Τα πεπραγμένα μας
το 2022

Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων
του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου

Cover image

Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

Ποιοι είμαστε

  • ο εξωτερικός ελεγκτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
  • ίδρυση με τη Συνθήκη των Βρυξελλών το 1975 και έναρξη εργασιών τον Οκτώβριο του 1977·
  • ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1993·
  • έδρα στο Λουξεμβούργο·
  • συλλογικό όργανο απαρτιζόμενο από 27 Μέλη, ένα από κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, διοριζόμενο από το Συμβούλιο κατόπιν διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·
  • περίπου 950 υπάλληλοι προερχόμενοι από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Τι κάνουμε

  • διασφαλίζουμε ότι η ΕΕ τηρεί άρτιους λογαριασμούς, εφαρμόζει ορθά τους δημοσιονομικούς κανόνες της και οι πολιτικές και τα προγράμματά της επιτυγχάνουν τους επιδιωκόμενους στόχους τους με αποδοτικό από οικονομική άποψη τρόπο·
  • συμβάλλουμε στη βελτίωση της χρηματοοικονομικής διαχείρισης της ΕΕ, και προάγουμε τη λογοδοσία και τη διαφάνεια·
  • προειδοποιούμε για τους κινδύνους, παρέχουμε διασφάλιση, επισημαίνουμε αδυναμίες, αναδεικνύουμε επιτεύγματα και προσφέρουμε καθοδήγηση στους φορείς χάραξης πολιτικής και στους νομοθέτες της ΕΕ·
  • παρουσιάζουμε τις παρατηρήσεις και τις συστάσεις μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στις εθνικές κυβερνήσεις και στα εθνικά κοινοβούλια, καθώς και στο ευρύ κοινό.

Πρόλογος του Προέδρου

Αγαπητή αναγνώστρια, αγαπητέ αναγνώστη,

Το 2022, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, ενώ παλεύουν ακόμη με τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID‑19 και τη ραγδαία κλιματική αλλαγή, κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν ακόμη μία δυσκολία, τη σαρωτική κρίση στους τομείς της ενέργειας, της ασφάλειας και της μετανάστευσης, που προκλήθηκε από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Όλα αυτά τα γεγονότα έχουν σοβαρό αντίκτυπο στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οικονομία της και στις σχέσεις της σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, η ΕΕ παρέχει πρωτοφανούς κλίμακας χρηματοοικονομική βοήθεια. Την περίοδο 2021‑2027, η ΕΕ θα έχει τη δυνατότητα να δαπανήσει 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει έως και 0,8 τρισεκατομμύρια ευρώ για το μέσο ανάκαμψης «Next Generation European Union» (NGEU).

Ως εξωτερικοί ελεγκτές, αξιολογούμε αμερόληπτα τις πολιτικές και τα προγράμματα της ΕΕ, καθώς και την ποιότητα της χρηματοοικονομικής διαχείρισης των κονδυλίων της τόσο εντός όσο και πέραν των συνόρων της. Ελέγχουμε αν οι δαπάνες της είναι σύννομες και αν οι πολιτικές και τα προγράμματά της είναι αποδοτικά από οικονομική άποψη. Η στρατηγική μας για την περίοδο 2021‑2025 αποτελεί τον οδηγό τόσο των προσπαθειών μας για τον έλεγχο των οικονομικών της ΕΕ τα επόμενα χρόνια όσο και των αλλαγών που επιβάλλονται στο επίπεδο του οργανισμού μας για μια αποτελεσματική και αποδοτική χρήση των πόρων μας.

Στην παρούσα έκθεση δραστηριοτήτων γίνεται επισκόπηση των εργασιών και των δημοσιεύσεών μας το 2022, δεύτερο έτος εφαρμογής της νέας μας στρατηγικής. Επιπλέον, παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τη διοίκηση, το προσωπικό, την υποστήριξη του ελεγκτικού έργου και τα οικονομικά μας.

Το 2022, δημοσιεύσαμε όλες τις ετήσιες εκθέσεις μας εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών. Δημοσιεύσαμε επίσης 29 ειδικές εκθέσεις και επισκοπήσεις. Τέλος, εκδώσαμε 8 γνώμες που είχαν ως αντικείμενο, μεταξύ άλλων, τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, τη χρηματοδότηση του σχεδίου REPowerEU, τη θέσπιση διαφοροποιημένης στρατηγικής χρηματοδότησης ως γενικής μεθόδου δανεισμού, και τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα.

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο συνεχίζει να στέκεται αλληλέγγυο στο πλευρό της Ουκρανίας και να καταδικάζει απερίφραστα την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα. Η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να επιδεικνύει αλληλεγγύη και ενότητα. Θα καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, προκειμένου να εξακολουθήσουμε να ανταποκρινόμαστε στον ρόλο του ανεξάρτητου εξωτερικού ελεγκτή της ΕΕ.

Οι πολίτες της ΕΕ, τα θεσμικά ενδιαφερόμενα μέρη και οι εταίροι μας τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και στα κράτη μέλη μπορούν να βασίζονται σε μας για ανεξάρτητες και αντικειμενικές εκθέσεις σχετικά με καίρια ζητήματα για το μέλλον της ΕΕ, οι οποίες θα αναδεικνύουν τα θετικά στοιχεία, θα εφιστούν την προσοχή στα κακώς κείμενα και θα εισηγούνται αλλαγές.

Ελπίζουμε οι πληροφορίες που περιέχει η φετινή έκθεση δραστηριοτήτων να σας φανούν χρήσιμες.

Tony Murphy
Πρόεδρος

Σύντομη ματιά στο 2022

Τα πεπραγμένα μας

Η στρατηγική μας για την περίοδο 2021‑2025

Εδώ και χρόνια, χρησιμοποιούμε πολυετείς στρατηγικές, προκειμένου να κατευθύνουμε τις ελεγκτικές εργασίες μας, να προωθούμε οργανωτικές αλλαγές με σκοπό τη συνεχή βελτίωσή μας και να παραμένουμε στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων όσον αφορά τον έλεγχο του δημόσιου τομέα.

2022: εφαρμογή της
στρατηγικής – ικανοποιητική πρόοδος

Το τέλος του 2022 σήμανε την ολοκλήρωση του δεύτερου έτους εφαρμογής της στρατηγικής μας για την περίοδο 2021‑2025. Οι στρατηγικοί στόχοι μας για αυτή την πενταετία είναι η βελτίωση των ρυθμίσεων που αφορούν τη λογοδοσία, τη διαφάνεια και τον έλεγχο σε όλο το φάσμα των δράσεων της ΕΕ, η εστίαση των ελέγχων μας σε τομείς και θέματα στα οποία μπορούμε να προσφέρουμε τη μέγιστη προστιθέμενη αξία και η παροχή ισχυρής ελεγκτικής διασφάλισης σε ένα δύσκολο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Για την εφαρμογή της στρατηγικής μας, συμφωνήσαμε σε εκτελεστικά μέτρα για κάθε επιδίωξη και στόχο, κατανείμαμε αρμοδιότητες και ορίσαμε προθεσμίες. Συνεχίσαμε να σημειώνουμε ικανοποιητική πρόοδο όσον αφορά διάφορες δράσεις, ιδίως δε ως προς:

  • την επιλογή ελεγκτικών έργων που καλύπτουν δεόντως τους στρατηγικούς τομείς·
  • την έναρξη σειράς ελέγχων σχετικά με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), περιλαμβανομένης της πρώτης ελεγκτικής γνώμης μας όσον αφορά τις δαπάνες στο πλαίσιο του ΜΑΑ σύμφωνα με τη στρατηγική προσέγγιση του ελέγχου αναφορικά με την πρωτοβουλία «Next Generation EU» (NGEU)·
  • την αναβάθμιση του εσωτερικού μας πλαισίου διαχείρισης των γνώσεων·
  • την εκπόνηση στρατηγικών προσεγγίσεων του ελέγχου αναφορικά με την απάτη και το κράτος δικαίου·
  • τη διενέργεια ανάλυσης της παραγωγικότητας επιλεγμένων καθηκόντων με σκοπό τον εντοπισμό τομέων που επιδέχονται βελτίωση·
  • την κατάρτιση σχεδίου δράσης όσον αφορά τη συνεργασία μας με ομολόγους.

Ελέγχοντας τις επιδόσεις και την κανονικότητα των δράσεων της ΕΕ

Έλεγχοι επιδόσεων, χρηματοοικονομικοί έλεγχοι
και έλεγχοι συμμόρφωσης

Με την ολοκλήρωση των ελέγχων μας θέτουμε στη διάθεση των πολιτών και των υπευθύνων χάραξης πολιτικής της ΕΕ ανεξάρτητες και αντικειμενικές εκθέσεις σχετικά με ζητήματα καθοριστικά για το μέλλον της ΕΕ, στις οποίες αναδεικνύουμε τα θετικά στοιχεία, εφιστούμε την προσοχή στα κακώς κείμενα και εισηγούμαστε αλλαγές.

Οι έλεγχοι επιδόσεων που διενεργούμε αφορούν την οικονομία, την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ. Εστιάζουν σε θέματα που αντανακλούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ, όπως:

  • η κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον και οι φυσικοί πόροι,
  • η οικονομική ανταγωνιστικότητα της Ένωσης,
  • η ανθεκτικότητα σε απειλές για την ασφάλεια της Ένωσης και ο σεβασμός των ευρωπαϊκών αξιών της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου,
  • οι δημοσιονομικές πολιτικές και τα δημόσια οικονομικά της Ένωσης.

Σκοπός των ελέγχων αυτών είναι να βοηθούν την ΕΕ να επιτυγχάνει καλύτερα τους στόχους πολιτικής της.

Οι χρηματοοικονομικοί έλεγχοι και οι έλεγχοι συμμόρφωσης που διενεργούμε καλύπτουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ, τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τους προϋπολογισμούς των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Παρέχουμε δήλωση διασφάλισης σχετικά με την αξιοπιστία των ετήσιων λογαριασμών, καθώς και με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πράξεων στις οποίες αυτοί βασίζονται.

Μπορούμε επίσης να διενεργούμε επιλεγμένους ελέγχους συμμόρφωσης, προκειμένου να εξετάζουμε την κατάσταση της λογιστικής και της χρηματοοικονομικής διαχείρισης του προϋπολογισμού της ΕΕ, ή προκειμένου να αξιολογούμε κατά πόσον τα συστήματα διαχείρισης και δικλίδων που εφαρμόζονται για την είσπραξη και τη διάθεση των πόρων της ΕΕ συμμορφώνονται με τους ισχύοντες ενωσιακούς και εθνικούς κανόνες.

Τέλος, είμαστε ο εξωτερικός ελεγκτής μεγάλου αριθμού εκτελεστικών και αποκεντρωμένων οργανισμών και κοινών επιχειρήσεων της ΕΕ, καθώς και των Ευρωπαϊκών Σχολείων.

Διενεργούμε τους ελέγχους μας σύμφωνα με τα διεθνώς αποδεκτά λογιστικά πρότυπα για τον δημόσιο τομέα.

Πρόγραμμα εργασίας

Το πρόγραμμα εργασίας 2023+
του ΕΕΣ

Στο πρόγραμμα εργασίας 2023+, που δημοσιεύσαμε τον Νοέμβριο του 2022, παρουσιάζουμε τις ελεγκτικές μας προτεραιότητες για τα προσεχή χρόνια και παραθέτουμε λεπτομέρειες για τις 82 ειδικές εκθέσεις και επισκοπήσεις που σκοπεύουμε να δημοσιεύσουμε από το 2023 και εξής. Το πρόγραμμα είναι σε μεγάλο βαθμό ευθυγραμμισμένο με τους τομείς προτεραιότητας που καθορίζονται στη στρατηγική μας για την περίοδο 2021‑2025.

Στο πλαίσιο του τομέα «Κλιματική αλλαγή, περιβάλλον και φυσικοί πόροι», σχεδιάζουμε να διενεργήσουμε 21 ελέγχους που καλύπτουν ευρεία θεματολογία, στην οποία περιλαμβάνονται η ενεργειακή ασφάλεια, η ρύπανση, οι σχετικές με το κλίμα δράσεις και η βιώσιμη παραγωγή τροφίμων.

Στο πλαίσιο του τομέα «Ανθεκτικότητα σε απειλές για την ασφάλεια της Ένωσης και σεβασμός των ευρωπαϊκών αξιών της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου», προβλέπουμε 14 ελεγκτικά έργα, όπως αυτά για την ισότητα για τα άτομα με αναπηρία, για το κράτος δικαίου, για τη στρατιωτική κινητικότητα και για την παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες.

Στο πλαίσιο του τομέα «Οικονομική ανταγωνιστικότητα της Ένωσης», σχεδιάζουμε να δημοσιεύσουμε 12 εκθέσεις που θα καλύπτουν, μεταξύ άλλων, την ψηφιοποίηση των σχολείων, το υδρογόνο στις μεταφορές και την τεχνητή νοημοσύνη.

Στο πλαίσιο του τομέα «Δημοσιονομικές πολιτικές και δημόσια οικονομικά της Ένωσης», προβλέπουμε επτά ελεγκτικά έργα, παραδείγματος χάριν σχετικά με την τραπεζική εποπτεία από την ΕΕ, τις άμεσες ξένες επενδύσεις και την ανάκτηση κεφαλαίων της ΕΕ.

Υψηλή θέση στην ατζέντα μας κατέχει και το μέσο ανάκαμψης, η πρωτοβουλία Next Generation EU (NGEU), που προβλέπει τη διάθεση έως και 0,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε σύντομο διάστημα. Σχεδιάζουμε να δημοσιεύσουμε 12 εκθέσεις ελέγχου σχετικά με την πρωτοβουλία NGEU, κυρίως δε τον Mηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Για την κατάρτιση του προγράμματος των ελεγκτικών εργασιών μας ενεργούμε ανεξάρτητα, αλλά όχι αποκομμένοι από τους εταίρους μας. Ερχόμαστε σε επαφή με τα θεσμικά ενδιαφερόμενα μέρη, ιδίως δε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ενόψει της κατάρτισης του προγράμματος εργασίας 2023+, οι επιτροπές του Κοινοβουλίου υπέβαλαν 131 προτάσεις ελέγχου. Σχεδόν τα δύο τρίτα αυτών των προτάσεων λαμβάνονται πλήρως ή εν μέρει υπόψη σε τρέχουσες ή μελλοντικές ελεγκτικές εργασίες, ενώ ορισμένες καλύφθηκαν ήδη από πρόσφατες εκθέσεις μας. Ακόμη, οκτώ πρόσθετες ιδέες για ελέγχους μάς υποβλήθηκαν από εννέα μόνιμες αντιπροσωπείες κρατών μελών. Οι εταίροι μας δεν περιορίζονται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Το 2022, έξι εθνικά κοινοβούλια μάς υπέβαλαν 29 προτάσεις ελέγχου που σχετίζονται με τρέχουσες προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της.

Επιτόπιες ελεγκτικές εργασίες

Το μεγαλύτερο μέρος των ελεγκτικών εργασιών μας εκτελείται στην έδρα μας, στο Λουξεμβούργο. Παράλληλα, οι ελεγκτές και οι ελέγκτριές μας πραγματοποιούν μεγάλο αριθμό επισκέψεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή – τον κύριο ελεγχόμενό μας – και στα άλλα θεσμικά όργανα, καθώς και στους οργανισμούς και λοιπά όργανα της ΕΕ, στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές των κρατών μελών, στις αντιπροσωπείες της ΕΕ σε τρίτες χώρες και, τέλος, σε διεθνείς οργανισμούς που διαχειρίζονται κεφάλαια της ΕΕ.

Πραγματοποιούμε επίσης επιτόπιες επισκέψεις σε αποδέκτες ενωσιακών πόρων, τόσο εντός της ΕΕ όσο και πέραν των συνόρων της. Με τη διαδικασία αυτή, ακολουθούμε τη διαδρομή του ελέγχου και συγκεντρώνουμε άμεσα αποδεικτικά στοιχεία τόσο από όσους συμμετέχουν στη διαχείριση των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ και στην είσπραξη ή στην καταβολή των κεφαλαίων της, όσο και από τους δικαιούχους. Το 2022, μετά τη χαλάρωση των επιβληθέντων λόγω της COVID‑19 περιορισμών, αυξήσαμε σημαντικά τους επιτόπιους ελέγχους αλλά συνεχίσαμε να διενεργούμε ορισμένους διαδικτυακά. Επιδίωξή μας για το μέλλον είναι η αξιοποίηση της εμπειρίας των ετών της πανδημίας και η ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας και της αποδοτικότητας των επιτόπιων επισκέψεών μας, μέσω του συνδυασμού τους με διαδικτυακές εργασίες.

Επιτόπιοι έλεγχοι

Κατά κανόνα, τα κλιμάκια ελέγχου αποτελούνται από δύο ή τρεις ελεγκτές/ελέγκτριες και η διάρκεια των επισκέψεων ελέγχου κυμαίνεται από λίγες ημέρες έως δύο εβδομάδες. Τον συντονισμό των επιτόπιων ελέγχων μας εντός ΕΕ αναλαμβάνουν συνήθως τα ανώτατα όργανα ελέγχου (ΑΟΕ) των οικείων κρατών μελών.

Το 2022, διενεργήσαμε περισσότερες επιτόπιες επισκέψεις συγκριτικά με την προηγούμενη διετία, κατά τη διάρκεια της οποίας ίσχυαν ταξιδιωτικοί και υγειονομικοί περιορισμοί λόγω της πανδημίας COVID‑19. Οι ελεγκτές και οι ελέγκτριές μας αφιέρωσαν συνολικά 2 039 ημέρες σε επιτόπιους ελέγχους στα κράτη μέλη και σε τρίτες χώρες, έναντι 857, 1 190 και 3 605 ημερών το 2021, το 2020 και το 2019 αντίστοιχα. Επιπλέον, πέρασαν 945 ημέρες στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς και στους αποκεντρωμένους οργανισμούς και στα λοιπά όργανα σε ολόκληρη την ΕΕ, στις κοινές επιχειρήσεις, σε διεθνείς οργανισμούς, όπως τα Ηνωμένα Έθνη ή ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), καθώς και σε ιδιωτικές ελεγκτικές εταιρείες. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για το 2021, το 2020 και το 2019 ήταν 299, 627 και 2 504 ημέρες.

Παράλληλα, καταφύγαμε περισσότερο στους εξ αποστάσεως ελέγχους και στη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων ηλεκτρονικά. Για τις συνεννοήσεις με τους ελεγχόμενους, χρησιμοποιήσαμε εργαλεία βιντεοδιάσκεψης και άλλες δυνατότητες που παρέχει η τεχνολογία των πληροφοριών, όπως η ασφαλής ανταλλαγή δεδομένων και εγγράφων.

Οι εκθέσεις μας

Οι εκθέσεις ελέγχου, οι επισκοπήσεις και οι γνώμες αποτελούν καθοριστικής σημασίας κρίκο στην αλυσίδα λογοδοσίας στην ΕΕ. Διευκολύνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στην παρακολούθηση και στον έλεγχο της επίτευξης των στόχων πολιτικής της ΕΕ, καθώς και στην απόδοση ευθυνών σε όσους βαρύνονται με την ευθύνη διαχείρισης του προϋπολογισμού της, ιδίως στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής.

Ειδικές εκθέσεις και επισκοπήσεις

Το 2022, δημοσιεύσαμε 29 ειδικές εκθέσεις και επισκοπήσεις που αναφέρονταν σε πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στους διάφορους τομείς δαπανών και πολιτικής. Τέτοιες προκλήσεις είναι ενδεικτικά η δράση για το κλίμα, η ενεργειακή απόδοση, τα δίκτυα 5G, η κυβερνοασφάλεια, η απάτη στο πλαίσιο της ΚΓΠ και το κράτος δικαίου. Τρεις εκθέσεις σχετίζονταν με την COVID‑19 και αφορούσαν συγκεκριμένα την ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ στη διάρκεια της πανδημίας, την ανθεκτικότητα των θεσμικών οργάνων και την προμήθεια εμβολίων. Επίσης, ολοκληρώσαμε την πρώτη μας ειδική έκθεση σχετικά με την πρωτοβουλία ανάκαμψης «Next Generation EU», η οποία είχε ως αντικείμενο την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από την Επιτροπή.

Στις ειδικές εκθέσεις μας εξετάζουμε κατά πόσον έχουν επιτευχθεί οι στόχοι των επιλεγμένων πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ, αν τα αποτελέσματα έχουν εξασφαλιστεί κατά τρόπο αποτελεσματικό και αποδοτικό, καθώς και αν η δράση της ΕΕ έχει προστιθέμενη αξία, δηλαδή αν εξασφάλισε περισσότερα από όσα θα απέφεραν δράσεις που θα είχαν πραγματοποιηθεί αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο. Στις εκθέσεις αυτές, διατυπώνουμε επίσης συστάσεις, εισηγούμενοι τρόπους για την εξοικονόμηση πόρων, τη βελτίωση των μεθόδων εργασίας, την αποφυγή της κατασπατάλησης κεφαλαίων ή για την αποτελεσματικότερη επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων πολιτικής.

Με τις επισκοπήσεις επιχειρούμε να καθορίσουμε και να αναλύσουμε συγκεκριμένα πλαίσια, συχνά από οριζόντια προοπτική και βάσει προηγούμενων ελεγκτικών εργασιών ή άλλων δημοσίως διαθέσιμων πληροφοριών. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να παρουσιάσουμε αναλύσεις τομέων ή ζητημάτων που δεν έχουμε ακόμη ελέγξει, ή προκειμένου να συνθέσουμε την πραγματικότητα συγκεκριμένων θεμάτων ή προβλημάτων. Σε αντίθεση με τους ελέγχους, οι επισκοπήσεις δεν πραγματεύονται ζητήματα αξιολόγησης, ούτε παρέχουν διασφάλιση.

Στις σελίδες που ακολουθούν παραθέτουμε διαφωτιστικά στοιχεία σχετικά με το έργο μας, καθώς και παραδείγματα ειδικών εκθέσεων που δημοσιεύσαμε το 2022 και οι οποίες αναφέρονται σε διάφορους τομείς πολιτικής.

Βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων

Ειδική έκθεση 19/2022: Προμήθεια εμβολίων κατά της COVID‑19 – Μετά τις αρχικές προκλήσεις, η ΕΕ εξασφάλισε επαρκείς δόσεις, ωστόσο η διαδικασία δεν έχει αξιολογηθεί διεξοδικά

Ήδη από τα αρχικά στάδια της πανδημίας, η ΕΕ χαρακτήρισε τα εμβόλια ως προτεραιότητα για την αντιμετώπιση της νόσου COVID‑19 και εστίασε στην ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου ως λύση για την έξοδο από την υγειονομική κρίση. Έλαβε μάλιστα μέτρα για να συμβάλει στη συμπίεση του χρονοδιαγράμματος ανάπτυξης των εμβολίων από 10‑15 έτη σε 12‑24 μήνες. Ως τον Νοέμβριο του 2021, η Επιτροπή είχε υπογράψει συμβάσεις αξίας 71 δισεκατομμυρίων ευρώ εξ ονόματος των κρατών μελών για την αγορά έως και 4,6 δισεκατομμυρίων δόσεων εμβολίων. Πρόκειται ως επί το πλείστον για συμφωνίες προαγοράς, με τις οποίες η Επιτροπή αναλαμβάνει, από κοινού με τον παρασκευαστή, τον κίνδυνο ανάπτυξης ενός εμβολίου, και στηρίζει την προετοιμασία ικανότητας παραγωγής στην απαιτούμενη κλίμακα, πραγματοποιώντας προκαταβολικές πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Παρά το γεγονός ότι, το πρώτο εξάμηνο του 2021, η ΕΕ αντιμετώπισε ορισμένες ελλείψεις στον εφοδιασμό, έως το τέλος του έτους, στα κράτη μέλη της είχαν παραδοθεί σχεδόν 952 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων και είχε εμβολιαστεί πλήρως το 80 % του ενήλικου πληθυσμού της.

Αξιολογήσαμε κατά πόσον, έως το τέλος του 2021, η προμήθεια εμβολίων κατά της COVID‑19 από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη έγινε κατά τρόπο αποτελεσματικό.

Διαπιστώσαμε ότι η ΕΕ δημιούργησε ένα ειδικά προσαρμοσμένο, κεντρικό σύστημα για την προμήθεια εμβολίων, μέσω του οποίου κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα αρχικό χαρτοφυλάκιο υποψήφιων εμβολίων από διαφορετικές εταιρείες, βασιζόμενων σε διάφορες τεχνολογίες· ωστόσο, δρομολόγησε τη διαδικασία σύναψης συμβάσεων αργότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι διαπραγματεύσεις έγιναν βάσει διαδικασίας σύναψης συμβάσεων που προβλέπεται στον δημοσιονομικό κανονισμό της ΕΕ. Στο επίκεντρο της διαδικασίας βρίσκονταν οι προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις που έλαβαν χώρα πριν από την αποστολή πρόσκλησης υποβολής προσφορών. Δεν λάβαμε πληροφορίες σχετικά με τις προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για τη μεγαλύτερη σύμβαση της ΕΕ, τις οποίες διενήργησε απευθείας η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι όροι των συμβάσεων εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου: εκείνες που υπεγράφησαν το 2021 περιλαμβάνουν αυστηρότερες προβλέψεις σε σχέση με εκείνες του 2020 για καίρια ζητήματα, όπως τα χρονοδιαγράμματα παράδοσης και ο τόπος παραγωγής των εμβολίων. Ωστόσο, η Επιτροπή είχε περιορισμένες δυνατότητες μόχλευσης για την υπέρβαση των προκλήσεων σε σχέση με τον εφοδιασμό. Όταν, το πρώτο εξάμηνο του 2021, η ΕΕ βρέθηκε αντιμέτωπη με σοβαρές ελλείψεις εφοδιασμού, κατέστη σαφές ότι οι περισσότερες συμβάσεις δεν περιείχαν ειδικές διατάξεις για την αντιμετώπιση διαταραχών στον εφοδιασμό. Επιπλέον, διαπιστώσαμε ότι η Επιτροπή δεν είχε ακόμη υποβάλει σε ενδελεχή έλεγχο ή συγκριτική ανάλυση τη διαδικασία που εφάρμοσε για τη σύναψη των συμβάσεων, προκειμένου να αντλήσει τα διδάγματα που χρειάζεται για να επιφέρει βελτιώσεις στο μέλλον.

Συστήσαμε στην Επιτροπή να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών σε συνθήκες πανδημίας ή/και να αντλήσει διδάγματα προς αξιοποίηση από μελλοντικές διαπραγματευτικές ομάδες· να διενεργήσει εκτίμηση κινδύνου σε σχέση με την προσέγγιση που εφαρμόζει η ΕΕ για τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων προμηθειών και να προτείνει κατάλληλα μέτρα· και να υποβάλει σε τεστ αντοχής όλες τις συνιστώσες του επικαιροποιημένου πλαισίου της για τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων σε συνθήκες πανδημίας, συμπεριλαμβανομένης της συγκέντρωσης στοιχείων και πληροφοριών, προκειμένου να εντοπίσει τυχόν αδυναμίες και τομείς όπου υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, και να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα.

Επενδύσεις υπέρ της συνοχής, της ανάπτυξης και της κοινωνικής ένταξης

Ειδική έκθεση 03/2022: Τεχνολογία 5G στην ΕΕ – καθυστερήσεις στην ανάπτυξη των δικτύων και ανεπίλυτα ζητήματα ασφάλειας

Η «πέμπτη γενιά» τηλεπικοινωνιακών συστημάτων, γνωστή ως «5G», αποτελεί το νέο παγκόσμιο πρότυπο στις ασύρματες επικοινωνίες και προσφέρει πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα δεδομένων και πολύ υψηλότερες ταχύτητες μετάδοσης. Οι υπηρεσίες 5G είναι καίριας σημασίας για ευρύ φάσμα καινοτόμων εφαρμογών που έχουν τη δυνατότητα να μετασχηματίσουν πολλούς τομείς των οικονομιών μας και να βελτιώσουν την καθημερινότητα των πολιτών. Επομένως, το 5G είναι στρατηγικής σημασίας για την ενιαία αγορά στο σύνολό της. Στο σχέδιο δράσης της για το 5G του 2016, η Επιτροπή έθεσε επί τάπητος τον στόχο να έχει εξασφαλιστεί έως το 2025 αδιάλειπτη κάλυψη με 5G τόσο των αστικών περιοχών όσο και των μείζονων διαδρομών μεταφορών. Τον Μάρτιο του 2021, διεύρυνε τον στόχο αυτό επεκτείνοντας την κάλυψη με 5G σε όλες τις κατοικημένες περιοχές έως το 2030. Το 5G έχει μεν τη δυνατότητα να δημιουργήσει πολλές ευκαιρίες ανάπτυξης, ενέχει ωστόσο ορισμένους κινδύνους. Λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα των απειλών που συνεπάγεται η ανάπτυξη του 5G, τυχόν σημαντικά τρωτά σημεία ή περιστατικά κυβερνοασφάλειας που εκδηλώνονται σε ένα κράτος μέλος ενδέχεται να επηρεάσουν την ΕΕ στο σύνολό της. Το συνολικό κόστος της ανάπτυξης των δικτύων 5G σε ολόκληρη την ΕΕ θα μπορούσε να ανέλθει σε 400 δισεκατομμύρια ευρώ. Την περίοδο 2014‑2020, η χρηματοδότηση από την ΕΕ σχετικών με το 5G έργων υπερέβη τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Αξιολογήσαμε κατά πόσον η Επιτροπή υποστήριξε αποτελεσματικά τα κράτη μέλη στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά την ανάπτυξη των οικείων δικτύων 5G και στη συντονισμένη αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με την ασφάλεια του 5G.

Διαπιστώσαμε καθυστερήσεις στην ανάπτυξη των δικτύων 5G στα κράτη μέλη. Έως τα τέλη του 2020, 23 κράτη μέλη είχαν δρομολογήσει εμπορικές υπηρεσίες 5G και επιτύχει τον ενδιάμεσο στόχο για πρόσβαση στην τεχνολογία 5G σε μία τουλάχιστον μεγάλη πόλη. Ωστόσο, οι στόχοι της Επιτροπής για το 2025 και το 2030 δεν αναφέρονται στις εθνικές στρατηγικές για το 5G ή στα εθνικά σχέδια ευρυζωνικότητας όλων των κρατών μελών. Ο βαθμός στον οποίο τα κράτη μέλη παρουσιάζουν υστέρηση στην υλοποίηση του 5G είναι τέτοιος ώστε να θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη των στόχων της ΕΕ. Η Επιτροπή έχει στηρίξει τα κράτη μέλη στην υλοποίηση του σχεδίου δράσης για το 5G που κατάρτισε το 2016, μέσω πρωτοβουλιών δεσμευτικής και μη νομικής ισχύος, παρέχοντάς τους καθοδήγηση και χρηματοδοτώντας την έρευνα σχετικά με το 5G. Εντούτοις, δεν έχει προσδιορίσει με σαφήνεια την προσδοκώμενη ποιότητα των υπηρεσιών 5G. Διαπιστώσαμε επίσης ότι η εργαλειοθήκη της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια των δικτύων 5G προβλέπει μια πιθανή κοινή δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση των απειλών που αφορούν την ασφάλεια των δικτύων 5G. Ωστόσο, δεδομένου ότι κανένα από τα μέτρα που υπέβαλε η Επιτροπή δεν είναι νομικά δεσμευτικό, αυτή δεν διαθέτει την εξουσία να τα επιβάλλει. Ως εκ τούτου, παραμένει υπαρκτός ο κίνδυνος η εργαλειοθήκη αυτή καθαυτή να μην εγγυάται τη συντονισμένη αντιμετώπιση από τα κράτη μέλη των ζητημάτων ασφάλειας των δικτύων.

Συστήσαμε στην Επιτροπή να προωθήσει την ομοιόμορφη και έγκαιρη ανάπτυξη δικτύων 5G εντός της ΕΕ· να προαγάγει μια εναρμονισμένη προσέγγιση των κρατών μελών όσον αφορά την ασφάλεια του 5G· και να παρακολουθήσει τις προσεγγίσεις των κρατών μελών όσον αφορά την ασφάλεια του 5G και να αξιολογήσει τον αντίκτυπο των μεταξύ τους αποκλίσεων στην αποτελεσματική λειτουργία της ενιαίας αγοράς.

Εξωτερικές δράσεις, ασφάλεια και δικαιοσύνη

Ειδική έκθεση 01/2022: Ενωσιακή στήριξη για το κράτος δικαίου στα Δυτικά Βαλκάνια – παρά τις προσπάθειες, εξακολουθούν να υπάρχουν θεμελιώδη προβλήματα

Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει ορίσει το κράτος δικαίου ως μια πολυδιάστατη έννοια, στο πλαίσιο της οποίας, μεταξύ άλλων, όλες οι δημόσιες πράξεις εμπίπτουν στους περιορισμούς που θέτει το δίκαιο, σύμφωνα με τις αξίες της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και υπό τον έλεγχο ανεξάρτητων και αμερόληπτων δικαστηρίων. Η ΕΕ έχει υιοθετήσει αυτόν τον ορισμό και έχει κατοχυρώσει το κράτος δικαίου στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) ως μία από τις κοινές αξίες των κρατών μελών της. Αποτελεί δε κατευθυντήρια αρχή της εξωτερικής πολιτικής της, καθώς και ουσιαστική και αναγκαία προϋπόθεση για την προσχώρηση στην ΕΕ. Οι έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων είναι υποψήφιες (Αλβανία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία) ή δυνάμει υποψήφιες (Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο1) για ένταξη στην ΕΕ και λαμβάνουν χρηματοδότηση από διάφορες πηγές, με την ΕΕ να είναι ο μεγαλύτερος δωρητής προς την περιοχή. Η ενωσιακή χρηματοδοτική βοήθεια διοχετεύεται στις χώρες αυτές κυρίως μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (επρόκειτο για τον ΜΠΒ ΙΙ κατά τον χρόνο του ελέγχου). Το κράτος δικαίου αποτελούσε έναν από τους εννέα τομείς προτεραιότητας του ΜΠΒ ΙΙ και υποστηριζόταν από ειδικό κονδύλιο του προϋπολογισμού, ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2014‑2020.

Αξιολογήσαμε κατά πόσον υπήρξε αποτελεσματική η ενωσιακή στήριξη για το κράτος δικαίου στα Δυτικά Βαλκάνια κατά την περίοδο 2014‑2020.

Διαπιστώσαμε ότι, ενώ η δράση της ΕΕ έχει συμβάλει σε μεταρρυθμίσεις σε τομείς τεχνικού και επιχειρησιακού χαρακτήρα, όπως η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και η ανάπτυξη της σχετικής νομοθεσίας, είχε μικρό συνολικό αντίκτυπο στις θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις του κράτους δικαίου στην περιοχή. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανεπαρκή εγχώρια πολιτική βούληση για προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων. Διαπιστώσαμε επίσης ότι η στήριξη που παρέχει η ΕΕ εντός των χωρών για δράσεις της κοινωνίας των πολιτών που αφορούν το κράτος δικαίου είναι ανεπαρκής και δεν παρακολουθείται επαρκώς ο αντίκτυπός της. Και στις έξι χώρες, η ελευθερία έκφρασης είναι ο τομέας στον οποίο έχει σημειωθεί η μικρότερη πρόοδος. Σε ορισμένες από αυτές η δημόσια στήριξη για τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την προσχώρηση μειώνεται. Επίσης, διαπιστώσαμε ότι ο ΜΠΒ ΙΙ δεν προβλέπει αυστηρές ρήτρες αιρεσιμότητας που θα συνέδεαν άμεσα την καθυστέρηση στην εκτέλεση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα του κράτους δικαίου με τον περιορισμό της χρηματοδότησης σε άλλους τομείς.

Συστήσαμε στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να ενισχύσουν τον μηχανισμό για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα του κράτους δικαίου στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης· να εντατικοποιήσουν την παροχή στήριξης στην κοινωνία των πολιτών που συμμετέχει σε μεταρρυθμίσεις στον τομέα του κράτους δικαίου και στην προώθηση της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης· να προωθήσουν περαιτέρω τη χρήση της αιρεσιμότητας στο πλαίσιο του ΜΠΒ ΙΙΙ· και να ενισχύσουν την υποβολή εκθέσεων και την παρακολούθηση των έργων.

1 Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με την επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και συνάδει με το ψήφισμα 1244 (1999) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την κατάσταση στο Κόσοβο (UNSCR 1244/1999) και τη συμβουλευτική γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου, της 22ας Ιουλίου 2010, σχετικά με το κατά πόσον είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου.

Ρύθμιση των αγορών και ανταγωνιστική οικονομία

Ειδική έκθεση 21/2022: Η αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από την Επιτροπή – συνολικά επαρκής, ωστόσο υπάρχουν ακόμη κίνδυνοι κατά την υλοποίηση

Τον Ιούλιο του 2020, ως απόκριση στην πανδημία COVID‑19, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε για τη σύσταση ταμείου ανάκαμψης ύψους άνω των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, του Next Generation EU. Κεντρικό στοιχείο του εν λόγω ταμείου είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), με χρηματοδότηση που ανέρχεται συνολικά σε 723,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Σκοπός του ΜΑΑ είναι να μετριαστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας και να καταστούν οι οικονομίες και οι κοινωνίες της ΕΕ βιωσιμότερες και ανθεκτικότερες για το μέλλον, εστιάζοντας ιδιαιτέρως στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Τα κράτη μέλη, προκειμένου να επωφεληθούν από τη στήριξη στο πλαίσιο του ΜΑΑ, υπέβαλαν στην Επιτροπή τα προσχέδια των οικείων εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ). Η Επιτροπή είναι αρμόδια να αξιολογεί τα ΣΑΑ βάσει των κριτηρίων που ορίζονται στον κανονισμό για τον ΜΑΑ και να παρέχει τη σχετική καθοδήγηση και υποστήριξη στα κράτη μέλη.

Αξιολογήσαμε την επάρκεια της αξιολόγησης στην οποία υπέβαλε η Επιτροπή τα ΣΑΑ και την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης της διαδικασίας αξιολόγησης και της καθοδήγησης προς τα κράτη μέλη.

Διαπιστώσαμε ότι η αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από την Επιτροπή ήταν συνολικά επαρκής, δεδομένων της πολυπλοκότητας της διαδικασίας και των χρονικών περιορισμών. Ωστόσο, εντοπίσαμε ορισμένες αδυναμίες, κινδύνους και τομείς που χρήζουν προσοχής στο μέλλον, όπως: προφίλ πληρωμών που ήταν αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων, ορόσημα και τιμές-στόχος που στερούνταν σαφήνειας, καθώς και συστήματα παρακολούθησης και δικλίδων που δεν είχαν ακόμη τεθεί σε πλήρη εφαρμογή κατά τον χρόνο της αξιολόγησης.

Συστήσαμε στην Επιτροπή να βελτιώσει τις διαδικασίες αξιολόγησης και την τεκμηρίωση· να προωθήσει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών· να μεταπαρακολουθήσει τη συμβολή των υλοποιούμενων μέτρων στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις· να βελτιώσει τη διαφάνεια και την παρακολούθηση της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»· να εξασφαλίσει σαφείς μηχανισμούς επαλήθευσης των ορόσημων και των τιμών-στόχου και τον κατάλληλο ορισμό τους· και να επαληθεύσει τη συμμόρφωση με τα συγκεκριμένα ορόσημα που αφορούν την παρακολούθηση και τις δικλίδες και να ενθαρρύνει τη χρήση του εργαλείου εξόρυξης δεδομένων και βαθμολόγησης κινδύνου της Επιτροπής.

Χρηματοδότηση και διοίκηση της Ένωσης

Ειδική έκθεση 11/2022: Προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ – η καταχώριση σε “μαύρη λίστα” χρήζει καλύτερης εφαρμογής

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη είναι από κοινού υπεύθυνα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης από τη σκοπιά των ενωσιακών κονδυλίων. Η καταχώριση σε «μαύρη λίστα» (αλλιώς αποκλεισμός) αποτελεί βασικό εργαλείο στη διάθεση των διεθνών φορέων και των εθνικών αρχών για την προστασία των δημόσιων οικονομικών τους και αποσκοπεί στην αποφυγή σύναψης συμφωνιών χρηματοδότησης με μη αξιόπιστους αντισυμβαλλόμενους, όπως εκείνοι που εμπλέκονται σε απάτη, δωροδοκία, ξέπλυμα χρήματος, που έχουν διαπράξει επαγγελματικό παράπτωμα ή δεν έχουν καταβάλει φόρους. Το 2020, η ΕΕ κατέβαλε στο πλαίσιο συμφωνιών χρηματοδότησης περί τα 150 δισεκατομμύρια ευρώ. Από το 2016, η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία του συστήματος έγκαιρου εντοπισμού και αποκλεισμού (Early Detection and Exclusion System, EDES), το οποίο εφαρμόζεται στο ένα τέταρτο των δαπανών της ΕΕ (39 δισεκατομμύρια ευρώ) που αυτή διαχειρίζεται είτε άμεσα είτε έμμεσα. Όσον αφορά τα υπόλοιπα τρία τέταρτα των δαπανών της (111 δισεκατομμύρια ευρώ), στη διαχείριση των οποίων συμμετέχουν οι εθνικές αρχές, τα κράτη μέλη υπέχουν μεν υποχρεώσεις όσον αφορά τον αποκλεισμό, δεν είναι όμως υποχρεωμένα να δημιουργούν δικά τους συστήματα αποκλεισμού ή βάσεις δεδομένων.

Αξιολογήσαμε κατά πόσον ο αποκλεισμός χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για την προστασία των ενωσιακών κονδυλίων από μη αξιόπιστους αντισυμβαλλόμενους.

Διαπιστώσαμε ότι ο αποκλεισμός δεν χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για την προστασία των ενωσιακών κονδυλίων από μη αξιόπιστους αντισυμβαλλόμενους. Μολονότι το EDES καλύπτει ευρύ φάσμα περιπτώσεων αποκλεισμού και διαθέτει άρτιες διαδικασίες λήψης αποφάσεων, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν καταχωρίσει σε αυτό μικρό αριθμό αποκλεισμών, λόγω αδυναμιών στις ρυθμίσεις για τον εντοπισμό αντισυμβαλλομένων που εμπίπτουν σε περίπτωση αποκλεισμού. Στην επιμερισμένη διαχείριση, στο πλαίσιο της οποίας το EDES δεν εφαρμόζεται, οι αποκλίσεις στις προσεγγίσεις των κρατών μελών υπονομεύουν τη συνολική αποτελεσματικότητα του αποκλεισμού για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Συστήσαμε στην Επιτροπή να διευρύνει περαιτέρω το πεδίο εφαρμογής του αποκλεισμού· να ενισχύσει την υλοποίηση του EDES· να βελτιώσει την παρακολούθηση του EDES στο πλαίσιο της έμμεσης διαχείρισης· να επεκτείνει την εφαρμογή του EDES στην επιμερισμένη διαχείριση· και να βελτιώσει τη χρήση των δεδομένων και των ψηφιακών εργαλείων για τους σκοπούς του αποκλεισμού.

Ετήσιες και ειδικές ετήσιες εκθέσεις

Οι ετήσιες εκθέσεις παρουσιάζουν κυρίως τα αποτελέσματα που προκύπτουν στο πλαίσιο της δήλωσης διασφάλισης που αφορά τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τον προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Καλύπτουν επίσης ζητήματα που άπτονται των επιδόσεων, της διαχείρισης του προϋπολογισμού και της χρηματοοικονομικής διαχείρισης.

Οι ειδικές ετήσιες εκθέσεις παρουσιάζουν τις ετήσιες ελεγκτικές εργασίες μας επί των οργανισμών και των λοιπών οργάνων της Ένωσης, των κοινών επιχειρήσεων, καθώς και των Ευρωπαϊκών Σχολείων.

Δημοσιεύουμε επίσης έκθεση σχετικά με τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από την άσκηση των καθηκόντων του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRB).

Ετήσια έκθεση σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2021

Κάθε χρόνο διενεργούμε έλεγχο των εσόδων και των δαπανών της ΕΕ, εξετάζοντας κατά πόσον οι ετήσιοι λογαριασμοί είναι αξιόπιστοι, καθώς και κατά πόσον οι πράξεις εσόδων και δαπανών, στις οποίες στηρίζονται οι λογαριασμοί, συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες που ισχύουν τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών.

Επιπλέον, αξιολογούμε συγκεκριμένα κάθε μείζονα τομέα του προϋπολογισμού της ΕΕ, βάσει των τομέων και υποτομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αναλύουμε επίσης τους λόγους και τους τομείς εμφάνισης των σφαλμάτων, διατυπώνουμε συστάσεις για βελτίωση και εξετάζουμε αν και με ποιον τρόπο υλοποιήθηκαν προηγούμενες συστάσεις μας.

Οι εκτενείς αυτές εργασίες αποτελούν τη βάση για τη δήλωση διασφάλισης, την οποία υποχρεούμαστε να παρέχουμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σύμφωνα με την εντολή που μας αναθέτει η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προϋπολογισμός της ΕΕ: γνώμη χωρίς επιφύλαξη
σχετικά με τους λογαριασμούς και τα έσοδα

Για το οικονομικό έτος 2021, διατυπώσαμε «γνώμη χωρίς επιφύλαξη» σχετικά με τους λογαριασμούς και τα έσοδα της ΕΕ.

Προϋπολογισμός της ΕΕ: αρνητική γνώμη
σχετικά με τις δαπάνες

Το 2021, οι δαπάνες της ΕΕ ανήλθαν σε 181,5 δισεκατομμύρια ευρώ και αντιστοιχούσαν στο 1,3 % του συνδυασμένου ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ των 27.

Για το οικονομικό έτος 2021, διατυπώσαμε «αρνητική γνώμη» σχετικά με τις δαπάνες της ΕΕ.

Εκτιμώμενο σφάλμα 3,0 %
(δαπάνες του 2021 από τον προϋπολογισμό)

Για το οικονομικό έτος 2021, το κατά την εκτίμησή μας επίπεδο σφάλματος στις δαπάνες από τον προϋπολογισμό κυμαινόταν μεταξύ 2,2 % και 3,8 %. Η μέση τιμή αυτού του εύρους τιμών, γνωστή ως «πιθανότερο ποσοστό σφάλματος», αυξήθηκε σε σχέση με το προηγούμενο έτος από 2,7 % σε 3,0 %.

Σημ.: Για την εκτίμηση του επιπέδου σφάλματος εφαρμόζουμε τυποποιημένες στατιστικές τεχνικές. Εκτιμούμε, με βαθμό εμπιστοσύνης 95 %, ότι, για τον σχετικό πληθυσμό, το επίπεδο σφάλματος κυμαίνεται μεταξύ του κατώτατου και του ανώτατου ορίου σφάλματος.

Άνω του 50 % του πληθυσμού ελέγχου
για τον προϋπολογισμό της ΕΕ
περιείχε και πάλι ουσιώδες σφάλμα

Το οικονομικό έτος 2021, οι υψηλού κινδύνου δαπάνες αντιπροσώπευαν το 63,2 % του πληθυσμού ελέγχου, έναντι 59 % το προηγούμενο έτος. Το εκτιμώμενο επίπεδο σφάλματος για τις υψηλού κινδύνου δαπάνες ήταν 4,7 %, έναντι 4,0 % για το οικονομικό έτος 2020.

Στο πλαίσιο της εκτέλεσης των δαπανών της ΕΕ, υπάρχουν δύο είδη δαπανών που ενέχουν διακριτά χαρακτηριστικά κινδύνου:

  • Χαμηλού κινδύνου δαπάνες - πληρωμές βάσει δικαιωμάτων: Οι πληρωμές βάσει δικαιωμάτων, που εξαρτώνται από την πλήρωση ορισμένων (λιγότερο πολύπλοκων) προϋποθέσεων από τους δικαιούχους, περιλαμβάνουν τις υποτροφίες σε φοιτητές/φοιτήτριες και ερευνητές/ερευνήτριες (στο πλαίσιο του τομέα «Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία»), τις άμεσες ενισχύσεις προς τους γεωργούς (στο πλαίσιο του τομέα «Φυσικοί πόροι και περιβάλλον»), καθώς και τους μισθούς και τις συντάξεις των υπαλλήλων της ΕΕ (στο πλαίσιο του τομέα «Ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση»).
  • Υψηλού κινδύνου δαπάνες - απόδοση εξόδων: Η ΕΕ αποδίδει (βάσει πολυπλοκότερων κανόνων) επιλέξιμα έξοδα για επιλέξιμες δραστηριότητες. Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ερευνητικά έργα (στο πλαίσιο του τομέα «Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία»), επενδύσεις στην περιφερειακή και αγροτική ανάπτυξη (στο πλαίσιο των τομέων «Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες» και «Φυσικοί πόροι και περιβάλλον») και έργα αναπτυξιακής βοήθειας (στον τομέα «Γειτονικές χώρες και ο υπόλοιπος κόσμος»).
Τομείς του ΠΔΠ με τον
μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σφαλμάτων:
«Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία» και
«Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες»

Το οικονομικό έτος 2021, η «Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία» ήταν ο υποτομέας του ΠΔΠ που ενείχε τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σφαλμάτων, με τη «Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες» να ακολουθεί στη δεύτερη θέση.

ΜΑΑ: πρώτη γνώμη
σχετικά με τις δαπάνες

Το 2021, οι εργασίες μας κάλυψαν για πρώτη φορά τις δαπάνες στο πλαίσιο του ΜΑΑ και ολοκληρώθηκαν με τη διατύπωση χωριστής γνώμης σχετικά με τις εν λόγω δαπάνες. Αυτό αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι ο ΜΑΑ αποτελεί προσωρινό μέσο που εκτελείται και χρηματοδοτείται εντελώς διαφορετικά από ό,τι οι συνήθεις δαπάνες του προϋπολογισμού υπό το ΠΔΠ. Ο πληθυσμός ελέγχου συνίστατο στη μοναδική εκταμίευση του 2021, μια καταβολή προς την Ισπανία, ύψους 11,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το αίτημα πληρωμής που υπέβαλε η Ισπανία περιλάμβανε 52 ορόσημα, τα οποία η χώρα έκρινε ότι είχαν εκπληρωθεί.

Διατυπώσαμε γνώμη χωρίς επιφύλαξη σχετικά με τις δαπάνες στο πλαίσιο του ΜΑΑ. Βασίσαμε την αξιολόγησή μας στην πλήρωση του όρου που είχε τεθεί για την καταβολή πληρωμής, ήτοι στην ικανοποιητική εκπλήρωση των ορόσημων και των τιμών-στόχου. Εξετάσαμε συνεπώς κατά πόσον η Επιτροπή είχε συγκεντρώσει επαρκή και κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία προς υποστήριξη της από μέρους της αξιολόγησης του εν λόγω όρου. Στην αξιολόγηση αυτή δεν περιλαμβάνεται η συμμόρφωση με άλλους ενωσιακούς και εθνικούς κανόνες. Από το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων ελέγχου που συγκεντρώσαμε προκύπτει ότι ένα από τα 52 ορόσημα που συνδέονται με την πρώτη εκταμίευση προς την Ισπανία δεν είχε επιτευχθεί. Η Επιτροπή δεν είχε καθορίσει ακόμη τη μέθοδο που θα εφαρμόζεται για την ποσοτικοποίηση του αντικτύπου της μη επίτευξης ενός ορόσημου ή μιας τιμής-στόχου. Κατά την άποψή μας, το σφάλμα δεν είναι ουσιώδες.

Περιπτώσεις εικαζόμενης απάτης
που παραπέμψαμε στην OLAF και στην EPPO

Ως ο εξωτερικός ελεγκτής της ΕΕ, δεν έχουμε εντολή να διερευνούμε περιπτώσεις εικαζόμενης απάτης. Συνεπώς, οι έλεγχοί μας δεν σχεδιάζονται ειδικά με σκοπό τον εντοπισμό των περιπτώσεων απάτης. Όταν οι ελεγκτές και οι ελέγκτριές μας εντοπίζουν περιπτώσεις που εγείρουν υπόνοιες δόλιας δραστηριότητας, τις παραπέμπουν στις αρμόδιες αρχές.

Το 2022, παραπέμψαμε στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) 14 περιπτώσεις εικαζόμενης απάτης, τις οποίες εντοπίσαμε στο πλαίσιο των ελεγκτικών εργασιών μας. Έξι από τις περιπτώσεις αυτές παραπέμφθηκαν και στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO). Το 2021, είχαμε παραπέμψει 15 τέτοιες περιπτώσεις στην OLAF και δύο από αυτές στην EPPO. Στην ετήσια έκθεσή μας σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ περιέχονται πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τη φύση των περιπτώσεων εικαζόμενης απάτης, καθώς και σχετικά με τις συνακόλουθες ανακτήσεις πόρων που συνιστά η OLAF.

Ετήσια έκθεση σχετικά με τις επιδόσεις
Ετήσια έκθεση σχετικά με τις επιδόσεις:
το τελευταίο έτος του
πιλοτικού έργου μας

Χωρίσαμε την ετήσια έκθεσή μας σε δύο μέρη στο πλαίσιο ενός πιλοτικού έργου, το οποίο έχει πλέον ολοκληρωθεί με την κατάρτιση της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2021. Το δεύτερο μέρος της καλύπτει τις επιδόσεις των προγραμμάτων δαπανών στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Το κυρίως θέμα της έκθεσης για το 2021 σχετικά με τις επιδόσεις είναι η ενσωμάτωση πέντε οριζόντιων προτεραιοτήτων πολιτικής στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αυτές είναι οι εξής:

  1. η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής,
  2. η διατήρηση της βιοποικιλότητας,
  3. η ισότητα των φύλων,
  4. οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, και
  5. η ψηφιακή μετάβαση.

Εξετάσαμε κατά πόσον η Επιτροπή ενσωμάτωσε οριζόντιες προτεραιότητες πολιτικής στον προϋπολογισμό της ΕΕ, παρακολούθησε τις δαπάνες και ανέφερε ακριβή στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα.

Εξετάσαμε επίσης αν η Επιτροπή εφάρμοσε κατάλληλο πλαίσιο επιδόσεων για τη μέτρηση της στήριξης του προϋπολογισμού της ΕΕ στις διατομεακές προτεραιότητες των έντεκα επιλεγμένων προγραμμάτων.

Επιπλέον, προβήκαμε σε μεταπαρακολούθηση των συστάσεων ελέγχου που είχαμε διατυπώσει στις ειδικές εκθέσεις που δημοσιεύσαμε το 2018.

Ετήσια έκθεση σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης για το οικονομικό έτος 2021
ΕΤΑ: γνώμη χωρίς επιφύλαξη
σχετικά με τους λογαριασμούς και τα έσοδα,
αρνητική γνώμη σχετικά με τις δαπάνες

Τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης (ΕΤΑ), που δρομολογήθηκαν το 1959, αποτελούσαν το κύριο μέσο διά του οποίου η ΕΕ παρείχε ενισχύσεις στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας προς τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), καθώς και προς τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ). Χρηματοδοτούνται από τα κράτη μέλη της ΕΕ και η διαχείρισή τους ασκείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) εκτός του πλαισίου του προϋπολογισμού της ΕΕ. Μέχρι το κλείσιμό τους, τα ΕΤΑ θα εξακολουθήσουν να εκτελούνται χωριστά και να αποτελούν αντικείμενο χωριστής έκθεσης.

Την περίοδο 2021‐2027 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, οι ενισχύσεις στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας προς τις χώρες ΑΚΕ και τις ΥΧΕ χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Το 2021, οι δαπάνες των ΕΤΑ ανήλθαν σε 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Όπως και για τα προηγούμενα οικονομικά έτη, έτσι και για το 2021 διατυπώσαμε μεν «γνώμη χωρίς επιφύλαξη» τόσο για τους λογαριασμούς όσο και για τα έσοδα των ΕΤΑ, αλλά «αρνητική γνώμη» για τις δαπάνες τους. Το κατά την εκτίμησή μας επίπεδο σφάλματος για τις δαπάνες είναι 4,6 % (έναντι 3,8 % για το οικονομικό έτος 2020).

Ειδικές ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τους οργανισμούς της ΕΕ

Οι οργανισμοί της ΕΕ συνιστούν διακριτές νομικές οντότητες που συστήνονται για την εκτέλεση συγκεκριμένων τεχνικών, επιστημονικών ή διαχειριστικών καθηκόντων που διευκολύνουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στη χάραξη και στην υλοποίηση πολιτικών. Συνολικά υπάρχουν 44 οργανισμοί.

Γνώμη χωρίς επιφύλαξη για όλους
τους οργανισμούς της ΕΕ, πλην ενός,
για το οικονομικό έτος 2021

Το οικονομικό έτος 2021, ο συνολικός προϋπολογισμός όλων των οργανισμών υπό την ελεγκτική αρμοδιότητά μας (πλην του SRB) ανήλθε σε 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχούσε στο 2,5 % του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2021. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για το οικονομικό έτος 2020 ήταν 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ και 2,2 %.

Συνολικά, από τον έλεγχο των οργανισμών επιβεβαιώθηκαν τα θετικά αποτελέσματα που είχαν αναφερθεί και τα προηγούμενα χρόνια. «Γνώμες χωρίς επιφύλαξη» διατυπώσαμε για τους λογαριασμούς και τα έσοδα 44 οργανισμών. Εγκρίναμε τις πληρωμές στις οποίες στηρίζονταν οι λογαριασμοί όλων των οργανισμών, πλην εκείνων του Οργανισμού για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (eu-LISA). Όσον αφορά τον οργανισμό αυτό, διατυπώσαμε γνώμη με επιφύλαξη, κυρίως λόγω παρατυπιών σε διαδικασίες σύναψης συμβάσεων.

Ειδική ετήσια έκθεση σχετικά με τις κοινές επιχειρήσεις για το οικονομικό έτος 2021

Οι κοινές επιχειρήσεις αποτελούν συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα της ΕΕ, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μελών του εκάστοτε κλάδου, και σε ορισμένες περιπτώσεις ερευνητικών, διακυβερνητικών οργανισμών ή συμμετεχόντων κρατών. Κύρια αποστολή τους είναι η προώθηση της μετουσίωσης της επιστημονικής γνώσης σε εμπορεύσιμες και πρωτοποριακές καινοτομίες στο πλαίσιο ενός κοινού στρατηγικού οράματος μεταξύ των εταίρων του κλάδου και από τον τομέα της έρευνας.

Το 2021, το Συμβούλιο ενέκρινε νέους κανονισμούς για τη σύσταση έντεκα κοινών επιχειρήσεων για την υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη», των πολυετών προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ για τη δημοσιονομική περίοδο 2021‑2027. Οι εν λόγω κοινές επιχειρήσεις υλοποιούν τα ειδικά τους θεματολόγια έρευνας και καινοτομίας στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας, της υγείας, των βιομηχανιών βιοπροϊόντων, των βασικών ψηφιακών τεχνολογιών, της υπερυπολογιστικής και των έξυπνων συστημάτων δικτύου.

Οκτώ από τις έντεκα κοινές επιχειρήσεις λειτουργούσαν ήδη στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος («Ορίζων 2020») και θα συνεχίσουν να λειτουργούν στο πλαίσιο των νέων προγραμμάτων ως νέες νομικές οντότητες, με νέα ονομασία και αυξημένες ή ελαφρώς αναθεωρημένες αρμοδιότητες. Πέραν των κοινών επιχειρήσεων που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, συστάθηκαν τρεις νέες: η Κοινή Επιχείρηση «Έξυπνα δίκτυα και υπηρεσίες», η Κοινή Επιχείρηση «Παγκόσμιο πρόγραμμα για την υγεία» και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αρμοδιότητας για Βιομηχανικά, Τεχνολογικά και Ερευνητικά Θέματα Κυβερνοασφάλειας. Το ΕΕΣ θα υποβάλει για πρώτη φορά σε έλεγχο τις τρεις αυτές κοινές επιχειρήσεις μόλις καταστούν οικονομικά αυτόνομες, κάτι που αναμένεται να γίνει εντός του 2023.

Επίσης, υπάρχει μία ακόμη κοινή επιχείρηση, η Κοινή Επιχείρηση «Σύντηξη για ενέργεια», που χρηματοδοτείται από την Ευρατόμ και είναι υπεύθυνη για την παροχή της εισφοράς της Ευρώπης στον διεθνή θερμοπυρηνικό πειραματικό αντιδραστήρα (ITER).

Γνώμη χωρίς επιφύλαξη για
όλες τις κοινές επιχειρήσεις
για το οικονομικό έτος 2021

Για το οικονομικό έτος 2021, διατυπώσαμε «γνώμες χωρίς επιφύλαξη» για τους λογαριασμούς, τα έσοδα και τις πληρωμές όλων των κοινών επιχειρήσεων.

Εντούτοις, όπως και τα προηγούμενα έτη, η ελεγκτική γνώμη μας σχετικά με τους ετήσιους λογαριασμούς της Κοινής Επιχείρησης «Σύντηξη για ενέργεια» (F4E) για το 2021 συνοδευόταν από επισήμανση ειδικού θέματος, σκοπός της οποίας ήταν κυρίως να επιστήσουμε την προσοχή στον κίνδυνο περαιτέρω αυξήσεων των εξόδων και καθυστερήσεων στην υλοποίηση του έργου του ITER.

Ειδικές ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Σχολεία και τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης

Για το οικονομικό έτος 2021, δημοσιεύσαμε την ετήσια έκθεση σχετικά με την επισκόπηση των ενοποιημένων ετήσιων λογαριασμών των 13 Ευρωπαϊκών Σχολείων. Μολονότι από την επισκόπησή μας δεν ανέκυψαν ουσιώδη σφάλματα στους λογαριασμούς, δεν ήμαστε εκ νέου σε θέση να επιβεβαιώσουμε ότι η χρηματοοικονομική διαχείριση των Σχολείων ήταν απολύτως σύμφωνη με τον δημοσιονομικό κανονισμό και τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης.

Κάθε χρόνο καταρτίζουμε επίσης έκθεση σχετικά με τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRB), του Συμβουλίου και της Επιτροπής, οι οποίες απορρέουν από τα καθήκοντα που αυτά ασκούν στο πλαίσιο του κανονισμού για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης. Στη σχετική έκθεσή μας για το οικονομικό έτος 2021, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι δεν περιήλθε στην αντίληψή μας κανένα στοιχείο βάσει του οποίου να πρέπει να θεωρήσουμε ότι οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από την άσκηση των καθηκόντων εξυγίανσης του SRB, της Επιτροπής και του Συμβουλίου περιέχουν ουσιώδεις ανακρίβειες.

Η δημοσίευση των ετήσιων εκθέσεών μας σηματοδοτεί
την έναρξη της διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής
από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Η δημοσίευση των ετήσιων εκθέσεών μας σηματοδοτεί επίσης την έναρξη της διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής, κατά την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατόπιν σύστασης του Συμβουλίου, αποφασίζει κατά πόσον η διαχείριση του προϋπολογισμού της ΕΕ από την Επιτροπή και τα λοιπά όργανα ήταν ικανοποιητική. Εφόσον διαπιστώσει κάτι τέτοιο, τους χορηγεί απαλλαγή.

Τον Οκτώβριο του 2022, αρχίσαμε την παρουσίαση των ετήσιων εκθέσεών μας για το 2021 στην Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην Επιτροπή Προϋπολογισμού του Συμβουλίου. Στη συνέχεια, τις παρουσιάσαμε επίσης στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και στο Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων.

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του 2022, παρουσιάσαμε τις ετήσιες εκθέσεις μας στα εθνικά/περιφερειακά κοινοβούλια και στις κυβερνήσεις 21 κρατών μελών.

Γνώμες

Εξέταση νομοθετικών προτάσεων
της Επιτροπής

Ως ο ανεξάρτητος εξωτερικός ελεγκτής της ΕΕ, συμβάλλουμε στη βελτίωση της χρηματοοικονομικής διαχείρισης γνωμοδοτώντας επί των προτάσεων της Επιτροπής για τη θέσπιση νέας νομοθεσίας ή για την αναθεώρηση ισχύουσας. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες αυτές οι νομοθετικές προτάσεις συνεπάγονται σημαντική δημοσιονομική επίπτωση, έχουμε υποχρέωση γνωμοδότησης βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας. Γνωμοδότηση επί άλλων συγκεκριμένων θεμάτων μπορούν να μας ζητήσουν και τα άλλα θεσμικά όργανα. Όλες οι γνώμες μας υποβάλλονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

Το 2022, δημοσιεύσαμε οκτώ τέτοιες γνώμες, οι οποίες αφορούσαν κυρίως τις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής με αντικείμενο την τροποποίηση των δημοσιονομικών κανόνων που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, αλλά και τη θέσπιση νέων κανόνων σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων, τη δυνατότητα των κρατών μελών να χρηματοδοτήσουν το σχέδιο REPowerEU μέσω των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), την καθιέρωση μιας διαφοροποιημένης στρατηγικής χρηματοδότησης ως γενικής μεθόδου δανεισμού, και τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα.

Επιθεώρηση «Journal»

Κάθε τεύχος της επιθεώρησης «Journal» του ΕΕΣ περιέχει άρθρα επί συγκεκριμένου θέματος, που προσεγγίζεται κυρίως από ελεγκτική σκοπιά, οι συντάκτες των οποίων είναι πρόσωπα εντός και εκτός των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Το 2022, εκδώσαμε δύο τεύχη, με θέμα τη συνοχή και το Next Generation EU (Cohesion and Next Generation EU: concord or clash) και τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (The EU Recovery and Resilience Facility: a jump to a resilient Europe?).

Διασκέψεις και διαδικτυακά σεμινάρια

Το 2022, διοργανώσαμε ή συνδιοργανώσαμε σειρά διασκέψεων και διαδικτυακών σεμιναρίων, ανοικτών σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Παραθέτουμε στη συνέχεια δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Διαδικτυακό σεμινάριο του ΕΕΣ
σχετικά με την αλλαγή μοντέλου για την ΕΕ

Στις 29 Ιουνίου 2022, στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, το ΕΕΣ, σε συνεργασία με τα ανώτατα όργανα ελέγχου της Γερμανίας, της Λιθουανίας και της Σουηδίας, διοργάνωσε διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα «Αλλαγή μοντέλου για την ΕΕ – Νέες προτεραιότητες για τα ανώτατα όργανα ελέγχου σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών;». Το σεμινάριο κάλυψε τα πολύ επίκαιρα θέματα της μετανάστευσης, της ενεργειακής απόδοσης και της άμυνας. Οι συμμετέχοντες στις συζητήσεις αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με το πώς μπορούν τα όργανα ελέγχου να προσαρμοστούν στο νέο μοντέλο, καθώς τα καθήκοντά τους αλλάζουν. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να θέσουν ερωτήματα και να παρουσιάσουν τις ιδέες τους στο πνεύμα της Διάσκεψης.

Σεμινάριο του ΕΕΣ σχετικά με
την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος

Στις 16 Σεπτεμβρίου 2022, το ΕΕΣ διοργάνωσε ένα σεμινάριο υψηλού επιπέδου σχετικά με την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος. Εκπρόσωποι των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών, του ΔΝΤ, των αρχών τραπεζικής εποπτείας και του κλάδου συναντήθηκαν για να συζητήσουν σχετικά με το νέο μοντέλο εποπτείας της ΕΕ για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, το οποίο πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και σχετικά με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Συζήτησαν θέματα όπως οι προσδοκίες και η εφικτότητα, η αποτελεσματική εφαρμογή, και η ικανότητα ανταπόκρισης στις προκλήσεις του μέλλοντος. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στις προτεινόμενες ρυθμίσεις διακυβέρνησης της νέας Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (Anti-Money-Laundering Authority, AMLA), και στον τρόπο με τον οποίο ο νέος αυτός φορέας θα μπορεί να συνεργάζεται αποτελεσματικά με άλλες ενωσιακές και εθνικές αρχές ελέγχου, χωρίς άσκοπη κανονιστική επιβάρυνση του κλάδου.

Ψηφιακός μετασχηματισμός του ελέγχου

Το ΕΕΣ βελτιώνει διαρκώς την αποδοτικότητα των ελεγκτικών διαδικασιών που εφαρμόζει ενισχύοντας την ενοποίηση και τη διαλειτουργικότητα των υφιστάμενων συστημάτων του. Παράλληλα, υλοποιεί δραστηριότητες αυτοματοποίησης και ελέγχου ΤΠ, καθώς και προηγμένες δραστηριότητες αναλυτικής δεδομένων, στο πλαίσιο του σχεδίου ανάπτυξης που έχει καταρτίσει για την καλύτερη αξιοποίηση της τεχνολογίας στον τομέα του ελέγχου. Επίσης, συνέχισε να υλοποιεί δραστηριότητες καινοτομίας με σκοπό τον εντοπισμό αναδυόμενων τεχνολογιών που μπορούν να αξιοποιηθούν με νέους τρόπους προς υποστήριξη των ελεγκτικών εργασιών.

Υβριδικές συνεδριάσεις και εκδηλώσεις

Με την πανδημία, οι τεχνολογικοί και ψυχολογικοί φραγμοί για τους εργαζομένους και τους οργανισμούς όσον αφορά την εργασία και τη διεξαγωγή συνεδριάσεων εξ αποστάσεως μειώθηκαν και παράλληλα βελτιώθηκε το επίπεδο των ψηφιακών δεξιοτήτων τους. Το ΕΕΣ δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Συνεδριάσεις εργασίας διεξάγονται πλέον σε τακτική βάση εξ αποστάσεως ή με υβριδική μορφή, ιδίως με εξωτερικούς ενδιαφερόμενους, όπως ελεγχόμενοι και άλλοι ενωσιακοί και διεθνείς φορείς, με αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των αποστολών στο επίπεδο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων του οργάνου.

Οι αίθουσες συνεδριάσεων του Συνεδρίου είναι πλέον εξοπλισμένες με υψηλού επιπέδου λύσεις βιντεοδιάσκεψης, ενώ κατέστησαν διαθέσιμες και φορητές λύσεις, με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η διεξαγωγή συνεδριάσεων οπουδήποτε εντός του ΕΕΣ.

Τέλος, μία αίθουσα συνεδριάσεων μετατράπηκε σε εικονικό τηλεοπτικό στούντιο, καθιστώντας δυνατή την ποιοτική μαγνητοσκόπηση και αναμετάδοση ενημερώσεων Τύπου, υβριδικών διασκέψεων με διερμηνεία ή άλλων ενημερωτικών ή επιμορφωτικών εκδηλώσεων, προς υποστήριξη των δραστηριοτήτων επικοινωνίας του οργάνου.

Ψηφιακή ολοκλήρωση και
αυτοματοποίηση

Η λύση που τέθηκε σε εφαρμογή πριν από μερικά χρόνια για την ασφαλή ανταλλαγή εγγράφων και δεδομένων με τους ελεγχόμενους, γνωστή ως «ECAFiles», έχει ενσωματωθεί στα συστήματα ASSYST, το κύριο σύστημα διαχείρισης του ελέγχου, και CLEAR, το σύστημα διαχείρισης της διαδικασίας επιβεβαίωσης με τους ελεγχόμενους, απλοποιώντας και βελτιώνοντας την επικοινωνία με τους ελεγχόμενους καθ’ όλη τη διάρκεια του ελέγχου.

Για τις περιπτώσεις στις οποίες δεν ήταν δυνατή η προγραμματική πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων των ελεγχομένων, το 2021 εγκαινιάσαμε την υπηρεσία ρομποτικής αυτοματοποίησης διαδικασιών. Η μέθοδος αυτή προσφέρει μια εναλλακτική λύση στην τηλεφόρτωση, στην αποθήκευση και στον έλεγχο των εγγράφων που προέρχονται από τις βάσεις δεδομένων με μη αυτοματοποιημένο τρόπο, υπό την προϋπόθεση ότι τα έγγραφα παρέχονται στον απαιτούμενο αξιοποιήσιμο μορφότυπο.

Προηγμένες υπηρεσίες
αναλυτικής δεδομένων

Η ομάδα D.A.T.A. (Data and Technology for Audit / Δεδομένα και τεχνολογία του ελέγχου), που συστάθηκε το 2021, συνέχισε τις εργασίες της σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου ανάπτυξης με σκοπό την καλύτερη αξιοποίηση της τεχνολογίας προς υποστήριξη των στόχων ελέγχου του ΕΕΣ.

Τα μέλη της ομάδας D.A.T.A. συνεργάστηκαν στενά με κλιμάκια ελέγχου, προκειμένου να κατανοήσουν τις ειδικές διαδικασίες και τις ανάγκες τους. Αναλόγως της πολυπλοκότητας των αναγκών, οι σχετικές εργασίες κυμάνθηκαν από βραχυπρόθεσμες συμβουλευτικές δραστηριότητες έως πλήρη συμμετοχή σε ελεγκτικά έργα.

Η εν λόγω ομάδα ήταν επικεφαλής ή συμμετείχε σε πολλά έργα σε επίπεδο ΕΕΣ: εμπειρογνώμονες σε θέματα δεδομένων για την ειδική ομάδα NGEU, δημιουργία μιας κοινότητας επιστήμης των δεδομένων για τους ελεγκτές /τις ελέγκτριες, αξιολόγηση και σκοπιμότητα μιας νέας σημασιολογικής μηχανής αναζήτησης για την παραγωγή του ίδιου του ΕΕΣ.

Αναπτύξαμε επίσης μια «υποδομή επιστήμης των δεδομένων», προκειμένου να καταστήσουμε δυνατή την επεξεργασία δεδομένων και την προηγμένη ανάλυση και απεικόνιση κυρίως αδόμητων συνόλων δεδομένων και μεγάλων δεδομένων.

Παράλληλα, η υπηρεσία ΤΠ του ΕΕΣ εγκαινίασε τον Οκτώβριο του 2022 την «αποθήκη δεδομένων ως υπηρεσία» που παρέχει στον χρήστη τη δυνατότητα να επεξεργάζεται και να αναλύει δομημένα δεδομένα με διάφορους βαθμούς αυτονομίας, που κυμαίνονται από τη λήψη προκαθορισμένων αναφορών για τους βασικούς χρήστες έως την επεξεργασία δεδομένων και τη δημιουργία ad hoc αναφορών και απεικονίσεων για τους έμπειρους χρήστες.

Καινοτομία

Συνεχίστηκε η συνεργασία με τα ανώτατα όργανα ελέγχου των κρατών μελών της ΕΕ σε θέματα τεχνολογίας και καινοτομίας στον τομέα του ελέγχου, στο πλαίσιο του δικτύου και της πλατφόρμας TiNA (Technology and Innovation for Audit). Έντεκα σχετικές εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά, το αντικείμενο των οποίων κυμαινόταν από τον έλεγχο στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και την ασφαλή μεταφορά δεδομένων έως τη χρήση ειδικών εργαλείων για τους σκοπούς της αναλυτικής δεδομένων και της εξόρυξης διεργασιών.

Το ΕΕΣ συνέχισε να συμμετέχει ενεργά στην ομάδα αναδυόμενης τεχνολογίας της διοργανικής επιτροπής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, επιδιώκοντας την εισαγωγή τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ενισχυμένη πραγματικότητα ή η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών (blockchain) στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Δρομολογήθηκε η υποβολή πρότασης για ένα κοινό έργο με σκοπό την αξιοποίηση των τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού για περισσότερο ασφαλείς ανταλλαγές με τους ελεγχόμενους.

Θεσμικές σχέσεις

Συνεργαζόμαστε στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, τα εθνικά/περιφερειακά κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, καθώς ο αντίκτυπος του έργου μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την από μέρους τους αξιοποίηση των διαπιστώσεων και των συστάσεων των ελέγχων μας.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Το 2022, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) άρχισε σταδιακά εκ νέου να καλεί τακτικά εκπροσώπους θεσμικών και λοιπών οργάνων στις συνεδριάσεις της ολομέλειας και των επιτροπών του. Ως εκ τούτου, ο συνολικός αριθμός των, κυρίως διά ζώσης, εμφανίσεων του ΕΕΣ το 2022 μειώθηκε ελαφρά σε 134, έναντι των 147 εμφανίσεων που πραγματοποίησε διαδικτυακά το 2021.

Τα Μέλη και τα κλιμάκια ελέγχου του ΕΕΣ προσκαλούνται τακτικά στις συνεδριάσεις των επιτροπών και των άλλων οργάνων του ΕΚ, ιδίως δε στην Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού (CONT), όπου παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των εργασιών μας.

Συνολικά, το 2022, τα Μέλη μας παρουσίασαν στην CONT 16 ειδικές εκθέσεις και μία επισκόπηση. Συμμετείχαν επίσης σε 16 δημόσιες ακροάσεις της σχετικά με την απαλλαγή για το οικονομικό έτος 2021, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίασης της ετήσιας έκθεσής μας για το εν λόγω έτος από τον πρόεδρο του ΕΕΣ, Tony Murphy.

Επιπλέον, τα Μέλη πραγματοποίησαν 27 παρουσιάσεις ειδικών εκθέσεων και επισκοπήσεων σε 14 άλλες επιτροπές του ΕΚ, κυρίως στο πλαίσιο κοινών συνεδριάσεων με άλλες ενδιαφερόμενες επιτροπές.

Τον Μάρτιο του 2022, η Διάσκεψη των Προέδρων των Επιτροπών προσκάλεσε τον Πρόεδρο του ΕΕΣ σε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το πρόγραμμα εργασίας 2022+ και σχετικά με τη διαβούλευση επί του προγράμματος εργασίας 2023+. Τον Μάιο, ο πρώην Πρόεδρος του ΕΕΣ, Klaus‑Heiner Lehne, συμμετείχε στη συνεδρίαση της ολομέλειας του ΕΚ σχετικά με τη χορήγηση απαλλαγής για το οικονομικό έτος 2020. Τον Οκτώβριο, ο Πρόεδρος του ΕΕΣ, Tony Murphy, συναντήθηκε με την Πρόεδρο του ΕΚ, Roberta Metsola,και παρουσίασε την ετήσια έκθεσή μας για το οικονομικό έτος 2021 στην ολομέλεια του ΕΚ. Επίσης, μέλη του Τμήματος II συναντήθηκαν τον Ιούνιο με τους συντονιστές της επιτροπής REGI για να συζητήσουν σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας τους, ενώ τον Νοέμβριο τα μέλη της επιτροπής CONT επισκέφθηκαν το ΕΕΣ με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων με το Σώμα των Μελών του.

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο συνολικός αριθμός εμφανίσεων του ΕΕΣ αυξήθηκε σημαντικά το 2022 σε σύγκριση με το 2021, από 68 σε 82.

Κατά κανόνα, τα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου ασχολούνται με όλες τις ειδικές εκθέσεις μας λίγο μετά τη δημοσίευσή τους, αλλά όχι κατ’ ανάγκη και με όλες τις επισκοπήσεις ή τις γνώμες μας. Το 2022, παρουσιάσαμε 26 ειδικές εκθέσεις και τρεις γνώμες σε 19 διαφορετικές επιτροπές και ομάδες εργασίας του Συμβουλίου.

Το 2022, εκπρόσωποι του ΕΕΣ συμμετείχαν επίσης σε 29 συνεδριάσεις με θέμα την απαλλαγή σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για τα οικονομικά έτη 2020 και 2021. Επιπλέον, η Επιτροπή Προϋπολογισμού του Συμβουλίου κάλεσε τα αρμόδια στελέχη του ΕΕΣ να παρουσιάσουν το πρόγραμμα εργασίας 2023+ και το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2023.

Προεδρία του Συμβουλίου
Γαλλία: Ιανουάριος – Ιούνιος 2022
Τσεχία: Ιούλιος – Δεκέμβριος 2022


Δεδομένης της χαλάρωσης των επιβληθέντων λόγω της COVID‑19 περιορισμών, κατέστη εκ νέου δυνατή η διά ζώσης συμμετοχή εκπροσώπων του ΕΕΣ στις περισσότερες συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ. Ωστόσο, ορισμένες επαφές εξακολουθούν να πραγματοποιούνται διαδικτυακά. Ο νέος τρόπος εργασίας μάς παρείχε επίσης περισσότερες ευκαιρίες αλληλεπίδρασης με το Συμβούλιο της ΕΕ, όπως η πραγματοποίηση στοχευμένων τεχνικών ενημερώσεων σχετικά με ορισμένες εκθέσεις προς μόνιμες αντιπροσωπείες στην ΕΕ.

Τον Ιούλιο του 2022, ο πρώην Πρόεδρος του ΕΕΣ, Klaus‑Heiner Lehne, συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό και τους υπουργούς Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Οικονομικών της Τσεχίας, προκειμένου να συζητήσουν σχετικά με τις προτεραιότητες της Προεδρίας του Συμβουλίου. Τον Σεπτέμβριο, τα Μέλη του ΕΕΣ Iliana Ivanova και Jan Gregor συμμετείχαν σε ανεπίσημη συνεδρίαση με τους αρμόδιους για την πολιτική συνοχής υπουργούς, ενώ ο Πρόεδρος του ΕΕΣ, Tony Murphy, συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών της Σουηδίας τον Νοέμβριο. Τον Δεκέμβριο του 2022, ο Πρόεδρος του ΕΕΣ, Tony Murphy, και ο Jan Gregor, Μέλος του οργάνου, συναντήθηκαν με τον Τσέχο υπουργό Οικονομικών, υπό την ιδιότητά του ως Προέδρου του ECOFIN, πριν από την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης για το 2021 στους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ. Επιπροσθέτως, Μέλη και διευθυντικά στελέχη του ΕΕΣ συμμετείχαν το 2022 σε 14 συνεδριάσεις με εκπροσώπους των μόνιμων αντιπροσωπειών στην ΕΕ.

Εθνικά/περιφερειακά κοινοβούλια και κυβερνήσεις των κρατών μελών

Συναντήσεις με τα
εθνικά/περιφερειακά κοινοβούλια

Το 2022, Μέλη και υπάλληλοι του ΕΕΣ παρουσίασαν τις εργασίες μας στο πλαίσιο 88 συναντήσεων με εθνικά/περιφερειακά κοινοβούλια σε 20 κράτη μέλη.

Συναντήσεις με
τις κυβερνήσεις των κρατών μελών

Μέλη και διευθυντικά στελέχη του ΕΕΣ παρουσίασαν τις εργασίες μας στο πλαίσιο 133 συναντήσεων με κυβερνήσεις και δημόσιους φορείς σε 22 κράτη μέλη το 2022.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Ανταλλαγή απόψεων με τους ελεγχόμενούς μας
στο υψηλότερο επίπεδο

Τα Μέλη του ΕΕΣ διατηρούν τακτικές διμερείς επαφές με τους Επιτρόπους για ζητήματα που αφορούν επικείμενα και εν εξελίξει ελεγκτικά έργα.

Σύμφωνα με πάγια πρακτική ετών, τα Μέλη μας πραγματοποιούν ετήσια συνάντηση με τους ομολόγους τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι συνεδριάσεις αυτές αποτελούν ευκαιρία για απολογισμό και εξέταση τρόπων περαιτέρω ενίσχυσης της μεταξύ μας συνεργασίας.

Τον Ιούλιο του 2022, ο πρώην Πρόεδρος του ΕΕΣ, Klaus‑Heiner Lehne, τίμησε την παράδοση αυτή προσκαλώντας το Σώμα των Επιτρόπων στο Λουξεμβούργο, και πραγματοποίησε διμερή συνάντηση με την Πρόεδρο von der Leyen. Τα Μέλη του ΕΕΣ και οι Επίτροποι συναντήθηκαν στο πλαίσιο τεσσάρων ομάδων συζήτησης, που εστίασαν στα εξής θέματα: την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την ψηφιακή μετάβαση, την παγκόσμια διάσταση, και τον προϋπολογισμό της ΕΕ ως κινητήρια δύναμη για την ευρωπαϊκή ανάκαμψη (επίσης σε σχέση με το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ).

Συνεργασία με άλλα ανώτατα όργανα ελέγχου

Επιτροπή Επαφών των ανώτατων οργάνων ελέγχου της ΕΕ

Η συνεργασία μας με τα ανώτατα όργανα ελέγχου (ΑΟΕ) των 27 κρατών μελών λαμβάνει χώρα κυρίως εντός του πλαισίου της Επιτροπής Επαφών των ανώτατων οργάνων ελέγχου της ΕΕ. Το φόρουμ αυτό διευκολύνει τον διάλογο και τις ανταλλαγές μεταξύ των ΑΟΕ των κρατών μελών της ΕΕ και του ΕΕΣ.

Το 2022, συνεχίσαμε τη συνεργασία στο πλαίσιο του Δικτύου Ελέγχου της ΕΕ για θέματα που σχετίζονται με την πανδημία COVID‑19, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η δημοσίευση στον ιστότοπο της Επιτροπής Επαφών πληθώρας ενημερωτικών δελτίων όσον αφορά τις συναφείς εργασίες των ΑΟΕ κατά τα έτη 2020 και 2021. Συνεχίσαμε επίσης τις δραστηριότητες συνεργασίας σχετικά με τον έλεγχο της εφαρμογής του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Αναφορικά με το τελευταίο θέμα, στελέχη ελέγχου και ελεγκτές και ελέγκτριες από 22 ΑΟΕ της ΕΕ πραγματοποίησαν τακτικές συναντήσεις προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με τους ολοκληρωμένους, εν εξελίξει ή επικείμενους ελέγχους τους σε σχέση με την πρωτοβουλία NGEU.

Ετήσια συνάντηση του 2022

Τον Μάιο του 2022, φιλοξενήσαμε την ετήσια συνάντηση της Επιτροπής Επαφών. Ήταν η πρώτη διά ζώσης συνάντηση των επικεφαλής των ΑΟΕ της ΕΕ από το 2019, μετά την εκδήλωση υψηλού επιπέδου που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά τον Νοέμβριο του 2021. Οι κύριες συζητήσεις περιστράφηκαν γύρω από τα στρατηγικά καθήκοντα και τις προκλήσεις που δημιουργεί για τα ΑΟΕ της ΕΕ η αξιολόγηση της προστιθέμενης αξίας του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

ΑΟΕ των υποψήφιων και των δυνάμει υποψήφιων για ένταξη χωρών

Παρέχουμε επίσης υποστήριξη στα ΑΟΕ των υποψήφιων (Αλβανία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Τουρκία και Ουκρανία) και των δυνάμει υποψήφιων για ένταξη χωρών (Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο2).

Το 2022, παρείχαμε υποστήριξη στη SIGMA (Support for Improvement in Governance and Management), μια κοινή πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη διεξαγωγή συνεδρίασης του Δικτύου των ΑΟΕ των υποψήφιων και των δυνάμει υποψήφιων για ένταξη χωρών στο Παρίσι.

2 Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με την επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και συνάδει με το ψήφισμα 1244 (1999) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την κατάσταση στο Κόσοβο (UNSCR 1244/1999) και τη συμβουλευτική γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου, της 22ας Ιουλίου 2010, σχετικά με το κατά πόσον είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου.

INTOSAI

Το 2022, εξακολουθήσαμε να συμμετέχουμε ενεργά στις δραστηριότητες του Διεθνούς Οργανισμού των Ανώτατων Οργάνων Ελέγχου (International Organisation of Supreme Audit Institutions, INTOSAI). Ως ασκούν την αντιπροεδρία της Επιτροπής Επαγγελματικών Προτύπων (Professional Standards Committee, PSC), το Συνέδριο συμμετείχε στην ειδική ομάδα στρατηγικού σχεδιασμού του INTOSAI και συνεργάστηκε ενεργά με τις προεδρίες των ομάδων που εργάζονταν για τους άλλους στόχους. Τον Σεπτέμβριο, φιλοξενήσαμε επίσης την 21η συνεδρίαση της συντονιστικής επιτροπής της PSC, στο πλαίσιο της οποίας εγκρίθηκε η έκθεση σχετικά με τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου προτύπων, που εκπονήθηκε υπό την καθοδήγηση του ΕΕΣ.

Τον Νοέμβριο του 2022, συμμετείχαμε στο 24ο συνέδριο του INTOSAI (INCOSAI) στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Το συνέδριο αυτό διοργανώνεται ανά τριετία. Πρόκειται για το ανώτατο όργανο του INTOSAI, στο πλαίσιο του οποίου λαμβάνονται οι σημαντικότερες διοικητικές αποφάσεις του οργανισμού. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, εγκρίθηκε το στρατηγικό σχέδιο του οργανισμού για την περίοδο 2023‑2028 και το ΕΕΣ παρέλαβε από το ΑΟΕ της Βραζιλίας τη σκυτάλη της προεδρίας της PSC. Με την ιδιότητά του αυτή, το ΕΕΣ είναι πλέον μέλος του διοικητικού συμβουλίου του INTOSAI.

Ακόμη, συμμετείχαμε στις υποεπιτροπές της PSC, καθώς και στις δραστηριότητες και στα έργα άλλων ομάδων εργασίας του INTOSAI, ιδίως σε σχέση με τον περιβαλλοντικό έλεγχο, τα μαζικά δεδομένα, τον χρηματοοικονομικό εκσυγχρονισμό και την κανονιστική μεταρρύθμιση, καθώς και την αξιολόγηση δημόσιων πολιτικών και προγραμμάτων. Επιπλέον, ηγηθήκαμε του έργου για την επικαιροποίηση του προτύπου ISSAI 140 για την αξιολόγηση της ποιότητας για τα ΑΟΕ, και συνεργαστήκαμε με την Πρωτοβουλία για την ανάπτυξη του INTOSAI (INTOSAI Development Initiative, IDI) με σκοπό την κατάρτιση καθοδήγησης αναφορικά με την εφαρμογή του νέου προτύπου.

EUROSAI

Περαιτέρω, συμμετείχαμε ενεργά στις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού των Ανώτατων Οργάνων Ελέγχου (EUROSAI), της ευρωπαϊκής περιφερειακής ομάδας του INTOSAI, και ειδικότερα στις ομάδες εργασίας του για τον περιβαλλοντικό έλεγχο, τις τεχνολογίες πληροφοριών, τον έλεγχο των κονδυλίων που διατίθενται για φυσικές ή κάθε άλλου είδους καταστροφές, καθώς και στο δίκτυο για τη δεοντολογία.

Το 2022, συνεχίσαμε τις εργασίες μας στους κόλπους της ομάδας του έργου «Preparing for future risks and climate crisis: Time for audit to take a long-term view?» (υπό τη συγκαθοδήγηση του National Audit Office, του ανώτατου οργάνου ελέγχου του Ηνωμένου Βασιλείου) στο πλαίσιο του χαρτοφυλακίου «Forward thinking and emerging issues». Επιπλέον, συμβάλαμε ενεργά στις εργασίες της ομάδας του έργου που αφορούσε τον έλεγχο της απόκρισης στην πανδημία COVID‑19.

Η διοίκησή μας

Μέλη

Το ΕΕΣ λειτουργεί ως συλλογικό όργανο απαρτιζόμενο από ένα Μέλος από κάθε κράτος μέλος. Τα Μέλη του ΕΕΣ διορίζονται από το Συμβούλιο, κατόπιν διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, βάσει πρότασης της αντίστοιχης εθνικής κυβέρνησης. Το ΕΕΣ δεν συμμετέχει στη διαδικασία πρότασης ή διορισμού των Μελών του.

Η θητεία των Μελών είναι εξαετής με δυνατότητα ανανέωσης. Τα Μέλη ασκούν τα καθήκοντά τους με πλήρη ανεξαρτησία και προς το γενικό συμφέρον της ΕΕ. Κατά την ανάληψη των καθηκόντων τους, αναλαμβάνουν επισήμως την δέσμευση αυτή ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το 2022, το Συμβούλιο διόρισε νέα Μέλη από τη Σλοβενία, τις Κάτω Χώρες, τη Μάλτα, την Κύπρο και τη Λιθουανία, και συγκεκριμένα τον Jorg Kristijan Petrovič (από τις 7 Μαΐου), τον Stef Blok (από την 1η Σεπτεμβρίου), τον George Marius Hyzler (από την 1η Οκτωβρίου), τον Λευτέρη Χριστοφόρου (από τις 2 Νοεμβρίου) και την Laima Liucija Andrikienė (από τις 16 Νοεμβρίου), αντίστοιχα. Παράλληλα, το Συμβούλιο ανανέωσε για έξι επιπλέον χρόνια (από τις 7 Μαΐου) τη θητεία των Jan Gregor (Μέλος της Τσεχίας), Mihails Kozlovs (Μέλος της Λετονίας), και Marek Opioła (Μέλος της Πολωνίας).

Προς θλίψη όλων μας, στις 14 Απριλίου 2022, απεβίωσε ο Alex Brenninkmeijer, Μέλος των Κάτω Χωρών.

Στο τέλος του 2022, η διαδικασία διορισμού νέου Μέλους της Πορτογαλίας βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη.

Το Σώμα των Μελών του ΕΕΣ πραγματοποίησε 25 συνεδριάσεις το 2022, με το ποσοστό συμμετοχής να ανέρχεται σε 93 %. Τα Μέλη συμμετείχαν επίσης σε συνεδριάσεις των τμημάτων και των επιτροπών (βλέπε επίσης Τμήματα ελέγχου και επιτροπές).

Σεμινάριο του ΕΕΣ του 2022:
βελτίωση της αποδοτικότητάς μας και
βέλτιστη δυνατή χρήση των πόρων μας
στο πλαίσιο μελλοντικών ελέγχων

Μία φορά τον χρόνο, τα Μέλη, ο/η Γενικός/Γενική Γραμματέας και οι διευθυντές/διευθύντριες του οργάνου συνέρχονται σε διήμερο σεμινάριο, προκειμένου να συζητήσουν σημαντικά ζητήματα που αφορούν τη μακροπρόθεσμη στρατηγική, το έργο και την οργάνωση του ΕΕΣ.

Στο πλαίσιο του σεμιναρίου του ΕΕΣ το 2022, τα Μέλη συζήτησαν τα ακόλουθα σημαντικά θέματα:

  • τρόπους περαιτέρω αύξησης της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας κατά την κατάρτιση των ειδικών εκθέσεών μας·
  • ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή στην πράξη του κώδικα δεοντολογίας του ΕΕΣ· και
  • το πρόγραμμα εργασίας 2023+.

Πρόεδρος του ΕΕΣ

Ο/Η Πρόεδρος είναι υπεύθυνος/υπεύθυνη για τη στρατηγική του οργάνου, τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των επιδόσεων, την επικοινωνία και τις σχέσεις με τα ΜΜΕ, τις θεσμικές σχέσεις, τις νομικές υποθέσεις και τον εσωτερικό έλεγχο. Επίσης, εκπροσωπεί το ΕΕΣ στις εξωτερικές σχέσεις του.

Τα Μέλη μας εκλέγουν μεταξύ τους τον/την Πρόεδρογια τριετή ανανεώσιμη θητεία. Το πρόσωπο που εκλέγεται αναλαμβάνει εν συνεχεία τον ρόλο του πρώτου / της πρώτης μεταξύ ίσων (primus/prima inter pares), προΐσταται των συνεδριάσεων του Σώματος των Μελών και διασφαλίζει την εφαρμογή των αποφάσεών του.

Την 1η Οκτωβρίου 2022, ο Tony Murphy αντικατέστησε τον Klaus‑Heiner Lehne στη θέση του Προέδρου του ΕΕΣ.

Σημ.: Κατάσταση τον Φεβρουάριο του 2023.

Τμήματα ελέγχου και επιτροπές

Τα Μέλη τοποθετούνται σε ένα από τα πέντε τμήματα ελέγχου, τα οποία εγκρίνουν την πλειονότητα των εκθέσεων ελέγχου, των επισκοπήσεων και των γνωμών μας. Τα τμήματα ελέγχου κατανέμουν τα ελεγκτικά καθήκοντα που τους ανατίθενται μεταξύ των Μελών τους. Τα Μέλη λογοδοτούν για τα ελεγκτικά έργα της αρμοδιότητάς τους τόσο ενώπιον του τμήματος όσο και ενώπιον του Σώματος των Μελών. Οι ελεγκτικές εργασίες εκτελούνται από τους/τις επαγγελματίες ελεγκτές/ελέγκτριες που εργάζονται στις διευθύνσεις των τμημάτων ελέγχου.

Τα Μέλη κάθε τμήματος εκλέγουν μεταξύ τους τον/την πρόεδρο του τμήματος, για διετή ανανεώσιμη θητεία. Από τις 11 Οκτωβρίου 2022, οι πρόεδροι των πέντε τμημάτων ελέγχου είναι οι Joëlle Elvinger, Annemie Turtelboom, Bettina Jakobsen, Mihails Kozlovs και Jan Gregor.

Η επιτροπή αξιολόγησης της ποιότητας του ελέγχου (Audit Quality Control Committee, AQCC) ασχολείται με τις πολιτικές, τα πρότυπα και τη μεθοδολογία ελέγχου του ΕΕΣ, την υποστήριξη και την ανάπτυξη του ελέγχου και την αξιολόγηση της ποιότητας του ελέγχου. Απαρτίζεται από ένα Μέλος από κάθε τμήμα ελέγχου. Από τις 2 Νοεμβρίου 2022 πρόεδρός της είναι η Iliana Ivanova.

Η διοικητική επιτροπή και, κατά περίπτωση, το Σώμα των Μελών, αμφότερα υπό τον/την Πρόεδρο, λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με γενικά στρατηγικά και διοικητικά θέματα. Η διοικητική επιτροπή απαρτίζεται από τον/την Πρόεδρο του ΕΕΣ, τους/τις προέδρους των τμημάτων, τον/την πρόεδρο της επιτροπής αξιολόγησης της ποιότητας του ελέγχου και το αρμόδιο για τις θεσμικές σχέσεις Μέλος (την Eva Lindström από τις 10 Οκτωβρίου 2022).

Το 2022, πραγματοποιήθηκαν 113 συνεδριάσεις τμήματος, 15 συνεδριάσεις της διοικητικής επιτροπής και 10 συνεδριάσεις της επιτροπής αξιολόγησης της ποιότητας του ελέγχου. Το ποσοστό συμμετοχής ήταν 95 %, 94 % και 89 %, αντίστοιχα.

Άλλες επιτροπές είναι η επιτροπή δεοντολογίας (υπό τη Joëlle Elvinger), η επιτροπή εσωτερικού ελέγχου (υπό τον Hannu Takkula) και η συμβουλευτική ομάδα ανάλυσης προοπτικών (υπό τη Helga Berger).

Η ανώτερη διοίκηση του οργάνου περιλαμβάνει τον/τη Γενικό/Γενική Γραμματέα και τους/τις διευθυντές/διευθύντριες. Το ΕΕΣ αριθμεί συνολικά 10 διευθύνσεις, από τις οποίες οι πέντε υπάγονται στα τμήματα ελέγχου, μία στην επιτροπή αξιολόγησης της ποιότητας του ελέγχου, μία στην Προεδρία και τρεις στη Γενική Γραμματεία.

Σημ.: Κατάσταση τον Φεβρουάριο του 2023.

Μέτρηση των επιδόσεων

Για την ενημέρωση της ανώτερης ιεραρχίας μας σχετικά με τη σημειούμενη πρόοδο ως προς την επίτευξη των στόχων μας, την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και την παροχή στους θεσμικούς συνομιλητές μας πληροφοριών σχετικά με τις επιδόσεις μας, εφαρμόζουμε ένα σύνολο βασικών δεικτών επιδόσεων (ΒΔΕ), τους οποίους επικαιροποιήσαμε προκειμένου να υποστηρίξουμε τη στρατηγική μας για την περίοδο 2021‑2025. Το σύνολο των ΒΔΕ που παρατίθενται κατωτέρω παρέχει μια συνολική εικόνα των επιδόσεών μας ως οργανισμού από την άποψη της διάδοσης και του αντικτύπου του έργου μας, καθώς και των σχετικών εντυπώσεων:

  • αριθμός των εκθέσεων που δημοσιεύθηκαν (έναντι όσων προβλέπονταν),
  • παρουσία στα διάφορα μέσα,
  • αντίκτυπος του έργου μας και σχετικές εντυπώσεις (αναπληροφόρηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη),
  • εμφανίσεις ενώπιον άλλων θεσμικών οργάνων, εθνικών/περιφερειακών κοινοβουλίων και κυβερνήσεων των κρατών μελών, και διεθνείς δραστηριότητες,
  • υλοποίηση των συστάσεων του ΕΕΣ.
Το 2022 δημοσιεύθηκαν 29 εκθέσεις

Δημοσιεύσαμε 29 εκθέσεις (έναντι 32 το 2021) και συγκεκριμένα 28 ειδικές εκθέσεις και μία επισκόπηση.

Παρουσία στα διάφορα μέσα

2022: σημαντικά αυξημένη κάλυψη
από τα διάφορα μέσα

Το 2022, καταγράψαμε περί τα 130 000 άρθρα στο διαδίκτυο και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αναφέρονταν σε εκθέσεις ελέγχου, άλλες δημοσιεύσεις ή στο ΕΕΣ γενικώς. Ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί σημαντικά σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια (67 000 το 2021 και 32 000 το 2020).

Η κάλυψη από τα διάφορα μέσα μπορεί να ποικίλλει σημαντικά, ανάλογα με το αντικείμενο ή την πολυπλοκότητα μιας έκθεσης. Το ενδιαφέρον των διαφόρων μέσων για τις δημοσιεύσεις μας μπορεί να επηρεαστεί επίσης από εξωγενείς παράγοντες, όπως ένα σημαντικό γεγονός ή μια εξέλιξη σε επίπεδο πολιτικής. Επιπλέον, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία COVID‑19 ή ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η προσοχή των μέσων είναι όλως ιδιαιτέρως στραμμένη σε θέματα που έχουν να κάνουν με την εκάστοτε κρίση.

Αλληλεπίδραση με τον Τύπο

Από τότε που επιβλήθηκαν περιοριστικά μέτρα λόγω της COVID‑19, η προώθηση των δημοσιεύσεών μας γίνεται διαδικτυακά, γεγονός που μας επέτρεψε να αυξήσουμε τις επαφές μας με τους/τις δημοσιογράφους.

Το 2022, δημοσιεύσαμε 41 δελτία Τύπου σε 24 γλώσσες της ΕΕ, καθώς και ενημερωτικά σημειώματα, αναγγελίες προς τα μέσα ενημέρωσης και (έτοιμες προς χρήση) ηχητικές δηλώσεις σε ορισμένες γλώσσες. Επίσης, δώσαμε μια σειρά συνεντεύξεων σε σημαντικά μέσα ενημέρωσης σε όλη την Ευρώπη, καλύπτοντας το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και τον έντυπο Τύπο. Επιπλέον, διοργανώσαμε 14 διαδικτυακές ενημερώσεις Τύπου και 9 πρόσθετες ειδικές ανά χώρα ενημερώσεις σχετικά με την ετήσια έκθεση. Συνολικά, οι ενημερώσεις μας προσέλκυσαν 350 δημοσιογράφους, οι περισσότεροι/-ες από τους/τις οποίους/-ες εκπροσωπούσαν μεγάλα μέσα ενημέρωσης στα κράτη μέλη της EΕ.

Ενάμισι εκατομμύριο επισκέψεις
στον ιστότοπο του ΕΕΣ

Το 2022, καταγράψαμε άνω του ενάμισι εκατομμυρίου επισκέψεις στον ιστότοπό μας, με περί τους 600 000 μοναδικούς επισκέπτες.

2022: ο αριθμός των ακολούθων μας
στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
συνέχισε να αυξάνεται

Έως το τέλος του 2022, οι τρεις λογαριασμοί μας σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Twitter, LinkedIn και Facebook) είχαν προσελκύσει άνω των 45 000 ακολούθων, έναντι 39 000 το 2021.

Αντίκτυπος του έργου μας και σχετικές εντυπώσεις

Το 82 % όσων απάντησαν στις έρευνές μας
θεωρούν τις εκθέσεις μας
χρήσιμες για τις εργασίες τους

Αξιολογούμε τον πιθανό αντίκτυπο και τη χρησιμότητα του έργου μας, όπως αυτά γίνονται αντιληπτά από όσους διαβάζουν τις εκθέσεις μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στους οργανισμούς της ΕΕ, στις μόνιμες αντιπροσωπείες των κρατών μελών, στους διάφορους οργανισμούς και στα ΑΟΕ των κρατών μελών, σε ΜΚΟ, στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στα μέσα ενημέρωσης και αλλού.

Από το 2018, πραγματοποιούμε ανωνυμοποιημένες ηλεκτρονικές έρευνες, με τις οποίες ζητάμε από τους αναγνώστες μας να μας παρέχουν αναπληροφόρηση σχετικά με την ποιότητα επιλεγμένων εκθέσεων και να διατυπώσουν γενικές προτάσεις σχετικά με το έργο μας.

Το 2022, το 82 % των περίπου 450 συμμετεχόντων έκρινε τις εκθέσεις μας χρήσιμες για τις εργασίες τους, ενώ το 78 % τις θεώρησε επιδραστικές. Τα ποσοστά αυτά είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα του προηγούμενου έτους (83 % και 79 % αντίστοιχα το 2021).

Εμφανίσεις ενώπιον άλλων θεσμικών οργάνων, εθνικών/περιφερειακών κοινοβουλίων, κυβερνήσεων των κρατών μελών, και διεθνείς δραστηριότητες

Υψηλό επίπεδο αλληλεπίδρασης
με τους συνομιλητές μας

Συνολικά, το 2022, σημειώθηκε εκ νέου υψηλό επίπεδο αλληλεπίδρασης με τους ευρωπαίους και διεθνείς συνομιλητές μας. Είχαμε 437 φορές την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα των εργασιών μας στις επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου, στα εθνικά/περιφερειακά κοινοβούλια και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών (έναντι 419 το 2021).

Επιπλέον, συμμετείχαμε σε 178 διεθνείς δραστηριότητες (έναντι 154 το 2021), στις οποίες περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, οι δραστηριότητες των διεθνών οργανισμών δημόσιου ελέγχου, ιδίως δε του INTOSAI και του EUROSAI, καθώς και διμερείς εκδηλώσεις με άλλα ΑΟΕ, συνέδρια, συναντήσεις και δραστηριότητες απευθυνόμενες σε ευρύτερο κοινό.

Υλοποίηση των συστάσεων του ΕΕΣ

Οι συστάσεις που διατυπώσαμε το 2018
υλοποιήθηκαν σχεδόν
στο σύνολό τους

Η μέτρηση του βαθμού υλοποίησης των συστάσεών μας βασίζεται σε μια διαδικασία παρακολούθησης της συνέχειας που δίδεται σε αυτές, η οποία διενεργείται από τους ελεγκτές και τις ελέγκτριές μας. Για το 2022, αναλύσαμε τις συστάσεις που απευθύναμε στην Επιτροπή και σε άλλους φορείς στις εκθέσεις που δημοσιεύσαμε το 2018.

Από την ανάλυση αυτή προέκυψε ότι το 100 % των 14 συστάσεων που είχαμε διατυπώσει στην ετήσια έκθεσή μας για το 2018 και το 85 % των 325 συστάσεων που περιέχονταν στις ειδικές εκθέσεις που δημοσιεύσαμε το 2018 υλοποιήθηκαν είτε πλήρως, είτε μερικώς είτε ως επί το πλείστον.

Το προσωπικό μας

Κατανομή των υπαλλήλων

Στο τέλος του 2022, το ΕΕΣ διέθετε 873 θέσεις μόνιμων και έκτακτων υπαλλήλων (έναντι 853 τα προηγούμενα χρόνια). Οι 20 πρόσθετες θέσεις εγκρίθηκαν από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή σε προσωρινή βάση για τον έλεγχο της πρωτοβουλίας NGEU. Οι 549 θέσεις ανήκαν στα τμήματα ελέγχου, περιλαμβανομένων 104 θέσεων στα ιδιαίτερα γραφεία των Μελών.

Επιπλέον, στο τέλος του έτους, το όργανό μας απασχολούσε 91 συμβασιούχους υπαλλήλους και 33 αποσπασμένους εθνικούς εμπειρογνώμονες (έναντι 92 και 25, αντίστοιχα, το 2021).

Προσλήψεις

Η πολιτική μας στον τομέα των προσλήψεων ακολουθεί τις γενικές αρχές και τους όρους απασχόλησης που ισχύουν για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι δε υπάλληλοί μας διαθέτουν ποικίλο ακαδημαϊκό και επαγγελματικό υπόβαθρο.

Το 2022, προσλάβαμε 107 νέους υπαλλήλους (έναντι 80 το 2021): 33 μόνιμους, 47 έκτακτους, 16 συμβασιούχους και 11 αποσπασμένους εθνικούς εμπειρογνώμονες.

Το πρόγραμμαASPIRE που απευθύνεται στους/στις ελεγκτές/ελέγκτριες και εισήχθη το 2017, σχεδιάστηκε με σκοπό να διευκολύνει τους νεοπροσλαμβανόμενους να ενταχθούν στο νέο επαγγελματικό περιβάλλον, καθώς τους επιτρέπει, τα πρώτα τρία χρόνια μετά την πρόσληψή τους, να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία σε διάφορα ελεγκτικά καθήκοντα, καθώς και να συμμετάσχουν σε ειδικά στοχευμένες επιμορφωτικές δραστηριότητες.

Παρείχαμε επίσης τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης σε 60 αποφοίτους πανεπιστημίων (έναντι 56 το 2021), για διαστήματα από τρεις έως πέντε μήνες. Το 2022, οι ασκούμενοί μας εργάστηκαν με υβριδικό τρόπο, παρόμοιο με αυτόν με τον οποίο εργαζόταν και το υπόλοιπο προσωπικό του ΕΕΣ, για τις περιόδους άσκησης του Μαρτίου, Μαΐου και Οκτωβρίου, ήτοι με συνδυασμό εργασίας επί τόπου και εξ αποστάσεως.

Πυραμίδα των ηλικιών

Τα τρία τέταρτα (76 %) των εν ενεργεία υπαλλήλων μας στο τέλος του 2022 ήταν ηλικίας μεταξύ 40 και 59 ετών, ποσοστό ίδιο με το αντίστοιχο του 2021.

Το 72 % των στελεχών του ΕΕΣ είναι ηλικίας 50 ετών και άνω (έναντι 73 % το 2021). Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ανανέωση της ιεραρχίας κατά την επόμενη 5ετία έως 10ετία, καθώς θα υπάρχουν αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης.

Ισότητα ευκαιριών

Συνολικά, υπάρχει ισόρροπη κατανομή γυναικών και ανδρών μεταξύ των υπαλλήλων μας.

Έχουμε αναλάβει τη δέσμευση να προσφέρουμε στους υπαλλήλους μας, σε όλα ανεξαιρέτως τα επίπεδα της οργάνωσής μας, ίσες ευκαιρίες σταδιοδρομίας. Απασχολούμε το ίδιο ποσοστό γυναικών και ανδρών, ενώ το 2022 περισσότερο από το ένα τρίτο (39 %) των διευθυντών και των διοικητικών στελεχών μας ήταν γυναίκες (έναντι 36 % το 2021).

Το ποσοστό των γυναικών που υπηρετούσαν ως διοικητικά στελέχη στον τομέα του ελέγχου στο ΕΕΣ έφθασε το 41,4 % (έναντι 37,5 % το 2021), ποσοστό που υπερβαίνει τον στόχο του 40 % μέχρι το 2027. Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης του ΕΕΣ για τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη (2021‑2025), το 2022 δημοσιεύσαμε την πρώτη ετήσια έκθεση σχετικά με τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη (για το 2021). Επίσης, δρομολογήσαμε τον πρώτο έλεγχο με αντικείμενο την προσβασιμότητα των κτιρίων του ΕΕΣ.

Ομοίως, παραμένουμε προσηλωμένοι στον στόχο της επίτευξης ισόρροπης γεωγραφικής εκπροσώπησης σε επίπεδο στελεχών.

Δεοντολογία

Το 2022, το ΕΕΣ επικαιροποίησε δύο σημαντικά έγγραφα που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο δεοντολογίας του: τις κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας και την πολιτική για τη διασφάλιση ενός χώρου εργασίας με σεβασμό και χωρίς παρενοχλήσεις. Η επικαιροποίηση των κατευθυντήριων γραμμών δεοντολογίας πραγματοποιήθηκε σε συνέχεια της αξιολόγησης του πλαισίου δεοντολογίας από εξωτερικό σύμβουλο, ο οποίος διατύπωσε σειρά συστάσεων.

Η επιτροπή δεοντολογίας του ΕΕΣ εξετάζει κάθε ζήτημα δεοντολογικού χαρακτήρα που εκτιμά ότι σχετίζεται με τα πρότυπα και τη φήμη του ΕΕΣ. Μεταξύ άλλων, αξιολογεί τις εξωτερικές δραστηριότητες των Μελών του. Απαρτίζεται από τρία μέλη, τα οποία διορίζονται από το Σώμα των Μελών κατόπιν πρότασης του/της Προέδρου για θητεία τριών ετών (η οποία μπορεί να ανανεωθεί μία φορά): δύο Μέλη του ΕΕΣ και ένα πρόσωπο εκτός του οργάνου που επιλέγεται με βάση τις ικανότητες, την πείρα και τα επαγγελματικά προσόντα του.

Υποστήριξη του ελέγχου

Μεθοδολογία του ελέγχου

AWARE

Η εσωτερική ψηφιακή πλατφόρμα AWARE (Accessible Web-based Audit Resource) παρουσιάζει την ελεγκτική μεθοδολογία μας και τη σχετική καθοδήγηση. Πέρυσι κατέστη διαθέσιμη στον ιστότοπο του ΕΕΣ και παρέχει στο κοινό ένα ενιαίο σημείο πρόσβασης στην ελεγκτική μεθοδολογία μας.

Επαγγελματική επιμόρφωση

2022: υπερκαλύφθηκαν οι τιμές-στόχος
για την επαγγελματική επιμόρφωση

Το 2022, υπερκαλύψαμε την τιμή-στόχο όσον αφορά την επαγγελματική επιμόρφωση των πέντε ημερών μη γλωσσικής επιμόρφωσης ετησίως για τους ελεγκτές και τις ελέγκτριες, η οποία ορίστηκε βάσει των συστάσεων της Διεθνούς Ομοσπονδίας Λογιστών, και των δύο ημερών για τους λοιπούς υπαλλήλους.

Οι ελεγκτές και οι ελέγκτριές μας παρακολούθησαν κατά μέσο όρο 6,9 ημέρες μη γλωσσικής επιμόρφωσης (έναντι 8,5 το 2021 και 5,4 το 2020), από τις οποίες 5,0 ημέρες αφορούσαν επιμορφώσεις σε θέματα σχετικά με τις βασικές τους δραστηριότητες (ήτοι με τον έλεγχο). Ο μέσος όρος για τους λοιπούς και τις λοιπές υπαλλήλους ήταν 3,6 ημέρες επιμόρφωσης (έναντι 4,2 το 2021 και 3,1 το 2020). Η μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος όσον αφορά και τους δύο δείκτες μπορεί να αποδοθεί στη σταδιακή επανέναρξη των επιμορφώσεων σε αίθουσα διδασκαλίας / με φυσική παρουσία, οι οποίες προσφέρουν μεν καλύτερη μαθησιακή εμπειρία, αλλά έχουν εξ ορισμού μικρότερη χωρητικότητα σε σχέση με τις διαδικτυακές εναλλακτικές λύσεις.

Εξειδικευμένα μαθήματα για ελεγκτές/ελέγκτριες

Ενώ αποτελεί διαρκές μέλημά μας να προσφέρουμε πλούσιο επιμορφωτικό πρόγραμμα, δώσαμε ιδιαίτερη προσοχή στην επιμόρφωση σε θέματα σχετικά με τις βασικές δραστηριότητες του ΕΕΣ (ήτοι με τον έλεγχο). Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη σειράς νέων επιμορφωτικών μαθημάτων και πρωτοβουλιών, όπως αυτά που περιγράφονται κατωτέρω:

  • Επιμόρφωση σχετικά με επιμέρους τομείς πολιτικής: Μία από τις βασικές προτεραιότητες το 2022 ήταν η ανάπτυξη και η ενίσχυση των γνώσεων σχετικά με τους τομείς ελέγχου του ΕΕΣ / τις πολιτικές της ΕΕ, σε συνεργασία με τα τμήματα ελέγχου του οργάνου. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής, διοργανώσαμε 12 επιμορφωτικά σεμινάρια.
  • Ένας νέος τομέας που έτυχε μεγάλης προσοχής ήταν η πρωτοβουλία Next Generation EU (NGEU), και ειδικότερα ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ). Εμβληματική επιμορφωτική πρωτοβουλία ήταν το διήμερο επιμορφωτικό πρόγραμμα σχετικά με τον ΜΑΑ, το οποίο διοργανώνουμε σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης. Το συγκεκριμένο διαδικτυακό μάθημα διοργανώθηκε έξι φορές και σχεδιάστηκε με σκοπό να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να κατανοήσουν τις λεπτομέρειες και τις ιδιαιτερότητες του κανονισμού ΜΑΑ, καθώς και της εφαρμογής των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών.
  • Νέα επιμορφωτικά προγράμματα για τους/τις υπεύθυνους/υπεύθυνες έργου και σχετικά με την αξιοποίηση δεδομένων και τεχνολογίας στο πλαίσιο του ελέγχου: ολοκληρώσαμε το πλαίσιο ικανοτήτων για τους/τις υπεύθυνους/υπεύθυνες έργου, το οποίο χρησίμευσε ως βάση για την ανάπτυξη ενός ειδικού επιμορφωτικού προγράμματος διαρθρωμένου γύρω από τις τρεις βασικές ικανότητες που πρέπει να διαθέτουν τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν αυτό τον ρόλο: διαχείριση έργων, αποτελεσματική επικοινωνία και ηγεσία. Σε συνεργασία με την ομάδα D.A.T.A. του ΕΕΣ, αρχίσαμε να αναβαθμίζουμε τις δεξιότητες των ελεγκτών και των ελεγκτριών όσον αφορά την αξιοποίηση των δεδομένων και της τεχνολογίας.
Επιμόρφωση και ενημέρωση
σχετικά με το νέο υβριδικό περιβάλλον

Μετά τη θέση σε ισχύ της νέας απόφασης για την υβριδική εργασία τον Απρίλιο του 2022, διοργανώσαμε επιμόρφωση για το προσωπικό και τα διευθυντικά στελέχη σχετικά με τον τρόπο προσαρμογής στη νέα υβριδική πραγματικότητα. Το πρόγραμμα «Επιστροφή στο γραφείο» υλοποιήθηκε από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο και περιλάμβανε διάφορες δραστηριότητες, όπως επιμορφωτικά μαθήματα, παρουσιάσεις, εργαστήρια και έναν διαγωνισμό φωτογραφίας. Τον Νοέμβριο του 2022, διοργανώθηκε ένα υποχρεωτικό μάθημα για τα διευθυντικά στελέχη.

Συνεχίσαμε να υλοποιούμε το επιμορφωτικό μας πρόγραμμα για συμβούλους σταδιοδρομίας, καθοδηγητές, εσωτερικούς διευκολυντές και πρόσωπα εμπιστοσύνης, και δρομολογήσαμε ένα νέο εσωτερικό πρόγραμμα καθοδήγησης εστιασμένο στην ανθεκτικότητα.

Μετάφραση

Το 2022, μεταφράσαμε και αναθεωρήσαμε περί τις 203 000 σελίδες (έναντι 227 003 το 2021), εκ των οποίων οι 21 133 ανατέθηκαν σε εξωτερικούς συνεργάτες. Οι μεταφραστές μας συμμετείχαν επίσης στις δραστηριότητες ελέγχου, παρέχοντας γλωσσική υποστήριξη στο πλαίσιο επισκέψεων ελέγχου και διαδικτυακών ή υβριδικών συνεδριάσεων, καθώς και κατά τη σύνταξη εκθέσεων. Επιπλέον, συμμετείχαν σε εργασίες που είχαν να κάνουν με την επικοινωνία, παρέχοντας γλωσσικές συμβουλές και βελτιώνοντας την ποιότητα με την προσαρμογή των μηνυμάτων στο κοινό-στόχο, παραδείγματος χάριν μέσω της πολιτισμικής προσαρμογής.

Για πρώτη φορά, μεταφράσαμε το σύνολο των προϊόντων του ΕΕΣ προς την ιρλανδική γλώσσα, και αυτό εγκαίρως, με αποτέλεσμα την εμπρόθεσμη δημοσίευσή τους.

Κυβερνοασφάλεια

2022: καθοριστικό έτος
για την κυβερνοασφάλεια

Η κρίση της COVID‑19 επέφερε ραγδαία αύξηση της κυβερνο-εγκληματικότητας και των κρατικά υποκινούμενων κυβερνοεπιθέσεων. Η αρμόδια για την ασφάλεια ΤΠ ομάδα του ΕΕΣ επωμίστηκε το βαρύτερο από ποτέ φορτίο της προστασίας των υπηρεσιών ΤΠ του οργάνου. Αυτό δεν θα ήταν εφικτό χωρίς την πολύτιμη υποστήριξη της CERT-EΕ, της διοργανικής ομάδας αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην πληροφορική.

Το σχέδιο κυβερνοασφάλειας 2022‑2024άρχισε να εφαρμόζεται, με αρκετές δράσεις να έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή να βρίσκονται σε εξέλιξη. Επιπλέον, με την υποστήριξη της CERT-EΕ, αναπτύξαμε έναν χάρτη πορείας για τη μετάβαση σε ένα μοντέλο ασφάλειας μηδενικής εμπιστοσύνης, αρχή που αποτελεί έναν από τους πυλώνες του σχεδίου κυβερνοασφάλειας.Το πρώτο σύστημα που εφαρμόζει το νέο αυτό μοντέλο είναι η νέα πλατφόρμα για την εξ αποστάσεως πρόσβαση, η οποία θα αντικαταστήσει την τρέχουσα λύση VPN εντός του πρώτου τριμήνου του 2023.

Το 2022, έλαβαν χώρα αρκετές εκστρατείες προσομοίωσης ηλεκτρονικού «ψαρέματος», συμπεριλαμβανομένης μίας σε διοργανικό επίπεδο. Οι εκστρατείες αυτές απέδωσαν: καταγράψαμε αύξηση των περιπτώσεων εντοπισμού και αναφοράς των μηνυμάτων ηλεκτρονικού «ψαρέματος» από τους υπαλλήλους του ΕΕΣ.

Η CERT-EΕ διοργάνωσε ειδική συνεδρία για τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη του οργάνου, προκειμένου να τα ενημερώσει σχετικά με το τρέχον τοπίο των απειλών και τις στρατηγικές προτεραιότητες που πρέπει να καλυφθούν.

Στη διάρκεια του έτους, ο Γενικός Γραμματέας ενέκρινε μια νέα πολιτική καταγραφής ενεργειών και ελέγχου των συστημάτων ΤΠ. Η νέα πολιτική αποσκοπεί στο να καθησυχάσει τους χρήστες και να παρέχει διαφάνεια όσον αφορά τη χρήση των δεδομένων ελέγχου των συστημάτων και των δεδομένων αρχείων καταγραφής, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια των συστημάτων μας.

Τέλος, το ΕΕΣ ασχολήθηκε ενεργά με την κατάρτιση των νέων διοργανικών κανόνων κυβερνοασφάλειας. Αν και η έγκρισή τους εκκρεμεί, το ΕΕΣ εφαρμόζει ήδη πολλές από τις διατάξεις τους.

Κτιριακές εγκαταστάσεις

Ένας συμπεριληπτικός, ασφαλής και
φιλικός προς το περιβάλλον
εργασιακός χώρος

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ένας καλός εργασιακός χώρος είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του ΕΕΣ. Ο άμεσος αντίκτυπος στην ευεξία του προσωπικού είναι ένας από τους παράγοντες που καθιστούν το ΕΕΣ ελκυστικό εργοδότη.

Όραμά μας είναι να διαμορφώσουμε έναν βιώσιμο εργασιακό χώρο, όπου το σύνολο των υπαλλήλων θα έχει πρόσβαση σε ένα συνεργατικό, προσανατολισμένο στην ευεξία, ασφαλές, συμπεριληπτικό και περιβαλλοντικά φιλικό εργασιακό περιβάλλον.

Αυτή τη στιγμή έχουμε στην ιδιοκτησία μας τρία κτίρια («K1», «K2» και «K3»), τα οποία λειτουργούν ως ενιαία, ολοκληρωμένη τεχνική οντότητα. Επίσης, μισθώνουμε χώρο γραφείων στο Λουξεμβούργο, για τη στέγαση του κέντρου αποκατάστασης σε περίπτωση καταστροφής.

Κ1

Το κτίριο Κ1, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1988, διαθέτει γραφεία για έως και 310 υπαλλήλους, καθώς και αίθουσες συνεδριάσεων.

Το κτίριο εκσυγχρονίστηκε το 2008, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωσή του με τις εθνικές απαιτήσεις στους τομείς της υγείας, της ασφάλειας και του περιβάλλοντος. Όπου ήταν δυνατό, η τεχνολογία του κτιρίου Κ1 αναπροσαρμόστηκε, ώστε να καταστεί συμβατή με εκείνη που χρησιμοποιείται στα κτίρια Κ2 και Κ3.

Κ2

Το κτίριο Κ2 εγκαινιάστηκε το 2003. Διαθέτει γραφεία για έως και 241 υπαλλήλους, αίθουσες συνεδριάσεων, αίθουσα διασκέψεων με θαλάμους διερμηνείας, αίθουσες βιντεοδιασκέψεων, κυλικείο και χώρους με βασικό εξοπλισμό κουζίνας.

Το κτίριο ανακαινίστηκε με σκοπό τη βελτιστοποίηση της οργάνωσης των χώρων εργασίας και την αναβάθμιση των τεχνικών εγκαταστάσεων, βελτιώνοντας σημαντικά την περιβαλλοντική αποδοτικότητά τους.

Κ3

Το κτίριο Κ3 εγκαινιάστηκε το 2012. Στο ισόγειο βρίσκονται το εστιατόριο, το κυλικείο και αίθουσες επιμόρφωσης. Το κτίριο διαθέτει ακόμη γραφεία για έως και 503 υπαλλήλους, αίθουσες συνεδριάσεων και αίθουσα ΤΠ. Το κτίριο Κ3 έχει λάβει βαθμολογία «πολύ καλά» σύμφωνα με την BREEAM, την κορυφαία μέθοδο παγκοσμίως για την αξιολόγηση και την πιστοποίηση της βιωσιμότητας των κτιρίων.

Οι εγκαταστάσεις του ΕΕΣ στην τοποθεσία Kirchberg, Λουξεμβούργο.

Περιβαλλοντική διαχείριση

Ως θεσμικό όργανο της ΕΕ, έχουμε καθήκον να εφαρμόζουμε την αρχή της χρηστής περιβαλλοντικής διαχείρισης σε όλες τις δραστηριότητές μας. Ως εκ τούτου, έχουμε αναλάβει τη δέσμευση να περιορίζουμε διαρκώς τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του οργάνου. Κάθε χρόνο, παρακολουθούμε και αναλύουμε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που προκαλούν οι δραστηριότητές μας.

Το ΕΕΣ είναι υπερήφανο για την πιστοποίηση που έχει λάβει στο πλαίσιο του συστήματος οικολογικής διαχείρισης και ελέγχου (Eco-Management and Audit Scheme, EMAS). Εφαρμόζουμε επιτυχώς ένα σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνο προς το EMAS και συμμορφωνόμαστε πλήρως με τις απαιτήσεις πιστοποίησης του προτύπου ISO 14001:2015.

Τον Οκτώβριο του 2022, εξωτερικός ελεγκτής πραγματοποίησε έλεγχο των δραστηριοτήτων μας στο πλαίσιο του EMAS. Τα αποτελέσματα ήταν θετικά: δεν προέκυψαν περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, ενώ εντοπίστηκαν πολλές ορθές πρακτικές, με αποτέλεσμα να εγκριθεί η πιστοποίηση του ΕΕΣ στο πλαίσιο του EMAS για την περίοδο 2023‑2025.

Αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης

Το ΕΕΣ θα λάβει περαιτέρω μέτρα προκειμένου να επιτύχει μείωση κατά 15 % της κατανάλωσης φυσικού αερίου, όπως προτάθηκε τον Ιούλιο του 2022 στο σχέδιο της Επιτροπής και του Συμβουλίου με τίτλο «Εξοικονόμηση αερίου για έναν ασφαλή χειμώνα». Θα λάβει επίσης υπόψη την πρόσφατη σύσταση της κυβέρνησης του Λουξεμβούργου για περιορισμό στους 20°C της θερμοκρασίας των κτιρίων που διαχειρίζονται δημόσιες αρχές.

Το 2022, στο πλαίσιο ενεργειακού ελέγχου των κτιρίων του ΕΕΣ, διατυπώθηκαν διάφορες προτάσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας, με αποτέλεσμα να βρίσκεται υπό υλοποίηση ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

Χάρτης πορείας για τη μείωση των εκπομπών
έως το 2030

Το 2022, δρομολογήσαμε ένα έργο με σκοπό τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, το οποίο βασίζεται σε τρεις βασικούς παράγοντες:

  • στη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου των κτιρίων μας·
  • στη στροφή προς μια κινητικότητα φιλική προς το περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη διεξαγωγής αποστολών επιτόπιου ελέγχου, οι οποίες αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο των ελεγκτικών εργασιών μας·
  • στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και της δέσμευσης των υπαλλήλων.
Αναφορά στοιχείων για τη βιωσιμότητα

Το Σώμα των Μελών ενέκρινε τον Σεπτέμβριο του 2022 την πρώτη έκθεση βιωσιμότητας του ΕΕΣ για το έτος 2021. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη αποσκοπεί κυρίως στο να διασφαλίζεται ότι οι δραστηριότητες ενός οργανισμού έχουν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονομία. Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί πυλώνες στους οποίους στηρίζεται η εταιρική ευθύνη ή, αλλιώς, η βιωσιμότητα. Επομένως, η βιωσιμότητα αναφέρεται στον δεοντολογικό χαρακτήρα των δραστηριοτήτων ενός οργανισμού και στο κατά πόσον ο τρόπος λειτουργίας του είναι βιώσιμος μακροπρόθεσμα.

Η βιωσιμότητα είναι πολύ περισσότερα από τον οικολογικό προσανατολισμό. Αφορά επίσης τις οικονομικές επιπτώσεις, τη δεοντολογία και τη διακυβέρνηση, την τήρηση νόμων και κανονισμών και, πρωτίστως, τον σεβασμό των ανθρώπων. Το ΕΕΣ θεωρεί ότι το ανθρώπινο δυναμικό του αποτελεί τον πολυτιμότερο πόρο του και υλοποιεί ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών και δράσεων για τη βελτιστοποίηση της ευεξίας του.

Η έκθεση παρέχει μια συνολική εικόνα του οικονομικού, περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντικτύπου των δραστηριοτήτων μας για τον έλεγχο του κατά πόσον τα ενωσιακά κονδύλια υποστηρίζουν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ευρώπη και πέραν των συνόρων της. Παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο της οργανωτικής μας δομής και του τρόπου διοικητικής λειτουργίας του οργάνου μας για την εκπλήρωση της αποστολής αυτής.

Η έκθεση βιωσιμότητας του ΕΕΣ θα αποτελέσει ετήσιο παραδοτέο του οργάνου, που θα δημοσιεύεται στον ιστότοπό μας.

Η λογοδοσία μας

Οικονομικά στοιχεία

Το θεσμικό όργανό μας χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, στο πλαίσιο του τομέα των διοικητικών δαπανών.

Το 2022, ο προϋπολογισμός μας ανήλθε σε περίπου 162,1 εκατομμύρια ευρώ.

Ο προϋπολογισμός μας αντιστοιχεί στο 1,5 % περίπου των συνολικών διοικητικών δαπανών της ΕΕ (ήτοι σε λιγότερο από το 0,1 % του συνόλου των δαπανών της ΕΕ).

Εκτέλεση του προϋπολογισμού για το 2022

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2022 Οριστικές πιστώσεις Αναλήψεις υποχρεώσεων % χρήσης (αναλήψεις υποχρεώσεων / πιστώσεις) Πληρωμές
Τίτλος 1: Πρόσωπα που συνδέονται με το όργανο (σε χιλιάδες ευρώ)
10 – Μέλη του οργάνου 11 590 11 084 96 % 10 630
12 – Μόνιμοι και έκτακτοι υπάλληλοι 120 203 118 984 99 % 118 984
14 – Λοιπό προσωπικό και παροχή υπηρεσιών από εξωτερικούς συνεργάτες 9 089 9 055 99 % 8 783
162 – Αποστολές 1 647 1 647 100 % 1 227
161 + 163 + 165 – Λοιπές δαπάνες για τα πρόσωπα που συνδέονται με το όργανο 2 752 2 564 93 % 2 156
Μερικό σύνολο τίτλου 1 145 281 143 334 99 % 141 780
Τίτλος 2: Ακίνητα, κινητά αγαθά, εξοπλισμός και διάφορες δαπάνες λειτουργίας
20 – Ακίνητα 4 908 4 9053 99 % 2 274
210 – Πληροφορική και τηλεπικοινωνίες 8 879 8 879 100 % 5 617
212 + 214 + 216 – Κινητά αγαθά και παρεπόμενα έξοδα 847 783 92 % 534
23 – Τρέχουσες δαπάνες διοικητικής φύσης 540 478 89 % 378
25 – Συνεδριάσεις και διασκέψεις 381 185 48 % 138
27 – Πληροφόρηση και δημοσίευση 1 305 1 145 88 % 834
Μερικό σύνολο τίτλου 2 16 860 16 375 97 % 9 775
Σύνολο ΕΕΣ 162 141 159 709 99 % 151 555

3 Περιλαμβανομένης της μεταφοράς πιστώσεων δυνάμει σχετικής απόφασης.

Προϋπολογισμός του 2023

Ο προϋπολογισμός του 2023 παρουσιάζει αύξηση κατά 7,97 % έναντι του προϋπολογισμού του 2022.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2022 2023 2022
Τίτλος 1: Πρόσωπα που συνδέονται με το όργανο (σε χιλιάδες ευρώ)
10 – Μέλη του οργάνου 11 777 11 715
12 – Μόνιμοι και έκτακτοι υπάλληλοι 131 876 120 838
14 – Λοιπό προσωπικό και παροχή υπηρεσιών από εξωτερικούς συνεργάτες 9 779 8 444
162 – Αποστολές 2 453 2 452
161 + 163 + 165 – Λοιπές δαπάνες για τα πρόσωπα που συνδέονται με το όργανο 2 601 2 732
Μερικό σύνολο τίτλου 1 158 486 146 181
Τίτλος 2: Ακίνητα, κινητά αγαθά, εξοπλισμός και διάφορες δαπάνες λειτουργίας
20 – Ακίνητα 4 274 3 778
210 – Πληροφορική και τηλεπικοινωνίες 8 452 8 228
212 + 214 + 216 – Κινητά αγαθά και παρεπόμενα έξοδα 894 944
23 – Τρέχουσες δαπάνες διοικητικής φύσης 588 574
25 – Συνεδριάσεις και διασκέψεις 580 675
27 – Πληροφόρηση και δημοσίευση 1 786 1 761
Μερικό σύνολο τίτλου 2 16 574 15 960
Σύνολο ΕΕΣ 175 060 162 141

Σημ.: Τα αναφερόμενα αριθμητικά στοιχεία αφορούν τον αρχικό προϋπολογισμό.

Εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος

Εσωτερικός έλεγχος

Η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου του ΕΕΣ παρέχει ανεξάρτητες, αντικειμενικές υπηρεσίες διασφάλισης, καθώς και συμβουλευτικές υπηρεσίες σχεδιασμένες με σκοπό να προσδίδουν προστιθέμενη αξία και να βελτιώνουν τις πράξεις του ΕΕΣ. Βοηθά το ΕΕΣ να υλοποιεί τη στρατηγική του και να επιτυγχάνει τους στόχους του, εφαρμόζοντας μια συστηματική και πειθαρχημένη προσέγγιση με σκοπό την αξιολόγηση και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ΕΕΣ σε επίπεδο διακυβέρνησης, διαχείρισης κινδύνων και εφαρμογής εσωτερικών δικλίδων. Αναφέρεται στην Επιτροπή εσωτερικού ελέγχου, η οποία απαρτίζεται από τρία Μέλη του ΕΕΣ και έναν εξωτερικό εμπειρογνώμονα και παρακολουθεί τακτικά την πρόοδο που σημειώνεται ως προς την εκτέλεση των διαφόρων έργων που περιλαμβάνονται στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας της Υπηρεσίας και εξασφαλίζει την ανεξαρτησία της.

Το 2022, η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου συνέχισε την επισκόπηση της πολιτικής διαχείρισης κινδύνων που εφαρμόζει το ΕΕΣ και εκπόνησε εκθέσεις κατόπιν της ολοκλήρωσης δύο ελεγκτικών έργων: «Διακυβέρνηση ΤΠ» και «Διαδικασία προσλήψεων». Επίσης, ολοκλήρωσε τις κύριες ελεγκτικές εργασίες για δύο άλλα ελεγκτικά έργα, «Κτιριακή πολιτική του ΕΕΣ – Ανακαίνιση του κτιρίου Κ2» και «Διαδικασίες αξιολόγησης και προαγωγών», για τα οποία οι σχετικές εκθέσεις θα δημοσιευθούν το 2023.

Συνολικά, από τις εργασίες της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου δεν αναδείχθηκαν αδυναμίες οι οποίες, λόγω της φύσης ή του μεγέθους τους, να θέτουν υπό αμφισβήτηση τη συνολική αξιοπιστία των συστημάτων εσωτερικών δικλίδων που θέσπισε ο κύριος διατάκτης, προκειμένου να διασφαλίζεται η νομιμότητα και η κανονικότητα των χρηματοοικονομικών πράξεών μας το 2022.

Εξωτερικός έλεγχος

Οι ετήσιοι λογαριασμοί μας ελέγχονται από ανεξάρτητο εξωτερικό ελεγκτή. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς αποτελεί απόδειξη ότι εφαρμόζουμε και σε μας τις ίδιες αρχές διαφάνειας και λογοδοσίας που απαιτούμε να εφαρμόζουν οι ελεγχόμενοί μας.

Στις 5 Μαΐου 2022, ο εξωτερικός ελεγκτής μας, η εταιρεία ACG Auditing & Consulting Group S.r.l., δημοσίευσε την έκθεσή της σχετικά με τους λογαριασμούς μας για το οικονομικό έτος 2021, στην οποία διατύπωσε γνώμη χωρίς επιφύλαξη.

Γνώμες του εξωτερικού ελεγκτή μας – οικονομικό έτος 2021

Όσον αφορά τις οικονομικές καταστάσεις μας:

«Κατά τη γνώμη μας, οι οικονομικές καταστάσεις απεικονίζουν εύλογα την οικονομική κατάσταση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου την 31η Δεκεμβρίου 2021, τα αποτελέσματα των πράξεών του, τις ταμειακές ροές του και τις μεταβολές των καθαρών περιουσιακών στοιχείων του για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1).»

Όσον αφορά τη χρήση των πόρων και τις διαδικασίες δικλίδων:

«Βάσει των εργασιών μας, όπως περιγράφονται στην παρούσα έκθεση, θεωρούμε ότι το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο συμμορφώθηκε, από κάθε ουσιώδη πλευρά, με τα κριτήρια που παρατέθηκαν ανωτέρω:

  • Οι πόροι που χορηγήθηκαν στο ΕΕΣ χρησιμοποιήθηκαν για τους προβλεπόμενους σκοπούς.
  • Οι εφαρμοζόμενες διαδικασίες δικλίδων παρέχουν τις εγγυήσεις που είναι αναγκαίες, προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμόρφωση των χρηματοοικονομικών πράξεων με τους εφαρμοστέους κανόνες και κανονισμούς.»

Επικοινωνία

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ

Τηλ:. +352 4398-1
Πληροφορίες: eca.europa.eu/el/Pages/ContactForm.aspx
Ιστότοπος: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (https://europa.eu/european-union/index_el).

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2023

PDF ISBN 978-92-847-9803-2 ISSN 2315-392X doi:10.2865/833203 QJ-AA-23-001-EL-N
HTML ISBN 978-92-847-9797-4 ISSN 2315-392X doi:10.2865/82379 QJ-AA-23-001-EL-Q
PRINT ISBN 978-92-847-9829-2 ISSN 1684-0747 doi:10.2865/35218 QJ-AA-23-001-EL-C

Η παρούσα δημοσίευση είναι διαθέσιμη σε 24 γλώσσες, καθώς και στον ακόλουθο μορφότυπο:

PDF
PDF General Report

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2023

Η πολιτική για την περαιτέρω χρήση εγγράφων του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) ορίζεται στην απόφαση αριθ. 6‑2019 του ΕΕΣ για την πολιτική ανοικτών δεδομένων και την περαιτέρω χρήση εγγράφων.

Με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου ορίζεται διαφορετικά (π.χ. σε χωριστές ανακοινώσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας), το περιεχόμενο του ΕΕΣ που ανήκει στην ΕΕ παραχωρείται βάσει της άδειας Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Ισχύει, επομένως, ως γενικός κανόνας ότι η περαιτέρω χρήση επιτρέπεται υπό τον όρο ότι αναφέρεται η πηγή και επισημαίνονται οι αλλαγές. Κατά την περαιτέρω χρήση απαγορεύεται η διαστρέβλωση του αρχικού νοήματος ή μηνύματος των εγγράφων. Το ΕΕΣ δεν φέρει ευθύνη για οποιαδήποτε συνέπεια προερχόμενη από την περαιτέρω χρήση εγγράφων.

Εάν συγκεκριμένο περιεχόμενο αναφέρεται σε ταυτοποιήσιμα φυσικά πρόσωπα, π.χ. φωτογραφίες υπαλλήλων του ΕΕΣ, ή περιλαμβάνει έργα τρίτων, απαιτείται πρόσθετη έγκριση.

Όταν παραχωρείται η έγκριση, αυτή ακυρώνει και αντικαθιστά την ανωτέρω γενική έγκριση και αναφέρει σαφώς τυχόν περιορισμούς στη χρήση.

Για τις κατωτέρω αναφερόμενες φωτογραφίες, επιτρέπεται η αναπαραγωγή υπό την προϋπόθεση της μνείας του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, της πηγής και, όπου χρειάζεται, του ονοματεπωνύμου των φωτογράφων:

* © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022, πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

* © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022, πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

* © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022, πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

* © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022, πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

* © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022, πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

* © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022, πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

* © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022, πηγή: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο / Alexis Haulot.

* © GLOBAL VIEW SPRL – φωτογράφος: Simon Schmitt. Αρχιτέκτονες των κτιρίων: Paul Noël (1988) και Jim Clemes (2004 και 2013).

Για τη χρήση ή την αναπαραγωγή περιεχομένου που δεν ανήκει στην ΕΕ, μπορεί να χρειάζεται να ζητήσετε άδεια απευθείας από τους κατόχους των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας:

* (επάνω, αριστερά): © depositphotos.com / mrdoomits.

* (επάνω, δεξιά): © depositphotos.com / Xavier Lejeune.

* (μέση, αριστερά): © depositphotos.com / adriaticphoto.

* (μέση, κέντρο): © depositphotos.com / halfpoint.

* (μέση, δεξιά): © depositphotos.com / fran11.

* (κάτω): © stock.adobe.com / denizbayram.

* © stock.adobe.com / Weyo.

* © shutterstock.com / jamesteohart.

* © Getty Images / Tonkovic.

* © stock.adobe.com / Negro Elkha.

* © depositphotos.com / Tashatuvango.

* © depositphotos.com.

* © shutterstock.com / Billy Miaron.

Το λογισμικό ή τα έγγραφα που καλύπτονται από δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, όπως τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα εμπορικά σήματα, τα καταχωρισμένα σχέδια, οι λογότυποι και οι επωνυμίες/ονομασίες, εξαιρούνται από την πολιτική του ΕΕΣ για την περαιτέρω χρήση.

Το σύνολο των ιστότοπων των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός του ονόματος χώρου «europa.eu» παρέχει συνδέσμους προς ιστότοπους τρίτων. Δεδομένου ότι το ΕΕΣ δεν έχει έλεγχο επ’ αυτών, σας συνιστούμε να εξετάζετε τις πολιτικές τους για την προστασία του ιδιωτικού απορρήτου και της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Χρήση του λογότυπου του ΕΕΣ

Δεν επιτρέπεται η χρήση του λογότυπου του ΕΕΣ χωρίς την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του οργάνου.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ

Αυτοπροσώπως
Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν εκατοντάδες κέντρα Europe Direct. Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση του πλησιέστερου σ’ εσάς κέντρου στο διαδίκτυο european-union.europa.eu/contact-eu/meet-us_el).

Τηλεφωνικώς ή γραπτώς
Η Europe Direct είναι μια υπηρεσία που απαντά στις ερωτήσεις σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με αυτή την υπηρεσία:

  • καλώντας ατελώς τον αριθμό 00 800 6 7 8 9 10 11 (ορισμένα δίκτυα τηλεφωνίας ενδέχεται να χρεώνουν τις κλήσεις αυτές),
  • καλώντας τον αριθμό +32 22999696,
  • συμπληρώνοντας το ακόλουθο ηλεκτρονικό έντυπο: european-union.europa.eu/contact-eu/write-us_el.

ΒΡΕΙΤΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ

Στο διαδίκτυο
Πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο Europa (european-union.europa.eu).

Στις εκδόσεις της ΕΕ
Μπορείτε να δείτε ή να παραγγείλετε εκδόσεις της ΕΕ στη διεύθυνση op.europa.eu/el/publications. Μπορείτε να ζητήσετε πολλαπλά αντίγραφα δωρεάν εκδόσεων επικοινωνώντας με την υπηρεσία Europe Direct ή με το τοπικό σας κέντρο τεκμηρίωσης (european-union.europa.eu/contact-eu/meet-us_el).

Στη νομοθεσία της ΕΕ και σε σχετικά έγγραφα
Για πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου της ενωσιακής νομοθεσίας από το 1951 σε όλες τις επίσημες γλώσσες, μεταβείτε στον ιστότοπο EUR-Lex (eur-lex.europa.eu).

Στα ανοιχτά δεδομένα από την ΕΕ
Η πύλη data.europa.eu παρέχει πρόσβαση σε σύνολα ανοιχτών δεδομένων από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ. Τα εν λόγω δεδομένα μπορούν να καταφορτωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν δωρεάν, τόσο για εμπορικούς όσο και για μη εμπορικούς σκοπούς. Η πύλη παρέχει επίσης πρόσβαση σε πληθώρα συνόλων δεδομένων από τις ευρωπαϊκές χώρες.