Sesja plenarna Parlamentu Europejskiego, Bruksela (Belgia), 26 kwietnia 2021 r.
W jaki sposób funkcjonuje Unia Europejska?
Wszystkie działania UE opierają się na traktatach, w których określono zasady funkcjonowania UE. Wszystkie kraje UE dobrowolnie i demokratycznie przyjęły te traktaty.
Traktaty określają, kto może stanowić prawo i w jakich dziedzinach: UE, rządy krajowe, czy też i UE, i rządy krajowe. Państwa UE odpowiadają za podejmowanie własnych decyzji i ustanawianie praw w określonych obszarach polityki krajowej, takich jak przemysł, zdrowie i kształcenie, a UE jedynie je wspiera.
W wielu dziedzinach traktaty stanowią, że kompetencje do działania mają zarówno UE, jak i rządy krajowe. W takich przypadkach decyzje są zawsze podejmowane na szczeblu najbliższym obywatelom. Oznacza to, że jeżeli dana kwestia może zostać rozwiązana na szczeblu lokalnym, regionalnym lub krajowym, UE nie będzie interweniować.
EU podejmuje działania w obszarach, w których została do tego upoważniona przez państwa członkowskie i w których podjęcie wspólnych działań jest uzasadnione. Chodzi tu na przykład o działania podejmowane w związku ze zmianą klimatu lub w ramach handlu na świecie. Aby wspierać osiąganie wyznaczonych celów, państwa UE mogą tworzyć szereg instytucji podejmujących i egzekwujących decyzje na szczeblu UE.
Parlament Europejskiobraduje w Strasburgu i Brukseli. Jest to instytucja reprezentująca interesy obywateli Unii. Wraz z Radą Unii Europejskiej jest głównym organem decyzyjnym UE.
W skład Parlamentu Europejskiego wchodzi 720 posłów wybieranych przez obywateli Unii wyborach bezpośrednich odbywających się co pięć lat. Kolejne odbędą się w 2029 r. Mandaty przydzielane są na podstawie liczby ludności poszczególnych państw członkowskich. Posłowie do PE nie są pogrupowani według narodowości, tylko współpracują w ramach ugrupowań politycznych albo występują jako posłowie niezrzeszeni.
Rada Unii Europejskiej, zwana również Radą, jest organem, w którym zasiadają ministrowie rządów wszystkich państw UE. Wraz z Parlamentem Europejskim Rada jest głównym organem decyzyjnym UE. Co sześć miesięcy kolejne państwo UE przejmuje prezydencję w Radzie UE. W celu zapewnienia ciągłości prac państwa członkowskie, które mają kolejno sprawować prezydencję, ściśle ze sobą współpracują trójkami przy przygotowaniu wspólnego programu realizowanego przez okres 18 miesięcy.
Rady Unii Europejskiej nie należy mylić z Radą Europejską, w której skład wchodzą szefowie wszystkich państw UE. Rada Europejska określa ogólny kierunek polityczny UE i jej priorytety.
Komisja Europejska stanowi służbę cywilną UE. Komisja jest uprawniona do przedstawiania wniosków dotyczących nowych działań i aktów prawnych, nad którymi następnie dyskutują Parlament i Rada. Komisja odpowiada również za zapewnienie prawidłowego wykonania przepisów UE. Stery Komisji trzyma powołany przewodniczący i jego zespół komisarzy – po jednym z każdego państwa UE.
Wszystkie państwa należące do Unii Europejskiej muszą przestrzegać przepisów UE i osiągnąć cele, do których urzeczywistnienia się zobowiązały. W przeciwnym razie Komisja może wszcząć przeciwko nimkroki prawne .
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapewnia egzekwowanie i stosowanie prawa Unii w taki sam sposób we wszystkich państwach UE.
Europejski Bank Centralny zarządza euro. Jego główne zadanie polega na utrzymaniu stabilnych cen w strefie euro.