L-użu sostenibbli ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti: progress limitat fil-kejl u fit-tnaqqis tar-riskji

Sommarju eżekuttiv

Il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti (PPPs) huma pestiċidi li l-bdiewa jużaw biex jipproteġu l-għelejjel kontra organiżmi ta’ ħsara, pesti u mard. Fl-UE, il-bejgħ ta’ sustanzi attivi li jintużaw fil-PPPs jaqbeż it-350 000 tunnellata fis-sena. Il-PPPs jista’ jkollhom impatt fuq il-kwalità tal-ilma u tal-ħamrija, il-bijodiversità u l-ekosistemi, u jistgħu jispiċċaw bħala residwi fl-ikel.

Mill-1991 ’il hawn, l-UE bniet qafas ta’ leġiżlazzjoni biex tawtorizza l-PPPs, tippromwovi l-użu sostenibbli tagħhom u tnaqqas ir-riskju li l-użu tagħhom joħloq għas-saħħa tal-bniedem u għall-ambjent. Il-Kummissjoni tapprova s-sustanzi attivi li jistgħu jintużaw fil-PPPs li huma awtorizzati fl-Istati Membri u tivverifika li l-Istati Membri jimplimentaw il-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE. Hija tippromwovi wkoll il-ġestjoni integrata tal-pesti biex tinkoraġġixxi l-użu ta’ metodi preventivi, naturali, jew metodi oħra mhux kimiċi, għall-kontroll tal-pesti qabel ma wieħed jirrikorri għal PPPs.

Attwalment, il-Kummissjoni qiegħda tevalwa l-leġiżlazzjoni f’dan il-qasam ta’ politika fil-kuntest tat-tħassib pubbliku u parlamentari li qed jiżdied rigward ir-riskji assoċjati mal-użu tal-pestiċidi. Il-ħidma tagħna kienet maħsuba biex tikkomplementa dan il-proċess.

L-objettiv prinċipali tagħna kien li nivvalutaw jekk l-azzjoni tal-UE naqqsitx ir-riskju relatat mal-użu tal-PPPs. Il-Kummissjoni u l-Istati Membri ħadu azzjoni biex jippromwovu l-użu sostenibbli tal-PPPs. Madankollu, aħna sibna li l-progress fil-kejl u fit-tnaqqis tar-riskji relatati mal-użu tagħhom huwa limitat. Il-ħidma tagħna wriet li l-azzjoni tal-UE għall-użu sostenibbli tal-PPPs bdiet bil-mod u ppermettiet li aħna nidentifikaw id-dgħufijiet fil-qafas attwali tal-UE, kif stabbilit f’dan ir-rapport.

Aħna eżaminajna jekk il-leġiżlazzjoni tal-UE pprovdietx inċentivi effettivi biex tnaqqas id-dipendenza fuq il-PPPs. Ir-regoli tal-UE jirrikjedu li l-bdiewa japplikaw ġestjoni integrata tal-pesti, li jfisser li jenħtieġ li huma jirrikorru biss għall-PPPs jekk il-prevenzjoni u metodi oħrajn ma jirnexxux jew ma jkunux effettivi. Għalkemm huwa obbligatorju għall-bdiewa li japplikaw il-ġestjoni integrata tal-pesti, huma mhumiex meħtieġa li jżommu rekords ta’ kif ikunu applikawha, u l-infurzar huwa dgħajjef.

Il-politika agrikola komuni tista’ tgħin fl-appoġġ tal-użu sostenibbli tal-PPPs permezz ta’, pereżempju, sistemi obbligatorji ta’ konsulenza għall-azjendi agrikoli u billi tipprovdi appoġġ finanzjarju għal miżuri bħalma huma l-biedja organika u l-iskemi ambjentali. Ir-rabta tal-pagamenti taħt il-politika agrikola komuni mar-rekwiżiti legali tista’ tgħin fl-infurzar ta’ dawn ir-regoli, iżda l-applikazzjoni tal-ġestjoni integrata tal-pesti attwalment mhijiex rekwiżit biex il-bdiewa jirċievu pagamenti taħt il-politika agrikola komuni.

Li l-bdiewa jingħataw aċċess għal metodi alternattivi u prodotti b’riskju aktar baxx jista’ jgħinhom fl-applikazzjoni tal-ġestjoni integrata tal-pesti. L-UE ħolqot kategorija ta’ “PPPs b’riskju baxx” fl-2009, iżda sal-lum ftit minn dawn saru disponibbli għall-użu.

Aħna eżaminajna jekk il-Kummissjoni u l-Istati Membri kinux kejlu r-riskju u l-impatti ambjentali relatati mal-użu tal-PPPs u sibna li d-data miġbura u disponibbli ma kinitx biżżejjed biex ikun jista’ jsir monitoraġġ effettiv. L-istatistika disponibbli tal-UE dwar il-bejgħ tal-PPPs hija aggregata fuq livell li huwa għoli wisq biex tkun utli, filwaqt li dawk dwar l-użu agrikolu tal-PPPs ma kinux komparabbli.

F’Novembru 2019, il-Kummissjoni ppubblikat l-istima li hija kienet wettqet rigward żewġ indikaturi tar-riskju armonizzati ġodda. L-ebda indikatur ma juri l-livell sa fejn id-direttiva kienet irnexxiet fl-ilħuq tal-objettiv tal-UE relatat mal-użu sostenibbli tal-PPPs.

Abbażi ta’ dawn is-sejbiet, aħna nirrakkomandaw li jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. tiċċekkja li l-Istati Membri jikkonvertu l-prinċipji ġenerali tal-ġestjoni integrata tal-pesti fi kriterji prattiċi u li jivverifikawhom fil-livell tal-azjendi agrikoli, biex b’hekk tkun tista' ssir ir-rabta bejnhom u bejn il-pagamenti li jsiru taħt il-politika agrikola komuni fil-perjodu ta’ wara l-2020;
2. ittejjeb l-istatistika dwar il-PPPs meta tirrevedi l-leġiżlazzjoni biex tagħmilha aktar aċċessibbli, utli u komparabbli; u
3. tivvaluta l-progress li sar lejn l-ilħuq tal-objettivi tal-politika, ittejjeb l-indikaturi tar-riskju armonizzati, jew tiżviluppa oħrajn ġodda, filwaqt li tieħu kont tal-użu tal-PPPs.

Introduzzjoni

Politika tal-UE dwar il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti

Il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti (PPPs) huma pestiċidi li jintużaw biex jiġġieldu kontra l-organiżmi ta’ ħsara, il-pesti u l-mard, jinfluwenzaw il-proċessi tal-ħajja tal-pjanti, jippreservaw prodotti tal-pjanti, jew jeqirdu jew jipprevienu t-tkabbir ta’ pjanti jew partijiet minn pjanti mhux mixtieqa. Il-PPPs jinkludu insettiċidi, fungiċidi u erbiċidi.

L-użu tal-PPPs jista’ jpoġġi pressjoni fuq l-ambjent; jista’ joħloq riskji għall-kwalità tal-ilma tal-art u tas-superfiċje, il-kwalità tal-ħamrija, il-bijodiversità, l-ekosistemi u s-saħħa tal-bniedem, inkluż permezz ta’ residwi fl-ikel. Il-PPPs sprejjati fuq l-għelieqi jistgħu jidħlu fl-art u fl-ilma tal-madwar (ara l-Figura 1). Il-PPPs jaffettwaw lill-pjanti u l-annimali u jistgħu jikkontribwixxu għat-telf tal-bijodiversità¹, inkluż it-tnaqqis fil-popolazzjonijiet tal-insetti. Pereżempju, il-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi identifikat il-PPPs bħala wieħed mill-ixprunaturi ta’ popolazzjoni ta’ pollinaturi li qiegħda tonqos².

Sors: Clearwater, R. L., T. Martin u T. Hoppe (edituri), “Environmental sustainability of Canadian agriculture: Agri-environmental indicator report series – Report #4”, Agriculture and Agri-Food Canada, Ottawa, 2016, p. 155.

Mill-1991 ’il hawn, l-UE kellha regoli komuni dwar l-awtorizzazzjoni u l-użu tal-PPPs (preċedentement, l-Istati Membri kellhom il-liġijiet tagħhom stess). L-Anness I jistabbilixxi l-aktar leġiżlazzjoni importanti tal-UE dwar il-PPPs. Il-PPPs kollha jgħaddu minn proċedura ta’ awtorizzazzjoni f’żewġ stadji: il-Kummissjoni l-ewwel tapprova s-sustanzi attivi; wara dan, l-Istati Membri jistgħu jawtorizzaw forom kummerċjali ta’ PPPs li jkun fihom sustanzi attivi approvati (ara l-Anness II). Il-kriterji tal-approvazzjoni tal-UE jiddikjaraw li l-PPPs ma għandux ikollhom effetti ta’ ħsara fuq is-saħħa tal-bniedem jew tal-annimali, u lanqas effetti mhux aċċettabbli fuq l-ambjent.

L-Istati Membri regolarment jipprovdu statistika dwar il-PPPs lill-Kummissjoni, u l-Eurostat jippubblika statistika annwali tal-UE relatata ma’ sustanzi attivi li jinsabu fil-PPPs mibjugħa³. Il-Figura 2 turi li l-bejgħ ġenerali fl-UE tas-sustanzi attivi użati fil-PPPs baqa’ pjuttost stabbli fi snin reċenti. Madankollu, il-bejgħ tal-PPPs mhuwiex direttament korrelatat mar-riskji u l-impatti assoċjati mal-użu tagħhom. Ir-riskji u l-impatti maħluqa mill-PPPs ivarjaw skont is-sustanzi attivi tagħhom, iżda wkoll skont il-kompożizzjoni tagħhom u fejn, meta u kif l-utenti japplikawhom fil-prattika.

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq id-data disponibbli fuq is-sit web tal-Eurostat (sett ta’ data miksub fit-22 ta’ Lulju 2019). Din id-data teskludi informazzjoni kunfidenzjali, skont l-istima tal-Eurostat li tirrappreżenta < 3 % tal-bejgħ fuq is-sett ta’ data sħiħ.

Id-direttiva tal-2009 dwar l-użu sostenibbli tal-pestiċidi⁴ (“id-direttiva”) tistabbilixxi qafas biex jinkiseb użu sostenibbli tal-PPPs billi jitnaqqsu r-riskji u l-impatti tal-użu tal-PPPs fuq is-saħħa tal-bniedem u l-ambjent u billi tiġi promossa l-ġestjoni integrata tal-organiżmi ta’ ħsara (pesti) (IPM).

L-IPM hija kunċett li joriġina mis-snin sebgħin li, b’mod partikolari, jiffoka fuq il-prevenzjoni tal-infestazzjoni mill-pesti u jieħu vantaġġ minn prattiki ta’ biedja sostenibbli, bħan-newba ta’ għelejjel differenti u l-għażla ta’ żrieragħ reżistenti għall-pesti. Hija tinkludi wkoll il-monitoraġġ tal-pesti u l-istabbiliment ta’ valuri ta’ limitu tajbin li jgħinu biex jiġi deċiż jekk ikunx meħtieġ kontroll tal-pesti u meta dan għandu jsir. Meta mqabbla mal-applikazzjoni b’rutina tal-PPPs, l-IPM hija approċċ aktar ekoloġiku li jikkombina l-prattiki ta’ “sens komun”. L-IPM hija mezz biex titnaqqas id-dipendenza fuq il-PPPs: meta japplikaw l-IPM, il-bdiewa jużaw biss PPPs kimiċi jekk dawn ikunu meħtieġa, wara li jiġu eżawriti l-metodi preventivi, fiżiċi, bijoloġiċi jew metodi mhux kimiċi oħra għall-kontroll tal-pesti (ara l-Figura 3). L-IPM hija parti importanti mill-politika tal-UE dwar il-PPPs u saret obbligatorja fl-2014⁵.

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq l-Anness III tad-Direttiva 2009/128/KE.

Il-faċilitazzjoni tal-użu ta’ metodi alternattivi u l-aċċess għal prodotti b’riskju aktar baxx jistgħu jgħinu biex jiġi appoġġat kontroll aktar sostenibbli tal-pesti. Ir-Regolament dwar il-PPPs tal-2009⁶ (“ir-Regolament dwar il-PPPs”) introduċa l-kunċett ta’ PPPs b’riskju baxx. Biex jiġi awtorizzat bħala li huwa b’riskju baxx, PPP jista’ jkun fih biss sustanzi attivi li jkunu ġew approvati bħala li huma b’riskju baxx⁷ u ma jista’ jkun fih l-ebda “sustanza ta’ tħassib”. Minn Settembru 2019 ’il hawn, 16-il sustanza attiva ġew approvati bħala b’riskju baxx (3 % tas-sustanzi attivi approvati). Barra minn hekk, ir-Regolament dwar il-PPPs introduċa l-kunċett ta’ “sustanzi bażiċi”; l-UE approvat 20 sustanza bħal dawn li jintużaw b’mod predominanti għal skopijiet oħrajn għajr il-protezzjoni tal-pjanti (eż. fl-ikel).

Il-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-utenti tal-PPPs (eż. il-bdiewa) kollha għandhom rwol fil-politika tal-UE dwar il-PPPs. Il-Figura 4 tistabbilixxi xi wħud mir-responsabbiltajiet ewlenin rilevanti għal dan ir-rapport.

Sors: Il-QEA.

Ambitu u approċċ tal-awditjar

Aħna ddeċidejna li nwettqu awditu fil-qasam tal-politika tal-UE dwar il-PPPs minħabba l-interess dejjem jiżdied mill-pubbliku u mill-partijiet ikkonċernati tagħna (inkluż il-Parlament Ewropew). Attwalment, il-Kummissjoni qiegħda tevalwa l-leġiżlazzjoni f’dan il-qasam ta’ politika, u aħna qegħdin nistennew li r-rapport tagħna jkun jikkomplementa din l-evalwazzjoni.

L-objettiv prinċipali tagħna kien li nivvalutaw jekk l-azzjoni tal-UE naqqsitx ir-riskju relatat mal-użu tal-PPPs, billi niffukaw fuq il-perjodu li segwa r-reviżjoni tal-2009 tal-qafas tal-PPPs tal-UE (ara l-Anness I għal lista ta’ regoli ewlenin tal-UE relatati). Biex inwieġbu din il-mistoqsija, aħna eżaminajna jekk:

• il-qafas tal-UE jipprovdix inċentivi biex titnaqqas id-dipendenza fuq il-PPPs, inkluż l-infurzar tal-IPM u l-iskoraġġiment tal-użu ta’ PPPs “standard” u b’riskju għoli; u
• il-Kummissjoni u l-Istati Membri jkejlux ir-riskju u l-impatti ambjentali relatati mal-użu tal-PPPs.

Aħna ma fittixniex li nevalwaw mill-ġdid il-valutazzjonijiet xjentifiċi tal-PPPs.

Aħna wettaqna l-awditu minn Frar sa Settembru 2019. Ix-xogħol tal-awditjar tagħna kien jinkludi intervisti strutturati fil-Kummissjoni (id-Direttorat Ġenerali għas-Saħħa u s-Sikurezza Alimentari, id-Direttorat Ġenerali għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali, id-Direttorat Ġenerali għall-Ambjent u l-Eurostat) u fl-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel, kif ukoll eżaminar ta’ dokumenti u żjarat ta’ informazzjoni fi tliet Stati Membri (Franza, il-Litwanja u n-Netherlands). Aħna għażilna dawn l-Istati Membri abbażi taż-żoni ġeografiċi (in-Nofsinhar, it-Tramuntana u Ċentrali)⁸ biex ikunu jirriflettu d-differenzi fil-prattiki u l-kundizzjonijiet agrikoli, kif ukoll bħala parti minn sforzi biex jitnaqqsu r-riskji relatati mal-użu tal-PPPs (il-promozzjoni tal-IPM, ir-riċerka, l-appoġġ finanzjarju) u fl-għadd ta’ PPPs b’riskju baxx awtorizzati. Aħna żorna l-Iżvizzera biex nifhmu kif pajjiż terz jinkorpora l-kundizzjonijiet relatati mal-IPM fil-pagamenti diretti lill-bdiewa. Aħna eżaminajna 18-il pjan ta’ azzjoni nazzjonali tal-Istati Membri⁹ relatati mat-tnaqqis tar-riskji marbuta mal-użu tal-PPPs, kif ukoll programmi ta’ żvilupp rurali tal-perjodu 2014-2020 għal miżuri relatati mal-PPPs u mal-IPM, u intervistajna 33 bidwi magħżula b’mod aleatorju għall-eżerċizzju tad-Dikjarazzjoni ta’ Assigurazzjoni tagħna.

Osservazzjonijiet

L-użu sostenibbli ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti ġie affettwat minn bidu kajman

L-ewwel passi biex id-direttiva tiġi applikata fil-prattika ġew ittardjati

Id-direttiva tal-2009 tistabbilixxi qafas biex jinkiseb użu sostenibbli tal-PPPs u biex tiġi promossa l-IPM, inkluż billi jintużaw approċċi alternattivi u metodi mhux kimiċi. L-Istati Membri kellhom sentejn biex jittrasponuha fil-liġi nazzjonali¹⁰.

Il-Kummissjoni vverifikat il-puntwalità tat-traspożizzjoni u bdiet proċeduri ta’ ksur kontra ż-żewġ Stati Membri¹¹ li, sal-2012, kienu għadhom ma ttrasponewx id-direttiva. Madankollu, il-Kummissjoni ma vverifikatx il-kompletezza jew il-korrettezza tat-traspożizzjoni mwettqa mill-Istati Membri. Pereżempju, aħna sibna li filwaqt li Franza ħadet miżuri biex timplimenta d-direttiva, inkluża l-promozzjoni tal-IPM, ir-rekwiżiti tal-IPM ma ġewx trasposti fil-liġi Franċiża.

Sas-26 ta’ Novembru 2012, l-Istati Membri kellhom iħejju pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali li jistabbilixxu, fost affarijiet oħra, l-objettivi kwantitattivi, il-miri u l-iskedi ta’ żmien tagħhom għat-tnaqqis tar-riskji u l-impatti relatati mal-użu tal-PPPs. Il-Figura 5 tistabbilixxi l-avvenimenti ewlenin u turi l-iskeda ta’ żmien biex id-direttiva tiġi applikata fil-prattika.

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq id-direttiva u d-dokumenti tal-Kummissjoni.

Filwaqt li terz biss tal-Istati Membri ppreżentaw il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tagħhom lill-Kummissjoni f’konformità mad-dati ta’ skadenza, huma kollha ppreżentawhom sa Frar 2014. Il-Kummissjoni bagħtet ittri ta’ twissija lill-Istati Membri kollha, fejn semmiet id-dgħufijiet fl-ewwel pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tagħhom kif ukoll oqsma problematiċi fl-implimentazzjoni tad-direttiva. Il-Kummissjoni ma ppreżentatx l-ewwel rapport tagħha lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill¹², li kien dovut f’Novembru 2014, qabel Ottubru 2017.

L-Istati Membri jridu jeżaminaw u, jekk ikun meħtieġ, jaġġornaw il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tagħhom kull ħames snin. Id-dati ta’ skadenza għal dan l-eżaminar jiddependu mit-twaqqit tal-pjanijiet inizjali u jvarjaw mill-2016 sal-2019, peress li l-Istati Membri ppreżentaw il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali inizjali tagħhom lill-Kummissjoni f’dati differenti. Kważi tliet kwarti tal-Istati Membri damu biex għamlu l-eżaminar tagħhom (11 minnhom aktar minn sena), abbażi tad-dati ta’ skadenza individwali tagħhom. Fiż-żmien meta wettaqna l-awditu, il-Kummissjoni kienet qiegħda tħejji t-tieni rapport tagħha (li kien dovut f’Novembru 2018) lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

Il-Kummissjoni ħadet aktar azzjoni mill-2016 ’il hawn

Mill-2016 ’il hawn, il-Kummissjoni ħadet aktar azzjoni biex tippromwovi u tinforza l-implimentazzjoni tad-direttiva. L-inizjattivi tal-Kummissjoni jinkludu l-valutazzjoni tal-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali u l-monitoraġġ tal-azzjonijiet tal-Istati Membri biex id-direttiva tiġi applikata fil-prattika.

Il-Kummissjoni bagħtet kwestjonarju lill-Istati Membri u żaret sitta minnhom biex tiġbor informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tad-direttiva. Rapport ġenerali¹³ jiġbor fil-qosor is-sejbiet ewlenin, jagħti eżempji ta’ prattika tajba dwar, pereżempju, il-protezzjoni tal-ilma, it-taħriġ u l-IPM, u jidentifika l-ostakoli prinċipali li l-Istati Membri qegħdin jiffaċċaw f’dak li jirrigwarda l-implimentazzjoni tad-direttiva. Bosta Stati Membri rrappurtaw diffikultajiet biex jivverifikaw l-IPM, u stqarru li n-nuqqas ta’ tekniki ta’ kontroll mhux kimiċi li jkunu finanzjarjament vijabbli u effettivi jxekkel l-applikazzjoni tal-IPM fil-prattika. Fl-2018, il-Kummissjoni mxiet minn żjarat ta’ ġbir ta’ informazzjoni għal awditi tal-konformità, u bdiet tagħmel rakkomandazzjonijiet u titlob azzjoni korrettiva mill-Istati Membri.

Il-Kummissjoni regolarment tistieden lill-awtoritajiet tal-Istati Membri għal laqgħat biex flimkien jiddiskutu l-implimentazzjoni tad-direttiva. Hija niedet portal web għall-użu sostenibbli tal-PPPs, li jinkludi informazzjoni ewlenija, pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali u links għal siti web uffiċjali tal-Istati Membri¹⁴.

L-attivitajiet ta’ riċerka u innovazzjoni huma importanti biex jiġi żgurat li jkun hemm disponibbli metodi alternattivi għall-ġestjoni tal-pesti kif ukoll PPPs b’riskju baxx għall-implimentazzjoni tal-IPM. L-UE tappoġġa r-riċerka biex tagħmel disponibbli metodi alternattivi għall-kontroll tal-pesti li jkunu ekonomikament fattibbli. Orizzont 2020, il-programm ta’ riċerka tal-UE, jinkludi sejħiet għal proġetti relatati ma’ strateġiji, għodod u teknoloġiji għall-ġestjoni sostenibbli tal-ħaxix ħażin, alternattivi għall-użu tal-PPPs u għall-IPM. Is-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni għall-Produttività u s-Sostenibbiltà Agrikoli għandha l-għan li tintegra d-diversi flussi ta’ finanzjament u li tlaqqa’ l-bdiewa, il-konsulenti, ir-riċerkaturi, in-negozji agrikoli, l-organizzazzjonijiet mhux governattivi u atturi oħrajn bħala sħab fl-innovazzjoni agrikola. In-netwerk li jirriżulta jgħaqqad il-proġetti ta’ riċerka u innovazzjoni fuq skala kbira ffinanzjati taħt Orizzont 2020 ma’ gruppi operattivi iżgħar li jaħdmu kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f’dak reġjonali, bl-għan li jnaqqas id-distakk bejn ir-riċerka u l-prattika.

L-azzjoni tal-UE tipprovdi inċentivi dgħajfa biex il-bdiewa jadottaw il-ġestjoni integrata tal-pesti

Il-Kummissjoni u l-Istati Membri jippromwovu l-IPM, iżda l-infurzar tagħha huwa dgħajjef

Miżura importanti biex jinkiseb użu sostenibbli tal-PPPs hija l-IPM. Ir-regoli tal-UE jiddefinixxu l-IPM bħala sett ta’ tmien prinċipji ġenerali (ara l-Anness III) kontroll tal-pesti qabel ma wieħed jirrikorri għal PPPs kimiċi (ara wkoll il-Figura 3). Il-possibbiltà li ssir referenza għall-IPM fuq it-tikketti tal-PPPs hija mod kif issir is-sensibilizzazzjoni. Matul iż-żjarat tagħna fl-Istati Membri, aħna sibna biss eżempju wieħed ta’ indikazzjonijiet direttament relatati mal-IPM: xi tikketti fil-Litwanja kienu jinkludu struzzjonijiet immirati biex jevitaw li l-pesti jsiru reżistenti għall-PPPs inkwistjoni.

Il-Kummissjoni u l-Istati Membri ħadu azzjoni biex jippromwovu u jxerrdu s-sensibilizzazzjoni dwar l-IPM. Il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali kollha li eżaminajna kienu jinkludu informazzjoni dwar l-attivitajiet ta’ taħriġ, il-kondiviżjoni tal-għarfien u għodod għall-monitoraġġ tal-pesti u t-teħid tad-deċiżjonijiet. Pereżempju, is-sistemi ta’ monitoraġġ tal-pesti u ta’ twissija bikrija huma parti integrali mill-IPM, billi jgħinu lill-bdiewa japplikaw miżuri preventivi u aktar immirati għall-kontroll tal-pesti. Il-Kummissjoni sabet li l-biċċa l-kbira mill-Istati Membri (24) kellhom fis-seħħ sistemi ffinanzjati pubblikament għat-tbassir, it-twissija u d-dijanjożi bikrija għall-kontroll tal-pesti u tal-mard. Pereżempju, il-Litwanja żviluppat sistema tal-IT interattiva li tgħaqqad aspetti differenti tal-appoġġ lill-utenti tal-PPPs fl-applikazzjoni tal-IPM (ara l-Figura 6).

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq l-IKMIS.

Ir-regoli tal-UE jirrikjedu li l-utenti tal-PPPs japplikaw il-prinċipji ġenerali tal-IPM¹⁵, u l-Istati Membri kellhom jiddeskrivu fil-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tagħhom il-mod kif huma kieku jiżguraw li l-utenti professjonali kollha¹⁶ applikaw il-prinċipji tal-IPM sa Jannar 2014¹⁷. Il-Kummissjoni osservat nuqqasijiet fl-iżgurar tal-applikazzjoni tal-IPM fil-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali inizjali u, fir-rapport tagħha tal-2017 lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (ara l-paragrafu 15), hija indikat li jenħtieġ li l-Istati Membri jiżviluppaw kriterji biex jivvalutaw jekk il-bdiewa kinux applikaw l-IPM. L-analiżi tagħna wriet li l-biċċa l-kbira mill-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali riveduti (12 minn 18) ma ddeskrivewx kif l-Istati Membri jiżguraw li l-utenti professjonali kollha jimplimentaw il-prinċipji ġenerali tal-IPM.

Fl-2009, il-Kummissjoni użat kuntrattur estern biex iħejji dokument ta’ gwida¹⁸ għall-istabbiliment tal-prinċipji tal-IPM. Id-dokument kellu l-għan li jgħin lill-Istati Membri jqisu l-IPM fil-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tagħhom, u offra gwida dwar il-konformità tal-monitoraġġ. Madankollu, il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali ffukaw prinċipalment fuq it-taħriġ, l-attivitajiet ta’ konsulenza u s-sensibilizzazzjoni biex iżidu l-fehim tal-IPM. Il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali ma stabbilewx rekwiżiti speċifiċi li jikkonkretizzaw il-prinċipji ġenerali tal-IPM f’azzjonijiet li jistgħu jiġu kkontrollati fil-prattika.

L-utenti professjonali tal-PPPs iridu jżommu rekords tal-prodotti li jużaw għal mill-inqas tliet snin¹⁹. Il-Prinċipju Nru 8 tal-IPM jirrikjedi li huma jivverifikaw is-suċċess tal-miżuri tagħhom għall-protezzjoni tal-pjanti fuq il-bażi tar-rekords dwar l-użu tal-PPPs u dwar il-monitoraġġ tal-pesti. Ma hemm l-ebda rekwiżit tal-UE biex l-utenti jżommu rekords ta’ azzjonijiet oħrajn tal-IPM, u l-Kummissjoni ħeġġet lill-Istati Membri biex jintroduċu dawn l-obbligi fil-liġi nazzjonali. Kienu biss ftit l-Istati Membri li għamlu dan (ara l-eżempju fil-Kaxxa 1).

Il-Kummissjoni identifikat l-infurzar tal-IPM bħala dgħufija matul l-awditi tagħha tal-2018 u tal-2019 fl-Istati Membri. Il-biċċa l-kbira mill-bdiewa (27 minn 33) li intervistajna qalu li kienu familjari mal-IPM u li huma kienu japplikaw il-prinċipji fl-azjendi agrikoli tagħhom, filwaqt li indikaw għarfien sinifikanti tal-kunċett fost il-bdiewa. Madankollu, l-Istati Membri li żorna ma setgħux jikkonfermaw il-proporzjon ta’ utenti li huma konformi mal-prinċipji tal-IPM, u dan ma jivverifikawhx matul l-ispezzjonijiet. Il-valutazzjoni tal-konformità tirrikjedi għarfien espert u hija diffiċli minħabba li tiddependi mill-għalla, it-tip ta’ ħamrija, id-daqs tal-azjenda agrikola u fatturi esterni bħat-temp u t-tip ta’ pest.

L-Istati Membri huma meħtieġa jistabbilixxu r-regoli dwar il-penali għall-ksur tar-regoli dwar il-PPPs. Mit-tliet Stati Membri li żorna, kienu biss in-Netherlands li ddefinew penali relatati mal-IPM. L-awditi tal-Kummissjoni u ż-żjarat tagħna fl-Istati Membri ma wrew l-ebda eżempju tajjeb ta’ verifika li l-bdiewa japplikaw il-prinċipji tal-IPM. Ara l-Kaxxa 2 għal eżempji mill-Istati Membri li żorna.

Il-politika agrikola komuni ftit li xejn tikkontribwixxi biex tgħin fl-infurzar tal-IPM

Fil-Kummissjoni, id-Direttorat Ġenerali għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali huwa responsabbli mill-politika agrikola komuni (PAK). Il-PAK tinkludi strumenti li jistgħu jappoġġaw l-użu sostenibbli tal-PPPs mill-bdiewa. Pereżempju:

• l-Istati Membri jridu jistabbilixxu sistemi ta’ konsulenza għall-azjendi agrikoli biex joffru pariri lill-bdiewa kollha, inkluż dwar l-IPM;
• jenħtieġ li l-bdiewa li jkollhom aktar minn 15-il ettaru ta’ raba’ li tinħadem u li jirċievu pagamenti diretti jżommu żoni ta’ interess ekoloġiku fuq 5 % tar-raba’ tagħhom li tinħadem u, mill-2018 ’il hawn, huma ma jistgħux jużaw il-PPPs fuq dawn iż-żoni; u
• programmi speċifiċi għas-settur tal-frott u l-ħxejjex jippromwovu l-adozzjoni tal-IPM.

Barra minn hekk, l-Istati Membri jistgħu jużaw miżuri tal-PAK iffinanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali biex jippromwovu l-użu sostenibbli tal-PPPs, inkluża l-IPM. Dawn il-miżuri jinkludu impenji agroambjentali u klimatiċi, fejn l-Istati Membri jistgħu jagħtu pagamenti għall-ġestjoni tal-input (PPPs u/jew fertilizzanti) u l-prattiki tal-biedja sostenibbli fil-kuntest tal-biedja integrata. L-Istati Membri jistgħu jużaw ukoll il-PAK biex jappoġġaw il-biedja organika, imsemmija fid-direttiva bħala tip ta’ “ġestjoni tal-pesti b’użu baxx ta’ pestiċidi”²¹. L-erja taħt biedja organika tirrappreżenta 7 % tal-art agrikola totali tal-UE²². Miżuri rilevanti oħra jinkludu appoġġ għal investimenti, pereżempju, f’tagħmir tal-biedja ta’ preċiżjoni. L-Istati Membri jippjanaw miżuri speċifiċi fi programmi ta’ żvilupp rurali.

Il-biċċa l-kbira mill-pagamenti taħt il-PAK huma suġġetti għal “kundizzjonalità”²³. Il-kundizzjonalità hija mekkaniżmu li jgħaqqad il-pagamenti taħt il-PAK mal-konformità mill-bdiewa mal-istandards bażiċi li jikkonċernaw l-ambjent, is-sikurezza alimentari, is-saħħa tal-annimali u tal-pjanti u l-benessri tal-annimali, kif ukoll ir-rekwiżit li l-art tinżamm f’kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba. Ir-rabta tal-pagamenti tal-PAK mar-rekwiżiti legali tista’ tgħin fl-infurzar ta’ dawk ir-regoli.

L-Istati Membri jridu jivverifikaw il-konformità mar-regoli dwar il-kundizzjonalità u jwettqu żjarat fuq il-post għand mill-inqas 1 % tal-bdiewa li jirċievu pagamenti taħt il-PAK. Il-kundizzjonalità ma tfissirx li l-pagamenti taħt il-PAK huma kkundizzjonati mill-issodisfar ta’ dawn l-istandards bażiċi, iżda l-Istati Membri jimponu penali amministrattivi fuq il-benefiċjarji li ma jkunux konformi. Fil-prattika, il-penali amministrattivi huma tnaqqis, ta’ mhux aktar minn 5 %, għal ksur minħabba negliġenza. Il-ksur ripetut jista’ jirriżulta f’penali ogħla u, jekk in-nuqqas ta’ konformità jkun intenzjonat, it-tnaqqis jista’ jkun ta’ 20 % jew ogħla²⁴.

Il-kundizzjonalità għall-PAK 2014-2020 tirrikjedi li l-utenti tal-PPPs ikunu konformi mal-kundizzjonijiet stabbiliti fuq it-tikketti u jieħdu inkunsiderazzjoni l-kundizzjonijiet lokali²⁵, iżda hija ma tinkorporax id-direttiva li tinkludi l-applikazzjoni tal-prinċipji tal-IPM. Rekwiżiti oħrajn tal-kundizzjonalità, bħall-biċċiet art ta’ lqugħ u l-protezzjoni tal-ilma ta’ taħt l-art, huma wkoll rilevanti għall-użu sostenibbli tal-PPPs. Bi tqabbil ma’ dan, biex jirċievu pagamenti diretti fl-Iżvizzera, il-bdiewa jridu juru “prova tal-prestazzjoni ekoloġika”²⁶ li tkun simili għall-prinċipji ġenerali tal-IPM iddefiniti fid-direttiva. Bħala parti mill-ispezzjonijiet tagħhom, l-awtoritajiet Żvizzeri jivverifikaw ir-rekwiżiti relatati mal-protezzjoni tal-ħamrija u mal-promozzjoni tal-bijodiversità, mal-istabbiliment u r-reġistrazzjoni tas-sollijiet tal-pesti kif ukoll mal-għażla xierqa tal-PPPs u l-ġustifikazzjoni għall-użu u, għall-bdiewa li jkollhom aktar minn tliet ettari ta’ raba’ li tinħadem, ir-rekwiżiti relatati man-newba tal-għelejjel.

Il-Premessa 35 tar-Regolament dwar il-PPPs tiddikjara li jenħtieġ li l-prinċipji tal-IPM jiġu inklużi fil-kundizzjonalità. Fil-bidu tal-perjodu tal-PAK 2014-2020, il-leġiżlatur²⁷ stieden lill-Kummissjoni, ladarba l-Istati Membri kollha kienu implimentaw id-direttiva u l-obbligi direttament applikabbli għall-bdiewa kienu ġew identifikati, biex tipproponi li jiġu emendati r-regoli tal-PAK bl-għan li l-partijiet rilevanti tad-direttiva jiġu inklużi fil-kundizzjonalità. Il-Kummissjoni ma għamlet l-ebda proposta bħal din għall-PAK 2014-2020.

Il-proposta tal-Kummissjoni għall-PAK ta’ wara l-2020 testendi r-rabta bejn il-pagamenti li jsiru taħt il-PAK u r-rekwiżiti statutorji (“kundizzjonalità”²⁸) relatati mal-PPPs. Huwa jkopri parzjalment l-użu sostenibbli, iżda ma jinkorporax il-prinċipji tal-IPM. Ir-rekwiżit statutorju ta’ ġestjoni l-ġdid Nru 13 ikun jirreferi għad-direttiva u jkopri, f’dak li jirrigwarda l-PPPs, l-istabbiliment ta’ sistemi ta’ ċertifikazzjoni, spezzjoni tat-tagħmir, restrizzjonijiet fuq l-użu f’żoni protetti, u l-immaniġġjar u l-ħażna. Il-“kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba” Nru 8 proposta tirrikjedi n-newba tal-għelejjel biex jiġi ppreservat il-potenzjal tal-ħamrija.

Il-“kundizzjonalità” proposta, l-istess bħall-mekkaniżmu attwali ta’ “kundizzjonalità”, ma tfissirx li l-pagamenti tal-PAK huma kkundizzjonati mill-issodisfar ta’ dawn ir-regoli. Minflok, l-Istati Membri jimponu penali amministrattivi fuq il-benefiċjarji li ma jkunux konformi ma’ dawn ir-rekwiżiti. Ir-rabta tal-pagamenti tal-PAK mal-applikazzjoni tal-IPM tista’ tgħin biex jiġi żgurat li l-bdiewa jimplimentawha fil-prattika.

Il-metodi mhux kimiċi qegħdin jevolvu, iżda l-għadd ta’ PPPs b’riskju baxx mhuwiex għoli

Hemm fokus akbar fuq metodi mhux kimiċi, u ħafna Stati Membri jippromwovu kunċetti bħall-kontroll bijoloġiku (Franza) u l-pestiċidi bijoloġiċi (in-Netherlands). Id-direttiva tiddikjara li l-IPM “tinkoraġġixxi l-kontroll naturali tal-pesti”²⁹, u l-prinċipji tal-IPM jindikaw li jenħtieġ li l-metodi bijoloġiċi jiġu ppreferuti aktar minn dawk kimiċi³⁰. Kull meta jkun possibbli, jenħtieġ li tingħata prijorità lill-metodi mhux kimiċi³¹, iddefiniti bħala metodi alternattivi, inkluż il-kontroll bijoloġiku tal-pesti³². Il-leġiżlazzjoni tal-UE ssemmi wkoll il-prodotti bijoloġiċi³³, iżda hija ma tinkludi l-ebda definizzjoni ta’ kontroll bijoloġiku tal-pesti jew ta’ prodotti bijoloġiċi.

Il-kunċett tal-UE ta’ PPPs b’riskju baxx jiffoka fuq ir-riskju, iżda n-natura tas-sustanza attiva tagħmel differenza għall-proċedura tal-approvazzjoni. Pereżempju, il-valutazzjoni tal-mikroorganiżmi teħtieġ data differenti minn dik meħtieġa għall-valutazzjoni tas-sustanzi kimiċi. Ir-regoli tal-UE jinkludu rekwiżiti tad-data u prinċipji tal-valutazzjoni separati għall-mikroorganiżmi³⁴, u l-Kummissjoni waqqfet grupp ta’ ħidma biex tivvaluta r-rekwiżiti tad-data u l-prinċipji tal-valutazzjoni bil-ħsieb li dawn jiġu aġġornati.

Filwaqt li l-biċċa l-kbira mill-PPPs b’riskju baxx fihom mikroorganiżmi, ħafna PPPs “bijoloġiċi” mhumiex ikkategorizzati bħala b’riskju baxx. Pereżempju, fi Franza, minn Ġunju 2019 ’il hawn, 481 PPP ġew awtorizzati bħala kontroll bijoloġiku u 23 bħala b’riskju baxx. Raġuni waħda għal dan hija li ħafna mill-PPPs ta’ kontroll bijoloġiku jinkludu sustanzi attivi approvati qabel l-introduzzjoni tal-kunċett ta’ riskju baxx fil-leġiżlazzjoni tal-UE³⁵, iżda l-proċess tal-approvazzjoni juri wkoll li s-sustanzi attivi li mhumiex kimiċi mhux kollha jissodisfaw il-kriterji ta’ riskju baxx.

Minn Settembru 2019 ’il hawn, hemm 487³⁶ sustanza attiva li ġew approvati biex jintużaw fil-PPPs fl-UE, iżda 16 (3 %) biss minnhom huma approvati bħala li huma b’riskju baxx. Mis-sustanzi attivi approvati, il-Kummissjoni identifikat 57 bħala potenzjalment b’riskju baxx³⁷, u pprijoritizzat it-tiġdid tagħhom fuq dak ta’ sustanzi attivi oħra³⁸. Il-Kummissjoni u ħafna Stati Membri jippromwovu l-PPPs b’riskju baxx. Madankollu, fi Franza, miżuri ta’ promozzjoni bħal dawn (eż. eżenzjoni minn projbizzjoni fuq ir-reklamar kummerċjali) huma diretti lejn il-kontroll bijoloġiku aktar milli lejn il-PPPs b’riskju baxx. Xi wħud mill-bdiewa (14 minn 33) li intervistajna kienu semgħu dwar il-PPPs b’riskju baxx, iżda ħadd minnhom ma kien użahom. B’kuntrast ma’ dan, il-bdiewa kollha li ġew intervistati kienu semgħu dwar (jew użaw) metodi bijoloġiċi, metodi fiżiċi (mekkaniċi) jew metodi mhux kimiċi oħrajn għall-kontroll tal-pesti.

Mhux il-PPPs kollha bbażati fuq is-16-il sustanza attiva b’riskju baxx huma nfushom awtorizzati bħala b’riskju baxx. Raġuni waħda għal dan hija li, minbarra s-sustanzi attivi, il-PPPs fihom ingredjenti oħrajn magħrufa bħala “koformulanti”. Biex PPP ikun awtorizzat bħala li huwa b’riskju baxx, il-koformulanti kollha għandhom ikunu “mingħajr tħassib”. Raġuni oħra hija li xi PPPs huma suġġetti għal “miżuri ta’ mitigazzjoni speċifiċi”³⁹ li ġew identifikati bħala meħtieġa f’valutazzjoni tar-riskju. Il-miżuri ta’ mitigazzjoni tar-riskji għandhom l-għan li jimminimizzaw l-esponiment tal-bniedem u ambjentali għal PPP, pereżempju, billi jintlibes tagħmir protettiv bħal ingwanti jew billi tiġi rrispettata żona ta’ lqugħ mhux sprejjata. “Miżuri ġenerali ta’ mitigazzjoni tar-riskji” huma dawk meqjusa bħala prekawzjoni normali u ma jipprevenux lill-PPPs milli jiġu awtorizzati bħala li huma b’riskju baxx.

Ix-xogħol tal-awditjar tagħna juri li l-Istati Membri li nżaru xi drabi jivvalutaw il-miżuri ta’ mitigazzjoni b’mod differenti. Pereżempju, fin-Netherlands, żewġ PPPs li fihom is-sustanza attiva b’riskju baxx tal-fosfat ferriku ma ġewx awtorizzati bħala b’riskju baxx minħabba li kien meqjus meħtieġ li jintlibsu ingwanti protettivi. L-awtoritajiet Olandiżi qiesu li din hija miżura ta’ mitigazzjoni speċifika. Franza u l-Litwanja awtorizzaw iż-żewġ PPPs bħala b’riskju baxx. Ir-rekwiżiti tat-tikkettar jinkludu l-ilbies ta’ ingwanti protettivi, iżda l-awtoritajiet tal-Istati Membri jqisu li din hija prekawzjoni normali. Ir-regoli tal-UE ma jiddefinixxux x’jgħodd bħala “miżura speċifika ta’ mitigazzjoni” (kuntrarju għal “miżura ġenerali ta’ mitigazzjoni”), u ma teżisti l-ebda gwida dwar is-suġġett.

Ir-regoli tal-UE jinkludu skeda ta’ żmien aċċellerata għall-awtorizzazzjoni ta’ PPPs b’riskju baxx. Id-data mit-tliet Stati Membri li żorna turi li l-awtorizzazzjoni ta’ PPPs b’riskju baxx issir aktar malajr mill-awtorizzazzjoni ta’ PPPs “standard” (ara l-Figura 7).

Nota: Il-figura tirrifletti ż-żmien medju bejn id-data tal-applikazzjoni u d-data tal-awtorizzazzjoni. Din mhijiex maħsuba biex tirrifletti l-konformità mad-dati ta’ skadenza legali, minħabba li ċerti attivitajiet matul l-awtorizzazzjoni huma eżentati minn dawn id-dati ta’ skadenza. Id-data għall-PPPs “standard” hija bbażata fuq proċeduri ta’ awtorizzazzjoni żonali fejn l-Istat Membru kien responsabbli (“Stat Membru relatur”).

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq data tal-Istati Membri għall-perjodu 2015-2018.

Sabiex jgħin lill-bdiewa jiksbu aċċess għal PPPs b’riskju baxx, kif ukoll sabiex jippromwovi l-IPM, fl-2016, il-Kunsill approva “Pjan ta’ Implimentazzjoni biex tiżdied id-disponibbiltà ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti b’riskju baxx u biex titħaffef l-implimentazzjoni tal-ġestjoni integrata tal-pesti fl-Istati Membri”. Il-pjan jistabbilixxi 40 azzjoni għall-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati esterni. L-azzjonijiet għal PPPs b’riskju baxx iffukaw fuq it-tħaffif tal-proċedura ta’ awtorizzazzjoni, il-kunsiderazzjoni ta’ miżati mnaqqsa u l-għoti ta’ gwida. Il-Grupp ta’ Esperti dwar il-Protezzjoni tal-Pjanti Sostenibbli ppreżenta l-istatus tal-azzjonijiet meħuda f’rapport ta’ progress⁴⁰. Il-pjan ta’ implimentazzjoni żied l-għarfien fost l-Istati Membri, il-Kummissjoni u l-partijiet ikkonċernati dwar il-kunċett ta’ riskju baxx, iżda l-għadd ta’ PPPs b’riskju baxx għadu żgħir.

Il-Kummissjoni ma bdietx tikkalkula l-indikaturi tar-riskju fl-UE kollha għall-użu ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti sal-2019

L-Istati Membri jimmonitorjaw is-sustanzi attivi fl-ilma, iżda ma teżisti l-ebda data fl-UE kollha dwar l-użu tal-PPPs

Il-monitoraġġ ambjentali huwa meħtieġ biex jiġi kkonfermat li ma hemmx effetti jew riskji inaċċettabbli għall-ambjent li jirriżultaw mill-użu tal-PPPs. Il-monitoraġġ ambjentali jipprovdi sistema ta’ twissija u jikkomplementa l-valutazzjoni tar-riskju mwettqa matul il-proċedura ta’ awtorizzazzjoni⁴¹.

L-Istati Membri jistgħu jitolbu lill-produtturi tal-PPPs biex jimmonitorjaw l-effetti tal-PPPs awtorizzati⁴². Il-Kummissjoni ma għandhiex stampa ġenerali ta’ dan il-monitoraġġ. Fil-prattika, l-Istati Membri jwettqu prinċipalment monitoraġġ ambjentali skont leġiżlazzjoni oħra, inklużi r-regoli tal-UE dwar il-monitoraġġ tal-ilma⁴³. L-Istati Membri jridu jimmonitorjaw bosta sustanzi attivi, kif ukoll residwi rilevanti fl-ilma ta’ taħt l-art, tas-superfiċje u tax-xorb.

Għall-ilma tas-superfiċje, l-UE tiddefinixxi s-sustanzi li l-Istati Membri jridu jimmonitorjaw; 36 minnhom huma sustanzi attivi u, minn dawn, 10 huma attwalment approvati biex jintużaw fil-PPPs⁴⁴. L-Istati Membri jridu jimmonitorjaw sustanzi addizzjonali minbarra dawk speċifikati mid-dritt tal-UE, jekk dawn jiġu emessi fi kwantitajiet sinifikanti. Pereżempju, in-Netherlands għandhom sistema estensiva għall-monitoraġġ tal-ilma u jikkomplementaw il-monitoraġġ tas-sustanzi ddefiniti fil-livell tal-UE b’16-il sustanza attiva addizzjonali li huma meqjusa bħala problematiċi fl-ilma tas-superfiċje tagħhom (li 12 minnhom attwalment huma approvati biex jintużaw fil-PPPs fl-UE).

Ir-regoli tal-UE ma jiddefinux is-sustanzi attivi li għandhom jiġu mmonitorjati fil-ħamrija⁴⁵; madankollu, il-Kummissjoni reċentement ġabret kampjuni ta’ ħamrija bħala parti minn stħarriġ dwar l-użu tal-art. Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka se janalizza dawn il-kampjuni⁴⁶.

L-Istati Membri jiġbru statistika għall-bejgħ u l-użu agrikolu tal-PPPs. Id-dritt tal-Unjoni jirrikjedi li kull sena huma jiġbru d-data dwar is-sustanzi attivi li jinsabu fil-PPPs mibjugħa, u kull ħames snin jikkompilaw statistika dwar l-użu agrikolu tal-PPPs għal għelejjel magħżula matul perjodu ta’ referenza⁴⁷. L-Istati Membri jibagħtu statistika dwar kull sustanza attiva lill-Eurostat. Skont ir-regoli tal-UE dwar il-kunfidenzjalità statistika, id-data kunfidenzjali tista’ tintuża biss għall-finijiet ta’ statistika⁴⁸, u l-istatistika dettaljata ma tistax tesponi l-identità ta’ “unitajiet statistiċi” (f’dan il-każ: produtturi jew utenti tal-PPP individwali). Madankollu, fir-rigward tal-PPPs, il-leġiżlazzjoni tal-UE hija saħansitra aktar restrittiva, u tirrikjedi li l-Eurostat jaggrega s-sustanzi attivi b’mod speċifiku qabel il-pubblikazzjoni⁴⁹ u tipprevenih milli jippubblika statistika dettaljata jew milli jikkondividiha ma’ Direttorati Ġenerali oħra.

L-istatistika tal-UE dwar il-PPPs li hija disponibbli għall-pubbliku tirrigwarda s-sustanzi attivi li jinsabu fil-PPPs mibjugħa. Dawn huma aggregati fi gruppi ewlenin, bħal insettiċidi, fungiċidi u erbiċidi, abbażi tal-leġiżlazzjoni tal-UE msemmija hawn fuq. Dan ifisser, pereżempju, li l-Kummissjoni ma tistax tippubblika informazzjoni dwar sustanzi attivi individwali jew dwar il-proporzjon ta’ sustanzi approvati bħala b’riskju baxx.

F’xi pajjiżi (eż. Franza), id-data dwar il-bejgħ għal sustanzi attivi individwali hija disponibbli għall-pubbliku. Il-Kummissjoni tappoġġa l-pubblikazzjoni ta’ ċifri tal-bejgħ dwar is-sustanzi attivi individwali kollha li mhumiex protetti bil-kunfidenzjalità statistika⁵⁰.

L-Eurostat sa issa ma ppubblikax statistika għall-UE kollha miġbura minn kull Stat Membru dwar l-użu tal-PPPs. Mill-2015 ’il hawn, kull ħames snin l-Istati Membri jibagħtu statistika dwar l-użu agrikolu tal-PPPs lill-Kummissjoni (l-Eurostat)⁵¹. L-Istati Membri huma meħtieġa jiġbru statistika dwar l-użu agrikolu tal-PPPs għal perjodu ta’ referenza ta’ massimu ta’ 12-il xahar magħżul mill-Istat Membru fi kwalunkwe żmien f’perjodu ta’ 5 snin. L-Istati Membri jagħżlu wkoll l-għelejjel li għandhom jiġu mmonitorjati, li jfisser li d-data minn Stat Membru għal ieħor mhijiex komparabbli. Il-varjetà wiesgħa ta’ għelejjel u perjodi ta’ referenza magħżula mill-Istati Membri għall-istatistika tal-użu tagħhom waqqfu lill-Eurostat milli jikkombina b’mod utli u jqabbel id-data u, għalhekk, huwa għażel li jippubblika biss selezzjoni tad-data dwar l-użu⁵².

Id-data dwar il-bejgħ għal kull sustanza attiva (minflok aggregata fi gruppi kif meħtieġ attwalment mir-regoli tal-UE) tista’ tgħin biex jintgħażlu s-sustanzi li għandhom jiġu mmonitorjati u biex jiġi mmirat il-monitoraġġ ambjentali. Statistika aħjar dwar l-użu tal-PPPs tista’ tgħin fl-interpretazzjoni tar-riżultati tal-monitoraġġ u dawn ir-riżultati jkunu aktar sinifikanti meta jiġu vvalutati r-riskji relatati mal-użu tal-PPPs awtorizzati. Statistika li tkun aktar dettaljata tkun tgħin lid-Direttorat Ġenerali għas-Saħħa u s-Sikurezza Alimentari biex isegwi x-xejriet tas-suq u janalizza l-impatt potenzjali tad-deċiżjonijiet ta’ approvazzjoni. Hija tista’ tgħin ukoll fl-iżvilupp ta’ valutazzjonijiet aktar utli tar-riskji ġenerali assoċjati mal-użu tal-PPPs.

L-utilità tal-indikaturi tar-riskju tal-PPPs fl-UE kollha hija limitata

Il-qafas ta’ politika tal-UE għandu l-għan li “jikseb użu sostenibbli tal-pestiċidi billi jnaqqas ir-riskji u l-impatti tal-użu tal-pestiċidi fuq is-saħħa tal-bniedem u l-ambjent”. Madankollu, dan ma jiddefinix “użu sostenibbli” u l-għan li “jnaqqas ir-riskji u l-impatti tal-użu tal-pestiċidi” ma jiġix ikkonkretizzat f’mira kkwantifikata speċifika tal-UE. L-iffissar ta’ objettivi u miri speċifiċi u li jistgħu jitkejlu huwa utli sabiex tiġi vvalutata l-prestazzjoni ta’ politika fl-isfond tal-eżitu mixtieq.

L-Istati Membri jridu jinkludu objettivi u miri kwantitattivi fil-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tagħhom biex jintlaħqu l-għanijiet tad-direttiva. Matul il-valutazzjoni tagħha, il-Kummissjoni osservat varjazzjoni kbira fil-kwalità tal-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali inizjali kif ukoll nuqqasijiet fl-iffissar ta’ miri li jistgħu jitkejlu. L-analiżi tagħna ta’ 18-il pjan ta’ azzjoni nazzjonali riveduti wera li 12 minnhom jinkludu objettivi u miri kwantitattivi bbażati fuq l-azzjonijiet jew ibbażati fuq il-konformità. Ftit minnhom (2 minn 18) għandhom objettivi jew miri ġenerali kkwantifikati biex inaqqsu l-użu tal-PPPs jew ir-riskji relatati magħhom.

L-indikaturi tar-riskju fl-UE kollha huma meħtieġa biex ikejlu l-progress fl-issodisfar tal-objettiv prinċipali tad-direttiva: it-tnaqqis tar-riskji u l-impatti relatati mal-użu tal-PPPs. Il-kejl tar-riskji huwa kumpless, billi r-riskji maħluqa mill-PPPs ivarjaw skont diversi fatturi, b’mod partikolari s-sustanzi attivi tagħhom, iżda wkoll il-kompożizzjoni tagħhom, ir-rata tal-applikazzjoni (jiġifieri l-kwantità għal kull ettaru u l-frekwenza) u fejn, meta u kif l-utenti japplikawhom fil-prattika. L-indikaturi tar-riskju fl-UE kollha għandhom ikunu armonizzati biex jippermettu li jsir tqabbil bejn l-Istati Membri u valutazzjoni sinifikanti tal-politika tal-UE.

Id-direttiva tirrikjedi li l-Istati Membri jikkalkulaw l-indikaturi tar-riskju armonizzati, jidentifikaw ix-xejriet fl-użu ta’ ċerti sustanzi attivi u jidentifikaw il-punti prijoritarji li jirrikjedu attenzjoni partikolari. Madankollu, id-direttiva nfisha ma stabbiliet l-ebda indikatur ta’ riskju armonizzat bħal dan; il-leġiżlatur adottaha fl-2009 b’Anness vojt (“Anness IV – Indikaturi tar-riskju armonizzati”).

Xi Stati Membri żviluppaw indikaturi nazzjonali għall-kejl tar-riskji u tal-impatt. Tali indikaturi nazzjonali huma utli biex jitkejjel il-progress lejn l-objettivi u l-miri tal-Istati Membri, iżda mhumiex komparabbli bejn l-Istati Membri, u huwa għalhekk li l-indikaturi tar-riskju armonizzati huma utli biex jitkejlu r-riskju u l-impatt fl-UE kollha.

It-tentattivi inizjali min-naħa tal-Kummissjoni biex tiżviluppa indikaturi ma rnexxewx, minħabba n-nuqqas ta’ data. Fl-2018, il-Kummissjoni pproponiet żewġ indikaturi tar-riskju armonizzati li daħlu fis-seħħ f’Ġunju 2019⁵³. Iż-żewġ indikaturi għandhom l-għan li jistmaw ix-xejriet fir-riskju ġenerali mill-użu tal-PPPs, għal kull Stat Membru u għall-UE kollha. Il-Kummissjoni ppubblikat il-kalkoli retrospettivi tal-indikaturi tar-riskju mill-2011 ’il hawn fuq is-sit web tagħha⁵⁴ f’Novembru 2019. Dan ifisser li l-ewwel stima li hija wettqet tar-riskji fl-UE kollha relatati mal-użu tal-PPPs waslet 10 snin wara l-adozzjoni tad-direttiva.

L-ebda wieħed mill-indikaturi ma jieħu inkunsiderazzjoni kif, fejn u meta dawn il-PPPs jintużaw billi din l-informazzjoni mhijiex disponibbli għall-Kummissjoni. Indikatur wieħed huwa bbażat fuq l-istatistika dwar il-bejgħ tal-PPPs u l-ieħor huwa bbażat fuq l-għadd ta’ awtorizzazzjonijiet ta’ emerġenza. L-Istati Membri jistgħu jagħtu awtorizzazzjonijiet ta’ emerġenza mingħajr ma jwettqu l-proċedura ta’ awtorizzazzjoni standard jekk il-pesti jikkawżaw periklu li ma jistax jiġi mrażżan bi kwalunkwe mod raġonevoli ieħor. L-awtorizzazzjonijiet ta’ emerġenza jistgħu jirrigwardaw PPPs diġà awtorizzati għal użi oħrajn jew PPPs li fihom sustanzi attivi approvati li għadhom mhumiex awtorizzati fl-Istat Membru speċifiku li jagħti l-awtorizzazzjoni ta’ emerġenza.

Għaż-żewġ indikaturi, is-sustanzi attivi jiġu kkategorizzati, abbażi tar-Regolament dwar il-PPPs, f’erba’ gruppi (“riskju baxx”, “standard”, “kandidati għal sostituzzjoni” u “mhux approvati”) b’ponderazzjonijiet differenti (ara l-illustrazzjoni fil-Figura 8). Għal PPPs li jkun fihom sustanzi attivi li huma “kandidati għal sostituzzjoni”, l-Istati Membri jridu jirrifjutaw jew jillimitaw l-awtorizzazzjoni fejn ikun hemm disponibbli alternattivi li jkunu inqas ta’ ħsara⁵⁵. L-għan huwa li jippromwovu sustanzi inqas ta’ ħsara u jipprovdu inċentivi lill-industrija biex tiżviluppa alternattivi inqas perikolużi.

Il-ponderazzjoni hija intenzjonata biex tirrifletti l-għażliet ta’ politika u tappoġġa l-objettiv tad-direttiva li jitnaqqsu r-riskji u l-impatti tal-PPPs. Xi Stati Membri qajmu tħassib dwar il-ġustifikazzjoni ta’ dawn il-ponderazzjonijiet. Huma qajmu dubji dwar ir-raġuni xjentifika għalihom. Fattur ta’ ponderazzjoni differenti jkun jibdel ir-riżultat tal-indikaturi.

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq id-Direttiva tal-Kummissjoni (UE) 2019/782.

L-indikaturi tar-riskju armonizzati huma ppreżentati bħala indiċijiet (linja bażi 100) biex ikun possibbli li jiġu segwiti x-xejriet ta’ riskju mill-2011 ’il quddiem u li tiġi protetta d-data kunfidenzjali. Il-graff tal-Kummissjoni għall-indikatur tar-riskju armonizzat ibbażat fuq il-bejgħ juri tnaqqis tar-riskju li jirriżulta prinċipalment minn tnaqqis fil-bejgħ tas-sustanzi kklassifikati fil-kategorija “mhux approvati”. Il-fatturi ta’ ponderazzjoni magħżula jżidu t-tnaqqis stmat tar-riskju li jirriżulta minn tnaqqis fil-bejgħ ta’ sustanzi ta’ riskju ogħla. L-indikatur ma jurix il-punt sa fejn id-direttiva kienet irnexxiet fl-ilħuq tal-objettiv tal-UE relatat mal-użu sostenibbli tal-PPPs.

Il-Kummissjoni qaltilna li hija biħsiebha ttejjeb l-indikaturi tar-riskju; l-aċċess għal statistika u data aħjar dwar l-użu tal-PPPs jista’ jgħinha tagħmel dan.

Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

B’mod ġenerali, il-Kummissjoni u l-Istati Membri ħadu azzjoni biex jippromwovu l-użu sostenibbli tal-PPPs. Madankollu, aħna sibna li l-progress fil-kejl u fit-tnaqqis tar-riskji relatati mal-użu tagħhom huwa limitat. L-implimentazzjoni tal-parti relatata mal-użu sostenibbli tal-politika tal-UE dwar il-PPPs ġiet affettwata minn bidu kajman. Il-Kummissjoni ma vverifikatx it-traspożizzjoni xierqa tad-direttiva mill-Istati Membri (ara l-paragrafi 12 sa 16).

F’dawn l-aħħar snin, kemm il-Kummissjoni kif ukoll l-Istati Membri ħadu aktar azzjoni intenzjonata biex jitnaqqas ir-riskju relatat mal-użu tal-PPPs, inklużi l-isforzi biex l-IPM tiġi applikata fil-prattika (ara l-paragrafi 17 sa 20).

L-applikazzjoni tal-prinċipji tal-IPM hija obbligatorja għall-utenti, iżda l-kontrolli tal-konformità tal-Istati Membri għandhom ambitu limitat. Raġuni waħda għan-nuqqas ta’ infurzar hija li ma hemmx kriterji ċari dwar kif jenħtieġ li l-utenti japplikaw il-prinċipji ġenerali tal-IPM jew dwar kif jenħtieġ li l-awtoritajiet jivvalutaw il-konformità (ara l-paragrafi 21 sa 27).

Diversi miżuri tal-PAK jistgħu jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tad-direttiva, pereżempju, billi jippromwovu l-IPM u l-biedja organika. Ir-regoli tal-PAK jirrikjedu wkoll li l-Istati Membri jistabbilixxu sistemi ta’ konsulenza għall-azjendi agrikoli u jipprovdu pariri dwar l-IPM lill-bdiewa kollha. Madankollu, filwaqt li l-prinċipji tal-IPM huma obbligatorji għall-bdiewa, dawn mhumiex inklużi bħala kundizzjoni għall-pagamenti skont il-PAK. Minkejja l-inkoraġġiment għal prattiki tal-biedja aktar sostenibbli, ftit li xejn hemm miżuri li jiskoraġġixxu lill-bdiewa milli jużaw PPPs “standard” minflok jirrikorru għal metodi mhux kimiċi jew metodi alternattivi (ara l-paragrafi 28 sa 35).

Jenħtieġ li l-Kummissjoni

1. tiċċekkja li l-Istati Membri jikkonvertu l-prinċipji ġenerali tal-IPM fi kriterji prattiċi u li jistgħu jitkejlu, u li jivverifikaw dawn il-kriterji fil-livell tal-azjendi agrikoli; u
2. tinkorpora dawn il-kriterji tal-IPM li jistgħu jitkejlu f’“kundizzjonalità” fil-PAK ta’ wara l-2020 u tiżgura li dawn jiġu infurzati.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: 2022

Meta japplikaw l-IPM, jenħtieġ li l-utenti jirrikorru għall-PPPs biss jekk il-prevenzjoni u metodi oħrajn ma jirnexxux jew ma jkunux effettivi. Jekk il-monitoraġġ tal-pesti juri li jkunu meħtieġa miżuri ta’ kontroll, ir-regoli tal-UE jindikaw li jridu jiġu ppreferuti l-metodi bijoloġiċi, fiżiċi, u metodi oħra mhux kimiċi, aktar milli dawk kimiċi. Il-leġiżlazzjoni tal-UE ssemmi wkoll il-kunċetti ta’ kontroll bijoloġiku tal-pesti u prodotti bijoloġiċi, iżda ma tiddefinihomx. Il-kunċett ta’ PPP b’riskju baxx ġie introdott fl-2009 iżda, sal-lum, ftit li xejn hemm sustanzi attivi li huma approvati bħala b’riskju baxx. Il-Kummissjoni u l-Istati Membri qegħdin jieħdu azzjonijiet biex iżidu d-disponibbiltà tal-PPPs b’riskju baxx, iżda huma meħtieġa aktar sforzi biex jintlaħqu l-iskedi ta’ żmien stabbiliti għall-awtorizzazzjoni (ara l-paragrafi 36 sa 40).

Il-monitoraġġ ambjentali huwa importanti biex jiġi kkonfermat li ma hemmx effetti jew riskji inaċċettabbli għall-ambjent li jirriżultaw mill-użu tal-PPPs. Il-monitoraġġ mill-UE tal-PPPs fl-ambjent jiffoka prinċipalment fuq l-ilma (ara l-paragrafi 44 sa 47).

L-istatistika dwar il-PPPs ippubblikata mill-Eurostat tirrigwarda s-sustanzi attivi li jinsabu fil-PPPs mibjugħa, miġbura flimkien b’mod speċifiku ddefinit fil-leġiżlazzjoni tal-UE. Dan jillimita l-informazzjoni li l-Eurostat jista’ jippubblika jew saħansitra jikkondividi ma’ Direttorati Ġenerali oħrajn tal-Kummissjoni ħafna aktar milli jista’ jkun iġġustifikat mill-kunfidenzjalità tal-istatistika biss. L-istatistika miġbura dwar l-użu agrikolu tal-PPPs skont il-leġiżlazzjoni attwali tal-UE mhijiex komparabbli u, sal-lum, l-Eurostat ma setax jippubblika statistika dwar l-użu fl-UE kollha (ara l-paragrafi 48 sa 51).

Tista’ tintuża data aħjar dwar il-bejgħ u l-użu tal-PPPs, inkluża aktar informazzjoni ġeografika, biex jittejjeb il-kejl tar-riskji u l-impatt ambjentali relatati, inkluż, pereżempju, fil-korpi tal-ilma li jintużaw għall-astrazzjoni tal-ilma tax-xorb. L-aċċess għal aktar data ta’ monitoraġġ jista’ jgħin fl-immirar ta’ attivitajiet maħsuba biex jindirizzaw l-impatt ambjentali relatati mal-użu tal-PPPs (ara l-paragrafu 52).

Biex isir titjib fl-istatistika u fil-monitoraġġ ambjentali, jenħtieġ li l-Kummissjoni tindirizza l-kwistjonijiet li ġejjin meta tirrevedi r-regolament dwar l-istatistika tal-PPPs:

1. it-tneħħija tar-rekwiżiti ta’ aggregazzjoni restrittivi għall-istatistika tal-PPPs (l-Artikolu 3(4)) biex tkun tista’ tiġi ppubblikata statistika li tkun aktar utli (eż. PPPs b’riskju baxx u sustanzi attivi bi proprjetajiet speċifiċi); u
2. il-kjarifika, it-titjib u l-armonizzazzjoni tar-rekwiżiti għall-istatistika tal-UE dwar l-użu agrikolu tal-PPPs (l-Anness II) biex din issir aktar disponibbli, komparabbli u utli.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: 2023

L-objettiv tad-direttiva huwa li jitnaqqsu r-riskji u l-impatti relatati mal-użu tal-PPPs. F’Novembru 2019, il-Kummissjoni ppubblikat l-istima li hija kienet wettqet tar-riskji u l-impatti fl-UE kollha relatati mal-użu tal-PPPs billi kkalkulat iż-żewġ indikaturi tar-riskju armonizzati li ġew adottati reċentement (ara l-paragrafi 53 sa 58). L-ebda wieħed mill-indikaturi ma juri l-punt sa fejn id-direttiva kienet irnexxiet fl-ilħuq tal-objettiv tal-UE relatat mal-użu sostenibbli tal-PPPs.

L-utilità tal-ewwel indikatur (ibbażat fuq statistika tal-bejgħ għal sustanzi attivi li jinsabu fil-PPPs) hija limitata billi huwa ma jiħux inkunsiderazzjoni kif, meta u fejn il-PPPs jintużaw. Ir-regoli tal-kunfidenzjalità jillimitaw ukoll it-twettiq ta’ analiżi aktar dettaljata u utli.

It-tieni indikatur huwa bbażat fuq l-għadd ta’ awtorizzazzjonijiet ta’ emerġenza mogħtija mill-Istati Membri. Għalkemm jista’ jkun siewi li tinġabar data dwar l-għadd ta’ awtorizzazzjonijiet ta’ emerġenza, l-għadd ta’ awtorizzazzjonijiet ma jgħid xejn dwar l-użu jew dwar ir-riskji assoċjati (ara l-paragrafi 59 sa 63).

Biex tivvaluta l-progress li sar lejn l-ilħuq tal-objettivi tal-politika, jenħtieġ li l-Kummissjoni ttejjeb l-indikaturi tar-riskju armonizzati, jew tiżviluppa oħrajn ġodda li jieħdu inkunsiderazzjoni, għall-Indikatur tar-Riskju Armonizzat II, l-erjas agrikoli jew il-volumi ta’ sustanza attiva u, għall-Indikatur tar-Riskju Armonizzat I, il-mod kif il-PPPs jintużaw.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: 2023

Dan ir-Rapport ġie adottat mill-Awla I, immexxija mis-Sur Nikolaos Milionis, Membru tal-Qorti tal-Awdituri, fil-Lussemburgu fil-laqgħa tagħha tat-8 ta’ Jannar 2020.

Għall-Qorti tal-Awdituri

Klaus-Heiner Lehne
Il-President

Annessi

Anness I – Regoli ewlenin tal-UE dwar il-PPPs

• Ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE
• Id-Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidi
• Id-Direttiva 2009/127/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 li temenda d-Direttiva 2006/42/KE fir-rigward ta’ makkinarju għall-applikazzjoni tal-pestiċidi
• Ir-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-23 ta’ Frar 2005 dwar il-livelli massimi ta’ residwu ta’ pestiċidi fi jew fuq ikel u għalf li joriġina minn pjanti u annimali
• Ir-Regolament (KE) Nru 1185/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2009 dwar l-istatistika li tikkonċerna l-pestiċidi

Anness II – Passi ewlenin fil-valutazzjoni tas-sikurezza tal-PPPs fl-UE

L-approvazzjoni ta’ sustanza attiva mill-UE

Il-kumpanija X tippreżenta applikazzjoni għall-approvazzjoni tas-sustanza attiva Y lil Stat Membru tal-UE, bl-intenzjoni li din tiġi inkluża fi prodott għall-protezzjoni tal-pjanti (PPP) Z. L-Istat Membru relatur (RMS) jevalwa xjentifikament u teknikament is-sustanza attiva u jħejji rapport ta’ valutazzjoni.

L-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) hija inkarigata mill-valutazzjoni tar-riskju. Hija tmexxi konsultazzjoni pubblika u, flimkien mal-Istati Membri tal-UE, twettaq rieżami bejn il-pari tar-rapport ta’ valutazzjoni mħejji mill-RMS. L-EFSA tibgħat il-konklużjonijiet tagħha lill-Kummissjoni Ewropea.

Il-Kummissjoni hija inkarigata mill-ġestjoni tar-riskji. Abbażi tal-konklużjonijiet tal-EFSA, hija tipproponi jekk tapprovax jew le s-sustanza Y lil Kumitat regolatorju magħmul minn rappreżentanti tal-Istati Membri. Il-Kumitat jivvota u jagħti opinjoni dwar il-proposta, li warajha l-Kummissjoni tadotta regolament li japprova jew jirrifjuta l-approvazzjoni tas-sustanza attiva Y.

Nota: Għal aktar dettalji dwar l-approvazzjoni tas-sustanzi attivi, ara: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/approval_active_substances_en. Għal aktar dettalji dwar l-awtorizzazzjoni tal-PPPs, ara: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/authorisation_of_ppp_en.

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq informazzjoni pprovduta mill-Kummissjoni.

Anness III – Il-prinċipji ġenerali tal-IPM kif iddefiniti fl-Anness III tad-direttiva

(1) Jenħtieġ li l-prevenzjoni u/jew it-trażżin ta’ organiżmi ta’ ħsara jinkisbu jew jiġu appoġġati fost għażliet oħrajn, b’mod partikolari permezz ta’:

• in-newba tal-għelejjel,
• l-użu ta’ tekniki ta’ kultivazzjoni adegwati (eż. it-teknika tal-użu ta’ ħammiela mhux friska, l-għażla ta’ żmien iż-żriegħ u tad-densitajiet, iż-żriegħ bil-ftit, l-agrikoltura ta' konservazzjoni, iż-żbir u ż-żriegħ dirett),
• l-użu, fejn xieraq, ta’ kultivari reżistenti/tolleranti u żerriegħa u materjal għat-taħwil standard/iċċertifikati,
• l-użu ta’ prattiki bbilanċjati ta’ fertilizzazzjoni, ta’ trattament bil-ġir u ta’ tisqija/skular tal-ilma,
• il-prevenzjoni tat-tixrid ta’ organiżmi ta’ ħsara permezz ta’ miżuri ta’ iġjene (pereżempju, permezz ta’ tindif regolari ta’ makkinarju u tagħmir),
• il-protezzjoni u t-tisħiħ ta’ organiżmi ta’ benefiċċju importanti, pereżempju, permezz ta’ miżuri adegwati għall-protezzjoni tal-pjanti jew l-użu ta’ infrastrutturi ekoloġiċi ġewwa u barra s-siti ta’ produzzjoni.

(2) L-organiżmi ta’ ħsara jridu jiġu mmonitorjati b’metodi u għodod adegwati, fejn ikunu disponibbli. Jenħtieġ li tali għodod adegwati jinkludu osservazzjonijiet fuq il-post, kif ukoll sistemi ta’ twissija, tbassir u dijanjożi bikrija li jkunu xjentifikament tajbin, fejn ikun fattibbli, kif ukoll l-użu ta’ pariri minn konsulenti kkwalifikati b’mod professjonali.

(3) Abbażi tar-riżultati tal-monitoraġġ, l-utent professjonali għandu jiddeċiedi jekk għandux japplika l-miżuri għall-protezzjoni tal-pjanti u meta. Sollijiet li jkunu robusti u xjentifikament tajbin huma komponenti essenzjali għat-teħid tad-deċiżjonijiet. Għall-organiżmi ta’ ħsara, iridu jitqiesu s-sollijiet iddefiniti għar-reġjun, iż-żoni speċifiċi, l-għelejjel u l-kundizzjonijiet klimatiċi partikolari qabel it-trattamenti, fejn ikun fattibbli.

(4) Il-metodi bijoloġiċi, fiżiċi u mhux kimiċi oħrajn sostenibbli jridu jiġu ppreferuti mill-metodi kimiċi, jekk dawn jipprovdu kontroll sodisfaċenti tal-pesti.

(5) Il-pestiċidi applikati għandhom ikunu speċifiċi kemm jista’ jkun għall-mira u għandu jkollhom l-inqas effetti sekondarji fuq is-saħħa tal-bniedem, l-organiżmi mhux fil-mira u l-ambjent.

(6) Jenħtieġ li l-utent professjonali jżomm l-użu tal-pestiċidi u ta’ forom oħrajn ta’ intervent sal-livelli li huma meħtieġa, eż. b’dożi mnaqqsin, frekwenza mnaqqsa tal-applikazzjoni jew applikazzjonijiet parzjali, meta wieħed iqis li l-livell ta’ riskju fil-veġetazzjoni huwa aċċettabbli u li huma ma jżidux ir-riskju għall-iżvilupp ta’ reżistenza fil-popolazzjonijiet tal-organiżmi ta’ ħsara.

(7) Fejn ikun magħruf ir-riskju ta’ reżistenza kontra miżura għall-protezzjoni tal-pjanti u fejn il-livell tal-organiżmi ta’ ħsara jkun jirrikjedi applikazzjoni ripetuta ta’ pestiċidi għall-għelejjel, jenħtieġ li jiġu applikati l-istrateġiji disponibbli ta’ kontra r-reżistenza biex tinżamm l-effettività tal-prodotti. Dan jista’ jinkludi l-użu ta’ bosta pestiċidi b’modi ta’ azzjoni differenti.

(8) Abbażi tar-rekords dwar l-użu tal-pestiċidi u dwar il-monitoraġġ tal-organiżmi ta’ ħsara, jenħtieġ li l-utent professjonali jivverifika s-suċċess tal-miżuri applikati għall-protezzjoni tal-pjanti.

Termini u abbrevjazzjonijiet

Ġestjoni Integrata tal-Pesti (IPM): Kunsiderazzjoni attenta tal-metodi kollha disponibbli għall-protezzjoni tal-pjanti u l-integrazzjoni sussegwenti ta’ miżuri xierqa li jiskoraġġixxu l-iżvilupp ta’ popolazzjonijiet ta’ organiżmi ta’ ħsara u li jżommu l-użu tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u forom oħra ta’ intervent f’livelli li huma ġustifikati ekonomikament u ekoloġikament u li jnaqqsu jew jimminimizzaw ir-riskji għas-saħħa tal-bniedem u għall-ambjent. “Ġestjoni integrata tal-pesti” tenfasizza t-tkabbir ta’ għalla b’saħħitha bl-inqas tfixkil possibbli għall-ekosistemi agrikoli u tinkoraġġixxi mekkaniżmi naturali għall-kontroll tal-pesti.

Kandidat għal sostituzzjoni: Sustanzi attivi b’ċerti proprjetajiet li għalihom il-pajjiżi tal-UE huma meħtieġa li jevalwaw jekk jistgħux jiġu mibdula (sostitwiti) minn soluzzjonijiet adegwati oħrajn (kimiċi u mhux kimiċi).

PAK: Politika agrikola komuni.

Pestiċidi: Prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u prodotti bijoċidali.

Prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti (PPPs): Prodotti, li jikkonsistu minn jew li jkun fihom sustanzi attivi, u li huma maħsuba biex jipproteġu l-pjanti jew il-prodotti ta’ pjanti kontra organiżmi ta’ ħsara jew biex jipprevienu l-azzjoni ta’ tali organiżmi, jinfluwenzaw il-proċessi tal-ħajja tal-pjanti, jippreservaw il-prodotti tal-pjanti, jeqirdu l-pjanti jew il-partijiet ta’ pjanti mhux mixtieqa jew jivverifikaw jew jipprevienu t-tkabbir mhux mixtieq tal-pjanti.

Prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti b’riskju baxx: Il-prodotti li jkun fihom sustanzi attivi li kienu approvati bħala b’riskju baxx jistgħu jiġu awtorizzati bħala prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti b’riskju baxx. Sustanza attiva tista’ tiġi approvata bħala sustanza b’riskju baxx jekk hija tissodisfa l-kriterji ta’ approvazzjoni regolari u, barra minn hekk, tissodisfa l-kriterji ta’ riskju baxx kif speċifikati fl-Anness II, il-punt 5 tar-Regolament (KE) 1107/2009.

Sustanzi attivi: Il-komponent attiv kontra l-pesti jew il-mard tal-pjanti fi prodott għall-protezzjoni tal-pjanti.

Tim tal-awditjar

Ir-rapporti speċjali tal-QEA jistabbilixxu r-riżultati tal-awditi tagħha tal-politiki u l-programmi tal-UE, jew ta’ suġġetti relatati mal-ġestjoni minn oqsma baġitarji speċifiċi. Il-QEA tagħżel u tfassal dawn il-kompiti tal-awditjar biex timmassimizza l-impatt tagħhom billi tqis ir-riskji għall-prestazzjoni jew għall-konformità, il-livell ta’ introjtu jew ta’ nfiq involut, l-iżviluppi li għad iridu jseħħu u l-interess politiku u pubbliku.

Dan l-awditu tal-prestazzjoni twettaq mill-Awla I tal-Awditjar, Użu sostenibbli tar-riżorsi naturali, li hija mmexxija minn Nikolaos Milionis, Membru tal-QEA. L-awditu tmexxa mill-Membru tal-QEA Samo Jereb, li ngħata appoġġ minn Kathrine Henderson, Kap tal-Kabinett; Robert Markus, Maniġer Prinċipali; Charlotta Törneling, Kap tal-Kompitu; Päivi Piki, Viċi Kap tal-Kompitu; Greta Kapustaitė, Antonella Stasia, Paulo Oliveira u Dainora Venckevičienė, Awdituri. Michael Pyper ipprovda appoġġ lingwistiku.

Mix-xellug għal-lemin: Antonella Stasia, Michael Pyper, Kathrine Henderson, Samo Jereb, Charlotta Törneling, Paulo Oliveira, Päivi Piki, Dainora Venckevičienė.

Noti finali

¹ Geiger, F. et al, “Persistent negative effects of pesticides on biodiversity and biological control potential on European farmland”, Basic and Applied Ecology, Elsevier Gmbh, 2010, p. 97-105.

² IPBES, “The assessment report of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services on pollinators, pollination and food production Ecosystem Services on pollinators, pollination and food production”, is-Segretarjat tal-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi, Bonn, il-Ġermanja, 2016.

³ F'dan ir-rapport, meta ngħidu “mibjugħa”, aħna rridu nfissru “Imqiegħda fis-suq” kif iddefinit fl-Artikolu 3(9) tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE.

⁴ Id-Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidi.

⁵ L-Artikolu 14(4) tad-direttiva.

⁶ Ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE.

⁷ Il-punt 5 tal-Anness II tar-Regolament dwar il-PPPs jistabbilixxi l-kriterji tal-UE għas-sustanzi b’riskju baxx.

⁸ L-Anness I tar-Regolament dwar il-PPPs jiddefinixxi ż-żoni ġeografiċi.

⁹ It-18-il pjan ta’ azzjoni nazzjonali riveduti li ġew ippreżentati lill-Kummissjoni sa Ġunju 2019: L-Awstrija, il-Belġju, ir-Repubblika Ċeka, Ċipru, id-Danimarka, l-Estonja, il-Finlandja, Franza, l-Irlanda, il-Litwanja, il-Lussemburgu, Malta, il-Polonja, il-Portugall, ir-Rumanija, is-Slovenja, Spanja u l-Iżvezja.

¹⁰ L-Artikolu 23 tad-direttiva.

¹¹ Il-Bulgarija u l-Lussemburgu.

¹² Ir-rapport tal-Kummissjoni (COM(2017) 587 finali) jista’ jitniżżel minn fuq is-sit web tagħha: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/sustainable_use_pesticides_en.

¹³ DĠ(SANTE) 2017-6291: “Rapport Ġenerali dwar l-Użu Sostenibbli tal-Pestiċidi”, http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/overview_reports/details.cfm?rep_id=114.

¹⁴ https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/sustainable_use_pesticides_en.

¹⁵ L-Artikolu 55 tar-Regolament dwar il-PPPs jiddikjara li l-użu tal-PPPs irid ikun konformi mad-direttiva u, b’mod partikolari, mal-prinċipji ġenerali tal-IPM imsemmija fl-Artikolu 14 tad-direttiva u fl-Anness III tagħha.

¹⁶ L-Artikolu 3(1) tad-direttiva jiddefinixxi “utent professjonali” bħala kwalunkwe persuna li tuża l-pestiċidi matul l-attivitajiet professjonali tagħha.

¹⁷ L-Artikolu 14(4) tad-direttiva.

¹⁸ Abbozz ta’ Dokument ta’ Gwida għall-istabbiliment tal-prinċipji tal-IPM (07.0307/2008/504015/ETU/B3).

¹⁹ L-Artikolu 67 tar-Regolament dwar il-PPPs.

²⁰ L-Artikolu 14 tal-Istrument Statutorju Nru 155 tal-2012. Regolamenti tal-2012 tal-Komunitajiet Ewropej (dwar l-użu sostenibbli tal-pestiċidi).

²¹ L-Artikolu 14(1) tad-direttiva jirreferi għall-biedja organika skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 tat-28 ta’ Ġunju 2007 dwar il-produzzjoni organika u t-tikkettar ta’ prodotti organiċi.

²² Fl-2017, ibbażat fuq l-istatistika tal-Eurostat disponibbli fuq https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Organic_farming_statistics.

²³ Għall-perjodu 2014-2020, ir-regoli dwar ir-rekwiżiti tal-kundizzjonalità huma ddefiniti fl-Artikolu 93 u fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni.

²⁴ L-Artikoli 91, 96 u 99 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni.

²⁵ Ir-rekwiżit statutorju ta’ ġestjoni Nru 10 dwar il-Prodotti għall-Protezzjoni tal-Pjanti: L-Artikolu 55, l-ewwel u t-tieni sentenza tar-Regolament dwar il-PPPs.

²⁶ Kif stipulat fl-Artikoli 11-25 tad-digriet Żvizzeru dwar il-pagamenti diretti (Ordonnance sur les paiements directs versés dans l’agriculture (Ordonnance sur les paiements directs, OPD; RS 910.13) tat-23 ta’ Ottubru 2013).

²⁷ Dikjarazzjoni konġunta mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill dwar il-kundizzjonalità mehmuża mar-Regolament 1306/2013.

²⁸ L-Artikolu 11 u l-Anness III tal-proposta għal regolament dwar il-pjan strateġiku tal-PAK (COM(2018) 392).

²⁹ L-Artikolu 3(6) tad-direttiva.

³⁰ Il-Prinċipju Nru 4 tal-prinċipji ġenerali tal-IPM (Ara l-Anness III).

³¹ L-Artikolu 14(1) tad-direttiva.

³² L-Artikolu 3(8) tad-direttiva.

³³ Eż. l-Artikolu 77 tar-Regolament dwar il-PPPs jiddikjara li l-Kummissjoni tista’ tadotta dokumenti ta’ gwida dwar il-kontenut tal-applikazzjoni li tikkonċerna l-mikroorganiżmi, il-feromoni u l-prodotti bijoloġiċi.

³⁴ Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 283/2013 tal-1 ta’ Marzu 2013 li jistipula r-rekwiżiti tad-data għas-sustanzi attivi u r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 284/2013 tal-1 ta’ Marzu 2013 li jistipula r-rekwiżiti tad-data għall-prodotti għall-ħarsien tal-pjanti.

³⁵ Il-kunċett ta’ riskju baxx ġie introdott bir-Regolament dwar il-PPPs, u l-ewwel approvazzjoni ta’ sustanza attiva bħala b’riskju baxx saret fl-2015.

³⁶ Id-Database tal-UE dwar il-Pestiċidi, imniżżla fid-9 ta’ Settembru 2019.

³⁷ Avviż tal-Kummissjoni dwar lista ta’ sustanzi attivi potenzjalment b’riskju baxx li ġew approvati biex jintużaw fil-protezzjoni tal-pjanti (2018/C 265/02).

³⁸ Il-Programm ta’ Tiġdid AIR IV.

³⁹ L-Artikolu 47 tar-Regolament dwar il-PPPs.

⁴⁰ Rapport ta’ progress dwar il-pjan ta’ implimentazzjoni biex tiżdied id-disponibbiltà ta’ prodotti b’riskju baxx u titħaffef l-implimentazzjoni tal-ġestjoni integrata tal-pesti fl-Istati Membri, Marzu 2019.

⁴¹ Avviż tal-Kummissjoni tal-10.10.2017. Gwida dwar il-monitoraġġ u l-istħarriġ tal-impatti tal-użu tal-pestiċidi fuq is-saħħa tal-bniedem u l-ambjent skont l-Artikolu 7(3) tad-Direttiva 2009/128/KE li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidi (imsemmija bħala d-Direttiva dwar l-Użu Sostenibbli).

⁴² L-Artikolu 67(2) tar-Regolament dwar il-PPPs.

⁴³ Id-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Ottubru 2000 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma; id-Direttiva 2008/105/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar standards ta’ kwalità ambjentali fil-qasam tal-politika tal-ilma; id-Direttiva 2006/118/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta’ Diċembru 2006 dwar il-protezzjoni tal-ilma ta’ taħt l-art kontra t-tniġġis u d-deterjorament; u d-Direttiva tal-Kunsill 98/83/KE tat-3 ta’ Novembru 1998 dwar il-kwalità tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem.

⁴⁴ Għal 29 minn dawn is-sustanzi, l-Istati Membri jridu jissodisfaw ukoll l-istandards tal-kwalità ambjentali ddefiniti fl-Anness I tad-Direttiva 2008/105/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar standards ta’ kwalità ambjentali fil-qasam tal-politika tal-ilma, kif emendata mid-Direttiva 2013/39/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta’ Awwissu 2013 rigward sustanzi prijoritarji fil-qasam tal-politika dwar l-ilma. Is-seba’ sustanzi l-oħra huma ddefiniti fl-Anness tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 2018/840 tal-5 ta’ Ġunju 2018 li tistabbilixxi lista ta’ sorveljanza ta’ sustanzi li għandhom jiġu mmonitorjati fl-Unjoni kollha fil-qasam tal-politika tal-ilma (Lista ta’ sorveljanza).

⁴⁵ Id-Direttiva tal-Kunsill 86/278/KEE dwar il-protezzjoni tal-ambjent, u b’mod partikolari tal-ħamrija, meta l-ħama tad-drenaġġ jintuża fl-agrikoltura (l-Artikoli 5 u 9, kif ukoll l-Annessi IA u IIB) tispeċifika l-monitoraġġ ta’ metalli tqal, inkluż ir-ram. Bosta sustanzi attivi fil-PPPs fihom ir-ram.

⁴⁶ LUCAS 2018; ir-riżultati tal-analiżi tal-ħamrija huma mistennija sal-2021.

⁴⁷ L-Artikolu 3 tar-Regolament (KE) Nru 1185/2009.

⁴⁸ Ir-Regolament (KE) Nru 223/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Marzu 2009 dwar l-istatistika Ewropea.

⁴⁹ L-Artikolu 3(4) tar-Regolament 1185/2009 jirrikjedi li l-Kummissjoni taggrega d-data fi gruppi u f’kategoriji predefiniti qabel il-pubblikazzjoni.

⁵⁰ Rapport mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1185/2009 (COM(2017) 109).

⁵¹ L-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 1185/2009.

⁵² Dokument ta’ Riċerka tal-Eurostat (2019): Statistika dwar l-użu agrikolu tal-pestiċidi fl-Unjoni Ewropea (ESTAT E1/AES/2019/RP/1).

⁵³ Id-Direttiva tal-Kummissjoni (UE) 2019/782 tal-15 ta’ Mejju 2019 li temenda d-Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-istabbiliment ta’ indikaturi tar-riskju armonizzati.

⁵⁴ https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/sustainable_use_pesticides/harmonised-risk-indicators/trends-hri-eu_en.

⁵⁵ L-Artikolu 50 tar-Regolament dwar il-PPPs.

⁵⁶ L-Artikolu 14(1) tad-Direttiva 2009/128/KE jipprevedi li l-Istati Membri jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jippromwovu l-ġestjoni ta’ organiżmi ta’ ħsara b’użu baxx ta’ pestiċidi, filwaqt li fejn ikun possibbli tingħata prijorità lil metodi mhux kimiċi, fejn issir referenza għall-IPM u għall-biedja organika rregolati mir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 834/2007 tat-28 ta’ Ġunju 2007 dwar il-produzzjoni organika u t-tikkettar ta’ prodotti organiċi, sostitwit bir-Regolament il-ġdid tal-UE 848/2018 tat-30 ta’ Mejju 2018.

⁵⁷ Overview Report on Sustainable Use of Pesticides (Rapport Ġenerali dwar l-Użu Sostenibbli tal-Pestiċidi) (DG(SANTE) 2017-6792), http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/overview_reports/details.cfm?rep_id=114

⁵⁸ http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/audit_reports/index.cfm

⁵⁹ COM(2017) 109 final: RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1185/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2009 dwar l-istatistika li tikkonċerna l-pestiċidi

⁶⁰ COM(2017) 109 final: RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1185/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2009 dwar l-istatistika li tikkonċerna l-pestiċidi

Kronoloġija

Kuntatt

IL-QORTI EWROPEA TAL-AWDITURI
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
LUXEMBOURG

Tel. +352 4398-1
Mistoqsijiet: eca.europa.eu/mt/Pages/ContactForm.aspx
Sit web: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Ħafna informazzjoni addizzjonali dwar l-Unjoni Ewropea hija disponibbli fuq l-Internet.
Jista’ jsir aċċess għaliha permezz tas-server Europa (http://europa.eu).

Il-Lussemburgu: L-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, 2020

DRITTIJIET TAL-AWTUR

© European Union, 2020.

Il-politika tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri (QEA) dwar l-użu mill-ġdid hija implimentata bid-Deċiżjoni Nru 6-2019 tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri dwar il-politika tad-data miftuħa u l-użu mill-ġdid ta’ dokumenti.

Sakemm ma jkunx indikat mod ieħor (eż. f’avviżi individwali dwar id-drittijiet tal-awtur), il-kontenut tad-dokumenti tal-QEA, li huwa proprjetà tal-UE, huwa liċenzjat taħt il-liċenzja Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Dan ifisser li l-użu mill-ġdid huwa awtorizzat, dment li l-awturi jingħataw kreditu xieraq u li l-bidliet jiġu indikati. Il-persuni li jużaw mill-ġdid dan il-kontenut ma jistgħux ibiddlu s-sinifikat jew il-messaġġ oriġinali tad-dokumenti. Il-QEA ma għandhiex tkun responsabbli għal kwalunkwe konsegwenza relatata mal-użu mill-ġdid.

Inti meħtieġ tikseb drittijiet addizzjonali ċari jekk kontenut speċifiku juri individwi privati identifikabbli, pereżempju f’ritratti li jkun fihom il-membri tal-persunal tal-QEA, jew jekk ikun jinkludi xogħlijiet ta’ parti terza. Fejn ikun inkiseb permess, tali permess għandu jikkanċella l-permess ġenerali msemmi hawn fuq u għandu jindika b’mod ċar kwalunkwe restrizzjoni dwar l-użu.

Biex tuża jew tirriproduċi kontenut li ma jkunx proprjetà tal-UE, inti jista’ jkun li jkollok titlob il-permess direttament mingħand id-detenturi tad-drittijiet tal-awtur. Softwer jew dokumenti li jkunu koperti mid-drittijiet ta’ proprjetà industrijali, bħal privattivi, trademarks, disinji rreġistrati, logos u ismijiet, huma esklużi mill-politika tal-QEA dwar l-użu mill-ġdid u inti ma għandekx il-liċenzja biex tużahom.

Il-familja ta’ Siti Web istituzzjonali tal-Unjoni Ewropea, fi ħdan id-dominju europa.eu, tipprovdi links għal siti ta’ partijiet terzi. Peress li dawn ma jaqgħux taħt il-kontroll tal-QEA, inti mħeġġeġ biex teżamina l-politiki tagħhom dwar il-privatezza.

Użu tal-logo tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri

Ma jistax isir użu mil-logo tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri mingħajr ma jinkiseb il-kunsens tagħha minn qabel.

Kif tikkuntattja lill-UE

Personalment
Madwar l-Unjoni Ewropea kollha hemm mijiet ta’ ċentri ta’ informazzjoni tal-Europe Direct. Tista’ ssib l-indirizz tal-eqreb ċentru għalik f'dan is-sit: https://europa.eu/european-union/contact_mt

Bit-telefown jew bil-posta elettronika
Europe Direct huwa servizz li jwieġeb il-mistoqsijiet tiegħek dwar l-Unjoni Ewropea. Tista’ tikkuntattja dan is-servizz:

• bit-telefown bla ħlas: 00 800 6 7 8 9 10 11 (ċerti operaturi jafu jimponu ħlas għal dawn it-telefonati),
• fuq dan in-numru standard: +32 22999696, jew
• bil-posta elettronika permezz: https://europa.eu/european-union/contact_mt

Kif issib tagħrif dwar l-UE

Onlajn
L-informazzjoni dwar l-Unjoni Ewropea bil-lingwi uffiċjali kollha tal-UE hija disponibbli fuq is-sit web Europa fuq: https://europa.eu/european-union/index_mt

Pubblikazzjonijiet tal-UE
Tista’ tniżżel mill-internet jew tordna l-pubblikazzjonijiet tal-UE, li xi wħud minnhom huma bla ħlas u xi oħrajn bil-ħlas, minn: https://op.europa.eu/mt/publications. Kopji multipli ta’ pubblikazzjonijiet bla ħlas tista’ tiksibhom billi tikkuntattja lil Europe Direct jew liċ-ċentru tal-informazzjoni lokali tiegħek (ara https://europa.eu/european-union/contact_mt).

Il-liġi tal-UE u dokumenti relatati
Għal aċċess għall-informazzjoni legali tal-UE, inkluż il-liġijiet kollha tal-UE mill-1952 ’l hawn, fil-verżjonijiet lingwistiċi uffiċjali kollha, żur is-sit EUR-Lex hawnhekk: http://eur-lex.europa.eu

Dejta Miftuħa mill-UE
Il-portal tad-Dejta Miftuħa mill-UE (http://data.europa.eu/euodp/mt) jipprovdi aċċess għal settijiet tad-dejta mill-UE. Id-dejta tista’ titniżżel mill-internet u tintuża mill-ġdid bla ħlas, kemm għal skopijiet kummerċjali kif ukoll mhux kummerċjali.