Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza inġenerali xierqa iżda fadal riskji fl-implimentazzjoni

Sommarju eżekuttiv

I F’Lulju 2020, b’rispons għall-pandemija tal-COVID-19, il-Kunsill Ewropew laħaq qbil dwar fond għall-irkupru ta’ aktar minn EUR 800 biljun – NextGenerationEU. Fil-qalba tiegħu hemm il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, li l-ammont tagħha jilħaq EUR 723.8 biljun (fi prezzijiet attwali) b’kollox. L-għan tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza huwa li timmitiga l-impatt ekonomiku u soċjali tal-pandemija u li l-ekonomiji u s-soċjetajiet tal-UE jsiru aktar sostenibbli u reżiljenti għall-futur, b’fokus speċifiku fuq it-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali.

II Biex jibbenefikaw mill-appoġġ taħt il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, l-Istati Membri ssottomettew l-abbozz tagħhom ta’ pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza lill-Kummissjoni. Il-Kummissjoni hija responsabbli mill-valutazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza abbażi ta’ kriterji stipulati fir-Regolament dwar il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, kif ukoll mill-forniment ta’ gwida u appoġġ lill-Istati Membri f’dak ir-rigward.

III Dan l-awditu huwa l-ewwel f’sensiela ta’ awditi mill-QEA dwar il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza. Aħna għażilna kampjun ta’ sitt Stati Membri u eżaminajna x-xerqien tal-valutazzjoni mwettqa mill-Kummissjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, u vverifikajna jekk il-proċess ta’ valutazzjoni u l-gwida għall-Istati Membri ġewx immaniġġjati b’mod effettiv, żgurawx li l-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza huma rilevanti biex jiġu indirizzati l-objettivi tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, u jikkonformawx mal-kundizzjonijiet iddefiniti fir-Regolament dwar il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza. Dan l-awditu jista’ jalimenta kwalunkwe valutazzjoni li l-Kummissjoni twettaq fil-futur, b’mod partikolari b’rabta mas-sottomissjoni ta’ pjanijiet emendati għall-irkupru u r-reżiljenza, u jenfasizza r-riskji u l-isfidi li għandhom mnejn jaffettwaw l-implimentazzjoni tagħhom.

IV Aħna nikkonkludu li l-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza kienet inġenerali xierqa, meta jitqiesu l-kumplessità tal-proċess u r-restrizzjonijiet ta’ ħin. Madankollu, identifikajna għadd ta’ dgħufijiet fil-proċess, kif ukoll riskji għall-implimentazzjoni b’suċċess tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza.

V Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni kienet ibbażata fuq linji gwida u listi ta’ kontroll interni li kienu komprensivi, iżda l-assessuri użawhom b’mod mhux sistematiku jew mhux uniformi għall-valutazzjoni kwalitattiva. Id-dokumenti ewlenin li jappoġġaw il-valutazzjoni finali mwettqa mill-Kummissjoni kienu disponibbli iżda mhux dejjem traċċabbli faċilment. Il-Kummissjoni pprovdiet appoġġ lill-Istati Membri meta abbozzaw il-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, u ħarġet dokumenti ta’ gwida. Madankollu, rwol aktar attiv tal-Kummissjoni fil-promozzjoni tal-iskambju tal-prattika tajba bejn l-Istati Membri, kieku, kien jiffaċilita l-proċess.

VI Rigward l-objettivi ta’ politika tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, aħna nikkonkludu li l-valutazzjoni mill-Kummissjoni vverifikat li l-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza x’aktarx se jikkontribwixxu għas-sitt pilastri kollha, u b’hekk għall-oqsma ta’ politika rilevanti għall-Faċilità, iżda l-estent ivarja u l-impatt fil-prattika għad irid jidher. Xi aspetti importanti tar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi baqgħu ma ġewx indirizzati fl-Istati Membri, b’mod partikolari dawk tal-2019, li jirrappreżentaw bidliet strutturali rikorrenti.

VII Rigward il-konformità ma’ kundizzjonijiet ewlenin tal-Faċilità, il-valutazzjoni mill-Kummissjoni wasslet għar-riżultat li l-ebda waħda mill-miżuri fil-kampjun tal-awditjar tagħna x’aktarx se tagħmel ħsara sinifikanti lill-ambjent. Madankollu, il-miżuri biex jiġi mmitigat l-impatt ambjentali ma ġewx inklużi sistematikament fl-għamla ta’ stadju importanti jew mira fil-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, u jista’ jkun li miżuri mhux konformi mal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti” f’ċerti każijiet jiġu ffinanzjati minn sorsi li jkunu barra mill-Faċilità. Il-klassifikazzjoni mill-Kummissjoni tal-ispejjeż stmati kienet tirrifletti nuqqas ta’ informazzjoni għal ċerti miżuri. Il-profili ta’ żborż irriżultaw minn negozjati aktar milli riflessjoni tal-ispejjeż ta’ bażi. Il-klassifikazzjoni vverifikat ukoll li l-miżuri kkampjunati kienu jikkontribwixxu għat-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali, fejn rilevanti.

VIII Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tejbet il-kwalità tal-istadji importanti u tal-miri, iżda xi wħud minnhom ma kinux ċari jew ma koprewx l-istadji ewlenin kollha tal-implimentazzjoni ta’ miżura. Aħna osservajna wkoll li l-istadji importanti u l-miri huma ġeneralment limitati għall-output tal-miżura aktar milli għall-impatt, u li l-approċċ fl-istabbiliment tal-istadji importanti u tal-miri ma kienx dejjem armonizzat fl-Istati Membri kollha.

IX Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-arranġamenti ta’ monitoraġġ u kontroll proposti mill-Istati Membri identifikat b’mod korrett il-lakuni u d-defiċjenzi li jirrikjedu miżuri addizzjonali. Madankollu l-valutazzjoni kienet, sa ċertu punt, ibbażata fuq id-deskrizzjoni tas-sistemi li għad kellhom jiġu stabbiliti. Aħna nosservaw ukoll li xi Stati Membri ddeċidew li ma jużawx l-għodda tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju, u dan jista’ jnaqqas l-utilità ġenerali tagħha u jżid ir-riskju li ma jinqabdux il-frodi u l-finanzjament doppju fl-Istat Membru kkonċernat.

X Abbażi ta’ dawn is-sejbiet, aħna nirrakkomandaw li l-Kummissjoni:

• ittejjeb il-proċeduri ta’ valutazzjoni u d-dokumentazzjoni;
• tippromwovi l-iskambju tal-prattiki tajbin fost l-Istati Membri;
• tagħti segwitu lill-kontribut tal-miżuri implimentati għar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi;
• ittejjeb it-trasparenza u l-monitoraġġ tal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti”;
• tiżgura li jkun hemm mekkaniżmi ta’ verifika ċari fir-rigward tal-istadji importanti u l-miri u li dawn jiġu ddefiniti b’mod adegwat;
• tivverifika l-konformità mal-istadji importanti speċifiċi għall-monitoraġġ u l-kontroll, u tistimola l-użu tal-għodda tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju.

Introduzzjoni

Il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza

01 F’Lulju 2020, b’rispons għall-pandemija tal-COVID-19, il-Kunsill Ewropew laħaq qbil dwar strument temporanju għall-irkupru ta’ aktar minn EUR 800 biljun (fi prezzijiet attwali) – NextGenerationEU. Fil-qalba tiegħu hemm il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRF). B’ammont massimu ta’ EUR 723.8 biljun b’kollox (fi prezzijiet attwali), li minnhom sa EUR 338.0 biljun huma għotjiet u sa EUR 385.8 biljun huma self, dan huwa ekwivalenti għal madwar żewġ terzi tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027 il-ġdid skont il-valur, u huwa l-akbar strument tal-UE sal-ġurnata tal-lum.

02 L-għan tal-RRF huwa li timmitiga l-impatt ekonomiku u soċjali tal-pandemija tal-COVID-19 u li l-ekonomiji u s-soċjetajiet Ewropej isiru aktar sostenibbli, reżiljenti u mħejjija aħjar għall-isfidi u l-opportunitajiet tat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali. Din se tiffinanzja investimenti u riformi f’oqsma ta’ politika ta’ rilevanza għall-UE kollha, strutturati f’sitt pilastri¹ (ara l-Figura 1).

03 Il-kontribuzzjoni finanzjarja għal kull Stat Membru hija stabbilita f’konformità ma’ koeffiċjent tal-allokazzjoni stipulat fl-Annessi I sa III tar-Regolament dwar l-RRF. Skont ir-Regolament dwar l-RRF, l-RRF hija strument ibbażat fuq il-prestazzjoni, u l-Istati Membri se jirċievu finanzjament abbażi tal-kisba ta’ stadji importanti kwalitattivi u miri kwantitattivi.

Pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza

04 Biex jibbenefikaw mill-appoġġ taħt l-RRF, l-Istati Membri ssottomettew l-abbozz tagħhom ta’ pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza (RRPs) lill-Kummissjoni minn nofs Ottubru 2020 ’l quddiem u l-RRPs finali tagħhom mill-mument li fih ir-Regolament dwar l-RRF daħal fis-seħħ fit-12 ta’ Frar 2021², f’konformità ma’ ċerti kriterji u kundizzjonijiet. L-RRPs jikkonsistu f’sett ta’ miżuri, li jkunu jew investimenti jew inkella riformi, miġbura f’komponenti tematiċi (eż. mobbiltà li ma tagħmilx ħsara lill-klima jew diġitalizzazzjoni tal-edukazzjoni).

05 Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-RRPs hija bbażata fuq 11-il kriterju, kif stipulati fl-Artikolu 19(3) tar-Regolament dwar l-RRF (ara t-Tabella 1).

06 F’konformità mal-linji gwida dwar il-valutazzjoni³, il-Kummissjoni ġeneralment tista’ tikklassifika kull kriterju bħala “A”, “B” jew “C”, fejn “A” hija l-ogħla klassifikazzjoni u “C” hija dik l-aktar baxxa. Għal 2 mill-11-il kriterju, il-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti” (DNSH) u s-sistemi ta’ kontroll, hija possibbli biss klassifikazzjoni “A” jew “C” (tingħata ħarsa ġenerali lejn il-klassifikazzjoni fl-Anness I).

07 Biex RRP jirċievi valutazzjoni pożittiva, dan irid jikseb mill-inqas il-klassifikazzjonijiet finali li ġejjin:

• “A” għall-Kriterju 2 (is-CSRs), il-Kriterju 3 (il-potenzjal tat-tkabbir, il-ħolqien tal-impjiegi u r-reżiljenza), il-Kriterju 5 (ekoloġiku) u l-Kriterju 6 (diġitali);
• maġġoranza ta’ “A” għas-seba’ kriterji l-oħra;
• l-ebda “C”.

08 L-RRPs jistgħu jiġu vvalutati f’diversi okkażjonijiet. Minbarra l-valutazzjoni inizjali mwettqa mill-Kummissjoni u li hija koperta minn dan l-awditu, l-RRP jiġi vvalutat meta l-Istat Membru jissottometti aġġornament, reviżjoni jew emenda, b’mod speċifiku:

• meta Stat Membru jaġġorna l-pjan tiegħu wara l-aġġornament tal-kontribuzzjoni finanzjarja massima għall-appoġġ mhux ripagabbli f’Ġunju 2022; jew
• jitlob emenda tal-RRP sottomess oriġinarjament abbażi tal-fatt li l-RRP, inklużi stadji importanti u miri rilevanti, ma jkunx għadu jista’ jinkiseb, la parzjalment u lanqas totalment, minħabba ċirkustanzi oġġettivi (l-Artikolu 21 (1) tar-Regolament dwar l-RRF); jew
• jitlob appoġġ fil-forma ta’ self taħt l-RRF. L-Istati Membri jistgħu jitolbu appoġġ fil-forma ta’ self fi żmien is-sottomissjoni ta’ RRP, jew fi żmien ieħor sal-31 ta’ Awwissu 2023. F’dan l-aħħar każ, it-talba għandha tkun akkumpanjata minn RRP rivedut, inklużi stadji importanti u miri addizzjonali (l-Artikolu 14(2) tar-Regolament dwar l-RRF).

Rwoli u responsabbiltajiet fil-proċess ta’ tħejjija u valutazzjoni tal-RRPs

Stati Membri

09 L-Istati Membri huma responsabbli mit-tħejjija tal-RRPs nazzjonali f’konformità mal-Artikolu 18(4) tar-Regolament dwar l-RRF. L-Istati Membri jridu jikkooperaw mal-Kummissjoni matul it-tħejjija u l-valutazzjoni tal-RRPs tagħhom, u jridu jipprovdu lill-Kummissjoni kwalunkwe informazzjoni addizzjonali mitluba.

10 L-Istati Membri jistgħu wkoll jemendaw jew jirrevedu l-RRPs tagħhom fi stadju sussegwenti, f’każ li l-RRPs ma jkunux għadhom jistgħu jinkisbu jew jekk jenħtieġ li jinkludu stadji importanti u miri addizzjonali biex jintuża l-appoġġ fil-forma ta’ self (ara l-paragrafu 08).

Il-Kummissjoni

11 Il-Kummissjoni hija responsabbli mill-valutazzjoni tal-RRPs f’kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri. Hija tipprovdi gwida u appoġġ lill-Istati Membri, biex tiżgura l-konformità mal-kriterji u l-kundizzjonijiet differenti stipulati fir-Regolament dwar l-RRF.

12 Il-proċess ta’ valutazzjoni huwa bbażat fuq djalogu kontinwu, li diġà jibda qabel is-sottomissjoni uffiċjali tal-RRPs. Wara s-sottomissjoni tal-RRP, il-Kummissjoni għandha xahrejn żmien biex, flimkien mal-Istat Membru, issolvi l-problemi li jifdal u titlob aktar informazzjoni jew bidliet, qabel tiffinalizza l-valutazzjoni tagħha u qabel toħroġ il-proposta uffiċjali tagħha għal deċiżjoni tal-Kunsill. L-Istati Membri kkonċernati u l-Kummissjoni jistgħu jaqblu li jestendu din id-data ta’ skadenza għall-valutazzjoni b’perjodu raġonevoli jekk ikun meħtieġ⁴.

13 Wara l-approvazzjoni tal-Kunsill, il-Kummissjoni tikkonkludi arranġament operazzjonali ma’ kull Stat Membru, inklużi aspetti dettaljati u tekniċi tal-implimentazzjoni, bħall-iskeda ta’ żmien, passi interim addizzjonali lejn l-istadji importanti u l-miri, u arranġamenti biex jiġi pprovdut aċċess għad-data ta’ bażi.

Il-Kunsill

14 Abbażi tal-proposta tal-Kummissjoni, jenħtieġ li l-Kunsill japprova l-valutazzjoni tal-RRP f’Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill fi żmien erba’ ġimgħat⁵. Jenħtieġ li l-Kunsill jadotta wkoll pjanijiet emendati u riveduti (ara l-paragrafu 08).

15 Għad-Deċiżjonijiet ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill adottati sal-31 ta’ Diċembru 2021, l-Istat Membru jista’ jitlob prefinanzjament ta’ 13 %. Il-pagamenti sussegwenti kollha huma bbażati fuq il-progress irrappurtat mill-Istat Membru (u vvalutat mill-Kummissjoni) fl-implimentazzjoni tal-RRP. Għall-iżborż, il-Kummissjoni se tipprovdi l-valutazzjoni preliminari tagħha lill-Kumitat Ekonomiku u Finanzjarju u titlob opinjoni. Il-Kummissjoni għandha tieħu inkunsiderazzjoni l-opinjoni għall-valutazzjoni tagħha, kif stipulat fl-Artikolu 24(4) tar-Regolament dwar l-RRF.

Is-sitwazzjoni tas-sottomissjoni u l-valutazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza sal-1 ta’ Ġunju 2022

16 Sal-1 ta’ Ġunju 2022, l-Istati Membri kollha għajr in-Netherlands kienu uffiċjalment issottomettew l-RRPs tagħhom. Il-Kummissjoni kienet wettqet valutazzjonijiet pożittivi għal 25 mill-RRPs, u l-klassifikazzjonijiet huma rrappurtati fil-Figura 2, filwaqt li l-valutazzjoni għall-Ungerija kienet għadha għaddejja fiż-żmien meta twettaq l-awditu (ara l-Anness II).

Ambitu u approċċ tal-awditjar

17 Dan l-awditu huwa rispons għall-prijorità tal-QEA li tindirizza r-rispons li l-UE tat għall-pandemija tal-COVID-19 f’diversi dimensjonijiet ta’ politika, inkluża l-governanza ekonomika, billi teżamina jekk l-akbar strument tal-UE sa issa tqegħidx fit-triq it-tajba. L-awditu se jipprovdi fehim approfondit lill-partijiet ikkonċernati dwar il-valutazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza (RRPs). Dan għandu l-għan li jalimenta kwalunkwe emenda futura meħtieġa fil-proċess ta’ valutazzjoni, b’mod partikolari b’rabta mas-sottomissjoni ta’ RRPs emendati jew riveduti. Għalkemm dan ir-rapport jiffoka primarjament fuq ix-xogħol ta’ valutazzjoni tal-Kummissjoni, huwa jenfasizza wkoll ir-riskji u l-isfidi li għandhom mnejn jaffettwaw l-implimentazzjoni tal-RRPs.

18 Dan l-awditu huwa l-ewwel wieħed f’sensiela ta’ awditi li qed nippjanaw dwar NextGenerationEU u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRF). Ma jkoprix il-proposta tal-Kummissjoni għall-emendar tar-Regolament dwar l-RRF fir-rigward tal-kapitoli tar-REPowerEU fl-RRPs⁶. Aħna bdejna neżaminaw ix-xerqien tal-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-RRPs billi vvalutajna jekk:

• il-proċeduri interni tal-Kummissjoni kinux ċari u ġewx applikati, il-gwida lill-Istati Membri kinitx suffiċjenti u ġietx segwita, u l-appoġġ lill-Istati Membri kienx effettiv;
• il-valutazzjoni mill-Kummissjoni żguratx li:
  •  l-RRPs jikkontribwixxu adegwatament għas-sitt pilastri u biex jindirizzaw b’mod effettiv l-isfidi kollha identifikati fis-CSRs, jew subsett sinifikanti minnhom;
  •  il-miżuri fl-RRPs jikkonformaw mal-kundizzjonijiet ewlenin stipulati fir-Regolament dwar l-RRF (ekoloġiku u diġitali, DNSH, spejjeż);
  •  l-istadji importanti u l-miri huma ċari u realistiċi;
  •  l-arranġamenti proposti ta’ monitoraġġ u kontroll huma xierqa.

19 Il-kriterji tal-awditjar tagħna huma dderivati:

• mir-rekwiżiti regolatorji (b’mod partikolari r-Regolament dwar l-RRF);
• mir-regoli u l-proċeduri interni tal-Kummissjoni (eż. struzzjonijiet u linji gwida).

20 Il-valutazzjoni li wettaqna hija bbażata fuq kampjun ta’ sitt Stati Membri: l-erbgħa bl-akbar allokazzjoni ta’ għotjiet f’termini assoluti (il-Ġermanja, Spanja, Franza u l-Italja) u t-tnejn bl-akbar allokazzjoni ta’ għotjiet relattiva għall-prodott domestiku gross tagħhom għall-2020 (il-Greċja u l-Kroazja). Is-sitt RRPs huma differenti f’diversi aspetti. L-Anness III jippreżenta xi wħud mill-karatteristiki tagħhom. Barra minn hekk, aħna bbażajna l-kampjun fuq ġudizzju u għażilna seba’ miżuri f’kull wieħed mis-sitt Stati Membri fil-kampjun tagħna, abbażi tal-materjalità (l-ogħla spiża) u mill-oqsma tematiċi li ġejjin: “trasport”, “ekoloġiku”, “diġitali”, “saħħa” u “oħrajn” għall-investimenti, u “fiskali” u “soċjali” għar-riformi. It-42 miżura kkampjunata huma ppreżentati fl-Anness IV. Aħna wettaqna wkoll analiżi ġenerali tal-istadji importanti u l-miri fis-sitt RRPs ikkampjunati bl-objettiv li niksbu fehim approfondit dwar in-natura u d-distribuzzjoni f’waqtha tal-istadji importanti u l-miri, kif ukoll dwar l-approċċ tal-Istati Membri meta ddefinewhom.

21 Għal dawn is-sitt Stati Membri, aħna eżaminajna l-proċess ta’ valutazzjoni mwettaq mill-Kummissjoni, mis-sottomissjoni inizjali tal-abbozzi ta’ RRPs sal-valutazzjonijiet finali tagħhom u l-proposta għal Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill, abbażi ta’ 8 minn 11-il kriterju ta’ valutazzjoni (1, 2, 4-6, 8-10; ara t-Tabella 1). L-awditu għalhekk kopra l-perjodu minn Ottubru 2020 (meta ġew sottomessi l-ewwel abbozzi ta’ RRPs) sa Ġunju 2022. L-awditu ma kopriex il-proċess ta’ approvazzjoni tal-Kunsill rigward il-proposta għal Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill.

22 Aħna analizzajna d-dokumentazzjoni pprovduta mill-Kummissjoni, li kienet tinkludi l-korrispondenza rilevanti mas-sitt Stati Membri matul il-proċess ta’ valutazzjoni. Intervistajna wkoll persunal mill-Kummissjoni u mill-awtoritajiet nazzjonali rilevanti. Barra minn hekk, iddiskutejna l-osservazzjonijiet prinċipali tar-rapport ma’ grupp ta’ esperti.

Osservazzjonijiet

Il-proċeduri interni u l-appoġġ lill-Istati Membri kienu adegwati iżda mhux dejjem traċċabbli, u kienu suġġetti għal restrizzjonijiet ta’ ħin

23 In-novità u l-kumplessità tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza (RRPs) jirrikjedu proċeduri interni adegwati għall-Kummissjoni, kif ukoll appoġġ xieraq għall-Istati Membri waqt it-tħejjija tal-RRPs tagħhom. Aħna eżaminajna jekk il-Kummissjoni kinitx:

• immaniġġjat il-proċeduri interni tagħha b’mod effettiv biex timmobilizza l-għarfien intern tagħha u biex tiżgura applikazzjoni konsistenti u trasparenti tal-linji gwida interni tagħha;
• ipprovdiet gwida u appoġġ ċari u f’waqthom lill-Istati Membri.

Il-proċedura interna tal-Kummissjoni kienet adegwata iżda mhux dejjem traċċabbli

24 Il-governanza politika tal-RRF tieħu l-għamla ta’ bord ta’ tmexxija ta’ livell għoli, presedut mill-President tal-Kummissjoni Ewropea u magħmul mit-tliet Viċi Presidenti Eżekuttivi, il-Kummissarju għall-Ekonomija, is-Segretarju Ġenerali, il-Kap tat-Task Force il-ġdida għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RECOVER) u d-Direttur Ġenerali għall-Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji (DĠ ECFIN). Il-Bord ta’ Tmexxija jissorvelja l-passi kollha, mill-involviment bikri mal-Istati Membri dwar l-abbozz ta’ RRPs sal-implimentazzjoni tal-RRPs finali u l-issodisfar tal-istadji importanti u l-miri tagħhom. Huwa jirrapporta regolarment lill-Kulleġġ tal-Kummissarji dwar id-diskussjonijiet tiegħu. Il-Kulleġġ huwa responsabbli mill-approvazzjoni tal-proposta għal Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill.

25 It-task force RECOVER ġiet stabbilita fis-16 ta’ Awwissu 2020 fi ħdan is-Segretarjat Ġenerali u, flimkien mad-DĠ ECFIN, hija responsabbli mit-tmexxija tal-implimentazzjoni tal-RRF u mill-koordinazzjoni tagħha mas-Semestru Ewropew. RECOVER u d-DĠ ECFIN huma responsabbli wkoll biex jinvolvu lid-DĠ l-oħra li jfasslu politiki, fl-istadji kollha tal-proċess kif meħtieġ.

26 Għal dan l-iskop, RECOVER u d-DĠ ECFIN kellhom laqgħat ta’ koordinazzjoni kull ġimgħa u interaġew regolarment mad-DĠ l-oħra permezz ta’ “timijiet tal-pajjiżi”. Dawn it-timijiet tal-pajjiżi jibnu fuq it-timijiet eżistenti tas-Semestru Ewropew, iżda jinkludu wkoll speċjalisti mid-DĠ rilevanti kollha biex jipprovdu l-għarfien espert meħtieġ dwar l-oqsma ta’ politika differenti koperti mill-RRPs.

27 L-interazzjonijiet mal-Istati Membri huma mmaniġġjati minn 27 tim tan-negozjati li jikkonsistu fil-(Viċi) Kapijiet tal-unitajiet tal-pajjiżi rilevanti f’RECOVER/fid-DĠ ECFIN, kif ukoll membri magħżula tat-timijiet tal-pajjiżi mid-DĠ li jfasslu politiki, skont xi jkun l-għarfien espert meħtieġ. B’mod partikolari, huma responsabbli biex janalizzaw l-(abbozz ta’) RRPs, iħejju valutazzjonijiet u atti ta’ implimentazzjoni relatati mal-RRPs u talbiet għall-pagament, u jimmonitorjaw il-progress fl-implimentazzjoni. Ġeneralment, żewġ negozjaturi mexxejja fil-livell ta’ Direttur, wieħed għad-DĠ ECFIN u wieħed għal RECOVER, jissorveljaw xogħol it-tim tal-pajjiż.

28 Fl-aħħar nett, ġew stabbiliti timijiet orizzontali RECOVER-DĠ ECFIN konġunti biex jindirizzaw l-aspetti ġenerali marbuta mat-tranżizzjoni ekoloġika (inkluż id-DNSH), it-trasformazzjoni diġitali, l-ispejjeż, u l-istadji importanti/il-miri. Dawn ipprovdew gwida dwar l-evalwazzjoni tal-oqsma l-aktar importanti taħt ir-responsabbiltà tagħhom.

29 Il-kombinament ta’ rappreżentanti mill-unitajiet tal-pajjiżi RECOVER/DĠ ECFIN u mit-timijiet tal-pajjiżi tad-DĠ li jfasslu politiki fit-timijiet tan-negozjati żgura li l-valutazzjoni kienet ibbażata fuq l-għarfien espert tal-persunal fl-oqsma ta’ politika differenti, kif ukoll fuq l-aspetti ġeografiċi. L-analiżi li wettaqna tal-valutazzjoni li l-Kummissjoni għamlet rigward il-miżuri kkampjunati (ara l-paragrafu 20) ikkonfermat l-involviment tad-DĠ rilevanti kollha fil-proċess.

30 Il-proċess ta’ valutazzjoni kien jinkludi diversi stadji (ara l-Figura 3).

31 Biex tiffaċilita l-valutazzjoni u d-diskussjoni mal-Istati Membri, il-Kummissjoni żviluppat linji gwida u listi ta’ kontroll interni ġenerali. Għall-impatt ekonomiku u soċjali, l-istadji importanti u l-miri, l-ispejjeż u d-DNSH, dawn il-linji gwida interni ġenerali ġew ikkomplementati b’linji gwida tekniċi aktar dettaljati.

32 Il-linji gwida u l-lista ta’ kontroll interni jistandardizzaw il-proċess ta’ valutazzjoni u jikkontribwixxu għal trattament indaqs ta’ RRPs differenti. Il-linji gwida u l-listi ta’ kontroll interni pprovdew sett komprensiv ta’ kunsiderazzjonijiet biex l-assessuri fit-timijiet tal-pajjiżi jwettqu u jiddokumentaw il-valutazzjonijiet tagħhom. Madankollu, l-użu tal-listi ta’ kontroll kien obbligatorju biss għall-valutazzjoni tal-kompletezza u tal-eliġibbiltà. B’riżultat ta’ dan, dawn ma ntużawx sistematikament jew b’mod uniformi għall-valutazzjoni kwalitattiva tal-11-il kriterju ta’ valutazzjoni. Xi drabi, l-assessuri kienu pprovdew informazzjoni minima biss, filwaqt li drabi oħra kienu abbozzaw noti jew dokumenti ta’ ħidma oħra mingħajr kwalunkwe struttura standard.

33 Għalkemm l-awditu li wettaqna tal-miżuri kkampjunati kkonferma li dokumenti ewlenin li rriżultaw mix-xogħol tal-Kummissjoni u li jappoġġaw il-valutazzjonijiet finali tagħha kienu disponibbli u rreġistrati, id-dokumentazzjoni li wasslet għall-konklużjonijiet fid-Dokumenti ta’ Ħidma tal-Persunal (SWDs) ma kinitx dejjem traċċabbli faċilment.

Il-gwida u l-appoġġ tal-Kummissjoni lill-Istati Membri kienu adegwati iżda suġġetti għal restrizzjonijiet ta’ ħin

34 Il-Kummissjoni kienet responsabbli biex tipprovdi lill-Istati Membri l-gwida u l-appoġġ meħtieġa waqt li kienu qed iħejju l-RRPs tagħhom. Hija pprovdiet din l-assistenza diġà minn stadju bikri, permezz ta’ dokumenti ta’ gwida u diskussjonijiet, filwaqt li r-Regolament dwar l-RRF kien għadu qed jiġi diskuss mill-koleġiżlaturi.

35 Il-Kummissjoni adottat diversi dokumenti ta’ gwida biex tgħin lill-Istati Membri jabbozzaw l-RRPs tagħhom:

• gwida ġenerali għall-RRPs tal-Istati Membri adottata fis-17 ta’ Settembru 2020, li ġiet emendata u sostitwita b’verżjoni ġdida fit-22 ta’ Jannar 2021; u
• gwida teknika dwar l-applikazzjoni tal-kriterju tad-DNSH⁷, ippubblikata fit-12 ta’ Frar 2021.

Barra minn hekk, dawn id-dokumenti ġew ikkomplementati b’listi ta’ kontroll għall-awtovalutazzjoni għas-sistemi ta’ kontroll nazzjonali.

36 Minħabba l-iskeda ta’ żmien qasira għall-abbozzar tal-RRPs u għall-abbozzar u l-adozzjoni tar-Regolament dwar l-RRF, il-Kummissjoni kellha tiżviluppa d-dokumenti ta’ gwida tagħha parzjalment qabel ma ġie ffinalizzat it-test legali, u b’mod parallel mal-Istati Membri li kienu qed iħejju l-RRPs tagħhom. Għal din ir-raġuni, il-Kummissjoni ppubblikat żewġ verżjonijiet tad-dokument ta’ gwida prinċipali tagħha dwar l-abbozzar tal-RRPs (ara l-paragrafu 35). F’xi każijiet, dan wassal biex l-Istati Membri kellhom jaġġustaw l-RRPs tagħhom matul il-proċess. B’mod partikolari, dan kien il-każ għall-gwida dwar id-DNSH, li ġiet adottata fl-istess ħin meta ġie adottat ir-Regolament dwar l-RRF, u ħtieġet li l-Istati Membri jikkompletaw lista ta’ kontroll għad-DNSH għal kull riforma u investiment fl-RRPs tagħhom.

37 Aħna sibna li l-valutazzjonijiet tal-RRPs kienu fil-biċċa l-kbira bbażati fuq djalogu kontinwu bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri, li kien jikkonsisti f’laqgħat bilaterali, komunikazzjoni u skambji ta’ informazzjoni. Biex tkompli tiffaċilita din il-kondiviżjoni ta’ informazzjoni, il-Kummissjoni stabbiliet ukoll pjattaforma online ta’ mistoqsijiet u tweġibiet dwar l-RRF, fejn ipprovdiet spjegazzjonijiet u gwida addizzjonali lill-Istati Membri. Matul l-intervisti tagħna, l-awtoritajiet tal-Istati Membri kkonfermaw l-utilità ta’ dan l-appoġġ.

38 L-Artikolu 18(5) tar-Regolament dwar l-RRF jistipula wkoll li l-Istati Membri jistgħu jitolbu lill-Kummissjoni torganizza skambju tal-prattika tajba ma’ Stati Membri oħra. Aħna lqajna din il-possibbiltà fl-opinjoni tagħna dwar il-proposta għal regolament li jistabbilixxi l-RRF⁸. Skont il-Kummissjoni, Stat Membru wieħed biss (barra mill-kampjun tal-awditjar tagħna) talab tali skambju formalment, iżda sussegwentement irtira din it-talba.

39 Madankollu, il-biċċa l-kbira mill-awtoritajiet tal-Istati Membri li intervistajna kieku kienu jilqgħu aktar interazzjoni mal-Istati Membri l-oħra matul il-proċess ta’ negozjar tal-RRPs. Xi Stati Membri organizzaw laqgħat bilaterali informali fuq inizjattiva tagħhom stess, iżda rwol attiv tal-Kummissjoni biex trawwem sinerġiji fost l-RRPs tal-Istati Membri kieku kien jiffaċilita l-proċess u jħeġġeġ l-inklużjoni ta’ proġetti transfruntiera fl-RRPs.

Il-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza x’aktarx jikkontribwixxu għas-sitt pilastri, iżda fadal xi lakuni fl-indirizzar tar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi

Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni vverifikat li l-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza jikkontribwixxu għas-sitt pilastri, iżda l-punt sa fejn jikkontribwixxu jvarja

40 Aħna eżaminajna kif il-Kummissjoni kienet ivvalutat jekk il-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza (RRPs) jikkontribwux b’mod xieraq għas-sitt pilastri kollha, f’konformità mal-kriterji stipulati fir-Regolament dwar l-RRF (ara l-Kaxxa 1).

41 Il-Kummissjoni vvalutat il-kontribut tal-RRPs għas-sitt pilastri abbażi ta’ mmappjar dettaljat, fejn għal kull komponent hija vvalutat jekk dan kienx jikkontribwixxi sinifikattivament jew mill-inqas parzjalment għal kull pilastru (ara l-Anness IV). Hija kkonkludiet li l-RRPs ikkampjunati kollha kkontribwew b’mod komprensiv u adegwatament ibbilanċjat għas-sitt pilastri kollha, u f’dan il-qasam hija tathom ilkoll klassifikazzjoni “A”.

42 L-immappjar mill-Kummissjoni kkonferma li s-sitt pilastri kollha ġew indirizzati minn mill-inqas wieħed mill-komponenti għall-RRPs kollha fil-kampjun tagħna. L-immappjar mill-Kummissjoni twettaq fil-livell tal-komponenti, fejn tqiesu miżuri individwali biex jiġu ddeterminati l-pilastri (prinċipali) li l-komponent jikkontribwixxi għalihom. Madankollu, aħna nosservaw li mhux il-miżuri kollha f’komponent jikkontribwixxu direttament għall-pilastru inkwistjoni.

43 Ħafna komponenti inklużi fl-RRPs jindirizzaw aktar minn pilastru wieħed u tvarja l-konnessjoni kawżali bejn il-komponenti u l-pilastri, bħalma jvarja b’hekk il-punt sa fejn il-komponenti x’aktarx jikkontribwixxu. Inġenerali, ir-rabta bejn il-komponenti u l-pilastri hija eqreb għall-pilastri aktar speċifiċi bħal “Diġitali” u “Ekoloġiku” milli hija għall-pilastri usa’ u aktar ġenerali, bħal “Tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv” u “Koeżjoni soċjali u territorjali”.

44 Barra minn hekk, billi kull komponent jinkludi riformi li jistgħu ma jkollhomx spejjeż, huwa diffiċli li jiġi ddeterminat liema proporzjon ta’ fondi qed jikkontribwixxi għal kull wieħed mis-sitt pilastri. Konsegwentement, minn perspettiva finanzjarja, mhuwiex ċar jekk is-sitt pilastri humiex indirizzati b’mod “bbilanċjat b’mod adegwat” kif mitlub mir-Regolament dwar l-RRF. Barra minn hekk, ir-Regolament ma jipprovdix definizzjoni ta’ x’fil-fatt jikkostitwixxi rispons “bbilanċjat b’mod adegwat” f’dan il-kuntest.

Il-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza jindirizzaw ir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi, iżda fadal xi lakuni

45 Is-Semestru Ewropew, introdott fl-2011, huwa ċ-ċiklu tal-UE ta’ koordinazzjoni tal-politika ekonomika, fiskali, tax-xogħol u soċjali. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni tanalizza l-iżviluppi ekonomiċi u soċjali fl-Istati Membri u l-isfidi li jkunu qed jiffaċċjaw. Biex jindirizza dawn l-isfidi, kull sena l-Kunsill joħroġ CSRs lil kull Stat Membru abbażi ta’ proposti mill-Kummissjoni, li huma l-output prinċipali tas-Semestru Ewropew. Filwaqt li fil-passat il-koordinazzjoni tal-politiki taħt is-Semestru Ewropew u l-implimentazzjoni tas-CSRs ma kinux marbuta ma’ kwalunkwe allokazzjoni finanzjarja, dan inbidel bl-inklużjoni ta’ miżuri li jindirizzaw is-CSRs fl-RRPs.

46 Ir-Regolament dwar l-RRF jirrikjedi li l-RRPs ikun fihom miżuri li jindirizzaw is-CSRs kollha tal-2019 u l-2020, jew subsett sinifikanti minnhom. Fil-valutazzjoni li wettqet, il-Kummissjoni tieħu inkunsiderazzjoni erba’ elementi (ara l-Kaxxa 2).

47 Aħna ċċekkjajna jekk il-valutazzjoni mill-Kummissjoni żguratx li l-miżuri inklużi fl-RRPs tal-Istati Membri kkampjunati jikkontribwixxu għall-indirizzar tas-CSRs rilevanti, u intervistajna lill-awtoritajiet tal-Istati Membri biex niksbu aktar informazzjoni dwar il-proċess biex jiġu introdotti miżuri rilevanti għas-CSRs fl-RRPs tagħhom.

48 Matul il-valutazzjoni tal-abbozz ta’ RRPs, il-Kummissjoni identifikat lakuni għal xi elementi tas-CSRs u talbet lill-Istati Membri jipproponu miżuri addizzjonali. Dan kellu aktar suċċess f’xi każijiet (eż. valutazzjoni tal-kwalità tal-infiq pubbliku fi Franza, rieżami tal-infiq fl-Italja jew miżuri ġudizzjarji u kontra l-korruzzjoni fil-Kroazja) milli f’oħrajn, billi xi subpartijiet tas-CSRs (fil-biċċa l-kbira dawk tal-2019) baqgħu ma ġewx indirizzati fl-RRPs finali.

49 Għall-RRPs sottomessi, il-Kummissjoni wettqet eżerċizzju ta’ mmappjar inkluż fl-SWD tagħha li juri l-punt sa fejn is-CSRs kienu ġew indirizzati b’mod suffiċjenti u jidentifika dawk li ma kinux. Bħalma sar għas-sitt pilastri, dan l-eżerċizzju twettaq għall-komponenti (settijiet ta’ miżuri, ara l-paragrafu 04), b’kunsiderazzjoni ta’ miżuri individwali fejn rilevanti. Għas-sitt Stati Membri kkampjunati, il-valutazzjoni mill-Kummissjoni kkonkludiet li s-CSRs kollha tal-2019 u l-2020 kienu ġew indirizzati jew parzjalment (b’xi lakuni għadhom preżenti) jew kompletament (mingħajr l-ebda diskrepanza), u għalhekk l-RRPs finali kollha fil-kampjun tagħna ngħataw “A”. It-Tabella 2 tagħti stampa ġenerali tal-lakuni li fadal identifikati mill-Kummissjoni.

50 L-eżerċizzju ta’ mmappjar tagħna stess imwettaq fil-livell tal-miżuri fil-biċċa l-kbira wasal għall-istess riżultat għas-CSRs bħal dak tal-Kummissjoni. Id-differenzi prinċipali jikkonċernaw l-Italja, li għaliha identifikajna lakuni addizzjonali għal xi elementi tas-CSRs (riformi tas-sistema katastali u dik tal-pensjonijiet, kif ukoll partijiet mir-riforma tas-settur finanzjarju), li ma ġewx inklużi fl-SWD tal-Kummissjoni (ara t-Tabella 3).

51 Aħna sibna li s-CSRs tal-2020 kienu ġeneralment koperti fl-RRPs ikkampjunati. Madankollu, għad fadal xi lakuni rigward ċerti elementi tas-CSRs, pereżempju s-sistema tal-kura tas-saħħa (Spanja) jew l-investimenti u l-ambjent regolatorju (Franza), li huwa ppjanat li se jiġu indirizzati barra mill-RRF. Madankollu, ma kienx dejjem ċar għalfejn dawn ma ġewx inklużi fl-RRPs minflok, b’mod partikolari fil-każ ta’ miżuri transfruntiera importanti (eż. l-interkonnessjonijiet tal-elettriku bejn Spanja u Franza), li min-natura tagħhom kieku jkunu adattati sew għall-RRF.

52 Il-biċċa l-kbira mil-lakuni identifikati jikkonċernaw is-CSRs tal-2019, li fil-biċċa l-kbira jirrappreżentaw sfidi strutturali rikorrenti li l-Istati Membri ilhom jiffaċċjaw snin sħaħ. Pereżempju, l-RRP Ġermaniż ma jinkludi l-ebda miżura biex tissaħħaħ il-kompetizzjoni fis-servizzi tan-negozju u l-professjonijiet regolati, li ilha inkluża fis-CSRs għall-Ġermanja mill-2011. Barra minn hekk, diversi RRPs ma indirizzawx l-elementi tas-CSRs relatati mas-sostenibbiltà tal-pensjonijiet (il-Ġermanja, Franza, l-Italja u parzjalment Spanja) jew mat-tassazzjoni (il-Ġermanja u l-Italja).

53 Inġenerali nqisu li l-valutazzjoni mill-Kummissjoni rriżultat f’li l-RRPs jikkontribwixxu għall-biċċa l-kbira mis-CSRs tal-2019 u l-2020. Madankollu, xi elementi importanti tas-CSRs baqgħu mhux indirizzati fl-Istati Membri fil-kampjun tal-awditjar tagħna, fil-biċċa l-kbira relatati ma’ sfidi strutturali rikorrenti li l-Istati Membri ilhom jiffaċċjaw snin sħaħ. Barra minn hekk, il-valutazzjoni ta’ x’jikkostitwixxi “subsett sinifikanti” ta’ CSRs indirizzati la ġiet iddefinita fir-Regolament dwar l-RRF u lanqas mill-Kummissjoni. Għalhekk, il-valutazzjoni għadha sa ċertu punt suġġetta għal ġudizzju, speċjalment f’każijiet fejn il-Kummissjoni identifikat diversi lakuni u/jew lakuni serji.

Il-valutazzjoni tal-kundizzjonijiet ewlenin fil-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza kienet xierqa iżda mhux kompletament trasparenti

54 Biex nevalwaw jekk il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti” (DNSH), tal-ittaggjar ekoloġiku u diġitali u tal-istimi tal-ispejjeż kinitx xierqa, aħna għażilna seba’ miżuri f’kull wieħed mis-sitt Stati Membri fil-kampjun tagħna (ara l-paragrafu 20).

55 Għall-miżuri kkampjunati, aħna eżaminajna jekk il-Kummissjoni kinitx ivvalutat b’mod xieraq jekk:

• kwalunkwe miżura inkluża fil-pjan għall-irkupru u r-reżiljenza (RRP) tikkawżax ħsara sinifikanti lill-objettivi ambjentali skont it-tifsira tal-Artikolu 17 tar-Regolament dwar it-Tassonomija⁹ (konformità mal-prinċipju DNSH);
• l-implimentazzjoni tal-miżuri previsti hijiex mistennija tikkontribwixxi b’mod effettiv għat-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali, inkluż l-ittaggjar tal-miżuri u tal-koeffiċjenti applikati;
• l-ispejjeż stmati kinux raġonevoli, plawżibbli, proporzjonali mal-benefiċċji ekonomiċi u soċjali mistennija, u mhux koperti minn finanzjament ieħor tal-UE.

Il-valutazzjonijiet mill-Kummissjoni rrikonoxxew il-konformità mal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti”, iżda l-istadji importanti jew il-miri biex jiġu kkumpensati l-miżuri ma ġewx inklużi sistematikament

56 Biex RRP jiġi approvat, il-miżuri kollha jridu jikkonformaw mal-prinċipju DNSH (ara l-Kaxxa 3).

57 Il-Kummissjoni ħarġet gwida teknika dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju DNSH meta vvalutat l-RRPs (ara l-paragrafi 35 u 36). Hija ħtieġet li l-Istati Membri jipprovdu lista ta’ kontroll għad-DNSH għal kull miżura fl-RRPs tagħhom.

58 Il-Kummissjoni mbagħad ivvalutat il-miżuri sottomessi u l-listi ta’ kontroll korrispondenti tagħhom għad-DNSH, u pprovdiet feedback addizzjonali jew stipulat kundizzjonijiet li ġew inklużi fis-sett finali ta’ stadji importanti u miri maqbula fid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill. Għall-miżuri kkampjunati, aħna sibna li l-Kummissjoni kienet:

• żgurat li l-listi ta’ kontroll kienu jindirizzaw l-objettivi ambjentali;
• talbet aktar informazzjoni meta kien meħtieġ, tat feedback u ssuġġeriet bidliet jew l-esklużjoni ta’ ċerti miżuri, inkluż fir-rigward tal-formulazzjoni għal miżuri speċifiċi u l-istadji importanti jew il-miri korrispondenti;
• b’mod korrett talbet, għal diversi RRPs, l-esklużjoni ta’ ċerti partijiet minn miżuri li hija qieset li ma kinux jikkonformaw mal-prinċipju DNSH. Sussegwentement, dawn tneħħew mill-RRPs. Madankollu f’xi każijiet dawn jistgħu jiġu ffinanzjati minn sorsi barra l-RRF minflok, u dan jikkontradixxi l-kunċett tal-prinċipju DNSH;
• żgurat, għall-miżuri li x’aktarx se jkollhom impatt ambjentali, li l-listi ta’ kontroll ikkompletati mill-Istati Membri kienu jipprovdu spjegazzjoni dwar kif tkun tiġi evitata ħsara sinifikanti. Dan jinkludi suġġerimenti għal miżuri ta’ mitigazzjoni.

59 Madankollu, aħna nosservaw li d-dokumentazzjoni ta’ valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-listi ta’ kontroll għad-DNSH kienet mifruxa f’bosta dokumenti ta’ ħidma, u ma kienx hemm lista qasira li turi l-valutazzjonijiet kollha tad-DNSH għal kull miżura biex jiġu sostnuti kemm il-konklużjoni ġenerali tagħha fl-SWD kif ukoll il-valutazzjoni finali tagħha.

60 Barra minn hekk, in-natura u l-iskala tal-impatt ta’ miżuri potenzjalment dannużi ma ġewx ikkwantifikati fil-lista ta’ kontroll jew fi kwalunkwe għamla oħra. Dan għamilha diffiċli biex jiġi vvalutat jekk l-ispjegazzjonijiet ipprovduti u l-miżuri ta’ mitigazzjoni ssuġġeriti kinux suffiċjenti biex tiġi żgurata l-konformità mal-prinċipju DNSH.

61 Barra minn hekk, f’dawk il-każijiet fejn kienu meħtieġa miżuri ta’ mitigazzjoni biex tingħata valutazzjoni pożittiva għad-DNSH, il-miżuri ta’ mitigazzjoni ma ġewx inklużi sistematikament fl-għamla ta’ stadju importanti jew mira fl-RRPs. Konsegwentement, l-issodisfar tagħhom mhuwiex kundizzjoni għall-pagament u ma hemmx bażi legali biex tiġi imposta jew segwita l-implimentazzjoni tagħhom.

Il-Kummissjoni vverifikat il-kontribut tal-miżuri kkampjunati għat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali

62 Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni dwar jekk l-RRPs jikkontribwux għat-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali kienet ibbażata fuq diversi elementi (ara l-Kaxxa 4).

63 Aħna vverifikajna l-valutazzjoni mill-Kummissjoni għall-kampjun tagħna ta’ 42 miżura (ara l-paragrafu 20). Għal dawn il-miżuri, aħna ċċekkjajna jekk il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-oqsma ta’ intervent u tal-koeffiċjenti (100 % għal kontribut sħiħ għat-tranżizzjoni ekoloġika/diġitali, 40 % għal kontribut parzjali jew 0 % għall-ebda kontribut) kinitx tikkonforma mar-Regolament dwar l-RRF u jekk l-ittaggjar finali assenjat lill-miżuri kienx xieraq.

64 Aħna sibna li:

• il-Kummissjoni kienet wettqet valutazzjoni dettaljata tal-oqsma ta’ intervent u tal-koeffiċjenti applikati mill-Istati Membri għal miżuri differenti. B’mod partikolari, id-DĠ għall-Enerġija, għall-Azzjoni Klimatika, għall-Kompetizzjoni, għall-Politika Reġjonali u Urbana u ċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, kif ukoll timijiet ekoloġiċi u diġitali orizzontali, kienu ġew ikkonsultati għal miżuri differenti fil-kampjun;
• għal diversi mill-miżuri kkampjunati, il-Kummissjoni kienet tat feedback lill-Istati Membri matul il-fazi ta’ abbozzar dwar jekk kinux użaw oqsma ta’ intervent skorretti jew jekk kinitx teħtieġ ripartizzjoni ulterjuri tal-miżuri (jew f’miżuri separati jew f’submiżuri) b’koeffiċjenti differenti. Fil-każijiet kollha, l-Istati Membri kienu għamlu l-bidliet meħtieġa fl-abbozz ta’ RRPs tagħhom u l-Kummissjoni qieset li l-verżjonijiet finali kienu konformi f’dan ir-rigward;
• għal xi tipi ta’ miżuri, ir-Regolament dwar l-RRF ma pprovdiex oqsma ta’ intervent jew koeffiċjenti ekoloġiċi. Madankollu, biex tiżgura valutazzjoni konsistenti, il-Kummissjoni pprovdiet gwida interna addizzjonali dwar kif għandhom jiġu ttrattati dawn il-miżuri (eż. dawk relatati ma’ karozzi elettriċi u ibridi) f’konformità mar-Regolament dwar it-Tassonomija;
• il-Kummissjoni kienet irrappurtat il-lista finali ta’ miżuri li jikkontribwixxu għat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali fl-SWD għal kull Stat Membru.

65 Madankollu, għadu mhuwiex evidenti sa liema punt il-miżuri inklużi fl-RRPs se jikkontribwixxu għall-objettivi klimatiċi tal-UE fil-prattika. Pereżempju, f’wieħed mir-rapporti reċenti tagħna, aħna kkonkludejna li l-kontribuzzjoni għall-klima ta’ sottosetturi ewlenin, bħat-trasport ferrovjarju, l-elettriku u l-bijomassa b’rabta mal-baġit tal-UE, ġiet stmata b’mod eċċessiv, u li l-infiq irrappurtat ma kienx dejjem rilevanti għall-azzjoni klimatika¹⁰.

Il-klassifikazzjoni għall-ispejjeż stmati kienet tirrifletti nuqqas ta’ informazzjoni għal ċerti miżuri

66 Il-valutazzjoni tal-ispejjeż stmati fl-RRPs hija partikolarment rilevanti billi, b’differenza minn strumenti oħra tal-UE, il-finanzjament tal-RRF huwa bbażat unikament fuq il-kisba tal-istadji importanti u tal-miri minflok fuq ir-rimborż tal-ispejjeż. Konsegwentement, l-ispejjeż stmati tal-miżuri inklużi fl-RRPs jiġu vvalutati biss fiż-żmien meta l-Kummissjoni tivvaluta l-RRP, u ma għandhomx impatt fuq l-iżborż reali tal-fondi matul l-implimentazzjoni tal-RRF.

67 Il-Kummissjoni kellha tivvaluta l-ispiża totali stmata ta’ kull RRP skont il-kriterji ta’ valutazzjoni stipulati fir-Regolament dwar l-RRF (ara l-Kaxxa 5).

68 F’konformità mar-Regolament dwar l-RRF, il-Kummissjoni vvalutat l-ispejjeż totali stmati abbażi tal-kriterji msemmija fil-Kaxxa 5. Ir-Regolament dwar l-RRF ma jispeċifikax kif dawn l-erba’ kriterji jenħtieġ li jiġu kkonsolidati fi klassifikazzjoni ġenerali għall-ispejjeż. Madankollu, il-Kummissjoni żviluppat sistema ta’ klassifikazzjoni għal kull wieħed mill-erba’ kriterji, kif ukoll għall-klassifikazzjoni ġenerali konsolidata.

69 Sa issa, l-RRPs kollha ngħataw “B” għall-ispejjeż. Aħna osservajna li r-rekwiżit biex tinkiseb klassifikazzjoni “A” għal kull wieħed mill-kriterji, kif ukoll għall-RRP fl-intier tiegħu, kien relattivament ambizzjuż u relattivament baxx għal klassifikazzjoni “C”, li jagħmilha improbabbli li tingħata klassifikazzjoni li ma tkunx “B”. B’riżultat ta’ dan, minkejja differenzi fil-frekwenza u s-severità tan-nuqqasijiet identifikati mill-Kummissjoni fl-Istati Membri fil-kampjun tagħna, dawn kollha ngħataw l-istess klassifikazzjoni (“B”). Dawn in-nuqqasijiet ivarjaw minn nuqqas ta’ informazzjoni għal xi miżuri fl-istadju tal-ippjanar sa suppożizzjonijiet ta’ bażi li mhumiex kompletament plawżibbli għal kull miżura (ara l-Anness VI). Barra minn hekk, billi ċerti investimenti huma innovattivi, l-ispejjeż tagħhom fl-RRPs huma fil-biċċa l-kbira bbażati fuq ġudizzju professjonali aktar milli fuq data storika.

70 Għat-42 miżura kkampjunata (ara l-paragrafu 20), aħna ċċekkjajna l-informazzjoni dwar l-ispejjeż ipprovduta mill-Istati Membri, l-informazzjoni addizzjonali dwar l-ispejjeż mitluba mill-Kummissjoni, id-dokumenti ta’ ħidma interni tal-Kummissjoni stess dwar il-valutazzjoni tal-ispejjeż totali stmati, u l-konklużjonijiet tal-Kummissjoni dwar l-ispejjeż fl-SWDs.

71 L-Istati Membri pproduċew dokumenti informattivi għal kull miżura, fejn indikaw informazzjoni dwar l-ispejjeż bħas-suppożizzjonijiet ta’ bażi għall-ispejjeż, l-ispejjeż ta’ referenza bħal data storika jew kumparattiva, u informazzjoni dwar jekk il-finanzjament taħt l-RRF huwiex addizzjonali għall-appoġġ ipprovdut taħt programmi u strumenti oħra tal-UE, u ma jkoprix l-istess spejjeż.

72 Il-Kummissjoni talbet aktar informazzjoni meta kien meħtieġ, b’mod partikolari rigward il-metodoloġija u s-suppożizzjonijiet ta’ bażi. Għall-miżuri kkampjunati, aħna sibna li dawn kisbu informazzjoni biex jiġu vverifikati l-ispejjeż stmati. Għal dawk il-każijiet, fejn il-Kummissjoni ma kisbitx informazzjoni suffiċjenti, hija rriflettiet dan fil-valutazzjonijiet u l-klassifikazzjonijiet tagħha. Matul dan il-proċess, id-DĠ rilevanti (inklużi dawk għall-Enerġija, għall-Mobilità u t-Trasport u tal-Impjiegi, l-Affarijiet Soċjali u l-Inklużjoni) ġew ikkonsultati meta meħtieġ, f’konformità mal-linji gwida interni dwar il-valutazzjoni tal-ispejjeż. Aħna nqisu li l-klassifikazzjoni “B” tirrifletti b’mod korrett in-nuqqas ta’ informazzjoni f’xi oqsma u identifikajna nuqqasijiet relatati mal-ispejjeż.

Il-profil ta’ żborż kien riżultat ta’ negozjati aktar milli riflessjoni tal-ispejjeż tal-istadji importanti u l-miri ta’ bażi

73 L-ammont imħallas f’pagament parzjali speċifiku mhuwiex neċessarjament ibbażat fuq l-ispejjeż stmati biex jintlaħqu l-istadji importanti u l-miri inklużi fit-talba għall-pagament, iżda minflok huwa riżultat tan-negozjati mal-Istati Membri inkwistjoni. Dawn in-negozjati jieħdu inkunsiderazzjoni l-proporzjon tal-istadji importanti u l-miri, kif ukoll l-importanza relattiva tagħhom.

74 Fl-EU-27, l-għadd totali ta’ pagamenti parzjali (għall-appoġġ mhux ripagabbli) ivarja minn 4 (Ċipru) sa 10 (il-Belġju, il-Kroazja, l-Italja, il-Portugall, ir-Rumanija, is-Slovakkja u s-Slovenja), bl-għadd ta’ stadji importanti u miri li għandhom jintlaħqu għal kull pagament parzjali jvarja minn 2 (iċ-Ċekja - is-7 pagament parzjali) sa 114 (il-Portugall - id-9 pagament parzjali).

75 Madankollu, billi huwa riżultat ta’ negozjar, il-proċess biex jiġu ddeterminati l-profili ta’ żborż ma kienx trasparenti. Għalkemm mhijiex neċessarjament problema għall-valutazzjoni tal-RRPs, din se tkun problematika matul l-implimentazzjoni tal-RRF minħabba li kull kisba parzjali tal-istadji importanti u tal-miri jkollha tiġi riflessa fil-pagament lill-Istat Membru inkwistjoni. Il-fatt li l-ammont tal-pagament f’kull pagament parzjali huwa r-riżultat ta’ negozjar, minflok ma jirrifletti l-ispejjeż ta’ bażi, se jagħmilha diffiċli li jiġi ddeterminat liema tnaqqis ikun xieraq. Fiż-żmien meta twettaq l-awditu, il-Kummissjoni kienet għadha ma ddefinietx metodoloġija biex jiġi kkalkulat it-tnaqqis parzjali tal-pagamenti.

76 Fil-prattika, għas-sitt Stati Membri kkampjunati aħna nosservaw eteroġeneità sinifikanti fil-profili ta’ żborż f’termini kemm tal-proporzjon tal-finanzjament totali f’kull pagament parzjali kif ukoll tal-għadd ta’ stadji importanti u miri li għandhom jintlaħqu għal kull pagament parzjali (il-Figura 4).

Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tejbet il-kwalità tal-istadji importanti u tal-miri, iżda xi problemi importanti baqgħu ma ġewx indirizzati

77 F’konformità mar-Regolament dwar l-RRF, jenħtieġ li l-istadji importanti u l-miri jkejlu l-progress lejn il-kisba ta’ riforma jew investiment, fejn l-istadji importanti huma kisbiet kwalitattivi u l-miri huma kisbiet kwantitattivi. Il-kisba tal-istadji importanti u tal-miri hija l-bażi għat-talbiet għall-pagament sottomessi mill-Istati Membri, u b’hekk hija element ewlieni fl-implimentazzjoni tal-RRF.

78 F’konformità mar-Regolament dwar l-RRF u mal-gwida għall-Istati Membri¹¹, il-Kummissjoni kellha tivvaluta l-istadji importanti u l-miri bħala parti mill-Kriterju 8: arranġamenti biex tiġi mmonitorjata l-implimentazzjoni tagħhom, inklużi stadji importanti, miri u indikaturi relatati (ara l-Kaxxa 6).

Il-proċess ta’ valutazzjoni mwettaq mill-Kummissjoni kien komprensiv

79 Aħna awditjajna l-valutazzjoni li l-Kummissjoni kienet wettqet tal-istadji importanti u l-miri abbażi ta’ kampjun ta’ 42 miżura f’6 RRPs. Għal dawn il-miżuri, aħna vvalutajna jekk l-istadji importanti u l-miri finali maqbula fid-Deċiżjoni ta’ implimentazzjoni tal-Kunsill kinux jissodisfaw il-kriterji ta’ hawn fuq. Barra minn hekk, aħna wettaqna analiżi aktar ġenerali tal-istadji importanti u l-miri fis-sitt RRPs ikkampjunati, bl-objettiv li niksbu fehim approfondit dwar in-natura u d-distribuzzjoni f’waqtha tal-istadji importanti u l-miri, kif ukoll dwar l-approċċ tal-Istati Membri meta ddefinewhom.

80 Għat-42 miżura kkampjunata, aħna nikkonkludu li inġenerali l-proċess ta’ valutazzjoni tal-istadji importanti u tal-miri kkampjunati kien komprensiv, wara sensiela ta’ skambji bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri. B’mod partikolari, il-Kummissjoni kienet talbet kjarifiki fid-deskrizzjonijiet tal-istadji importanti u l-miri, li kien wassal għal deskrizzjonijiet aktar ċari tar-riżultati intenzjonati, u f’xi każijiet issuġġeriet formulazzjoni aktar preċiża. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ħtieġet li jitbaxxa l-għadd ta’ stadji importanti u miri biex ċerti RRPs ikunu jistgħu jiġu mmaniġġjati aħjar, u f’każijiet oħra ħtieġet stadji importanti u miri aktar granulużi biex, b’mod partikolari, stadji differenti ta’ miżuri kbar jiġu koperti.

81 Madankollu, it-traċċa tad-dokumentazzjoni hija ġeneralment frammentata u l-analiżijiet jinsabu f’bosta dokumenti ta’ ħidma tal-Kummissjoni għal komponenti differenti tal-RRPs. Barra minn hekk, ma kienx hemm stampa ġenerali tal-abbozzi kollha tal-istadji importanti u l-miri matul in-negozjati. Il-Kummissjoni applikat valutazzjoni kwalitattiva ta’ kull RRP bi tqabbil mal-istandards tar-Regolament dwar l-RRF u mhux valutazzjoni kumparattiva li kienet, kieku, tiffaċilita l-identifikazzjoni tal-aħjar prattiki fost l-Istati Membri.

Ċerti stadji importanti u miri mhumiex ċari

82 Fl-awditu li wettaqna, aħna ffukajna fuq iċ-ċarezza tal-istadji importanti u l-miri, bħala prerekwiżit biex jitkejjel il-progress tal-miżuri u biex jiġi ġġustifikat l-iżborż tal-fondi. Fl-analiżi ġenerali li wettaqna tal-istadji importanti u l-miri, sibna li s-sitt RRPs kollha kienu jinkludu stadji importanti u miri li mhumiex ċari (ara xi eżempji fit-Tabella 4). In-nuqqas ta’ stadji importanti u miri ċari jimplika r-riskju li dawn l-istadji importanti u l-miri ma jistgħux jiġu vvalutati faċilment, kif ukoll ir-riskju relatat li l-objettiv inizjalment fil-mira ma jkunx intlaħaq.

F’xi każijiet, il-kopertura tal-istadji ewlenin ta’ implimentazzjoni fi stadji importanti u miri mhijiex kompleta

83 Il-gwida prattika interna tal-Kummissjoni tirrikjedi li l-istadji importanti u l-miri jirriflettu l-istadji ewlenin fl-implimentazzjoni tal-miżura inkwistjoni (bidu – interim – finali). Fl-analiżi ġenerali li wettaqna tal-istadji importanti u l-miri, osservajna li l-għadd medju ta’ stadji importanti/miri kien ivarja minn 1.7 għal kull miżura fil-Kroazja sa 3.2 fil-Ġermanja (ara t-Tabella 5).

84 Il-kopertura tal-istadji ewlenin tal-implimentazzjoni hija partikolarment rilevanti għall-investimenti, li jkunu spiss kumplessi u implimentati matul perjodu itwal, u għalhekk jirrikjedu stadji importanti u miri sekwenzjali biex jiġi mmonitorjat il-progress tagħhom. Madankollu, fl-analiżi ġenerali li wettaqna tal-istadji importanti u l-miri fis-sitt RRPs ikkampjunati, aħna sibna investimenti li jinkludu stadju importanti jew mira waħda biss (ara xi eżempji fit-Tabella 6).

L-istadji importanti u l-miri għal ċerti miżuri jindikaw li dawn se jiġu kkompletati wara l-31 ta’ Awwissu 2026

85 L-RRF tfasslet bħala rispons għall-pandemija tal-COVID-19, u għalhekk huwa importanti li l-RRF tiġi implimentata fi żmien raġonevoli. Fuq is-sit web tagħha, il-Kummissjoni tiddikjara li l-Istati Membri jippreżentaw pjanijiet dwar riformi u investimenti li għandhom jiġu implimentati sal-2026¹². Ir-Regolament dwar l-RRF ikompli jispeċifika li:

• l-RRP għandu jkun dovutament motivat u sostanzjat. B’mod partikolari għandu jistabbilixxi l-elementi li ġejjin: … l-istadji importanti previsti, il-miri u skeda ta’ żmien indikattiva għall-implimentazzjoni tar-riformi, u l-investimenti li għandhom jitlestew sal-31 ta’ Awwissu 2026 (l-Artikolu 18 (4i)), u
• il-proposta tal-Kummissjoni…għandha tistipula wkoll…il-limitu ta’ żmien, li għandu jkun mhux aktar tard mill-31 ta’ Awwissu 2026, sa liema data għandhom jintlaħqu l-istadji importanti u l-miri finali, kemm għall-proġetti ta’ investiment kif ukoll għar-riformi (l-Artikolu 20 (5d)).

86 Madankollu, xi wħud mill-miżuri fl-RRPs ikkampjunati jinkludu stadju importanti jew mira, li jkunu inizjali jew intermedjarji, fl-aħħar xhur qabel tmiem il-perjodu ta’ implimentazzjoni tal-RRF. Dan jista’ jirriżulta f’li l-investiment ma jiġix ikkompletat sal-31 ta’ Awwissu 2026 (ara t-Tabella 7), ħaġa li ma tikkonformax mar-Regolament dwar l-RRF (ara l-paragrafu 85).

Il-gwida tal-Kummissjoni tagħti preferenza lil indikaturi li jkejlu l-output aktar milli l-impatt

87 Il-gwida tal-Kummissjoni lill-Istati Membri¹³ tiddikjara li:

• l-istadji importanti u l-miri jistgħu jirriflettu stadji differenti tal-implimentazzjoni tar-riformi u l-investimenti, jew abbażi ta’ indikaturi tal-input jew preferibbilment indikaturi tal-output;
• jenħtieġ li jiġu evitati indikaturi tal-impatt minħabba l-imprevedibbiltà ta’ dawn l-indikaturi u d-dipendenza tagħhom minn fatturi oħra barra mill-kontroll tal-Istat Membru.

88 F’konformità mal-gwida, il-biċċa l-kbira mill-istadji importanti u l-miri inklużi fis-sitt RRPs fil-kampjun tal-awditjar tagħna huma orjentati lejn l-output (eż. għadd ta’ binijiet rinnovati/ta’ kilometri ta’ ferroviji rinnovati/ta’ stazzjonijiet tal-iċċarġjar installati). Madankollu, mill-inqas nofs l-RRPs ikkampjunati kienu jinkludu miżuri b’indikaturi tal-input, li ġeneralment jirreferu għall-infiq ta’ ċertu ammont ta’ fondi (eż. il-Ġermanja, Spanja u Franza).

89 Min-natura tagħhom, l-indikaturi tal-impatt għandhom perjodu ta’ żmien itwal, li jista’ ma jkunx adatt għall-iskeda ta’ żmien għall-implimentazzjoni tal-RRF. Madankollu, aħna nosservaw li l-evitar tal-indikaturi tal-impatt, il-fokus fuq l-indikaturi tal-output u saħansitra l-inklużjoni tal-indikaturi tal-input għall-istadji importanti u l-miri se jillimitaw b’mod konsiderevoli l-possibbiltà li titkejjel il-prestazzjoni tal-miżuri u, fl-aħħar mill-aħħar, l-impatt tagħhom fuq l-objettivi ta’ politika pjuttost ġenerali tal-UE dwar l-RRF.

L-approċċ biex jiġu ddefiniti l-istadji importanti u l-miri jvarja fost l-Istati Membri

90 Nuqqas ta’ approċċ armonizzat fl-istabbiliment tal-istadji importanti u l-miri jaffettwa l-kumparabbiltà fost l-Istati Membri u jippreżenta riskju f’termini ta’ trattament indaqs. Għalkemm il-Kummissjoni ħeġġet approċċ armonizzat, b’mod partikolari billi pprovdiet gwida u eżempji ta’ riformi u investimenti, dawn ma wettqux analiżi kumparattiva tal-pjanijiet differenti abbażi tal-fatt li s-sitwazzjoni tvarja f’kull Stat Membru. Fl-analiżi ġenerali tagħna tal-istadji importanti u l-miri, aħna sibna differenzi fl-RRPs fir-rigward tal-istabbiliment ta’ stadji importanti u miri, li jidhru fil-paragrafi li ġejjin.

Id-distinzjoni bejn l-istadji importanti u l-miri mhijiex dejjem ċara

91 Fis-sitt RRPs ikkampjunati, l-għadd totali ta’ stadji importanti u miri jvarja minn 129 fil-Ġermanja sa 527 fl-Italja, u l-proporzjon ta’ stadji importanti bi tqabbil mal-miri jvarja minn 2:3 fi Franza u fl-Italja sa 4:1 fil-Ġreċja (ara l-Figura 5).

92 Filwaqt li l-għadd totali ta’ stadji importanti u miri huwa fil-biċċa l-kbira ddeterminat mill-fondi allokati u mill-ambitu tal-RRP, id-differenza fil-proporzjon ta’ stadji importanti bi tqabbil mal-miri tista’ tindika wkoll approċċ differenti fid-definizzjoni tal-istadji importanti u l-miri u d-distinzjoni bejn dawn it-tnejn fost l-Istati Membri. Filwaqt li fil-biċċa l-kbira mill-RRPs l-ikkompletar ta’ investiment ġeneralment tkejjel fl-għamla ta’ mira kwantifikabbli (għadd ta’ djar rinnovati, żoni riforestati, eċċ.), il-pjan Grieg, b’mod partikolari, frekwentement kien jinkludi stadju importanti mhux kwantifikabbli fl-għamla ta’ rapport dwar l-ikkompletar. Madankollu, dawn l-istadji importanti xi kultant ġew ikkwantifikati fit-taqsima tad-deskrizzjoni fid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill jew fil-“mekkaniżmu ta’ verifika” deskritt fl-arranġament operazzjonali.

93 L-Artikolu 2(4) tar-Regolament dwar l-RRF jiddefinixxi l-istadji importanti bħala kisbiet kwalitattivi u l-miri bħala kisbiet kwantitattivi. Devjazzjoni minn din id-distinzjoni tippreżenta r-riskji li ġejjin:

• f’dawk il-każijiet fejn l-istadji importanti ġew ikkwantifikati fid-deskrizzjoni/fil-mekkaniżmu ta’ verifika, hemm xi inċertezza legali rigward il-punt sa fejn din il-kwantifikazzjoni tagħmel parti mill-kundizzjoni għall-pagament, minħabba l-fatt li l-istadji importanti huma min-natura tagħhom mhux ikkwantifikati u l-kisba tagħhom titkejjel permezz ta’ indikatur kwalitattiv;
• F’dawk il-każijiet fejn ikun ġie inkluż stadju importanti għal kisba kwantifikabbli u ma jkunx hemm kwantifikazzjoni fid-deskrizzjoni/fil-mekkaniżmu ta’ verifika, jista’ jkun diffiċli li jiġi ddeterminat il-punt sa fejn dan ikun ġie implimentat b’suċċess. Barra minn hekk, l-inklużjoni ta’ stadji importanti mhux ikkwantifikati (eż. preżentazzjoni ta’ rapport dwar l-ikkompletar) minflok mira kkwantifikata (eż. rinnovazzjoni ta’ ċertu għadd ta’ djar) tippreżenta riskju f’termini ta’ trattament indaqs, billi din tal-aħħar tista’ tkun aktar diffiċli biex tintlaħaq.

L-istadji importanti fi proġetti transfruntiera mhumiex neċessarjament armonizzati

94 Proġetti transfruntiera għandhom rwol speċifiku f’termini ta’ approċċ armonizzat. Minħabba li min-natura tagħhom huma simili, dawn ikunu jibbenefikaw b’mod partikolari minn approċċ armonizzat. Madankollu, proġetti transfruntiera mhux neċessarjament irriżultaw fl-istabbiliment ta’ stadji importanti u miri simili (ara t-Tabella 8).

Differenzi fid-definizzjoni tal-istadji importanti u l-miri

95 Barra minn hekk, aħna osservajna nuqqas ta’ approċċ armonizzat fid-definizzjoni tal-istadji importanti u l-miri. In-nuqqasijiet identifikati f’termini ta’ miżuri implimentati lil hinn minn Awwissu 2026 u ta’ miżuri b’indikaturi tal-input ma seħħewx sal-istess punt fl-RRPs kollha kkampjunati:

• stadji importanti u miri li jindikaw li l-miżura rispettiva se tiġi implimentata lil hinn mill-2026 ġew inklużi f’xi RRPs (eż. il-Greċja u l-Kroazja) iżda mhux f’oħrajn (eż. Spanja);
• b’mod simili, l-indikaturi tal-input kienu konsiderevolment aktar frekwenti f’xi RRPs (eż. il-Ġermanja u Spanja).

96 Għalkemm naqblu mal-Kummissjoni li jeħtieġ li ċ-ċirkustanzi speċifiċi f’kull Stat Membru jittieħdu inkunsiderazzjoni fil-valutazzjoni, aħna nosservaw nuqqas ta’ analiżi kumparattiva.

Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-arranġamenti ta’ monitoraġġ u kontroll kienet komprensiva iżda bbażata parzjalment fuq sistemi li għadhom ma ġewx stabbiliti

97 Biex nivvalutaw ir-rwol tal-Kummissjoni fil-promozzjoni tal-adozzjoni ta’ qafas ta’ monitoraġġ u kontroll xieraq fl-Istati Membri, aħna eżaminajna jekk hija kinitx ivvalutat kif xieraq:

• l-arranġamenti ta’ monitoraġġ u implimentazzjoni proposti mill-Istati Membri fil-pjanijiet tagħhom għall-irkupru u r-reżiljenza (RRPs);
• l-arranġamenti ta’ awditu u kontroll proposti mill-Istati Membri biex jipprevienu u jaqbdu l-korruzzjoni, il-frodi, il-kunflitti ta’ interess u l-finanzjament doppju.

Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-arranġamenti ta’ monitoraġġ u implimentazzjoni tal-Istati Membri kienet komprensiva, iżda bbażata parzjalment fuq sistemi li għadhom ma ġewx stabbiliti

98 Ir-Regolament dwar l-RRF¹⁴ jeħtieġ li l-Kummissjoni, abbażi ta’ sett ta’ elementi, tivvaluta l-arranġamenti proposti mill-Istati Membri għall-monitoraġġ u l-implimentazzjoni effettivi tal-RRPs tagħhom (il-Kaxxa 7).

99 Aħna ċċekkjajna jekk il-Kummissjoni kinitx ivvalutat l-arranġamenti ta’ monitoraġġ u implimentazzjoni tal-Istati Membri kkampjunati, b’mod partikolari l-istrutturi tagħhom, ir-rwoli u r-responsabbiltajiet tal-korpi differenti tagħhom, u l-kapaċità meħtieġa.

100 L-istrutturi għall-monitoraġġ u l-implimentazzjoni tal-RRPs fis-sitt Stati Membri kkampjunati jvarjaw b’mod sinifikanti, skont il-kumplessità tal-istruttura tal-Istat Membru u skont jekk dan joqgħodx fuq sistemi u korpi eżistenti (il-Ġermanja, Franza, il-Kroazja) jew jeħtieġx jintroduċi oħrajn ġodda (il-Greċja, Spanja, l-Italja). L-Anness VII jagħti sommarju tas-sistemi proposti mis-sitt Stati Membri kkampjunati.

101 Aħna sibna li l-valutazzjoni mill-Kummissjoni, kif iddokumentata fl-SWDs, iddeskriviet b’mod suffiċjenti l-istrutturi u s-sistemi tal-Istati Membri kkampjunati għall-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u r-rappurtar, kif ukoll l-arranġamenti organizzazzjonali u r-rwoli u r-responsabbiltajiet tagħhom, u ddeskriviet fil-qosor ir-riskji pendenti. Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni kkonkludiet li l-arranġamenti ta’ monitoraġġ u implimentazzjoni proposti mill-Istati Membri kienu adegwati u għalhekk tathom klassifikazzjoni “A”¹⁵.

102 Biex jiġu mmitigati r-riskji għal monitoraġġ u implimentazzjoni effettivi tal-RRPs li ġew identifikati għal xi Stati Membri matul il-valutazzjoni, il-Kummissjoni pproponiet stadji importanti speċifiċi li għandhom jinkisbu qabel ma jsir l-ewwel pagament (għajr il-prefinanzjament) lil ħamsa mis-sitt Stati Membri fil-kampjun. Dawn ġew introdotti fl-annessi għad-Deċiżjonijiet ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (ara l-Anness VIII). Xi eżempji għal dawn l-istadji importanti speċifiċi huma li titwettaq analiżi tal-volum tax-xogħol għall-istituzzjonijiet involuti fl-implimentazzjoni biex jiġi mmitigat it-tħassib dwar il-kapaċità (il-Kroazja) jew li jitwettqu riformi importanti fl-amministrazzjoni pubblika sabiex jiġu stabbiliti strutturi ta’ koordinazzjoni, sistemi ta’ monitoraġġ u mekkaniżmi ta’ infurzar, u jiġu pprovduti persunal u assistenza għall-monitoraġġ u l-implimentazzjoni (l-Italja).

103 Għalkemm b’mod ġenerali naqblu mal-valutazzjoni mill-Kummissjoni, din kienet parzjalment ibbażata fuq sistemi li kienu għadhom ma ġewx stabbiliti fiż-żmien meta twettqet il-valutazzjoni. Dan jippreżenta xi riskji, b’mod partikolari f’każijiet fejn l-elementi pendenti huma importanti. In-nuqqas ta’ stabbiliment ta’ sistema ta’ monitoraġġ kompletament funzjonali jimplika r-riskju li l-istadji importanti jew il-miri fil-verità jistgħu ma jkunux intlaħqu sakemm dawn l-istadji importanti jiġu ssodisfati.

104 Barra minn hekk, il-fatt li s-sistemi ta’ monitoraġġ jew il-korpi ta’ implimentazzjoni kienu għadhom parzjalment mhux stabbiliti fiż-żmien li fih l-RRPs ġew approvati llimita wkoll il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-kapaċità amministrattiva tagħhom. F’xi każijiet, il-Kummissjoni qagħdet fuq il-konferma tal-Istati Membri li huma kellhom kapaċità suffiċjenti biex jimplimentaw u jimmonitorjaw l-RRP b’mod effettiv (pereżempju l-Ġermanja u Franza), filwaqt li f’każijiet oħra esprimiet tħassib dwar il-kapaċità amministrattiva tal-korpi ta’ implimentazzjoni nazzjonali (pereżempju l-Kroazja).

105 F’xi wħud mill-opinjonijiet reċenti tagħna¹⁶, aħna osservajna li jeħtieġ li l-Istati Membri jkollhom żmien suffiċjenti u kapaċità amministrattiva xierqa biex jassorbu l-fondi tal-UE. Xi wħud mill-Istati Membri bl-aktar assorbiment baxx fil-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020 se jirċievu appoġġ sostanzjali mingħand l-RRF fis-snin li ġejjin (ara l-Anness IX). Fir-Rapport Annwali 2020 tagħna¹⁷, aħna enfasizzajna wkoll li l-livell ta’ riżorsi amministrattivi meħtieġ biex tiġi mmaniġġjata ż-żieda sostanzjali ta’ fondi jista’ ma jkunx suffiċjenti. B’mod partikolari għal dawk l-Istati Membri fejn sehem għoli mill-investimenti pubbliċi huwa diġà ffinanzjat mill-UE, dan jista’ jżid ir-riskju li ma jkunux jistgħu jonfqu l-finanzjament disponibbli għalihom u jwasslu valur għall-flus.

Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-arranġamenti ta’ awditu u kontroll kienet adegwata, iżda spiss kundizzjonali fuq rekwiżiti li għadhom iridu jiġu ssodisfati

106 F’konformità mar-Regolament dwar l-RRF, il-Kummissjoni trid tiżgura li l-Istati Membri jkunu stabbilew is-sistemi ta’ kontroll xierqa biex jipproteġu l-interessi finanzjarji tal-UE (ara l-Kaxxa 8)¹⁸. L-istruttura tal-awditjar u kontroll tal-RRF toqgħod prinċipalment fuq is-sistemi korrispondenti ta’ kull Stat Membru. L-Istati Membri jridu jissottomettu informazzjoni suffiċjenti dwar is-sistemi ta’ kontroll li jkunu se jistabbilixxu, b’mod partikolari biex tiġi żgurata l-konformità mal-prinċipji ewlenin tal-ġestjoni finanzjarja tajba.

107 Aħna ċċekkjajna jekk il-Kummissjoni kinitx ivvalutat l-arranġamenti ta’ kontroll tal-Istati Membri, b’mod partikolari ċ-ċarezza tal-istrutturi tagħhom, ir-rwoli u r-responsabbiltajiet tal-korpi differenti tagħhom, is-sistemi u l-proċessi ppjanati u l-kapaċità meħtieġa.

108 Il-Kummissjoni abbozzat gwida għall-Istati Membri¹⁹ u pprovdiet lista ta’ kontroll għall-awtovalutazzjoni. Aħna sibna li:

• il-Kummissjoni kienet indirizzat aspetti importanti mis-sistemi ta’ kontroll tas-sitt Stati Membri kkampjunati u użat lista ta’ kontroll interna komprensiva biex tivverifika l-konformità mal-kriterji kollha tar-Regolament dwar l-RRF (ara l-Kaxxa 8). Għall-RRPs fil-kampjun tagħna, aħna sibna analiżi xierqa u dokumentazzjoni dettaljata suffiċjentement li tappoġġa l-valutazzjoni;
• hija kienet ikkonsultat lid-DĠ rilevanti fir-rigward tal-arranġamenti ta’ kontroll f’dawn l-Istati Membri (eż. id-DĠ għall-Baġit, id-DĠ tal-Impjiegi, l-Affarijiet Soċjali u l-Inklużjoni, id-DĠ għall-Politika Reġjonali u Urbana).

109 Il-Kummissjoni tat klassifikazzjoni “A” lis-sitt Stati Membri kollha fil-kampjun, filwaqt li fejn rilevanti indikat lakuni jew defiċjenzi li jirrikjedu li jiġu implimentati miżuri addizzjonali qabel l-ewwel pagament (ara l-Anness VIII). L-istadji importanti speċifiċi kienu jikkonsistu, pereżempju, fl-ispeċifikar tar-rwoli u r-responsabbiltajiet tal-korpi differenti tal-awditjar u kontroll (pereżempju, fi Franza), tal-ambitu tal-mandat tagħhom (pereżempju, fil-Greċja), jew inkella l-adozzjoni jew l-emendar tal-istrateġiji tal-korpi tal-awditjar sabiex jiġu stabbiliti unitajiet dedikati responsabbli għall-RRF (pereżempju, fil-Kroazja). B’mod simili għas-sistema ta’ monitoraġġ u implimentazzjoni (ara l-paragrafu 103), dan jippreżenta riskju billi l-Kummissjoni kienet għadha ma tistax tivvaluta s-sistemi stabbiliti fiż-żmien meta twettqet il-valutazzjoni.

110 Barra minn hekk, mhux l-Istati Membri kollha se jinqdew bl-għodda tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju biex jidentifikaw proġetti, benefiċjarji u kuntratturi f’riskju ta’ frodi, kunflitt ta’ interess u irregolaritajiet taħt l-RRF. Ħamsa mill-Istati Membri fil-kampjun tal-awditjar tagħna (il-Greċja, Spanja, Franza, il-Kroazja u l-Italja) se jużaw l-għodda tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju, li l-importanza tagħha enfasizzajnieha f’awditu preċedenti²⁰. L-użu tal-għodda ma kienx obbligatorju, kif ġie deċiż mill-Kunsill, u għalhekk mhux meħtieġ għal valutazzjoni pożittiva tas-sistemi ta’ kontroll ta’ Stat Membru. Madankollu, għodda komuni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju hija element kruċjali fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE u, b’mod aktar speċifiku, fil-prevenzjoni ta’ frodi, kunflitti ta’ interess u finanzjament doppju, kif ukoll fiż-żieda tat-trasparenza u l-obbligu ta’ rendikont.

111 Għalkemm il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tas-sistemi ta’ kontroll tal-Istati Membri kienet komprensiva, il-fatt li kienu meħtieġa stadji importanti speċifiċi tindika li kemm il-Kummissjoni kif ukoll l-Istati Membri rrikonoxxew li s-sistemi ta’ kontroll fl-Istati Membri kkampjunati kienu għadhom parzjalment mhux stabbiliti fiż-żmien meta twettqet il-valutazzjoni. Għalhekk, il-klassifikazzjoni “A” għall-RRPs kollha f’dan il-qasam hija mill-inqas parzjalment spjegata mill-fatt li r-Regolament dwar l-RRF ta lok biss jew għal klassifikazzjoni “A” (adegwat) jew inkella għal “C” (insuffiċjenti), fejn “C” tirriżulta f’li l-RRP jiġi rrifjutat fl-intier tiegħu. In-nuqqas ta’ stabbiliment ta’ sistema ta’ kontroll kompletament funzjonali jimplika r-riskju li l-interessi finanzjarji tal-UE mhumiex protetti suffiċjentement sakemm dawn l-istadji importanti jiġu ssodisfati.

Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

112 Aħna nikkonkludu li l-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza kienet inġenerali xierqa, meta jitqiesu l-kumplessità tal-proċess u r-restrizzjonijiet ta’ ħin. Madankollu, aħna identifikajna għadd ta’ dgħufijiet, riskji u oqsma li għandhom jingħataw attenzjoni fil-futur, bħal eż. profili ta’ pagament li kienu r-riżultat ta’ negozjati, stadji importanti u miri li mhumiex ċari, jew sistemi ta’ monitoraġġ u kontroll li kienu għadhom mhux stabbiliti kompletament fiż-żmien meta twettqet il-valutazzjoni (ara l-paragrafi sussegwenti).

113 Aħna sibna li l-Kummissjoni mmaniġġjat il-proċess ta’ valutazzjoni b’mod effettiv. L-istruttura organizzazzjonali u r-responsabbiltà kondiviża fi ħdan il-Kummissjoni żgurat l-involviment tal-atturi rilevanti kollha. Il-valutazzjoni segwiet linji gwida u listi ta’ kontroll interni komprensivi, iżda l-assessuri użawhom b’mod mhux sistematiku jew uniformi għall-valutazzjoni kwalitattiva. Id-dokumenti ewlenin li rriżultaw mix-xogħol tal-Kummissjoni u li jappoġġaw il-valutazzjoni finali li wettqet kienu disponibbli u rreġistrati, iżda ma kinux dejjem traċċabbli faċilment (il-paragrafi 24-33).

Rakkomandazzjoni 1 – Titjib tal-proċeduri ta’ valutazzjoni u tad-dokumentazzjoni

Jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. tkompli ttejjeb il-proċedura f’valutazzjonijiet fil-futur biex tiżgura li jiġu segwiti l-passi kollha tal-proċess u li l-partijiet kwalitattivi tal-valutazzjoni jitqiesu kompletament;
2. tiżgura li d-dokumentazzjoni tal-valutazzjoni finali u r-raġunijiet li jwasslu għaliha jiġu ddokumentati tajjeb, u li d-dokumenti ewlenin ikunu traċċabbli faċilment biex it-trasparenza u l-effiċjenza tal-proċess jiżdiedu.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: għal kwalunkwe valutazzjoni fil-futur.

114 Il-Kummissjoni pprovdiet appoġġ lill-Istati Membri matul il-fazi ta’ abbozzar tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, u ħarġet dokumenti ta’ gwida biex tiffaċilita l-proċess. Minħabba ż-żmien limitat disponibbli, il-gwida tħejjiet b’mod parallel mal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, u f’xi każijiet kienu meħtieġa aġġustamenti għall-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza matul il-proċess. Il-Kummissjoni pprovdiet ukoll sessjonijiet ta’ taħriġ u pjattaforma online ta’ mistoqsijiet u tweġibiet, element li ffaċilita l-kondiviżjoni ta’ informazzjoni. Il-Kummissjoni kellha rwol limitat fil-promozzjoni tal-iskambju ta’ prattika tajba bejn l-Istati Membri li, kieku, kien jiffaċilita l-proċess ta’ valutazzjoni u jħeġġeġ l-inklużjoni ta’ proġetti transfruntiera fl-RRPs (il-paragrafi 34-39).

Rakkomandazzjoni 2 – Promozzjoni tal-iskambju ta’ prattiki tajbin fost l-Istati Membri

Biex jiġi promoss l-iskambju ta’ prattiki tajbin fost l-Istati Membri matul l-implimentazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiffaċilita b’mod proattiv l-iskambji ta’ fehmiet bejn l-awtoritajiet tal-Istati Membri dwar kwistjonijiet ta’ tħassib komuni.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: matul l-implimentazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza.

115 Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni rrikonoxxiet li l-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza kienu jindirizzaw l-objettivi ewlenin ta’ politika tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, inklużi s-sitt pilastri, wara mmappjar li twettaq fil-livell tal-komponenti, iżda mingħajr ma ġiet inkluża analiżi tal-miżuri individwali kollha (ara l-paragrafi 40-44). Il-punt sa fejn il-komponenti x’aktarx jikkontribwixxu jvarja u l-impatt għad irid jidher fil-prattika.

116 Aħna sibna li l-valutazzjoni mill-Kummissjoni wasslet biex il-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza ġeneralment indirizzaw ir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi tal-2019 u l-2020, kif ukoll l-isfidi relatati identifikati fil-qafas tas-Semestru Ewropew. Madankollu, b’mod partikolari fil-kopertura tar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi tal-2019, xi aspetti importanti mir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi baqgħu mhux indirizzati. F’termini aktar ġenerali, il-valutazzjoni ta’ x’jikkostitwixxi “subsett sinifikanti” ta’ rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi għadha sa ċertu punt ibbażata fuq ġudizzju (il-paragrafi 45-53).

Rakkomandazzjoni 3 – Segwitu lill-kontribut tal-miżuri implimentati għar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi

Matul l-implimentazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. tallinja r-rappurtar dwar il-progress fuq il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza mar-rappurtar fil-kuntest tas-Semestru Ewropew, biex tiżgura li r-rakkomandazzjonijiet kollha speċifiċi għall-pajjiżi, inklużi dawk li mhumiex indirizzati direttament fil-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, jingħataw segwitu b’mod adegwat;
2. fil-qafas ta’ rappurtar eżistenti tas-Semestru Ewropew, tipprovdi informazzjoni dwar il-punt sa fejn il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza qed tikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: mill-2022 ’il quddiem.

117 Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni wasslet għar-riżultat li l-pjanijiet adottati għall-irkupru u r-reżiljenza kienu jinkludu biss miżuri li kienu jikkonformaw mal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti”, jew li kienu akkumpanjati minn miżuri ta’ mitigazzjoni jekk huma x’aktarx se jkollhom impatt ambjentali, kif ġie osservat għall-miżuri fil-kampjun tagħna. Madankollu, id-dokumentazzjoni ma kellhiex lista qasira biex issostni l-konklużjoni ġenerali tal-Kummissjoni fil-valutazzjoni finali li din kienet wettqet. Barra minn hekk, għal dawk il-miżuri li x’aktarx se jkollhom impatt ambjentali, f’ħafna każijiet l-impatt ma ġiex ikkwantifikat. Barra minn hekk, il-miżuri ta’ mitigazzjoni ma ġewx inklużi sistematikament ma’ stadju importanti jew mira fil-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza. Konsegwentement, l-issodisfar tagħhom mhuwiex kundizzjoni għall-pagament u ma hemmx bażi legali biex tiġi imposta jew segwita l-implimentazzjoni tagħhom. Fl-aħħar nett, jista’ jkun li miżuri mhux konformi mal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti” jiġu ffinanzjati minn sorsi li jkunu barra mill-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, u dan jikkontradixxi l-kunċett “la tagħmilx ħsara sinifikanti” (il-paragrafi 56-60).

Rakkomandazzjoni 4 – Titjib tat-trasparenza u l-monitoraġġ tal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti”

Jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. kull meta jkun rilevanti, titlob lill-Istati Membri jipprovdu stima kwantitattiva tal-impatt ambjentali tal-miżuri għal awtovalutazzjonijiet futuri tal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti” u, jekk din tiġi pprovduta, teħodha inkunsiderazzjoni fil-valutazzjoni;

Data mmirata għall-implimentazzjoni: għal kwalunkwe valutazzjoni fil-futur.

1. tinkludi miżuri ta’ mitigazzjoni fl-istadji importanti u fil-miri, fejn dawn jitqiesu rilevanti għall-valutazzjoni pożittiva tal-miżura fir-rigward tal-prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti”, u tiċċekkja l-issodisfar tal-kundizzjonijiet inklużi f’dawn l-istadji importanti u l-miri matul l-implimentazzjoni.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: għal kwalunkwe valutazzjoni fil-futur u mill-2022 ’il quddiem.

118 Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-ispejjeż totali stmati tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza kienet xierqa. Fil-każijiet kollha, il-klassifikazzjoni “B” kienet tirrifletti n-natura mingħajr preċedent ta’ xi miżuri u, konsegwentement, in-nuqqas ta’ informazzjoni disponibbli għalihom. Barra minn hekk, il-metodoloġija użata biex jiġi ddeterminat l-ammont li għandu jitħallas f’pagament parzjali speċifiku mhijiex trasparenti billi hija bbażata fuq termini nnegozjati mal-Istati Membri. Il-frekwenza u s-severità tan-nuqqasijiet identifikati mill-Kummissjoni jvarjaw fost l-Istati Membri kkampjunati, minkejja l-fatt li ngħataw l-istess klassifikazzjoni (“B”). Barra minn hekk, fiż-żmien meta twettaq l-awditu, il-Kummissjoni kienet għadha ma ddefinietx metodoloġija biex jiġu kkalkulati s-sospensjoni jew it-tnaqqis parzjali tal-pagamenti (ara l-paragrafi 66-76).

119 Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni kkontribwiet għat-titjib tal-kwalità tal-istadji importanti u l-miri. Minkejja dan, ix-xogħol tal-awditjar tagħna wera li għadd ta’ stadji importanti u miri mhumiex suffiċjentement ċari, ma jkoprux stadji ewlenin tal-implimentazzjoni u lanqas ma jindikaw li ċerti miżuri għandhom mnejn ma jiġux ikkompletati sa tmiem Awwissu 2026. Aħna osservajna wkoll nuqqas ta’ kumparabbiltà fost l-Istati Membri minħabba approċċ mhux armonizzat fl-istabbiliment tal-istadji importanti u tal-miri. Barra minn hekk, kif irrakkomandat mill-Kummissjoni, l-istadji importanti u l-miri huma ġeneralment relatati mal-output jew saħansitra mal-input, minflok ma jkejlu l-impatt. In-nuqqasijiet li identifikajna f’termini ta’ stadji importanti u miri (ara s-subtaqsimiet preċedenti) ma seħħewx sal-istess punt fil-pjanijiet kollha għall-irkupru u r-reżiljenza li ġew ikkampjunati (il-paragrafi 77-96).

Rakkomandazzjoni 5 – Żgurar li jkun hemm mekkaniżmi ta’ verifika ċari fir-rigward tal-istadji importanti u l-miri u li dawn jiġu ddefiniti b’mod adegwat

Jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. tinkludi mekkaniżmi ta’ verifika ċari fl-arranġament operazzjonali għal stadji importanti u miri biex ikun hemm lok għal valutazzjoni mhux ambigwa tal-issodisfar tagħhom;

Data mmirata għall-implimentazzjoni: f’nofs l-2023.

1. tiżgura li l-istadji importanti u l-miri jiġu ddefiniti b’mod adegwat, inpartikolari li jkunu suffiċjentement ċari, li jirriflettu stadji ewlenin tal-implimentazzjoni u li jiġu ddefiniti b’mod konsistenti fl-Istati Membri kollha, filwaqt li l-ispeċifiċitajiet ta’ kull pjan għall-irkupru u r-reżiljenza jiġu rispettati.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: għal kwalunkwe valutazzjoni fil-futur.

120 Il-valutazzjoni mill-Kummissjoni tal-arranġamenti proposti ta’ monitoraġġ u kontroll kienet komprensiva u identifikat għadd ta’ dgħufijiet, prinċipalment relatati ma’ kapaċità amministrattiva insuffiċjenti biex jiġu implimentati u mmonitorjati l-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza u l-istrutturi ta’ kontroll li kienu stabbiliti parzjalment biss fiż-żmien meta twettqet il-valutazzjoni. Dawn id-dgħufijiet ġew indirizzati billi ġew inklużi stadji importanti speċifiċi maqbula mal-Istati Membri rispettivi li jridu jiġu implimentati qabel ma jkun jista’ jsir l-ewwel pagament mill-Kummissjoni. Għalhekk, il-valutazzjoni mill-Kummissjoni kienet sa ċertu punt ibbażata fuq impenn aktar milli fuq is-sistemi fil-fatt stabbiliti f’dak iż-żmien (il-paragrafi 98-112).

121 Aħna nosservaw ukoll li d-deċiżjoni ta’ xi Stati Membri biex ma jużawx l-għodda tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju tista’ kemm tnaqqas l-utilità ġenerali tagħha kif ukoll iżżid ir-riskju li ma jinqabdux il-frodi u l-finanzjament doppju fl-Istat Membru kkonċernat (il-paragrafu 110).

Rakkomandazzjoni 6 – Verifika tal-konformità mal-istadji importanti speċifiċi għall-monitoraġġ u l-kontroll, u stimulazzjoni tal-użu tal-għodda tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju

Jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. tiskrutinizza mill-qrib it-twettiq sodisfaċenti u l-implimentazzjoni f’waqtha tal-istadji importanti speċifiċi relatati mas-sistemi ta’ monitoraġġ u kontroll;
2. tħeġġeġ lill-Istati Membri kollha biex jużaw l-għodda tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: tmiem l-2023.

Dan ir-Rapport ġie adottat mill-Qorti tal-Awdituri fil-Lussemburgu fil-21 ta’ Lulju 2022.

Annessi

Anness I – Kriterji ta’ valutazzjoni u klassifikazzjoni għall-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza

Anness II – Is-sitwazzjoni tas-sottomissjoni u l-valutazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, sal-1 ta’ Ġunju 2022

Anness III – Stampa ġenerali tal-karatteristiki prinċipali tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza għas-sitt Stati Membri fil-kampjun tal-awditjar

Anness IV – Il-miżuri li għażilna fis-sitt Stati Membri kkampjunati

Anness V – Sitt pilastri u komponenti tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza vvalutati mill-Kummissjoni bħala li jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għalihom, għas-sitt Stati Membri fil-kampjun tal-awditjar

Anness VI – Stampa ġenerali tan-nuqqasijiet identifikati mill-Kummissjoni b’rabta mal-ispejjeż totali stmati tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, għas-sitt Stati Membri fil-kampjun tal-awditjar

Anness VII – Stampa ġenerali tal-istrutturi ta’ monitoraġġ u implimentazzjoni fl-Istati Membri, għas-sitt Stati Membri fil-kampjun tal-awditjar

Anness VIII – Stampa ġenerali tal-istadji importanti speċifiċi relatati mas-sistemi ta’ implimentazzjoni, monitoraġġ u kontroll, għas-sitt Stati Membri kkampjunati

Anness IX – Il-kontribuzzjoni finanzjarja massima mill-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza mqabbla mar-rata ta’ assorbiment u l-allokazzjonijiet fil-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej

Abbrevjazzjonijiet

CSR: Rakkomandazzjoni speċifika għall-pajjiż

DĠ ECFIN: Direttorat Ġenerali għall-Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji

DNSH: Prinċipju “la tagħmilx ħsara sinifikanti”

RECOVER: Segretarjat Ġenerali tat-Task Force għall-Irkupru u r-Reżiljenza

RRF: Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza

RRP: Pjanijiet għall-Irkupru u r-Reżiljenza

SWD: Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni

Glossarju

Diġitalizzazzjoni: Il-bidla lejn l-inkorporazzjoni u l-użu tat-teknoloġija diġitali u tal-informazzjoni diġitalizzata biex il-proċessi u l-kompiti jsiru aktar sempliċi, aktar rapidi, aktar effiċjenti u/jew aktar ekonomiċi.

Dokument ta’ ħidma tal-persunal: Dokument mhux vinkolanti tal-Kummissjoni li jiġi prodott biex jiġi diskuss, jew internament jew inkella barra mill-istituzzjoni.

Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza: Il-mekkaniżmu ta’ appoġġ finanzjarju tal-UE biex jiġi mmitigat l-impatt ekonomiku u soċjali tal-pandemija tal-COVID-19 u tat-trasformazzjoni ekoloġika u diġitali.

La tagħmilx ħsara sinifikanti: Prinċipju li l-miżuri ta’ investiment jenħtieġ li ma jkollhomx impatt ambjentali detrimentali kbir.

NextGenerationEU: Pakkett ta’ finanzjament biex jgħin lill-Istati Membri tal-UE jirkupraw mill-impatt ekonomiku u soċjali tal-pandemija tal-COVID-19.

Pjan għall-irkupru u r-reżiljenza: Dokument li jistipula r-riformi u l-investimenti intenzjonati tal-Istat Membru taħt il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza.

Rakkomandazzjoni speċifika għall-pajjiż: Gwida annwali li l-Kummissjoni toħroġ, bħala parti mis-Semestru Ewropew, lill-Istati Membri individwali dwar il-politiki makroekonomiċi, baġitarji u strutturali tagħhom.

Semestru Ewropew: Ċiklu annwali li jipprovdi qafas għall-koordinazzjoni tal-politiki ekonomiċi tal-Istati Membri tal-UE u għall-monitoraġġ tal-progress.

Sistema tal-Kummissjoni għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju: Għodda għall-estrazzjoni ta’ data u l-għoti ta’ punteġġ tar-riskju żviluppata mill-Kummissjoni biex tappoġġa lill-awtoritajiet maniġerjali fl-amministrazzjoni u l-ġestjoni tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej u tal-fondi tal-Politika Agrikola Komuni.

Risposti tal-Kummissjoni

https://www.eca.europa.eu/mt/Pages/DocItem.aspx?did=61946 

Kronoloġija

https://www.eca.europa.eu/mt/Pages/DocItem.aspx?did=61946 

Tim tal-awditjar

Ir-rapporti speċjali tal-QEA jippreżentaw ir-riżultati tal-awditi li twettaq ta’ politiki u programmi tal-UE, jew ta’ suġġetti relatati mal-ġestjoni minn oqsma baġitarji speċifiċi. Il-QEA tagħżel u tfassal dawn il-kompiti tal-awditjar biex timmassimizza l-impatt tagħhom billi tqis ir-riskji għall-prestazzjoni jew għall-konformità, il-livell ta’ introjtu jew ta’ nfiq involut, l-iżviluppi futuri u l-interess politiku u pubbliku.

Dan l-awditu tal-prestazzjoni twettaq mill-Awla IV tal-Awditjar, Regolamentazzjoni tas-swieq u ekonomija kompetittiva, li hija mmexxija minn Mihails Kozlovs, Membru tal-QEA. L-awditu tmexxa minn Ivana Maletić, Membru tal-QEA, li ngħatat appoġġ minn Sandra Diering, Kap tal-Kabinett u Tea Japunčić, Attaché tal-Kabinett; Sabine Hiernaux-Fritsch, Maniġer Prinċipali; Giuseppe Diana, Kap tal-Kompitu; Daniela Hristova, Marion Schiefele u Jacques Sciberras, Awdituri. Michael Pyper ipprovda appoġġ lingwistiku.

Noti finali

¹ L-Artikolu 3 tar-Regolament (UE) 2021/241 dwar il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza.

² Ir-Regolament (UE) 2021/241.

³ L-Anness V tar-Regolament (UE) 2021/241.

⁴ L-Artikolu 19 (1) tar-Regolament (UE) 2021/241.

⁵ L-Artikolu 20 tar-Regolament (UE) 2021/241.

⁶ Il-proposta tal-Kummissjoni għall-emendar tar-Regolament dwar l-RRF fir-rigward tal-kapitoli tar-REPowerEU fl-RRPs, COM(2022) 231.

⁷ Il-Gwida teknika tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni ta’ “ma tagħmilx ħsara sinifikanti” skont ir-Regolament dwar l-Irkupru u r-Reżiljenża, C(2021) 1054.

⁸ L-Opinjoni 6/2020 (skont l-Artikolu 287(4) u 322(1)(a), TFUE) dwar il-Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (COM(2020) 408), il-paragrafu 38.

⁹ Ir-Regolament (UE) 2020/852 dwar l-istabbiliment ta’ qafas biex jiġi ffaċilitat l-investiment sostenibbli.

¹⁰ Ir-Rapport Speċjali 9/2022: “L-infiq fuq il-klima fil-baġit tal-UE għall-perjodu 2014-2020: Mhuwiex għoli daqskemm ġie rrappurtat”.

¹¹ Gwida tal-Kummissjoni lill-Istati Membri, Pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, SWD(2021) 12, il-PARTI 1/2.

¹² Is-sit web Recovery and Resilience Facility – From Plans to Payments.

¹³ Gwida tal-Kummissjoni lill-Istati Membri, Pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, SWD(2021) 12, il-Parti 1/2, il-paġna 34.

¹⁴ L-Artikolu 19(3) (h) tar-Regolament (UE) 2021/241.

¹⁵ Skont l-Anness V tar-Regolament (UE) 2021/241, it-Taqsima 2.8, din il-parti tista’ tiġi kklassifikata b’“A” (arranġamenti adegwati), “B” (arranġamenti minimi) jew “C” (arranġamenti insuffiċjenti).

¹⁶ L-Opinjoni 4/2020 dwar ir-regolament propost dwar REACT-EU u r-Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni li jirregola l-fondi SIE, l-14 ta’ Lulju 2020; u l-Opinjoni 6/2020 (skont l-Artikolu 287(4) u 322(1)(a), TFUE) dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (COM(2020) 408).

¹⁷ Ir-Rapport Annwali 2020, il-Kapitolu 2.

¹⁸ L-Artikolu 19(3) (j) tar-Regolament (UE) 2021/241.

¹⁹ Gwida tal-Kummissjoni lill-Istati Membri, Pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, SWD(2021) 12, il-PARTI 1/2.

²⁰ Ir-Rapport Speċjali 01/2019: “Il-ġlieda kontra l-frodi fl-infiq tal-UE: jeħtieġ li tittieħed azzjoni”.

Kuntatt

IL-QORTI EWROPEA TAL-AWDITURI
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
LUXEMBOURG

Tel. +352 4398-1
Mistoqsijiet: eca.europa.eu/mt/Pages/ContactForm.aspx
Sit web: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Ħafna informazzjoni addizzjonali dwar l-Unjoni Ewropea hija disponibbli fuq l-Internet.
Jista’ jsir aċċess għaliha permezz tas-server Europa (https://europa.eu).

Il-Lussemburgu: L-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, 2022

PDF	ISBN 978-92-847-8713-5	ISSN 1977-5741	doi:10.2865/856152	QJ-AB-22-019-MT-N
HTML	ISBN 978-92-847-8715-9	ISSN 1977-5741	doi:10.2865/923212	QJ-AB-22-019-MT-Q

DRITTIJIET TAL-AWTUR

© L-Unjoni Ewropea, 2022

Il-politika tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri (QEA) dwar l-użu mill-ġdid hija stabbilita fid-Deċiżjoni Nru 6-2019 tal-QEA dwar il-politika tad-data miftuħa u l-użu mill-ġdid ta’ dokumenti.

Sakemm ma jkunx indikat mod ieħor (eż. f’avviżi individwali dwar id-drittijiet tal-awtur), il-kontenut tal-QEA, li huwa proprjetà tal-UE, huwa liċenzjat taħt il-liċenzja Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Għalhekk, bħala regola ġenerali, l-użu mill-ġdid huwa awtorizzat dment li jingħata kreditu xieraq u li kwalunkwe bidla tiġi indikata. Il-persuni li jużaw mill-ġdid dan il-kontenut ma jistgħux ibiddlu s-sinifikat jew il-messaġġ oriġinali tad-dokumenti. Il-QEA ma għandhiex tkun responsabbli għal kwalunkwe konsegwenza relatata mal-użu mill-ġdid.

Irid jinkiseb permess addizzjonali jekk kontenut speċifiku juri individwi privati identifikabbli, eż. f’ritratti li jkun fihom il-membri tal-persunal tal-QEA, jew jekk ikun jinkludi xogħlijiet ta’ parti terza.

Fejn ikun inkiseb tali permess, dan għandu jikkanċella u jissostitwixxi l-permess ġenerali msemmi hawn fuq u għandu jindika b’mod ċar kwalunkwe restrizzjoni dwar l-użu.

Biex tuża jew tirriproduċi kontenut li ma jkunx proprjetà tal-UE, jista’ jkun meħtieġ li titlob il-permess direttament mingħand id-detenturi tad-drittijiet tal-awtur.

Ritratti tal-Figura 1: ©Depositphotos.

Software jew dokumenti li jkunu koperti mid-drittijiet ta’ proprjetà industrijali, bħal privattivi, trademarks, disinji rreġistrati, logos u ismijiet, huma esklużi mill-politika tal-QEA dwar l-użu mill-ġdid.

Il-familja ta’ siti web istituzzjonali tal-Unjoni Ewropea, fi ħdan id-dominju europa.eu, tipprovdi links għal siti ta’ partijiet terzi. Peress li l-QEA ma għandha l-ebda kontroll fuqhom, dawn, inti mħeġġeġ biex tirrieżamina l-politiki tagħhom dwar il-privatezza u dwar id-drittijiet tal-awtur.

Użu tal-logo tal-QEA

Ma jistax isir użu mil-logo tal-QEA mingħajr ma jinkiseb il-kunsens tagħha minn qabel.

KIF TIKKUNTATTJA LILL-UE

Personalment
Madwar l-Unjoni Ewropea kollha hemm mijiet ta’ ċentri tal-Europe Direct. Tista’ ssib l-­indirizz tal-eqreb ċentru għalik online (european-union.europa.eu/contact-eu/meet-us_mt).

Bit-telefown jew bil-miktub
Europe Direct huwa servizz li jwieġeb il-mistoqsijiet tiegħek dwar l-Unjoni Ewropea. Tista’ tikkuntattja lil dan is-servizz:

• bit-telefown bla ħlas: 00 800 6 7 8 9 10 11 (ċerti operaturi jafu jimponu ħlas għal dawn it-telefonati),
• fuq dan in-numru standard: +32 22999696,
• permezz ta’ din il-formola:european-union.europa.eu/contact-eu/write-us_mt.

KIF ISSIB TAGĦRIF DWAR L-UE

Online
L-informazzjoni dwar l-Unjoni Ewropea bil-lingwi uffiċjali kollha tal-UE hija disponibbli fuq is-sit web Europa (european-union.europa.eu).

Pubblikazzjonijiet tal-UE
Tista’ tara jew tordna l-pubblikazzjonijiet tal-UE minn op.europa.eu/mt/publications. Kopji multipli ta’ pubblikazzjonijiet bla ħlas tista’ tiksibhom billi tikkuntattja lil Europe Direct jew liċ-ċentru tad-dokumentazzjoni lokali tiegħek (european-union.europa.eu/contact-eu/meet-us_mt).

Il-liġi tal-UE u dokumenti relatati
Għal aċċess għall-informazzjoni legali tal-UE, inkluż il-liġijiet kollha tal-UE mill-1951 ’l hawn, fil-verżjonijiet lingwistiċi uffiċjali kollha, żur is-sit EUR-Lex (eur-lex.europa.eu).

Data miftuħa tal-UE
Il-portal data.europa.eu jagħti aċċess għal settijiet tad-data miftuħa mill-istituzzjonijiet, il-korpi u l-aġenziji tal-UE. Dawn jistgħu jitniżżlu u jerġgħu jintużaw mingħajr ħlas, għal skopijiet kummerċjali u mhux kummerċjali. Il-portal jagħti aċċess ukoll għal għadd kbir ta’ settijiet tad-data mill-pajjiżi Ewropej.