Unia Europejska (UE) jest jedyną w swoim rodzaju unią gospodarczą i polityczną 27 państw europejskich. Wspólnie państwa te dążą do poprawy życia ludzi nie tylko w Europie, ale też w innych rejonach.
Od ponad 60 lat UE prowadzi działania na rzecz pokoju, dobrobytu i dobrostanu swoich obywateli. Na początku, tj. w latach 50. XX w., było sześć państw założycielskich – lub państw członkowskich. Obecnie do Unii należy już 27 państw liczących łącznie niemal 450 mln mieszkańców.
Pierwotnie był to projekt gospodarczy mający na celu podniesienie poziomu życia w powojennej Europie. Obecnie Unia stanowi największy na świecie obszar jednolitego rynku gwarantujący swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału. Na przestrzeni dziesięcioleci współpracę między państwami UE rozszerzono na inne obszary, w których przynosi ona lepsze wyniki. Państwa należące do UE uważają, że dzięki współpracy są silniejsze i lepiej radzą sobie z obecnymi poważnymi wyzwaniami, takimi jak zmiana klimatu i transformacja cyfrowa naszego społeczeństwa czy poważne zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, takie jak pandemia COVID-19 oraz rosyjska wojna przeciwko Ukrainie.
Przewodnik ten zawiera wiele przydatnych informacji na temat UE i podejmowanych przez nią działań oraz wskazówki, jak uzyskać więcej informacji.
27
państw
449.2
mln obywateli
24
języki urzędowe
Zjednoczeni
w różnorodności
9
maja Dzień Europy
347
mln osób w 20 państwach UE używa euro w życiu codziennym
Europejczycy mówią różnymi językami i mają różne tradycje, ale łączy ich ten sam zestaw wartości leżący u podstaw UE. Wartości te to: godność człowieka, wolność, demokracja, równość, rządy prawa oraz poszanowanie praw człowieka.
Wartości te są zapisane w traktatach UE i w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w której zawarto wszystkie prawa osobiste, obywatelskie, polityczne, gospodarcze i socjalne przysługujące wszystkim mieszkańcom UE.

© Jacob Lund /Adobe Stock
W 2023 r. 13,9 mln osób w UE było obywatelami innego państwa UE niż państwo, w którym mieszkają.
Obywatel jednego z 27 państw UE jest również obywatelem Unii. Jeżeli jesteś obywatelem Unii, przysługują Ci ważne dodatkowe prawa, takie jak swoboda przemieszczania się, mieszkania, pracy i nauki w dowolnym państwie UE oraz prawo do głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych i wyborach do Parlamentu Europejskiego, nawet jeśli mieszkasz w innym państwie członkowskim UE.
Możesz również złożyć petycję do Parlamentu Europejskiego, wnieść skargę do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i skontaktować się na piśmie z dowolną instytucją Unii Europejskiej w jednym z 24 języków urzędowych UE.
UE chroni nie tylko prawa własnych obywateli i osób mieszkających w Unii Europejskiej. Propaguje także prawa człowieka i uczciwe wybory na całym świecie. Każdego roku Parlament Europejski przyznaje Nagrodę im. Sacharowa jako dowód uznania dla osób lub organizacji, które wnoszą wkład w obronę praw człowieka i podstawowych wolności.
Osoby mieszkające w UE zyskują określone ważne prawa i korzyści, w tym:
Dowiedz się więcej o przysługujących Ci prawach.
Dzięki jednolitemu rynkowi osoby, towary, usługi i kapitał mogą przemieszczać się na terenie 27 krajów UE prawie tak swobodnie, jak w obrębie jednego kraju.
25 państw członkowskich UE i cztery państwa niebędące członkami UE – Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria – należą do obszaru zwanego strefą Schengen. Oznacza to, że przy przekraczaniu ich granicy nie musisz okazywać paszportu. Kontrole graniczne w obrębie strefy Schengen mogą zostać wyjątkowo wprowadzone ponownie na określony czas w przypadku poważnego zagrożenia dla porządku lub bezpieczeństwa publicznego.

Rok przystąpienia do UE 1995
Liczba ludności: 9.2 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1958
Liczba ludności: 11.8 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2007
Liczba ludności: 6.4 w mln
Należy do strefy Schengen**
Waluta: BGN

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 0.9 w mln
Nie należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 10.9 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: CZK

Rok przystąpienia do UE 1958
Liczba ludności: 83.4 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1973
Liczba ludności: 6.0 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: DKK

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 1.4 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1981
Liczba ludności: 10.4 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1986
Liczba ludności: 48.6 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1995
Liczba ludności: 5.6 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1958
Liczba ludności: 68.4 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2013
Liczba ludności: 3.9 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 9.6 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: HUF

Rok przystąpienia do UE 1973
Liczba ludności: 5.3 w mln
Nie należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1958
Liczba ludności: 59 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 2.9 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1958
Liczba ludności: 0.7 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 1.9 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 0.6 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 1958
Liczba ludności: 17.9 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 36.6 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: PLN

Rok przystąpienia do UE 1986
Liczba ludności: 10.6 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2007
Liczba ludności: 19.1 w mln
Należy do strefy Schengen**
Waluta: RON

Rok przystąpienia do UE 1995
Liczba ludności: 10.6 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: SEK

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 2.1 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR

Rok przystąpienia do UE 2004
Liczba ludności: 5.4 w mln
Należy do strefy Schengen
Waluta: EUR
Mapa Europy i jej regionów najbardziej oddalonych.
Mapa przedstawia państwa członkowskie Unii Europejskiej na kontynencie europejskim, a także regiony zamorskie Francji (Gujana, Francuska, Gwadelupa, Martynika, Majotta, Reunion, Saint-Martin), Holandii (Sint Maarten), Portugalii (Azory, Madera) oraz Hiszpanii (Wyspy Kanaryjskie). Przedstawiono na niej również kraje kandydujące (Albania, Bośnia i Hercegowina, Gruzja, Mołdawia, Czarnogóra, Macedonia Północna, Serbia, Turcja, Ukraina) oraz potencjalne kraje kandydujące (Kosowo).
Austria przystąpiła do Unii w 1995 roku; kraj ten liczy 9,2 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Belgia przystąpiła do Unii w 1958 roku; kraj ten liczy 11,8 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Bułgaria przystąpiła do Unii w 2007 roku; kraj ten liczy 6,4 mln mieszkańców, a jego walutą jest lew. Nie należy do strefy Schengen.
Chorwacja przystąpiła do Unii w 2013 roku; kraj ten liczy 3,9 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Cypr przystąpił do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 0,9 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro. Nie należy do strefy Schengen.
Czechy przystąpiły do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 10,9 mln mieszkańców, a jego walutą jest korona czeska.
Dania przystąpiła do Unii w 1973 roku; kraj ten liczy 6 mln mieszkańców, a jego walutą jest korona duńska.
Estonia przystąpiła do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 1,4 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Finlandia przystąpiła do Unii w 1995 roku; kraj ten liczy 5,6 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Francja przystąpiła do Unii w 1958 roku; kraj ten liczy 68,4 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Niemcy przystąpiły do Unii w 1958 roku; kraj ten liczy 83,4 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Grecja przystąpiła do Unii w 1981 roku; kraj ten liczy 10,4 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Węgry przystąpiły do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 9,6 mln mieszkańców, a jego walutą jest forint.
Irlandia przystąpiła do Unii w 1973 roku; kraj ten liczy 5,3 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro. Nie należy do strefy Schengen.
Włochy przystąpiły do Unii w 1958 roku; kraj ten liczy 59 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Łotwa przystąpiła do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 1,9 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Litwa przystąpiła do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 2,9 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Luksemburg przystąpił do Unii w 1958 roku; kraj ten liczy 0,7 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Malta przystąpiła do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 0,6 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Holandia przystąpiła do Unii w 1958 roku; kraj ten liczy 17,9 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Polska przystąpiła do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 36,6 mln mieszkańców, a jego walutą jest złoty.
Portugalia przystąpiła do Unii w 1986 roku; kraj ten liczy 10,6 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Rumunia przystąpiła do Unii w 2007 roku; kraj ten liczy 19,1 mln mieszkańców, a jego walutą jest lej rumuński. Nie należy do strefy Schengen.
Słowacja przystąpiła do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 5,4 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Słowenia przystąpiła do Unii w 2004 roku; kraj ten liczy 2,1 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Hiszpania przystąpiła do Unii w 1986 roku; kraj ten liczy 48,6 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro.
Szwecja przystąpiła do Unii w 1995 roku; kraj ten liczy 10,6 mln mieszkańców, a jego walutą jest korona szwedzka.
Dane liczbowe dotyczące łącznej liczby ludności na dzień 1 stycznia 2024 r
Austria przystąpiła do Unii w 1995 roku; kraj ten liczy 9,2 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro. 2
Austria przystąpiła do Unii w 1995 roku; kraj ten liczy 9,2 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro. 3
Austria przystąpiła do Unii w 1995 roku; kraj ten liczy 9,2 mln mieszkańców, a jego walutą jest euro. 4
-
9 MAJA 1950 R.Deklaracja Schumana. Minister Spraw Zagranicznych Francji, Robert Schuman, przedstawia propozycję wspólnej koordynacji produkcji stali i wydobycia węgla tak, by żaden kraj nie mógł prowadzić produkcji broni i zwrócić się przeciwko innym krajom.
-
23 LIPCA 1952 R.Powstaje Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
-
25 MARCA 1957 R.Sześć państw – Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy – podpisuje traktaty rzymskieEuropejska Wspólnota Gospodarcza.
-
30 LIPCA 1962 R.Powstaje wspólna polityka rolna, której celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw żywności oraz wspieranie rolników i obszarów wiejskich.
-
1 LIPCA 1968 R.Następuje zniesienie cła między tymi sześcioma państwami członkowskimi.
-
7–10 CZERWCA 1979 R.For the first time, European citizens can vote for who represents them in the European Parliament.
-
15 CZERWCA 1987 R.Rozpoczyna się realizacja programu wymiany studentów Erasmus.
-
1989 R.Upadek komunizmu powoduje falę przemian demokratycznych w Europie Środkowo-Wschodniej.
-
1 STYCZNIA 1993 R.Powstaje jednolity rynek, na którym obowiązuje swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału.
-
1 LISTOPADA 1993 R.Powstaje Unia Europejska.
-
26 MARCA 1995 R.Układ z Schengen znosi kontrole graniczne między niektórymi państwami członkowskimi, przy czym z tej możliwości korzysta obecnie 25 z nich.
-
1 STYCZNIA 2002 R.Pojawiają się banknoty i monety euro; obecnie są one używane w 20 krajach UE.
-
1 KWIETNIA 2012 R.Zainicjowano europejską inicjatywę obywatelską.
-
10 GRUDNIA 2012 R.UE utrzymuje Pokojową Nagrodę Nobla.
-
12 GRUDNIA 2015 R.195 państw, w tym wszystkie państwa członkowskie UE, przyjmuje porozumienie klimatyczne z Paryża.
-
15 CZERWCA 2017 R.Następuje zniesienie opłat roamingowych.
-
STYCZEŃ 2020 R.Pandemia COVID-19 dociera do Europy. UE podejmuje największe w swojej historii działania w odpowiedzi na stan zagrożenia zdrowia publicznego.
-
9 MAJA 2021 R.Rozpoczyna się Konferencja w sprawie przyszłości Europy, która daje obywatelom UE możliwość kształtowania ich wspólnej przyszłości.
-
2022 R.UE i jej partnerzy międzynarodowi potępiają rosyjską wojnę przeciwko Ukrainie i oferują Ukrainie znaczącą pomoc polityczną, finansową i humanitarną.

Robert Schuman podpisuje traktat paryski ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, Paryż (Francja), 18 kwietnia 1951 r.
Żołnierze, polityczni liderzy i znany na całym świecie aktor – dowiedz się więcej o kobietach i mężczyznach, którzy utorowali drogę do utworzenia Europy, jaką znamy obecnie.