WAT IS DE EUROPESE UNIE?
De Europese Unie (EU) is een unieke economische en politieke unie tussen 27 Europese landen. Zij werken samen om het leven van de mensen in Europa en zelfs daarbuiten te verbeteren.
De EU zet zich al meer dan 60 jaar in voor vrede en voor de welvaart en het welzijn van haar burgers. Van zes landen (of lidstaten) bij de oprichting in de jaren vijftig is zij uitgegroeid tot een unie van 27 lidstaten met een bevolking van bijna 450 miljoen mensen.
Wat begon als een economisch project om de levensstandaard in het naoorlogse Europa te verhogen, is uitgegroeid tot de grootste gemeenschappelijke markt ter wereld, waar mensen, goederen, diensten en geld vrij kunnen circuleren. In de loop van de decennia heeft de EU haar werkterrein verruimd tot gebieden waar samenwerking tussen landen tot betere resultaten leidt. De regeringen van de lidstaten geloven dat ze door samen te werken sterker staan tegenover de grote uitdagingen van vandaag, zoals de klimaatverandering, de digitale transformatie van onze samenleving, grote veiligheids- en gezondheidsproblemen zoals de coronapandemie en de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne.
Deze gids bevat informatie over de EU en wat zij doet, en tips over waar u meer informatie kunt krijgen.
De EU bestaat uit 27 landen met een gezamenlijke bevolking van 448,4 miljoen inwoners. Zij heeft 24 officiële talen, en 347 miljoen mensen in 20 verschillende landen gebruiken de euro. De vlag van de EU is blauw met in het midden een cirkel van twaalf gele sterren. Het motto van de EU is “In verscheidenheid verenigd”. Europadag valt op 9 mei.
Een unie van waarden
De Europeanen mogen dan verschillende talen spreken en verschillende tradities hebben, zij delen wel dezelfde waarden, die de basis van de EU vormen. Het gaat om: respect voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten.
Deze waarden zijn opgenomen in EU-verdragen en in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Alle persoonlijke, burgerlijke, politieke, economische en sociale rechten van de burgers van de EU zijn erin samengebracht.
In 2022 woonden 13,7 miljoen mensen in een andere lidstaat dan hun eigen lidstaat.
Als onderdaan van een van de 27 lidstaten die samen de EU vormen, bent u ook burger van de EU. Dit geeft u bepaalde belangrijke extra rechten, zoals het recht om te reizen, te wonen, te werken en te studeren in alle lidstaten en het recht om te stemmen en zich kandidaat te stellen bij gemeenteraadsverkiezingen en Europese verkiezingen, zelfs als u in een andere lidstaat woont. U hebt ook het recht een verzoekschrift in te dienen bij het Europees Parlement, u tot de Europese Ombudsman te wenden en elke EU-instelling aan te schrijven in een van de 24 officiële talen van de EU.
De EU beschermt niet alleen de rechten van haar burgers en van de mensen die in de Europese Unie wonen, maar bevordert ook de mensenrechten en eerlijke verkiezingen in de hele wereld. Elk jaar kent het Europees Parlement de Sacharovprijs toe aan een persoon of organisatie die zich inzet voor de mensenrechten en de fundamentele vrijheden.
Wonen in de EU brengt een aantal belangrijke rechten en voordelen met zich mee, zoals:
Ik ben beschermd tegen discriminatie op welke grond dan ook, zoals geslacht, ras, godsdienst, etnische of sociale afkomst, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid.
Ik heb recht op bescherming van mijn persoonsgegevens.
Ik kan met een gerust hart online winkelen in alle EU-landen, dankzij de uitstekende consumentenbescherming in de EU.
Mijn gezondheid wordt beschermd door strenge EU-milieunormen, zoals voorschriften over de kwaliteit van lucht en water.
Meer informatie over uw rechten.
De EU in één oogopslag
Dankzij de interne markt kunnen mensen, goederen, diensten en geld zich binnen het hele grondgebied van de 27 lidstaten bijna net zo vrij bewegen als binnen elk van die landen.
Drieëntwintig EU-lidstaten en vier niet-EU-landen (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland) vormen samen het zogenaamde Schengengebied. Dit betekent dat u uw paspoort niet hoeft te laten zien als u de grenzen tussen deze landen oversteekt.
Deze kaart toont de lidstaten van de Europese Unie op het vasteland en ook de overzeese gebieden van Frankrijk (Frans-Guyana, Guadeloupe, Martinique, Mayotte, Réunion en Saint-Martin), Nederland (Sint-Maarten), Portugal (Madeira en de Azoren) en Spanje (Canarische Eilanden). Het toont ook de kandidaat-lidstaten (Albanië, Bosnië en Herzegovina, Moldavië, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië, Turkije en Oekraïne) en potentiële kandidaat-lidstaten (Georgië, Kosovo).
Oostenrijk is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 9,1 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; België is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 11,8 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Bulgarije is in 2007 lid geworden van de EU; er wonen 6,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de lev; het behoort niet tot het Schengengebied. Kroatië is in 2013 lid geworden van de EU; er wonen 3,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Cyprus is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 0,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; het behoort niet tot het Schengengebied. Tsjechië is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 10,8 miljoen mensen en er wordt betaald met de Tsjechische kroon. Denemarken is in 1973 lid geworden van de EU; er wonen 5,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de Deense kroon. Estland is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 1,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Finland is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 5,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Frankrijk is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 68,1 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Duitsland is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 84,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Griekenland is in 1981 lid geworden van de EU; er wonen 10,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Hongarije is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 9,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de forint. Ierland is in 1973 lid geworden van de EU; er wonen 5,2 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; het behoort niet tot het Schengengebied. Italië is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 58,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Letland is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 1,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Litouwen is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 2,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Luxemburg is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 0,7 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Malta is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 0,5 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Nederland is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 17,8 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Polen is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 36,8 miljoen mensen en er wordt betaald met de złoty. Portugal is in 1986 lid geworden van de EU; er wonen 10,5 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Roemenië is in 2007 lid geworden van de EU; er wonen 19,1 miljoen mensen en er wordt betaald met de leu; het behoort niet tot het Schengengebied. Slowakije is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 5,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Slovenië is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 2,1 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Spanje is in 1986 lid geworden van de EU; er wonen 48,1 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; Zweden is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 10,5 miljoen mensen en er wordt betaald met de Zweedse kroon.
Wat doet de EU om de grote problemen van vandaag aan te pakken?
De laatste tijd heeft de EU het enorm voor haar kiezen gekregen: een financiële crisis en een wereldwijde pandemie, gevolgd door de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en de daaruit voortvloeiende energiecrisis. Deze historische gebeurtenissen hebben aangetoond dat het nodig is om snel en vastberaden op nieuwe situaties te reageren. Tegelijkertijd blijft de EU eraan werken om haar groene en digitale doelen te halen.
COVID-19
De coronapandemie heeft tot menselijke tragedies, lockdowns en economische stagnatie geleid. De EU en de rest van de wereld zijn op de proef gesteld.
De EU heeft actie ondernomen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, nationale gezondheidsstelsels te ondersteunen en Europa er weer bovenop te helpen. Ze levert een van de belangrijkste bijdragen aan COVAX, het wereldwijde initiatief voor eerlijke toegang tot COVID-19-vaccins, en ze werkt samen met internationale partners om ervoor te zorgen dat de wereld voorbereid is op toekomstige pandemieën.
De EU heeft ook een gemeenschappelijk systeem van vaccinatiecertificaten ingesteld om het mensen in de EU makkelijker te maken weer te gaan reizen. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft op basis van dit EU-systeem nu ook een wereldwijd certificeringssysteem opgezet om reizen makkelijker te maken en mensen te beschermen. De nieuwe Europese autoriteit voor paraatheid en respons inzake noodsituaties op gezondheidsgebied zorgt ervoor dat de EU over de benodigde geneesmiddelen en uitrusting beschikt als de gezondheid wordt bedreigd.
Om te zorgen voor een snel economisch herstel na de pandemie, heeft de EU een speciaal herstelfonds van meer dan 800 miljard euro opgezet. Dit herstelfonds staat ook wel bekend als NextGenerationEU. Door te investeren in projecten en initiatieven die de EU groener en digitaler maken, zorgt het herstelfonds ervoor dat de EU toekomstige uitdagingen beter aankan. In het licht van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en de wereldwijde energiecrisis ondersteunt de EU de lidstaten Russische fossiele brandstoffen geleidelijk af te bouwen en over te stappen op schone energie.
Het totale bedrag van 2 018 miljard euro bestaat uit de zevenjarige EU-begroting (1 211 miljard euro) en 807 miljard euro van NextGenerationEU, het Covid-19-herstelpakket.
De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne
Na de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022 heeft de EU snel gereageerd door Oekraïne en zijn bevolking te steunen. De steun bestond onder meer uit humanitaire hulp, noodhulp, financiële en operationele steun, militaire bijstand en bijstand aan de buitengrenzen van de EU en in Moldavië.
In het kader van haar humanitaire hulp heeft de EU voedsel, onderdak en medische hulp verstrekt aan de slachtoffers van het conflict. Zij nam ook de uitzonderlijke maatregel om tijdelijke bescherming te verlenen aan de miljoenen mensen die Oekraïne ontvluchten. Deze vluchtelingen kregen toegang tot huisvesting, scholen, gezondheidszorg en banen in de EU.
De financiële bijstand van de EU heeft bijgedragen tot de stabilisering van de Oekraïense economie, het herstel van de infrastructuur en de verbetering van de defensie- en veiligheidscapaciteiten.
De EU liep ook voorop bij de internationale veroordeling van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en legde strenge sancties op aan Rusland en medeplichtigen aan de oorlog. De maatregelen moeten Rusland economisch isoleren en de militaire agressie indammen.
De EU heeft samen met haar lidstaten en financiële instellingen in totaal meer dan 50 miljard euro aan steun voor Oekraïne vrijgemaakt.
Meer informatie over de EU-steun aan Oekraïne.
Aanpak van de energiecrisis
De Russische aanvalsoorlog heeft het energiesysteem wereldwijd enorm ontregeld omdat het tot prijsstijgingen en onzekerheid over de gasvoorziening heeft geleid, waardoor de toch al moeilijke situatie op de energiemarkt na de pandemie nog verder is verslechterd.
Wat doet de EU om dit probleem aan te pakken?
Russische fossiele brandstoffen uitfaseren.
Hernieuwbare energieproductie (waterstof, wind, zonne-energie) versnellen. Dit is een belangrijk onderdeel van de toezegging om tegen 2050 klimaatneutraal te worden.
Kosten voor burgers en bedrijven verlagen.
Vraag naar energie verminderen.
Zorgen voor meer gasopslag voor de winter.
Lidstaten in staat stellen samen energie te kopen om betere prijzen te krijgen.
De regels aanscherpen zodat elke lidstaat in geval van nood hulp krijgt.
Investeren in infrastructuur zodat alle lidstaten over ten minste twee gasvoorzieningsbronnen beschikken.
Meer informatie over wat de EU doet om te zorgen voor veilige, schone en betaalbare energie.
Klimaatverandering
De Europese Green Deal is de strategie van de EU om een moderne en concurrerende Europese economie tot stand te brengen. Het doel van de Green Deal is van Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent te maken: we zullen dan niet meer broeikasgassen produceren dan onze ecosystemen op natuurlijke wijze kunnen absorberen.
Als eerste mijlpaal op deze ambitieuze weg heeft de EU zich een nieuw doel gesteld, namelijk in 2030 netto 55 % minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. Alle geledingen van de maatschappij en de economie moeten daaraan hun steentje bijdragen, van industrie, energie en vervoer tot voedselproductie, landbouw en bouw. Er zal financiële steun worden verleend aan de regio’s, bedrijfstakken en werknemers die het meest in de problemen dreigen te komen. In juli 2021 heeft de Europese Commissie maatregelen voorgesteld om ervoor te zorgen dat de EU haar doelstellingen in het kader van de Europese Green Deal bereikt.
Ten minste 30 % van de EU-uitgaven tussen 2021 en 2027 zal worden besteed aan de aanpak van de klimaatverandering en de gevolgen daarvan.
Wat hebt u eraan?
De voordelen van de doelstelling om in 2030 netto 55 % minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990.
- Ten minste 42,5 % hernieuwbare energie in de energiemix van de EU tegen 2030.
- Beschermde en herstelde Europese bossen; drie miljard extra bomen aangeplant tegen 2030.
- Schoner openbaar vervoer en duurzamere brandstoffen.
- Één miljoen groene banen extra in de EU tegen 2030.
- Ten minste 55 % minder sterfgevallen door verontreiniging tegen 2030.
- Een eerlijke transitie, gebaseerd op Europese solidariteit.
- Één miljoen elektrische laadpunten in de hele EU tegen 2025.
- Een gemoderniseerde en veerkrachtige EU-economie.
We kunnen allemaal ons steentje bijdragen, van minder voedselverspilling en meer recyclen tot vaker de fiets in plaats van de auto nemen, of zelfs bomen planten. Als u mee wilt doen, kijk dan eens naar het Europees klimaatpact, dat mensen en organisaties samenbrengt om informatie over klimaatactie te delen. Help ons met het bouwen van een groener Europa!
Natura 2000 is ’s werelds grootste netwerk van beschermde gebieden, dat duizenden toevluchtsoorden voor de waardevolle en bedreigde soorten en habitats in Europa beschermt.
© LIFE06 NAT/E/000209/Aixa SOPEÑA.
In Spanje en Portugal is de Iberische lynx, die op het randje van uitsterven balanceerde, weer terug dankzij allerlei inspanningen, waaronder projecten die zijn gefinancierd met het LIFE-programma. De terugkeer van de soort is een van de grootste succesverhalen van Europa als het gaat om het behoud van bedreigde diersoorten.
De EU heeft de omschakeling van zware olie naar milieuvriendelijker elektrische accu’s van twee passagiers- en vrachtveerboten gefinancierd. Zij varen op de drukke route tussen Helsingør (Denemarken) en Helsingborg (Zweden). De omgebouwde veerboten helpen de luchtkwaliteit in deze dichtbevolkte gebieden te verbeteren.
Het beste uit de digitale transformatie halen
In de huidige maatschappij moeten we allemaal digitaal vaardig zijn, of het nu gaat om onlinebankieren en -winkelen of om het gebruik van technologie in ons werk.
Om iedereen hierbij te betrekken en de positie van Europa als koploper in technologie te verzekeren, investeert de EU in alles wat daarvoor nodig is — van digitale vaardigheden en supercomputers tot supersnelle verbindingen en betere cyberbeveiliging.
De EU wil ervoor zorgen dat de onlinewereld veilig en eerlijk is voor zowel mensen als bedrijven. Dankzij EU-regels hierover hebben we nu meer controle over onze persoonsgegevens en over hoe die door anderen worden gebruikt.
Meer informatie over EU-regels voor een veiligere digitale ruimte.
Mensen helpen werk te vinden
Het Europees Sociaal Fonds Plus helpt mensen aan een baan (of een betere baan), ook degenen die met een achterstand of problemen kampen. Elk jaar helpt het fonds zo’n 10 miljoen mensen een baan te vinden of hun vaardigheden te verbeteren.
De EU helpt jongeren om de arbeidsmarkt te betreden. De jongerengarantie moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat alle jongeren onder de 30 jaar binnen vier maanden nadat zij werkloos raken of met school stoppen een aanbod krijgen voor werk, onderwijs, een stageplaats of een opleiding van goede kwaliteit.
Vrijwilligerswerk is een geweldige manier om bij te dragen aan lokale gemeenschappen in binnen- of buitenland, nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en vrienden te maken. Het Europees Solidariteitskorps geeft jongeren de kans vrijwilligerswerk te doen of te werken in projecten in eigen land of in het buitenland.
EU Aid Volunteers biedt jongeren vanaf 18 jaar de kans deel te nemen aan humanitaire projecten over de hele wereld.
Opvoeren van de strijd tegen kanker
De EU is vastbesloten de opmars van kanker te doen keren. Het kankerbestrijdingsplan krijgt 4 miljard euro aan financiering en vormt een nieuwe EU-aanpak voor de preventie, behandeling en verzorging van kanker. EU-financiering heeft al tot baanbrekend onderzoek geleid — van 3D-modellering van tumoren tot het opsporen van kanker via iemands adem.
Een unie van gelijkheid
De EU bouwt aan een Europa van gelijkheid. Dit betekent dat vrouwen en mannen gelijk loon voor gelijk werk moeten krijgen, dat mensen met een handicap ten volle moeten kunnen deelnemen aan de samenleving en dat racisme niet wordt getolereerd. Het betekent ook dat mensen niet mogen worden uitgesloten of gemarginaliseerd en dat mensen vrij moeten zijn om lief te hebben wie ze willen.
Migranten en EU-burgers met een migratieachtergrond spelen een sleutelrol in de Europese samenleving, onder meer als essentiële werknemers. De EU streeft ernaar dat iedereen ten volle kan deelnemen aan de maatschappij door zich te richten op zaken als betere toegang tot onderwijs, werk, gezondheidszorg en huisvesting.
Meer informatie over de prioriteiten van de Europese Commissie.
Mensen beschermen
De veiligheid van mensen in Europa, zowel in de fysieke wereld als online, is een topprioriteit voor de EU. De EU werkt er dagelijks aan om bedreigingen als terrorisme, georganiseerde misdaad, illegale drugshandel en mensenhandel aan te pakken.
De COVID-19-crisis en de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne lieten ook zien wat voor een bedreiging en uitdaging desinformatie vormt voor onze samenlevingen. De EU werkt samen met socialemediabedrijven en onlineplatforms om de verspreiding van misleidende informatie en fake news in Europa te beperken. Het European Digital Media Observatory steunt het werk van onafhankelijke feitencontroleurs en wil uitgroeien tot het Europese centrum voor de bestrijding van online desinformatie.
Europa betekent cultuur
Wat hebben de Oscarwinnende films Slumdog Millionaire, Son of Saul, The Father en Druk met elkaar gemeen? Ze ontvingen allemaal steun van het MEDIA-subprogramma van Creatief Europa.
Wordt uw stad de volgende Culturele Hoofdstad van Europa? Deze gewilde titel is toegekend aan meer dan 50 steden in de EU. Hij richt de schijnwerpers op plaatselijke kunstenaars en op de unieke culturele rijkdom van elke stad.
Ontdek de kunst en cultuur van Europa vanuit uw luie stoel! Het digitale platform Europeana geeft toegang tot meer dan 58 miljoen werken die behoren tot het cultureel erfgoed uit de collecties van meer dan 4 000 culturele instellingen.
De EU in de wereld
De EU werkt nauw samen met haar buurlanden en met landen over de hele wereld om nieuwe partnerschappen op te bouwen en haar waarden en belangen te bevorderen. Door gezamenlijke inspanningen op gebieden als digitalisering, klimaat, energie, vervoer, gezondheid en onderwijs wil de EU mondiale uitdagingen aanpakken en een mondiale gemeenschap creëren die verbondener en welvarender is.
De EU sluit ook handelsovereenkomsten met andere landen, zoals onlangs met Nieuw-Zeeland. Deze overeenkomsten breiden de handel uit die de EU-economie ondersteunt en banen schept.
De EU en haar lidstaten zijn wereldwijd de grootste donor van ontwikkelingshulp. In 2021 verstrekten zij 71,6 miljard euro oftewel 41 % van de totale hulp (meest recente beschikbare gegevens). Samen bieden zij ook meer dan de helft van alle wereldwijde steun voor onderwijs in meer dan 100 landen over de hele wereld.
Meer informatie over de EU-strategie om de wereld met elkaar te verbinden.
Wat doet de EU voor mij?
U kunt in een andere lidstaat wonen en werken. Ga naar het EURES-portaal voor vacatures en praktisch advies.
U kunt met pensioen gaan in elke lidstaat (plus IJsland, Liechtenstein, Noorwegen of Zwitserland) en uw ouderdomspensioen daar ontvangen.
U kunt in een andere lidstaat studeren of een opleiding volgen. Sinds de oprichting in 1987 hebben al meer dan 10 miljoen mensen deelgenomen aan het Erasmus-programma.
De EU heeft de roamingtarieven in 2017 afgeschaft, zodat mensen voordeliger contact kunnen houden met vrienden en familie wanneer ze door de EU reizen. Ook uw digitale abonnementen reizen met u mee!
Als u ziek wordt tijdens een bezoek aan een ander EU-land kunt u met de Europese ziekteverzekeringskaart medisch noodzakelijke zorg binnen het openbare zorgstelsel krijgen. U wordt onder dezelfde voorwaarden en tegen dezelfde kosten behandeld als de verzekerden in dat land.
WiFi4EU-hotspots op openbare plekken zorgen voor gratis wifi in duizenden EU-gemeenten. Let op dit symbool:
U kunt in 20 lidstaten met dezelfde valuta — de euro — betalen.
U kunt met een gerust hart in de EU reizen. U bent beschermd door een groot aantal passagiersrechten wanneer u per vliegtuig, trein, schip of bus reist.
Speelgoed moet voldoen aan strenge veiligheidsregels voordat het in de EU kan worden verkocht.
EU-regels schrijven voor dat u onlineaankopen binnen 14 dagen kunt annuleren of retourneren, zonder dat u daar een reden voor hoeft op te geven.
In de EU profiteren mensen van de strengste normen ter wereld voor veilig en gezond voedsel.
Banktegoeden tot 100 000 euro zijn altijd verzekerd.
Meer informatie over wat de EU voor u doet.
Wat doet de EU om zaken bij mij in de buurt te verbeteren?
De EU wil tussen 2021 en 2027 meer dan 378 miljard euro in haar regio’s investeren. Samen met de investeringen van de lidstaten loopt dit op tot 550 miljard euro.
De EU investeert lokaal in steden en regio’s om de werkgelegenheid en de economie te stimuleren en de kwaliteit van leven te verbeteren. De EU wil op vijf belangrijke gebieden een verschil maken:
Modernisering van transport en energie om klimaatverandering tegen te gaan.
Mensen aan werk en onderwijs helpen, of hen helpen volwaardig aan de samenleving deel te nemen.
Kleine en middelgrote ondernemingen.
Onderzoek en innovatie.
Bescherming en verbetering van het milieu.
Investeren in mensen en hun leefomgeving
Kijk maar eens rond bij u in de buurt: u zult al snel een school, een brug, een ziekenhuis of een ander project vinden dat met steun van de EU tot stand is gekomen.
Duizenden projecten hebben in de loop der jaren steun ontvangen uit regionale EU-programma’s. Hieronder staan enkele voorbeelden van projecten die de leefomgeving van mensen in de hele EU hebben verbeterd of dat gaan doen.
Betere gezondheidszorg in Polen
Het grootste openbare ziekenhuis in Toruń is een van de belangrijkste medische faciliteiten in Polen geworden dankzij een door de EU gesteunde renovatie van 52,7 miljoen euro. Gecentraliseerde hoogkwalitatieve gezondheidszorg zorgt ervoor dat patiënten nu minder lang op een behandeling hoeven te wachten.
Betere wegverbindingen in Griekenland
Inwoners, toeristen en bedrijven in Griekenland zullen allemaal profiteren van een belangrijk nieuw stuk snelweg. 255 miljoen euro aan EU-financiering ondersteunt de aanleg van de ontbrekende verbinding tussen Lamia en Xyniada. Hiermee worden de regio’s Centraal-Griekenland en West-Thessalië op het hoofdwegennet aangesloten.
Duurzaam zwemmen in België
Na de renovatie van het zwembad van de Vrije Universiteit Brussel kan je hier nu een duurzame duik nemen. Vergeleken met het oude bad verbruikt de nieuwe faciliteit 60 % minder energie en stoot het jaarlijks 500 ton minder CO2 uit. Ook zwemmers van buiten de universiteit kunnen er terecht. Het project heeft iets meer dan 2 miljoen euro EU-steun ontvangen.
Groenere steden en regio’s
Een betrouwbaardere en efficiëntere energievoorziening in Tsjechië, 21 nieuwe elektrische treinen om het spoorwegnet van Kroatië te verbeteren en maatregelen om de overstromingsveiligheid in Hongarije te vergroten, behoren tot de 14 groene projecten die het leven van EU-burgers verbeteren. Meer dan 1,4 miljard euro aan EU-middelen wordt geïnvesteerd in zeven lidstaten op gebieden als milieu, gezondheid, vervoer en energie.
Hogesnelheidsbreedband voor het Roemeense platteland
Dankzij het met EU-geld gefinancierde RO-NET-project kunnen 400 000 mensen, meer dan 8 500 bedrijven en bijna 3 000 overheidsinstellingen in afgelegen plattelandsgebieden van Roemenië breedband gebruiken. Zo’n 665 dorpen en steden hebben nu toegang tot onlinegezondheidszorg, onlineonderwijs en online winkelen. Mensen kunnen via het internet ook producten van lokale huishoudens en landbouwbedrijven verkopen.
Groene speeltuinen in Parijs
Betonnen schoolpleinen in Parijs worden omgetoverd tot koele, groene eilanden die water kunnen opslaan en ervoor zorgen dat de warmte minder blijft hangen. Het OASIS-project wordt door de EU ondersteund met een investering van bijna 5 miljoen euro. Het helpt de Parijzenaars te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering en creëert tegelijk ruimtes waar kinderen fijn kunnen spelen.
Meer informatie over projecten in uw regio die (mede) door de EU zijn gefinancierd.
Hoe kan ik hulp krijgen bij financiering? Onderzoeker, boer, ondernemer of kunstenaar? Meer informatie over wie financiering kan aanvragen en ontvangen.
EU-pioniers
Meer informatie over de vrouwen en mannen die het Europa van vandaag mede hebben vormgegeven: van verzetsstrijders en politieke leiders tot een wereldberoemde actrice.
Mijlpalen in de geschiedenis van de EU
1950
9 mei
De Verklaring van Schuman. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Robert Schuman stelt voor de productie van kolen en staal te bundelen, zodat geen enkel land wapens kan maken en zich tegen een ander land kan keren.
Robert Schuman ondertekent het Verdrag van Parijs tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal in Parijs, Frankrijk, op 18 april 1951.
1952
23 juli
De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal wordt opgericht.
1957
25 maart
De Verdragen van Rome worden ondertekend door zes landen — België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland. Hiermee brachten deze landen vanaf 1 januari 1958 een gemeenschappelijke markt tot stand, de Europese Economische Gemeenschap.
1962
30 juli
Het gemeenschappelijk landbouwbeleid gaat van start en helpt de voedselvoorziening veilig te stellen en boeren en plattelandsgebieden te ondersteunen.
1968
1 juli
De douanerechten tussen de zes lidstaten worden afgeschaft.
1979
7 tot en met 10 juni
Voor het eerst kunnen Europese burgers stemmen over wie hen vertegenwoordigt in het Europees Parlement.
1987
15 juni
Het studentenuitwisselingsprogramma Erasmus wordt gelanceerd.
De val van de Berlijnse Muur, Duitsland, 11 november 1989.
1989
De ineenstorting van het communisme brengt een golf van democratische veranderingen in Midden- en Oost-Europa op gang.
1993
1 januari
De start van de interne markt, waar mensen, goederen, diensten en geld vrij kunnen circuleren.
1 november
De Europese Unie wordt opgericht.
1995
26 maart
Het Schengenakkoord schaft de grenscontroles tussen bepaalde EU-landen af. Momenteel geldt dit tussen drieëntwintig landen.
2002
1 januari
De eerste eurobiljetten en -munten verschijnen en worden nu in 20 lidstaten gebruikt.
2012
1 april
Het Europees burgerinitiatief wordt gelanceerd.
10 december
De EU krijgt de Nobelprijs voor de vrede.
2015
12 december
In totaal 195 landen, waaronder alle EU-landen, ondertekenen de Overeenkomst van Parijs over klimaatverandering.
VN-klimaatconferentie (COP21) in Parijs, Frankrijk, op 1 december 2015.
2017
15 juni
De roamingkosten worden afgeschaft.
2020
Januari
COVID-19 bereikt Europa en brengt de grootste reactie op een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid in de geschiedenis van de EU op gang.
2021
9 mei
De Conferentie over de toekomst van Europa, die de EU-burgers de kans geeft hun gemeenschappelijke toekomst vorm te geven, gaat van start.
2022
De EU en haar internationale partners veroordelen de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en bieden Oekraïne uitgebreide politieke, financiële en humanitaire bijstand.
Hoe werkt de Europese Unie?
Alles wat de EU doet, is gebaseerd op verdragen die de regels bevatten voor de manier waarop de EU werkt. Die zijn vrijwillig en democratisch overeengekomen door alle lidstaten.
In de EU-verdragen is bepaald wie op welke gebieden wetten mag maken: de EU, de nationale regeringen of beide. Lidstaten zijn verantwoordelijk voor hun eigen besluiten en wetten op bepaalde gebieden van nationaal beleid, zoals industrie, gezondheid en onderwijs, en de EU verleent steun.
Op veel gebieden is in de verdragen bepaald dat zowel de EU als de nationale regeringen maatregelen kunnen nemen. In dat soort gevallen worden besluiten altijd zo dicht mogelijk bij de burger genomen: als een probleem op lokaal, regionaal of nationaal niveau kan worden opgelost, komt de EU niet tussenbeide.
De EU onderneemt actie op gebieden waar de lidstaten haar de bevoegdheid hebben gegeven en waar gemeenschappelijk optreden zinvol is, zoals bij klimaatverandering of wereldhandel. Om hun doelstellingen te helpen verwezenlijken, hebben de lidstaten een aantal instellingen in het leven geroepen om op EU-niveau besluiten te nemen en deze vervolgens uit te voeren.
Wie doet wat?
Het Europees Parlement, dat zetelt in Straatsburg en Brussel, vertegenwoordigt de belangen van de burgers van de EU. Het is samen met de Raad van de Europese Unie het belangrijkste besluitvormingsorgaan van de EU.
De 705 leden van het Europees Parlement, ook wel EP-leden genoemd, worden elke vijf jaar rechtstreeks door de kiezers in de EU verkozen. De volgende verkiezingen zijn in 2024. Elke lidstaat kiest een aantal leden, in verhouding tot zijn bevolking.
De EP-leden zitten niet in groepen op basis van hun nationaliteit, maar in fracties die meerdere landen bestrijken. Ze kunnen ook zetelen als onafhankelijke leden. Roberta Metsola is de huidige voorzitter van het Europees Parlement.
Het Europees Parlement bestaat uit 705 leden. Deze worden opgedeeld in fracties. De fracties zijn (op aflopende volgorde naar aantal leden): Fractie van de Europese Volkspartij (Christendemocraten); Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement; Fractie Renew Europe; Identiteit en Democratie; Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie; Fractie Europese Conservatieven en Hervormers; Confederale Fractie Europees Unitair Links/Noords Groen Links; en niet-fractiegebonden leden.
De Raad van de Europese Unie, ook bekend als de Raad, is samengesteld uit ministers van alle EU-landen. De Raad is samen met het Europees Parlement het belangrijkste besluitvormingsorgaan van de EU. Om de zes maanden rouleert het voorzitterschap van de Raad en wordt het door een andere lidstaat bekleed. Om de continuïteit te waarborgen, werken de voorzitterschappen gedurende een periode van 18 maanden in groepen van drie nauw samen aan een gemeenschappelijke agenda.
Deze mag niet verward worden met de Europese Raad die bestaat uit de leiders van alle lidstaten. De Europese Raad bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de EU. Charles Michel is de huidige voorzitter van de Europese Raad.
De Europese Commissie is het ambtenarenapparaat van de EU. Zij heeft het recht om nieuwe acties en nieuwe wetgeving voor te stellen, waarover vervolgens door het Parlement en de Raad wordt beslist. Zij moet er ook op toezien dat de EU-regels correct worden toegepast. De Commissie wordt geleid door voorzitter Ursula von der Leyen en haar team van commissarissen: één uit elke lidstaat.
Alle landen in de Europese Unie moeten zich aan de EU-regels houden en de doelstellingen halen die zij hebben onderschreven. Doen zij dat niet, dan kan de Commissie maatregelen tegen hen nemen.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie zorgt ervoor dat het EU-recht in alle EU-landen op dezelfde manier wordt gehandhaafd en toegepast.
De Europese Centrale Bank beheert de euro. Het hoofddoel van de bank is de prijzen in de eurozone stabiel te houden.
Wie betaalt voor de EU?
Het geld dat door de EU wordt uitgegeven (de EU-begroting) komt uit verschillende bronnen: douanerechten, bijdragen op basis van de belasting over de toegevoegde waarde (btw) die door de EU-landen wordt geïnd en rechtstreekse bijdragen van EU-landen. In januari 2021 is een nieuwe bron van inkomsten ingevoerd: een heffing op niet-gerecycleerd plastic verpakkingsafval.
Met de middelen uit de EU-begroting worden mensen in de EU geholpen, of het nu gaat om nieuwe en betere wegen, spoorwegen en luchthavens aanleggen, de ontwikkeling van plattelandsgebieden of studiemogelijkheden in het buitenland. De bedragen uit de begroting worden gebruikt om voorop te lopen bij de digitale transformatie en de strijd tegen de klimaatverandering aan te gaan, maar helpen ook de ongelijkheden binnen en tussen de lidstaten te verminderen.
Kan ik hieraan meewerken?
Wil je meepraten over de toekomst van Europa? Wil je actief aan het besluitvormingsproces deelnemen? Je kunt meehelpen om de EU op veel verschillende manieren vorm te geven en te verbeteren.
Duizenden Europeanen hebben hun hoop en verwachtingen voor de komende jaren al gedeeld via de Conferentie over de toekomst van Europa: de grootste raadpleging die ooit in de EU is gehouden. Een belangrijk onderdeel van de conferentie waren de door burgers geleide debatten. Deze worden nu een integraal onderdeel van het democratische leven in de EU.
Europese burgerpanels
- 150 burgers willekeurig gekozen uit alle 27 lidstaten
- met verschillende achtergronden (geslacht, leeftijd, opleiding, inkomen, stad/platteland)
- 1/3 jongeren (16-25 jaar)
Meer informatie over Europese burgerpanels.
Je kunt je stem ook laten horen door te stemmen bij de Europese verkiezingen die elke vijf jaar worden gehouden.
Meer informatie over de volgende Europese verkiezingen.
Jouw EP-lid vertegenwoordigt je belangen en die van je stad of regio in Europa en stemt namens jou over wetten die in de hele EU gelden.
Meer over de EP-leden die jouw land vertegenwoordigen.
Heb je ooit gedacht dat een EU-wet voor verbetering vatbaar was? Je kunt meehelpen om de EU-regels geschikt te maken voor de toekomst, door suggesties te doen over hoe bestaande wetten kunnen worden vereenvoudigd en gemoderniseerd. U kunt ook uw mening geven over nieuw beleid. Je kunt je suggesties in elk van de 24 officiële EU-talen doen.
Doe mee en geef je mening over kwesties die voor jou belangrijk zijn.
Met het Europees burgerinitiatief kun je de Commissie vragen een voorstel voor een nieuwe wet te maken. Eerst moet u natuurlijk steun verzamelen voor uw zaak. Zodra een initiatief één miljoen handtekeningen heeft verzameld, beslist de Commissie welke actie moet worden ondernomen. Tot dusver hebben negen burgerinitiatieven het vereiste aantal handtekeningen gekregen.
Het allereerste succesvolle Europese burgerinitiatief, Right2Water, heeft geleid tot nieuwe voorschriften om de veiligheid en kwaliteit van drinkwater te waarborgen en de toegang tot dat water voor kwetsbare groepen te vergemakkelijken.
Naar aanleiding van een recenter initiatief, “End the Cage Age”, komt er binnenkort een voorstel om kooien voor een aantal landbouwdieren geleidelijk af te schaffen.
Waar kan ik meer informatie krijgen?
Er zijn honderden informatiecentra van Europe Direct in de hele Europese Unie. U vindt het adres van het dichtstbijzijnde centrum online (https://europa.eu/european-union/contact/meet-us_nl).
U kunt contact opnemen met Europe Direct door:
— te bellen naar het gratis nummer 00 800 6 7 8 9 10 11 (bepaalde telecomaanbieders kunnen wel kosten in rekening brengen),
— te bellen naar het gewone nummer +32 22999696, of
— een e-mail te sturen via https://europa.eu/european-union/contact_nl
Informatie over de Europese Unie in alle officiële talen van de EU is beschikbaar op de Europa-website (https://europa.eu).
U kunt publicaties van de EU downloaden of bestellen op https://op.europa.eu/nl/publications (sommige zijn gratis, andere niet).
Als u meerdere exemplaren van gratis publicaties wenst, neem dan contact op met Europe Direct of uw plaatselijke documentatiecentrum (https://european-union.europa.eu/contact-eu/meet-us_nl).
Ga naar Your Europe voor hulp en advies aan particulieren en bedrijven in de EU: https://europa.eu/youreurope/index_nl.htm
Ga naar de Leerhoek voor lesmateriaal, games en quizzen: https://europa.eu/learning-corner/home_nl
Ontdek de Europese Jongerensite: https://europa.eu/youth/EU_nl
De Europese Commissie in uw land: https://ec.europa.eu/info/about-european-commission/contact/representations-member-states_nl
Het Europees Parlement in uw land: https://www.europarl.europa.eu/at-your-service/nl/stay-informed/liaison-offices-in-your-country
Het Netwerk van Europese consumentencentra: https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/consumer-rights-and-complaints/resolve-your-consumer-complaint/european-consumer-centres-network-ecc-net_nl
facebook.com/EuropeanCommission
instagram.com/europeancommission
facebook.com/europeanparliament
| ISBN 978-92-68-07148-9 | doi:10.2775/231410 | NA-05-22-433-NL-C | |
| ISBN 978-92-76-60545-4 | doi:10.2775/749025 | NA-05-22-433-NL-N | |
| HTML | ISBN 978-92-76-60553-9 | doi:10.2775/09010 | NA-05-22-433-NL-Q |
Korte gids over de EU
Europese Commissie
Directoraat-generaal Communicatie
Dienst Redactie en Publieksinformatie
1049 Brussel
BELGIË
Contactgegevens: COMM-A2@ec.europa.eu
Dit document mag niet als officieel standpunt van de Europese Commissie worden beschouwd.
Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2023
© Europese Unie, 2023
Het beleid ten aanzien van hergebruik van documenten van de Europese Commissie is vastgelegd in Besluit 2011/833/EU van de Commissie van 12 december 2011 betreffende het hergebruik van documenten van de Commissie (PB L 330 van 14.12.2011, blz. 39). Tenzij anders vermeld, is hergebruik van dit document toegestaan krachtens een Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)-licentie (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/). Dit betekent dat hergebruik is toegestaan, mits de bron correct wordt aangegeven en eventuele wijzigingen worden vermeld.
Voor het gebruik of de reproductie van onderdelen die niet het eigendom zijn van de Europese Unie, kan het nodig zijn rechtstreeks om toestemming van de respectieve houders van het recht te verzoeken.
Alle foto’s © Europese Unie, tenzij anders aangegeven.