθρου 23 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ του Συμβουλίου για καθορισμό του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 143 στοιχεία β) και γ) της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά την απαλλαγή από τον φόρο προστιθέμενης αξίας ορισμένων οριστικών εισαγωγών αγαθών (κωδικοποιημένη έκδοση) (ΕΕ L 292 της 10.11.2009, σ. 5).

⁸ Στο άρθρο 24 της οδηγίας για τον ΦΠΑ, η «παροχή υπηρεσιών» ορίζεται ως «κάθε πράξη, η οποία δεν αποτελεί παράδοση αγαθών».

⁹ Εκτός εάν ο έμπορος έχει την έδρα της οικονομικής δραστηριότητάς του στην ΕΕ.

¹⁰ Βλέπε τμήματα 2 και 3 του κεφαλαίου 6 του τίτλου XII της οδηγίας ΦΠΑ.

¹¹ Βάσει στοιχείων της αξιολόγησης «Assessment of the application and impact of the VAT exemption for importation of small consignments» — Τελική έκθεση της ΕΥ του Μαΐου 2015, σ. 43.

¹² Βάσει στοιχείων που παρασχέθηκαν από τη ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης, στα οποία εμφανίζεται ο αριθμός των εγγεγραμμένων εμπόρων στις 31.10.2017.

¹³ Βάσει στοιχείων της Eurostat: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/E-commerce_statistics.

¹⁴ Βλέπε σύσταση 11 της ειδικής έκθεσης αριθ. 24/2015, με τίτλο «Αντιμετώπιση της ενδοκοινοτικής απάτης στον τομέα του ΦΠΑ: ανάγκη για περαιτέρω δράση».

¹⁵ Βλέπε ΕΕ L 195 της 1.8.2018, σ. 3. Βλέπε επίσης EE L 195 της 1.8.2018, σ. 1.

¹⁶ Βλέπε ιδίως το σημείο 59 της ειδικής έκθεσης αριθ. 19/2017, με τίτλο «Διαδικασίες εισαγωγής: οι αδυναμίες του νομικού πλαισίου και η αναποτελεσματική εφαρμογή έχουν αντίκτυπο στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ».

¹⁷ Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 904/2010 του Συμβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2010, για τη διοικητική συνεργασία και την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του φόρου προστιθέμενης αξίας (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 268 της 12.10.2010, σ. 1).

¹⁸ Εάν έχουν μόνιμη εγκατάσταση σε περισσότερα κράτη μέλη, έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν σε οποιοδήποτε από αυτά, εκτός εάν η έδρα της επιχείρησής τους βρίσκεται σε ένα κράτος μέλος. Στην περίπτωση αυτή, η εγγραφή θα πρέπει να γίνει στο εν λόγω κράτος μέλος.

¹⁹ Δυνάμει των άρθρων 17 και 43 έως 47 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 904/2010 του Συμβουλίου.

²⁰ Από την 1η Ιανουαρίου 2019, η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί από τους προμηθευτές να τηρούν μόνον ένα αποδεικτικό στοιχείο αν το ποσό των ενδοενωσιακών B2C παροχών υπηρεσιών τους δεν υπερβαίνει ετησίως τα 100 000 ευρώ.

²¹ Ως «αυθόρμητη» νοείται η μη συστηματική κοινοποίηση πληροφοριών χωρίς να έχει προηγηθεί αίτημα, η οποία μπορεί να λάβει χώρα οποιαδήποτε στιγμή.

²² Δυνάμει του άρθρου 10 του κανονισμού αριθ. 904/2010.

²³ Βλέπε άρθρο 29 του κανονισμού αριθ. 904/2010.

²⁴ Βλέπε σημεία 21 έως 28 της «Κοινής Έκθεσης Ελέγχου», ΟΟΣΑ, Φόρουμ για τη φορολογική διοίκηση, Σεπτέμβριος 2010.

²⁵ Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1541 του Συμβουλίου, της 2ας Οκτωβρίου 2018, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 904/2010 και (ΕΕ) 2017/2454 σχετικά με μέτρα ενίσχυσης της διοικητικής συνεργασίας στον τομέα του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 259 της 16.10.2018, σ. 1).

²⁶ Στη νέα παράγραφο 4α) του άρθρου 7, και στην παράγραφο 2α) του άρθρου 28, του κανονισμού του Συμβουλίου αριθ. 904/2010.

²⁷ https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/vat/telecommunications-broadcasting-electronic-services/sites/mossportal/files/one-stop_add_guidelines_el.pdf.

²⁸ Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν αυτό το κατώτατο όριο στα 10 ευρώ.

²⁹ Ως «πραγματική αξία» νοείται η αξία του αγαθού χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος μεταφοράς και ασφάλισης.

³⁰ Αντίθετα με το άρθρο 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών.

³¹ Αντίθετα με τα άρθρα 25 και 26 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και του άρθρου 1 της οδηγίας 2006/79/ΕΚ του Συμβουλίου, της 5ης Οκτωβρίου 2006, περί των φορολογικών ατελειών των χορηγουμένων κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων υπό μορφή μικροδεμάτων μη εμπορικού χαρακτήρα, προελεύσεως τρίτων χωρών (κωδικοποιημένη έκδοση) (ΕΕ L 286, 17.10.2006, σ. 15).

³² Αντίθετα με το άρθρο 24, στοιχείο α), του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών.

³³ Βλέπε σύσταση 9 της ειδικής έκθεσης αριθ. 19/2017.

³⁴ Άρθρο 25, παράγραφος 1, στοιχείο στ), της εκτελεστικής πράξης του τελωνειακού κώδικα της Ένωσης.

³⁵ Βλέπε σελίδα 38 του εγγράφου της ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης «AEO Guidelines», της 11ης Μαρτίου 2016.

³⁶ Βλέπε σημείο 54 της ειδικής έκθεσης αριθ. 19/2017.

³⁷ Ίδιος πόρος που βασίζεται στους τελωνειακούς δασμούς και τις εισφορές στον τομέα της ζάχαρης που καθορίζουν τα κράτη μέλη.

³⁸ Βλέπε: www.parlegalusaturu.lv.

³⁹ Μελέτη της Deloitte με τίτλο «VAT Aspects of cross-border e-commerce – Options for modernisation», Lot 1, σ. 65.

⁴⁰ Copenhagen Economics, «E-commerce imports into Europe: VAT and customs treatment», 2016.

⁴¹ Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ και της οδηγίας 2009/132/ΕΚ όσον αφορά ορισμένες υποχρεώσεις που απορρέουν από τον φόρο προστιθέμενης αξίας για παροχές υπηρεσιών και πωλήσεις αγαθών εξ αποστάσεως», COM (2016) 757 final, σ. 2.

⁴² https://www.nao.org.uk/wp-content/uploads/2017/04/Investigation-into-overseas-sellers-failing-to-charge-VAT-on-online-sales.pdf.

⁴³ https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20190509073425/https://www.gov.uk/government/statistics/measuring-tax-gaps.

⁴⁴ Βλέπε το έγγραφο «Οδηγός για τη μικρή μονοαπευθυντική θυρίδα (mini One Stop Shop) στον τομέα του ΦΠΑ», Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2013.

⁴⁵ Βλέπε https://english.rekenkamer.nl/publications/reports/2018/11/28/vat-on-cross-border-digital-services, σ. 33.

⁴⁶ Βλέπε σελ. 23 του https://www.nku.cz/scripts/rka-en/detail.asp?cisloakce=17/12&rok=0&sestava=0.

⁴⁷ Δυνάμει της οδηγίας 2010/24/ΕΕ του Συμβουλίου, της 16ης Μαρτίου 2010, περί αμοιβαίας συνδρομής για την είσπραξη απαιτήσεων σχετικών με φόρους, δασμούς και άλλα μέτρα (ΕΕ L 84 της 31.3.2010, σ. 1).

⁴⁸ Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 269 της 10.10.2013, σ. 1).

⁴⁹ Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 347, της 11.12.2006, σ. 1).

⁵⁰ Οδηγία (ΕΕ) 2017/2455 του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 2017, για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ και της οδηγίας 2009/132/ΕΚ όσον αφορά ορισμένες υποχρεώσεις που απορρέουν από τον φόρο προστιθέμενης αξίας για παροχές υπηρεσιών και πωλήσεις αγαθών εξ αποστάσεως (ΕΕ L 348 της 29.12.2017, σ. 7)· εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2017/2459 του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 2017, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 282/2011 για τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 348 της 29.12.2017, σ. 32)· κανονισμός (EΕ) 2017/2454 του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 2017, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 904/2010 για τη διοικητική συνεργασία και την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 348 της 29.12.2017, σ. 1).

⁵¹ Βλέπε σημεία 90 και 91 της ειδικής έκθεσης αριθ. 24/2015, με τίτλο «Αντιμετώπιση της ενδοκοινοτικής απάτης στον τομέα του ΦΠΑ: ανάγκη για περαιτέρω δράση».

⁵² Lamensch, 2017, σ. 140. Βλέπε https://www.ibfd.org/sites/ibfd.org/files/content/pdf/ivm_2017_02_e2_1_SeptNewsletter.pdf.

⁵³ Βλέπε σ. 17 του υπ’ αριθ. 17/12 πορίσματος ελέγχου στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου: https://www.nku.cz/scripts/rka-en/detail.asp?cisloakce=17/12&rok=0&sestava=0.

⁵⁴ Ενότητα «Postal/Express Consignments Risk Indicators and Manual» του δεύτερου τόμου του «WCO Customs Risk Management Compendium».

⁵⁵ Βλέπε σημείο 1.3 του εγγράφου «Guidelines for the immediate release of consignments by customs», ΠΟΤ, 2014 στη διεύθυνση http://www.wcoomd.org/-media/wco/public/global/pdf/topics/facilitation/instruments-andtools/ εργαλεία/immediate-release-guidelines/immediate-release-guidelines.pdf;dB = web.

⁵⁶ Βλέπε σημείο 11 του εγγράφου «Guidelines for the immediate release of consignments by customs», ΠΟΤ, 2014 στη διεύθυνση http://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/topics/facilitation/instruments-and-tools/tools/immediate-release-guidelines/immediate-release-guidelines.pdf?db=web.

⁵⁷ Βλέπε «Compendium on the implementation of Council Regulation (EC) No 1186/2009» (Επιτροπή τελωνειακού κώδικα, 2016, σ. 19).

⁵⁸ Βλέπε άρθρο 23 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ του Συμβουλίου.

⁵⁹ Βλέπε «Compendium on the implementation of Council Regulation (EC) No 1186/2009», σ. 18‑19.

⁶⁰ Βλέπε σημεία 99, 100 και 137 της ειδικής έκθεσης αριθ. 19/2017, με τίτλο «Διαδικασίες εισαγωγής: οι αδυναμίες του νομικού πλαισίου και η αναποτελεσματική εφαρμογή έχουν αντίκτυπο στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ».

⁶¹ Βλέπε ειδική έκθεση αριθ. 13/2011, με τίτλο «Εξασφαλίζει ο έλεγχος στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42 την πρόληψη και τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής στον τομέα του ΦΠΑ;».

⁶² Η οδηγία (ΕΕ) 2017/2455 του Συμβουλίου θεσπίζει, με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021, το νέο άρθρο 242α της οδηγίας 2006/112/ΕΚ.

⁶³ Βλέπε COM(2018) 819 final της 11.12.2018 «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά τις διατάξεις σχετικά με τις εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών και ορισμένες εγχώριες παραδόσεις αγαθών».

⁶⁴ Βλέπε σημεία 137 και 138 της ειδικής έκθεσης αριθ. 19/2017, με τίτλο «Διαδικασίες εισαγωγής: οι αδυναμίες του νομικού πλαισίου και η αναποτελεσματική εφαρμογή έχουν αντίκτυπο στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ» και σημείο 4.16 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2017.

⁶⁵ Βλέπε σημείο 1.10 της έκθεσης του ΑΟΕ του Ηνωμένου Βασιλείου στη διεύθυνση https://www.nao.org.uk/wp-content/uploads/2017/04/Investigation-into-overseas-sellers-failing-to-charge-VAT-on-online-sales.pdf.

⁶⁶ http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/621854/EPRS_STU(2018) 621854_EN.pdf.

⁶⁷ Βλέπε έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με τίτλο «VAT fraud, economic impact, challenges and policy issues», Οκτώβριος 2018, και έκθεση της Γερουσίας της Γαλλικής Δημοκρατίας, με τίτλο «Rapport d'information n° 691 du 17 septembre 2015, fait au nom de la commission des finances sur le e-commerce: propositions pour une TVA payée à la source».

⁶⁸ Βλέπε σ. 13 του εγγράφου του ΠΟΤ, με τίτλο «WCO Cross-border e-commerce. Framework of standards». Ιούνιος 2018, στη διεύθυνση http://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/topics/facilitation/activities-and-programmes/ecommerce/wco-framework-of-standards-on-crossborder-ecommerce_en.pdf?la=en.

⁶⁹ R.T. Ainsworth, M. Alwohaibi, M. Cheetham, «VATCoin: Can a Crypto Tax Currency Prevent VAT Fraud?», Tax Notes International, τόμος 84, 14 Νοεμβρίου 2016. Βλέπε επίσης την πρόταση της KPMG για την τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού στη διεύθυνση https://home.kpmg/lu/en/home/insights/2018/07/vat-dlt.html.

⁷⁰ Βλέπε COM(2018) 812 final της 12.12.2018 «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά τη θέσπιση ορισμένων απαιτήσεων για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών».

⁷¹ Άρθρα 243α έως 243δ.

⁷² ΚΠΠ σημαίνει κόκκινο, πορτοκαλί και πράσινο.

Ακρωνύμια και συντομογραφίες

ΑΔΣ: Αμοιβαία διοικητική συνδρομή

ΑΕΕ: Ακαθάριστο εθνικό εισόδημα

ΑΟΕ: Ανώτατο όργανο ελέγχου

ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης: Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης

ΓΣΔΕ: Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου

ΕΕ: Ευρωπαϊκή Ένωση

ΕΟΦ: Εγκεκριμένος οικονομικός φορέας

ΕΤΚ: Ενωσιακός τελωνειακός κώδικας

ΚΧΚ: Κριτήρια χρηματοοικονομικών κινδύνων

ΜΜΕ: Μικρή και μεσαία επιχείρηση

ΜΤΣ: Μηνύματα τεχνικού σφάλματος

ΟΟΣΑ: Οργανισμός Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας

ΠΟΤ: Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων

ΤΠ: Τεχνολογία πληροφοριών

ΦΠΑ: Φόρος προστιθέμενης αξίας

B2B: Μεταξύ επιχειρήσεων (Business-to-Business)

B2C: Επιχείρηση προς καταναλωτή (Business-to-Consumer)

HMRC: Φορολογική και τελωνειακή υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου (Her Majesty’s Revenue & Customs)

IP: Πρωτόκολλο διαδικτύου

ITSM: Διαχείριση υπηρεσιών της τεχνολογίας της πληροφορίας (Information technology support management)

LVCR: Καθεστώς δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας

MOSS: Σύστημα μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (Mini one stop shop system)

MSCON: Κράτος μέλος στο οποίο ο πελάτης χρησιμοποιεί πραγματικά τις υπηρεσίες

MSIDE: Κράτος μέλος στο μητρώο ΦΠΑ του οποίου είναι εγγεγραμμένοι οι έμποροι ηλεκτρονικά παρεχόμενων υπηρεσιών

OLAF: Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης

OSS: Μονοαπευθυντική θυρίδα (One stop shop)

P2P: Από ιδιώτη σε ιδιώτη (Private individual to private individual)

RIF: Έντυπο πληροφοριών για τους κινδύνους (Risk information form)

SAF-MOSS: Τυποποιημένος φάκελος ελέγχου για τους ελέγχους σχετικά με το σύστημα MOSS

WF5: Τομέας εργασίας αριθ. 5 του Eurofisc

Γλωσσάριο

Αμοιβαία διοικητική συνδρομή: Οποιαδήποτε δράση τελωνειακής διοίκησης εκ μέρους ή σε συνεργασία με άλλη τελωνειακή διοίκηση για την ορθή εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας, καθώς και για την πρόληψη, τη διερεύνηση και την καταστολή τελωνειακών παραβάσεων.

Αριθμός φορολογικού μητρώου ΦΠΑ (αριθ. μητρώου ΦΠΑ): Ατομικός αριθμός που δίδεται σε κάθε υποκείμενο στον φόρο, ο οποίος προτίθεται να πραγματοποιήσει παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών, ή να αποκτήσει αγαθά για επιχειρηματικούς σκοπούς. Κάθε αριθμού προηγείται πρόθεμα δύο γραμμάτων με τα οποία ταυτοποιείται το κράτος μέλος έκδοσης.

Αφανής έμπορος: Έμπορος εγγεγραμμένος στα μητρώα ΦΠΑ, ο οποίος, ενδεχομένως με πρόθεση εξαπάτησης, αποκτά αγαθά ή υπηρεσίες ή ισχυρίζεται ότι τα αποκτά χωρίς να καταβάλει ΦΠΑ και παραδίδει τα αγαθά αυτά ή παρέχει τις εν λόγω υπηρεσίες χρεώνοντας τον ΦΠΑ, τον οποίον όμως δεν αποδίδει στην οικεία εθνική φορολογική αρχή.

Διαχείριση του κινδύνου: Συστηματικός εντοπισμός των κινδύνων, μεταξύ άλλων και μέσω δειγματοληπτικών ελέγχων, και εφαρμογή κάθε μέτρου που είναι αναγκαίο για να περιοριστεί η έκθεση σε κινδύνους.

Διοικητική συνεργασία: Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών, στο πλαίσιο της οποίας οι φορολογικές αρχές παρέχουν αμοιβαία συνδρομή και συνεργάζονται με την Επιτροπή, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 904/2010 του Συμβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2010, για να εξασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή του ΦΠΑ στις παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, στην αγορά αγαθών εντός της ΕΕ και στις εισαγωγές αγαθών. Οι ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών αφορούν όλες τις πληροφορίες που μπορούν να οδηγήσουν στον ορθό υπολογισμό του ΦΠΑ, συμπεριλαμβανομένων ειδικών περιπτώσεων.

Καθεστώς πωλήσεων εξ αποστάσεως: Σύστημα φορολόγησης που εφαρμόζεται στις ενδοενωσιακές παραδόσεις αγαθών από επιχειρήσεις προς καταναλωτές (B2C). Στο πλαίσιο του καθεστώτος αυτού, μέχρι ένα ορισμένο όριο πωλήσεων (συνήθως 35 000 ευρώ, αλλά σε ορισμένα κράτη μέλη 100 000 ευρώ), εφαρμόζει τον συντελεστή ΦΠΑ του κράτους μέλους στα μητρώα ΦΠΑ του οποίου είναι εγγεγραμμένος. Πέραν του ορίου αυτού, ο έμπορος πρέπει να εγγραφεί στο μητρώο ΦΠΑ και να εφαρμόζει τον συντελεστή ΦΠΑ του κράτους μέλους προορισμού.

Πολυμερείς έλεγχοι: Συντονισμένοι έλεγχοι που διενεργούνται από δύο ή περισσότερα κράτη μέλη σχετικά με τη φορολογική υποχρέωση ενός ή περισσότερων συνδεδεμένων εμπόρων, όταν κρίνουν ότι αυτοί οι έλεγχοι είναι αποτελεσματικότεροι από τους ελέγχους που διενεργεί ένα μεμονωμένο κράτος μέλος.

Σύστημα μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (MOSS): Ένα εθελοντικό σύστημα διευκόλυνσης του εμπορίου, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους υποκείμενους στον φόρο (επιχειρήσεις εγκατεστημένες στην ΕΕ και σε τρίτες χώρες) που παρέχουν τηλεπικοινωνιακές, ραδιοτηλεοπτικές και ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες σε μη υποκείμενους στον φόρο σε κράτη μέλη στα οποία δεν έχουν εγκατάσταση, να καταλογίζουν τον οφειλόμενο ΦΠΑ για τις εν λόγω παροχές υπηρεσιών και να τον δηλώνουν μέσω μιας διαδικτυακής πύλης στο κράτος μέλος στου οποίου τα μητρώα ΦΠΑ είναι εγγεγραμμένοι.

Τελωνειακό καθεστώς 42: Το καθεστώς που χρησιμοποιεί ένας εισαγωγέας για να επιτύχει απαλλαγή από τον ΦΠΑ, όταν τα εισαγόμενα αγαθά πρόκειται να μεταφερθούν σε άλλο κράτος μέλος, σύμφωνα με το άρθρο 143, παράγραφος 1, στοιχείο δ), της οδηγίας 2006/112/EΚ. Ο ΦΠΑ αποδίδεται στο κράτος μέλος προορισμού.

Eurofisc: Αποκεντρωμένο δίκτυο υπαλλήλων από τις φορολογικές και τελωνειακές διοικήσεις των κρατών μελών για την ταχεία ανταλλαγή, καθώς και την από κοινού επεξεργασία και ανάλυση στοχευμένων πληροφοριών, σχετικά με επιχειρήσεις και συναλλαγές που εγείρουν υπόνοιες απάτης.

Fiscalis: Πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για τη χρηματοδότηση των πρωτοβουλιών των φορολογικών διοικήσεων για τη βελτίωση της λειτουργίας των φορολογικών συστημάτων στην εσωτερική αγορά, μέσω συστημάτων επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών, πολυμερών ελέγχων, σεμιναρίων και ομάδων έργου, επισκέψεων εργασίας, δραστηριοτήτων κατάρτισης και άλλων παρόμοιων δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος.

VIES: Το σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τον ΦΠΑ είναι ένα ηλεκτρονικό δίκτυο για τη διαβίβαση πληροφοριών τόσο όσον αφορά έγκυρους αριθμούς φορολογικού μητρώου ΦΠΑ επιχειρήσεων που είναι εγγεγραμμένες στα κράτη μέλη, όσο και όσον αφορά παραδόσεις εντός της ΕΕ που τυγχάνουν απαλλαγής φόρου. Οι εθνικές φορολογικές διοικήσεις είναι αρμόδιες για την καταχώριση των εν λόγω δύο ειδών πληροφοριών στο δίκτυο.

Απαντήσεις της Επιτροπής

Σύνοψη

VII

γ) Η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι η εφαρμογή αυτών των ρυθμίσεων εναπόκειται στα κράτη μέλη.

στ) Η Επιτροπή θα ήθελε να τονίσει ότι η επιβολή μέτρων είσπραξης του ΦΠΑ συνιστά εθνική αρμοδιότητα.

VIII

Όσον αφορά τις συστάσεις προς την Επιτροπή:

α) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση στον βαθμό που είναι αρμόδια.

β) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη ρυθμίζουν τις αποστολές χαμηλής αξίας (συμπεριλαμβανομένης της κατάχρησης των δασμολογικών απαλλαγών) θα συμπεριληφθεί στα θέματα που θα εξεταστούν κατά τη διαδικασία κατάρτισης του προγράμματος επιθεώρησης των παραδοσιακών ιδίων πόρων για το 2020.

γ) Η Επιτροπή δεν αποδέχεται τη σύσταση, δεδομένου ότι οι αδυναμίες του καθεστώτος εξ αποστάσεως πωλήσεων έχουν αντιμετωπιστεί και η Επιτροπή δεν έχει πρόσβαση στα στοιχεία της μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (Mini One Stop Shop, MOSS). Βλέπε απάντηση στο σημείο 96.

δ) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Η συνδρομή θα παρέχεται κατόπιν αιτήματος.

ε) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Είναι πάντοτε διατεθειμένη να εξετάζει προτεινόμενες εναλλακτικές και ρεαλιστικές μεθόδους είσπραξης και να τις υποβάλει σε ανάλυση ως προς την προστιθέμενη αξία τους για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη σκοπιμότητά τους.

Όσον αφορά τις λοιπές συστάσεις, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι εν λόγω τρεις συστάσεις απευθύνονται σε κράτη μέλη.

Εισαγωγή

20

Η πρόταση COM(2018)812/2 και 812/3 της Επιτροπής θα παράσχει στα κράτη μέλη καλύτερα εργαλεία για τον έλεγχο των εμπόρων ηλεκτρονικού εμπορίου μέσω της χρήσης στοιχείων πληρωμών.

21

Από την 1η Ιανουαρίου 2021, θα καταργηθεί το κατώτατο όριο απαλλαγής από τον ΦΠΑ.

Παρατηρήσεις

31

Η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει τη δέσμη μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο, μέτρα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ φορολογικών διοικήσεων και παρόχων υπηρεσιών πληρωμών, καθώς και μέτρα για την ενίσχυση της διοικητικής συνεργασίας μεταξύ, πρώτον, των φορολογικών διοικήσεων των κρατών μελών, δεύτερον, των τελωνειακών και φορολογικών αρχών, και τέλος, του Eurofisc, της OLAF και της Ευρωπόλ.

37

Η Επιτροπή μελετά πιθανές καινοτόμες προσεγγίσεις για την ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών με τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων και στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Για παράδειγμα, το στρατηγικό πλαίσιο τελωνειακής συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Κίνας προβλέπει αναθεώρηση της συμφωνίας ΕΕ-Κίνας του 2004 σχετικά με τη συνεργασία και την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε τελωνειακά ζητήματα. Θα πρέπει να διερευνηθεί κατά πόσον αυτή η ευκαιρία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την προσαρμογή της συμφωνίας στις προκλήσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου.

89

Η τακτική παρακολούθηση των συστημάτων και των διαδικασιών εσωτερικών δικλίδων ελέγχου των ΕΟΦ, ώστε να διασφαλίζεται ότι τηρούνται τα κριτήρια και οι όροι που τους διέπουν, αποτελεί πρωταρχική ευθύνη των ΕΟΦ. Τα συστήματα εσωτερικών δικλίδων ελέγχου συνιστούν βασικό στοιχείο για την αποτελεσματική παρακολούθηση που διενεργεί ο ΕΟΦ.

Βέλτιστη συνιστώμενη πρακτική δικλίδων εσωτερικού ελέγχου (σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ για τους ΕΟΦ) μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, ο διορισμός υπευθύνου για τις διαδικασίες και τις δικλίδες εσωτερικού ελέγχου της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας και του ελέγχου της τελωνειακής διαχείρισης και των τελωνειακών διατυπώσεων.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα άρθρα 23 παράγραφος 5 και 38 παράγραφος 1 του ΕΤΚ, οι τελωνειακές αρχές υποχρεούνται να παρακολουθούν τους όρους και τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ο ΕΟΦ. Η παρακολούθηση από την τελωνειακή αρχή πρέπει διενεργείται σε διαρκή βάση, αλλά και ύστερα από την παροχή στοιχείων από τον ΕΟΦ. Όποτε ο ΕΟΦ γνωστοποιεί στις τελωνειακές αρχές ότι διαπιστώνονται παρατυπίες, η εκάστοτε αρχή επαληθεύει και διερευνά τα οικεία στοιχεία, διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει σε επαναξιολόγηση, αναστολή και/ή ανάκληση της άδειας.

90

Κάθε φορέας που υπάγεται στο καθεστώς των ΕΟΦ πρέπει να πληροί όλα τα κριτήρια και τους όρους των ΕΟΦ. Τούτο περιλαμβάνει τη διασφάλιση της ορθότητας όλων των στοιχείων των τελωνειακών διασαφήσεων. Εάν δεν πληρούνται πλέον οι όροι και τα κριτήρια, οι τελωνειακές αρχές αναστέλλουν ή ανακαλούν το καθεστώς του ΕΟΦ.

Οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές καλούνται να εντείνουν τις δραστηριότητές τους παρακολούθησης και να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες για την αντιμετώπιση των παρατυπιών, δηλαδή σε επαναξιολόγηση, αναστολή και/ή ανάκληση.

91

Βλέπε απάντηση της Επιτροπής στα σημεία 89 και 90 σχετικά με την παρακολούθηση και τις δικλίδες εσωτερικού ελέγχου.

96

Ορισμένες από τις αδυναμίες του συστήματος MOSS αντιμετωπίστηκαν μετά την έγκριση των μέτρων απλοποίησης του συστήματος MOSS, που τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2019. Οι αδυναμίες του καθεστώτος εξ αποστάσεως πωλήσεων αντιμετωπίζονται στην προσφάτως εγκριθείσα νομοθεσία σχετικά με τον ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό εμπόριο, με την οποία τα εν λόγω εθνικά όρια θα καταργηθούν και θα αντικατασταθούν από ένα κατώτατο όριο για όλη την ΕΕ ύψους μόλις 10 000 EUR από το 2021.

98

Οι επιθεωρήσεις ΠΙΠ σε αποστολές μικρής αξίας (συμπεριλαμβανομένης της κατάχρησης των απαλλαγών) αποτελούν τομέα ελέγχου προτεραιότητας για το μέλλον. Λαμβάνοντας υπόψη τις απάτες που εντοπίστηκαν σε σχέση με τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής σε υφάσματα και υποδήματα, η Επιτροπή έδωσε προτεραιότητα στον τομέα αυτό το 2018 και το 2019 σε όλα τα κράτη μέλη. Το 2017 δόθηκε προτεραιότητα στην αποφυγή καταβολής δασμών αντιντάμπινγκ στους ηλιακούς συλλέκτες. Το 2015 και το 2016 είχε δοθεί προτεραιότητα στην αξιοπιστία των λογιστικών συστημάτων που εφαρμόζονται για τους ΠΙΠ.

122

Αυτό το κατώτατο όριο διασφαλίζει την αναλογικότητα για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες επί του παρόντος απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ στα περισσότερα κράτη μέλη, και οι οποίες, σύμφωνα με τις τρέχουσες ρυθμίσεις, υπάγονται σε καθεστώς ΦΠΑ από την πρώτη τηλεφόρτωση των υπηρεσιών τους από καταναλωτή σε άλλο κράτος μέλος. Για να θεραπευθεί αυτή η δυσαναλογία με τον μέγιστο δυνατό σεβασμό στην αρχή της φορολόγησης στο κράτος μέλος προορισμού, το εν λόγω κατώτατο όριο των 10 000 EUR για τις διασυνοριακές συναλλαγές εντός ΕΕ θεωρήθηκε αναλογικό και ισορροπημένο.

136

Η επιβολή μέτρων είσπραξης του ΦΠΑ συνιστά εθνική αρμοδιότητα.

Συμπεράσματα και συστάσεις

Σύσταση 1 – Ενίσχυση της χρήσης των συμφωνιών διοικητικής συνεργασίας

Όσον αφορά τις συστάσεις προς την Επιτροπή:

α) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση στον βαθμό που είναι αρμόδια.

β) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση, δεδομένου ότι θα αρχίσει να προτείνει αλλαγές στα ηλεκτρονικά έντυπα. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι συγκεκριμένες τρεις συστάσεις απευθύνονται σε κράτη μέλη.

Όσον αφορά τις λοιπές συστάσεις, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι εν λόγω τρεις συστάσεις απευθύνονται σε κράτη μέλη.

Σύσταση 2 – Αύξηση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων

Όσον αφορά τις συστάσεις προς την Επιτροπή:

α) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη ρυθμίζουν τις αποστολές χαμηλής αξίας (συμπεριλαμβανομένης της κατάχρησης των δασμολογικών απαλλαγών) θα συμπεριληφθεί στα θέματα που θα εξεταστούν κατά τη διαδικασία κατάρτισης του προγράμματος επιθεώρησης των παραδοσιακών ιδίων πόρων για το 2020.

β) Η Επιτροπή δεν αποδέχεται τη σύσταση, δεδομένου ότι οι αδυναμίες του καθεστώτος εξ αποστάσεως πωλήσεων έχουν αντιμετωπιστεί και η Επιτροπή δεν έχει πρόσβαση στα στοιχεία της μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (Mini One Stop Shop, MOSS). Βλέπε απάντηση στο σημείο 96.

γ) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση.

δ) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση αυτή και θα την συμπεριλάβει στις δραστηριότητές της παρακολούθησης.

Όλες οι άδειες εγκεκριμένων οικονομικών φορέων (AEO) της ΕΕ που χορηγήθηκαν πριν από τη θέση σε ισχύ του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα (ΕΤΚ) θα πρέπει να έχουν επαναξιολογηθεί από τις εθνικές τελωνειακές αρχές έως την 1η Μαΐου 2019, λόγω των αλλαγών που επήλθαν στον ΕΤΚ [δυνάμει του άρθρου 15 παράγραφος 1 της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης (ΚΕΠ) του ΕΤΚ]. Το κριτήριο της συμμόρφωσης αποτελεί μέρος αυτής της διαδικασίας επαναξιολόγησης.

Η Επιτροπή έχει αρχίσει την προετοιμασία για τον έλεγχο των διαδικασιών παρακολούθησης των ΕΟΦ στα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 5 του ΕΤΚ. Η παρακολούθηση του κριτηρίου συμμόρφωσης των ΕΟΦ, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης με το σύστημα δασμολογικής απαλλαγής που εφαρμόζεται σε αποστολές μικρής αξίας, θα είναι μία από τις πτυχές που θα ελεγχθούν στο πλαίσιο αυτό.

Όσον αφορά τις λοιπές συστάσεις, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι εν λόγω δύο συστάσεις απευθύνονται σε κράτη μέλη.

Σύσταση 3 – Βελτίωση της επιβολής μέτρων είσπραξης

Όσον αφορά τις συστάσεις προς την Επιτροπή:

α) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Η συνδρομή θα παρέχεται κατόπιν αιτήματος.

β) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Η αντιμετώπιση των αναντιστοιχιών των πληρωμών μεταξύ των κρατών μελών καθώς και η ρύθμιση του παρακρατηθέντος ΦΠΑ εντάσσονται στις τρέχουσες εργασίες της Επιτροπής. Επί του παρόντος, η Επιτροπή ελέγχει τα έτη 2015–2018, καθώς αυτά καθίστανται διαθέσιμα στο πλαίσιο του ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΠΑ.

γ) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Οργανώνει δραστηριότητες με τα κράτη μέλη προκειμένου να δώσει συνέχεια στην έκθεσή της για την οδηγία 2010/24/ΕΕ, η οποία δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2017, για την είσπραξη όλων των φόρων.

Όσον αφορά την άλλη σύσταση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι αυτή απευθύνεται σε κράτη μέλη.

Σύσταση 4 – Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ρυθμιστικού πλαισίου

Όσον αφορά τις συστάσεις προς την Επιτροπή:

α) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Είναι πάντοτε διατεθειμένη να εξετάζει προτεινόμενες εναλλακτικές και ρεαλιστικές μεθόδους είσπραξης και να τις υποβάλει σε ανάλυση ως προς την προστιθέμενη αξία τους για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη σκοπιμότητά τους.

β) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση.

γ) Η Επιτροπή αποδέχεται τη σύσταση. Όπως αναγνωρίζει και διαπιστώνει το ΕΕΣ (βλέπε σημείο 126), τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ομοιόμορφα τον ορισμό της «πραγματικής αξίας» όπως προβλέπεται στο Εγχειρίδιο για τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών (Compendium on the implementation of Council Regulation 1186/2009 setting up a Community system of reliefs from customs duty).

Επιπλέον, οι συζητήσεις μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών σχετικά με έναν νομικά δεσμευτικό ορισμό του όρου «πραγματική αξία» συνεχίζονται.

Όσον αφορά την άλλη σύσταση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι αυτή απευθύνεται σε κράτη μέλη.

Κλιμάκιο ελέγχου

Οι ειδικές εκθέσεις του ΕΕΣ παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων που αυτό διενεργεί επί των πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ ή επί διαχειριστικών θεμάτων που αφορούν συγκεκριμένους τομείς του προϋπολογισμού. Το ΕΕΣ επιλέγει και σχεδιάζει τα εν λόγω ελεγκτικά έργα κατά τρόπον ώστε αυτά να αποφέρουν τον μέγιστο αντίκτυπο, λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων για τις επιδόσεις ή για τη συμμόρφωση, του επιπέδου των σχετικών εσόδων ή δαπανών, των επικείμενων εξελίξεων και του πολιτικού και δημόσιου συμφέροντος.

O εν προκειμένω έλεγχος επιδόσεων διενεργήθηκε από το Τμήμα Ελέγχου IV του ΕΕΣ, του οποίου προεδρεύει ο Neven Mates, Μέλος του Συνεδρίου, και το οποίο εστιάζει στους τομείς της ρύθμισης των αγορών και της ανταγωνιστικής οικονομίας. Επικεφαλής του ελέγχου ήταν η Ildikó Gáll-Pelcz, Μέλος του ΕΕΣ, συνεπικουρούμενη από τους Zoltán Lovas, προϊστάμενο του ιδιαίτερου γραφείου της και Claudia Kinga Bara, σύμβουλο στο ιδιαίτερο γραφείο της, Paul Stafford, ανώτερο διοικητικό στέλεχος, Carlos Soler Ruiz, υπεύθυνο έργου, και Maria Echanove, Josef Edelmann, Benny Fransen, Dan Danielescu, Christine Becker και Eni Kabashi, ελεγκτές. H Evy Fiers παρείχε γλωσσική υποστήριξη.

Από αριστερά: Benny Fransen, Dan Danielescu, Paul Stafford, Ildikó Gáll-Pelcz, Josef Edelmann, Carlos Soler Ruiz, Zoltán Lovas

Επικοινωνία

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ

Τηλ:. +352 4398-1
Πληροφορίες: eca.europa.eu/el/Pages/ContactForm.aspx
Ιστότοπος: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (https://europa.eu/european-union/index_el).

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2019

PDF	ISBN 978-92-847-2243-3	ISSN 1977-5660	doi:10.2865/722408	QJ-AB-19-009-EL-N
HTML	ISBN 978-92-847-2238-9	ISSN 1977-5660	doi:10.2865/149327	QJ-AB-19-009-EL-Q

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2019

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Για οποιαδήποτε χρήση ή αναπαραγωγή φωτογραφιών ή άλλου υλικού που δεν αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να ζητηθεί άδεια απευθείας από τους δικαιούχους των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ

Αυτοπροσώπως
Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν εκατοντάδες κέντρα πληροφόρησης Europe Direct. Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση του πλησιέστερου σε σας κέντρου στον δικτυακό τόπο https://europa.eu/european-union/index_el

Τηλεφωνικά ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
Η Europe Direct είναι μια υπηρεσία που απαντά στις ερωτήσεις σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με αυτή την υπηρεσία:

• καλώντας ατελώς τον αριθμό 00 800 6 7 8 9 10 11 (ορισμένα δίκτυα τηλεφωνίας ενδέχεται να χρεώνουν τις κλήσεις αυτές),
• καλώντας ατελώς τον αριθμό +32 22999696 ή
• μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον δικτυακό τόπο https://europa.eu/european-union/contact_el

ΒΡΕΙΤΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ

Στο διαδίκτυο
Πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο Europa: https://europa.eu/european-union/contact_el

Στις εκδόσεις της ΕΕ
Μπορείτε να τηλεφορτώσετε ή να παραγγείλετε δωρεάν και επί πληρωμή εκδόσεις της ΕΕ στην ακόλουθη διεύθυνση: https://publications.europa.eu/el/publications. Μπορείτε να ζητήσετε πολλαπλά αντίγραφα δωρεάν εκδόσεων επικοινωνώντας με την υπηρεσία Europe Direct ή με το τοπικό σας κέντρο πληροφόρησης (βλ. https://europa.eu/european-union/contact_el).

Στη νομοθεσία της ΕΕ και σε σχετικά έγγραφα
Για πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου της ενωσιακής νομοθεσίας από το 1951 σε όλες τις επίσημες γλώσσες, μεταβείτε στον δικτυακό τόπο EUR-Lex, στην ακόλουθη διεύθυνση: http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=el

Στα δημόσια δεδομένα από την ΕΕ
Η Πύλη Δημόσιων Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://data.europa.eu/euodp/el/data) παρέχει πρόσβαση σε σύνολα δεδομένων από την ΕΕ. Τα δεδομένα μπορούν να τηλεφορτωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν δωρεάν, τόσο για εμπορικούς όσο και για μη εμπορικούς σκοπούς.