Europejski Trybunał Obrachunkowy 2017 Sprawozdanie z działalności

Cover image

Czterdzieści lat pracy Trybunału najlepiej zobrazują fotografie. Na zamieszczonych zdjęciach można zobaczyć codzienną pracę setek pracowników, którzy przez lata pełnili służbę w Trybunale. Niektóre fotografie opublikowano już na stronie internetowej Trybunału (eca.europa.eu) i w mediach społecznościowych (@EUauditors) na przestrzeni 2017 r.

Europejski Trybunał Obrachunkowy

Kim jesteśmy

Europejski Trybunał Obrachunkowy jest zewnętrznym kontrolerem UE.

Trybunał jest jedną z siedmiu instytucji Unii. W jego skład wchodzi 28 członków, po jednym z każdego państwa członkowskiego UE. Zatrudnia około 900 osób – kontrolerów oraz personel administracyjny – ze wszystkich krajów UE.

Europejski Trybunał Obrachunkowy powstał w 1977 r. Jego siedziba znajduje się w Luksemburgu.

Co robimy

Rola Trybunału polega na sprawdzaniu, czy UE prowadzi solidną sprawozdawczość finansową i prawidłowo stosuje unijne przepisy finansowe oraz czy unijne strategie i programy zapewniają gospodarne wykorzystanie środków.

Poprzez swoje prace Trybunał przyczynia się do poprawy zarządzania finansami UE oraz propaguje rozliczalność i przejrzystość. Trybunał ostrzega przed zagrożeniami, poświadcza wiarygodność, wskazuje uchybienia i sukcesy oraz formułuje wskazówki dla unijnych decydentów i ustawodawców.

Trybunał przedstawia swoje uwagi i zalecenia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie Unii Europejskiej, parlamentom krajowym i opinii publicznej.

Siedziba Trybunału w dzielnicy Kirchberg w Luksemburgu, 2017 r.

Słowo wstępne Prezesa

Szanowni Państwo!

Europejski Trybunał Obrachunkowy zaczął działalność 40 lat temu – w 1977 r. Rocznica ta jest okazją, by ocenić wkład wniesiony przez Trybunał w rozliczalność publiczną i zarządzanie finansowe w UE.

W oficjalnych obchodach czterdziestolecia Trybunału w październiku 2017 r. udział wzięli wielki książę i wielka księżna Luksemburga, prezydent Estonii Kersti Kaljulaid, przewodniczący Parlamentu Europejskiego Antonio Tajani oraz przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker. Obecność tak znamienitych gości najlepiej świadczy o roli „finansowego sumienia”, jaką Trybunał odgrywa w UE.

W minionym roku myśleliśmy jednak również o przyszłości. Omówiliśmy i uzgodniliśmy strategię Trybunału na pozostałe trzy lata obecnych wieloletnich ram finansowych, które kończą się w 2020 r. Aby obywatele mogli w dalszym ciągu pokładać zaufanie w UE i jej instytucjach, muszą mieć dostęp do jednoznacznych i wiarygodnych informacji. Muszą mieć możliwość przekonania się, że UE działa w sposób uczciwy i praworządny, rozważnie wykorzystuje środki publiczne, ma jasno określone strategiczne cele i osiąga rezultaty, do których osiągnięcia się zobowiązała. Rolą Trybunału jako zewnętrznego kontrolera Unii jest sprawdzenie, czy rzeczywiście tak się dzieje, i przedstawienie odpowiednich informacji na temat przeprowadzonych kontroli.

W ciągu roku Trybunał regularnie wydawał sprawozdania specjalne dotyczące różnorodnych strategii i programów UE, a także publikacje przekrojowe, takie jak przeglądy horyzontalne i przeglądy punktowe w trybie pilnym. Przygotował ponadto kilka opinii dotyczących wniosków ustawodawczych oraz – jak co roku – sprawozdania roczne dotyczące budżetu UE i Europejskich Funduszy Rozwoju, jak również wszystkich agencji i wielu innych organów UE.

W niniejszym sprawozdaniu zawarto kompleksowy przegląd działalności Trybunału w 2017 r. oraz najważniejsze informacje o organizacji, budżecie i pracownikach tej instytucji.

Życzę Państwu przyjemnej lektury.

Klaus-Heiner Lehne
Prezes

Rok 2017 w skrócie

Działalność Trybunału

  • 28 sprawozdań specjalnych, w których przeanalizowano skuteczność i gospodarność unijnych strategii i programów w dziedzinach takich, jak bezrobocie młodzieży, ochrona środowiska, migracje oraz unia bankowa;
  • przegląd horyzontalny działań UE w dziedzinie energii i zmiany klimatu oraz przegląd punktowy w trybie pilnym dotyczący redukcji zatrudnienia w instytucjach UE;
  • pięć opinii na temat nowych lub zmienionych przepisów prawa UE mających istotny wpływ na zarządzanie finansami, w tym opinia w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu UE i opinia w sprawie finansowania europejskich partii politycznych;
  • sprawozdania roczne dotyczące wykonania bud żetu UE oraz Europejskich Funduszy Rozwoju, w tym sprawozdanie „Kontrola UE za 2016 r. w skrócie”;
  • 55 specjalnych sprawozdań rocznych dotyczących różnych unijnych agencji, organów oraz wspólnych przedsięwzięć, zlokalizowanych na terenie całej UE, w tym dwa sprawozdania podsumowujące;
  • spotkania, seminaria i konferencje z udziałem zainteresowanych podmiotów i partnerów instytucjonalnych, np. posiedzenie Komitetu Kontaktowego UE z udziałem prezesów najwyższych organów kontroli państw członkowskich, oraz konferencje na temat bezrobocia młodzieży, energii, zmiany klimatu i ocen oddziaływania.

Zarządzanie Trybunałem

  • Do instytucji dołączyło dwóch nowych członków: Juhan Parts (Estonia) z dniem 1 stycznia 2017 r. oraz Ildikó Gáll-Pelcz (Węgry) z dniem 1 września 2017 r.;
  • Trybunał wydał nową wieloletnią strategię, która będzie wyznaczać kierunek naszych prac i zarządzania w latach 2018–2020;
  • Trybunał przeprowadził przegląd programu prac, aby zapewnić bardziej strategiczne i spójne planowanie priorytetów kontroli obowiązujących w całej instytucji;
  • Trybunał przeprowadził przegląd polityki zarządzania ryzykiem i wzmocnił swoje procedury finansowe;
  • Trybunał w dalszym ciągu redukował liczbę pracowników, zgodnie z ustaleniami instytucji unijnych, i wdrażał politykę równych szans w dziedzinie rekrutacji i zarządzania kadrami;
  • Trybunał zdobył certyfikaty EMAS i ISO 14001:2015 za swój system zarządzania środowiskowego.

Działalność Trybunału

Kontrola

W różnych obszarach budżetu UE Trybunał przeprowadza różne rodzaje kontroli:

  • kontrole wykonania zadań – dotyczące skuteczności, wydajności i oszczędności unijnych strategii i programów. Tego typu kontrole gospodarności dotyczą przede wszystkim konkretnych zagadnień w zakresie zarządzania i budżetu, wybieranych w oparciu o kryteria takie, jak interes społeczny, możliwość wprowadzenia usprawnień i ryzyko wystąpienia niskiej wydajności lub nieprawidłowości;
  • kontrole finansowe i kontrole zgodności – dotyczące wiarygodności rocznych sprawozdań finansowych oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw (zwłaszcza poświadczenie wiarygodności) oraz oceny dotyczące zgodności systemów lub transakcji w poszczególnych obszarach budżetowych z regulującymi je przepisami.

Na podstawie dowodów zgromadzonych podczas prac kontrolnych Trybunał sporządza sprawozdania, w których przedstawia klarowne wnioski na temat stopnia osiągnięcia strategicznych celów UE, oraz na temat unijnej rachunkowości budżetowej i zarządzania finansami. Ułatwia to Trybunałowi wydawanie praktycznych i efektywnych kosztowo zaleceń.

Wizyty kontrolne w 2017 r.

Większość prac kontrolnych odbywa się w siedzibie Trybunału w Luksemburgu. Jednocześnie w 2017 r. kontrolerzy Trybunału przeprowadzili dużą liczbę wizyt kontrolnych w innych unijnych instytucjach, agencjach, organach, delegaturach, organach krajowych, regionalnych i lokalnych państw członkowskich, a także w instytucjach międzynarodowych zajmujących się przetwarzaniem środków UE, np. ONZ. Trybunał kontroluje też na miejscu odbiorców unijnych środków, zarówno na terenie UE, jak i poza jej granicami. Dzięki tym pracom kontrolnym Trybunał uzyskuje bezpośrednie dowody kontroli od podmiotów zajmujących się zarządzaniem unijnymi strategiami i programami oraz pobieraniem i wypłacaniem unijnych środków oraz od beneficjentów końcowych, którzy te środki otrzymali.

Podstawową działalnością Trybunału jest kontrola

Częstotliwość oraz intensywność prac kontrolnych w poszczególnych państwach członkowskich i w krajach beneficjentach jest uzależniona od rodzaju kontroli. W 2017 r. kontrolerzy Trybunału spędzili na wizytach kontrolnych 3 670 dni (4 246 dni w 2016 r.) – zarówno w państwach członkowskich, jak i poza terytorium Unii.

Zespoły kontrolne Trybunału z zasady składają się z dwóch lub trzech kontrolerów, a wizyty trwają zwykle od kilku dni do kilku tygodni. Wizyty kontrolne na terytorium UE często odbywają się we współpracy z najwyższymi organami kontroli danego państwa członkowskiego.

3 670 dni na wizytach kontrolnych w państwach członkowskich i poza terytorium UE w 2017 r.

Kontrolerzy spędzili ponadto 2 300 dni (2 510 dni w 2016 r.), przeprowadzając kontrole w instytucjach unijnych w Brukseli i Luksemburgu, a także w siedzibach zdecentralizowanych agencji i organów w całej UE, organizacji międzynarodowych takich jak ONZ lub OECD oraz prywatnych firm audytorskich. W coraz większym stopniu do uzyskania i potwierdzenia dowodów kontroli w pracach Trybunału wykorzystuje się wideokonferencje i inne technologie informacyjne, takie jak bezpieczna wymiana danych i dokumentów.

5 970 dni spędzonych na wizytach kontrolnych w 2017 r.

Wykrywanie nadużyć finansowych

Trybunał współpracuje ściśle z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) w zakresie zwalczania nadużyć finansowych przynoszących szkodę budżetowi UE. Przekazuje do OLAF-u informacje o wszelkich podejrzeniach nadużycia, korupcji lub innych nielegalnych działań mających wpływ na interesy finansowe UE, które wykrywa w trakcie prac kontrolnych. Sprawami tymi następnie zajmuje się OLAF, który podejmuje decyzję co do tego, czy w danej sprawie będzie prowadzone dalsze dochodzenie, a jeśli to konieczne – współpracuje także z organami państw członkowskich.

W 2017 r. Trybunał przekazał do OLAF-u informacje o 13 przypadkach podejrzenia nadużycia wykrytych w trakcie prac kontrolnych

Wprawdzie celem kontroli nie jest konkretnie poszukiwanie nadużyć finansowych, Trybunał wykrywa jednak przypadki, w których zachodzi podejrzenie wystąpienia nieprawidłowości lub nadużycia finansowego. W 2017 r. Trybunał przekazał do OLAF informacje o 13 (w 2016 r. – o 11) takich przypadkach podejrzenia nadużycia wykrytych w trakcie prac nad poświadczeniem wiarygodności za lata budżetowe 2016 i 2017, a także w ramach innych zadań kontrolnych.

Publikacje

Publikacje Trybunału: sprawozdania specjalne, opinie i publikacje przekrojowe

Sprawozdania z kontroli i opinie sporządzane przez Trybunał to zasadnicze ogniwo łańcucha rozliczalności UE. Są one wykorzystywane do rozliczania – zwłaszcza w ramach corocznej procedury udzielania absolutorium – podmiotów zarządzających budżetem UE. Jest to głównie Komisja Europejska, ale także inne instytucje i organy UE. W obszarach wydatków objętych zarządzaniem dzielonym, takich jak rolnictwo czy polityka spójności, które stanowią ok. 80 % budżetu UE, ważną rolę odgrywają również organy krajowe, regionalne i lokalne państw członkowskich.

Dokumenty publikowane przez Trybunał to:

  • sprawozdania specjalne, w których przedstawiane są wyniki wybranych kontroli w konkretnych obszarach polityki lub wydatków bądź w odniesieniu do kwestii związanych z budżetem lub zarządzaniem;
  • sprawozdania roczne, w których omawiane są głównie wyniki prac związanych z kontrolami finansowymi i kontrolami zgodności w zakresie budżetu Unii Europejskiej i Europejskich Funduszy Rozwoju (EFR), lecz także pewne aspekty dotyczące zarządzania budżetem i osiąganych wyników;
  • specjalne sprawozdania roczne, publikowane osobno dla unijnych agencji, organów zdecentralizowanych oraz wspólnych przedsięwzięć;
  • opinie na temat nowych lub zmienionych aktów prawnych mających istotny wpływ na zarządzanie finansami, sporządzane albo z własnej inicjatywy Trybunału, albo na wniosek innych instytucji;
  • publikacje przekrojowe, takie jak:
    • przeglądy horyzontalne – opisowe dokumenty analityczne dotyczące skomplikowanych i rozbudowanych obszarów polityki lub kwestii związanych z zarządzaniem, w których Trybunał prezentuje zgromadzone do tej pory doświadczenia i wiedzę w wybranej dziedzinie, przyjmując często podejście przekrojowe;
    • dokumenty informacyjne – podobne do przeglądów horyzontalnych (opisowe dokumenty analityczne z zakresu polityki lub zarządzania), lecz dotyczące bardziej konkretnych zagadnień;
    • przeglądy punktowe w trybie pilnym – służące do przedstawienia i uporządkowania faktów dotyczących bardzo szczegółowego zagadnienia lub problemu, w razie potrzeby zawierające analizę tych faktów, aby ułatwić ich zrozumienie.

Wszystkie publikacje dostępne są na stronie internetowej Trybunału (eca.europa.eu). Wykaz sprawozdań specjalnych, opinii i publikacji przekrojowych z 2017 r. można ponadto znaleźć w załączniku do niniejszego sprawozdania.

Liczba publikacji w 2017 r.

Sprawozdania roczne

Sprawozdanie roczne dotyczące budżetu UE za 2016 r.

W sprawozdaniu rocznym dotyczącym budżetu UE za 2016 r. Trybunał zbadał sposób wykorzystania środków UE w ciągu roku i zwrócił szczególną uwagę na obszary, w których stwierdzono najwyższe ryzyko ich nieprawidłowego wydatkowania. Ponadto Trybunał dokonał szczegółowej oceny każdego z głównych obszarów budżetu UE według działów wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020 i przedstawił informacje na temat zarządzania budżetem i finansami oraz składników związanych z wynikami. Trybunał zbadał również, dlaczego doszło do błędów, i sformułował zalecenia mające na celu poprawę sytuacji.

Trybunał skontrolował około 1 000 płatności z budżetu UE na 2016 r. na rzecz beneficjentów

Kontrolerzy Trybunału zbadali około 1 000 płatności na rzecz beneficjentów ze wszystkich obszarów wydatkowania unijnych środków budżetowych. Oznacza to, że oceniono około tysiąca odrębnych przypadków, w których wykorzystywano środki unijne na zapewnienie wsparcia na rzecz kluczowych projektów infrastrukturalnych, MŚP, organizacji badawczych, rolników, studentów w państwach członkowskich UE lub beneficjentów w państwach spoza UE.

Prezentacja sprawozdania rocznego za 2016 r. otwiera procedurę udzielania absolutorium
Najważniejsze informacje
Wydatki UE w 2016 r.
136,4 mld euro – ok. 267 euro na każdego obywatela
Kwota skontrolowana
129,3 mld euro
Sprawozdanie finansowe
Wiarygodne: zaaprobowane przez Trybunał
Dochody
Legalne i prawidłowe, nieobarczone błędem: opinia Trybunału bez zastrzeżeń
Płatności
3,1 % ogólnego szacowanego poziomu błędu – w przypadku około połowy wydatków poziom błędu nie przekraczał dwuprocentowego progu istotności: Trybunał wydaje opinię z zastrzeżeniem (ale nie negatywną)

Publikacja sprawozdania rocznego otwiera procedurę udzielania przez Parlament Europejski absolutorium z wykonania budżetu UE. Trybunał przedstawił sprawozdanie roczne przed Komisją Kontroli Budżetowej Parlamentu Europejskiego w dniu 28 września 2017 r. Następnie zaprezentowano je na posiedzeniu plenarnym Parlamentu, posiedzeniu Rady (do Spraw Gospodarczych i Finansowych) oraz w parlamentach państw członkowskich.

Przewodnicząca Komisji Kontroli Budżetowej Parlamentu Europejskiego Ingeborg Grässle, prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne oraz członek Trybunału Lazaros S. Lazarou podczas prezentacji sprawozdania rocznego Trybunału, 28 września 2017 r., Bruksela.
Sprawozdanie finansowe UE daje prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji, a w 2016 r. poziom nieprawidłowych wydatków jest jeszcze niższy

Najważniejsze wnioski

  • Sprawozdanie finansowe UE za 2016 r. zostało przygotowane zgodnie z międzynarodowymi standardami oraz daje prawdziwy i rzetelny obraz finansów UE we wszystkich istotnych aspektach.
  • W dochodach za 2016 r. nie wystąpił istotny poziom błędu.
  • W ostatnich kilku latach zaobserwowano stopniową poprawę, jeśli chodzi o szacowany poziom błędu w płatnościach dokonanych z budżetu UE. W 2016 r. wynosił on 3,1 %, w 2015 r. – 3,8 %, a w 2014 r. – 4,4 %. W 2016 r. w znacznej części skontrolowanych wydatków – płatnościach opartych na uprawnieniach (w przeciwieństwie do płatności dokonywanych na zasadzie zwrotu kosztów) – nie wystąpił istotny poziom błędu.
  • Sprawozdania Komisji na temat prawidłowości zasadniczo pokrywają się w większości obszarów z wynikami prac Trybunału. Komisja powinna jednak uprościć procedury pomiaru osiągniętych wyników, np. poprzez obniżenie liczby celów i wskaźników.
  • Działania naprawcze podjęte przez państwa członkowskie i Komisję miały pozytywny wpływ na szacowany poziom błędu. Gdyby nie podjęto tego rodzaju działań, ogólny szacowany poziom błędu byłby o 1,2 % wyższy. Dostępne były jednak wystarczające informacje, aby zapobiec znacznej części błędów lub wykryć je i skorygować.
  • Łączna kwota płatności, jakich UE zobowiązała się dokonać z przyszłych budżetów, osiągnęła rekordowo wysoki poziom i przewiduje się, że będzie nadal rosła. Wyeliminowanie tych zaległości i zapobieganie powstawaniu nowych zaległości powinno stanowić priorytet w trakcie planowania wydatków UE na okres po 2020 r.
W sprawozdaniu rocznym dotyczącym budżetu UE po raz pierwszy w historii wydano opinię z zastrzeżeniem w odniesieniu do prawidłowości wydatków UE
Opinia bez zastrzeżeń
Poziom błędu poniżej 2 %
Opinia z zastrzeżeniem
Poziom błędu powyżej 2 %, ale tylko w niektórych dziedzinach budżetu
Opinia negatywna
Poziom błędu powyżej 2 % w całym budżecie
Lazaros S. Lazarou, członek Trybunału odpowiedzialny za sprawozdanie roczne

„Sprawozdanie roczne za 2016 r. to sprawozdanie historyczne. W stosunku do lat poprzednich wiele się w nim zmieniło. Po raz pierwszy Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem, a nie negatywną w odniesieniu do zgodności po stronie wydatków”.

Porównanie szacowanych poziomów błędu w poszczególnych obszarach wydatków UE (lata 2014–2016)
Informacji o rezultatach unijnych wydatków potrzebują też partnerzy instytucjonalni
Prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne prezentuje sprawozdanie roczne na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego, 4 października 2017 r., Strasburg.

„Tegoroczna opinia z zastrzeżeniem świadczy o wyraźnej poprawie w zakresie finansów UE. Trybunał postanowił w najbliższej przyszłości na nowo przyjrzeć się swoim metodom kontrolowania budżetu UE:

  • zamierza w większym stopniu uwzględniać mechanizmy kontroli wewnętrznej w Komisji Europejskiej i w państwach członkowskich, tak aby skuteczniej propagować rozliczalność i przyczyniać się do dalszej poprawy zarządzania finansami UE,
  • będzie także kładł większy nacisk na kwestię osiągania wyników, tak by podatnicy UE mieli pewność, że ich pieniądze są wydatkowane gospodarnie”.

Znaczenie ukierunkowania unijnych wydatków na wykonanie zadań i osiąganie rezultatów podkreślił też poseł do Parlamentu Europejskiego Joachim Zeller, sprawozdawca w sprawie absolutorium za 2016 r.:

Joachim Zeller, poseł do Parlamentu Europejskiego, sprawozdawca w sprawie absolutorium za 2016 r.

„Poziom błędu i wydatkowanie np. funduszy strukturalnych zgodnie z przepisami są oczywiście bardzo ważne, ale musimy się też zastanowić, co dzięki tym wydatkom osiągnięto”.

Sprawozdanie roczne dotyczące Europejskich Funduszy Rozwoju

Europejskie Fundusze Rozwoju (EFR) zapewniają wsparcie finansowe na rzecz państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz krajów i terytoriów zamorskich. Są one finansowane przez państwa członkowskie. Zarządza nimi Komisja Europejska, poza zakresem budżetu UE, a w przypadku niektórych rodzajów pomocy – Europejski Bank Inwestycyjny (EBI).

Na około jedną trzecią ogólnego poziomu błędu w EFR złożyły się błędy związane z nieprzestrzeganiem przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych. Inne istotne rodzaje błędów to np. wydatki, które w rzeczywistości nie zostały poniesione lub które są niekwalifikowalne.

Trybunał publikuje sprawozdanie roczne dotyczące EFR wraz ze sprawozdaniem rocznym dotyczącym budżetu UE. Sprawozdania są dostępne na stronie internetowej Trybunału (eca.europa.eu).

Najważniejsze informacje
Budżet EFR na 2016 r.
3,4 mld euro
Kwota skontrolowana
2,8 mld euro
Sprawozdanie finansowe
wiarygodne
Dochody
nie wystąpiły błędy
Płatności
istotny poziom błędu (szacowany poziom błędu 3,3 %)

Specjalne sprawozdania roczne

Agencje, inne organy oraz wspólne przedsięwzięcia UE są zlokalizowane na terenie całej Unii Europejskiej i wykonują określone zadania w obszarach mających zasadnicze znaczenie dla obywateli UE, takich jak zdrowie, bezpieczeństwo, wolność i wymiar sprawiedliwości oraz badania naukowe.

W 2017 r. Trybunał skontrolował, czy ich sprawozdania finansowe są wiarygodne i czy transakcje leżące u podstaw sprawozdań są zgodne z przepisami. W opiniach na temat sprawozdań finansowych uwzględniano także prace wykonane przez prywatne firmy audytorskie, o ile informacje o nich były dostępne. Trybunał skontrolował także infrastrukturę łączności Sisnet, szkoły europejskie, zobowiązania warunkowe Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji oraz proces likwidacji Wspólnego Przedsiębiorstwa Galileo. Rozpoczęto prace nad konsolidacją rezultatów. W 2018 r. Trybunał planuje wydanie jednego wspólnego sprawozdania dotyczącego agencji.

Najważniejsze informacje
Trybunał skontrolował
45 agencji i innych organów UE, 8 wspólnych przedsięwzięć
Całkowity budżet w 2016 r.
5,2 mld euro
Łączna liczba pracowników w 2016 r.
około 11 000
Trybunał opublikował
55 specjalnych sprawozdań rocznych, w tym dwa sprawozdania podsumowujące
Agencje (budżet: 3,4 mld euro; 10 364 pracowników)

W wyniku kontroli Trybunał stwierdził, że sprawozdania finansowe wszystkich 41 agencji prawdziwie i rzetelnie przedstawiają ich sytuację. Legalne i prawidłowe były transakcje finansowe leżących u podstaw sprawozdań wszystkich agencji, z wyjątkiem Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu, w przypadku którego Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem ze względu na naruszenie zasad udzielania zamówień publicznych.

Wspólne przedsięwzięcia (budżet: 1,8 mld euro; 633 pracowników)

Sprawozdania finansowe złożone przez wszystkie osiem wspólnych przedsięwzięć są wiarygodne. Przedstawiają rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach ich sytuację finansową, wyniki transakcji i przepływy pieniężne za 2016 r.

Ponadto transakcje leżące u podstaw rocznych sprawozdań finansowych były zgodne z odpowiednimi przepisami w przypadku siedmiu wspólnych przedsięwzięć, lecz nie Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL, w odniesieniu do którego Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem, ponieważ nie był w stanie uzyskać wystarczającej pewności do co wiarygodności kontroli wewnętrznej dotyczącej dotacji w ramach 7PR.

Wszystkie specjalne sprawozdania roczne oraz dwa sprawozdania podsumowujące są dostępne są na stronie internetowej Trybunału (eca.europa.eu).

Sprawozdania specjalne

W 2017 r. Trybunał opublikował 28 sprawozdań specjalnych, w których zbadał w szczególności, czy osiągnięto cele wybranych strategii i programów UE, czy wyniki osiągnięto w sposób wydajny i skuteczny oraz czy środki UE wniosły wartość dodaną. Trybunał formułował także zalecenia dotyczące usprawnień obejmujących oszczędności finansowe, lepsze metody pracy, unikanie marnotrawstwa lub osiąganie założonych celów strategicznych w sposób bardziej racjonalny pod względem kosztów.

Sprawozdania specjalne mają na celu ocenę skuteczności, wydajności i oszczędności unijnych strategii i programów

Sprawozdania specjalne Trybunału dotyczą problemów, w obliczu których stoi UE, takich jak zrównoważone i ukierunkowane na ochronę środowiska wykorzystanie zasobów naturalnych, pobudzanie wzrostu gospodarczego i wspieranie włączenia społecznego, wyzwania związane z migracją i sytuacją na świecie, jednolity rynek i unia bankowa oraz zapewnienie rozliczalności i wydajności Unii Europejskiej.

Poniżej dokładniej omówiono dwa z 28 sprawozdań specjalnych: sprawozdanie dotyczące marnotrawienia żywności, w którym to sprawozdaniu Trybunał zbadał, czy UE prowadzi adekwatną politykę na rzecz walki z tym problemem na całej długości łańcucha dostaw żywności, oraz sprawozdanie dotyczące kryzysu finansowego w Grecji, w którym to sprawozdaniu Trybunał zbadał reakcję UE na kryzys finansowy i zadłużeniowy w jednym z państw członkowskich i wdrożenie programów pomocowych.

Sprawozdanie specjalne – Zwalczanie marnotrawienia żywności – szansa dla UE na poprawę efektywności gospodarowania zasobami w łańcuchu dostaw żywności
Marnotrawienie żywności jest problemem na skalę światową

Marnotrawienie żywności stanowi globalny problem, który w ostatnich latach zyskał znaczenie polityczne i społeczne, zwłaszcza w kontekście potrzeby wyżywienia rosnącej populacji światowej. Z bieżących szacunków wnika, że na całym świecie około jednej trzeciej żywności produkowanej do spożycia przez ludzi jest marnotrawione lub wyrzucane. Tego rodzaju marnotrawstwo pociąga za sobą ogromne koszty gospodarcze i środowiskowe.

Unijni kontrolerzy zbadali rolę, jaką może odgrywać UE w walce z marnotrawieniem żywności

Kontrolerzy przeanalizowali przede wszystkim podjęte dotychczas działania oraz sposób funkcjonowania różnych instrumentów strategicznych mających na celu ograniczenie marnotrawienia żywności. Skupili się na zapobieganiu marnotrawieniu żywności i przekazywaniu darów żywnościowych – najskuteczniejszych działaniach na rzecz walki z marnotrawieniem żywności.

Kontrolerzy przeprowadzili wywiady z pracownikami działów Komisji odpowiedzialnych za ten obszar polityki, skontrolowali odpowiednie dokumenty i przeprowadzili wizyty kontrolne w pięciu państwach członkowskich: we Włoszech (w regionie Lacjum), w Niderlandach, Portugalii, Rumunii i Finlandii. Odwiedzili odpowiednie ministerstwa i przeprowadzili kontrole na miejscu. Zasięgnęli też opinii zainteresowanych podmiotów z sektorów produkcji żywności, handlu detalicznego, badań i organizacji charytatywnych.

„UE może i powinna uczynić więcej, by skutecznie walczyć z marnotrawieniem żywności” – twierdzą unijni kontrolerzy

Kontrolerzy Trybunału doszli do wniosku, że szereg unijnych strategii ma wprawdzie potencjał w zakresie walki z marnotrawieniem żywności, ale nie jest on wykorzystywany. Podjęte dotychczas działania są nadal fragmentaryczne i nieregularne, brakuje też koordynacji na poziomie Komisji Europejskiej. W sprawozdaniu wskazano szereg straconych szans i możliwości wprowadzenia usprawnień bez konieczności przyjmowania nowych przepisów ani wydawania dodatkowych środków publicznych oraz zalecono lepsze dostosowanie istniejących polityk oraz jednoznaczne stwierdzenie, że zmniejszenie marnotrawienia żywności stanowi strategiczny cel UE.

Trybunał przedstawił to sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisji Kontroli Budżetowej Parlamentu Europejskiego, Radzie Unii Europejskiej oraz szeregowi parlamentów krajowych w całej UE. Zarówno Parlament Europejski, jak i Rada z zadowoleniem przyjęli sprawozdanie i zgodzili się z jego wnioskami. Sprawozdanie zyskało też szeroki rozgłos w mediach, zwłaszcza mediach społecznościowych.

Sprawozdanie specjalne – Interwencje Komisji w związku z greckim kryzysem finansowym
Grecja potrzebowała wsparcia, aby utrzymać stabilność finansową

Kryzys finansowy z 2008 r. doprowadził do pogorszenia koniunktury gospodarczej i kryzysu zadłużeniowego w Europie, co z kolei obnażyło słabości greckiej gospodarki. W kwietniu 2010 r. Grecja nie była dłużej w stanie samodzielnie finansować swoich potrzeb na rynkach finansowych, wystąpiła więc o wsparcie finansowe do pozostałych państw członkowskich strefy euro i Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW).

Od tej pory Grecja wzięła udział w trzech programach pomocowych, zarządzanych przez Komisję Europejską, Europejski Bank Centralny i MFW – tzw. trojkę. Trzeci program objął ponadto Europejski Mechanizm Stabilności (EMS). Pomoc o łącznej wartości 368,6 mld euro była udzielana na warunkach określonych w porozumieniu między władzami greckimi a kredytodawcami.

Celem programów było ustabilizowanie sytuacji gospodarczej w Grecji poprzez zaspokojenie potrzeb finansowych gospodarki, co miało zapobiec rozprzestrzenieniu się kryzysu na pozostałe państwa strefy euro. W zamian Grecja zobowiązała się wdrożyć zakrojone na szeroką skalę reformy strukturalne.

Unijni kontrolerzy zbadali, czy Komisja odpowiednio zarządzała programami pomocowymi

Kontrola ta była jedną z serii przeprowadzonych w ostatnich latach kontroli wykonania zadań dotyczących działań i reform podjętych w odpowiedzi na kryzys finansowy z 2008 r. Kontrolerzy Trybunału ocenili, w jaki sposób Komisja zarządzała dwoma pierwszymi programami pomocowymi dla Grecji i jak sformułowała warunki trzeciego. Przeanalizowali dokumenty dotyczące unijnych programów pomocy finansowej i warunki programów oraz przeprowadzili wywiady z personelem Komisji, organami krajowymi (takimi jak ministerstwa sektorowe), Bankiem Grecji, stowarzyszeniami przedsiębiorstw i zainteresowanymi stronami oraz personelem MFW, EMS i OECD.

Zdaniem unijnych kontrolerów programy pomocowe dla Grecji doprowadziły do wdrożenia pewnych reform, pomimo niedociągnięć

Kontrolerzy stwierdzili, że programy pomocowe dla Grecji zapewniły krótkoterminową stabilność finansową i umożliwiły osiągnięcie pewnych postępów we wdrażaniu reform. Programy te tylko w ograniczonym stopniu pomogły jednak Grecji podnieść się z kryzysu. Kontrolerzy zauważyli ponadto, że Komisja nie miała doświadczenia w zarządzaniu takim procesem, że warunkom programów nie nadano wystarczającego priorytetu i nie osadzono ich w ogólniejszej strategii dla Grecji oraz że założenia makroekonomiczne programów nie zostały należycie uzasadnione.

Trybunał przedstawił sprawozdanie specjalne Komisji Kontroli Budżetowej Parlamentu Europejskiego oraz zainteresowanym podmiotom instytucjonalnym w Grecji. Sprawozdanie spotkało się z dużym zainteresowaniem mediów – największym ze wszystkich sprawozdań specjalnych w 2017 r.

Najważniejsze wydarzenia

40. rocznica powstania Trybunału

12 października 2017 r., Hémicycle, Luksemburg

W oficjalnej ceremonii z okazji czterdziestolecia Trybunału udział wzięli wielki książę i wielka księżna Luksemburga oraz premier Luksemburga Xavier Bettel.

Ceremonię otworzył prezes Trybunału Klaus-Heiner Lehne, a przemowy wygłosili przewodniczący Parlamentu Europejskiego Antonio Tajani, prezydent Estonii Kersti Kaljulaid oraz przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker.

Równolegle do ceremonii Trybunał zorganizował doroczną konferencję, na której spotykają się prezesi najwyższych organów kontroli z państw członkowskich (Komitet Kontaktowy UE) oraz z krajów kandydujących i potencjalnych krajów kandydujących.

Od lewej: członek Trybunału Henri Grethen; premier Luksemburga Xavier Bettel; prezydent Estonii Kersti Kaljulaid; prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne; wielka księżna i wielki książę Luksemburga; przewodniczący Parlamentu Europejskiego Antonio Tajani; przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker.

Konferencja Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na temat bezrobocia młodzieży – wyzwania i rozwiązania

10 maja 2017 r., Parlament Europejski, Bruksela

Konferencję zorganizowano w następstwie publikacji sprawozdania specjalnego Trybunału w sprawie gwarancji dla młodzieży, które – wraz z innymi sprawozdaniami – dotyczyło skuteczności podejmowanych przez UE działań na rzecz walki z bezrobociem wśród młodzieży we wszystkich państwach członkowskich UE. Podczas konferencji członek sprawozdawca Iliana Ivanova i kontrolerzy dyskutowali z przedstawicielami wysokiego szczebla instytucji unijnych i organizacji zajmujących się kwestiami zatrudnienia, a także z młodymi ludźmi o tym, czy prowadzona przez UE polityka przynosi rezultaty, i o optymalnych sposobach dalszego postępowania.

Od lewej: komisarz Marianne Thyssen; wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego Pavel Telička; prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne; wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis; członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Iliana Ivanova; poseł do Parlamentu Europejskiego Martina Dlabajová.

Konferencja Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na temat działań UE w dziedzinie energii i zmiany klimatu

17 października 2017 r., Parlament Europejski, Bruksela

Konferencja była integralną częścią prac nad przeglądem horyzontalnym dotyczącym działań UE w dziedzinie energii i zmiany klimatu, który to przegląd opublikowano we wrześniu 2017 r., a następnie przedstawiono na konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu (COP23) w Bonn. Na konferencji zainteresowane podmioty i główne jednostki aktywne w tym obszarze, zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego, miały okazję omówić nadchodzące wyzwania.

Konferencję zorganizował Trybunał we współpracy z Biurem Analiz Parlamentu Europejskiego. Otworzyli ją członek sprawozdawca Phil Wynn Owen oraz Jerzy Buzek – przewodniczący Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego. Udział w konferencji wzięli przedstawiciele państw członkowskich, instytucji UE, najwyższych organów kontroli, organizacji pozarządowych i ośrodków analitycznych, a także posłowie do Parlamentu Europejskiego, przedstawiciele środowisk akademickich i kontrolerzy Trybunału.

Od lewej: członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Phil Wynn Owen; poseł do Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek; dyrektor generalny Biura Analiz Parlamentu Europejskiego Anthony Teasdale.

Sympozjum Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na temat oceny skutków regulacji prawnych

23–24 listopada 2017 r., Europejski Trybunał Obrachunkowy, Luksemburg

Podczas dwudniowego sympozjum o ocenie skutków regulacji prawnych dyskutowało około 100 uczestników – przedstawicieli środowisk akademickich, ośrodków analitycznych, ośrodków badawczych, organizacji międzynarodowych oraz instytucji europejskich, krajowych i lokalnych. W odpowiedzi na otwarte zaproszenie do udziału w sympozjum przesłali oni teksty swoich wystąpień, które następnie przedstawili podczas obrad, a także odpowiedzieli na związane z wystąpieniami pytania. Sympozjum przewodniczyła Danièle Lamarque, członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego. Zorganizowano je we współpracy z czasopismem naukowym „Politiques et management public”.

Od lewej: prof. Patricia Popelier, Uniwersytet w Antwerpii; prof. Thomas Perroud, Uniwersytet Paryski II – Panthéon-Assas; Danièle Lamarque, członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego; prof. Jean-Raphaël Pellas, Institut Supérieur du Commerce de Paris (ISC Paris Business School), prof. Katarina Staronova, Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie.

Stosunki z partnerami instytucjonalnymi

Europejski Trybunał Obrachunkowy ściśle współpracuje z Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i parlamentami krajowymi państw członkowskich. Współpraca ta ma dla Trybunału kluczowe znaczenie, ponieważ wpływ pracy Trybunału jest w znacznym stopniu uzależniony od wykorzystania wyników kontroli i zaleceń przez powyższych partnerów. Dlatego też Trybunał dąży do tego, by uwzględniać ich uwagi i sugestie podczas przygotowywania rocznego programu prac.

Parlament Europejski

W lutym 2017 r. prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne przedstawił plan prac Trybunału na 2017 r. Konferencji Przewodniczących Komisji – organowi Parlamentu koordynującemu pracę komisji – oraz wezwał wszystkie stałe komisje parlamentarne do zgłaszania potencjalnych zadań kontrolnych, które należałoby uwzględnić w programie prac Trybunału na 2018 r. Swoje propozycje przedstawiły trzy czwarte komisji parlamentarnych. Jak dotąd Trybunał uwzględnił w swoich pracach około dwie trzecie z tych propozycji.

Spotkanie Konferencji Przewodniczących Komisji Parlamentu Europejskiego pod przewodnictwem Cecilii Wikström.

W kwietniu 2017 r. prezes Lehne wziął udział w debacie plenarnej w Parlamencie Europejskim na temat udzielenia absolutorium za 2015 r. We wrześniu i październiku 2017 r. przedstawił sprawozdanie roczne Trybunału za 2016 r. Komisji Kontroli Budżetowej (CONT) oraz na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego. Konferencja Przewodniczących grup politycznych Parlamentu zaprosiła prezesa Lehnego na swoje posiedzenie w listopadzie 2017 r., aby omówić strategię i program prac Trybunału.

Zgodnie z przyjętą praktyką członkowie Trybunału przedstawiają sprawozdania i inne prace przed Komisją Kontroli Budżetowej Parlamentu. W 2017 r. odbyło się prawie 60 takich prezentacji. Członkowie Trybunału wymieniają też poglądy z innymi komisjami stałymi i delegacjami. W 2017 r. sprawozdania Trybunału przedstawiono na 23 takich spotkaniach, głównie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisją Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisją Rozwoju Regionalnego oraz Komisją Zatrudnienia i Spraw Socjalnych.

Członkowie Trybunału uczestniczyli także w posiedzeniach koordynatorów Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, które wyraziły szczególne zainteresowanie pracami Trybunału. Parlament zaprosił ponadto Trybunał do przedstawienia sprawozdania specjalnego dotyczącego hotspotów dla migrantów na konferencji Parlamentu poświęconej zarządzaniu migracjami.

Prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne i przewodniczący Parlamentu Europejskiego Antonio Tajani na konferencji prasowej po spotkaniu z przewodniczącymi grup politycznych w Parlamencie, listopad 2017 r., Strasburg.

Rada

W czerwcu 2017 r. podczas maltańskiej prezydencji w Radzie prezes Klaus-Heiner Lehne oraz maltański członek Trybunału Leo Brincat spotkali się w Valletcie (Malta) z maltańską minister do spraw europejskich Heleną Dalli i sekretarzem parlamentarnym ds. funduszy europejskich i dialogu społecznego Aaronem Farrugią. We wrześniu 2017 r. podczas estońskiej prezydencji w Radzie prezes Trybunału, estoński członek Trybunału Juhan Parts oraz członek Trybunału odpowiedzialny za stosunki międzyinstytucjonalne Rimantas Šadžius spotkali się w Tallinie z premierem Estonii Jürim Ratasem i ministrem finansów Toomasem Tõnistem.

Oprócz tego przedstawiciele obu prezydencji Rady odwiedzili w 2017 r. siedzibę Trybunału w Luksemburgu.

W listopadzie 2017 r. prezes Trybunału Klaus-Heiner Lehne przedstawił sprawozdanie roczne Trybunału unijnym ministrom finansów zgromadzonym w Radzie ECOFIN (Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych)w Brukseli.

Na szczeblu roboczym głównym partnerem Trybunału jest Komitet Budżetowy Rady, który zajmuje się wszelkimi kwestiami finansowymi, w tym procedurą udzielania absolutorium. W 2017 r. kontrolerzy Trybunału też wzięli udział w szeregu spotkań z innymi organami przygotowawczymi Rady, aby przedstawić sprawozdania Trybunału. Organy te to przede wszystkim Grupy Robocze Rady ds. Działań Strukturalnych, ds. Środowiska oraz ds. Finansowych w Rolnictwie.

Minister finansów Malty Edward Scicluna (po prawej) podczas wizyty w Europejskim Trybunale Obrachunkowym, 29 marca 2017 r. Po lewej: członek Trybunału Leo Brincat; pośrodku: prezes Klaus-Heiner Lehne.

Rządy i parlamenty państw członkowskich

W 2017 r. prezes Klaus-Heiner Lehne spotkał się z licznymi przedstawicielami najwyższych władz państw członkowskich. Byli to między innymi prezydent Polski Andrzej Duda w Warszawie, prezydent Portugalii Marcelo Rebelo de Sousa oraz premier António Costa w Lizbonie, premier Hiszpanii Mariano Rajoy w Madrycie oraz minister do spraw europejskich Francji Nathalie Loiseau i minister ds. wydatków publicznych Gérald Darmanin w Paryżu. Prezes Lehne spotkał się też z Sabine Thillaye, przewodniczącą komisji do spraw europejskich Zgromadzenia Narodowego. Podczas spotkań prezesowi towarzyszyli członkowie Trybunału z danych państw członkowskich: Janusz Wojciechowski (Polska), João Figueiredo (Portugalia), Baudilio Tomé Muguruza (Hiszpania) i Danièle Lamarque (Francja).

Spotkanie z prezydentem Polski Andrzejem Dudą (Warszawa, luty 2017 r.)
Spotkanie z premierem Hiszpanii Marianem Rajoyem (Madryt, marzec 2017 r.)

W 2017 r. członkowie Trybunału przedstawili sprawozdanie roczne za 2016 r. parlamentom krajowym w 14 państwach członkowskich. Były to: Republika Czeska, Grecja, Hiszpania, Cypr, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Słowenia, Finlandia i Szwecja. Członkowie Trybunału zaprezentowali ponadto szereg sprawozdań specjalnych odpowiednim krajowym komisjom parlamentarnym.

Spotkanie z ministrem ds. wydatków publicznych Francji Géraldem Darmaninem (Paryż, grudzień 2017 r.)

Współpraca z najwyższymi organami kontroli

Komitet Kontaktowy UE – najwyższe organy kontroli państw członkowskich

W 2017 r. Trybunał pełnił rolę gospodarza na dorocznym posiedzeniu Komitetu Kontaktowego UE i przewodniczył temu posiedzeniu. Spotkali się na nim prezesi najwyższych organów kontroli z 28 państw członkowskich UE. Podczas obrad skupiono się na roli najwyższych organów kontroli w odbudowie zaufania obywateli UE do instytucji administracji krajowej i ponadnarodowej.

Trybunał ponadto albo wnosił wkład w działania, albo uczestniczył w działaniach organów roboczych dotyczących unii bankowej UE, funduszy strukturalnych, strategii „Europa 2020”, kontroli polityki fiskalnej, podatku od wartości dodanej (VAT), Europejskich standardów rachunkowości sektora publicznego (EPSAS) oraz zapobiegania i przeciwdziałania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym.

Posiedzenie Komitetu Kontaktowego UE, 12–13 października 2017 r., Europejski Trybunał Obrachunkowy, Luksemburg.

Sieć najwyższych organów kontroli krajów kandydujących do UE oraz potencjalnych krajów kandydujących

Trybunał wspiera ponadto najwyższe organy kontroli krajów kandydujących do UE oraz potencjalnych krajów kandydujących (Albania, Bośnia i Hercegowina, była jugosłowiańska republika Macedonii, Kosowo*, Czarnogóra, Serbia i Turcja), głównie za pośrednictwem sieci podobnej do Komitetu Kontaktowego. W 2017 r. dziewięciu kontrolerów z najwyższych organów kontroli należących do tej sieci uczestniczyło w programie stażowym Trybunału. Trybunał wniósł ponadto aktywny wkład w szereg innych posiedzeń i działań sieci, zajmując się zagadnieniami takimi jak przeciwdziałanie nadużyciom finansowym i korupcji oraz organizacja warsztatów na temat kontroli finansowej i kontroli zgodności.

Oprócz tego Trybunał wziął udział w równoległej kontroli wykonania zadań w obszarze zamówień publicznych, którą kierował Najwyższy Organ Kontroli ze Szwecji.

W październiku 2017 r. Trybunał był gospodarzem i uczestnikiem posiedzenia prezesów najwyższych organów kontroli należących do sieci, na którym to posiedzeniu przyjęto plan prac na 2018 r. i kolejne lata.

Obrady Komitetu Kontaktowego UE w sali konferencyjnej Europejskiego Trybunału Obrachunkowego.

INTOSAI/EUROSAI

W 2017 r. Trybunał był nadal aktywnie zaangażowany w działania INTOSAI oraz wnosił w nie swój wkład, w szczególności pełniąc funkcję wiceprzewodniczącego Komisji ds. Standardów Zawodowych oraz członka podkomitetów ds. kontroli finansowej i rachunkowości, kontroli zgodności oraz kontroli wykonania zadań. Trybunał brał też aktywny udział w działaniach innych grup roboczych INTOSAI i grup roboczych EUROSAI. Kadencja Trybunału w zarządzie EUROSAI zakończyła się podczas X Kongresu EUROSAI w maju 2017 r.

  • INTOSAI – Międzynarodowa Organizacja Najwyższych Organów Kontroli (International Organisation of Supreme Audit Institutions)
  • EUROSAI – Europejska Organizacja Najwyższych Organów Kontroli (European Organisation of Supreme Audit Institutions)
Grupa robocza EUROSAI ds. kontroli w zakresie środowiska, październik 2017 r., Europejski Trybunał Obrachunkowy, Luksemburg.

Zarządzanie Trybunałem

Kolegium członków

Kadencja członka Trybunału trwa 6 lat i może zostać przedłużona. Wypełniając swoje obowiązki, członkowie są zobowiązani zachować pełną niezależność i działać w ogólnym interesie UE. Obejmując stanowisko, członkowie Trybunału składają przysięgę w tej sprawie wobec Trybunału Sprawiedliwości.

W skład kolegium wchodzi 28 członków, po jednym z każdego państwa członkowskiego. Członkowie Trybunału są mianowani przez Radę, po konsultacji z Parlamentem Europejskim, w następstwie nominacji przez dane państwo członkowskie.

Nowi członkowie Trybunału mianowani przez Radę w 2017 r. to:

  • Juhan Parts (Estonia) – rozpoczął kadencję w dniu 1 stycznia 2017 r.
  • Ildikó Gáll-Pelcz (Węgry) – rozpoczęła kadencję w dniu 1 września 2017 r.

Prezes

Członkowie wybierają ze swojego grona prezesa na odnawialną trzyletnią kadencję. Prezes pełni rolę primus inter pares, czyli pierwszego wśród równych sobie. Do jego obowiązków należy nadzorowanie działalności Trybunału i reprezentowanie instytucji w stosunkach zewnętrznych. We wrześniu 2016 r. prezesem został wybrany Klaus-Heiner Lehne (Niemcy).

Izby kontroli i komitety

Członkowie Trybunału przypisani są do jednej z pięciu izb, które przyjmują sprawozdania, opinie i inne publikacje przekrojowe. Kierunek prac każdej izby wyznacza zagadnienie oparte na polityce UE. Członkowie każdej izby wyznaczają spośród swego grona przewodniczącego. Każdy członek Trybunału realizuje również powierzone mu zadania kontrolne. Członków wspierają gabinety.

Według stanu na grudzień 2017 r. przewodniczącymi pięciu izb kontroli byli: Phil Wynn Owen (Zjednoczone Królestwo), Iliana Ivanova (Bułgaria), Karel Pinxten (Belgia), Baudilio Tomé Muguruza (Hiszpania) oraz Lazaros S. Lazarou (Cypr). Komitetowi ds. jakości kontroli przewodniczyła Danièle Lamarque (Francja). Za koordynację stosunków międzyinstytucjonalnych Trybunału odpowiadał Rimantas Šadžius (Litwa).

Decyzje w ogólniejszych kwestiach natury strategicznej i administracyjnej są podejmowane przez Komitet Administracyjny oraz w stosownych przypadkach przez kolegium Trybunału. Zarówno Komitetowi, jak i kolegium przewodniczy prezes Trybunału.

W 2017 r. członkowie Trybunału uczestniczyli w 21 posiedzeniach kolegium. Zdjęcie z posiedzenia kolegium w dniu 7 września 2017 r.

Europejski Trybunał Obrachunkowy – schemat organizacyjny na dzień 31 grudnia 2017 r.

Prezes

Izba I

Zrównoważone użytkowanie zasobów naturalnych

Phil WYNN OWEN

Phil WYNN OWEN

Zjednoczone Królestwo

Nikolaos MILIONIS

Nikolaos MILIONIS

Grecja

Janusz WOJCIECHOWSKI

Janusz WOJCIECHOWSKI

Polska

Samo JEREB

Samo JEREB

Słowenia

João FIGUEIREDO

Janusz WOJCIECHOWSKI

Polska

Izba II

Inwestycje na rzecz spójności, wzrostu i włączenia społecznego

Iliana Ivanova

Iliana IVANOVA

Bułgaria

Henri Grethen

Henri GRETHEN

Luksemburg

Ladislav BALKO

Ladislav BALKO

Słowacja

George Pufan

George PUFAN

Rumunia

Oskar HERICS

Oskar HERICS

Austria

Izba III

Działania zewnętrzne, bezpieczeństwo i wymiar sprawiedliwośc

Karel PINXTEN

Karel PINXTEN

Belgia

Hans Gustaf WESSBERG

Hans Gustaf WESSBERG

Węgry

Ville Itälä

Ville ITÄLÄ

Finlandia

Bettina JAKOBSEN

Bettina JAKOBSEN

Dania

Juhan PARTS

Juhan PARTS

Estonia

Izba IV

Regulacja rynków i konkurencyjna gospodarka

Baudilio TOMÉ MUGURUZA

Baudilio TOMÉ MUGURUZA

Hiszpania

Kevin Cardiff

Kevin CARDIFF

Irlandia

Neven MATES

Neven MATES

Chorwacja

Alex BRENNINKMEIJER

Alex BRENNINKMEIJER

Niderlandy

Rimantas ŠADŽIUS

Rimantas ŠADŽIUS

Litwa

Szabolcs FAZAKAS

Ildikó GÁLL-PELCZ

Węgry

Izba V

Finansowanie Unii i administracja

Lazaros S. LAZAROU

Lazaros S. LAZAROU

Cypr

Pietro RUSSO

Pietro RUSSO

Włochy

Jan GREGOR

Jan GREGOR

Republika Czeska

Mihails KOZLOVS

Mihails KOZLOVS

Łotwa

Leo BRINCAT

Leo BRINCAT

Malta

Członek komitetu ds. jakości kontroli

Danièle LAMARQUE

Danièle LAMARQUE

Francja

Strategia

Nadchodzące trzy lata będą miały dla Unii Europejskiej zasadnicze znaczenie. Podejmowane będą wówczas kluczowe decyzje. Trybunał uważa, że aby skutecznie stawić czoło stojącym przed nimi wyzwaniom, Unia Europejska i jej obywatele potrzebują jednoznacznych, wiarygodnych i dostępnych informacji. Obywatele muszą mieć możliwość przekonania się, że UE działa w sposób uczciwy i praworządny, rozważnie wykorzystuje pieniądze podatników, ma jasno określone cele i osiąga rezultaty, do których osiągnięcia się zobowiązała. W tym właśnie zakresie ważną rolę do odegrania ma zewnętrzny kontroler UE – Europejski Trybunał Obrachunkowy.

Strategia Trybunału na lata 2018–2020: Budowanie zaufania na gruncie niezależnej kontroli

W lipcu 2017 r. Trybunał opublikował swoją strategię na lata 2018–2020. Określono w niej cztery strategiczne cele:

  • zapewnianie różnym kręgom odbiorców jasnych informacji na temat wyników prac Trybunału;
  • większy nacisk na wyniki osiągane dzięki działaniom unijnym;
  • zwiększenie wartości dodanej poświadczenia wiarygodności;
  • ukierunkowanie organizacji pracy na produkty.
Unia Europejska to bowiem nie liczby, a ludzie

Dzięki niezależnym kontrolom Trybunał jest w stanie wskazać rozwiązania skuteczne i nieskuteczne w kontekście wydatków i działań UE, pomóc obywatelom UE wyrobić sobie zdanie na temat rezultatów osiąganych przez unijne instytucje i tym samym przyczynić się do budowy zaufania do UE. W tym celu kontrole muszą dotyczyć obszarów istotnych z punktu widzenia głównego zainteresowanego podmiotu – europejskiego obywatela.

W strategii na lata 2018–2020 określono pięć priorytetowych obszarów prac Trybunału na nadchodzące lata.

Opracowując strategię, Trybunał w znacznym stopniu opierał się na konsultacjach, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Strategię omawiano z personelem Trybunału, posłami do Parlamentu Europejskiego, przedstawicielami państw członkowskich, Komisją Europejską, innymi najwyższymi organami kontroli oraz z podmiotami nieinstytucjonalnymi, takimi jak środowiska akademickie, ośrodki analityczne, organizacje pozarządowe i audytorzy z sektora prywatnego.

Strategia Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na lata 2018–2020 jest dostępna na stronie internetowej Trybunału (eca.europa.eu).

Program prac

W styczniu 2017 r. Trybunał ustalił nowe procedury planowania pracy, które po raz pierwszy zastosowano do rocznego programu prac na 2018 r., wydanego w październiku zeszłego roku.

Najważniejsze zmiany w planowaniu prac Trybunału to:

  • opracowanie zestawu zadań kontrolnych dla całego Trybunału;
  • scentralizowana procedura wyboru potencjalnych zadań kontrolnych i ostatecznych propozycji kontroli;
  • bardziej elastyczny podział zasobów między izbami kontroli zgodnie z obciążeniem pracą;
  • dywersyfikacja portfela produktów poprzez wprowadzenie zadań kontrolnych prowadzących do wydania publikacji przekrojowych;
  • określenie priorytetowych zadań kontrolnych z krótszym terminem wykonania.

Trybunał uzgodnił też z Konferencją Przewodniczących Komisji Parlamentu Europejskiego procedurę, w ramach której wszystkie stałe komisje parlamentarne mogą zgłaszać do Trybunału potencjalne tematy kontroli.

Program prac na 2018 r. jest dostępny na stronie internetowej Trybunału (eca.europa.eu).

Pomiar osiąganych wyników

W latach 2013–2017 Trybunał stosował siedem kluczowych wskaźników wykonania (KWW), aby informować kierownictwo o postępach w osiąganiu wyznaczonych celów, wspierać proces decyzyjny oraz przekazywać partnerom Trybunału informacje na temat osiąganych wyników.

Wskaźniki służą do pomiaru kluczowych elementów jakości i oddziaływania prac Trybunału, ze szczególnym uwzględnieniem opinii jego głównych partnerów instytucjonalnych oraz skuteczności i wydajności w wykorzystywaniu zasobów.

W 2018 r. w życie wejdą zaktualizowane wskaźniki wykonania na lata 2018–2020.

Jakość i oddziaływanie prac Trybunału

Trybunał ocenił jakość i oddziaływanie swoich sprawozdań na podstawie oceny wydawanej przez głównych partnerów, przeglądów eksperckich oraz stopnia realizacji jego zaleceń w kwestii poprawy zarządzania finansami UE. Ponadto Trybunał dokonuje pomiarów swojej obecności w mediach.

Ocena wydawana przez głównych partnerów instytucjonalnych

Trybunał zwrócił się do swoich głównych partnerów instytucjonalnych – Komisji Kontroli Budżetowej i Komisji Budżetowej Parlamentu Europejskiego, Komitetu Bud żetowego Rady, głównych jednostek kontrolowanych w Komisji i agencjach europejskich oraz do prezesów najwyższych organów kontroli w UE – o ocenę wydanych sprawozdań.

W 2017 r., podobnie jak w poprzednich latach, zdecydowana większość respondentów oceniła przydatność i wpływ sprawozdań Trybunału „wysoko” lub „bardzo wysoko”.

Ocena wydawana przez głównych partnerów instytucjonalnych
Przeglądy eksperckie

Każdego roku na podstawie próby sprawozdań Trybunału niezależni eksperci zewnętrzni dokonują przeglądu ich treści i formy w celu oceny ich jakości. W 2017 r. eksperci ocenili sześć sprawozdań specjalnych* oraz sprawozdania roczne za 2016 r. Ocenili oni jakość różnych aspektów sprawozdań, stosując czteropunktową skalę od „znacząco wadliwy” (1) do „wysokiej jakości” (4). Wyniki oceny w ostatnich latach utrzymywały się na podobnym poziomie, co wskazuje na zadowalającą jakość sprawozdań Trybunału.

Przeglądy eksperckie sprawozdań Trybunału
Działania podjęte w związku z zaleceniami

Trybunał systematycznie monitoruje, w jakim stopniu jednostki kontrolowane realizują sformułowane przezeń zalecenia.

Do końca 2017 r. zrealizowanych zostało 92 % zaleceń wydanych przez Trybunał w 2014 r.

Realizacja zaleceń Trybunału w podziale na rok ich wydania
Obecność w mediach

Trybunał monitoruje media pod kątem informacji na temat jego prac i samej instytucji. W 2017 r. 65 % informacji o Trybunale i jego pracach w mediach internetowych dotyczyło sprawozdań specjalnych.

Jeżeli chodzi o sprawozdania specjalne, ich obecność w mediach wzrosła o 11 % w stosunku do 2016 r. Sprawozdania, które w 2017 r. spotkały się z największym zainteresowaniem mediów, to sprawozdania specjalne dotyczące kryzysu finansowego w Grecji, hotspotów dla migrantów, kontroli rybołówstwa, zazieleniania i sieci Natura 2000.

Tematy poruszane w mediach

Wzrost zainteresowania mediów sprawozdaniami specjalnymi Trybunału w 2017 r. to tendencja obserwowana już od kilku lat. Podczas gdy w 2013 r. w internecie opublikowano niespełna 1 500 artykułów dotyczących sprawozdań specjalnych. W 2017 r. było to już prawie 7 000 artykułów. Średnia liczba artykułów na temat jednego sprawozdania specjalnego wzrosła natomiast z 30 w 2013 r. do prawie 130 w 2017 r.

Najpopularniejsze sprawozdanie: sprawozdaniu specjalnemu dotyczącemu kryzysu finansowego w Grecji poświęcono w internecie ponad 2 000 artykułów i postów w mediach społecznościowych
Sprawozdania specjalne Trybunału – średnia liczba artykułów publikowanych w internecie na temat jednego sprawozdania specjalnego

Wykorzystanie zasobów

W ramach pomiaru skuteczności działań Trybunał ocenia też swoje wykorzystanie zasobów, w szczególności terminowe przeprowadzanie kontroli, realizację programu prac i zagwarantowanie kompetencji zawodowych swoich pracowników.

Czas trwania kontroli

W przypadku sprawozdań opublikowanych w 2017 r. od rozpoczęcia zadań kontrolnych do przyjęcia sprawozdania specjalnego mijało średnio 14,6 miesięcy. Okres ten jest najkrótszy od początku okresu 2013–2017. W przypadku ośmiu sprawozdań (29 %) opublikowanych w 2017 r. okres ten był krótszy niż 13 miesięcy. Od rozpoczęcia kontroli do publikacji sprawozdania upływało średnio 16 miesięcy – około dwa miesiące mniej niż w 2016 r. Ta pozytywna tendencja pokazuje, że działania podjęte w celu osiągnięcia trzynastomiesięcznego celu określonego w rozporządzeniu finansowym przynoszą rezultaty.

Od rozpoczęcia kontroli do publikacji sprawozdania
Publikacja sprawozdań

W 2017 r. 65 % sprawozdań specjalnych Trybunału opublikowano zgodnie z planem. W przypadku pozostałych nastąpiły opóźnienia, więc zostaną one opublikowane w 2018 r. Oprócz tego Trybunał opublikował sprawozdania roczne i wszystkie specjalne sprawozdania roczne zgodnie z planem.

Szkolenia zawodowe

Zgodnie z zaleceniami wydanymi przez Międzynarodową Federację Księgowych (IFAC) Trybunał przyjął sobie za cel zapewnienie każdemu kontrolerowi średnio 40 godzin (pięć dni) szkoleń zawodowych rocznie.

W 2017 r. Trybunał ponownie przekroczył poziom docelowy – na jednego kontrolera przypadało 6,7 dnia szkoleń zawodowych.

Jeżeli wziąć pod uwagę szkolenia językowe – niezbędne do tego, by kontrolerzy mogli skutecznie wykonywać pracę we wszystkich państwach członkowskich – w 2017 r. każdemu kontrolerowi zapewniono średnio 8,3 dnia szkoleń.

W przypadku pozostałych pracowników celem Trybunału jest zapewnienie średnio 16 godzin (2 dni) szkoleń pozajęzykowych rocznie na osobę. W 2017 r. cel ten osiągnięto – na jednego pracownika przypadało średnio 2,3 dnia szkoleń.

Średnia liczba dni szkoleń zawodowych rocznie na kontrolera

Personel Trybunału

Przydział pracowników do poszczególnych dziedzin

W 2017 r. Trybunał zakończył pięcioprocentową redukcję personelu, którą miał przeprowadzić w ciągu 5 lat w latach 2013–2017 zgodnie z postanowieniami porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami z grudnia 2013 r.

Pod koniec 2017 r. w Trybunale zatrudnionych było 853 urzędników i pracowników zatrudnionych na czas określony. Spośród tej liczby 548 osób pracuje w izbach kontroli, w tym 118 w gabinetach członków.

Pracownicy Trybunału w podziale na dziedziny

Rekrutacja

Pracownicy Trybunału posiadają różnorodne wykształcenie i bogate doświadczenie zawodowe. Polityka rekrutacji w Trybunale jest zgodna z ogólnymi zasadami i warunkami zatrudnienia w instytucjach UE i ma na celu promowanie równości szans na wszystkich szczeblach.

Na personel Trybunału składają się zarówno urzędnicy mianowani, jak i pracownicy zatrudnieni na czas określony. Konkursy otwarte są zasadniczo organizowane przez Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO). W 2017 r. Trybunał zatrudnił 72 pracowników: 29 urzędników, 13 pracowników zatrudnionych na czas określony, 24 pracowników kontraktowych (w tym siedmiu, którzy zakończyli pracę w Trybunale przed końcem roku) i sześciu oddelegowanych ekspertów krajowych.

Trybunał zapewnił także 71 staży trwających od trzech do pięciu miesięcy dla absolwentów wyższych uczelni.

Pracownicy na stanowiskach kierowniczych w podziale na obywatelstwo i płeć na dzień 31 grudnia 2017 r.

Struktura wiekowa

Struktura wiekowa czynnych pracowników na dzień 31 grudnia 2017 r. wskazuje, że około połowy członków personelu w Trybunale to osoby w wieku 44 lat lub młodsze.

Spośród 68 dyrektorów i kierowników 31 (46 %) to osoby w wieku 55 lat lub starsze. Oznacza to, że w ciągu najbliższych 5–10 lat nastąpi odnowienie składu kadry kierowniczej wyższego szczebla, w miarę jak pracownicy będą przechodzić na emeryturę.

Struktura wiekowa

Równowaga płci

Trybunał dokłada starań, by kierować się zasadą równych szans na wszystkich etapach kariery personelu. Trybunał uzyskał równowagę płci wśród personelu, a 43 % kontrolerów i administratorów stanowią kobiety.

W ostatnich latach Trybunał zwiększył udział kobiet na stanowiskach kierowniczych w izbach kontroli z 7 % w 2015 r. do prawie 20 % w 2017 r. Trybunał będzie nadal dążył do zwiększenia równowagi płci na wszystkich szczeblach zarządzania. W polityce równych szans na lata 2018–2020 Trybunał uwzględni również kwestie wieku i niepełnosprawności.

W poniższej tabeli można znaleźć bardziej szczegółowe informacje na temat obywatelstwa i płci pracowników na stanowiskach kierowniczych.

Równowaga płci w odniesieniu do zakresu odpowiedzialności

Działalność wspierająca prace kontrolne Trybunału

Szkolenia zawodowe

Ustawiczne kształcenie personelu jest niezbędne, by przygotować Trybunał do przyszłych wyzwań. W 2017 r. stale poszerzano zakres oferowanych szkoleń, w tym szkoleń prowadzonych za pośrednictwem nośników elektronicznych i kursów z wykorzystaniem metody nauczania mieszanego. Trybunał zorganizował cieszące się powodzeniem prezentacje prowadzone przez ekspertów wewnętrznych i zewnętrznych na temat zmian zachodzących w zakresie kontroli lub w dziedzinach związanych z pracą kontrolerów, a także kilka szkoleń i działań szkoleniowych, w ramach których eksperci z innych najwyższych organów kontroli dzielili się wiedzą i przykładami dobrych praktyk w zakresie kontroli wykonania zadań i kontroli finansowej. Dobrym przykładem jest doroczny Dzień Szkolenia, który zorganizowano w listopadzie 2017 r. we współpracy z Uniwersytetem Luksemburskim i w którym udział wzięło ponad 300 pracowników Trybunału.

Trybunał ściśle współpracuje z Komisją Europejską, Europejskim Instytutem Administracji Publicznej (EIPA) i Europejską Szkołą Administracji (EUSA), aby zapewnić swoim pracownikom bogatą ofertę szkoleniową. Obejmuje ona szkolenia na temat metodyki kontroli i szkolenia dotyczące umiejętności miękkich, a także związane z wykonywaną pracą kursy językowe.

Trybunał wspiera też pracowników w zdobywaniu kwalifikacji zawodowych i dyplomów w dziedzinach istotnych dla pracy Trybunału. W szczególności Trybunał kontynuował współpracę z Uniwersytetem Lotaryńskim w Nancy (Francja) dotyczącą studiów podyplomowych kończących się uzyskaniem dyplomu w zakresie kontroli organizacji publicznych i polityki publicznej oraz programu studiów magisterskich w zakresie zarządzania organizacjami publicznymi. Trybunał podpisał ponadto umowę o współpracy z Europejskim Instytutem Uniwersyteckim we Florencji (Włochy). W 2017 r. zawiązał też partnerstwo z Uniwersytetem w Pizie (Włochy) i Stowarzyszeniem Dyplomowanych Biegłych Księgowych (ACCA) w celu organizacji szkoły letniej na temat rozliczalności i kontroli publicznej.

W 2017 r. przyznano nagrodę Europejskiego Trybunału Obrachunkowego 2016 za badania w dziedzinie kontroli sektora publicznego. Kolejna edycja nagrody jest organizowana w 2018 r.

Trybunał nadal przyznawał ponadto nagrody za szczególne osiągnięcia w pracy dla pracowników niesprawujących funkcji kierowniczych. Nagrodą jest konkretne szkolenie poza Trybunałem.

Tłumaczenia

W Dyrekcji ds. Tłumaczeń, Usług Językowych i Publikacji przetłumaczono i zweryfikowano ponad 211 000 stron dokumentów. Trybunał nieustannie dokłada starań, aby usprawnić proces tłumaczenia i ograniczyć związane z nim koszty. Na przykład w celu zwiększenia wydajności wszyscy tłumacze w Trybunale używają teraz jednej platformy współpracy.

Trybunał stara się w coraz większym stopniu angażować tłumaczy w swoje główne zadania i stworzyć większą synergię z kontrolerami. W szczególności w 2017 r. tłumacze coraz częściej wspierali kontrolerów w opracowywaniu sprawozdań specjalnych i sprawozdania rocznego. Udzielili też kontrolerom wsparcia językowego podczas 38 wizyt kontrolnych.

Technologia informacyjna

Dyrekcja odpowiedzialna za technologie informatyczne wnosi kluczowy wkład w procedury kontroli Trybunału. Ułatwia przepływ informacji za pomocą nowoczesnych i bezpiecznych technologii.

Trybunał usprawnił procedury zarządzania dokumentacją, dzięki czemu w pełni skomputeryzowano procesy sporządzania, zatwierdzania i publikacji dokumentów. Wprowadził uproszczone narzędzie umożliwiające zdalny dostęp do systemów informatycznych Trybunału za pomocą urządzeń mobilnych. Zaktualizował oprogramowanie i obecnie stosuje systemy operacyjne Windows 10 i SharePoint 2013.

Aby w pełni wykorzystać synergię międzyinstytucjonalną, Trybunał wprowadził nowe systemy do zarządzania wizytami kontrolnymi, podróżami służbowymi i szkoleniami, stosowane też przez inne instytucje UE.

Wszelkie zmiany i produkty osiągnięto z należytym uwzględnieniem zarządzania ryzykiem oraz zapewnienia bezpieczeństwa operacji i ciągłości działania.

Budynki

Trybunał posiada obecnie trzy budynki (K1, K2 i K3) oraz wynajmuje przestrzeń biurową na potrzeby centrum odzyskiwania danych w Luksemburgu.

K1

Budynek K1 otwarto w 1988 r. Mieszczą się w nim biura dla maksymalnie 310 pracowników oraz sale posiedzeń. W podziemiach znajdują się parkingi, obiekty techniczne, przestrzenie magazynowe, biblioteka oraz główne archiwum, natomiast na ostatnim piętrze znajdują się wyłącznie obiekty techniczne.

Budynek K1 zmodernizowano w 2008 r. w celu dostosowania go do krajowych wymogów w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska. W miarę możliwości rozwiązania techniczne wykorzystane w K1 dostosowano do tych stosowanych w K2 i K3. W rezultacie wszystkie trzy budynki funkcjonują jako jedna, zintegrowana pod względem technicznym całość.

K2

Budynek K2 otwarto w 2003 r. W podziemiach znajdują się parkingi, obiekty techniczne i magazynowe oraz klub fitness. Na ostatnim piętrze znajdują się wyłącznie obiekty techniczne. Pozostałe piętra mieszczą biura dla maksymalnie 241 osób, sale posiedzeń, salę konferencyjną z kabinami do tłumaczenia, sale do wideokonferencji, kafeterię i podstawowe obiekty kuchenne.

Trybunał przeprowadził analizę, aby ocenić możliwość zaprojektowania przestrzeni biurowej właściwej dla organizacji opartej na realizacji działań i modernizacji infrastruktury technicznej w budynku K2. Z analizy wynika, że istnieje możliwość optymalizacji przestrzeni biurowej oraz że modernizacja niektórych części infrastruktury technicznej jest konieczna. W 2018 r. przeprowadzona zostanie szczegółowa analiza tego projektu. Początek prac planowany jest na 2019 r.

Jak ustalono z Radą i Parlamentem Europejskim w marcu 2014 r., Trybunał pokryje koszty tej modernizacji z budżetu pozostałego po ukończeniu budowy budynku K3 kilka lat temu.

K3

Budynek K3 otwarto w 2012 r. W podziemiach znajdują się parkingi, obiekty techniczne i magazynowe, rampy do wyładunku, infrastruktura do składowania odpadów, drukarnia, kuchnie i archiwa. Na parterze zlokalizowana jest stołówka, kafeteria i sale szkoleniowe. W budynku mieszczą się także biura dla maksymalnie 503 osób, sale posiedzeń i sala informatyczna. Na szóstym piętrze znajdują się sale przyjęć, kuchnia i obiekty techniczne. Budynek K3 został oceniony „bardzo dobrze” w ramach BREEAM – wiodącej światowej metody oceny i certyfikacji zrównoważonego charakteru budynków.

Projekt na rzecz bezpieczeństwa w miejscu pracy

W 2017 r. projekt na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa Trybunału i jego pracowników realizowano zgodnie z planem. W 2018 r. funkcjonować zaczną nowe centrum kontroli bezpieczeństwa, centrum akredytacji zewnętrznej oraz centrum kontroli dostępu dla pracowników i odwiedzających.

Zarządzanie środowiskowe

Jako instytucja UE Trybunał jest zdania, że spoczywa na nim obowiązek stosowania zasad należytego zarządzania środowiskowego we wszystkich aspektach działalności, i dąży do ciągłego zmniejszania swojego wpływu na środowisko.

W 2017 r. Trybunał otrzymał certyfikat systemu ekozarządzania i audytu EMAS. Trybunał stosuje obecnie zgodny z EMAS system zarządzania środowiskowego i spełnia wszystkie normy i wymogi certyfikatu ISO 14001:2015.

Dąży do systematycznego ograniczania emisji CO2. W 2017 r. trzeci rok z rzędu Trybunał dokonał analizy emisji gazów cieplarnianych generowanych przez jego działalność (tzw. śladu węglowego). Wyniki tej analizy są dostępne na stronie internetowej Trybunału (eca.europa.eu).

Rozliczalność Trybunału

Informacje finansowe

Trybunał jest finansowany z wydatków administracyjnych budżetu ogólnego Unii Europejskiej.

W 2017 r. budżet Trybunału wynosił około 141 mln euro. Stanowi to mniej niż 0,1 % wydatków UE ogółem lub około 1,5 % wszystkich wydatków administracyjnych UE. Wykorzystano 98 % budżetu na 2017 r.

Wykonanie budżetu na 2017 r.
ROK BUDŻETOWY 2017 Ostateczne środki Zobowiązania Wykorzystanie w % Płatności
Tytuł 1 – Pracownicy instytucji (w tys. euro)
10 – Członkowie instytucji 11 200 10 672 95 % 10 598
12 – Urzędnicy i pracownicy tymczasowi 102 470 101 088 99 % 101 010
14 – Inni pracownicy i usługi zewnętrzne     5 716     5 464 96 %     5 333
162 – Podróże służbowe     3 450     3 035 88 %     2 575
161, 163, 165 – Inne wydatki dotyczące pracowników instytucji     2 775     2 530 91 %     1 901
Razem tytuł 1 125 611 122 789 98 % 121 417
Tytuł 2 – Budynki, meble, wyposażenie i różne wydatki operacyjne
20 – Budynki 3 546 3 541 99 % 1 669
210 – Informatyka i telekomunikacja 8 148 8 148 100 % 4 563
212, 214, 216 – Majątek ruchomy i koszty dodatkowe    999    942 94 %    736
23 – Bieżące wydatki administracyjne    434    293 68 %    221
25 – Posiedzenia, konferencje    733    664 91 %    443
27 – Informacja i publikacje 1 769 1 663 94 % 1 082
Razem tytuł 2 15 629 15 251 98 % 8 714
Razem 141 240 138 040 98 % 130 131

Budżet na 2018 r.

Budżet na 2018 r. jest większy od budżetu na 2017 r. o 3,4 %.

Budżet na 2018 r.
BUDŻET 2018 2017
Tytuł 1 – Pracownicy instytucji (w tys. euro)
10 – Członkowie instytucji   12 515   11 300
12 – Urzędnicy i pracownicy tymczasowi 106 600 103 632
14 – Inni pracownicy i usługi zewnętrzne     5 745     5 101
162 – Podróże służbowe     3 450     3 450
161, 163, 165 – Inne wydatki dotyczące pracowników instytucji     2 990     2 788
Razem tytuł 1 131 300 126 271
Tytuł 2 – Budynki, meble, wyposażenie i różne wydatki operacyjne
20 – Budynki     2 930     3 216
210 – Informatyka i telekomunikacja     7 492     7 408
212, 214, 216 – Majątek ruchomy i koszty dodatkowe     1 157        925
23 – Bieżące wydatki administracyjne        555        438
25 – Posiedzenia, konferencje        706        676
27 – Informacja i publikacje     1 876     2 306
Razem tytuł 2   14 716   14 969
Razem 146 016 141 240

Zarządzanie ryzykiem

W 2017 r. zgodnie z wymogami rozporządzenia finansowego Trybunał dokonał przeglądu ocen ryzyka sporządzonych dla każdej dyrekcji. Wyniki przeglądu wykorzystano podczas sporządzania przez urzędnika zatwierdzającego corocznego poświadczenia zawartego w rocznym sprawozdaniu z działalności oraz oceny ryzyka na rok kolejny. W stosownych przypadkach Trybunał sporządził plany działania dotyczące kontroli ex ante i ex post.

We wrześniu 2017 r. w następstwie przeglądów Trybunał wzmocnił kontrolę wewnętrzną i procedury finansowe w zakresie kosztów podróży i zarządzania flotą pojazdów służbowych.

Audyt wewnętrzny i zewnętrzny Trybunału

Audyt wewnętrzny

Służba Audytu Wewnętrznego Trybunału doradza mu w zakresie zarządzania ryzykiem, wydając opinie na temat jakości zarządzania i systemów kontroli wewnętrznej. Służba ta podlega Komitetowi Audytu złożonemu z trzech członków Trybunału i eksperta zewnętrznego. Komitet regularnie monitoruje postępy w realizacji różnych zadań określonych w rocznym programie prac Służby Audytu Wewnętrznego oraz zapewnia jego niezależność.

W 2017 r. Służba Audytu Wewnętrznego zbadała wdrożenie strategii Trybunału na lata 2013–2017, strukturę operacyjną Dyrekcji Służb Prezesa oraz zarządzanie oprogramowaniem i licencjami na oprogramowanie. Dokonała także przeglądu polityki zarządzania ryzykiem oraz monitorowała wdrażanie zaleceń, zapewniając realizację planów działania.

Audytor wewnętrzny jest zdania, że w 2017 r. obowiązujące procedury zarządzania, zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej jako całość gwarantują wystarczającą pewność osiągnięcia celów Trybunału.

Trybunał przedstawia co roku wyniki działań w zakresie audytu wewnętrznego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

Audyt zewnętrzny

Roczne sprawozdanie finansowe Trybunału jest badane przez niezależnego biegłego rewidenta. Stanowi to istotny aspekt podejścia Trybunału do standardów kontroli. Stosuje on bowiem w stosunku do siebie te same zasady przejrzystości i rozliczalności, co w stosunku do jednostek przez siebie kontrolowanych. Audytor zewnętrzny – PricewaterhouseCoopers Sàrl – opublikował sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Trybunału za rok budżetowy 2016 w dniu 31 października 2017 r.

Procedura udzielania absolutorium

Podobnie jak wszystkie inne instytucje UE Trybunał podlega procedurze udzielania absolutorium.

W kwietniu 2017 r. Parlament Europejski udzielił Sekretarzowi Generalnemu Trybunału absolutorium w związku z wykonaniem budżetu za rok budżetowy 2015, co oznacza, że rozliczenia za 2015 r. zostały uregulowane (tzn. zamnięte i zatwierdzone).

Jak co roku Trybunał przeanalizował starannie wszystkie kwestie dotyczące kontroli i odpowiedzialności kierownictwa, podjął odpowiednie kroki oraz zgłosił Parlamentowi Europejskiemu wprowadzone działania następcze.

Opinie niezależnego biegłego rewidenta – rok budżetowy 2016

W odniesieniu do sprawozdania finansowego:

W naszej opinii sprawozdanie finansowe przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na dzień 31 grudnia 2016 r., a także jego wyniku ekonomicznego i przepływów pieniężnych za zakończony tego dnia rok budżetowy, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylającym rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1), zwanym dalej „rozporządzeniem finansowym”, jak również zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 1268/2012 z dnia 29 października 2012 r. w sprawie zasad stosowania rozporządzenia finansowego.

W odniesieniu do wykorzystania zasobów i procedur kontroli:

Na podstawie przeprowadzonych przez nas prac, opisanych w niniejszym sprawozdaniu, stwierdzamy, że nie zwróciło naszej uwagi nic, co dawałoby nam podstawy, by sądzić, że w jakichkolwiek istotnych aspektach na podstawie opisanych powyżej kryteriów:

  • zasoby przyznane Trybunałowi nie zostały użyte zgodnie z ich przeznaczeniem;
  • stosowane procedury kontroli nie dają niezbędnych gwarancji zapewniających zgodność operacji finansowych z obowiązującymi przepisami.

Oświadczenie delegowanego urzędnika zatwierdzającego

Ja, niżej podpisany, Sekretarz Generalny Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, działając jako delegowany urzędnik zatwierdzający, niniejszym:

  • oświadczam, że informacje zawarte w niniejszym sprawozdaniu są prawdziwe i poprawne;
  • stwierdzam, że mam wystarczającą pewność, że:
    • środki przeznaczone na działalność opisaną w niniejszym sprawozdaniu były wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem oraz zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami;
    • stosowane procedury kontroli dają niezbędne gwarancje odnośnie do legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń i zapewniają właściwe postępowanie w przypadku pojawienia się zarzutów nadużyć finansowych lub podejrzenia nadużycia;
    • koszty kontroli i płynące z nich korzyści są proporcjonalne.

Moja wystarczająca pewność opiera się na moim własnym osądzie i na informacjach, którymi dysponuję, takich jak sprawozdania i oświadczenia subdelegowanych urzędników zatwierdzających, sprawozdania audytora wewnętrznego i sprawozdania niezależnego biegłego rewidenta za poprzednie lata budżetowe.

Potwierdzam, że nie jestem świadomy istnienia faktów, które nie zostały zgłoszone w niniejszym sprawozdaniu, a które mogłyby negatywnie wpłynąć na interesy Trybunału.

Sporządzono w Luksemburgu dnia 8 marca 2018 r.

Eduardo Ruiz García
Sekretarz Generalny

Załącznik – Publikacje w 2017 r.: sprawozdania specjalne, opinie i publikacje przekrojowe

Sprawozdania specjalne

  • Sprawozdanie specjalne nr 30/2016 pt. „Skuteczność unijnego wsparcia na rzecz sektorów priorytetowych w Hondurasie”
  • Sprawozdanie specjalne nr 33/2016 pt. „Unijny Mechanizm Ochrony Ludności – koordynacja reagowania na klęski żywiołowe poza terytorium UE była zasadniczo skuteczna”
  • Sprawozdanie specjalne nr 34/2016 pt. „Zwalczanie marnotrawienia żywności – szansa dla UE na poprawę efektywności gospodarowania zasobami w łańcuchu dostaw żywności”
  • Sprawozdanie specjalne nr 35/2016 pt. „Wykorzystanie wsparcia budżetowego w celu poprawy mobilizacji dochodów krajowych w Afryce Subsaharyjskiej”
  • Sprawozdanie specjalne nr 36/2016 pt. „Ocena mechanizmów zamknięcia programów rozwoju obszarów wiejskich i programów w obszarze spójności na lata 2007–2013”
  • Sprawozdanie specjalne nr 1/2017 pt. „Należy dołożyć starań, by wdrożyć sieć Natura 2000 z pełnym wykorzystaniem jej potencjału”
  • Sprawozdanie specjalne nr 2/2017 pt. „Negocjacje Komisji dotyczące umów partnerstwa i programów w obszarze spójności na lata 2014-2020 – wydatki są bardziej ukierunkowane na priorytety strategii „Europa 2020”, lecz mechanizmy pomiaru wykonania zadań są coraz bardziej skomplikowane”
  • Sprawozdanie specjalne nr 3/2017 pt. „Pomoc UE na rzecz Tunezji”
  • Sprawozdanie specjalne nr 4/2017 pt. „Ochrona budżetu UE przed nieprawidłowymi wydatkami – w latach 2007–2013 Komisja w coraz większym stopniu stosowała środki zapobiegawcze i korekty finansowe w obszarze spójności”
  • Sprawozdanie specjalne nr 5/2017 pt. „Bezrobocie wśród młodzieży – czy polityka UE wpłynęła na zmianę sytuacji?”
  • Sprawozdanie specjalne nr 6/2017 pt. „Podejście „Hotspot” – unijna odpowiedź na kryzys uchodźczy”
  • Sprawozdanie specjalne nr 7/2017 pt. „Nadanie jednostkom certyfikującym nowej roli w odniesieniu do wydatków w ramach WPR: krok w kierunku modelu jednorazowej kontroli mimo istotnych niedociągnięć”
  • Sprawozdanie specjalne nr 8/2017 pt. „Unijny system kontroli rybołówstwa – konieczne dalsze działania”
  • Sprawozdanie specjalne nr 9/2017 pt. „Wsparcie unijne na rzecz zwalczania handlu ludźmi w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej”
  • Sprawozdanie specjalne nr 10/2017 pt. „Unijne wsparcie dla młodych rolników powinno być lepiej ukierunkowane, tak aby zapewniało rzeczywisty wkład w wymianę pokoleń”
  • Sprawozdanie specjalne nr 11/2017 pt. „Unijny fundusz powierniczy „Bêkou” na rzecz Republiki Środkowoafrykańskiej – pomimo pewnych niedociągnięć początki budzą nadzieję”
  • Sprawozdanie specjalne nr 12/2017 pt. „Wdrażanie dyrektywy w sprawie wody pitnej – dostęp do wody i jej jakość w Bułgarii, na Węgrzech i w Rumunii poprawiły się, jednak konieczne są znaczne dalsze inwestycje”
  • Sprawozdanie specjalne nr 13/2017 pt. „Jednolity europejski system zarządzania ruchem kolejowym – czy decyzja polityczna ma szansę stać się rzeczywistością?”
  • Sprawozdanie specjalne nr 14/2017 pt. „Przegląd wyników dotyczący zarządzania sprawami przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej”
  • Sprawozdanie specjalne nr 15/2017 pt. „Warunki wstępne i rezerwa na wykonanie w obszarze spójności – instrumenty innowacyjne, lecz jeszcze nieskuteczne”
  • Sprawozdanie specjalne nr 16/2017 pt. „Programowanie w zakresie rozwoju obszarów wiejskich – należy dążyć do większej prostoty i bardziej skoncentrować się na rezultatach”
  • Sprawozdanie specjalne nr 17/2017 pt. „Interwencje Komisji w związku z greckim kryzysem finansowym”
  • Sprawozdanie specjalne nr 18/2017 pt. „Jednolita europejska przestrzeń powietrzna – mimo zmiany nastawienia przestrzeń powietrzna wciąż nie jest jednolita”
  • Sprawozdanie specjalne nr 19/2017 pt. „Procedury przywozu – luki w ramach prawnych i nieskuteczne wdrażanie wpływają negatywnie na interesy finansowe UE”
  • Sprawozdanie specjalne nr 20/2017 pt. „Instrumenty gwarancji kredytowych finansowane przez UE – rezultaty są pozytywne, konieczne jest jednak lepsze ukierunkowanie na beneficjentów i skoordynowanie z systemami krajowymi”
  • Sprawozdanie specjalne nr 21/2017 pt. „Zazielenianie – bardziej złożony system wsparcia dochodów, który nie jest jeszcze skuteczny pod względem środowiskowym”
  • Sprawozdanie specjalne nr 22/2017 pt. „Misje obserwacji wyborów – w odpowiedzi na zalecenia podejmowane są wprawdzie odpowiednie działania, ale potrzebne jest lepsze monitorowanie”
  • Sprawozdanie specjalne nr 23/2017 pt. „Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji – prace nad stanowiącym wyzwanie stworzeniem unii bankowej zostały rozpoczęte, ale wciąż pozostaje wiele do zrobienia”

Opinie

  • Opinia nr 1/2017 w sprawie rewizji rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego UE
  • Opinia nr 2/2017 w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie finansowe mające zastosowanie do budżetu szkół europejskich
  • Opinie nr 3/2017 i nr 4/2017 w sprawie wniosków dotyczących zmiany rozporządzeń w sprawie Komitetu Budżetowego Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej
  • Opinia nr 5/2017 w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statutu i finansowania europejskich partii politycznych i europejskich fundacji politycznych

Publikacje przekrojowe

  • Przegląd horyzontalny – Działania UE w dziedzinie energii i zmiany klimatu
  • Przegląd punktowy w trybie pilnym dotyczący osiągnięcia celu zakładającego redukcję zatrudnienia o 5 %

* Użycie tej nazwy pozostaje bez uszczerbku dla stanowisk w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją nr 1244 Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości na temat ogłoszenia przez Kosowo niepodległości.

* W 2017 r. eksperci ocenili następujące sprawozdania specjalne: nr 3/2017, nr 4/2017, nr 5/2017, nr 10/2017, nr 14/2017 oraz nr 17/2017.

Spis treści

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY
12 rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
LUKSEMBURG

Tel. +352 4398-1
Formularz kontaktowy: eca.europa.eu/pl/Pages/ContactForm.aspx
Strona internetowa: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Więcej informacji o Unii Europejskiej można znaleźć w portalu Europa (http://europa.eu).

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2018

Print ISBN 978-92-872-9681-8 ISSN 1831-1326 doi:10.2865/33567 QJ-AA-18-001-PL-C
PDF ISBN 978-92-872-9635-1 ISSN 2362-9584 doi:10.2865/81001 QJ-AA-18-001-PL-N
HTML ISBN 978-92-872-9435-7 ISSN 2362-9584 doi:10.2865/506780 QJ-AA-18-001-PL-Q

© Unia Europejska, 2018

Kopiowanie dozwolone pod warunkiem podania źródła.

O zgodę na wykorzystanie lub powielenie poniższych zdjęć należy zwrócić się bezpośrednio do posiadaczy praw autorskich. Są to:

* © Grzegorz Jakubowski / KPRP

* © marianorajoy

W przypadku następujących zdjęć powielanie jest dozwolone pod warunkiem wskazania posiadacza praw autorskich, źródła i nazwiska fotografa:

* © Unia Europejska, źródło: Europejski Trybunał Obrachunkowy – Simon SCHMITT

* © Unia Europejska, 2017, źródło: Parlament Europejski – Dominique HOMMEL

* © Unia Europejska, 2017, źródło: Parlament Europejski – Dominique HOMMEL

* © Unia Europejska, 2017, źródło: Parlament Europejski – Christian CREUTZ

* © Unia Europejska, 2012, źródło: Parlament Europejski – Martin LAHOUSSE

* © Unia Europejska, 2013, źródło: Parlament Europejski – Geneviève ENGEL

* © Unia Europejska, 2012, źródło: Parlament Europejski – Milos BICANSKI

* © Unia Europejska, 2018, źródło: Parlament Europejski – Christian CREUTZ

* © Unia Europejska, 2017, źródło: Parlament Europejski – Mathieu CUGNOT

* © Unia Europejska, źródło: Europejski Trybunał Obrachunkowy – Edouard DIRRIG

* © Unia Europejska, źródło: Europejski Trybunał Obrachunkowy – Simon SCHMITT

Publikacja ta jest dostępna w 23 językach w następujących formatach:

PDF

JAK OTRZYMAĆ PUBLIKACJE UE

Publikacje bezpłatne:

(*) Informacje sa udzielane nieodpłatnie, wiekszosc połaczen równiez jest bezpłatna (niektórzy operatorzy, hotele lub telefony publiczne moga naliczac opłaty).

Publikacje płatne: