Wat is de Europese Unie?
De Europese Unie (EU) is een unieke economische en politieke unie tussen 27 Europese landen. Zij werken samen om het leven van de mensen in Europa en zelfs daarbuiten te verbeteren.
De EU zet zich al meer dan zestig jaar in voor de vrede en voor de welvaart en het welzijn van haar burgers. Van zes landen (of lidstaten) bij de oprichting in de jaren vijftig is zij uitgegroeid tot een unie van 27 landen met een bevolking van bijna 450 miljoen mensen.
Wat begon als een economisch project om de levensstandaard in het naoorlogse Europa te verhogen, is uitgegroeid tot de grootste gemeenschappelijke markt ter wereld, waar mensen, goederen, diensten en geld vrij kunnen circuleren. In de loop van de decennia heeft de EU haar werkterrein verruimd tot gebieden waar samenwerking tussen landen tot betere resultaten leidt.
Deze gids bevat informatie over de EU en wat zij doet, en tips over waar u meer informatie kunt krijgen.
27
landen
449.2
miljoen burgers
24
officiële talen
In verscheidenheid
verenigd
9
mei Dag van Europa
347
miljoen mensen in 20 EU-landen gebruiken dagelijks de euro
De Europeanen mogen dan verschillende talen spreken en verschillende tradities hebben, zij delen wel dezelfde waarden, die de basis van de EU vormen. Het gaat om: respect voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten.
Deze waarden zijn opgenomen in EU-verdragen en in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Alle persoonlijke, burgerlijke, politieke, economische en sociale rechten van de burgers van de EU zijn erin samengebracht.
© Jacob Lund /Adobe Stock
In 2023 woonden 13,9 miljoen mensen in een ander EU-land dan het land waar zij voordien woonden.
Als onderdaan van een van de 27 landen die samen de EU vormen, bent u ook burger van de EU. Dit geeft u bepaalde extra rechten, zoals het recht om te reizen, te wonen, te werken en te studeren in alle EU-landen en het recht om te stemmen en zich kandidaat te stellen bij gemeenteraadsverkiezingen en Europese verkiezingen, zelfs als u in een ander EU-land woont.
U hebt ook het recht een verzoekschrift in te dienen bij het Europees Parlement, u tot de Europese Ombudsman te wenden en elke EU-instelling aan te schrijven in een van de 24 officiële talen van de EU.
De EU beschermt niet alleen de rechten van haar burgers en van de mensen die in de Europese Unie wonen, maar bevordert ook de mensenrechten en eerlijke verkiezingen in de hele wereld. Elk jaar kent het Europees Parlement de Sacharovprijs toe aan een persoon of organisatie die zich inzet voor de mensenrechten en de fundamentele vrijheden.
Wonen in de EU brengt een aantal belangrijke rechten en voordelen met zich mee, zoals:
ik ben beschermd tegen discriminatie op welke grond dan ook, zoals geslacht, ras, godsdienst, etnische of sociale afkomst, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid
© Adobe Stock
ik heb recht op bescherming van mijn persoonsgegevens.
© Adobe Stock
ik kan met een gerust hart online winkelen in alle EU-landen, dankzij de uitstekende consumentenbescherming in de EU
mijn gezondheid wordt beschermd door strenge EU-milieunormen, zoals voorschriften over de kwaliteit van lucht en water.
Meer informatie over uw rechten.
Dankzij de interne markt kunnen mensen, goederen, diensten en geld zich binnen het hele grondgebied van de 27 EU-landen bijna net zo vrij bewegen als binnen elk van die landen.
Vijfentwintig EU-landen en vier niet-EU-landen (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland) vormen samen het zogenaamde Schengengebied. Dit betekent dat u uw paspoort niet hoeft te laten zien als u de grenzen tussen deze landen oversteekt. Wanneer sprake is van een ernstige bedreiging van de openbare veiligheid of beveiliging kunnen de interne grenscontroles tijdelijk weer worden ingevoerd.
Toegetreden tot de EU 1995
Bevolking: 9.2 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1958
Bevolking: 11.8 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2007
Bevolking: 6.4 miljoen
Deel van het Schengengebied**
Valuta: BGN
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 0.9 miljoen
Geen deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 10.9 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: CZK
Toegetreden tot de EU 1958
Bevolking: 83.4 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1973
Bevolking: 6.0 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: DKK
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 1.4 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1981
Bevolking: 10.4 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1986
Bevolking: 48.6 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1995
Bevolking: 5.6 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1958
Bevolking: 68.4 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2013
Bevolking: 3.9 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 9.6 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: HUF
Toegetreden tot de EU 1973
Bevolking: 5.3 miljoen
Geen deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1958
Bevolking: 59 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 2.9 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1958
Bevolking: 0.7 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 1.9 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 0.6 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 1958
Bevolking: 17.9 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 36.6 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: PLN
Toegetreden tot de EU 1986
Bevolking: 10.6 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2007
Bevolking: 19.1 miljoen
Deel van het Schengengebied**
Valuta: RON
Toegetreden tot de EU 1995
Bevolking: 10.6 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: SEK
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 2.1 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Toegetreden tot de EU 2004
Bevolking: 5.4 miljoen
Deel van het Schengengebied
Valuta: EUR
Een kaart van Europa en zijn ultraperifere gebieden.
Deze kaart toont de lidstaten van de Europese Unie op het vasteland en de overzeese gebieden van Frankrijk (Frans Guyana, Guadeloupe, Martinique, Mayotte, Réunion en Saint-Martin), Nederland (Sint-Maarten), Portugal (Madeira en de Azoren) en Spanje (Canarische Eilanden). Het toont ook de kandidaat-lidstaten (Albanië, Bosnië en Herzegovina, Moldavië, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië, Turkije en Oekraïne) en mogelijke kandidaat-lidstaten (Georgië, Kosovo).
Oostenrijk is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 9,2 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
België is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 11,8 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Bulgarije is in 2007 lid geworden van de EU; er wonen 6,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de lev; het behoort niet tot het Schengengebied.
Kroatië is in 2013 lid geworden van de EU; er wonen 3,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Cyprus is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 0,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; het behoort niet tot het Schengengebied.
Tsjechië is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 10,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de Tsjechische kroon.
Denemarken is in 1973 lid geworden van de EU; er wonen 6,0 miljoen mensen en er wordt betaald met de Deense kroon.
Estland is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 1,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Finland is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 5,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Frankrijk is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 68,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Duitsland is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 83,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Griekenland is in 1981 lid geworden van de EU; er wonen 10,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Hongarije is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 9,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de forint.
Ierland is in 1973 lid geworden van de EU; er wonen 5,3 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro; het behoort niet tot het Schengengebied.
Italië is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 59 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Letland is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 1,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Litouwen is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 2,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Luxemburg is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 0,7 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Malta is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 0,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Nederland is in 1958 lid geworden van de EU; er wonen 17,9 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Polen is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 36,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de złoty.
Portugal is in 1986 lid geworden van de EU; er wonen 10,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Roemenië is in 2007 lid geworden van de EU; er wonen 19,1 miljoen mensen en er wordt betaald met de Roemeense leu; het behoort niet tot het Schengengebied.
Slowakije is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 5,4 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Slovenië is in 2004 lid geworden van de EU; er wonen 2,1 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Spanje is in 1986 lid geworden van de EU; er wonen 48,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro.
Zweden is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 10,6 miljoen mensen en er wordt betaald met de Zweedse kroon.
Totale bevolkingscijfers per 1 januari 2024
Oostenrijk is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 9,2 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro. 2
Oostenrijk is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 9,2 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro. 3
Oostenrijk is in 1995 lid geworden van de EU; er wonen 9,2 miljoen mensen en er wordt betaald met de euro. 4
-
9 MEI 1950De Verklaring van Schuman. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Robert Schuman stelt voor de productie van kolen en staal te bundelen, zodat geen enkel land wapens kan maken en zich tegen een ander land kan keren.
-
23 JULI 1952De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal wordt opgericht.
-
25 MAART 1957De Verdragen van Rome worden ondertekend door zes landen — België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland. Hiermee brachten deze landen vanaf 1 januari 1958 een gemeenschappelijke markt tot stand, de Europese Economische Gemeenschap.
-
30 JULI 1962Het gemeenschappelijk landbouwbeleid gaat van start en helpt de voedselvoorziening veilig te stellen en boeren en plattelandsgebieden te ondersteunen.
-
1 JULI 1968De douanerechten tussen de zes lidstaten worden afgeschaft.
-
7 TOT EN MET 10 JUNI 1979Voor het eerst kunnen Europese burgers stemmen over wie hen vertegenwoordigt in het Europees Parlement.
-
15 JUNI 1987Het studentenuitwisselingsprogramma Erasmus wordt gelanceerd.
-
1989De ineenstorting van het communisme brengt een golf van democratische veranderingen in Midden- en Oost-Europa op gang.
-
1 JANUARI 1993De start van de interne markt, waar mensen, goederen, diensten en geld vrij kunnen circuleren.
-
1 NOVEMBER 1993De Europese Unie wordt opgericht.
-
26 MAART 1995Het Schengenakkoord schaft de grenscontroles tussen bepaalde lidstaten af. Momenteel geldt dit tussen 25 landen.
-
1 JANUARI 2002De eerste eurobiljetten en -munten verschijnen en worden nu in 20 EU-landen gebruikt.
-
1 APRIL 2012Het Europees burgerinitiatief wordt gelanceerd.
-
10 DECEMBER 2012De EU krijgt de Nobelprijs voor de Vrede.
-
12 DECEMBER 2015In totaal 195 landen, waaronder alle EU-landen, ondertekenen de Overeenkomst van Parijs over klimaatverandering.
-
15 JUNI 2017De roamingkosten worden afgeschaft.
-
JANUARI 2020COVID-19 bereikt Europa en brengt de grootste reactie op een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid in de geschiedenis van de EU op gang.
-
9 MEI 2021De Conferentie over de toekomst van Europa, die de EU-burgers de kans geeft hun gemeenschappelijke toekomst vorm te geven, gaat van start.
-
2022De EU en haar internationale partners veroordelen de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en bieden Oekraïne uitgebreide politieke, financiële en humanitaire bijstand.
Robert Schuman ondertekent het Verdrag van Parijs tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal in Parijs, Frankrijk, op 18 april 1951.
Meer informatie over de vrouwen en mannen die het Europa van vandaag mede hebben vormgegeven: van verzetsstrijders en politieke leiders tot een wereldberoemde acteur.